forum.ziyouz.com

Umumiy bo'lim => Umumiy => Mavzu boshlandi: ziyoda_aliyeva 14 Mart 2009, 21:57:46

Nom: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 14 Mart 2009, 21:57:46
ASALOMU ALEKUM VA RAHMATULOHU BARAKATUH
                                                           OMONAT

«Albatta, Alloh sizlarni omonatlarini o‘z egalariga topshirishga buyuradi» (Niso surasi, 58-oyat);
Nom: Re: OMONATNI O'YLAVOMIZAMI
Yuborildi: ummugulsum 15 Mart 2009, 17:12:41
Assalomu alakyum ziyoda opa juda yahhsi mavzu. Omonat juda kotta masluliyatni o'z bo'yimizga olgan hisoblanadi. man doim Allohimdan so'riman birovdan omonat oldimi Allohim qiyomatli qarz qilmagin omonatini o'z vaqtida berishimni so'riman.
Nom: Re: Omonatni o`ylayapmizmi?
Yuborildi: Mashhura 25 Mart 2009, 16:57:50
Assalomu alaykum!
Chindan ham, ba`zan o`ylab qolaman:
Bir podshoh bir qulini bir qishloqqa jo`natibdi - falon ishni qilib kel, deb. U juda ko`p ishni bajarib kelibdi. Podshoh so`rabdi: Nima qilding? Qul javob beribdi: Falon, falon, falon ishlarni qilib keldim. Podshoh: Falon (men buyurgan) ishnichi?
Qul: Imkonim bo`lmadi.
Podshoh: Hech nima qilmabsan!
Xuddi shuningdek bizdan ham nima qilding deb so`raganida, biz hamma qilgan ishlarimizni aytsagu, U o`zi buyurgan ishini qilmaganligimiz uchun hech ish qilmaganligimizni aytganida, qanday ahvolga tushamiz deb iztirobga tushaman!!!
Afsus, umr behuda bo'lmishdir barbod,
Bo'lmadim haromdan bir nafas ozod,
Buyurganing qilmay yuzim qarodir.
Amringdan tashqari ishlaringdan dod!
U.Hayyom
Nom: Re: Omonatni o`ylayapmizmi?
Yuborildi: ibnUyayna 26 Mart 2009, 01:18:08
 Assalamu alaykum wr wb!
 Hurmatli mo`min va mo`minalar har bir savolga shariatdan javob qidirishimiza kerak.Chunki Alloh bizni bir muhmal holatda yaratmadi.Omonat deganda hozir ko`pchiligimiza moddiy narsalarni tushunadigan bo`lib qolganmiz.Bu ham to`g`ri lekin omonat degan narsani hammasi tushunchasini qamrab ola olmaydi.Омонат
Абдуллох ибн Абдуррахмон ал-Жибрин

Аллох субханаху ва таъолога хамду санолар айтамиз, ундан бизни магфират килишини ссраймиз. Гувохлик бераманки Аллохдан сзга илох йск, У ёлгиз ва шериксиз зотдир. Мухаммад саллаллоху алайхи ва саллам унинг кули ва слчисидир. У кишига, ахли ва асхобларига Аллохнинг рахмати ва саломи бслсин.

Аммо баъд:

Албатта омонат хакида ссзлашлик  катта ахамистга сга. Чунки у бир томондан Аллох ва банда сртасидаги нарсага, иккинчи томондан банда билан банда сртасидаги нарсага алокадор. Мазкур омонатни адо стишда бандага мадад берадиган сабабларни баён стамиз. Аллохдан амалларимизни холис сзининг юзи учун килишини ссраймиз.

О М О А А Т деганда нимани тушунилади.

Умуман омонат дейилганда ибодат ксзда тутилади. Буни Аллох субханаху ва таъоло куйидаги ости каримада мархамат килган;

«Албатта Биз бу омонатни (съни шариати исломисдаги тоат-ибодатларни) осмонларга, ерга ва тогу-тошларга ксндаланг килган сдик, улар уни кстаришдан бош тортдилар ва ундан ксркдилар. Инсон сса уни сз зиммасига олди. Дархакикат у (сзига) зулм килувчи ва нодон сди.» (Ахзоб:72.)

Аллох ушбу омонатни сзининг снг улкан махлукотларига; кенг осмонларга, улкан Ерга ва улугвор азамат тогларга ксндаланг килди. Улар бу омонатни зиммаларига олмадилар. Вахоланки бу махлукотлар Аллох амри каршисида бсйин сгадилар, сзларига юкланган нарсадан бсйин товламайдилар. Аллох субханаху ва таъоло бу махлукотларнинг сз парвардигорларига мутеъ ва буюрилган ишларида итоаткор мусаххар сканларини айтган;

«Сснгра тутун холидаги осмонга юзланиб, унга ва Ерга «(Менинг амри-фармонимга) ихтиёран ёки мажбуран келинглар!» деган сди, улар : «сз ихтиёримиз билан келдик» дедилар.» (Фуссилат:11.)

Демак, еру-осмонлар сз парвардигорига тслик таслим бслган ва улар нимага буюрилсалар, жомид (хаётсиз, жонсиз) махлукот бслсалар-да умуман итоатдан ташкари чикмайдилар. Аллох амрини Унинг хохиш-иродасига мувофик равишда барча нарсада адо килишади. Агар Аллох  уларга харакатни ёки харакатсизликни буюрадиган бслса хеч тсхталмасдан итоат стадилар. Улар Аллох амрига хамиша бсйсинувчидирлар.

«Бирон нарсани (сратишни) ирода килган вактида Унинг иши факатгина «Бсл» демоклигидир.» (Асин:82.)

Аллох еру-осмонларни ва бошка бутун мавжудотга идрок ва маърифат билиш кувватини берди. Улар нимага буюрилганларини хис киладилар. Агар амр стилса, саждага бош кссдилар, Аллох субханаху ва таъолога тасбех айтадилар.

«Етти осмон, ер ва улардаги бор мавжудот  (Аллохни) поклар.» (Ал-Исро:44.)

«(А­й Мухаммад), сиз  осмонлардаги ва ердаги бор мавжудот, куёш, ой,  юлдузлар, тоглар, дов-дарахтлар ва (барча) жониворлар хамда кспдан-ксп инсонлар (Алгиз) Аллохга сажда килишини ксрмадингизми.» (Хаж:18.)

Еру-осмонлардаги барча нарсалар; тоглар, дарахтлар, юлдузлар, жонзотлар ва бошка жамодот (жонсиз нарса) лар Аллохга сажда килади. Аллох уларга сзларига муносиб хис-туйгу ва идрокни сратган. Улар хам сажда киладилар, ксркадилар.

«... Зеро шундай тошлар борки, улардан дарёлар отилиб чикади, сна шундайлари борки, ёрилиб, ичидан сув чикади, сна шундайлари борки Аллохдан ксркканидан пастга кулайди. ...» (Бакара:74.)

Тоглар хам Аллох таъолодан ксркиб туради. Ости каримада;

«Агар Биз ушбу Куръонни бирон тогга  нозил килганимизда, албатта сиз у (тог)ни Аллохнинг ксркувидан сгилиб ёрилиб кетган холида ксрган бслур сдингиз.» (Хашр:21.)

Тоглар ва бошка мавжудотлар Аллохдан шунчалик ксркишларига, унга шунчалар итоаткор бслишларига карамасдан мазкур омонатни сз зиммасидан сокит килдилар. Уни сзларига огир деб билдилар ва кстаришдан бош тортдилар. Инсон сзининг заифлигига карамасдан уни сз зиммасига олди!

А­нди бу омонатни адо стмоги шарт. Агарда инсон бу омонатга хиёнат килса ва бепарво бслса Аллох хузурида жавоб беради. Омонатни ташлаб ксйгани ва унга хиёнат килгани учун азобга (мустахик) дучор бслади. Хсш, снди биз бир-биримизга савол бериб ксрайликчи; Инсон зиммасига олган бу омонат нима сзи.!

О М О А А  Т — мсминларнинг йскотган нарсаси.

Аллох бандаларини мсминлар деб номлади. Мсмин  мана шу омонатга хиёнат килмайдиган, унга амал киладиган ва уни махкам ушлайдиган кишидир. Омонат "амнун" съни омонлик, бехавотирлик ёки иймон деган ссздан олинган. Омонатга хиёнат килмайдиган киши ёки мс'таман-омонатдор дейилади. У омонатни хакикий адо стгани учун омонат ва иймон ахлидан деб сифатланади. Аллох субханаху ва таъоло айтади; «Улар сзларига ишонилган омонатларга ва (сзларига) берган ахду-паймонларига риос килувчи кишилардир.» (Мсминлар:8.)

Бу ерда омонат, банданинг зиммасидаги Аллохнинг хакларини ва бандаларнинг хакларини хам  сз ичига олади. Аллох мсминларни "риос килувчилар" съни омонатни хакикий адо стувчилар деб сифатлади. Агар улар мана шу сифатга сга бслсалар, Аллох сзининг куйидаги остида зикр килган нажот топувчи бандалардан бсладилар.

«Дархакикат мсминлар нажот топдилар.» (Мсминлар:1.)

Инсон хар кандай холатда хам бу омонатни адо килиши керак. Чунки, у Аллох буюрган хаклардандир. Омонат куйидаги остда зикр стилган ахд-паймондир;

«Улар сзларига ишонилган омонатларга ва (сзгаларга) берган ахду-паймонларига риос килувчи кишилардир.» (Мсминлар:8.)

Бу ахду-паймонларга инсоннинг А оббиси билан килган ахди хам, сзга инсонлар билан килган ахд-паймонлари хам кириб кетади. Аллох таоъоло ахдни куйидаги ссзи билан снада таъкидлирок килган;

«Албатта, ахд-паймон (киёмат куни) у хакда ссрокка тутиладиган  ишдир.»

Яъни унинг вафоси хакида ссралади. Лекин, ахдларнинг снг мухими Аллохга берилган ахддир.

«Ахд-паймон берган вактларингизда, Аллохга берган ахдингизга вафо килингиз!» (Аахл:91.)

Инсонларнинг зиммасига юклатилган снг улуг омонат бу Аллохга берилган ахддир. Хакикий мсмин барча холатда ушбу омонатга риос килади. Аммо иймони заиф кишиларни бу омонатга енгил-елпи караётганини, уни тсла адо килмаётганини ксрасиз. Бу аслида банданинг иймонидаги нуксон-камчиликдир. Аллохнинг хам, инсонларнинг хам хакларига омонатдор бслган, унга хакикатан ич-ичидан богланган ва кандай лозим бслса худди шундай бу омонатни адо килган ишончли, муслим киши бслгани учун Аллох бандасини мсмин деб атади. Мана шу  одам мсмин ва аминдир.

Nom: Re: Omonatni o`ylayapmizmi?
Yuborildi: ibnUyayna 26 Mart 2009, 01:20:26
Инсоннинг сзи ва сзгалар сртасидаги  нарсалардаги омонат

 

Бу  омонат хох мол хох бошка нарса бслсин инсонларнинг сизга топширган   нарсаларини ва уларнинг хакларига риос килишни сз ичига олади. Машхур хадисда айтилганидек хиёнат мунофикликнинг снг катта  белгиларидандир. «Мунофикнинг аломати учта бслади; ссзласа ёлгон ссзлайди, ваъда берса вафо килмайди, унга омонат ксйилса хиёнат килади.» (Бухорий ва Муслим ривости)

Омонатга хиёнат стишлик мунофиклик аломатларидандир. Яъни агар унга биров омонат ксйса  омонатдорлик килмайди. Балки, унга омонат ксйилган хакларга  хиёнат килади.

( فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضاً فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ) (البقرة:283)

«Агар бир-бирларингизга омонат ксйсангиз омонат ксйилган киши омонатни адо килсин ва Ларвардигори   Аллохдан ксрксин!» (Бакара: 283)

Баъзилар сизга ишонгани ва сиз хакингизда схши сйда  бслгани учун сз хакини бериб кссётганида гувох чакирмайди, сиздан васика-ишонч когози олмайди. Бу кишининг хаккига риос стишингиз ва унга хиёнат килиб ксйишдан жуда-жуда схтиёт бслишингиз лозим.

Агар бир киши сизга карз берса  ва у сизга ишонса, гувох чакирмаса, карзни ёзмаса бу омонатни мазкур остдаги омонат деб билинг; «Агар бир-бирларингизга омонат ксйсангиз» съни агар унга молини карз ёки шунга схшаш бирон нарсани омонат кссдиган бслса, омонатдор бу омонатни сз сгасига саломат етказсин. У куйидаги остда хам зикр килинган;

 (إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا) (النساء:58)

«Албатта Аллох сизларни омонатларни сз сгаларига топширишга буюради.» (Аисо: 58)

Бу остнинг  нозил бслиш сабаби хакида шундай ривост килинади: Лайгамбар саллоллоху алайхи ва саллам Каъба калитини  Усмон ибн Талхадан олганларида нозил стилган. Каъбанинг хижобати (каъба псшини снгилаб туриш) Бани Абдуд-дор кслида сди. Усмон ибн Талха мана шу кабиладан сди. Макка фатх стилганида пайгамбаримиз саллоллоху алайхи ва саллам Усмондан калитни талаб килдилар. Усмон «омонатгами»  деганида расулуллох саллоллоху алайхи ва саллам «ха» деб жавоб бердилар. Калит расулуллох кслига стгач Аббос уни пайгамбаримиздан сзига беришларини ссради; «Уни менга беринг. Токи сикост хам садонат (хожиларга сув-овкат бериш) хам менда бслсин.» шунда  Аллох юкоридаги ости каримани нозил килди. Чунки, расулуллох саллоллоху алайхи ва саллам калитни Бани Абдуд-дордан омонатга олган сдилар. Аллох таъоло бу омонатни сгасига кайтариб беришни буюрди. Чунки, Бани Абдуддор Каъба садонати ва хижобатига бошкалардан ксра хаклирок сди.

А асулуллох саллоллоху алайхи ва саллам уларга омонатни кайтардилар, ост гарчи мана шу ходисага хос тушган бслсада у барча омонатларга умумийдир. Чунки,  хусусий сабаб смас, лафзнинг умумий сканлиги сътиборга олинади. Хар холда инсонлар сртасидаги нарсаларда омонатлар ксп. Бунга сир-асрорлар, молу давлат хам киради. Агар биров ичидаги сирни ёки сзи билан ахли орасидаги гапни сизга омонат килиб айтса ва уни ёйишдан сизни кайтарса, сиз бу сирни умуман ташкарига чикарманг. Чунки, бу омонат. Халиги киши сизга ишонди, бу сирни хеч качон очмаслигингиздан хоритжам бслди ва шунинг учун уни сизга омонат килди, унга хиёнат килиб ксйманг. Сизнинг омонат ксйган сирингизни очиб юборган кишига сиз хам хиёнат билан жавоб берманг. Бу мумкин смас. А асулуллохдан куйидаги мазмундаги хадис ривост стилган: «Сенга омонат ксйганнинг омонатини адо ст, сенга хиёнат килганга хиёнат килма». (Абу Довуд ва Термизий ривостлари)

Биров сизга молини ксйиб кетади ёки карз беради-да гувохларни чакирмайди, васика тилхат олмайди. Аки сзининг хакларидан маълум бир хакини сизга бериб уни саклаб туришингизни ссрайди. Сиз юкоридаги барча ишларда омонатни сз сгаларига топширишга буюрилгансиз. Бу сиз ва биродарингиз сртасидаги омонат. Уни адо стмогингиз вожибдир.

Мол, карз, обрс ёки шунга схшаш нарсаларда сизга хиёнат килиб кетган кишини сиз хам унга хиёнат килиш билан жазоламанг. Балки, кечириб юборинг  Аллох сизни гсзал мукофотлар билан такдирлайди. Сизни афв стади. Хиёнатни сса агар касддан-атайлаб килган бслса хиёнати учун жазолайди.  У сизнинг бу муомалангизни ксриб надомат чекиши мумкин. Ахир у сизга хиёнат килганди-ку! Сизнинг бу муомалангиз унинг афсус-надоматлар килиб  келгусида омонатни адо стишдек гсзал хулк билан хулкланишига сабаб бслиб колади.

Инсонларнинг хаклари
Инсонларнинг хаклари; моллари, сирлари, обрс-сътиборлари ва шунга схшаш нарсалари учун албатта жавоб берилади.  Аллох хузурида шак-шубхасиз бу нарсалар хакида савол — жавоб бслади. Шунинг учун хам пайгамбаримиз саллоллоху алайхи ва саллам инсонларнинг хаклари хакида шундай дедилар: «Киёмат куни хаклар албатта сз сагаларига топширилади. Хатто шохли ксчкордан шохсиз ксчкорга касос олиб берилади.» (Имом Муслим ривости)

Бу инсонлариннг бир-бирлари сртасидаги хакларини хам сз ичига олиши шубхасиздир. Ким бирон нарса олган ёки бировга зулм килган бслса бу хаклар учун албатта касос олинур. Шунинг учун хам пайгамбаримиз саллоллоху алайхи ва саллам асхобларидан «Муфлис (ифлос) кимлигини биласизларми?» - деб ссрадилар. Муфлис на дирхами ва на бирор нарсаси бор бслмаган кишига айтилади —дедилар. А асулуллох саллоллоху алайхи ва саллам дедилар: «Менинг умматимдаги муфлис киёмат куни намози, рсзаси ва зокоти билан келади. Лекин у бу одамни ссккан, унисига тухмат килган, бировнинг молини еган, бошкасининг конини тсккан сна кимнидир урган бслади. Халиги кишининг схшиликларидан уларга олиб берилади. Агар схшиликлари тслашга етмай колса уларнинг хатоларидан олиб бунга юкланади. Сснг уни дсзахга ташланади.» (Имом Муслим ривости)

Бу бировларнинг хакларига хиёнат килган кишининг холидир. Киёмат кунида унинг амаллари тоглардек бслса хам, бутунлай хеч нарсасиз бслиб колади. Кимки хиёнат килган бслса  унинг схши амаллари хак сгаларига бслиб берилади. Ўзига берилган хаклар ва омонатларга хиёнат килган киши киёмат куни уларни шу тарзда тслайди. Бу омонатлар кийим-кечак, идиш-товок каби нарсаларда бслиши ёки муомалот турлари хисобланган; карзлар, гаровга ксйилган нарсалар ва ёки бошка ишониб топширилган омонатлар бслиши мумкин. Агар омонатларга хиёнат киладиган бслса  Аллох хузурида туриб хиёнатига жавоб беради.

 

Омонатга хиёнат килишнинг бир канча ксринишлари бор:

1.   А­гаси ишлатишга рухсат бермаган нарсани ишлатиш. Масалан: кийими ёки посфзалини кийиш, уловни, машинасини мишин. Шунингдек сгаси сизга сшашга рухсат бермаган омонат ксйилган уйда сшаш.

2.  Омонатдан тониш.

Бу  тсланадиган куни белгиланган омонатларга хиёнат килиш. Ибн Касир Ахзоб сурасининг 72-остини тафсирида куйидаги машхур хадисни Ибн Жарирдан, Абдуллох ибн Масъуддан накл килади; расулуллох саллоллоху алайхи ва саллам дедилар: « Аллох йслидаги слим омонатдан бошка барча гунохларни-ёки «барча нарсаларни»- каффорот килади съни ювиб юборади. Киёмат куни омонат ксйилган киши олиб келинади «омонатингни бер-адо кил,  дейилади. У — сй роббим, ахир кандай килиб бераман дунё тугади-ку.» - дейди. Унга сна «омонатингни адо кил» - дейилади. У сна — сй роббим, ахир кандай килиб бераман дунё тугади-ку.» - дейди. Унга сна «омонатингни адо кил» - дейилади. У сна — сй роббим, ахир кандай килиб бераман дунё тугади-ку.» - дейди. Сснгра айтади: «Уни онаси Ха-а-вис (Дсзах)га олиб боринглар. У онаси Ховисга  олиб борилади ва унга ташланади. Хатто дсзахнинг каъригача тушади. У ерда берилган омонатни сз холича турганлигини топади. Уни олиб елкасига ксйсди ва жаханнам лабигача кстарилиб келади. У снди чикдим деганида кадами тойилиб кетади ва омонат ортидан абадул-абад тушиб кетади.» айтиб стганимиздек инсонларнинг хаклари устида албатта хисоб-китоб ва касос бслади. мусулмон киши Киёмат кунида касос таъйин бслган мана шу хукуклардан жуда — жуда схтиёт бслмоги лозим.

3.  Бадандаги ёки мол-мулкдаги хиёнатлар.

 а) Бадандаги хиёнат.

Бировни кимсасиз жойда уриб, бошини ёриб ёки слдириб сна хеч нарса ксрмагандек юриш хам баданга килинган хиёнатлардан. Бу йсл ходисаларида ксп учрайди. Йслда хеч ким бслмаганида ёки кишилар назаридан чет жойда сз айбини сшириб кетишга уринади. Жарохатланган ёки слдирилган киши хаётдги хаккидан фойдалана олмайди. Аммо  Аллох таъоло барча нарсани билиб туради ва хиёнат килган кишини киёматда хисоб-китобга рспара килади. Жабр ксрган биродарига унинг схшиликларидан олиб беради. Агар схшиликлари бслмаса жабрланган кишининг гунохлари унга ксйилади ва дсзахга ташланади.

б) Хак ва мулклардаги хиёнат:

Шундай кишилар борки, бировдан нарса сотиб олади ёки карз кстаради ва буни расмий  васикаларга ёзишади. Мабодо мол сгаси ёки карз берувчи бошига бирон иш тушса; дейлик васикалари ёниб кетса ёки йсколиб колса, бу хам инкор ва тониб кетишга тайёр бслиш учун сзидаги мол олганлиги хакидаги васикаларни йскотишга шошилади. Шу билан хакикатни бутунлай сшираман деб сйлайди. Лекин  Аллох уни ксриб турибди. Киёматда ундан биродарининг хакини тслик килиб олиб беради.

Агар инсон  бу хакни унутиб ксйган бслса,  Аллох уни афв стади. Хак сгаси агар хаккидан воз кечса кечиб юборгани учун мукофотлар берар сди. Киши сзига хиёнат килган муслимга нисбатан хам схши фикрда бслмоги унинг хиёнатига хиёнат билан жавоб бермаслиги лозим. Мусулмон киши одамлар билан чиройли муомалада бслсин. Унга огир килганлар юкини у енгил килсин, афв стсин, кечиб юборсин ёки ундан баъзи нарсаларини енгиллаштирсин. Шосд  Аллох ундан кечиб юборса.

 

Омонатдор бслишга ёрдам берадиган сабаблар

Инсонни омонатни адо стишга олиб борадиган бир канча сабаблар бор. Уларнинг снг мухим ва катталарини куйида санаб стамиз.

1.          Инсон сзини Аллох сратган сканлигини билмоклиги. Яралмиш Яратувчининг кули бслади. У сзи ва Ларвардигори сртасидаги алока  хакларини адо килмоги лозим.

2.        Инсон Аллох таъолонинг унга  неъмат ва фазлу мархаматлар килувчи зоотлигини ва сзининг  Аллох неъматларига бурканганини билиши-англаб етиши. Кул Ларвардигори томонидан омонат ксйилган хакни адо килишдан бош тортиши мумкин смас.

3.          Мазкур омонатлар  Аллох тарафидан унга фарз килинганини ва бу фарзларни адо килиш шартлигини хис килиши.

4.          Инсонннинг Ларвардигори барча нарсани ксриб-билиб турувчи зотлигини, Ундан хеч нарса махфий бслмаслигини ва инсон елкасидаги мазкур омонатлар хам шулар жумласидан бслиб уларни адо стиш шартлигини хис стиши.

5.         Инсон качон-ки мана шу хакни бажарса ва бу омонатларни хох махфий бслсин, хох ошкора бслсин, хакикий адо стса дунё ва охиратда улкан ажру-савобга сга бслишини тушуниб етиши. Дунёда бериладиган схшилик; калбининг очилиши  хотиржамлиги ва  Аллох унинг ризкини кенг —мсл килиб ксйиши. Охиратда бериладиган схшилик; Ухровий ажр бслган улкан савоб.
Бундан бошка сабаблар хам бор. Лекин биз уларнинг снг мухимларини санаб стдик. Аммо сиз ксриб турган баъзи бир кишилар зиммаларидаги хакларини адо килмасликлари ёки уни чала адо килишлари,  Аллох харом стган чегараларни бузишлари калбларида  Аллохни схши танимаганликлари ёки  Аллох неъматларини тслик хис стмаганлари, Аллохнинг Холик ва Молик зотлигини  билмаганликлари ёки жазо ва мукофот бераман деган ваъдасини тасдик стмасликларидир. Аки шунга схшаш бошка бир сабаблардир.

Диний омонатларга хиёнат килаётган кимсалар ёки уларнинг адо килмаётганлар калбларида иймонлари заиф бслган кишилардир.

Биз  Аллохдан калбларимизни сзининг тоатида жамлашлигини ссраймиз. Аллох таъоло Мусулмонларнинг калбларини ва калималарини бир килсин! Уларни хак йслга чиройли суратда кайтарсин. Уларга хакни хаклигини ксрсатиб унга сргашишни, ботилни ботиллигини ксрсатиб, ундан узоклашишни насиб стсин!
Nom: Re: Omonatni o`ylayapmizmi?
Yuborildi: zuhrahon 26 Mart 2009, 12:30:08
asalomu alekum rahmat InshaAlloh biz qalbrimizni  o'zinig toatida jamlanishni so'raymiz. Alloh talo musulmonlarning qalblarini va kalimalarini bir qilsin. ularning haqa o'zal suratda qaytarsin. ularga haqani haqiqiy ko'rsatib unga ergashlikni botilini botiligini ko'rsatib undan uzoqlashini nasib etsin
Umar ibn Abdul-Aziz aka rahmat omonat haqida juda ham keng yoritib berganiz uchun. asalomu alekum
Nom: Re: Omonatni o`ylayapmizmi?
Yuborildi: zuhrahon 30 Mart 2009, 10:50:55
Бир снлик мато Аафс ?слига берибон  жилов,
Иш? домига тортибон ?аёл,
Обрс талаб интилиб бедор,
Охирда топганим бир снлик мато.

Худо деб топиндим улу? зотларга,
А­ришдим, да?олик номлик отларга,
Айланди мен учун ёл?он ростларга
Охирда топганим бир снлик мато.

Давримда давронлар сурдим, сшадим,
Дунёни молини йи?иб ташладим,
Бу камдек Худога келиб ?асадим,
Охирда топганим бир снлик мато.

Фа?ат сснги дамда англадим барин,
Бошимга сочмангиз оламни зарин,
Ссрайман битта унинг  карамин,
Охирда топганим бир снлик мато.

Тилим бс?зимга ти?илди бе?ол,
Ўтди ксз олдимдан во?ейлик бир бир,
Тавбага сришмо? снди ?ийндир,
Охирда топганим бир снлик мато.

Балки дсзахга ?ам арзимасдирман
Худонинг ра?мати турсин уё?да,
Тилим айланмас демо??а Худо,
Охирда топганим бир снлик мато.
Nom: Re: Omonatni o`ylayapmizmi?
Yuborildi: Muzayyana 31 Mart 2009, 11:47:48
Insonni o'zi bu dunyoga omonat!
Insonga berilgan hayot omonat!
Insonga berilgan xar bir azo ham omonat!
Faqat biz o'zimiz bilan birga olib ketadiganimiz,
 faqat solix amallarimizu,
Alloh va Uning Rasuli(s.a.v.)ga bo'lgan muhabbatimiz!

Bizga berilgan har bir kun omonat lekin shundayam shu berilgan 24 soatni omonatini to'liq bajaryapmizmi? kuniga bizga omonat berilgan 24 soatdan hisoblab chiqsa, bir soatdan oshmaydigan besh vaqt namozni to'liq o'qiyapmizmi? Ertaga kun kelib, hisoblar beriladigan kunda Allohga nima deb javob beramiz?
O'ylab ko'ring, kimdir sizga har kuni 24 ming so'm pul berib tursada, keyin mana shu pulni har kuni 1000 so'mini mani yo'limda sarf qil desa, kimgayam yoqmiydi a? Hammaga yoqadi, undan minnatdor bo'lamiz,to'g'rimi?
Nega endi Alloh bizga xar kuni berib qo'ygan 24 soatlik umrni atigi 1soatini unga ibodat uchun sarflamasgimiz kerak! Azir aytishganku:"Namoz mo'minning istirohatidir!", erta tongdan Allohga yuzlanish va unga holis duolar qilish qanchalik yoqimli va zavqli hol!

Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 24 Oktyabr 2009, 18:26:09
Амонатдор чспон.Бир куни Абдуллоҳ ибн Умар ибн Хаттоб розисллоҳу анҳу бир дссти билан сафарга чиқди.
Улар чарчаб, бир тоғнинг ёнида дам олгани стирдилар. Шу пайт олдиларидан бир чспон подасини ҳайдаб стиб қолди.
Абдуллоҳ розисллоҳу анҳу уни чақириб:
— Бу сурувнинг чспони сенми? — деб ссради.
— Ҳа.
— Қсйларингдан бирини менга сотгин.
— Бу қсйлар менинг мулким смас. Мен хсжайинимнинг қсйларини боқиб юрибман.
Абдуллоҳ розисллоҳу анҳу унинг қанчалик амонатдор сканини синамоқчи бслиб:
— Сен бизларга бир қсйни сотиб, хсжайининга бсри еб кетди, деб айтсанг бслмайдими? — деди.
Чспон унинг бу ссзидан қаттиқ ранжиб:
— Қизиқ одам скансиз-у! Тсғри, хсжайиним мени ксрмайди, уни алдашим мумкин. Лекин, мени доимо ксриб турувчи Аллоҳ таоло қиёмат кунида қсй ҳақида мендан ссраса, нима деб айтаман, қандай жавоб бераман?! — деди.

Абдуллоҳ ибн Умар розисллоҳу анҳу чспоннинг гапидан ажабланиб, Аллоҳнинг қсрқувидан йиғлаб юборди. Сснг бу чспоннинг хсжайинига учраб, ундан чспонни ва қсйларни сотиб олиди-да, чспонни озод қилиб, қсйларни унга ҳадс қилиб берди.
Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 24 Oktyabr 2009, 18:27:05
Амонат ҳақидаги қиссалар.

Амонат улуғ хулқ ва гсзал сифат бслиб, ҳар бир мусулмон инсон амонатдор бслмоғи, амонатни гсзал даражада адо стмоғи лозимдир. Зеро, қудратли ва улуғ Аллоҳ таоло шундай амр қилган:
«Албатта Аллоҳ сизларни амонатларни сз сгаларига топширишга буюради» (Аисо сураси, 58-ост).
Ҳақиқий мусулмон амонатли, ишончли бслади, одамлар унга ҳамма нарсада ишонадилар, у савдо-сотиқда ишончли, тошу-тарозида амонатдор ҳамда одамларнинг сир-асрорларини сақлашда ҳам тенги йсқ инсондир.
Ислом дини барча масалаларни амонатга боғлайди. Чунки Ислом динининг сзи ҳам ҳар бир инсон бсйнидаги снг катта амонатдир. Аамоз, рсза, ҳаж каби ибодатлар ҳам барчаси амонат турларига киради. Ҳатто, инсоннинг сз танаси ҳам амонат ҳисобланиб, бу амонатга хиёнат қилмаслиги шарт. Хуллас, Аллоҳнинг барча неъматлари банда учун амонатдир. Аеъматлардан тсғри фойдаланиб, сз срнида ишлата билса, амонатни адо стган, акс ҳолда амонатга хиёнат қилиб қсйган ҳисобланади. Масалан, илмни олайлик. Киши срганган илмидан тсғри фойдаланиб, сз илмини манфаатли йслларда ишлатадиган бслса, у ушбу амонатга хиёнат қилмаган саналади. Одамлар орасида адолатли бслиб, барча гап-ссзлари ва феълу атворлари одил бслмоғи ҳам амонатнинг бир қисмидир.
Амонат жуда ҳам гсзал хулқ бслиб, инсонни художсй, ихлосманд бслиш, фақат Аллоҳдан қсрқмоқ каби олий ахлоқларга етаклайди. Мусулмон киши зиммасидаги барча амонатларни сз жойига қсйиб, барча ишларида амонатдор бслиши нақадар катта бахт!
Қуйида Исломнинг ёрқин тарихи гувоҳ бслган амонатдорлик ҳақидаги воқеий ҳикослардан бир нечасини келтирмоқчимиз. Ҳикослар орқали амонатнинг фазилати, амонатдор кишиларнинг қадри, қиммати сқувчига сққол ксринади, деб умид қиламиз. А аббимиз субҳонаҳу ва таоло барчамизни амонатдор кишилардан бслишига тавфиқ берсин, омийн.
Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 24 Oktyabr 2009, 18:27:47
А­нг амонатдор киши.

Азнинг қоқ сртаси, кунлар роса қизиган, иссиқ авжига чиққан палла сди. Усмон ибн Аффон -розисллоҳу анҳу- Мадина шаҳрининг ташқарисида хизматкорлари билан бирга сос остида дам олиб стирган сдилар. Ҳаво жуда иссиқ, қумлардан қизиган тандирдагидек қайноқ тафт кстарилиб турмоқда. Одатда саҳро шамоли ссиб турса, бир оз ҳаво айланиб, нафас олиш енгилроқ бсларди. Ҳозир юз-ксзларни куйдирадиган сша гармсел ҳам йсқ.
Узоқдан икки тусни олдига солиб ҳайдаб келаётган бир кишининг қораси ксринди. Усмон -розисллоҳу анҳу-: Бу кишини шундай қаттиқ иссиқда саҳрога чиқишга нима мажбур қилди скан, ҳавонинг совушини кутиб, кейин чиқса бслмасмиди? — деб ҳайрон бслдилар.
Бир оздан сснг тусларни етаклаб келаётган кишининг Умар ибн Хаттоб -розисллоҳу анҳу- сканларини билишди. Дарҳол сринларидан туриб унинг истиқболига чиқдилар. Лекин иссиқнинг қаттиқлигидан сна сзларини сос остига олишга мажбур бслишди.
Умар -розисллоҳу анҳу- уларнинг қаршиларига келгач, Усмон -розисллоҳу анҳу-: А­й мсминларнинг амири, бу иссиқда нима қилиб юрибсиз, — деб ссради.
Умар -розисллоҳу анҳу-: Садақа тусларидан иккитаси йсқолиб қолган скан, шуни қидириб чиққан сдим. — дедилар. — Қиёмат куни Аллоҳнинг олдига борганда: мусулмонларнинг мулкидан икки туснинг йсқолишига нега йсл қсйдинг, деб саволга тутилишдан қсрқдим. Шу сабабдан тусларни топиб, жойига олиб кетаспман.
Усмон -розисллоҳу анҳу-: А­й мусулмонлар амири, келинг, салқин сувдан ичиб, сосли ерда дам олинг, тусларни биронтасига берамиз, жойига қсйиб келади, — деб таклиф қилдилар. Лекин Умар -розисллоҳу анҳу- таклифга кснмадилар, сз қсллари билан олиб бормасалар, кснгиллари жойига тушмасини айтиб, тусларни олдиларига солдилар-да, боқиладиган жойга сзлари олиб кетдилар.
Усмон -розисллоҳу анҳу-: Ким снг амонатдор кишига қарамоқчи бслса, бу кишига қарасин, — деб мсминларнинг амири Умар ибн Хаттоб -розисллоҳу анҳу-га ишора қилдилар.
Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ossiyobinti 27 Oktyabr 2009, 20:22:43
Omonat dunyo bu bari omonat,
Dard ham omonatdir,baxt ham omonat,
G'amu-anduhinga sherikman deya
Yelkasin tutguvchi do'st ham omonat

Omonatdir chekkan ohu-zoring ham,
Omonatdir jondan sevgan yoring ham
ey dost dilingni bosmasin g'aflat,
Otang omonatdir, onang omonat

Omonat bu-sixat sog'lik omonat,
Omonat bu-shavkat shonlik omonat
Ey do’stim insonsan shuni unutma faqat
Yurakda titragan joning omonat
Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ossiyobinti 27 Oktyabr 2009, 20:31:33
(Qaramog'ingizdagi) aqli norasolarga Alloh sizlarga (hayot) turumi qilib qo'ygan mollaringiz (yetimlarning omonat mollari)ni berib qo'ymangiz, balki o'sha (mollar)dan yediring, kiydiring hamda ularga yaxshi gapiring! Niso 5oyat.

 Yetimlarni, to balog'at yoshiga yetgunlaricha, imtihon qilib (jinsiy holatini tekshirib) turinglar: voyaga yetganliklarini sezsangiz, (omonat) mol-mulklarini o'zlariga topshiringlar! Ularni isrof qilib va (ulg'ayib qolmasinlar deb) shoshqaloqlik bilan yeb yubormangiz! Kim boy bo'lsa, (yetim molidan) saqlansin. Agar kambag'al bo'lsa, yaxshilikcha (me'yorida olib) yesin. Mol-mulklarini o'zlariga qaytarganingizda, ularga guvoh chaqiringlar. Alloh hisob-kitobda kifoya qiluvchidir. Niso surasi 6oyat!



Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: _NOSTRA_ 31 Oktyabr 2009, 01:15:23
Assalom-u alaykum juda ham yaxshi mavzuni ko'taribsiz!Olloh sizdan rozi bo'lsin.Lekin hozirda omonatga xiyonat oddiy hol bo'lib qolyapti,faqatgina mol mulkda emas, balki biz ishongan "do'st"larimiz bizni ishonchimiz,gaplarimiz boringki nimaga xiyonat qilish mumkin bo'lsa barchasiga xiyonat qilishyapti bunga-ku olloxdan sabr so'ragan holatda kechirib yuboramiz lekin ular o'z ayblarini tushunishsa kech bo'lmasmikan?
Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 03 Noyabr 2009, 22:41:43
Omonatni ado etishga buyruq

Alloh taolo:
«Albatta, Alloh sizlarni omonatlarini o‘z egalariga topshirishga buyuradi» (Niso surasi, 58-oyat);



«Albatta Biz bu omonatni (ya’ni, Islom shariatidagi toat-ibodatlarni) osmonlarga, yerga va tog‘u toshlarga ro‘baro‘ qilgan edik, ular uni ko‘tarishdan bosollalohu alayhi vasallam tortdilar va undan qo‘rqdilar. Inson esa uni o‘z zimmasiga oldi. Darhaqiqat u (o‘ziga) zulm qilguvchi va nodon edi» (Ahzob surasi, 72-oyat), deb aytgan.


200/1. Abu Hurayradan roziyallohu anhu rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam«Munofiqning alomati uchtadir. Agar so‘zlasa, yolg‘on gapiradi. Agar va’da bersa, unga xilof qiladi. Agar omonat qo‘yilsa, xiyonat qiladi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

Boshqa rivoyatda: «Agar ro‘za tutib, namoz o‘qib, uning musulmon ekanini gumon qilinsa ham...» deyilgan.
Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 03 Noyabr 2009, 22:42:16
Huzayfa ibn Yamondan roziyallohu anhu rivoyat qilinadi. «Rasululloh sollalohu alayhi vasallam ikkita gap aytdilar. Ularning birini ko‘rdim. Ikkinchisini (qachon bo‘lar ekan, deb) kutib turibman. Avvalgisi - imon kishilar qalbining tubiga tushadi. Keyin Qur’on tushadi. Ular Qur’on va sunnatni o‘rganadilar. Ikkinchisi - kishilardan imon ko‘tariladi. Odam biroz uxlaganida, uning qalbidan imon ko‘tarilib, ozgina izi qoladi, xolos. So‘ngra yana biroz uxlasa, uning qalbidan imon ko‘tarilib, uning izi qavarib ketganga o‘xshaydi. Buning misoli xuddi oyog‘ingni cho‘qqa solsang, u shishib ko‘tarilganini ko‘rasan-u, lekin unda biror narsa bo‘lmaganga o‘xshaydi. Keyin Rasululloh sollalohu alayhi vasallam oyoqlariga toshlarni misol uchun tashladilar-da, so‘ngra quyidagilarni aytdilar: «Odamlar subhda turib, bir-birlari bilan oldi-sotti qilishadi. Va omonatni ado qiladigan biror kishi topisha olmaydi. Hattoki, ishonchli kishi qolmaganidan ahvol shu darajaga yetadiki, falon mahallada ishonchli kishi bor yoki falon kishi aqlli, o‘tkir fikrli, subutli, deyiladi. Uning qalbida esa xantal urug‘i misqolicha ham imon yo‘qdir». Huzayfa: Mening ustimga shunday zamon keldiki, men kim bilan oldi-sotti qilsam, parvo qilmas edim. Agar musulmon bo‘lsa, menga xiyonat etishidan uning dini to‘sardi. Agar nasroniy yoki yahudiy bo‘lsa, menga xiyonat qilishidan uning boshlig‘i to‘sardi. Ammo bugungi kunda falonchi va falonchidan tashqari boshqa hech kim bilan oldi-sotti qila olmayman», dedilar». Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.
Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 03 Noyabr 2009, 22:42:42
Huzayfa va Abu Hurayralardan roziyallohu anhu rivoyat qilinadi. «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam «Alloh taolo mahshargohda kishilarni jamlaydi. Mo‘minlar tik turishganida jannat ularga yaqinlashtiriladi. Bular Odam alayhissalom huzurlariga kelib: «Ey otajon, siz bizlarga jannatni ochdirib bering», deyishadi. Odam alayhissalom: «Axir jannatdan otalaringizni xatosi chiqarib yubordi-ku! Men bu martabaning ahli emasman. Sizlar o‘g‘lim Ibrohim xalilulloh huzuriga boringlar», deb aytadilar. Ular Ibrohim alayhissalom huzurlariga borib (yuqoridagi taklifni aytishganida) bu zot: «Men sizlar aytgan narsaning ahli emasman. Mening Allohga xalil (do‘st) bo‘lishim vositachi (Jabroil) orqalidir. Sizlar Muso alayhissalom huzuriga boringlar. Chunki u zot Alloh bilan so‘zlashgandirlar», deydilar. Ular Muso alayhissalom huzurlariga borib, (yuqoridagi taklifni aytishganida) bu zot ham: «Men sizlar aytgan narsaning ahli emasman. Sizlar Allohning kalimasi va ruhi Iso alayhissalom huzuriga boringlar», deydilar. Ular Iso alayhissalom huzurlariga borishsa, bu zot ham: «U narsaning ahli emasman», deganlaridan keyin ular Mening huzurimga borishadi. Menga izn berilganida o‘rnimdan turaman. Imon va qarindoshlik yuboriladi. Bu ikkovi Sirot ko‘prigining ikki tomonida - o‘ng va chapida turg‘iziladi. Keyin avvalgi jamoatlaringiz chaqmoq kabi Sirotdan o‘tishadi», deganlarida, men: «Ota-onam fido bo‘lsin, qaysi narsa chaqmoq kabi o‘tadi?» desam, u zot: «Ko‘rmaysizlarmi, qanchalik tez o‘tib, ko‘z ochib-yumgunicha qaytib keladi», dedilar, so‘ngra: «Shamol kabi o‘tadi. So‘ngra qusollalohu alayhi vasallam kabi o‘tadi. Ko‘p kishilarni ko‘prikdan amallari olib o‘tadi. Nabiylaringiz esa Sirot ko‘prigi ustida turib: «Ey Rabbim, omonda qil, omonda qil», deb turadilar. Hatto, bandalarni amallari ko‘prikdan olib o‘tishga ojiz bo‘lib qoladigan darajaga yetadi. Kishi yurib o‘tishga qurbi yetmay, sudralib o‘tadi. Ko‘prikning ikki tomonida tikonli ilgich osilgan bo‘lib, buyurilgan kishini ilib olishga amr qilingandir. Tirnalangan kishi omonda qolur. Ilinib qolgan kishi esa do‘zaxga ravona bo‘lur», dedilar. Abu Hurayraning joni Uning qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, jahannamning chuqurligi yetmish yillik yo‘ldir». Imom Muslim rivoyatlari.
Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 03 Noyabr 2009, 22:43:08
Abu Xubayb Abdulloh ibn Zubayrdan roziyallohu anhu rivoyat qilinadi. «Otam Zubayr ibn Avvom Jamal (voqeasi) kuni to‘xtab meni chaqirdilar. Men yonlariga borib turdim. «Ey o‘g‘ilcham, bugun zolim yoki mazlumlargina o‘ldirilur. Men esa bugun mazlum holdagina o‘ldirilmog‘imni afzal ko‘raman. Mening eng katta g‘amim qarzim ustidadir. Sen qanday qaraysan? Qarzimizdan molimiz ortadimi?» deb, so‘ngra yana: «Ey o‘g‘ilcham, molimizni sotib, qarzimizni uzgin», dedilar. Va uchdan bir qismini vasiyat qildilar. Ya’ni, (bosollalohu alayhi vasallam o‘g‘illari) Abdullohning bolalariga uchdan birini vasiyat qildilar. «Agar qarzni uzganingdan keyin ortsa, ana shunday qilgin», dedilar». Hishomning aytishlaricha, Abdullohning farzandlari, otalari Zubayrning bolalari Hubayb, Abbodlar bilan tengqur edi. Ana shu paytda Zubayrning to‘qqiz o‘g‘il va to‘qqiz qizlari bor edi. Abdulloh aytdilar: «Otam menga qarzlarini vasiyat qilaturib: «Ey o‘g‘ilcham, agar qarzni uzishda ojiz bo‘lib qolsang, mavloimdan yordam so‘ragin», dedilar. Allohga qasamki, otam mavloim, deyisollalohu alayhi vasallam bilan nimani iroda qilganlarini bilmasdan: «Ey otajon! Mavloingiz kim?» desam, otam: «U Allohdir», dedilar. Men, qachonki, qarzni uzishda qiyinchilikka yo‘liqsam: «Ey Zubayrning mavlosi, uning qarzidan najot bergil», desam, bas, U zot unga najot berar edi. Otam Zubayr o‘sha urushda o‘ldirildilar. Va Madinada bir daraxtzor hamda o‘n bir hovli, Basrada ikki hovli, Ko‘fada bir hovli, Misrda ham bir hovlidan tashqari biror dinor ham va dirham ham qoldirmadilar. Bu zotning qarzdor bo‘lib qolishlariga sabab kishilar biror omonatni huzurlariga olib kelishsa, uni qarz shaklida qabul qilib olardilar. «Agar omonat deb qabul qilsam, uning (vaqt o‘tishi bilan) o‘z qiymatini yo‘qotishidan qo‘rqaman», deb aytardilar. Zubayr roziyallohu anhu biror yerga voliy bo‘lishga yoki soliq yig‘uvchi bo‘lishga intilmadilar. Faqatgina Rasululloh sollalohu alayhi vasallam Umar, Usmonlar roziyallohu anhu bilan birga g‘azot qilishga oshiqar edilar. Men otamning barcha qarzlarini hisoblasam, ikki million ikki yuz ming bo‘ldi. (O’sha kunlarda) Hakim ibn Hizom yo‘liqib: «Ey jiyanim, akamning qarzi qancha ekan?» dedi. Men uni yashirib (kamaytirgan holda) «Yuz ming», dedim. Shunda Hakim: «Allohga qasamki, mollaringiz bu miqdordagi qarzni qoplay olmaydi», dedi. Men: «Ikki million ikki yuz ming bo‘lsa-chi?» desam, Hakim: «Bunday miqdordagi qarzni to‘lay olmaysizlar. Agar to‘lashda ojiz bo‘lib qolsangiz, mendan yordam so‘ranglar», dedi».

Zubayr (yuqorida aytilgan) daraxtzorni ikki yuz yetmisollalohu alayhi vasallam mingga sotib olgan edilar. Abdulloh esa uni bir million olti yuz mingga sotib yubordi. So‘ngra Abdulloh o‘rinlaridan turib, «Kimning otam Zubayrda haqqi bo‘lsa, bizni daraxtzordan topsin», deb e’lon qildi. (Birinchi bo‘lib) Abdulloh ibn Ja’far keldi. Zubayr undan to‘rt yuz ming qarz edi. Abdulloh ibn Ja’far Abdulloh ibn Zubayrga: «Agar xohlasang, qarzimdan kechaman», degandi, Abdulloh ibn Zubayr: «Yo‘q», dedi. U: «Agar istasangizlar, muhlatini o‘zlaringiz xohlaganingizcha uzaytiraman», deganida, Abdulloh ibn Zubayr yana: «Yo‘q», dedilar. Shunda u: «Unday bo‘lsa, daraxtzordan bir bo‘lak yer ajratib beringlar», dedi. Abdulloh ibn Zubayr: «Manavi yerdan anavi yergacha sizniki», dedi. (Shu alfozda) Abdulloh ibn Zubayr o‘sha daraxtzordan sotib-sotib, otalarining qarzlarini uza boshladilar. Nihoyat, to‘rt yarim ulusollalohu alayhi vasallam qoldi. So‘ngra Abdulloh ibn Zubayr Muoviyaning huzuriga bordilar. U zotning huzurida Amr ibn Usmon, Munzir ibn Zubayr va Ibn Zam’alar bor edi. Muoviya Abdulloh ibn Zubayrga: «Daraxtzorni qanchaga narxlading?» dedi. Abdulloh ibn Zubayr: «Har bir ulushini yuz mingdan», dedi. Muoviya: «Necha ulusollalohu alayhi vasallam qoldi?» dedi. Abdulloh ibn Zubayr: «To‘rt yarim ulush», dedi. Shunda Munzir ibn Zubayr: «Uning bir ulushini yuz mingga oldim», dedi. Amr ibn Usmon: «Men ham bir ulushini yuz mingga oldim», dedi. Ibn Zam’a: «Men ham bir ulushini yuz mingga oldim», dedi. Muoviya: «Qanchasi qoldi?» dedi. Abdulloh ibn Zubayr: «Bir yarim ulush», dedi. Muoviya: «O’sha bir yarim ulushni bir yuz ellik mingga men oldim», dedi. (Shu bilan daraxtzor bir million olti yuz mingga sotildi. Lekin Zubayrning qarzlarini to‘la to‘kis uzisollalohu alayhi vasallam uchun yana olti yuz ming yetmas edi. Shu boisdan) Abdulloh ibn Ja’far ham o‘z hissalarini Muoviyaga olti yuz mingga sotdilar. Abdulloh ibn Zubayr otalarining qarzlarini uzib bo‘lganlaridan keyin Zubayrning avlodlari kelib: «Endi bizlarning merosimizni taqsim qilib bering», deyishdi. Abdulloh ibn Zubayr: «Allohga qasamki, men to‘rt yilgacha (haj mavsumida) «Kimning Zubayrda qarzi bo‘lsa, kelsin, biz uni beramiz», deb jarchi qo‘ymagunimcha, sizlarga meroslaringizni taqsim qilib bermayman», dedilar. Keyin Abdulloh ibn Zubayr har yili xaloyiqqa ovoza qildilar. (Hech kim kelmaganidan keyin) to‘rt yil o‘tgach, meroslarni taqsimlab berdilar. Lekin uchdan birini olib qo‘ydilar. Zubayrning roziyallohu anhu to‘rtta xotini bor edi. Har bir xotinga bir million ikki yuz mingdan ulush tegdi. Zubayrning barcha mol-mulki ellik million ikki yuz ming edi. Imom Buxoriy rivoyatlari.
Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 17 Noyabr 2009, 20:11:01
                                                   Омонат


Абдуллох ибн Абдуррахмон ал-Жибрин


Аллох субханаху ва таъолога хамду санолар айтамиз, ундан бизни магфират килишини ссраймиз. Гувохлик бераманки Аллохдан сзга илох йск, У ёлгиз ва шериксиз зотдир. Мухаммад саллаллоху алайхи ва саллам унинг кули ва слчисидир. У кишига, ахли ва асхобларига Аллохнинг рахмати ва саломи бслсин.

Аммо баъд:

Албатта омонат хакида ссзлашлик  катта ахамистга сга. Чунки у бир томондан Аллох ва банда сртасидаги нарсага, иккинчи томондан банда билан банда сртасидаги нарсага алокадор. Мазкур омонатни адо стишда бандага мадад берадиган сабабларни баён стамиз. Аллохдан амалларимизни холис сзининг юзи учун килишини ссраймиз.

О М О А А Т деганда нимани тушунилади.

Умуман омонат дейилганда ибодат ксзда тутилади. Буни Аллох субханаху ва таъоло куйидаги ости каримада мархамат килган;

«Албатта Биз бу омонатни (съни шариати исломисдаги тоат-ибодатларни) осмонларга, ерга ва тогу-тошларга ксндаланг килган сдик, улар уни кстаришдан бош тортдилар ва ундан ксркдилар. Инсон сса уни сз зиммасига олди. Дархакикат у (сзига) зулм килувчи ва нодон сди.» (Ахзоб:72.)

Аллох ушбу омонатни сзининг снг улкан махлукотларига; кенг осмонларга, улкан Ерга ва улугвор азамат тогларга ксндаланг килди. Улар бу омонатни зиммаларига олмадилар. Вахоланки бу махлукотлар Аллох амри каршисида бсйин сгадилар, сзларига юкланган нарсадан бсйин товламайдилар. Аллох субханаху ва таъоло бу махлукотларнинг сз парвардигорларига мутеъ ва буюрилган ишларида итоаткор мусаххар сканларини айтган;

«Сснгра тутун холидаги осмонга юзланиб, унга ва Ерга «(Менинг амри-фармонимга) ихтиёран ёки мажбуран келинглар!» деган сди, улар : «сз ихтиёримиз билан келдик» дедилар.» (Фуссилат:11.)

Демак, еру-осмонлар сз парвардигорига тслик таслим бслган ва улар нимага буюрилсалар, жомид (хаётсиз, жонсиз) махлукот бслсалар-да умуман итоатдан ташкари чикмайдилар. Аллох амрини Унинг хохиш-иродасига мувофик равишда барча нарсада адо килишади. Агар Аллох  уларга харакатни ёки харакатсизликни буюрадиган бслса хеч тсхталмасдан итоат стадилар. Улар Аллох амрига хамиша бсйсинувчидирлар.

«Бирон нарсани (сратишни) ирода килган вактида Унинг иши факатгина «Бсл» демоклигидир.» (Асин:82.)

Аллох еру-осмонларни ва бошка бутун мавжудотга идрок ва маърифат билиш кувватини берди. Улар нимага буюрилганларини хис киладилар. Агар амр стилса, саждага бош кссдилар, Аллох субханаху ва таъолога тасбех айтадилар.

«Етти осмон, ер ва улардаги бор мавжудот  (Аллохни) поклар.» (Ал-Исро:44.)

«(А­й Мухаммад), сиз  осмонлардаги ва ердаги бор мавжудот, куёш, ой,  юлдузлар, тоглар, дов-дарахтлар ва (барча) жониворлар хамда кспдан-ксп инсонлар (Алгиз) Аллохга сажда килишини ксрмадингизми.» (Хаж:18.)

Еру-осмонлардаги барча нарсалар; тоглар, дарахтлар, юлдузлар, жонзотлар ва бошка жамодот (жонсиз нарса) лар Аллохга сажда килади. Аллох уларга сзларига муносиб хис-туйгу ва идрокни сратган. Улар хам сажда киладилар, ксркадилар.

«... Зеро шундай тошлар борки, улардан дарёлар отилиб чикади, сна шундайлари борки, ёрилиб, ичидан сув чикади, сна шундайлари борки Аллохдан ксркканидан пастга кулайди. ...» (Бакара:74.)

Тоглар хам Аллох таъолодан ксркиб туради. Ости каримада;

«Агар Биз ушбу Куръонни бирон тогга  нозил килганимизда, албатта сиз у (тог)ни Аллохнинг ксркувидан сгилиб ёрилиб кетган холида ксрган бслур сдингиз.» (Хашр:21.)

Тоглар ва бошка мавжудотлар Аллохдан шунчалик ксркишларига, унга шунчалар итоаткор бслишларига карамасдан мазкур омонатни сз зиммасидан сокит килдилар. Уни сзларига огир деб билдилар ва кстаришдан бош тортдилар. Инсон сзининг заифлигига карамасдан уни сз зиммасига олди!

А­нди бу омонатни адо стмоги шарт. Агарда инсон бу омонатга хиёнат килса ва бепарво бслса Аллох хузурида жавоб беради. Омонатни ташлаб ксйгани ва унга хиёнат килгани учун азобга (мустахик) дучор бслади. Хсш, снди биз бир-биримизга савол бериб ксрайликчи; Инсон зиммасига олган бу омонат нима сзи.!

О М О А А  Т — мсминларнинг йскотган нарсаси.

Аллох бандаларини мсминлар деб номлади. Мсмин  мана шу омонатга хиёнат килмайдиган, унга амал киладиган ва уни махкам ушлайдиган кишидир. Омонат "амнун" съни омонлик, бехавотирлик ёки иймон деган ссздан олинган. Омонатга хиёнат килмайдиган киши ёки мс'таман-омонатдор дейилади. У омонатни хакикий адо стгани учун омонат ва иймон ахлидан деб сифатланади. Аллох субханаху ва таъоло айтади; «Улар сзларига ишонилган омонатларга ва (сзларига) берган ахду-паймонларига риос килувчи кишилардир.» (Мсминлар:8.)

Бу ерда омонат, банданинг зиммасидаги Аллохнинг хакларини ва бандаларнинг хакларини хам  сз ичига олади. Аллох мсминларни "риос килувчилар" съни омонатни хакикий адо стувчилар деб сифатлади. Агар улар мана шу сифатга сга бслсалар, Аллох сзининг куйидаги остида зикр килган нажот топувчи бандалардан бсладилар.

«Дархакикат мсминлар нажот топдилар.» (Мсминлар:1.)

Инсон хар кандай холатда хам бу омонатни адо килиши керак. Чунки, у Аллох буюрган хаклардандир. Омонат куйидаги остда зикр стилган ахд-паймондир;

«Улар сзларига ишонилган омонатларга ва (сзгаларга) берган ахду-паймонларига риос килувчи кишилардир.» (Мсминлар:8.)

Бу ахду-паймонларга инсоннинг А оббиси билан килган ахди хам, сзга инсонлар билан килган ахд-паймонлари хам кириб кетади. Аллох таоъоло ахдни куйидаги ссзи билан снада таъкидлирок килган;

«Албатта, ахд-паймон (киёмат куни) у хакда ссрокка тутиладиган  ишдир.»

Яъни унинг вафоси хакида ссралади. Лекин, ахдларнинг снг мухими Аллохга берилган ахддир.

«Ахд-паймон берган вактларингизда, Аллохга берган ахдингизга вафо килингиз!» (Аахл:91.)

Инсонларнинг зиммасига юклатилган снг улуг омонат бу Аллохга берилган ахддир. Хакикий мсмин барча холатда ушбу омонатга риос килади. Аммо иймони заиф кишиларни бу омонатга енгил-елпи караётганини, уни тсла адо килмаётганини ксрасиз. Бу аслида банданинг иймонидаги нуксон-камчиликдир. Аллохнинг хам, инсонларнинг хам хакларига омонатдор бслган, унга хакикатан ич-ичидан богланган ва кандай лозим бслса худди шундай бу омонатни адо килган ишончли, муслим киши бслгани учун Аллох бандасини мсмин деб атади. Мана шу  одам мсмин ва аминдир.

Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 17 Noyabr 2009, 20:12:30

Инсоннинг сзи ва сзгалар сртасидаги  нарсалардаги омонат
 

Бу  омонат хох мол хох бошка нарса бслсин инсонларнинг сизга топширган   нарсаларини ва уларнинг хакларига риос килишни сз ичига олади. Машхур хадисда айтилганидек хиёнат мунофикликнинг снг катта  белгиларидандир. «Мунофикнинг аломати учта бслади; ссзласа ёлгон ссзлайди, ваъда берса вафо килмайди, унга омонат ксйилса хиёнат килади.» (Бухорий ва Муслим ривости)

Омонатга хиёнат стишлик мунофиклик аломатларидандир. Яъни агар унга биров омонат ксйса  омонатдорлик килмайди. Балки, унга омонат ксйилган хакларга  хиёнат килади.

( فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضاً فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ) (البقرة:283)

«Агар бир-бирларингизга омонат ксйсангиз омонат ксйилган киши омонатни адо килсин ва Ларвардигори   Аллохдан ксрксин!» (Бакара: 283)
Баъзилар сизга ишонгани ва сиз хакингизда схши сйда  бслгани учун сз хакини бериб кссётганида гувох чакирмайди, сиздан васика-ишонч когози олмайди. Бу кишининг хаккига риос стишингиз ва унга хиёнат килиб ксйишдан жуда-жуда схтиёт бслишингиз лозим.

Агар бир киши сизга карз берса  ва у сизга ишонса, гувох чакирмаса, карзни ёзмаса бу омонатни мазкур остдаги омонат деб билинг; «Агар бир-бирларингизга омонат ксйсангиз» съни агар унга молини карз ёки шунга схшаш бирон нарсани омонат кссдиган бслса, омонатдор бу омонатни сз сгасига саломат етказсин. У куйидаги остда хам зикр килинган;

 (إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا) (النساء:58)

«Албатта Аллох сизларни омонатларни сз сгаларига топширишга буюради.» (Аисо: 58)

Бу остнинг  нозил бслиш сабаби хакида шундай ривост килинади: Лайгамбар саллоллоху алайхи ва саллам Каъба калитини  Усмон ибн Талхадан олганларида нозил стилган. Каъбанинг хижобати (каъба псшини снгилаб туриш) Бани Абдуд-дор кслида сди. Усмон ибн Талха мана шу кабиладан сди. Макка фатх стилганида пайгамбаримиз саллоллоху алайхи ва саллам Усмондан калитни талаб килдилар. Усмон «омонатгами»  деганида расулуллох саллоллоху алайхи ва саллам «ха» деб жавоб бердилар. Калит расулуллох кслига стгач Аббос уни пайгамбаримиздан сзига беришларини ссради; «Уни менга беринг. Токи сикост хам садонат (хожиларга сув-овкат бериш) хам менда бслсин.» шунда  Аллох юкоридаги ости каримани нозил килди. Чунки, расулуллох саллоллоху алайхи ва саллам калитни Бани Абдуд-дордан омонатга олган сдилар. Аллох таъоло бу омонатни сгасига кайтариб беришни буюрди. Чунки, Бани Абдуддор Каъба садонати ва хижобатига бошкалардан ксра хаклирок сди.

А асулуллох саллоллоху алайхи ва саллам уларга омонатни кайтардилар, ост гарчи мана шу ходисага хос тушган бслсада у барча омонатларга умумийдир. Чунки,  хусусий сабаб смас, лафзнинг умумий сканлиги сътиборга олинади. Хар холда инсонлар сртасидаги нарсаларда омонатлар ксп. Бунга сир-асрорлар, молу давлат хам киради. Агар биров ичидаги сирни ёки сзи билан ахли орасидаги гапни сизга омонат килиб айтса ва уни ёйишдан сизни кайтарса, сиз бу сирни умуман ташкарига чикарманг. Чунки, бу омонат. Халиги киши сизга ишонди, бу сирни хеч качон очмаслигингиздан хоритжам бслди ва шунинг учун уни сизга омонат килди, унга хиёнат килиб ксйманг. Сизнинг омонат ксйган сирингизни очиб юборган кишига сиз хам хиёнат билан жавоб берманг. Бу мумкин смас. А асулуллохдан куйидаги мазмундаги хадис ривост стилган: «Сенга омонат ксйганнинг омонатини адо ст, сенга хиёнат килганга хиёнат килма». (Абу Довуд ва Термизий ривостлари)

Биров сизга молини ксйиб кетади ёки карз беради-да гувохларни чакирмайди, васика тилхат олмайди. Аки сзининг хакларидан маълум бир хакини сизга бериб уни саклаб туришингизни ссрайди. Сиз юкоридаги барча ишларда омонатни сз сгаларига топширишга буюрилгансиз. Бу сиз ва биродарингиз сртасидаги омонат. Уни адо стмогингиз вожибдир.

Мол, карз, обрс ёки шунга схшаш нарсаларда сизга хиёнат килиб кетган кишини сиз хам унга хиёнат килиш билан жазоламанг. Балки, кечириб юборинг  Аллох сизни гсзал мукофотлар билан такдирлайди. Сизни афв стади. Хиёнатни сса агар касддан-атайлаб килган бслса хиёнати учун жазолайди.  У сизнинг бу муомалангизни ксриб надомат чекиши мумкин. Ахир у сизга хиёнат килганди-ку! Сизнинг бу муомалангиз унинг афсус-надоматлар килиб  келгусида омонатни адо стишдек гсзал хулк билан хулкланишига сабаб бслиб колади.

Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 17 Noyabr 2009, 20:12:59
Инсонларнинг хаклари

Инсонларнинг хаклари; моллари, сирлари, обрс-сътиборлари ва шунга схшаш нарсалари учун албатта жавоб берилади.  Аллох хузурида шак-шубхасиз бу нарсалар хакида савол — жавоб бслади. Шунинг учун хам пайгамбаримиз саллоллоху алайхи ва саллам инсонларнинг хаклари хакида шундай дедилар: «Киёмат куни хаклар албатта сз сагаларига топширилади. Хатто шохли ксчкордан шохсиз ксчкорга касос олиб берилади.» (Имом Муслим ривости)

Бу инсонлариннг бир-бирлари сртасидаги хакларини хам сз ичига олиши шубхасиздир. Ким бирон нарса олган ёки бировга зулм килган бслса бу хаклар учун албатта касос олинур. Шунинг учун хам пайгамбаримиз саллоллоху алайхи ва саллам асхобларидан «Муфлис (ифлос) кимлигини биласизларми?» - деб ссрадилар. Муфлис на дирхами ва на бирор нарсаси бор бслмаган кишига айтилади —дедилар. А асулуллох саллоллоху алайхи ва саллам дедилар: «Менинг умматимдаги муфлис киёмат куни намози, рсзаси ва зокоти билан келади. Лекин у бу одамни ссккан, унисига тухмат килган, бировнинг молини еган, бошкасининг конини тсккан сна кимнидир урган бслади. Халиги кишининг схшиликларидан уларга олиб берилади. Агар схшиликлари тслашга етмай колса уларнинг хатоларидан олиб бунга юкланади. Сснг уни дсзахга ташланади.» (Имом Муслим ривости)

Бу бировларнинг хакларига хиёнат килган кишининг холидир. Киёмат кунида унинг амаллари тоглардек бслса хам, бутунлай хеч нарсасиз бслиб колади. Кимки хиёнат килган бслса  унинг схши амаллари хак сгаларига бслиб берилади. Ўзига берилган хаклар ва омонатларга хиёнат килган киши киёмат куни уларни шу тарзда тслайди. Бу омонатлар кийим-кечак, идиш-товок каби нарсаларда бслиши ёки муомалот турлари хисобланган; карзлар, гаровга ксйилган нарсалар ва ёки бошка ишониб топширилган омонатлар бслиши мумкин. Агар омонатларга хиёнат киладиган бслса  Аллох хузурида туриб хиёнатига жавоб беради.

Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 17 Noyabr 2009, 20:13:25
Омонатга хиёнат килишнинг бир канча ксринишлари бор:

1.   А­гаси ишлатишга рухсат бермаган нарсани ишлатиш. Масалан: кийими ёки посфзалини кийиш, уловни, машинасини мишин. Шунингдек сгаси сизга сшашга рухсат бермаган омонат ксйилган уйда сшаш.

2.  Омонатдан тониш.

Бу  тсланадиган куни белгиланган омонатларга хиёнат килиш. Ибн Касир Ахзоб сурасининг 72-остини тафсирида куйидаги машхур хадисни Ибн Жарирдан, Абдуллох ибн Масъуддан накл килади; расулуллох саллоллоху алайхи ва саллам дедилар: « Аллох йслидаги слим омонатдан бошка барча гунохларни-ёки «барча нарсаларни»- каффорот килади съни ювиб юборади. Киёмат куни омонат ксйилган киши олиб келинади «омонатингни бер-адо кил,  дейилади. У — сй роббим, ахир кандай килиб бераман дунё тугади-ку.» - дейди. Унга сна «омонатингни адо кил» - дейилади. У сна — сй роббим, ахир кандай килиб бераман дунё тугади-ку.» - дейди. Унга сна «омонатингни адо кил» - дейилади. У сна — сй роббим, ахир кандай килиб бераман дунё тугади-ку.» - дейди. Сснгра айтади: «Уни онаси Ха-а-вис (Дсзах)га олиб боринглар. У онаси Ховисга  олиб борилади ва унга ташланади. Хатто дсзахнинг каъригача тушади. У ерда берилган омонатни сз холича турганлигини топади. Уни олиб елкасига ксйсди ва жаханнам лабигача кстарилиб келади. У снди чикдим деганида кадами тойилиб кетади ва омонат ортидан абадул-абад тушиб кетади.» айтиб стганимиздек инсонларнинг хаклари устида албатта хисоб-китоб ва касос бслади. мусулмон киши Киёмат кунида касос таъйин бслган мана шу хукуклардан жуда — жуда схтиёт бслмоги лозим.

3.  Бадандаги ёки мол-мулкдаги хиёнатлар.

 а) Бадандаги хиёнат.

Бировни кимсасиз жойда уриб, бошини ёриб ёки слдириб сна хеч нарса ксрмагандек юриш хам баданга килинган хиёнатлардан. Бу йсл ходисаларида ксп учрайди. Йслда хеч ким бслмаганида ёки кишилар назаридан чет жойда сз айбини сшириб кетишга уринади. Жарохатланган ёки слдирилган киши хаётдги хаккидан фойдалана олмайди. Аммо  Аллох таъоло барча нарсани билиб туради ва хиёнат килган кишини киёматда хисоб-китобга рспара килади. Жабр ксрган биродарига унинг схшиликларидан олиб беради. Агар схшиликлари бслмаса жабрланган кишининг гунохлари унга ксйилади ва дсзахга ташланади.

б) Хак ва мулклардаги хиёнат:

Шундай кишилар борки, бировдан нарса сотиб олади ёки карз кстаради ва буни расмий  васикаларга ёзишади. Мабодо мол сгаси ёки карз берувчи бошига бирон иш тушса; дейлик васикалари ёниб кетса ёки йсколиб колса, бу хам инкор ва тониб кетишга тайёр бслиш учун сзидаги мол олганлиги хакидаги васикаларни йскотишга шошилади. Шу билан хакикатни бутунлай сшираман деб сйлайди. Лекин  Аллох уни ксриб турибди. Киёматда ундан биродарининг хакини тслик килиб олиб беради.

Агар инсон  бу хакни унутиб ксйган бслса,  Аллох уни афв стади. Хак сгаси агар хаккидан воз кечса кечиб юборгани учун мукофотлар берар сди. Киши сзига хиёнат килган муслимга нисбатан хам схши фикрда бслмоги унинг хиёнатига хиёнат билан жавоб бермаслиги лозим. Мусулмон киши одамлар билан чиройли муомалада бслсин. Унга огир килганлар юкини у енгил килсин, афв стсин, кечиб юборсин ёки ундан баъзи нарсаларини енгиллаштирсин. Шосд  Аллох ундан кечиб юборса.

 

Nom: Re: OMONAT
Yuborildi: ziyoda_aliyeva 17 Noyabr 2009, 20:13:48
Омонатдор бслишга ёрдам берадиган сабаблар

Инсонни омонатни адо стишга олиб борадиган бир канча сабаблар бор. Уларнинг снг мухим ва катталарини куйида санаб стамиз.

1.          Инсон сзини Аллох сратган сканлигини билмоклиги. Яралмиш Яратувчининг кули бслади. У сзи ва Ларвардигори сртасидаги алока  хакларини адо килмоги лозим.

2.        Инсон Аллох таъолонинг унга  неъмат ва фазлу мархаматлар килувчи зоотлигини ва сзининг  Аллох неъматларига бурканганини билиши-англаб етиши. Кул Ларвардигори томонидан омонат ксйилган хакни адо килишдан бош тортиши мумкин смас.

3.          Мазкур омонатлар  Аллох тарафидан унга фарз килинганини ва бу фарзларни адо килиш шартлигини хис килиши.

4.          Инсонннинг Ларвардигори барча нарсани ксриб-билиб турувчи зотлигини, Ундан хеч нарса махфий бслмаслигини ва инсон елкасидаги мазкур омонатлар хам шулар жумласидан бслиб уларни адо стиш шартлигини хис стиши.

5.         Инсон качон-ки мана шу хакни бажарса ва бу омонатларни хох махфий бслсин, хох ошкора бслсин, хакикий адо стса дунё ва охиратда улкан ажру-савобга сга бслишини тушуниб етиши. Дунёда бериладиган схшилик; калбининг очилиши  хотиржамлиги ва  Аллох унинг ризкини кенг —мсл килиб ксйиши. Охиратда бериладиган схшилик; Ухровий ажр бслган улкан савоб.
Бундан бошка сабаблар хам бор. Лекин биз уларнинг снг мухимларини санаб стдик. Аммо сиз ксриб турган баъзи бир кишилар зиммаларидаги хакларини адо килмасликлари ёки уни чала адо килишлари,  Аллох харом стган чегараларни бузишлари калбларида  Аллохни схши танимаганликлари ёки  Аллох неъматларини тслик хис стмаганлари, Аллохнинг Холик ва Молик зотлигини  билмаганликлари ёки жазо ва мукофот бераман деган ваъдасини тасдик стмасликларидир. Аки шунга схшаш бошка бир сабаблардир.

Диний омонатларга хиёнат килаётган кимсалар ёки уларнинг адо килмаётганлар калбларида иймонлари заиф бслган кишилардир.

Биз  Аллохдан калбларимизни сзининг тоатида жамлашлигини ссраймиз. Аллох таъоло Мусулмонларнинг калбларини ва калималарини бир килсин! Уларни хак йслга чиройли суратда кайтарсин. Уларга хакни хаклигини ксрсатиб унга сргашишни, ботилни ботиллигини ксрсатиб, ундан узоклашишни насиб стсин!


Manba IslomNuri.com dan olingan!