forum.ziyouz.com

Umumiy bo'lim => Islom => Islomiy kitoblar => Mavzu boshlandi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:45:55

Nom: Imomi A'zam Abu Hanifa. Al-fiqh al-absat
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:45:55

AL-FIQH AL-ABSAT

Kitob Imomi A’zam bilan shogirdlari Abu Muti’ning savol-javoblariga asoslanib yozilgan.

Savol:
- Eng ulug‘ va eng sodda fiqh nima?

Javob:
- Kimsani gunohi uchun kofirga chiqarmasliging, birorta odamni imonsiz deb mahkum qilmasliging, yaxshilikka buyurishing va yomonliklardan qaytarishing, senga tekkan narsaning tegmasligi mumkin emasligini, senga tegmagan narsaning tegishi mumkin emasligini bilishing, Payg‘ambarimizning (s.a.v.) ashoblaridan birortalaridan o‘zingni chetga tortmasliging, birlaridan birlarini yaqin tutmasliging. Hazrat Usmon va Hazrat Alining (Alloh ulardan rozi bo‘lsin) voqealarini Allohga havola qilishing, ulardan birini ikkinchisidan afzal deb bilmasliging eng sodda va eng ulug‘ fiqhdir.
Imomi A’zam so‘zlarida davom etdilar:
- Diniy bilimlarni bilish ahkomlarni bilishdan ko‘ra afzalroqdir. Zero, odamning Parvardigoriga qanday ibodat (bandachilik) qilishni bilishi boshqa ko‘p ilmlarni o‘zida to‘plaganidan ko‘ra foydaliroqdir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:50:06

 Savol:
— Eng afzal fiqh qaysi?

Javob:
- Bandaning Allohga imon keltirishni, diniy vojiblarni, sunnatlarni, to‘siqlarni, ummatning ixtiloflarini bilishi eng afzal fiqhdir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:50:54

Savol:
— Imon nima?

Javobida Abu Hanifa shunday dedilar:
— Hammod Ibrohimdan, u Alqama ibn Murshiddan, u esa Yahyo ibn Ya’murning Ibn Umarga (Alloh ulardan rozi bo‘lsin) quyidagi savol bilan murojaat etganini rivoyat qilgan:
-Din to‘g‘risida xabar bering-chi, u nima o‘zi?
Ibn Umar javob qildilar: Imon keltirsang, uni bilasan.
Yahyo ibn Ya’mur: Bo‘lmasa, ayting-chi, imon o‘zi nima? — dedim.
Shunda Ibn Umar qo‘limdan ushlab bir keksa cholning oldiga olib bordilar, uning yoniga o‘tqizib qo‘ydilar va: bu mendan imon nima o‘zi, deb so‘rayapti dedilar. Bu mo‘ysa-fid Badr muhorabasida Payg‘ambarimiz (s.a.v.) bilan birga ishtirok etganlardan, dedilar-da, menga yuzlanib:
- Men Rasulullohning, sallallohu alayhi va sallam, yonlarida edim, bu mo‘ysafid men bilan birga edi. Shu payt Payg‘ambarimiz (s.a.v.) huzurlariga boshida sallasi bor, chiroyli ko‘rinishdagi bir kishi kirib keldi. Biz uni badaviy arablardan bo‘lsa kerak, deb o‘yladik. U odamlarning yelkalari osha o‘tib Payg‘ambarimiz (s.a.v.) oldilarida to‘xtab:
— Ey Allohning elchisi, imon nima? — dedi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) javob qildilar:
- «Allohdan o‘zga iloh yo‘q, Muhammad Allohning bandasi va elchisi» deb iqror bo‘lmoqliging. Allohning farishtalariga, kitoblariga, payg‘ambarlariga, Qiyomat kuniga, yaxshilik va yomonlik Allohning xohishi bilan bo‘lishiga ishonmoqligingdir.
Mo‘ysafid, to‘g‘ri aytding, dedi. Biz, badaviylarning savodsizliklariga qaramay, bu mo‘ysafidning Payg‘ambarimiz (s.a.v.) so‘zlarini tasdiqlayotganidan ajablandik. Mo‘ysafid so‘zida davom etib:
- Ey Allohning elchisi, Islomning arkonlari nima? - dedi.
- Namoz o‘qimoq, Ramazon oyida ro‘za tutmoq, zakot bermoq, imkoni bor odamga Baytullohga haj qilmoq, janobatdan g‘usl qilmoq, — dedilar Payg‘ambarimiz. Mo‘ysafid:
- To‘g‘ri aytding, — dedi.
Biz yana uning Payg‘ambarimiz (s.a.v.) so‘zlarini tasdiq qilayotganidan ajablandik. Go‘yo u Payg‘ambarimiz alayhissalomga ta’lim berayotgandek edi.
- Ey Allohning elchisi, ehson nima? — dedi mo‘safid.
- Allohni ko‘rib turganingdek ish qilmog‘ing. Chunki sen Uni ko‘rmasang ham, albatta, U seni ko‘rib turadi, -dedilar Payg‘ambarimiz (s.a.v.).
- To‘g‘ri aytding, — dedi mo‘ysafid va:
Qiyomat qachon bo‘ladi? — deb so‘radi.
- So‘ralayotgan so‘raguvchi odamdan bilimdonroq emas, - deb javob berdilar Payg‘ambarimiz, alayhissalom.
Shundan so‘ng mo‘ysafid o‘rnidan turdi, u odamlar ora-siga kirgach, biz uni ko‘rolmay qoldik. Payg‘ambarimiz alayhissalom:
- Ushbu mo‘ysafid Jabroil alayhissalom edilar. U sizlarning oldingizga diningiz asoslarini ta’lim bergani keldi, — dedilar.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:52:25

Savol: — Agar banda yuqorida zikr etilganlarga qattiq ishonsa yoki ularga iqror bo‘lsa, u mo‘minmi?

Javob: - Ha, agar banda ularga iqror bo‘lsa, demak, Islomning barcha ta’limotlariga iqrordir va u mo‘mindir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:54:53

Savol: - Banda Allohning yaratganlaridan birortasini inkor qilsa va: buning yaratguvchisini bilmayman desa-chi?

Javob: - Unda u Allohning: «...U (Alloh) hamma narsaning yaratuvchisidir...» (An’om, 102, mazmuni) degan oyatiga binoan kofirdir. Go‘yo u o‘z so‘zi bilan: buning yaratuvchisi Allohdan o‘zgadir, degan kabi bo‘ladi. Shuningdek u: menga Alloh namoz o‘qishni, ro‘za tutishni, zakot berishni farz qilganini bilmayman desa, Allohning: «Namozni mukammal ado etingaz, zakot beringiz...» (Baqara, 43, mazmuni) va shuningdek, Uning: «...sizlardan oldingi (ummat)larga farz qilingani kabi sizlarga ham ro‘za tutish farz qilindi...» (Baqara, 183, mazmuni), «Bas, tunga kirish paytlaringizda ham, tongga kirish vaqtlaringizda ham Allohga tasbeh aytingaz!» (Rum, 17, mazmuni) oyatlariga binoan u kofirdir. Agar u, bu oyatlarga ishonaman, lekin ularning ta’vilini ham, tafsirini ham bilmayman desa, kofir bo‘lmaydi. Chunki u, bularning Alloh tomonidan nozil bo‘lganiga ishongan, ammo tafsirlarida xato qilgan.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:55:02

Savol: — Agar u mushriklar yurtida bo‘lsa, farzlardan va boshqa shariat ahkomlaridan biror narsa bilmasa, Qur’onga ham, shariat ahkomlaridan birortasiga ham iqror bo‘lmasa, faqat Allohga va Imonga iqror bo‘lsa, shu holda vafot etsa, u mo‘minmi?

Javob: — Ha, u mo‘mindir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:55:18

Savol: — Faqat Imonga iqror bo‘lib, u hech narsa bilmagan va hech qanday amal qilmagan bo‘lsa ham-a?

Javob: — U mo‘mindir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:55:32

Savol: — Imon haqida aytib bering.

Javob: — Tanho Allohdan o‘zga sig‘inadigan ilohning yo‘qligiga, Uning sherigi yo‘qligiga iqror bo‘lishing, Uning farishtalariga, kitoblariga, payg‘ambarlariga, Jannatu Do‘zaxiga, Qiyomatiga, yaxshilik va yomonlik Undan ekanligiga iqror bo‘lishing, Alloh amallarni hech kimning ixtiyoriga topshirmaganligiga, odamlar Allohning xohish-irodasi va belgilaganiga muvofiq bo‘lishlariga iqror bo‘lishing.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:55:42

Savol: — Agar banda bularning hammasiga iqror bo‘lsa-yu, lekin Allohning: «Bas, xohlagan kishi imon keltirsin, xohlagan kimsa kofir bo‘lsin!» (Kahf, 29, mazmuni), degan oyatiga binoan: istasam imon keltiraman, istasam imon keltirmayman, xohish-ixtiyor menda, desa, siz nima degan bo‘lar edingiz?

Javob: — U o‘z da’vosida yolg‘onchidir. Allohning: «Yo‘q! Balki, ular oxiratdan qo‘rqmaslar. Yo‘q! U (Qur’on) bir eslatmadir. Bas, xohlagan kishi undan eslatma olur. Ular faqat Alloh xohlaganidagina (Qur’ondan) eslatma olurlar...» (Qiyomat, 53—56, mazmuni); «(Ular) Alloh istaga-ninigina istaydilar...» degan oyatlariga qaramaysanmi?! Allohning «Istagan odam imon keltirsin, istagan odam inkor qilsin!» degan oyati va’iddir. Mazkur banda bu oyatning o‘zini va uning Alloh tomonidan nozil bo‘lganini rad qilayotgani yo‘q. U faqat oyatni ta’vil qilishda xatoga yo‘l qo‘ygan va bu bilan u kofir bo‘lib qolmaydi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:55:50

Savol: — Banda, agar menga musibat yetsa, Alloh u bilan meni sinamoqchimikin yoki musibat meni qilmishimdanmikin, Alloh meni u bilan sinamoqchi emas, desa, kofir bo‘ladimi?

Javob: — Yo‘q.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:55:58

Savol: — Nega?

Javob: — Chunki bu odam Alloh taoloning: «(Ey isonlar), sizlarga ne musibat yetsa, bas, o‘z qo‘llaringiz qilgan narsa (gunoh) sabablidir» (Sho‘ro, 30, mazmuni); «Sizga qanday yaxshilik yetsa, u Allohdandir, Sizga qanday noxushlik yetsa, u o‘zingizdandir...» (Niso, 79, mazmuni), ya’ni, gunohing sabablidir, «...Bas, Alloh (O’zi) xohlagan kimsani yo‘ldan ozdirur va (O’zi) xohlagan kishini hidoyat qilur...» (Ibrohim, 4, mazmuni) degan oyatlari ta’vilida xato qilgan. Allohning: «...Alloh inson bilan uning dili (o‘rtasi)da «parda» bo‘lib turadi...» (Anfol, 24, mazmuni) degani, mo‘min va kufr, kofir va Imon o‘rtasida (parda) bo‘ladi, deganidir.
Bandaning ma’siyat qilishga qodirligining aynan o‘zi uning Allohga itoat qilishga ham salohiyatidir. Banda, Alloh unga ma’siyat qilish uchun emas, itoat etish uchun bergan, buyurgan qodirlik salohiyatini gunoh ishga sarf qilgani uchun jazolanadi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:56:09

Savol: — Agar u, nega Alloh bandalarni gunoh qilishga majbur qiladi, so‘ngra ularga azob beradi, desa, siz nima degan bo‘lardingiz?

Javob: — Agar u shunday desa, sen undan so‘ra: Banda o‘ziga o‘zi foyda yoki zarar keltira oladimi? Agarda u: yo‘q, chunki bandalar zarar va foydada majbur qilinganlar, itoat qilish va ma’siyat qilishda emas, desa, unga ayt: Alloh yomonlikni yaratganmi? Agar u: ha, yaratgan, desa, o‘z so‘zidan chiqqan bo‘ladi. Agarda u: yo‘q, Alloh yomonlikni yaratgan emas, desa, u holda Allohning: «...Panoh tilab iltijo qilurman tong Parvardigoriga, yaratgan narsalari yovuzligidan...» (Falaq, 1—2, mazmuni) so‘ziga binoan, u kofirdir. Alloh yomonlikning ham yaratguvchisidir. Agarda u: sizlar Alloh kufrni ham, imonni ham xoxlaydi, demaysizlarmi? — desa, biz unga: ha, desak u: «U (Alloh) qo‘rqilishga loyiq va qo‘rqqanlarni mag‘firat qiluvchidir. (Bandalar Undan qo‘rqishi lozim)» (Muddassir, 56, mazmuni), deb, Alloh marhamat qiladimi? — deydi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:56:19

Savol: — Biz unga: ha, desak u: Alloh kufrga loyiqmi? — desa, biz qanday javob qilamiz?

Javob: — Unga ayt: Alloh istagan toatga loyiq, istagan ma’siyatga loyiq emasdir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:56:31

Savol: — Agar u: Alloh Unga qarshi yolg‘on va tuhmat qilinishini istamadi, desa biz nima deymiz?

Javob: — Unga ayt: Allohga yaqinlik — so‘z va gap bilan bo‘ladimi yoki yo‘q? Agar u: ha, desa, unga ayt: Odamga hamma ishlarni kim o‘rgatdi? Agar u: Alloh o‘rgatdi, desa, unga ayt: kufr so‘zmi yo so‘z emasmi? Agar u: ha, so‘z, desa, unga ayt: kofirni kim so‘zlatdi? Agar u: Alloh, desa, bilginki, ular o‘zlariga xusumatchi bo‘ladilar. Chunki shirk gap jumlasidandir. Agar Alloh xoxlasa, kofirlarga shirkni so‘zlatmas edi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 06:56:40

Savol: — Agar u menga: bir odam xoxlasa, ya’ni, unda bir ishga xohish bo‘lsa, uni qilaberadi, agar xohishi bo‘lmasa, uni qilmaydi, xohlasa yeydi, xohlamasa yemaydi, xohlasa ichadi, xohlamasa ichmaydi, desa, men nima deb javob beraman?

Javob: — Unga ayt: Alloh Bani Isroilga dengizdan kechib o‘tishni hukm qildi, Fir’avnga esa g‘arq bo‘lishni taqdir qildi, shundaymi, degin. Agar u: ha, desa, unga ayt: Fir’avn Musoni izlamasligi, u va uning hamrohlari g‘arq bo‘lmasligi ro‘y berishi mumkinmidi? Agar u: ha, desa, demak, u kofirdir. Agar u: yo‘q, desa, u yuqoridagi so‘zini bekor qilgan bo‘ladi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:02:27

TAQDIR BOBI

Abu Hanifa roziyallohu anhu dedilar: - Hammod Ibrohimdan va u Abdulloh ibn Mas’uddan ushbu hadisni Payg‘ambarimizdan (s.a.v.) rivoyat qilganlarini bizga aytdi. Payg‘ambarimiz alayhissalom aytdilar:

- Har birlaringizning yaralish jarayoni shunday kechadi, u qirq kun onasining qornida nutfa, so‘ngra yana shuncha muddatda alaqa, so‘ngra yana shuncha muddatda muzg‘a bo‘ladi.
Shundan keyin Alloh bir farishtani yuboradi va u bandaning rizqini, yashash muddatini, uning baxtli yoki baxtsiz bo‘lishini yozadi. O’zidan bo‘lak iloh yo‘q zotga qasamki, banda ahli Do‘zaxning ishini qilganida, u bilan Do‘zax orasida bir ziro’ masofa qoladi va shu vaqtda unga kitob g‘olib keladi va u Jannat ahlining amallaridan qila boshlaydi va so‘ng vafot etadi va Jannatga kiradi. Boshqa bir odam esa ahli Jannatning amallaridan qilib yuradi va Jannatga kirishiga bir ziro’ masofa qolganida, unga kitob g‘olib keladi va Do‘zax ahlining ishlaridan qila boshlaydi, so‘ngra vafot etadi va Do‘zaxga kiradi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:03:31

Savol: — Bir odam amri ma’ruf va nahyi munkar qilib yursa va odamlar unga ergashsa, so‘ngra u jamoatga qarshi chiqsa, bunday odam to‘g‘ri qilgan bo‘ladimi?

Javob: — Yo‘q.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:05:00

Savol: — Nega? Axir Alloh va Uning payg‘ambari amri ma’ruf va nahyi munkarga buyurganlar va bu mutlaqo farz-ku.

Javob: — Shunday. Lekin ularning buzadigan narsalari qon to‘kish, halolni harom deyish, mollarni o‘g‘irlash kabi narsalarni isloh qilishlaridan ko‘p bo‘ladi.
Alloh taolo: «Agar mo‘‘minlardan ikki toifa o‘zaro urushib qolsalar, darhol ular o‘rtasini isloh etinglar. Bas, agar ulardan biri, ikkinchisining ustiga tajovuzkorlik qilsa, bas, to (tajovuzkor toifa) Allohning amriga qaytgunicha, sizlar tajovuz qilgan (toifa) bilan urushinglar!..» (Hujurot, 9, mazmuni), degan.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:05:18

Savol: - Tajovuzkor, haddan oshgan toifaga qarshi qilich bilan kurashamizmi?

Javob: -- Amri ma’ruf va nahyi munkar qilasan, qabul etmasalar, ularga qarshi jang qilasan. Payg‘ambarimiz alayhissalomning: «Sizga jabr qiluvchining zulmi, odil odamning adolati zarar qilmaydi. Sizga o‘z ajringiz, ularga o‘z gunohlari», degan so‘zlariga binoan sen, agar imom sitamkor bo‘lsa, adolatli toifa bilan birga bo‘lasan.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:05:29

Savol: — Ochiq xavorij bo‘lganlar to‘g‘risida nima deysiz?

Javob: — Ular xavorijlarning eng ifloslaridir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:05:57

Savol: — Ularni kofirlar deymizmi?

Javob: - Yo‘q, Lekin ularga qarshi peshvolarimiz kurashganiday, ezgulik sohiblari Hazrati Ali va Umar ibn Abdulazizlar kabi kurashamiz.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:06:05

Savol: - Xavorijlar biz kabi takbir aytadilar, namoz o‘qiydilar, Qur’on tilovat qiladilar. Abu Amomaning qissasini eslang-chi! U Damashq masjidiga kirganida, unda xavorijlardan birtalayining kallalari dumalab yotar edi. U Abu G’olib al-Hummusiyga: Ey Abu G’olib, ular odam bolalari, hamshaharlaringdan-ku, dedi. Senga ularni tanishtiraman, deb Abu G’olib: Ey ahli do‘zaxning laychalari, ey ahli do‘zaxning kuchuklari, ey osmon tagidagi eng razil murdalar, dedi. Abu Amoma o‘zini to‘xtatolmay ko‘z yosh to‘kardi. Bu holatni ko‘rgan Abu G’olib: Ey Abu Amoma, seni yig‘latayotgan narsa nima, dedi. Abu Amoma unga dedi: ular musulmon edilar, sen ular to‘g‘risida nimalar deyapsan, men nimalarni eshityapman, avvalambor Alloh taolo Qur’onda: «Ba’zi yuzlar oqaradigan va ba’zi yuzlar qorayadigan Kun (qiyomat)ni eslang: yuzi qorayganlarga: «Imon keltirgandan keyin yana kufrga qaytgan edingizlarmi? Kufringiz tufayli mana shu azoblarni totib ko‘ring endi», - deyilur» (Oli Imron, 106, mazmuni); «Yuzlari oqargan zotlar esa Allohning rahmati (jannati)dadirlar. Ular u yerda abadiy qoluvchilardir» (O’sha sura, 107, mazmuni) degan-ku.
Ikkinchidan, Paykambarimiz alayhissalom, «Subhanalloh»ni yetti marta aytib: «Xavorijlarning kufri kufroni ne’matdir, Allohning ularga bergan in’omlariga kufr qilganlar», deb aytmaganmilar?

Savol: — Xavorijlar xuruj qilgan, kurashgan, g‘orat qilgan bo‘lsalar ham, so‘ngra islohga kelganlar. Shunga qaramay, ular qilmishlari uchun ta’qib qilinaveradilarmi?

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:06:13

Savol: - Xavorijlar biz kabi takbir aytadilar, namoz o‘qiydilar, Qur’on tilovat qiladilar. Abu Amomaning qissasini eslang-chi! U Damashq masjidiga kirganida, unda xavorijlardan birtalayining kallalari dumalab yotar edi. U Abu G’olib al-Hummusiyga: Ey Abu G’olib, ular odam bolalari, hamshaharlaringdan-ku, dedi. Senga ularni tanishtiraman, deb Abu G’olib: Ey ahli do‘zaxning laychalari, ey ahli do‘zaxning kuchuklari, ey osmon tagidagi eng razil murdalar, dedi. Abu Amoma o‘zini to‘xtatolmay ko‘z yosh to‘kardi. Bu holatni ko‘rgan Abu G’olib: Ey Abu Amoma, seni yig‘latayotgan narsa nima, dedi. Abu Amoma unga dedi: ular musulmon edilar, sen ular to‘g‘risida nimalar deyapsan, men nimalarni eshityapman, avvalambor Alloh taolo Qur’onda: «Ba’zi yuzlar oqaradigan va ba’zi yuzlar qorayadigan Kun (qiyomat)ni eslang: yuzi qorayganlarga: «Imon keltirgandan keyin yana kufrga qaytgan edingizlarmi? Kufringiz tufayli mana shu azoblarni totib ko‘ring endi», - deyilur» (Oli Imron, 106, mazmuni); «Yuzlari oqargan zotlar esa Allohning rahmati (jannati)dadirlar. Ular u yerda abadiy qoluvchilardir» (O’sha sura, 107, mazmuni) degan-ku.
Ikkinchidan, Paykambarimiz alayhissalom, «Subhanalloh»ni yetti marta aytib: «Xavorijlarning kufri kufroni ne’matdir, Allohning ularga bergan in’omlariga kufr qilganlar», deb aytmaganmilar?
Xavorijlar xuruj qilgan, kurashgan, g‘orat qilgan bo‘lsalar ham, so‘ngra islohga kelganlar. Shunga qaramay, ular qilmishlari uchun ta’qib qilinaveradilarmi?

Javob: — Xavorijlik harakati tinganidan so‘ng xavorijlarga jarima ham solinmaydi, ularga jazo ham, xun ham yo‘q va hatto ulardan qasos ham olinmaydi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:06:23

Savol: — Nima uchun shunday?

Javob: — Hazrati Usmon roziyallohu anhu qatl etilganlarida odamlar orasida voqe’ bo‘lgan fitnaga oid hadisda sahobalar, qon to‘kkan odamga qasos yo‘q, zino qilganga jazo yo‘q, mol olgan odam ta’qib etilmaydi, faqat molning ayni o‘zi topilsa, egasiga qaytariladi, deb ittifoq qilganlari uchun.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:06:31

Savol: — Bir odam, men kofirni kofir deb bilmayman, desa, unga nima deysiz? Yoki kofirning taqdiri menga ma’lum emas, desa-chi?

Javob: — Unday odam kofir kabidir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:08:49

Savol: — Kofirning borar joyini bilmayman desa-chi?

Javob: — U Allohning kalomiga munkirdir, u ham kofirdir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:08:58

Savol: — Sen mo‘minmisan, deb so‘ralganida, «Allohu a’lam» (Alloh biluvchiroqdir), deb javob bergan odamga nima deysiz?

Javob: — U o‘z imonida shak qiluvchidir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:09:06

Savol: — Kufr bilan imon o‘rtasida munofiqlik bor. U yo mo‘min, yo kofir, yo munofiq emasmi?

Javob: — Yo‘q, o‘z imoniga shubha qiladigan banda munofiq emas.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:09:16

Savol: — Nega?

Javob: — Hammod menga quyidagi qissani so‘zlab bergan edi: Horis ibn Molik birodarlari Maoz ibn Jabal al-Ansoriy bilan birga edilar. Maoz ibn Jabalning jon taslim qilayotganlarini ko‘rgan Horis ibn Molik yig‘ladilar. Ko‘z yoshini ko‘rgan Maoz: seni nima yig‘latyapti, ey Horis, dedilar. U: meni sizning vafot etayotganingiz yig‘latayotgani yo‘q. Chunki, u oxirat siz uchun bu dunyodan ko‘ra afzalroqdir. Meni yig‘latayotgan narsa sizdan keyin bizga kim muallimlik qiladi, degan savoldir, dedi. Boshqa bir rivoyatda: sizdan keyin olim odam kim bo‘ladi, degan savol meni yig‘latmoqda, dedilar. Shunda Maoz: sabr qil, mendan so‘ng Abdulloh ibn Mas’udning etagidan mahkam ushlanglar, dedilar. Menga biror narsani nasihat qiling, dedi Horis. Maoz ibn Jabal Alloh imkon berganicha pandu nasihat qilganlaridan so‘ng: olimning xatosidan saqlaninglar, deb jon taslim qildilar.
Maoz ibn Jabal vafotidan keyin Horis Kufaga, Abdulloh ibn Mas’ud huzurlariga bordilar. Shu vaqt namozga azon aytila boshladi. Horis masjidda o‘tirganlarga: azon ovozini eshitgan har bir mo‘min azonga javob berishi vojibdir, o‘rningizdan turinglar, dedi. Odamlar unga qarab: sen mo‘minmisan, deyishdi. U: ha, men mo‘minman, deb javob qildi. Odamlar uni ayblashdi. Abdulloh ibn Mas’ud chiqqanlarida, unga bo‘lgan voqea so‘zlab berildi. Abdulloh ibn Mas’ud ham Horisga ular aytganlarini aytdilar. Horis boshini egdi va yig‘lab Alloh taolo Maozni rahmatiga olsin, dedi. So‘ng uning xabarini yetkazdi."
So‘ng Abdulloh ibn Mas’ud bilan Horis ibn Molik o‘rtalarida ushbu suhbat bo‘lib o‘tgan ekan: - Sen haqiqiy mo‘minmisan? -- dedilar.
Horis: — Ha, men haqiqiy mo‘minman.
Abdulloh: — Sen o‘zingni ahli Jannatdanman, deysanmi?
Horis: — Maozni Alloh rahmat qilsin, u menga olimning xatosidan saqlanishni, munofiqning hukmini e’tiborga olmaslikni vasiyat qilgan.
Abdulloh: — Biror xato ko‘rdingmi?
Horis: — Senga Alloh nomi bilan qasam ichamanki, Payg‘ambarimiz alayhissalom hayot bo‘lganlarida odamlar uch toifa: ichida ham, tashida ham mo‘min bo‘lgan; ichida ham, tashida ham kofir bo‘lgan; ichida munofiq bo‘lgan, emasmidi? Sen bu uch toifaning qaysi biridansan?
Abdulloh: — Sen menga Alloh taolo nomi bilan qasam ichsang, men ichimdan ham, tashimdan ham haqiqiy mo‘min-man.
Horis: -- Nega bo‘lmasa, men haqiqiy mo‘minman, desam, menga dashnom berding?
Abdulloh: — Bu mening nuqsonim, uni mening ichimga ko‘mib yuboringlar. Alloh Maoz ibn Jabalni o‘z rahmatiga olsin!
(Abdulloh ibn Mas’ud va Horis ibn Molik o‘rtalaridagi suhbat tugadi.)

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:09:53

Savol: — Birov: men albatta Jannat ahlidanman, desa nima bo‘ladi?

Javob: -- U yolg‘onchidir. Chunki u Jannatga kirishi yoki kirmasligini bilmaydi. Mo‘min imon bilan Jan-natga kiradigan, gunohlari bilan Do‘zaxda azoblanadigan bandadir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:10:12

Savol: — Birov: men Do‘zax axlidanman, desa-chi?

Javob: — U ham yolg‘onchidir. Chunki unda ham Do‘zaxga tushishi yoki tushmasligini biladigan ilm yo‘q. U Allohning rahmatidan noumid bandadir. Mo‘min odam, men haqiqiy mo‘minman, deyishi lozim. Zero, mo‘min imonida shubha qilmaydi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:10:20

Savol: — Mo‘minning imoni farishtalarning imoni kabimi?

Javob: — Ha.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:10:27

Savol: — Amali noqis bo‘lsa ham, haqiqiy mo‘min bo‘ladimi?

Javob: — Menga Horisaning hadisini aytib berdilar. Payg‘ambarimiz alayhissalom unga:
- Qanday uxlab turding, Horisa? — dedilar.
Horisa: — Haqiqiy mo‘min bo‘lib uxlab, uyqudan turdim.
Paygambarimiz (s.a.v.): -- O’ylab gapir. Har bir haq narsaning haqiqati bor. Sening imoning haqiqati nima?
Horisa: -- Ey payg‘ambari Xudo! Nafsimni dunyodan bildim, hatto kunimni tun, tunimni kun qildim. Endi men Rabbimning Arshiga qarayotgandayman, ahli Jannatlarning bir-birlarini ziyorat qilayotganlarini ko‘rayotgandayman, Do‘zax ahlining Do‘zaxda bir-birlariga adovat qilayotganlariga qarayotgandayman.
Payg‘ambarimiz (s.a.v.): — Muddaoga erishibsan, muddaoga erishibsan, shunday qilishda davom etaver! So‘ngra atrofdagilarga: «Alloh qalbini munavvar qilgan bandaga boqib, shod bo‘lishni istagan banda Horisaga boqsin», dedilar.
Horisa: — Ey Payg‘ambari Xudo! Mening shahid bo‘lishimni so‘rab, Allohga duo qiling.
Payg‘ambarimiz (s.a.v.) uni duo qildilar va duolari mustajob bo‘lib, Horisa shahid bo‘ldi.
(Payg‘ambarimiz (s.a.v.) bilan Horisa o‘rtalaridagi suhbat tugadi.)

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:10:35

Savol: -- Mo‘min odam Do‘zaxga kirmaydi, deganlarning maqsadi nima?

Javob: — Har bir mo‘min, albatta, Do‘zaxga kiradi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:10:43

Savol: — Kofir-chi?

Javob: — Ular o‘sha kuni imon keltiradilar.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:10:52

Savol: — Qanday qilib?

Javob: — Alloh taoloning: «Bas, qachonki, ular Bizning azobimshni ko‘rishgach: «Yakka Allohga imon keltirdik va (ilgari Allohga) sherik qilib olgan narsa (but)larimizga kofir bo‘ldik», — dedilar. (Lekin) Bizning azobimizni ko‘rgan vaqtdagi imonlari ularga foyda beruvchi bo‘lmadi...» (G’ofir, 84—85, mazmuni), degan oyatlariga binoan. Nohaq o‘ldirgan, o‘g‘irlik qilgan, bosmachilik va yo‘lto‘sarlik qilgan, fisqu fujur bilan mashg‘ul bo‘lgan, zino qilgan, aroq ichgan yoki mast bo‘lgan fosiq mo‘mindir, kofir emasdir. Alloh uni gunohiga yarasha Do‘zaxida azoblaydi va so‘ngra imoni tufayli undan chiqaradi. Agarda imon keltirish lozim bo‘lgan hamma narsalarga imon keltirsa-yu, ammo, «men Muso va Isoning payg‘ambar yoki payg‘ambar emasliklarini bilmayman», desa u kofir bo‘ladi. «Kofirning Jannatda yoki Do‘zaxda bo‘lishini bilmayman», degan odam ham kofirdir. Bunga dalil Alloh-ning: «Kofir bo‘lgan kimsalarga esa jahannam o‘ti bor-dirki, na ularga hukm qilinib, o‘la olurlar va na ulardan (jahannam) azobi yengillatilur...» (Fotir, 36, mazmuni); shuningdek: «ularga o‘t azobi bor... ularga qattiq azob bor» degan oyatlaridir. Sa’id ibn Musayyabning: «kofirlarni Do‘zaxdagi o‘z joylariga joylashtirmagan banda ham ular kabidir», degan so‘zlari mengacha yetib kelgan.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:11:19

Savol: — Banda mo‘min bo‘lsa-yu, ammo namoz o‘qimasa, ro‘za tutmasa, Islomning amaliy ibodatlaridan biror narsa qilmasa, unga imonining foydasi bormi?

Javob: — U Alloh ixtiyoridadir. Agar istasa, uni azoblaydi va istasa, unga rahm qiladi. Allohning kalomidan biror narsani qat’iy inkor qilmagan banda mo‘mindir. Ba’zi bir axli ilmlar menga quyidagi voqeani so‘zlab bergan edilar:
«Maoz ibn Jabal Hums shahriga qadam qo‘yganlarida odamlar to‘planib, u kishini o‘rab oldilar va undan bir o‘spirin yigit:
- Namoz o‘qiydigan, ro‘za tutadigan, Baytullohga hajga boradigan, Alloh yo‘lida kurashadigan, qul ozod qiladigan, zakot beradigan, faqat Alloh va Uning Payg‘ambariga shak-shubha keltiradigan, banda to‘g‘risida nima deysiz, — dedi. Maoz:
- Shunday bo‘lsa, unga Do‘zaxdir, — dedilar. Shundan keyin o‘spirin:
- Namoz o‘qimaydigan, ro‘za tutmaydigan, qajga bormaydigan, zakot bermaydigan, faqat Alloh va Uning Payg‘ambariga imon keltirgan banda to‘g‘risida nima deysiz, dedi. Maoz unga:
- Unga yaxshilikni umid qilaman va oqibatining yomon bo‘lishidan ham qo‘rqaman, deb javob berdi. O’spirin:
- Ey, Abu Abdurahmon (Maozning kunyalari), shirk bilan amal foyda bermaganidek, imon bilan hech narsa zarar qilmaydi, deb yo‘liga ravona bo‘ldi. Maoz esa:
- Bu o‘lkada ushbu o‘spirindan ko‘ra faqihroq hech kim yo‘q, dedilar.
(O’spirin bilan Maozning suhbati tugadi.) Abu Hanifa so‘zlarida davom etdilar:
- Isyonkorlarga qarshi kofirliklari uchun emas, balki isyonkorliklari uchun jang qilganlar. Sen odil toifa va sitamkor hukmdor bilan birga bo‘lasan. Isyonkorlar bilan birga bo‘lma. Ko‘pchilik (jamoa) orasida fosiqlar, zolimlar bo‘lsa ham, ular ichida fosiq va zolimlarga qarshi kurashda senga yordam beradigan ahli saloh ham bor. Agarda jamoaning hammasi isyonkor bo‘lsa, ulardan chetlan, boshqa jamoa huzuriga bor! Alloh taolo: «...Allohning yeri unda hijrat qilishlaring uchun (etarlicha) keng emasmidi?..» (Niso, 97, mazmuni)', «...Mening yerim kengdir. Bas, Mengagina ibodat qilingizlar!» (Ankabut, 56, mazmuni), degan. Shuningdek, Hammod ibn Ibrohim Ibn Mas’uddan quyidagi hadisni rivoyat qilgan:
«Payg‘ambarimiz (s.a.v.) marhamat qiladilar:
— Yer yuzida ma’siyatlar zohir bo‘lsa va sen ularni isloh qila olmasang, u yerdan boshqa joyga ko‘ch va u yerda Rabbingga ibodat qil!»
Ahli ilmlardan ba’zilari sahobalardan rivoyat qilingan quyidagi hadisni menga aytib berdilar. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) marhamat qildilar: - Bir odam fitnadan qo‘rqib, bir yerdan ikkinchi joyga ko‘chsa, Alloh unga yetmish siddiqning savobini yozadi.
Abu Hanifa dedilar:
— Rabbim osmondami yoki Yerdami, bilmayman, desa u Parvardigor sifatlarini bilmagani uchun kofirdir. Alloh taolo: «Alloh osmonlarni, ko‘rib turganingizdek ustunsiz ko‘tarib qo‘ygan, so‘ngra Arsh uzra mustaviy bo‘lgan...» (Ra’d, 2, mazmuni)', «(U) Arsh uzra mustaviy bo‘lmish Rahmondir» (Toha, 5, mazmuny). Men Arshning osmonda yoki Yerda eka-nini bilmayman, desa ham kofirdir. Chunki u bu so‘zi bilan Arshning osmonda ekanini inkor qiladi. Vaholanki, Arsh Illiyinning eng tepasidadir. Alloh ulug‘dir, aksincha bo‘lishi mumkin emas. Pastliqda, narsa ichida yo ustida bo‘lish ilohning sifati emasdir.
Hadisda rivoyat qilinganki, bir kuni Payg‘ambarimiz (s.a.v.) huzurlariga bir odam qora cho‘rini yetaklab kelib, u zotga: menga bir mo‘min qul ozod qilish vojib bo‘lib qoldi, mana bu cho‘ri bo‘ladimi, dedi. U zot cho‘riga: sen mo‘minmisan, dedilar. U: ha, dedi. Payg‘ambarimiz alayhissalom: Alloh qaerda, dedilar. Cho‘ri: munazzah deb yod qildi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) boyagi kishiga: bu cho‘rini ozod qil, u mo‘mina ekan, dedilar.
Abu Hanifa aytdilar:
- Qabr azobini bilmayman, degan banda halokatga yo‘liqqan, pastkash jahmiyalar toifasidandir. Chunki u: «...ularni ikki bora azoblaymiz...» (Tavba, 101, mazmuni), ya’ni qabrda va do‘zaxda, «Albatta, zolim (kofir) bo‘lgan kimsalar uchun bundan (Qiyomatdan) ilgari (dunyoda) ham azob(lar) bordir...» (Najm, 47, mazmuni), ya’ni, qabrda azob bor, degan oyatni inkor etadi. Agar u: men mazkur oyatlarga imon keltiraman, ammo ularning ta’vili va tafsiriga ishonmayman, desa ham kofir bo‘ladi. Chunki ba’zi oyatlar ba’zilarining ta’vilidir. Ularni qat’iy inkor etsa, so‘zsiz, kofirdir.
Abu Hanifa dedilar:
- Bir odam menga Minhol ibn Umardan, u esa Ibn Abbosdan ushbu hadisni Payg‘ambarimizdan (s.a.v.) rivoyat qilib berdi. U zot (s.a.v.) marhamat qildilar:
- Ummatimning yomonlari: men Do‘zaxda emas, Jannatda bo‘laman, — deydi. Ummatimdan massollarning holiga voy! U zotdan (s.a.v.): «Massollar kimlar», deb so‘rashdi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.): «Falonchi Jannatda, pistonchi Do‘zaxda bo‘ladi», deydiganlar massollardir, -- dedilar. Ushbu hadisni Abu Sibyon rivoyat qilgan.
Abu Hanifa dedilar:
- Men Nofe’dan eshitdim, u Ibn Abbosdan ushbu hadisni rivoyat qiladi. Payg‘ambarimiz alayhissalom marhamat qiladilar:
- Mening ummatimni Jannatda yoki Do‘zaxda bo‘ladilar, deb aytmanglar! Alloh Qiyomat kuni ular orasida hukm chiqargunga qadar ularni o‘z hollariga qo‘yinglar! Alloh taolo qudsiy hadisda: «Bandalarimni men Qiyomat kupi ular o‘rtasida hukm chiqarmagunimcha va ularni o‘z qarorgohlariga joylashtirmagunimga qadar, ularni sizlar Jannat yoki Do‘zaxga tushirmanglar!» -- deb buyurgan (Hasandan rivoyat qilingan).

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:11:44

Savol: — Qotilning orqasida namoz o‘qib bo‘ladimi?

Javob: — Har bir yaxshi yoki yomon imomning orqasida namoz o‘qish joizdir. Sening savobing o‘zingga va uning gunohi o‘zigadir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:11:51

Savol: — Qilich ko‘tarib odamlarga qarshi chiqqan, ularni o‘ldirgan va ularni xo‘rlagan toifa to‘g‘risida aytib bering-chi.

Javob: -- Ular turli-tuman guruhdirlar, ularning barchasi ham do‘zaxiylardir. Payg‘ambarimizdan, alayhissalom, Abu Hurayra ushbu hadisni rivoyat qilgan. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) marhamat qiladilar:
- Isroil avlodlari yetmish ikki firqaga bo‘linib ketgan edilar. Mening ummatim yetmish uch firqaga bo‘linib ketajaklar. Ulardan «as-Savod al-A’zam» (ahli jamoa)dan bo‘lak hammasi do‘zaxiydirlar.
Ibn Mas’uddan rivoyat qilingan hadisda Payg‘ambarimiz alayhissalom marhamat qiladilar:
- Islomga yangilik olib kirgan halokatdadir, bid’atni olib kirgan esa zalolatdadir, zalolatda bo‘lgan odam esa do‘zaxiydir.
Yana Ibn Abbos rivoyat qiladilarki, bir odam Payg‘ambarimiz alayhissalom oldilariga kelib: «Yo Rasulalloh, menga ta’lim bering», dedi. U zot: «Bor, Qur’onni o‘rgangin», deb uch marta takrorladilar va to‘rtinchisida:
- Haq, sen yaxshi ko‘radigan odamdanmi yoki yomon ko‘radigan odamdanmi, bundan qat’i nazar, unga yuzlan, Qur’onni o‘rgan, u qaysi tomonga moyil bo‘lsa, sen ham o‘sha tomonga moyil bo‘l! — dedilar.
Ibn Mas’ud rivoyat qilgan hadisda esa Payg‘ambarimiz alayhissalom marhamat qiladilar:
- Ishlarning eng yomoni dinga kirib qolgan yangiliklardir, har bir yangilik bid’atdir, har bir bid’at esa zalolatdir va har bir zalolat esa Do‘zaxga mahkumdir.
Alloh taolo oyatda: «unga fisqu fujurini ham, taqvosini ham ilhom qilib qo‘ygan...» (Shams, 8, mazmuni), «Haqiqatan, Biz sening ortingdan qavmingni imtihon qildik. Somiriy ularni yo‘ldan ozdirdi...» (Toha, 85, mazmuni) — deydi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:12:06

XOHISH BOBI

Savol: — Alloh taolo odamlarni ular xohlamagan narsaga buyurganmi? Va Alloh biror narsani xoxlagan-u, ammo uni qilishni odamlarga buyurmaganmi?

Javob: — Ha.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:12:14

Savol: — Nima u?

Javob: — Alloh kofirga Islomni qabul qilishni buyurgan, ammo kofir Islomga kirishini xohlamagan, U kofirlarga kufrni xohlagan, lekin ularni kufr qilishlikka buyurmagan.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:12:22

Savol: — Alloh rozi bo‘lgan, ammo uni odamlarga buyurmagan narsa bormi?

Javob: — Ha, u nafl ibodatlardir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:12:29

Savol: — Alloh rozi bo‘lmagan narsani odamlarga buyurganmi?

Javob: — Yo‘q.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:12:37

Savol: — Nega?

Javob: — Chunki Alloh taolo nimani buyurgan bo‘lsa, undan rozidir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:12:45

Savol: — Alloh bandalarni rozi bo‘lgan narsasi uchun azoblaydimi yoki rozi bo‘lmagan narsa uchun azoblaydimi?

Javob: — Alloh bandalarni rozi bo‘lmagan narsa sababli azoblaydi. Chunki Alloh ularni kufr va gunohlari uchun azoblaydi. Kufr va gunohdan esa Alloh rozi emas.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:12:54

Savol: — Alloh bandalarga iroda qilgan narsa uchun azob beradimi yoki iroda qilmagan narsa uchun azob beradimi?

Javob: — Alloh bandalarga iroda qilgan narsa uchun azob beradi. Chunki Alloh ularni kufr va gunohlari uchun azob beradi. Alloh kofir uchun kufrni, gunohkor uchun gunohni iroda etdi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:13:04

Savol: — Alloh ularni Islomni qabul qilishga buyurib, so‘ngra ularga kufrni iroda etdimi?

Javob: — Ha.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:13:26

Savol: — Allohning irodasi amridan oldin bo‘ladimi yoki Allohning amri Uning irodasidan ilgari bo‘ladimi?

Javob: — Allohning irodasi Uning amridan oldin bo‘ladi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:13:34

Savol: — Allohning xohishi Uning roziligimi yoki yo‘q?

Javob: — Allohning xohishi va Uning rizosi bilan ish qilganidan Alloh rozi bo‘ladi. Kim Allohning xohishi, toati va buyurganlarini qilsa, Allohning roziligi va adli bilan ish qilgan bo‘ladi. Kim Allohning xohishi va buyurmaganlarini qilsa, Allohning roziligi bilan ish qilmagan bo‘ladi, lekin gunoh qilgan bo‘ladi, gunoh qilish Allohning roziligi emasdir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:13:45

Savol: — Alloh bandalarga rozi bo‘lgan narsa uchun azob beradimi yoki rozi bo‘lmagan narsa uchunmi

Javob: — Alloh ularni kufr kabi rozi bo‘lmagan nar-sa uchun azoblaydi. Lekin itoat qilmaganliklari, gunoh ishlarni qilganlari uchun ularni azoblashga va ulardan qasos olishga rozi bo‘ladi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:13:54

Savol: — Alloh mo‘minlarga kufrni xohlaganmi?

Javob: — Yo‘q.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:14:05

Savol: — Alloh kofirlarni, ularni yaratishdan rozi bo‘lgani uchun azoblaydimi yoki ularni yaratishdan rozi bo‘lmagani uchun azoblaydimi?

Javob: — Alloh ularni yaratishga rozi bo‘lgani uchun ularni azoblaydi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:14:14

Savol: — Nega?

Javob: - Chunki Alloh kufr uchun ularni azoblaydi, U kufrni yaratishdan rozi bo‘lgan, ammo aynan kufrning o‘zidan rozi bo‘lmagan.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:14:22

Savol: Allohning «...U O’z bandalarining kofir bo‘lishiga rozi bo‘lmas...» (Zumar, 7, mazmuni), degan so‘ziga nima deysiz?

Javob: — Alloh bandalarga kufrni xohlaydi, ammo unga rozi bo‘lmaydi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:14:36

Savol: — Nega?

Javob: — Chunki Alloh Iblisni yaratdi, uni yaratishga rozi bo‘ldi, ammo Iblisning aynan o‘zidan rozi bo‘lmadi. Aroq va to‘ng‘izlar ham shunga o‘xshash. Alloh ularni yara-tishga rozi bo‘lgan, ammo ularning aynan o‘zidan rozi bo‘lmagan. Agar Alloh aroqning aynan o‘zidan rozi bo‘lganida edi, uni ichgan odam go‘yo Alloh rozi bo‘lgan narsani ichgan bo‘lardi. Alloh aroqdan ham, kufrdan ham, Iblis va uning qilmishlaridan ham rozi bo‘lmaydi. Lekin Alloh Muhammad sallallohu alayhi vasallamdan rozidir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:14:44

Savol: — Yahudiylar: «Allohning «yadi» bog‘liq (baxil)...» (Moida, 64, mazmuni), — deganlarida, Alloh ularning shunday deyishlaridan rozi bo‘lganmi?

Javob: — Yo‘q.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:15:14

XOHISH TO’G’RISIDA BOSHQA BOB

Abu Hanifa dedilar:
- Unga ayt: agar Alloh barcha xalqni farishtalar kabi itoatli qilib yaratishni xoxlaganida, bunga qodir bo‘ladimi? Agar u: yo‘q qodir emas edi, desa, u Allohning: «Bandalari ustidan U g‘olibdir...» (An’om, 18, mazmuni) «...U sizlarga tepangizdan yoki oyoqdaringiz ostqtsan azob yuborishga yoxud sizlarni (turli) firqalarga aylantirib, ba’zingizga ba’zilar zararini totdirishga (ham) qudrati yetadigan zotdir...» (An’om, 65, mazmuni) degan gaplariga binoan Allohni O’zi vasf qidganidek vasf qilmagan bo‘ladi. Agar u: Alloh shunday qilishga qodir, desa, unga ayt: agar Alloh Iblisning itoatda Jabroil kabi bo‘lishini xohlaganida, Alloh shunga qodir emasmidi? Agar u: shunday qilishga Alloh qodir emas, desa, u o‘z so‘zidan qaytgan va Alloxni O’z sifati bilan sifatlamagan bo‘ladi. Agar u: banda zino qilsa yoki o‘g‘irlik qilsa yoki to‘hmat qilsa, bu Allohning xohishi bilan emasmi, desa, unga: ha, banda Allohning xohishi bilan qiladi, degin. Agar u: modomiki banda mazkur ishlarni Allohning xohishi bilan qilsa, nega ularga jazo qo‘llaniladi, desa, unga aytgin: jazo Allohning buyrug‘i bilan qo‘llaniladi, jazoni qo‘llashni Alloh amr qilgan, Allohning amri tark qilinmaydi.
Agar bir odam qulining qo‘lini kessa, bu albatta, u Allohning xohishi bilan sodir bo‘ladi, ammo odamlar uni malomat qiladilar. Agarda u qulni ozod qilsa, uni odamlar maqtaydilar. Vaholanki, mazkur ikki voqea ham Allohning xohishi bilan ro‘y beradi. Bu ikki ishni ham u Allohning xohishi bilan qilgan.
Lekin kim gunoh xohishi bilan ish qilsa, uning bu ishida Allohning roziligi ham, adli ham bo‘lmaydi.
Endi yuqoridagi, nega ularga jazo qo‘llaniladi, degan savoliga kelsak, bu ularning qoidalari bo‘yicha noto‘g‘ri savoldir. Chunki ular ko‘p gunohlarni Alloh taoloning xohishiga bog‘lamaydi. Aroq ichish va boshqa gunoh ishlarga hadni lozim etmaydi. Vaholanki, hamma ishlarni Alloh taolo o‘z xohishi bilan qiladi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:15:26

GUNOHKORNI KOFIRGA CHIQARUVCHIGA RADDIYA BOBI

Savol: — Bir odam, biror gunohni qilgan banda kofirdir, desa, unga qarshi qanday dalil bor?

Javob: — Unga Alloh taoloning: «Zunnun (Yunus)ning (o‘z qavmidan) g‘azablangan holda (qishlog‘idan chiqib) ketib, Bizni unga qarshi chiqa olmaydi, deb o‘ylagan paytini, so‘ng (Biz uni baliq qorniga tashlaganimizdan keyin) qorong‘i zulmatlar ichra: «Sendan o‘zga iloh yo‘qdir. Sen (barcha) nuqsonlardan pokdirsan. Darhaqiqat, men (o‘zimga) zulm qiluvchilardan bo‘ldim», — deb nido qilgan (paytini es-lang)» (Anbiyo, 87, mazmuni), oyati karimasi aytiladi. Oyatdan ko‘rinib turibdiki, Zunnun (Yunus payg‘ambar) zolim, gunohkor mo‘min, ammo kofir ham, munofiq ham emas ekan.
Boshqa bir oyatda Yusuf alayhissalomning inilari: «...Ey, ota, (Allohdan) bizlarning gunohlarimizni mag‘firat qilishini so‘ragin. Albatta, bizlar xato qiluvchilardan bo‘ldik» (Yusuf, 97, mazmuni), deganlari aytilgan. Bu oyatdan ham bilinib turibdiki, Yusuf alayhissalomning inilari gunohkor edilar, kofir emasdilar.
Xuddi shuningdek, Alloh taolo Payg‘ambarimiz alayhissalomga: «...Siz uchun Allohning oldingi va keyingi gunohlaringizdan kechishi...» (Fath, 2, mazmuni) dedi. Alloh bu oyatda «gunohlaringizdan», dedi, kufringdan degani yo‘q. Inchunun, Muso alayhissalom ham odam o‘ldirib qo‘yganida gunohkor bo‘ldi, kofir bo‘lib qolgani yo‘q.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:17:01

Savol: -- Bir odam: inshaalloh (Xudo xoxlasa), men mo‘minman, desa, unga nima deyiladi?

Javob: — Unga Alloh taolo: «Albatta, Alloh va Uning farishtalari Payg‘ambarga salavot ayturlar. Ey mo‘minlar, (sizlar ham) salavot va salom aytinglar!» (Ahzob, 56, mazmuni), - degan, agar sen mo‘min bo‘lsang, Payg‘ambarga (s.a.v.) salavot ayt, mo‘min bo‘lmasang, u zotga salavot aytma, deyiladi. Shuningdek, unga: Alloh «Ey, imon keltirganlar, qachonki, jum’a kunidagi namozga (azon) chaqirilsa, darhol Allohning zikri sari harakatga tushingizlar va savdo-sotiqni tark qilingizlar!..» (Jum’a, 9, mazmuni), — degan, deyiladi.
Maoz ibn Jabal: Allohga shubha qilgan bandaning shubhasi uning barcha ezgu ishlarining savobini botil (barbod) qiladi. Imon keltirib, gunoh qilgan bandaning gunoxlari mag‘firat qilinishidan umidvor va unga azob berilishidan xavotirda bo‘linadi, deganlar.
Maoz ibn Jabalga bir odam: «Allohga shubha qilishlik, ezgu ishlarning savobini yo‘q qilsa, albatta, imon gunohlarni chilparchin qilib tashlaydi», dedi. Shunda Maoz ibn Jabal: «Qasamyod qilamanki, bu odamdan ko‘ra ilmliroq odamni ko‘rmaganman», dedi.
Bir odamga, sen musulmonmisan, deyilsa, u, «bilma-dim», deb javob qilsa, unga: «bilmadim» degan so‘zing adolatmi yoki zulmmi, degin. Agarda u, «bilmadim» degan so‘zim adolat, desa, unga: bu dunyoda adolat bo‘lgan u dunyoda adolat bo‘ladimi, deb so‘ra. Agar u, ha, u dunyoda adolat bo‘ladi, deb javob bersa, unga: Munkar Nakirga, yaxshi va yomonlik Allohning xohishi bilan bo‘lishiga ishonasanmi, degin. Agarda u: ha, desa, undan: sen mo‘minmisan, deb so‘ra. Agarda u: «men bilmayman», desa, unga: sen hech narsani bilmabsan va hech narsaning fahmiga yetmabsan va najot ham topmabsan, degin.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:17:20

Savol: -- Bir odam: Jannat va Do‘zax maxluq emas, desa, biz unga nima deymiz?

Javob: — Undan: Jannat va Do‘zax narsami yoki narsa emasmi? — deb so‘ra. Alloh taolo: «Alloh har bir narsaning Xoliqi (Yaratuvchisi)», «Shubhasiz, Biz har bir narsani me’yorida yaratganmiz...», «Do‘zaxga ular tunu kun ro‘baro‘ qilinajaklar...» degan. Agar u, Jannat va Do‘zax foniy bo‘lib ketadilar, desa, unga: Alloh o‘z in’omlarini «(ular) tuganmas va man etilmasdir» (Voqea, 33, mazmuni), deb tavsif qilgan, degin. Agar u: Jannat va Do‘zaxga ularning ahli kirib bo‘lgach, foniy bo‘lib ketadi, desa, u, shubhasiz, kofirdir. Chunki u bu so‘zi bilan Jannat va Do‘zaxda hayot abadiyligini inkor qilgan bo‘ladi.
Abu Hanifa so‘zida davom etdi:
- Alloh taolo bandalarning sifati bilan tavsif qilinmaydi. Allohning g‘azabi va rizoi — Uning tasavvursiz sifatlaridandir. Bu Axli Sunna val Jamoaning so‘zlaridir. Alloh g‘azablanadi va U rozi bo‘ladi, deyilgan iborada Allohning g‘azabini uqubat, deb va Uning roziligini savob, deb ta’vil qilinmaydi. Biz Alloh o‘zini qanday tavsif qilgan bo‘lsa, shunday tavsif qilamiz. Alloh o‘zini «ahad» (yagona), «somad» (hech kim va hech narsaga muhtoj emas), «lam yalid va lam yuulad» (tuqqan ham emas, turilgan ham emas), «lam yakun lahu kufuvan ahad» (Unga hech teng keladigan zot yo‘q», «hayy» (tirik), «qodir» (qudratli), «sami’» (eshitib turuvchi) «basir» (ko‘rib turuvchi), «olim» (bilib turuvchi) deb tavsif qilgan, biz ham shunday tavsif qilamiz. «Allohning yadi odamlar qo‘llari ustidadir», Uning yadi odamlar qo‘li kabi emas, odamlarning qo‘llari kabi shikast topmaydi, U qo‘llarning yaratuvchisidir. «Allohning yuzi odamlarning yuzi kabi emas», U hamma yuzlarni yaratuvchi zot, «Uning nafsi ham odamlarning nafsi kabi emas», U nafslarning yaratuvchisidir, «Unga o‘xshash narsa yo‘q», u «eshituvchi» va «ko‘ruvchi» zotdir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:17:35

Savol: — Alloh o‘zi qaerda, deb so‘ralsa, nima deb javob beramiz?

Javob: — Unday savol bergan odamga: Alloh bor edi, makon yo‘q edi, Alloh xalqni yaratmasdan ilgari bor edi, Alloh bor edi, «qaerda», «hech narsa» degan so‘zlar yo‘q edi, U hamma narsaning yaratuvchisidir, deb javob beriladi.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:17:45

Savol: — Xohlovchi xohlash bilan xohlaydimi, deyilsa, nima deymiz?

Javob: — Unga aytki, sifat bilan bo‘lgani uchun xohlaydi. Alloh qodirdir. U qudrat sifatiga ega bo‘lgani sababli har narsaga qodir. Alloh biluvchi. Bilish sifati zotida borligi sababli U hamma narsani biluvchidir. Alloh molik — mulk egasi. Uning zotida mulkka ega bo‘lish sifati mavjudligi sababli butun olam Uning mulkidir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:17:54

Savol: — Alloh xohish bilan xohlaydi, xohish bilan taqdir etadi, bilish bilan xohlaydi, desak to‘g‘ri bo‘ladimi?

Javob: — Savol bergan kimsaga, ha, deb javob ber!

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:18:09

IMON BOBI

Savol: — Imonning qarorgohi qaerda?

Javob: — Imonning ma’dani va qarorgohi qalbdadir. Imonning far’i, sho‘‘basi jasaddadir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:18:18

Savol: — Imon barmoqda ham bormi?

Javob: — Ha.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:18:29

Savol: — Barmoq kesib tashlansa Imon qaerga ketadi?

Javob: — Qalbga.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:18:51

Savol: — Alloh bandalardan biror narsani talab qiladimi?

Javob: — Yo‘q, aksincha, ular Allohdan talab qiladilar.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:19:03

Savol: — Allohning bandalar ustidagi haqi nima?

Javob: -- Bandalarning Allohga ibodat qilishlari (sig‘inishlari), bandachiliqtsa Allohga hech kim va hech narsani sherik qilmasliklari (shirk keltirmasliklari) Allohning bandalar bo‘ynidagi haqidir. Bandalar shunday qilsalar, ularning gunoxlarini mag‘firat qilish va ularga ajru savob berish bandalarning Alloxdagi haqlaridir. Chunki, Alloh mo‘minlardan rozi bo‘ladi:
«(Ey, Muhammad,) darhaqiqat, Alloh mo‘minlardan — ular daraxt ostida sizga bay’at (qasamyod) qilayotgan vaqtlarida - rozi bo‘ldi...» (Fath, 18, mazmuni). Iblisdan esa Alloh g‘azabnok bo‘lgan. Allohning: «...Nimani xohlasangizlar, o‘shani qilaveringizlar!..» (Fussilat, 40, mazmuni) degan oyati va’id oyatlaridandir.
«Rabbingiz Uning O’zigagina ibodat qilishlaringizni hamda ota-onaga yaxshilik qilishni amr etdi» (Al-Isro, 23, mazmuni).
«Samud (qabilasi) esa, bas, ularni (to‘g‘ri yo‘lga) hidoyat qilgan edik, ular hidoyatni qo‘yib, ko‘rlikni (zalolatni) sevib qoldilar...» (Fussilat, 17, mazmuni), (biz ularga zafar ato etgan va bayon qilgan edik).
«Bas, xohlagan kishi imon keltirsin, xohlagan kimsa kofir bo‘lsin» (Kahf, 29, mazmuni). Bu va’id oyatidir.
«Men jin va insni faqat O’zimga ibodat qilishlari uchungina yaratdim» (Vaz-zoriyot, 56, mazmuni). Ya’ni, Meni yakkayu yagona deb atashlari uchun yaratganman, de-yilmoqtsa. Lekin hamma narsa, yaxshisi ham, yomoni ham, shirini ham, achchig‘i ham, foydasi ham, zarari ham Allohning yaratishi bilan bo‘ladi.
«Mabodo Biz ularga farishtalarni tushirsak va o‘liklar (tirilib) ularga gapirsa hamda hamma narsani kafil sifatida ularga (ularning muqobiliga) jam qilganimizda ham Alloh xohlaganidan boshqalari imon keltirmagan bo‘lar edilar...» (An’om, 111, mazmuni).
«Agar Rabbing xohlasa edi, Yer (yuzi)dagi barcha kishilar yoppasiga imon keltirgan bo‘lur edilar. Bas, siz odamlarni mo‘min bo‘lishga majbur qilasizmi?! Allohning iznisiz hech bir jon (egasi) imon keltira olmas...» (Yunus, 99—100, mazmuni).
«Agar Rabbingiz xohlaganida edi, (barcha) odamlarni bir ummat (bir din) qilgan bo‘lur edi. (Ular) mudom turlicha (har xil e’tiqodda) bo‘lib borurlar. Rabbingiz rahm qilgan kishilar esa bundan mustasnodirlar...» (Hud, 118— 119, mazmuni), ya’ni, Allohning xohishi bilan. Alloh ularni shuning uchun yaratgan.
«..."Allohga ibodat qilinglar va shaytondan yiroqlashinglar", (degan vahiy bilan) paygambar yuborganmiz. Shunda ular orasida Alloh hidoyat qilganlari ham, shuningdek, yo‘ldan ozishligi qat’iy bo‘lganlar ham bo‘lgan...» (Nahl, 36, mazmuni).
«Alloh xohlaganinigina sizlar xohlaysizlar», ya’ni, Alloh taqdir qilganini xohlaysizlar.
Shuayb alayhissalom dedilar: «Diningizdan bizni Alloh qutqarganidan keyin yana unga qaytadigan bo‘lsak, Allohga yolg‘on to‘qigan bo‘lamiz-ku? Illo, Rabbimiz — Alloh xohlagani bo‘lur. Rabbimizning har narsaga ilmi kengdir. Allohgagina tavakkul qildik. Ey, Rabbimiz! Biz bilan qavmimiz o‘rtasida haqiqiy ajrim ato et! Zero, Sen ajrim qiluvchilarning yaxshisidirsan» (A’rof, 89, mazmuni).
Nuh alayhissalom dedilar: «Agar Alloh sizlarni og‘dirishni istab turgan bo‘lsa, (men) sizlarga nasihat qilishni istaganim bilan, sizlarga nasihatim foyda bermaydi. U Rabbingizdur va Uning huzuriga qaytarilajaksizlar» (Hud, 34, mazmuni).
«(Zulayho) unga moyil, u (Yusuf dili) ham bunga moyil bo‘lgandi. Agar Rabbining hujjatini ko‘rmaganida (bo‘lar ish bo‘lar edi). Shu tarzda undan yomonlik va fahshni burib yubordik. Albatta, u (dili) xolis bandalarimizdandir» (Yusuf, 24, mazmuni).
«Sulaymonni imtihon qildik va uning taxti ustiga bir (jonsiz) jasadni tashladik. So‘ngra u tavba qilib...» (Sod, 34, mazmuni).
Buyuk va benuqson zot bo‘lgan Alloh biluvchiroq zotdir.

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: Naqshbandiy 22 Fevral 2008, 07:19:27

Allohning madadi va husni tavfiqi bilan Abu Hanifaning «al-Fiqh al-Absat» kitobi nihoyasiga yetdi.
Olamlarning Rabbi Allohga hamd bo‘lsin!

Xojamiz va mavloyimiz Muhammad alayhissalomga, u zot avlodlariga va sahobalarining barchasiga Allohning salavoti bo‘lsin!

(Asarlar, Imomi A’zam. Toshkent. 2003 yil)

Nom: Re: AL-FIQH AL-ABSAT. Imomi A'zam Abu Hanifa
Yuborildi: AbdulAziz 13 Iyul 2008, 09:26:30

Al-fiqh al-absat

(http://www.ziyouz.com/images/books/fiqh_absat.jpg) (http://www.ziyouz.com/index.php?option=com_remository&Itemid=57&func=fileinfo&id=201)

Muallif: Imomi A'zam Abu Hanifa

Hajmi: 40 Kb
Fayl tipi: pdf, zip

(http://www.ziyouz.com/components/com_remository/images/download_trans.gif) Saqlab olish (http://www.ziyouz.com/index.php?option=com_remository&Itemid=57&func=fileinfo&id=201)

Online o'qish (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=2228.0)