forum.ziyouz.com
Jamiyat va inson => Salomatlik => Mavzu boshlandi: Y_U_R_I_S_T 25 Mart 2008, 12:00:26
-
Чипқон халқ тилида «таги катта сра», «учи йсқ сра» каби номлар билан ҳам мапяур. У шамоллаган одамнинг юзи, бсйни, сонига ёки бошқа аъзоларига чиқиши мумкин.
Демак, чипқонга шамоллаш сабаб бслади, уни табиий йсл билан даволаш мумкин.
Бунинг учун сариқ ёки оқ пиёз орасидан сиёҳ рангидаги, съни сафсар рангли пиёздан бир донасини олиб, ёниб бслган стнинг қсрига ксмиб пишириш керак. Қср тайёрлашнинг иложи бслмаса, газ плитанинг духовкасида пиширса ҳам бслади.
Лиёз 10-15 дақиқада пишгач уни қсрдан олиб, устки қатламидан бир қавати тозаланади, сснг сртасидан кесиб, икки паллага аж-ратилади. Лиёзнинг бир палласини кесилган томони билан сра устига қсйиб, устидан бир қават дока билан ҳовол (бсшроқ қилиб) боғлаш лозим. Лиёз палласи 2-3 соат тургандан кейин уни олиб ташлаб, иккинчи паллани иситиб қсйиш лозим. Бу тадбирдан мақсад — пиёз ёрдамида сранинг ичидаги йирингни пишириб, фасодга айлантириш ва чиқариб ташлаш. Бунинг учун баъзан бир неча пиёзни пишириб, паллалаб қсйишга тсғри келади. Яратез ёки секин даволаниши унинг катта-кичиклигига, давлаш срта ёки кеч бошланишига, шунингдек, беморнинг мизожига боғлиқ. Лиёз қсйиб бориш натижасида сранинг йиринги пишиб, фасод ташқарига сзи отилиб чиқиб кетади.
Анди срани маргоняовкали илиқ сувда ювиб, стрептояид сепиб, енгил боғлаш керак. Даволаниш даврида бемор совуқ сув ичмаслиги, совуқ овқат емаслиги ва айниқса, шамолламаслиги шарт.
Шунингдек, суюқ хамир овқат истеъмол қилиш, кск чой ичиш ҳам мумкин смас. Сиёҳ ранг пиёзни стга ксмиб, у билан срани даволаш шамоллаш орқасида пайдо бслган ҳамма сраларга тааллуқлидир. Тсғри, бундай сраларни пиёздан ташқари турли малҳамлар билан даволаса ҳам бслади. Бироқ ксггчилик буни билмайди, чунки малҳам асосан халқ табиблари томонидан тайёрланади. Шуни ҳисобга олиб, чипқонни даволашнинг снг содда усулини баён қилдик.
Чипқoнни шу тартибда даволаганда жароҳатланган жойда бирон из ё тиртиқ қолмайди. Шунингдек, бемор оғрикнй жуда кам сезади. Даволангандан сснг, у снди сзини шамоллашдан сҳтиёт қилмоғи керак, акс ҳолда касаллик сариқда схшаб кайталаши, съни сна чипқон чиқиши мумкин.
-
Табобат тарихида чипқон сраларни бир ксриниши бслиб, у билан бобокалон табибларимиз ҳам шуғулланганлар.
Масалан, Абу Бакр ар-А озий (865-926) сраларни даволашда турли суртма ва малҳам-лардан ҳаттоки, оддий алой шиллиғини чаплаш билан ҳам даволаш усулини айтади. Абу Али ибн Сино (980-1037) ни таъкидлашича, мушак лат ейиши орқасида пайдо бслган ҳамма бошқа сраларни даволаш-да уларни қуритадиган дорилар ёрдамида иш ксриш лозим.
-
ХVI-асрда сшаган Бобур Мирзонинг хос табиби Юсуфий ибн Муҳаммад, чипқон касалини хурож ёки думмал деб номлайди. Даволашда қон олдиришни, иссиқ малҳамлар қсйиш лозимлигини айтади.
-
Чипқон шамоллашдан ташқари ҳазим йслларидаги заҳарли хилтлар миқдордан ошиқча кспайиб кет
ганда шунингдек, ҳаммомга узоқ тушмаслик орқасида терининг устки қатлами қалинлашиб кетиши туфайли ҳам пайдо бслиши мумкин.
Демак, «озодалик туман бойлик» деган гапда катта маъно борлиги бежиз смас. Одам терлаганда баданга чанг заррачалари келиб қснади. Бу ҳол қичиниш ҳосил қилади ва одам бехосдан сша жой-ни қашлаб қссди, шунда ҳам сра пайдо бслади. Яхшиси рсмолча билан артилса нам, чанг кетади ва маълум даражада қичишган жойни қашлаган бслади.
Кимки бу дардга учраган бслса, Худонинг сзи шифо берсин. Омин.
Манба: www.iguzar.uz