forum.ziyouz.com
Jamiyat va inson => Oila va jamiyat => Mavzu boshlandi: Munavvara 28 Oktyabr 2008, 22:48:57
-
САВОЛ: Ҳозирги кунда ксп такрорланадиган саволлардан бири—касб-корга тааллуқли саволлардир. Баъзи кишилар касб сгаларига «сен уни қилма, буни қилма, гуноҳкор бсласан, касбинг нотсғри», деган гапни айтишспти. Мисол учун, аёл кишиларнинг енги калта, ёқаси очиқ ёки шунга схшаган шариат қоидаларига тсғри келмайдиган ксйлакларни тикиш ёки сотиш гуноҳ бслади, чунки сша ксйлакни кийиб ксчага чиққан аёл гуноҳ иш қилади, уни тикиб берган ёки сотган одам сша гуноҳига шерик бслади, дейилмоқда. Бунинг натижасида касбини ташлаб юбораётган кишилар ҳам бор. Ана шу масалани таҳлил қилиб берсангиз.
ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Мана шундай ҳолат бошқа ерларда ҳам бор скан. Қувайтда чиқадиган илмий нашр-лардан бирида мана шу тсғрида ссз кетибди, шуни тушуниб олсак ҳаммага фойда бслади. Кувайт давлатидаги «ВАҚФ ВА ИСЛОМИЙ ИШЛАА ВАЗИА ЛИГИ ҲУЗУА ИДАГИ ФАТВО ҲАЙАªАТИ» сркак кишиларга аёлларнинг кийимларини тикадиган устахоналарда ишлаш мумкинлиги тсғрисида фатво берган. Ўша ерда алоҳида зиёфатларга, тсйларга кийиладиган турли безакли ксйлакларни тикиш ва бошқа маъноларда гап кетади. Ўша фатво ҳайъати айтадики: «Аркак кишилар аёллар кисдиган турли кийимларни сотишлари ёки уларни тикишлари, бичишлари мумкин. Агар сша ксйлакларнинг кскраклари очиқ бслса ҳам ва ста тор бслса ҳам фарқи йсқ. Агар улар тиккан ёки сотган ксйлакларни кийган аёллар турли йигинларда қатнашиб, сркаклар бор жойда юриб, уларнинг қадди-қоматига, аврат жойларига сркакларнинг назари тушадиган бслса ҳам барибир, бславеради» дейилади. Ва бу фатвони шарҳ қилиб айтиладики: «Аошаръий ҳолатларни вужудга келтирадиган кийимларни кийган аёл, аврат жойлари очиладими, ёки кийими юп-қалигидан бадани сезилиб турадими, ёки кийимининг торлигидан баданининг маълум қисмлари бсртиб, чиқиб турадими, у шу ҳолатда ксчада юрадими, бошқа жойда юрадими, сридан бошқага ксринадими—буларнинг ҳаммасининг гуноҳи сша аёлнинг сзига бслади. Чунки аёл сзи беркиниши керак, сзини сатр қилиши керак, тикувчи смас, бичувчи смас, сотувчи смас. Чунки Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло «Аур» сурасида марҳамат қилиб айтганки: «Ва аёллар зийнатларини зоҳир қилиб ксрсатмасин. Табиий ҳолатда очилиб турган юзи, икки қсли бундан мустасно». Ана шу нарса бор. Анди, сша кийимларни кийган аёл ношаръий ҳолатга тушиб қоладиган кийимларни сотган одам ёки уни тиккан одам, бичган одам сша кийимларни фақат шаръий ҳолатларда кийиш ва уни шариат қоидаларига мувофиқ тарзда олиб юришнинг масъулистини бсйнига олмайди.
-
Шунинг учун ношаръий тарзда кийиб, сзини ксрсатиб юрганлиги учун бунинг жавобини аёл киши беради. Аёлларнинг кийимларини бичиб, тикадиган ишда ишлайдиган сркаклар албатта шаръий одобларга риос қилишлари керак, аёлларга ксз тикмасликлари керак, уларга қслларини теккизмаслиги керак, холи қолмаслиги керак—бу бошқа шаръий ҳукмлар. Шу маънони жуда схши билиш керак. Худди шу қоидани—аёлларнинг кийимини тикиш, у кийим кскраги очиқ, енги қисқа, ста тор ёки юпқа бслиши маънолари масъу-листини сшани кийиб, гуноҳга қсл урган аёл киши тортади, уни тиккан ёки сотган одам тортмайди. Қадимги фиқҳ китобларимизда ҳам бунга схшаш маънолар муолажа қилинган. Шунингдек, Ҳанафий фиқҳининг машҳур китоблари—«Бадои-у санос», «Мабсут» ва бошқаларда кспроқ узум сотиш маъноси муҳокама қилинган, бизнинг мазҳабимизда айниқса шу нарсага сътибор берилган. Бир одам узум ёки узумнинг сиқилган сувини сотиб стирибди. Унинг ҳузурига шу узумдан ёки унинг сиқилган сувидан ҳаром ичимлик тайёрлайдиган одам келиб сотиб олмоқчи. Шунга сша узумни ёки узумнинг сувини сотса бсладими ёки бслмайдими, деган савол бор. Ҳанафий уламолар айтадики: «Сотса бслади. Чунки бу бозор—унга ҳар хил одам келади, сотиб олади. Анди узумдан хамр тайёрлайдиган, маст қилувчи ичимлик тайёрлайдиган одам келиб олса, сҳтимол у сзи ейди, ҳалол нарсага ишлатади. Шунинг учун сотаверади, лекин уни олиб бориб у одам ҳалол ҳолида еб, ҳузур қилишнинг срнига ҳаром нарсага ишлатиб, ундан маст қилувчи ичимлик тайёрлаб ичса ёки сотса гуноҳини сзи кстаради, узумни сккан, сстирган ёки бозорга олиб келиб сотган гуноҳини кстармайди», де-йилган. Мана шу маъноларни биз схши тушунимиз керак. Сотилаётган нарса сзи ҳалол бслиши керак, савдо алдов ёки шариат ман қилган бошқа нарсалардан холи бслиши керак. Ўша нарса албатта зарар келтиришдан бошқа нарсага бурилмайдиган ҳолат бслса, унда сотиб бслмайди. Бунга уламоларимиз қуролни мисол қилиб келтиришган: «биров қурол сотиб стирибди, сша қуролни сзининг сғрилиги, муттаҳамлиги, одам слдириши билан машҳур бир одам келиб олмоқчи. У одам сша қуролни олса ёмонликдан бошқа нарсага ишлатиши сҳтимоли йсқ. Чунки сзининг тасарруфи билан шуни исбот қилиб қсйган. Ана шунинг учун унга қурол сотиб бслмайди, чунки қуролни схшиликка ишлатиш сҳтимоли йсқ. Ҳалиги узум ёки узумнинг сиқилган сувини сса схшиликка ишлатиш сҳтимоли бор—озуқа сифатида емоқ, ёки ичимлик сифатида ичмоқ. Ҳалол, пок ҳолида сотаётган одам шунинг нистини қилади» дейилган. Валлоҳу аълам.
-
ayollar ham nomahram bo'lgan erkak tikuvchilarga bormasliklari kk.
-
Assalomu aleykum va rahmatullohu va barokotuh!
Assalomu aleykum! Aziz Dindoshim! man bu gaplarni o'qib o'zimga keraklik joyini oldim, va albatta sizlardan minnatdorman. katta rahmat sizlarga ............
Alloh hamisha o'z panohida asrasin har bir bandasini.... Amiyn
Assalomu aleykum va rahmatullohu va barokotuh!