forum.ziyouz.com
Jamiyat va inson => Oila va jamiyat => Mavzu boshlandi: Robiya 03 Oktyabr 2008, 16:19:15
-
...Исломни «севган кишиси» туфайли қабул қилган қизлар ҳам анчагина. Баъзи скспертлар бундайларни снги динга кирганлар қаторида юзлаб, ҳатто минглаб рсйхатга киритиб қссдилар. Аммо бундай статистика ҳар доим ҳам сринли бславермайди, чунки уларнинг ичида Исломни бслажак куёвнинг ота-боболари бир пайтлар сйлаб топган, сндиликда сса кср-ксрона риос қилиниб келаётган ҳар хил маъносиз расм-русумлардан иборат скан, деб тушунганлар ҳам бор...
Инсонист тараққий стмоқда. Инсонлар Исломга кириб келмоқда. Турли хил исломшунослар хулосаларини матбуотда чоп стиб, «неофитлик феномени»ни таҳлил қилишмоқда. Исломга снги кирганлар сса китоб ёзмоқдалар, интервьюлар бермоқдалар, жамоатларни ташкил қилмоқдалар. Интернет Ҳақиқатга ташналар ва уни топганлар билан тслиб тошган.
Одамларни калимаи шаҳодатни айтишга ундаётган сабабларни қидирган олимлар ва оддий қизиқувчилар ксплаб кишиларнинг тақдирларини срганиб чиқдилар. Улар мавжуд тенденяисларни кузатиб, шундай хулосага келдилар: Исломни қабул қилишда ташқи (мусулмонлар билан муносабатда бслиш орқали Ислом билан танишиш) ва ички (назарий билимлар орқали Ислом билан танишиш) омиллар роль сйнамоқда.
Аммо инсон Исломни қабул қилгандан сснг унда қандай сзгаришлар бслспти? Бу ҳақда фақат радикализм нуқтаи назаридан баҳо берилади — «снги намозхон»нинг диний жиҳатдан саводсизлиги ёки ақида масалаларида ортиқча тиришқоқлиги танқид қилинади. Бироқ иккинчи тоифа — Ислом сшигидан кириб, остонада туриб қолганлар ҳеч кимни қизиқтирмайди.
Айни пайтда, шундайлар борки, Исломни қабул қилгандан кейин уларнинг ҳаётида десрли ҳеч қандай сзгариш бслмаган. Хсш, нима учун? Чунки уларни мусулмонларга «айлантирган» калимаи шаҳодат оддий ссзлар йиғиндисилигича қолиб кетган. «Янги иймон тслқини» «дастлабки нуқтага» олиб келиши ҳам, Исломдан мутлақо бошқа томонга олиб кетиши ҳам мумкин.
-
«"¦ баҳона дийдор ғанимат»
Исломни «севган кишиси» туфайли қабул қилган қизлар ҳам анчагина. Баъзи скспертлар бундайларни снги динга кирганлар қаторида юзлаб, ҳатто минглаб рсйхатга киритиб қссдилар. Аммо бундай статистика ҳар доим ҳам сринли бславермайди, чунки уларнинг ичида Исломни бслажак куёвнинг ота-боболари бир пайтлар сйлаб топган, сндиликда сса кср-ксрона риос қилиниб келаётган ҳар хил маъносиз расм-русумлардан иборат скан, деб тушунганлар ҳам бор.
Бундай келинлар оқкснгиллик билан «Бслажак сримни бир хурсанд қилай» деб сйлайдилар, бироқ бу ишни кспинча куёв бслмишнинг миллий урф-одатларига ёки анъаналаригагина қизиқиб қиладилар, холос. Уларнинг Исломни қабул қилиши куёвтсра билан масжидга скскурсисга бориб келиши билан скун топади («арабча (татарча, туркча ва ҳоказо) никоҳ шунақа бслар скан»). Айтилган калимаи шаҳодат шу куниёқ ёддан кстарилиб кетади.
Бу аёлларнинг ҳаётида уларнинг оилавий аҳволидан бошқа ҳеч қандай сзгариш юз бермайди. Аамоз сқиш ёки ҳижоб кийиш ҳақидаги гаплар уларни ғостда ҳайрон қолдиради, чунки ср — «ҳақиқий мусулмон» тимсоли — сзи намоз сқимайди, ҳижобни сса срта асрларда қолиб кетган хурофот деб ҳисоблайди. Агар бундай гапларни хотин бошласа, ср ҳар доим ҳам хурсанд бславермайди, чунки одатда у фақат сзига қулай нарсаларнигина диний ҳақиқат деб тушунтиради.
Масалан, намоз сқимайдиган мусулмонлар нима учун Исломнинг барча қонун-қоидаларига риос қилишни бошлашга шошилмаса ҳам бславеришини рафиқаларига жуда осон тушунтирадилар. Улар калимаи шаҳодатнинг сзи «жаннатга тушишга кифос» дейдилар, қандай сшасанг ҳам, нима қилсанг ҳам, муҳими — сен мусулмонсан, деб уқтирадилар. Зеро, Аллоҳ Таоло Қуръони Каримда барча мсминлар жаннатда бсладилар, деб ваъда берган.
Шундай қилиб, улар бу дунёнинг лаззатларидан тотиб қолишни истаб, сзларини ва хотинчаларини намоз сқиш ва бошқа «зерикарли» урф-одатлардан «озод қиладилар». Ислом бу дунёдан ҳам лаззатланишни ман қилмаслиги ва ҳатто бунга тарғиб қилиши ҳақида жиддий назарисларни илгари сурадилар. Ибодат кейинроқ, қариганда, «Аллоҳ насиб қилган куни» қилинади"¦
Бундай «назарис»лар асли ботил бир тушунчага — бизнинг намозларимиз Аллоҳ таолога керак, деган жоҳил дунёқарашга асосланади. Аслида сса, Аллоҳга ҳам, унга ибодат қилишга ҳам биз муҳтожмиз. Биз Исломни қабул қилган сканмиз, мавҳум бир коняепяисни смас, балки муайсн мажбурист ва масъулистни зиммамизга олганмиз, чунки сз иймонимиз ва феъл-атворимизни сайқаллашга муҳтож бслганмиз.
Ҳеч ким бизга Ларвардигоримизнинг иродасидан бошқа ҳеч қандай кафолат бера олмайди, ва агар Аллоҳ таоло бизнинг мусулмон бслишимизни ирода қилган бслса, худди шу каби бизни бу неъматдан маҳрум қилиб қсйишга ҳам қодирдир. Мусулмонлар ичида «қандай амал қилсак ҳам, жаннатга тушишимиз ҳақида ваъда берилган» (мусулмон бслганимизнинг сзи кифос) деган гапларни сшитганимиз ҳамон юқоридаги фикрларни сслатиб қсйишимиз керак.
-
«Менга сргатиб қсйишсин»
Янги иймон келтирганлар орасида исломий жамоатдан вақтинча ажралиб қолганлар ҳам бор. Уларнинг маълум қисми ҳар қанча қийинчиликларга қарамай, керакли билим ва ксникмаларни мустақил сзлаштириб олишга уринса, баъзилари тсхтаб қолиб, «сзгаришлар» юз беришини кутади.
Бироқ бу кутиш узоққа чсзилиб кетади. Ислом ҳақида олинган дастлабки маълумотлар ичида шундай бир нуқта борки, у «снги»ларнинг кснглига чуқур срнашади. Бу — снгилар учун баъзи енгилликлар борлиги бслиб, уни ҳар ким сз қаричи билан слчаб олади. Масалан, қизлар рсмол срашни «бунга тайёр бслганларидан кейин» бошлашлари, намозни сса «тслиқ срганиб бслгандан кейин» сқий бошлаш мумкин, деган хатарли «тушунчалар» учраб туради.
Демак, шошилмаса ҳам бслар скан, деган хулоса келиб чиқади. Бундай шошилмасликка сса истаганча баҳона топилаверади. Бундай мусулмонлар Қуръон сқишни «бсш вақти ксп бслганлар» срганади, деб ҳисоблайдилар. «Мадрасага сса, - дейишади улар, - менга схшаб кеча-кундуз ишламайдиган, оила боқмайдиганлар боради. Масжидга сса намоз сқишни тслиқ биладиганлар боради, менга схшаганлар масжидга борса, ҳаммага масхара бслади».
Агар бундай снги мусулмонларга намоз сқишни китоблардан ёки интернет сайтлардан срганинг, десангиз, у ерда намоз қоидалари жуда мураккаб, тушунарсиз ёзилганлигини, сқиб ҳеч нарса тушунишмаганини айтишади. Аамоз ҳақидаги брошюралар улар учун смас, «анча срганиб қолганлар учун» ёзилган смиш. Ҳа, хуллас, аудиокассеталарни ксриб бслмайди, расмларни сса сшитиб бслмайди.
Аиҳост, тоқатингиз тоқ бслиб, укангиз ёки синглингизга намозни сзингиз сргатмоқчи бслсангиз, уларнинг шошилинч ишлари, муҳим учрашувлари, кутилмаган сабаблари ва тасодифий шароитлари чиқиб қолаверади. Ҳар сафар намоз срганиш дарслари ҳақида гап кетса, бундай дарс салкам медитаяис ҳолатида стиши кераклигини, унга сса жиддий тайёргарлик ксриш кераклигини айтиб, «уриб енгишади».
Бироқ, снги мусулмонлар намоз сқишни истамас скан-да, деган фикрга борманг. Уларнинг намоз сқиш истагини қсрқув босиб туради. Уларнинг фикрича, намоз сқишни бошлагач, снди орқага йсқ йсқ, снди ортиқча талабчанлик нафсни ғостда оғир аҳволга солиб қссди.
Уларнинг фикри тсғри — намоз сқишни бошлагач, снди уни қолдириш мумкин смас. Бироқ, улар сзларининг мутлақо мантиқсиз йсл тутаётганларини сйлаб ҳам ксрмайдилар — демак, намозни бутунлай сқимасликдан ксра уни қолдириш оғирроқ гуноҳ скан-да!!! Уларнинг фикрича, намозхон кишининг иймони мукаммал бслади, уларнинг қалби сса ҳали Аллоҳ таолога юзланиш учун етарли даражада тоза смас смиш.
Бундай бир ёқлама фикрларнинг пайдо бслишига бир неча сабаблар бор. Аввало, мусулмонлар ҳаддан ташқари идеаллаштириб юборилади, снги иймон келтирганларнинг дастлабки, ҳасжонли таассуротлари бу жараённи снада кучайтиради. Шунингдек, биродарларимиз умматнинг фазилатларини тилларидан бол томиб тавсифласалар-да, муаммолар ва камчиликларни тилга олмайдилар. ироқ, олий ҳакам — вақт стиши билан, мусулмонлар объектив реалликни — воқеъликни қабул қилишга срганиб борадилар.
Бу ерда снг муҳими шуки, снги биродарларимиз ғараз ёки ғурур, кибрдан холи бслган ҳақиқий, холис муносабатимизни сезишсин, қийинчиликлардан қсрқишмасин. Улар иймоннинг бир марта берилган ва мангуга қотиб қолган сътиқод унсури смаслигини тушуниб етишсин, унинг кучайиб ва заифлашиб туришини билишсин, буни тан олмаслик — ҳаётни тушунмаслик, сз нафсини ва аҳлоқини сарҳисоб қилмасликдир.
-
Йсқолган таснч нуқтаси
Кспчилик снги иймон келтирганлар сзларининг Исломга кириб келганликларидан обдон қувониб, тсйишгач, қандайдир вакуумга тушиб қоладилар. Анди ҳамма уларга аввалгидек ҳавас билан боқмайди, келажак ҳам аввалгидек беғубор ва ёруғ бслиб ксринмайди. Биродарлар ҳам уларнинг назарида аввалгидек бекаму-ксст инсонлар смасдек, ваҳоланки сзлари «ҳамма нарсани тсғри адо стиб келмоқдалар».
Исломни қабул қилгач, ҳаётимиз мутлақо осуда, бахтиёр бслиб қолади, деган умид ҳам биро сснгандек. Турли муаммолар, қийинчиликлар пайдо бслиб, негадир тсғри дуолар сқилаётган, ҳалол колбасалар ейилаётган ва рсмоллар тсғри сралган бслса ҳам, улар ҳал бслиб қолмаспти. Янги мусулмоннинг ҳали куртак ёзиб улгурмаган новдаларига «стник» мусулмонлар томонидан ҳам, сски улфатлар томонидан ҳам тошлар отила бошлайди.
Бу даврни, бу босқични ҳар бир «снги» мусулмон сзича босиб стади. Бу пайтда сски одатлар ва снги муҳитнинг таъсири жуда кучли бслади. Айнан шу нуқтада ҳар бир мусулмон дсппини бошдан олиб қсйиб, фикр юритгиси келиб қолади. Унинг кейинги қадами қайси таснч нуқтасини танлашига боғлиқ бслади.
Шу ерда Исломни қабул қилиш ҳеч қачон инсоннинг шахсий ҳатти-ҳаракатлари натижаси бслмаслигини сслатиб стиш жоиз. Худди шунингдек, тсғри қарор қабул қилиш ҳам ақл-тафаккурнинг маҳсули бслмай, балки Аллоҳ таолонинг иродаси ва тавфиқи туфайли содир бслади. Бинобарин, мусулмон киши бир масалада иккиланиб қолса, шубҳага тушса, тсғри ечим топа олмай сйланиб қолса, биринчи навбатда сзининг Ҳолиқига мурожаат қилиши лозим.
Бироқ баъзи снги мусулмонлар бу қадамни катта қийинчиликлар свазига босадилар. Ўқилмаган ҳар бир намоз мусулмоннинг виждонига оғир юк бслиб тушаверади, бу юкни кстариб юриш машаққати кундан-кунга кучайиб бораверади.
Аамозни тавбадан кейинга кечиктирар скан (гсё бу тавба қачондир, сз-сзидан келиб қоладигандек), мусулмоннинг қалбидаги безовталик зсрайиб бораверади, снди у сзини бироз бслса-да чалғитиш учун ҳали ишга муккасидан кетса, ҳали иймонга путур етказувчи шайтоний хаёлларга кетиб қолаверади.
Анчагина билимга сга бслиб қолган бундай мусулмонлар шахсан сзининг мисолида намозни қазо қилишга ҳужжат қидиришга тушиб қолиши мумкин. У снди Ислом уламоларининг китобларидан «хатолар», «ноаниқликлар» топади, ҳатто уларни тузатишга чиранади, хуллас сзининг А обби олдидаги қарзларини оқлашга беҳуда уринаверади"¦
Аиҳост, сзини «бошқаларнинг саводсиз сканлигига» ишонтириш ва сзининг «алоҳида мақсад сари» кетаётганлигига ишонч ҳосил қилиш учун ҳадеб баҳслашаверишга срганади. Бу «алоҳида мақсад» сса намоз ёки рсза каби «диндаги баъзи расмистчиликлар»ни иккинчи ва ундан пастроқ даражага тушириб юборади"¦ (Аллоҳ асрасин!) У қанчалик чуқурлашиб борган сари, намознинг «ҳеч қаёққа кетмаслиги»га ишончи комил бслса ҳам, бу йслдан қайтиш шунчалик мавҳумлашиб бораверади.
Ваҳоланки, Аллоҳ таоло унга ҳар куни, ҳар дақиқада унга тавба имконистини, истиғфор имконистини, Исломга амал қилиш имконистини бериб турибди. Тсғри, у сз динида қоим турган, намозларни адо стиб келаётган мусулмонларни ксриб қолганда қалбининг бир чеккасида ғариб юрган устнинг қолдиқлари бош кстариб қолади. Бироқ у ҳамон шайтоннинг йсриғида"¦
Аммо, сртами-кечми, бир кун келиб у икки йслдан бирини танлашга мажбур бслади. Умид қиламизки, у адашган йслида давом стиб, залолат ботқоғига ғарқ бслмай, гуноҳини англаб, тавба қилиши, афсус-надоматга тсла аччиқ ксз ёшлари билан жойнамозини ҳсл қилади, А оббининг раҳматига юз буради"¦
Умид қиламизки, у сзининг ожизлигини, Аллоҳ таолонинг буюклигини тан олади, тақдирнинг барча синовларидан А оббининг раҳмати ила ссон-омон стиб, Аллоҳнинг Сомадлигига, сзининг сса Унга муҳтожлигига иймон келтиради"¦ Manba (http://muslimaat.uz/content/view/611/115/)