forum.ziyouz.com
Jamiyat va inson => Salomatlik => Tibbiy kutubxona => Mavzu boshlandi: Zamiraxon 27 Fevral 2009, 00:46:22
-
:as:
Bismilillahir Rohmanir Rohiym.
Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil al-Buhoriy
Hadis
Tib kitobi 55bob
1-bob. Olloh taolo dard yuborganda uning davosini ham yuborganligi haqida
Abu Hurayra raziyallohu anhu: "Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: "Olloh har qanday dard yuborganda uning davosini ham yuborgandir", - deganlar", - deb rivoyat qiladilar.
-
2-bob.Erkakning ayolni, ayolning erkakni davolamog'i xususida
Rubayya' binti Muavvid ibn Afro' bunday deydir: "Biz Rasululloh sallalohu alayhi va sallam birlan birga g'azavotga chiqqanimizda askarlarga suv keltirib berar, ularning yaralarini bog'lar, o'lganlar va yaradorlarni Madinaga tashir erdik".
-
3-bob. Uch narsada dardga davo borligi haqida
Ibn Abbos raziyallohu anhu bunday deb rivoyat qiladilar: "Uch narsada dardga davo mavjuddir - asal ichmoq, qon oldirmoq hamda yaraga tamg'a qizdirib bosmoq. (Ammo), Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: "Men ummatimga yaraga tamg'a qizdirib bosmoqni man qilg'ayman", - deganlar".
Mujohidning ibn Abbosdan hikoya qilishlariga ko'ra, Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: "Asal (ichmoq) va qon oldirmoq dardga davo bo'lg'usi", - degan ekanlar.
-
4-bob. Asal bilan davolash haqida
Olloh taolo: "Unda (asalda) odamlar (dardiga)ga davo mavjuddir", - degan.
Oisha onamiz raziyallohu anho: "Rasululloh sallallohu alayhi va sallam halvo bilan asalni yoqtirar erdilar", - deganlar.
Jobir ibn Abdulloh aytadirlar: "Janob Rasululloh sallallahu alayhi va sallam: "Dori-darmonlaringiz ichida eng nafi tegadirgani qortiqchining qortig'i yokim asaldir! Men (jarohatga) tamg'a qizdirib bosmoqlikni xush ko'rmag'aymen", - deb aytganlar".
Abu Sa'id al-Xudriy rivoyat qiladirlar: "Bir kishi Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning huzurlariga kelib: "Mening inim qorni (og'riyotgani)dan shikoyat qilayotir", - dedi. Janobi Rasululloh: "Asal ichirg'il!" - dedilar. Boyagi kishi qaytib kelib, asal ichirsa ham inisi tuzalmaganini ma'lum qildi. Janob Rasululloh bu gal ham: "Asal ichirg'il!" - dedilar. Boyagi kishi yana qaytib kelib, inisi tuzalmaganini aytdi. Janob Rasululloh: "Olloh taolo (asalda odamlar dardig'a davo mavjuddir, deb) rost aytgan, ining qorni ersa yolg'on so'zlaydir!" - deb javob qildilar. Shundan so'ng inisi dardig'a shifo topdi".
-
5-bob. Tuya suti bilan davolanish xususida
Anas ibn Molik raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: "(Urayna qabilasiga mansub) bir guruh odamlar betob erdi. Ular: "Ey, Rasulalloh, bizga shahar (Madina) havosi hush kelmadi, boshqa boshpana berib, ham taom birla ta'minlasangiz!" - deb iltimos qilishdi. Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ularni Harra degan yerga joylashtirib, ixtiyorlariga bir qancha tuyalarni ham berib qo'ydilar-da, "Bularning sutidan ichib turinglar!" - dedilar. Ular, kasallari arib, darmonga kirganlaridan so'ng, Janobi Rasulullohning tuyaboqarlarini o'ldirib, tuyalarni haydab ketishdi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ularning ortidan odam yubordilar, tutib kelishgach, qo'l-oyoqlarini kesib, ko'zlariga mil tortishdi, so'ng oftobga tashlab qo'yishdi, (og'riqdan) tosh g'ajib yotishdi".
Sallom aytadirlar: "Menga aytishlariga qaraganda, Hajjoj Janob Rasulullohning hayotlari davomida jinoyatchilarga qarshi qo'llagan eng qattiq choralari haqida so'zlab berishni Anasdan iltimos qilganida u mazkur voqeani rivoyat qilgan erkan. Bu gap Hasan (al-Basriy)ga yetganida "Ushbu hadisni unga aytmagani yaxshi erdi," - debdilar".
-
6-bob. Tuya siydigi bilan davolanish haqida
Anas ibn Molik raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: (Urayna qabilasiga mansub) bir guruh odamlarga Madina havosi yoqmay (betob bo'lib qolishdi). Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ularni o'z tuyaboqarlari huzuriga yuborib, tuya suti va siydigidan davo sifatida tanovul qilib turmoqlari lozimligini tayinladilar. Mazkur odamlar, tuya suti va siydigidan ichib badanlari sihat topgach, tuyaboqarni o'ldirib, tuyalarni haydab ketishdi. Bu xabar Janobi Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga yetgach, ularning ortidan odam yubordilar, ushlab kelishdi, so'ng qo'l-oyoqlari kesilib, ko'zlariga mil tortildi".
Muhammad ibn Sirin: "Bu hodisa hadd urish haqidagi hukm nozil bo'lmasdin burun sodir bo'lgan erdi", - deydilar.
-
7-bob. Sedana haqida
Xolid ibn Sa'd aytadirlar: "Biz G'olib ibn Abjar birlan birga safarga chiqqan erdik, u yo'lda kasallanib qoldi. Madinaga yetib kelganimizda ham hanuz tuzalmagan erdi. Shunda, Ibn Abu Atiq (Abu Bakr Siddiqning nabiralari): "Siz sedana iste'mol qiling. Besh yoki yetti dona sedanani ezib, yog'ini dimog'ingizga tomizing, chunkim, men Oisha onamizning "Rasululloh :sw: "Sedana somdan bo'lak barcha dardga davodir" deb aytganlar deganlar eshitganman", - dedi. "Som nedur?" deb so'raganlarida, "U o'limdir!" - deb javob berdi.
Abu Hurayra bunday deb xabar qiladirlar: "Rasululloh :sw: : "Sedana somdan bo'lak barcha dardga davodir" - deganlar. "Som - o'limdir" - deb aytganlar.
-
8-bob. Bemorga sutli xo'rda qilib berish xususida
Urva ibn Zubayr Oisha onamiz raziallohu anho haqlarida rivoyat qiladirlarki, Ul zot kasalga, yokim biror yaqin kishisi vafot etgan kimsaga sutli xo'rda ichirishni buyurar erkanlar, chunkim, Rasululloh sallallonu alayhi va sallam: "Sutli xo'rda bemorning diliga orom berib, azador kimsaning qayg'usini yengillashtirg'aydir", - der erkanlar".
Hishom o'z otalari (Urva ibn Zubayr) dan naql qilib bunday deydirlar: "Oisha onamiz raziyallohu anho bemorga sutli xo'rda ichirmoq ko'p manfaatli ekanligi haqida gapira turib: "Sutli xo'rda, bemor yoqtiradimi, yo'qmi, dardiga davodir!" - deb aytganlar".
-
9-bob. Burunga dori tomizmoq xususida
Ibn Abbos rivoyat qiladilar: "Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam qortiq soldirgach, qortiqchiga haq to'ladilar, so'ng burunlariga dori tomizdilar".
-
10-bob. Burunga qusti hindiy va qusti bahriy tomdirish xususida
Ummu Qays Mihsan aytadilar: "Janob Rasululloh sallollohu alayhi va sallam: "Mana shu hind yog'ochidan foydalaningiz, chunki unda yetti xil shifobaxsh modda bor, undan (tayyorlangan dorini) tomoq og'riganda hamda zotiljam bo'lganda ichmoq mumkindir", - dedilar. (O'shanda) men emizikli o'gilchamni olib, Janob Rasulullohning huzurlariga kirgan edim, kiyimlariga siyib qo'ydi. Shunda payg'ambarimiz suv keltirtirib siydik tekkan joy ustidan quydilar".
-
11-bob. Qon oldiradigan vaqt xususida
Abu Muso tunda qon oldirgan erdi.
Ibn Abbos: "Rasululloh sallollohu alayhi va sallam ro'zador bo'lsalarda qon oldirdilar", - deydilar.
-
12-bob. Safarda va ehromdalik chog'ida qon oldirmoq haqida
Ibn Buhayna buning joizligi haqida Rasulullohdan (s.a.v.) eshitgan erkan.
Ibn Abbos: "Rasululloh sallollohu alayhi va sallam ehromdalik chog'larida ham qon oldirdilar", - deydilar.
-
13-bob. Kasallik chog'ida qon oldirmoq haqida
Anas raziallohu anhu rivoyat qiladilar: "Men Rasululloh sallollohu alayhi va sallamdan qortiqchiga haq to'lamoq borasida so'ragan erdim, o'l zot Abu Tayyibag'a qon oldirdilarda, haqiga ikki so xurmo berdilar va mavlo (ozod qilingan qul)lariga uning qabilasidan olinadirgan xirojni biroz kamaytirishni tayinladilar. So'ng: "Hijomat qildirmoq (qortiq soldirmoq) eng yaxshi davodir, qusti bahriy iste'mol qilmoq ersa, undin ham afzaldir. Tomoq bezlarini ezib, bolalaringizni qiynamangiz!" - dedilar".
Jobir ibn Abdullohning rivoyat qilishlaricha, ul kishi Muqanna' (ibn Sinon at-Tobi'iy)ni ziyorat qilmoq niyatinda, huzuriga boribdirlar va: "Tokim menga qortiq solmas erkansiz, hech yerga jilmasmen, chunkim, men hijomat qoldirmoqda (qortiq soldirmoqda) shifo mavjud erkanini Janob Rasulullohdin eshitgandirmen", - deb aytibdirlar.
-
14-bob. Boshga qortiq soldirmoq xususida
Abdulloh ibn Buhaynaning aytishlaricha, Rasululloh sallollohu alayhi va sallam Lahyu Jamal degan joyda boshlarining qoq o'rtasiga qortiq soldiribdilar. Ibn Abbos ham: "Rasululloh sallallohu alayhi va sallam boshlariga qortiq soldirdilar", - deydilar.
-
15-bob. Bosh og'riganda yokim shaqiqa (migren) bo'lganda qon oldirmoq haqida
Ibn Abbos aytadirlar: "Rasululloh sallollohu alayhi va sallam boshlari og'riganda, ehromda bo'laturib boshlariga qortiq soldirdilar. Bu Lahyu Jamal degan joyda bo'lgan erdi".
-
16-bob. Soch (illatni yo'qotmoqqa) halal berganda oldirib tashlamoq xususida
Ka'b ibn Ujra bunday deydilar: "Xudaybiya (jangi) vaqtida Janob Rasululloh sallolohu alyhi va sallam bizning oldimizga keldilar, men qozon tagiga o't yoqayotgan edim, boshimdan bitlar to'kilib turgan edi. Janob Rasululloh nuni ko'rib, "Hasharotlaring ozor beryaptimi?" - deb so'radilar. Men: "Ha, shunday", - dedim. Janob Rasululloh: "Sochingni oldirib, kafforatiga uch kun ro'za tutg'il, yokim olti miskinni to'yg'azgil, yohud qurbonlik qil!" - dedilar. Abu Ayyub: "Ka'b bularning qaysi birini ado etganligini bilolmadim", - deydilar.
-
17-bob. Tamg'a qizdirib bosishni yoqtirmagan kishi haqida
Jobir ibn Abdulloh aytadirlar: "Rasululloh sallollohu alayhi va sallam: "Dori-darmonlaringizdan eng nafi tegadirgani, u ham bo'lsa, qortiqchiga qortiq soldirish yoki o'tda kuydirishdir, ammo men tamg'a bosishni xush ko'rmayman", - dedilar".
Imron ibn Husayn: "Faqat ko'z tekkanda yoki chayon chaqqandagina dam soldirish mumkin", - deb aytibdirlar. Buni eshitgan Sa'id ibn Jubayr bizga: "Rasululloh (sav) bu xususda quyidagilarni aytganlar", - dedilar: "(Olloh taolo) menga barcha ummatlarni ko'rsatdi. Ba'zi payg'mabarlar o'z ummatlarini ergashtirib, ayrimlari ersa, birorta ummatsiz yolg'iz o'zlari (oldimdan) o'tdilar. Nogahon, ko'zimga katta bir olomaon ko'rindi. Men: "Bular kim?" - deb so'raganimda, "Bular Muso va uning ummatlaridir" - deb aytildi. So'ng, "Ufqqa qara!" - deb amr qilindi. Bir vaqt qarasam, ufqni to'ldirib xalqlar kelayotir. Keyin, "Endi bu yoqqa qara!" - deb buyurildi. Shunda o'girilib, bu yoqda ham ufqni to'ldirib tumonat odamlar kelayotganini ko'rdim. So'ng, "Bular sening ummating bo'lib, yetmish minggi savol-javobsiz to'ppa-to'g'ri jannatga kiradi", - deyildi".
Janob Rasululloh ana shu gaplarni aytdilar-da, hujralariga kirib ketdilar. Sahobalar: "Biz johiliya davrida tug'ilib, so'ng Olloh taolo va uning rasuliga iymon keltirganmiz, biz o'shalar qatorida bo'lamizmi yoki islom davrida tug'ilgan avlodlarimiz bo'ladimi?" - deya payg'ambarimiz hujralari tomon yurdilar. Rasululloh tashqarida bo'layotgan g'ala-g'ovurni eshitib, hujralaridan chiqdilar va bunday dedilar: "Ular dam soldirmaydiganlar, irim-sirimlarga ishonmaydiganlar, badanlariga tamg'a qizdirib bosmaydiganlar hamda Olloh taologa tavakkal qilg'uvchilardir". Shunda Ukkosha ibn Mihsan: "Yo, Rasululloh, men o'shlardanmanmi? - deb so'radilar. Janob Rasululloh: "O'shalardansan" - dedilar. Boshqa bir sahoba: "Menchi?"- dedi, Payg'ambarimiz: "Ukkosha sendan oldin so'radi", - deb javob qildilar.
-
18-bob. Ko'z og'riganda surmadan davo sifatida foydalanishning joizligi haqida
Ummu Salama rivoyat qiladirlar: "Bir ayolning eri vafot qilgan erdi, ko'p yig'laganidan ko'zi og'rib qoldi. Bu haqda Janob Rasululohga birdirgan erdik, ayolning davo sifatida surmadan foydalanishi kerakligini, aks holda ko'zga zarar yetishini aytdilar (aslida eri o'lgan ayolning motam davrida o'ziga oro berishi man qilinadi, ammo bu erda surmadan davo tarzida foydalanish haqida gap borayotir).
Rasullulloh sallallohu alayhi va sallam (ayolning motam davrida o'ziga oro berishi xususida ) bunday deganlar:"Johiliya davrida birontangizning eringiz o'lsa, eski tuski kiyib, eng xarob uyga kirib olib motam qilar erdingiz. Endi bo'lsa (azador ayol to'rt oy-u o'n kun davomida ko'ziga surma qo'ymasin!).
-
19-bob. Juzom (moxov) haqida
Abu Hurayra rivoyat qiladilar: "Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deganlar: "Kasallik o'zicha yuqmaydi, tungi qushlar, jumladan boyqush falokat keltirmaydi, safar(oyi) bexosiyat bo'lmay, safar(sarig') kasalligi unga bog'liq emas. Juzom(moxov) dardida mubtalo bo'lgan kimsadan arslondan qo'qqandek qochingiz!"
-
20-bob. Qo'ziqorin suvining ko'zga davo ekanligi xususida
Sa'id ibn Zayd: "Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan eshitdimki, quziqorin Ollohning ne'mati bo'lib uning suvi ko'zga davo erkan",-deydilar.
-
21-bob. Bemor og'zining bir chekkasidan dori tomdirish haqida
Ibn Abbos va Oisha raziyallohu anhumo rivoyat qiladirlar: "Janob Rasululloh sallollohu alayhi va sallam vafot etganlaridan keyin Abu Bakr (ul zotning) yuzlaridan o'pdilar. Oisha onamiz bunday deydilar: "Janob Rasulullohninh, xastalik vaqtlarida, og'izlarining bir chekkasidan dori tomizgan erdik, ul kishi "Bunday qilmangizlar!" degan ma'noda ishora qildilar. Biz: "Bemor odam, odatda dori iste'mol qilmoqni yoqtirmaydi", - deb o'yladik. Hushlariga kelganlaridan so'ng: "Men sizlarga og'izga dori qo'ymangizlar, demabmidim?!" - dedilar. Biz: "Kasal. odatda dori iste'mol qilmoqni yotirmaydi, deb o'yladik", - dedik. Janob Rasululloh: "Shu uyda turganlar orasida og'ziga dori tomizilmagan birorta ham kishi qolmaydi. Ko'rib turibmanki, Abbos sizlarning qilgan bu ishlaringizda ishtirok etmagan", - dedilar".
Ummu Qays rivoyat qiladirlar: "O'g'ilchamni olib Janob Rasulullohning huzurlariga kirdim, tomog'i og'rib, (murtagi) yiringlab ketgan erdi. "Nega bolalaringizni qiynaysizlar? Qusti hindiydan iste'mol qildiringiz, chunkim unda yetti dardga davo mavjuddir. Jumladan (qusti hindiy) zotiljamga ham davo bo'lib, uni bemorni yon boshiga yotqizib qo'yib, og'ziga quyiladi", - dedilar. Az-Zuhriydan eshitdimki, Janob Rasululloh (qusti hindiy) davo bo'ladigan yetti darddan ikkitasini aytib, beshtasini aytmabdilar".
Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladirlar: "Janob Rasululloh sallollohu alayhi va sallam, dardlari og'irlashgach, tuzalganlaricha mening uyimda yotmoqchi ekanliklarini aytib hamma xotinlaridan ijozat so'radilar. Ular rozi bo'lishdi. Keyin, Janob Rasululloh ikki kishi yordamida oyoqlarini zo'r-bazo'r bosib mening uyimga chhiqdilar. Bir qo'ltiqlaridan Abbos va ikkinchi qo'ltiqlaridan yana bir kishi ushlab olib chiqishdi". "Oisha onamiz aytib bergan hadisni Ibn Abbosga hikoya qilib berdim, - deydilar Ubaydulloh, - u mendan: "Oisha onamiz tilga olmagan o'sha kishining kim ekanligini bilurmisen?" - deb so'radi. Men: "Yo'q", - dedim. Abbos: "U - Ali ibn Abu Tolib erdilar", - dedi".
Oisha onamiz bunday deydilar: "Janob Rasululloh sallollohu alayhi va sallam uyga kirgach, dardlari yana ham og'irlashdi. Shunda ul zot: "Og'zi bog'liq yettita meshda ustimga suv quyingiz, toki men odamlarga vasiyat qilib olay!" - deb amr qildilar. Biz Janob Rasulullohni tog'oraga o'tqazib, to "Bo'ldi yetarli!" demagunlaricha ustlaridan meshlarda suv quydik. Shundan so'ng, Janob Rasululloh odamlar huzuriga (masjidga) chiqib, birgalikda namoz o'qidilar va amr ma'ruf qildilar".
-
22-bob. Murtak dardi (angina) haqida
Ummu Qays birinchi muhojirlardan bo'lib, Janob Rasululloh sallollohu alayhi va sallamga bay'at qilgan erdi. (Bir kuni) u tomog'i og'rib qolgan o'g'lini ul kishining huzurlariga olib keldi. Janob Rasululloh unga: "Nechun bolalaringizni qiynab murtagini ip bilan bog'lab qo'yasizlar?! Buning o'rniga qusti hindiy bilan davolangiz!" - dedilar.
-
23-bob. Qorni og'rigan bemorni davolash hususida
Abu Sa'id (al-Xudriy) rivoyat qiladilar: "Bir kishi Rasululloh sallollohu alayhi va sallamning huzurlariga kelib: "Inimning ichi ketmoqda", - dedi. Janob Rasululloh sallollohu alayhi va sallam unga: "Asal ichirg'il!" - dedilar. u borib asal ichirdi. Keyin, yana qaytib kelib: "Asal ichirsam ham bo'lmadi", - dedi. Janob Rasululloh: "Olloh taolo rost aytgan, iningning qorni yolg'on so'zlaydir", - deb javob qildilar".
-
24-bob. Ichki kasallik bo'lmish safar (sarig') kasalligi safar oyiga bog'liq emas!
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: "Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: "Olloh taoloning irodasiz birovning kasali birovga (o'zicha) yuqmaydi, boyqush falokat keltirmaydi, safar (oyi) bexosiyat bo'lmay, safar kasalligi unga bog'liq emas", - dedilar. Bir badaviy: "Yo Rasulalloh, tuyalarimizga nima bo'lgan o'zi? (Avvaliga) ular ohudek soppa-sog' yurishadi, keyin esa oralariga bir qo'tir tuya kelib qo'shildi deguncha barchasi qo'tir bo'lib qoladi", - dedi. Janob Rasululloh: "(O'sha) dastlabki qo'tir bo'lgan tuyani kim qo'tir qilgan?" - dedilar (ya'ni Olloh taoloning irodasi bilan kasalga chalingan).
-
25-bob.Zotiljamning davosi haqida
Ummu Qays binti Mihsan birinchi muhojirlardan bo'lib, Janob Rasululloh sallollohu alahhi va sallamga bay'at qilgan erdi. (Bir kuni) u o'g'lini tomog'idagi murtagi ip bilan bog'langan holda Rasululloh sallollohu alayhi va sallamning huzurlariga olib keldi. Janob Rasululloh unga: "Nega bolalaringizni (murtagini) ip bilan (bog'lab) qiynaysizlar?! Udi hindiy (qusti hindiy) iste'mol qildiringizlar, unda yetti xil dardga, jumladan zotiljamga ham davo bordir", - deb aytdilar.
Hammod raziyallohu alayhi rivoyat qiladirlar: "Abu Talha va Anas ibn an-Nazr zotiljamdan davolamoq maqsadida Anasning badaniga tamg'a qizdirib bosdilar. Bu ishni Abu Talha shaxsan o'z qo'li bilan qildi.
Anas ibn Molik aytadilarki, Rasululloh sallollohu alayhi va sallam ansorlarga mansub xonadonlardan birining ahliga (biror narsa) chaqqanda va quloq og'riganda dam solishga izn beribdilar.
Anas bunday deydilar: "Men Rasululloh sallollohu alayhi va sallam hayotliklarida zotiljamdan davolamoq uchun tamg'a qizdirib bosgan edim. Buni Abu Talha, Anas ibn an-Nazr va Zayd ibn Sobit ko'rgan edi. Keyinchalik esa Abu Talha (kasal bo'lganimda) menga tamg'a qizdirib bosdi".
-
26-bob. Qon oqishni to'xtatish uchun bo'yrani kuydirib bosish lozimligi haqida
Sahl ibn Sa'd as-So'idiy raziallohu anhu rivoyat qildilar: "Rasululloh sallollohu alayhi va sallamning boshlaridagi dubulg'alari majaqlanib, yuzlariga qon oqib tushganda hamda tishlari singanda Ali raziyallohu anhu qalqonlarida suv keltirdilar. Fotima esa, payg'ambar alayhissalomning yuzlaridagi qonni yuvib qo'ydilar. Lekin payg'ambar a;ayhissalomning qonlari suvdan ham ziyoda oqayotganini ko'rib, bir bo'yrani kuydirdilarda, kulini jarohatiga yopishtirib qo'ydilar, shundan keyingina qon ketishi to'xtadi".
Ibn Umar raziyallohu anhu aytadilar: "Rasululloh sallollohu alayhi va sallam: "Isitma jahannam alangasi yanglig'dir, uni suv bilan o'chiringlar!" - dedilar".
Nofi' raziyallohu anhu aytadilar: "Abdulloh ibn Umar isitmalaganda: "Bizni bu azobdan qutqarg'il!" - der edi".
Asmo binti Abu Bakr, huzurlariga isitmalab qolgan biror ayolni olib kelishsa, uning haqqiga duo qilar hamda ko'ylagi yoqasini yechib, badaniga suv purkar erdilar va: "Rasululloh sallollohu alayhi va sallam shunday qilmoqni buyurganlar", - der erdilar.
Oisha raziyallohu anhu rivoyat qiladilarki, Rasululloh sallollohu alayhi va sallam: "Isitma - jahannam alangasi yanglig'dir, uni suv bilan sovutinglar!" - der ekanlar.
Rofi' ibn Hudayj: "Men Rasululloh sallollohu alayhi va sallamning: "Isitma - jahannam alangasi yanglig'dir, uni suv bilan sovutinglar!" - deganlarini eshitganman", - deydilar.
-
27-bob. Ob -havosi yoqmagan yerdan chiqib ketganlar haqida.
Anas ibn Molik rivoyat qiladilar:
"Ukl va Urayna qabilasiga mansub bir necha kishilar Rasululloh Sallallohu alayhi va sallamning huzurlariga kelib : "œYo Rasululloh, biz chorvadorlarmiz, qishloq ahli emasmiz ",- dedilar va Madina ob havosining yoqmaganligidan shikoyat qildilar, Janob Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bir to`da tuyalarni tuyaboni birlan ularning tasarrufiga topshirdilar-da, sahroga chiqib tuya suti va siydigidan davo tariqasida iste`mol qilmoqni buyurdilar. Ular Harra tarafiga borgach, qayta kofir bo`ldilar (Islomdan qaytdilar ) va Janob Rasulullohning tuyaboqarlarini o`ldirib, tuyalarini haydab ketdilar. Sallallohu alayhi va sallam bu haqda habar topgach, ularning ortidan odamlarini yuborib, ko`zlariga mil tortmoqni, qo`llarini kesmoqni amr qildilar. Ularni Harrada o`z hollariga tashlab kelishdi, o`sha yerda o`lib ketdilar. "
-
28- bob. Toun (vabo, o`lat) ga doir hadislar hususida.
Usoma ibn Zayd aytadilarki:
Rasululloh Sallallohu alayhi va sallam: "œBiror joyda vabo borligini eshitsanggiz u yerga kirmanggiz va biror joyda turganggizda vabo boshlanganini eshitsanggiz, u yerdan chiqmanggiz! " — degan ekanlar.
-
29-боб. Вабо таркаганда сабр килганларга тегадиган савоб хусусида
А асулуллох саллаллоху алайхи ва салламнинг заифалари — Оиша онамиз хабар берадиларки, ул зот пайгамбаримиздан вабо хусусида сураганларида бундай деб жавоб килган срканлар:
«У (вабо) Оллох, истаган бандасига юборадиган азоб булган. (Андиликда) сса, Оллох, уни мумин бандаларга узининг бир рахмати сифатида юборадиган булди. Бирор бандага вабо теккан булсаю, у Оллох; пешонасига ёзганидан узгаси булмаслигига ишониб, уз шахрида сабр килиб колса, албатта унга Оллох. йулида жанг килиб шахид булган бандага канчалик савоб булса, шунчалик савоб булгусидир».
-
30-боб. Куръон ва муаввизотни укиб дам солиш хакида
Оиша разисллоуу анхо ривост киладилар: «А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам вафот стмасларидан олдин бетоб булганларида муаввизотни укиб узларига узлари дам солар срдилар. Дардлари огирлашиб колганда сса, ул зотга мен узим дам солар, баракаси тегсин деб узларининг куллари билан силар срдим».
Маъмар: «Кандай килиб дам солар срдилар? »— деб Зухрийдан сурасам, у: «Иккала кулларига дам солиб, сунг юзларини силар срдилар»,— деб айтди»,— дейдилар
-
31- боб. «Сураи Фотиха»ни укиб дам солмок, бу хакда А асулуллох саллаллоху алайхи ва салламнинг Ибн Аббосдан накл стилган хадислари зикр килинади.
Абу Саъид ал-Худрий разисллоху анху бундай деб ривост киладилар: «Жаноб А асулуллох саллаллоху алайхи ва салламнинг сахобаларидан бир гурухи араб кавмларидан бирининг махалласига келиб тушди. Лекин уларга мехмондорчилик курсатишмади. Шу аснода уша кавм бошлигини чаён чакиб олди. Улар сахобаларга: «Сизда дори-дармон ёки дам солувчи шахс борми?» —Дес мурожаат килишди. Сахобалар: «Сиз бизга мехмондорчилик курсатмадингиз, снди токи бизга бирор хак тулашни ваъда килмас скансиз, хеч нарса килмаймиз! » — дейишди. Шунда улар бир туда куй бермокни ваъда килдилар. Дам солувчи «Куръон онаси» («Сураи Фотиха» ни укий бошлади ва тупугини йигиб туриб, (чаён"žчаккан жойга) тупурди шундан сунг, Кавм бошлиги тузалди! Кейин, (ваъда килинган) —куйларни олиб келишди. Лекин, сахобалар: «Токи Жаноб А асулуллохдан сураб, ижозат олмагунимизча, олмаймиз»,— дейишди. Улар сураган срдилар, Жаноб А асулуллох, кулиб: «Сураи Фотиха»нинг даво сканлигини каердан билдинг? Куйларни олаверинглар ва менга хам насиба ажратинглар!» — дедилар».
-
32-боб. Дам солиш учун бир пода куй берилиши шарт килиб куйилганлиги хакида
Ибн Аббос ривост киладилар: «А асулуллох, саллаллоху алайхи ва салламнинг бир канча сахобалари кандайдир сув буйидан утиб бораётган срдилар. Бир одам, чаён чаккан булса керак (балким чакмагандир), сувга тушиб олганди. (У ерда бир туда одамлар хам булиб), улардан бири сахобаларга: «Ораларингизда бирорта дам соладиган шахс борми? Бир одам чаён чакканми, билмайман, сувга тушиб олибди»,— деди. Шунда сахобалардан бири бир пода куй свазига «Сураи Фотиха»ни укиб, унга дам солган сди, тузалди. Кейин, дам солган сахоба бир пода куйни етаклаб шериклари хузурига келди. Шериклари унинг бу килган ишини коралаб: «Хали сен Оллохнинг Китоби учун хак олдингми?!» — дейишди, хатто Мадинага келиб: «А А асулаллох,, у Оллох¬нинг Китоби учун хак, олди!» — деб айтиб беришди. Жаноб А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам уларга жавобан: «Олган хаккингизга Оллохнинг Китоби хаклирокдир!» — дедилар».
-
33-боб. Куз текканда дам солмок хакида
Оиша разисллоуу анхо: «А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам куз текканда дам солмогимни буюрдилар ёки куз текканда дам солмокни амр килдилар»,— дейдилар.
Зайнаб бинти Абу Салама Умму Салама разисллоуу анходан накл килиб, бундай дедилар: «А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам унинг (Умму Саламанинг) уйида юзига корамтир дог тушган бир жорисни куриб: «Унга дам солинглар, куз тегибди!» — дедилар».