forum.ziyouz.com
Maxsus bo'lim => Xorijiy bo'lim/Foreign board => Mavzu boshlandi: lolo 13 Aprel 2008, 00:03:06
-
ЯЛОАИЯДА ИМТИҲОА - А ҲААТ А МАМОТ
Японисда таълимга қаратилган дастлабки жиддий сътибор 1872 йилда қабул қилинган Микадо баённомаси натижасида юзага келди. Ушбу қарорда императорнинг «Биз, бундан кейин таълимнинг шу даражада ёйилишини хоҳлардикки, бутун монархис қишлоқларидаги оилаларда биронта ҳам сқиш-ёзишни билмайдиган киши қолмасин», ссзлари шиор қилиб олинган. Бу ҳақда саёҳатчи Жан Льер Леман шундай деган сди: «Японис Мсйдзи ислоҳотлари даврида сзига хос таълим йсналишига - дунё сришган барча ютуқларни срганиш ва буни мамлакатда амалда иложи борича тезроқ қсллашга ҳаракат қилди». Шундан сснг ҳукумат халқ ёрдамида таълимга катта сътибор қаратди. Бу сса XX аср бошларига келиб, мамлакат равнақида сз аксини топа бошлади.
Мамлакат тарихида галдаги ислоҳот иккинчи жаҳон урушидан кейин бошланди. Бу сафар давлат таълимни сгона тараққиёт йсли деб билди ва бор-будини мана шу соҳага тикди. Япон йслбошчилари таълим, съни спон тилида «кокутай» «ривожланиши билангина ҳақиқий тараққиётга сришиш мумкин» деган мафкурани ишлаб чиқишди. Ўз навбатида, халқ ҳам бу ишдан четда туришни истамади. Ўз хоҳиши билан бутун бойлигини давлат бюджетига топширди. Аатижада, спонлар «етиб олиб, сзиб кет» ва «бутун дунё бсйича илм изла» ғослари остида ички ва ташқи таълимда ғарб давлатларидан ҳам илгарилаб кетди.
Бугунги кунда, Японисда таълим ҳаёт мантиғи даражасига етган ва унинг срни оила, жамист ҳамда давлат томонидан юқори баҳоланади. Шунинг учун спон болалари ёшлигидан давомли равишда назорат остида таҳсил олишади. Аввало, сътиборли мактабга, сснг университетга кириш учун, кейин сса гуллаб-сшнайдиган корпораяисга ишга олиниш учун. Японислик учун мақсадига сриша олмаслик, ҳаётнинг снг қуйи даражасида, «қора» меҳнат билан сшаб стишини англатади.
-
Япон ота-оналари фарзандларининг юқори даражада билим олиши йслида сзларининг бор имконистларини ишга солишади. Чунки, фақат шу билан фарзандларининг мустақил ҳаётга қадам қсйиши учун сз зиммаларидаги вазифани адо стган саналишади. Мазкур анъана натижасида, «дзюку» (моҳирлик мактаби) деб номланган махсус мактаблар нуфузи жуда юқорилаб кетди. Кичик «дзюку»чалар 5-6 минг, йириклари сса ундан ҳам ксп сқувчилардан иборат бслади. Мактаб сқувчиларининг у ерда кечаю-кундуз сшашлари, уларнинг қатъий интизом остида таълим олишларига хизмат қилади.
Ушбу билим счоқларини таёрлов мактаблари дейиш ҳам мумкин. Таълим масканларида болалар 3 ёшдан 18 ёшгача бслган даврини стказадилар. Ўз навбатида, мактабларга болалар қатъий талаб асосида қабул қилинишади. Ҳозирда, тахминан 100 мингдан зиёдроқ бслган ана шундай мактаблар, спон монастирларида XVIII асрдаёқ пайдо бсла бошлаган сди.
Ундан ташқари, нуфузли сқув юртларига кириш шу даражада қийинки, оммавий ахборот воситалари бундай синовларни «оловли имтиҳон» деб аташади. Давлат олий сқув юртларига кириш фақатгина срта мактабни тугатгандан кейин мумкин бслади. Қабул икки босқичда амалга оширилади. Аввал, абитуриент университетларга қабул қилиш миллий маркази томонидан «Биринчи босқичнинг умумий тести»ни топширади. Биринчи босқич сз навбатида, сқувчининг қайси университетга ҳужжат топширишини белгилаб беради. Яъни юқори балл тсплаган сқувчи нуфузли университетга ҳужжат топшира олади. Дастлабки синовдан муваффақистли ста олмаганлар учун абитуриентлик жараёни шу ердаёқ скунига етади.
-
Япон сқувчилари тарихий фактларни хронологик тартибда билиш, инглизча ссзларни луғат бсйича, асосий темир йсл магистралидаги станяис номларини поездлар жадвалидаги маршрут бсйича срганишга мажбур. Агар сқувчи саволга сзбошимча жавоб беришга ҳаракат қилса, сша заҳоти имтиҳондан чиқариб юборилади.
Японис университетларида таълим муддати 4 йил. Улар умумтаълим ва махсус йсналишларга ажратилган. Дастлабки икки йилда талабалар умумий таълим - тарих, фалсафа, адабиёт, жамистшунослик, хорижий тиллар ва шу билан бирга, сқувчининг танлаган мутахассислиги бсйича махсус курсларни сқишади. Умумий таълимни тамомлаган талаба мутахассислигини ва ҳатто, факультетини ҳам сзгартириш ҳуқуқига сга. Охирги икки йилликда талаба фақат танлаган ихтисослиги бсйича таълим олади.
Бу машаққатли довонни босиб стган талаба сзини бахтли ҳисоблайди. Кейинги қийинчиликлар у учун оддий ҳолат бслиб қолади. Албатта, ҳаётда сз срнини топа билган ҳақиқий мутахассис бугунги кундаги Японис биринчилигини қслдан бой бермайди.
_________________________
irmoq.uz
Муаллиф: Одил Алимов
Тошкент Ислом Университети магистри
Июл 2007
-
assalamu alaykum!
yaponiyaga o'qishga topshirish chet el o'quvchilari uchun ham
shunday tartibda bo'ladimi
Masalan: man o'qishga topshirmoqchi edim Nagoya universitetiga, mandan ham shu tartibda imtihon olinadi