forum.ziyouz.com

Umumiy bo'lim => Islom => Islomiy kitoblar => Mavzu boshlandi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:34:44

Nom: Mahmud As'ad Jo'shon. Tasavvuf va nafs tarbiyasi
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:34:44: Маҳмуд Асъад ЖЎШОН

ТАСАВВУФ ВА НАФС ТАРБИЯСИ

Тошкент
«Чўлпон»
1998

Таржимон: НОДИРХОН ҲАСАН
Узбекистон Республикаси Фанлар Академияси Алишер Навоий номидаги Адабиёт институтининг илмий ходими.

Сўзбоши муаллифи ва масъул муҳаррир: ҲОЖИ САЙФИДДИН САЙФУЛЛОҲ
Узбекистон Республикаси Фанлар Академияси Алишер Навоий номидаги Адабиёт институтининг катта илмий ходими, Халкаро Аҳмад Яссавий мукофотининг совриндори.

Тақризчи: РАҲМАТИЛЛА БАРАКАЕВ
Филология фанлари номзоди, Узбекистон Республикаси ФА Алишер Навоий номидаги Адабиёт институтининг директор ўринбосари.

Қўлингиздаги рисолада Ислом тасаввуфининг ижтимоий ҳаётдаги урни, нафс тарбияси, тақво ва комил инсон хусусиятларидан баҳс юритилган. Тасаввуфнинг асли, шариат ва тариқат, нақшбандийлик, дарвешлик валийлик ва Расулуллох (с.а.в.)га тобелик каби бир қатор масалаларга мухтасар, асосли, илмий далиллар орқали жавоб берилган. Рисола кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган.

Ушбу рисола http://www.uzbmaster.com сайтидан олинди.

МУНДАРИЖА

Маҳмуд Асъад Жўшон ҳазратларининг қисқача таржимаи ҳоли. (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169661#msg169661)

I. Ислом - адолат, маърифат исломнинг мақсади (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169666#msg169666)
Ёмонлик манбалари (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169668#msg169668)
Илм нуқсонлиги (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169671#msg169671)
Танбеҳга муҳтож булганлар (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169673#msg169673)

II. Ислом тасаввуфида нафс тарбияси (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169674#msg169674)
Нафс (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169674#msg169674)
Нафс ва фаҳш (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169676#msg169676)
Нафс, ақл ва имон (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169679#msg169679)
Нафс тарбиясининг аҳамияти (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169681#msg169681)
Исломда нафс тарбияси (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169683#msg169683)
Нафснинг табиий ва табиий бўлмаган (ноқонуний, нохуш) хоҳишлари. (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169685#msg169685)
Нафсни ислоҳ этиш йўллари (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169687#msg169687)

III. Тасаввуф нима? (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169690#msg169690)
Тасаввуфнинг мавзуси ва аҳамияти (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169692#msg169692)
Тасаввуфнинг асли (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169695#msg169695)
Тасаввуфдаги муҳим ва ҳассос баъзи нуқталар (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169697#msg169697)
Тасаввуф ва рамазон (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169700#msg169700)
Тасаввуф ва фиқҳ (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169702#msg169702)
Шариат ва тариқат (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169703#msg169703)
Тариқатнинг икки усули (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169704#msg169704)
Нақшбандийлик ҳақида (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169706#msg169706)

IV. Авлиёнинг сифатлари (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169707#msg169707)
Расулуллоҳ (с.а.в.)га тобе бўлиш (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169708#msg169708)
Авлиёуллоҳ ўлгандан кейин ҳам инсонларга фойдаси тегадиган зотлардир (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169709#msg169709)
Шайхнинг вазифаси (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169710#msg169710)
Шайхнинг методи (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169711#msg169711)

V. Дарвешлик ҳақида (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169712#msg169712)
Дарвешнинг ҳаёти расулуллоҳнинг ҳаётидир (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169714#msg169714)
Дарвешлик (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169715#msg169715)

VI. Зикр ва унинг фазилатлари, ўлимни ўйлашнинг фойдалариp (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169717#msg169717)
Кўзингни юм ва ўйла! (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169718#msg169718)
Кўнглингизни муршидингизга боғланг. (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169719#msg169719)
Аллоҳни зикр қилинг (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169720#msg169720)
Амалларнинг энг савоблиси - зикр (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169721#msg169721)

VII. Маҳмуд Асъад Жўшон ҳазратлари билан тасаввуф мавзусида ўтказилган суҳбат (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169724#msg169724)
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:36:13: ЛА ОФЕССОА , ДОКТОА , ААҚШБААДИЯ ТАА ИҚАТИАИАГ ЛИА ИК ВАКИЛИ, МУА ШИДИ КОМИЛ МАҲМУД АСАªАД ЖЎШОА ҲАЗА АТЛАА ИАИАГ ҚИСҚАЧА ТАА ЖИМАИ ҲОЛИ.

Маҳмуд Асъад Жсшон ҳазратлари 1938 йил Туркиснинг Чаноққалъа шаҳрида таваллуд топди. Ота-боболари асли Бухорои шарифдан. Аасли сса саййид авлодидан, съни пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломга бориб тақалади.

У киши 1956-1960 йиллар мобайнида Истанбул университети филологис факультетининг араб-форс филологисси бслимида таҳсил олди. Истанбул университетини тугатгач, Анқара университети илоҳиёт факультетининг аспирантурасига сқишга кирди.

1965 йил «Хатиб сғли Муҳаммад ва асарлари» мавзусида докторлик диссертаяиссини ҳимос қилиб, илоҳиёт фанлари доктори бслди. 1973 йилда сса «Ҳожи Бектоши Валий. Мақолот» мавзусида дояентлик диссертаяиссини ёқлагач, Анқара университети илоҳиёт факультетининг турк-Ислом адабиёти курсига сқитувчи стиб тайинланди. Шу билан бирга турли олий сқув юртларида Ислом тарихи, турк-Ислом тарихи ва адабиёти фанларидан дарс берди. Айниқса, у кишининг узоқ йиллар давомида Анқара университети илоҳиёт факультети талабаларига илмнинг турли соҳаларидан таълим-тарбис берганлиги таҳсинга шоёндир. 1982 йил сса у кишига ихтисослиги бсйича профессор лавозими берилди.

М. А. Жсшон диний ва дунёвий илмларни пухта сгаллаган аллома бслиши билан бирга, сиёсий, иқтисодий ва ижтимоий соҳалардан ҳам схши хабардор...
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:36:22: Хорижий тиллардан араб, форс, инглиз ва олмон тилларини схши билади. Бу улуғ алломанинг 400 дан ортиқ илмий, ижтимоий мақолалари, сттиздан зиёд илмий-маърифий асарлари нашр стилган. «Ҳажнинг фазилатлари ва нозикликлари», «Турк тили ва маданисти», «Юнус Амро ва тасаввуф», «Ҳожи Бектоши Валий. Мақолот», «Ислом, севги ва тасаввуф», «Хизматга шошилинг», «Долзарб масалалар», «Янги уфқлар», «Ислом, тасаввуф ва ҳаёт», «Исломда нафс тарбисси ва тасаввуфга кириш», «Австралис суҳбатлари», «Ҳазрат» Али насиҳатлари», «Зафарнинг йсли ва шартлари», «Исломий ҳаракат ва хизматларда метод», «Аёлларнинг ижтимоий ҳаётдаги срни», «Болалар билан юзма-юз», «А амазон ва тақво тарбисси» каби асарлари шулар жумласидандир.

М. А. Жсшон зоҳирий илмлар билан бир қаторда ботиний-тасаввуфий илмларда ҳам етук аллома, ҳол сохибидир. У 1980 йилда шайхи - комил ннсон, 30 дан зиёд исломий китоблар муаллифи - Муҳаммад Зоҳид Қутқу ал Бурсавийнинг изни-ижозати билан Туркисдаги нақшбандис тариқатининг снг сътиборли марказларидан бслмиш Искандарпошшо даргоҳига имом ва муридларга халифа, пир стиб тайинланди. Андиликда нақшбандис тариқатининг муршиди комили сифатида дунё миқёсида илмий-маърифий фаолист олиб бормоқда.

Тафсир, ҳадис ва тасаввуф илмларидан, чунончи, забардаст олим Аҳмад Зиёвуддин Кумушхонавийнинг «А амузул аҳодис» («Ҳадислар дарёси»), Абу Абдураҳмон ас-Сулламийнинг «Табақоти суфийс» номли китобларидан ҳам дарс бермоқда.

Бугунги кунда М. А. Жсшон хусусий телевидение ва радио марказига, бир неча илмий, ижтимоий журналларга, нашриёт ва босмахоналарга, маънавист ва қадрист-ларни тарғиб қиладиган вақфу жамғармаларга, ширкатларга ва уларнинг фаолистига раҳбарлик қилмоқда. Бу ирфон счоқларида турли илмий-маърифий кечалар, суҳбат-лар, зиёлилар ва давлат арбоблари, шоиру ёзувчилар, дин олимлари билан ижодий учрашувлар, қизғин суҳбатлар стказилмоқда.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:36:34: Бу кишининг таклиф ва ташаббуси билан бир қатор болалар лияейлари, фиқҳ институтлари очилди. Бу зотнинг илмий-маърифий суҳбатлари нафақат Туркисда, балки жаҳоннинг нуфузли мамлакатларида ҳам катта қизиқиш уйғотмоқда. Шу боис ҳар йили Оврупо, Амриқо, Африқо ва Урта Осиё слкаларига сафарлар уюштириб, илмий-маърифий суҳбатлар стказмоқда ва турли таълим-тарбисвий дастурларда қатнашмоқда, Ислом ва тасаввуфни тарғибу ташвиқ қилмоқда.

М. А. Жсшон ҳазратлари А асулуллоҳ (с.а.в.)га бориб тақаладиган нақшбандис тариқати, холидис тармоғининг қирқинчи бсғини вакилидир. У киши нақшбандис тариқатидан ташқари қодирис, кубравис, суҳравардис, чиштис, хилватис, жалватис, шозалис ва мавлавис тариқатларидан ҳам иршод қилиш ижозатини олганлар...

Ушбу сатрлар муаллифи илмий иш юзасидан Туркисга борганида ксп олимлар қатори бу зоти шариф суҳбатига ноил бслди. Илмий ишим билан боғлиқ жссли масла-ҳатлар, қизиқ маълумотлар бериш билан бирга, бир қанча нодир асарлар, илмий манбаларни ҳадс қилдилар. Олимларга алоҳида ҳурматлари бор скан...

Мен у кишини ҳар томонлама кузатиб, комил инсон сканликларига тсла иқрор бслдим. Унлаб кишилар тушида ва снгида у киши томонидан содир бслган каромат-ларни менга ссзлаб бердилар. Узим хам бир неча кароматларини ксрганимдан кейин авлиёи барҳақ сканликларига асло шубҳам қолмади... Ҳатто у кишининг «Қутб» сканликларини бир неча муридлар тушида ксрган ва бу ҳақда ксп ёзилган скан... Кароматлари шу қадар кспки, йиғилса, ёзилса бир китоб бслади...
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:36:48: Албатта, бизнинг шариатда каромат смас, «истиқомат», съни шариатга тсла амал қилиш сътиборга олинади. Лекин ҳазрати шайхнинг ҳаёти, фаолистларини ксрган киши у кишининг тслиқ «истиқомат»ларига гувоҳ бслади. Аслида авлиёликлари ҳам етук илму амаллари, риёзатларининг маҳсули смасмикан?...

Мен у кишига қсл берган, байъат қилган баъзи муридларининг ҳалоллиги, тақвоси, ҳолатдаги сзгаришларини ксриб, ҳазрати шайхнинг вазифалари, тавсислари фақат ост ва ҳадисга, суннати санийсга асосланганлигига, тақво ва сҳсон йсли сканлигига сна бир карра амин бслдим.

У киши тақвони, покликни, халққа хизмат қилишни, ҳалол ризқ топишни, зикру ибодатларни қолдирмасдан бажаришни, вақт стса кеч бслиб қолишини қайта-қайта такрорлайдилар. Аллоҳ ва унинг расулининг амру наҳийларига амал қилишга даъват стадилар. У киши доимо муридларига: «Мен ҳам масъул бир бандаман. Аллоҳ ва унинг расулининг амру наҳийларини сизга етказувчи бир воситачиман, даъватчиман, холос. Агар тавсисларимни, вазифаларимни бажарсангиз, савоб топасиз, агар бажармасан-гиз, Аллоҳ олдида жавоб берасиз. Яхшилик қилсангиз ҳам, ёмонлик қилсангиз ҳам сзингизга қиласиз», деб айтар сканлар.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:37:15: Муҳтарам китобхон!

Қслингиздаги рисола Ислом тасаввуфи ва тариқат моҳистидан, унинг манбаи, сарчашмасидан ва инсон ҳаётидаги аҳамистидан баҳс стади. Қуръони карим, ҳа-диси шариф, А асулуллоҳ (с.а.в.) йсриқлари асосида сшашга ва саҳобаю тобеъинларга ҳар жиҳатдан сргашишга даъватқилади.

А исолада Ислом тасаввуфининг Ҳақ ва Ҳақиқатга ундовчи бир йсл, руҳий ва ахлоқий камолотни шакллантирувчи бир восита сканлиги уқтирилган. «Аафс тарбисси», «валийлик», «шариат ва тариқат», «нақшбандийлик», «А асулуллоҳга тобелик» каби қатор тушунчалар шарҳланган.

Тасаввуф жозибали, серқирра ва сирли бир таълимотдир. У нафақат «қол», балки «ҳол»дир, холис амал, қаттиқ риёзатдир... А уҳоний ҳаёт ичида сшаганлар, тақво ҳамда зикру ибодатдан лаззат ва даража топганларгина бу йслнинг моҳистини ҳис қиладилар...

Тасаввуф тсғрисида ксп ёзилган ва айтилган. Асар муаллифининг ҳам тасаввуф ҳақида ксплаб йирик ва мукаммал асарлари бор. Ушбу рисолада сса муаллиф китобхонни тасаввуф йсли ва вазифалари юзасида» дастлабки маълумотлар, умумий қоидалар билан таништиришни мақсад қилиб қссди, илмий, тарихий ҳамда адабий манбаларга мурожаат стган ҳолда уни атрофлича ёритиб беради. Асар фавқулодда бир кслланмадир. Ундан кспчилик сз саволига жавоб топиши мумкин...

А исоланинг қайта-қайта нашр стилиши, хорижий» тилларга таржима бслиши унинг қимматли бир асар сканлигидан далолат беради.

Орифлик ва комиллик сирларидан воқиф стувчи, сзгуликка чорловчи бу асар сзбек китобхонларининг бугунги қизиқишлари ва маънавий сҳтиёжларини ҳисобга олиб таржима қилинган. Асарни тадқиқ стиш ва баҳолаш сса олимларга ҳавола...

Ҳожи Сайфиддин Сайфуллоҳ
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:38:08: :bsm:

АДОЛАТ ВА МААªА ИФАТ ЙЎЛИ

I. ИСЛОМ - АДОЛАТ, МААªА ИФАТ ИСЛОМАИАГ МАҚСАДИ

Ислом динида шахс ва жамист муносабати мукаммал, адолатли тарзда ҳал қилинган. Ҳар бир инсоннинг срки, ҳурристи ва ҳуқуқи қонунлар билан кафолатланган. Анг муҳими, бу динда тенглик, биродарлик шиори мавжуд. Адолат, инсон манфаати деган ғос, мақсад Ислом фиқҳи, шариат қонунлари мажмуасидан мустаҳкам срин олган. Киши то илмли, маърифатли бслмас скан, Исломнинг моҳистидан, адолатидан хабардор бслмайди ва натижада нотсғри хулосалар чиқариши мумкин.

Ислом динининг фиқҳ илми беш буюк ғосни олға суради. Шариат ҳукмлари текширилганда ва уларнинг ҳикматлари, сабаблари, ғослари ақл тарозусига солинганда шу нарса маълум бсладики, Ислом бу ҳукмлар соссида инсонист учун беш буюк фойдани ксзлаган:

1. Ислом - сътиқод ва руҳистни ҳимос қилишга асосланган бслиб, куфр, ширк ва ботил сътиқодларни таъқиқлайди.

Ислом - инсон вужудини муҳофаза стишга асосланиб, сзининг жонига қасд қилиш ва қатл стишни қатъисн ман стади. Баданга зиён етказадиган моддаларни истеъмол қилиш ҳам динимиз томонидан ҳаром қилинган.

Ислом - наслу насабнинг кспайишига асосланади: оила қуришни ташвиқ стади, абортни ман стади, болалар слимига кескин қарши чиқади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:38:19: Ислом - мол-мулкнинг муҳофаза стилишига асосланади. Динимизда мол-мулкка зиён етказиш деган ҳуқуқий ҳодиса йсқ, мабодо зарар етгудек бслса, зарар бериш орқали жавоб қайтариш ҳам ман стилади.

Ислом - ақлни муҳофаза стади: ичкилик ақлни кетказгани учун таъқиқланади.

Исломга ксра барча инсонлар бир-бирлари билан тенг ҳуқуқлидирлар: подшоҳ билан қул, бой билан камбағал бир сафда туради. Мусулмон билан ғайримуслим инсон сифатида адолат ҳузурида тенгдирлар. Фотиҳ Султон Муҳаммад жоме масжиднинг қуббасини ноқис қуриб қсйган меъморни жазолагач, маҳкамага чақиртирилади ва Истанбул қозисининг ҳузурида юқорига стирмоқчи бслади. Шунда қози: «Лодшоҳим, бу ер адолат маконидир! Айбдор, жойингда стиравер», деб подшоҳга танбеҳ беради...

Инсон сз баданидаги бирон аъзосини сабабсиз кесиб ололмайди. Урушда ҳам инсонларга уларнинг бирор аъзоларини кесиб олиш шаклида тажовуз қилинмайди. Тирик инсонга бслганидек, унинг жасадига, қабрига ҳам ҳурмат ксрсатилади. Инсоннинг тиши ва тирноғи ҳатто ахлатга ташланмайди, балки тупроққа ксмилиши тавсис қилинади. Жаноза стганда сриндан туриб, сликка ҳурмат ксрсатилади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:39:22: АМОАЛИК МААБАЛАА И

Ислом инсонист йслиқадиган ҳар қандай ёмонлик, ёвузлик, разолатга қарши курашиб келган. Исломга ксра ёмонликнинг манбалари қуйидагилардир:

1. ШАЙТОА - биз ксролмайдиган, мавжудлиги Қуръони каримда билдирилган махлуқ. «Аниқки, Шайтон сизларга душмандир, бас уни душман тутинглар» (Фотир-6), дес огоҳлантирилганмиз. Шайтоннинг сз ҳизби-гуруҳи бор: «Шайотинул инс вал жин», съни, инсонлар ва жинлар тоифасидан ҳам шайтонлар мавжуд. Қишилар орасида шайтонлашган одамлар бор. Ксринмайдиган жинлардан ҳам шайтонлар мавжуд.

Дунёдаги инсонлар икки ҳизб - гуруҳдан иборатдирлар: биринчиси ҳизбуллоҳ, иккинчиси ҳизбушшайтон. Аммо шайтон инсон устидан қатъий бир ҳукм юргизолмайди, сз таъсирини стказолмайди: «Албатта, иймон келтирган ва ёлғиз Ларвардигорларига таваккул қиладиган зотлар устида (шайтон) учун ҳеч қандай салтанат—ҳукмронлик йсқдир. Унинг (шайтоннинг) ҳукмронлиги фақат (уни) дсст тутиб, (Аллоҳга) шерик қилиб оладиган кимсалар устидадир». (Ааҳл-99, 100). Демак, шайтон мсминларга осонликча таъсир қилолмас скан. Фақатгина васваса қила олар скан. Гуноҳ ишларни инсоннинг ксз снгида бирма-бир жилолантириб, улардан бирини танлаши учун инсон қалбига васваса солади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:40:23: 2. ААФС: Исломга ксра ёмонлик, гуноҳ амалларнинг сна бир манбаси -инсоннинг сзи, съни нафсидир. «Мен нафсимни оқламайман. Чунки нафс -агар Ларвардигоримнинг сзи раҳм қилмаса - албатта, барча ёмонликларга буюргувчидар» (Юсуф-53). Бу - Юсуф алайҳиссалом тили билан Қуръони каримда баён стилган бир ҳақиқатдир. Аллоҳнинг сзи ёрлақаган зотлардан бслак, нафс барча инсонларга ёмон ишларни буюришда маслак сгаси бслиб қолган. Тинимсиз гуноҳ ишларга буюраверадиган нафс шайтоннинг ботинимиздаги ҳамтовоғи бслиб, қайсардир ва тарбисга муҳтождир. Шайтонга схшаб нафс ҳам инсонга васваса солади: «Аниқки, инсонни биз сратганмиз, (демак) унинг нафси васваса қиладиган (съни, кснглидан стган барча) нарсаларни ҳам билурмиз» (Қоф-16). Юнус Амро айтганидек, «Ичимизда «бир мен бор, менда мендан ичкари». Турли маънавий борлиқларни мушоҳада қиламиз, учқунлар ксрамиз, васвасаларга дуч келамиз.

Шайтон васвасаси билан нафс васвасаси орасидаги фарқни мутасаввифлар шундай фарқлайдилар: «Шайтон сйиндан сйинга ставеради, нафс сса бир нарсани қайсарлик билан талаб қилиб тураверади. Шайтон моҳир ёлғончи ва ҳийлакор бслгани боис, инсонни Аллоҳ розилигидан чалғитиш мақсадида бир гуноҳга ундолмаса, бошқа бир гуноҳни «таклиф қилади»: бир сйинда инсонни лақиллатолмаса, иккинчи бир сйинни тадбиқ стади. Аммо нафс - қайсар ёш боладек ёпишиб олган нарсасини хоҳлаб тураверади. Васвасанинг нафсдан сканлиги шу тариқа англашилади. Шайтонга қарши Аллоҳдан паноҳ тилаб, Унга таваккул стмоқ ҳақида зикр стилган остдан маълум бсладики, Аллоҳга чин кснгилдан суснганларга шайтон васвасаси кор қилмас скан. Шунинг учун шайтоннинг таъсир кучини кесмоқ мақсадида ҳар бир ишимизни «бисмиллоҳ» билан бошлаймиз ва амалиётда буни сзимизга шиор қилиб оламиз. Қуръони каримда буюрилганидек, унинг бизга душман сканлигини сслашимизнинг сзиёқ бизни доимо ҳушёрликка чақиради.

Шайтоннинг қалбга кирадиган йслларини тссиш - ксзни ҳаромдан сақлаш, гуноҳга етакловчи йслларга қадам босмаслик ва ҳоказолар айрича бир кураш усулидир. Шунинг учун Аллоҳу таоло Қуръони каримда шундай буюради: «Зинога сқинлашманглар! Чунки (бу) бузуқликдир - снг ёмон йслдир» (Ал-Исро-32). Жаноби Ҳақ «Зино қилманглар!» смас, балки «Зинога сқинлашманглар!» деб огоҳлантирспти, съни зинога олиб борувчи йслларга қадам босманг, демоқчи. Чунки бу йслга кирган инсон қилмишининг оқибати хунук бслади. Шу боис ичкилик ҳаром қилинган. Чунки ичкилик ақлу ҳушни олади, инсонни сзини назорат қилолмайдиган аҳволга солади.

Инсон нафси аслида кераксиз нарса ҳам смас. Лайғамбаримиз (с.а.в.): «Аафсинг уловингдир. Унга юмшоқ муомалада бсл, қсполлик қилма!» деганлар.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:40:41: 3. ЖАҲОЛАТ. Бу ҳолда инсонлардаги нафснинг мавжудлиги айб смас. «Инсон аслида гуноҳ билан туғилади», деган иддао билан инсонни унда бслмаган нуқсон билан айбламоқ тсғри смас. «Ҳамма фитратида Ислом билан дунёга келади. Ҳар гсдак пок ва маъсум инсон сифатида туғилади. Фақат ота-онасигина уни мажусий, сҳудий ёки насроний қилиб тарбислайди». Яъни, инсон болалигидаги тарбис оқибатида асл фитратидан айрилади.

Шу боис ҳам инсоннинг учинчи душмани - жаҳолат. Билмаслик ҳақиқатлардан бехабарликдир. Жоҳиллик- таълим-тарбис ксрмаган, дипломсиз маъносида смас. Жоҳиллик тақвосизлик, тақво қашшоқлигидир. Баъзи олимлар ҳам, дипломи борлар ҳам жоҳиллик қиладилар. Бу диний илмнинг озлиги, Аллоҳнинг илоҳий адолатини, амрларидаги ҳикматларни билмасликдир. Ижтимоий, ахлоқий, диний тажриба, илм ва маданист танқислигидир... У ҳолда ҳеч таълим олмаган бир кишининг дин нуқтаи назаридан жоҳил смас, ориф бслиши мумкин. Чунончи, стинчилик қилган Юнус Амро юксак даражадаги шахс бсла олган скан, мадрасада сқиган ҳирсли бир олимнинг тубан бир даражада қолиши ҳам табиийдир. Анг қаттиқ азобга дучор бсладиганларнинг бири илмига амал қилмаган олимдир. Била туриб амал қилмайди, айбу нуқсон ва гуноҳлардан қайтмайди.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:41:12: ИЛМ АУҚСОАЛИГИ

Шунинг учун ҳам Ислом инсон тарбиссида аввало жоҳилликни бартараф стишга алоҳида аҳамист беради. Ҳатто, сқиш-ёзиш, мураббий ва талабага бслган ҳурмат-сътибор, илму маърифатни қсллаб-қувватлаш Исломда фавқулодда даражададир. Ҳазрати Алининг: «Менга бир ҳарф сргатган кишининг хизматкори бслишга тайёрман», деган ссзлари буни тасдиқлаб турибди. Лайғамбаримиз (с.а.в.)нинг замондошлари орасида нуфузи баланд зотлар бслмиш саҳобаларнинг кспчилиги ҳам саводсиз сдилар. Араб шоирларидан машҳур Адиий ибн Ҳотами Той пайғамбаримизнинг ҳузурига бориб, ул зотдан фахрий ёрлиқ олади ва уни Мадина бозорида бирортасига сқитмоқчи бслади-ю, ҳарф танийдиган бирор киши чиқмайди. Шоир бслса-да, сзи ҳам сқиш-ёзишни билмайди. Шунга қарамай, сша қисқа давр ичида Ислом олами тараққий стди, қиёматгача номлари счмайдиган олимлар, даҳолар етказиб берди.

Ҳазрати пайғамбаримиз (с.а.в.) кспгина ҳадисларида мсминларни сқиш-ёзишга, илм срганишга ва сргатишга чақирадилар. Масалан, «Илм срганмоқ Аллоҳ ҳузурида намоздан, рсзадан, садақадан, ҳаждан ва Азизу Жалил бслган Аллоҳ йслида жанг қилишдан ҳам афзалдир».

Исломда фақат билиш билан чекланиш маъқул иш смас. «Фақатгина билганлар ҳалок бслурлар, билганига амал қилганлар мустасно. Фақатгина билиб амал қилган кифос смас, амалларни Аллоҳ розилиги учун, схшк нист ила қилганлар мустасно. Ихлос билан амал қилганлар мустасно... Улар ҳам хавфу таҳлика ичидадирлар».
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:41:30: Исломда қуруқ илмга сга бслиш етарли смас. Чунки инсон ксп жиҳатлардан нуқсонли бслиши мумкин. Аждодларимиздан мерос қолган манқибаларда: «Болам, мен сенга подшоҳ бслолмайсан деганим йсқ, одам бслолмайсан, дегандим», деган нақл машҳурдир.

Ислом шахсининг комил, етук, илмли, нафси тарбисланган бслишини мақсад стади. Аафс нима? Инсоннинг сз менлиги. Унинг моддий ҳаёти, бадани манфаатларини тамсил стувчи ва Аллоҳ тарафидан зиммасига вужудни бошқариш масъулисти юклатилган менлигидир. Фойдали, бсладиган, бслмайдигандир. Фақат, тарбис стилмаса, у снг асосий душман вазистидадир. Лайғамбаримиз (с-а.в.) урушдан қайтган бир гуруҳга: «Анди кичик жиҳоддан катта жиҳодга келдинглар. Кишининг сз нафси билан кураши - катта жиҳод бслиб, марҳамат, сизларни кутмоқда», дейдилар. Яъни, нафсни енгиш, орзу-истакларга ҳоким бслиш учун кураш снг катта мужодала скан! Яна пайғамбаримиз айтадиларки: «Анг катта душманинг шу икки ксксинг орасидаги нафсингдир», «Жиҳоднннг снг фазилатлиси кишининг сз нафси билан кураши, уни енгиши, ҳавойи нафсини назорат қилиб, унга ҳоким бсла олишидир».
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:41:45: ТААБЕҲГА МУҲТОЖ БУЛГААЛАА

Шундай скан. мусулмон сифатида қиладиган снг асосий ишимиз -қалбларимизнинг аҳволини, орзу-умидларини тузатмок, мақсад-ғосмизни покламоқдир. Инсон хоҳ султон бслсин, хоҳ гадо бслсин, ким бслишидан қатъий назар, қалбини поклашга, амалларини Аллоҳ розилиги учун қилишга мажбур. А аҳбарлар кспроқ бунга муҳтождирлар. Мен хато қилсам, гуноҳ қилсам, бу менинг айбим, бунинг учун жазоимни оламан, лекин бир раҳбар гуноҳ иш содир стса, бутун миллат, жамистга шикаст етади, унинг хатоси туфайли халқи снглиш йслларга кириб қолади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:42:25: II. ИСЛОМ ТАСАВВУФИДА ААФС ТАА БИЯСИ

ААФС

Аафс инсоннинг моддий сзлиги, «мен»лигидир. Тилимизда унинг муқобили мавжуд смас. Уни фақат таърифлай ва тасвирлай оламиз. Жаноби Аллоҳ (ж.ж.) бизнинг ботинимизга бир идора стувчи, жисмимизни, моддий борлиғимизни, ҳаёт учун зарурий манфаатларимизни қсриқлаш ва қсллаш мақсадида фаолист ксрсатувчи маънавий бир борлиқ жойлаштирган, ана шу нафсдир...

Мавжудлиги - зарурат, истаклари - табиий, аммо таъқиб ва назорат қилиниши, тарбисланиши ва ёмон иллатлардан покланиши ҳам шарт.

Севимли пайғамбаримиз (с.а.в.) Абу Дардога: «Шубҳасизки, Аллоҳнинг, аҳли оиланг, бола-чақангнинг ҳамда бошқа инсонлар қаторида бадан ва нафсингнинг ҳам сенда баъзи ҳақлари бор. Ҳар бир ҳақдорга ҳаққини беришга мажбурсан», деб насиҳат қилганлар.

Ислом дини нафснинг емоқ, ичмоқ, таносил, истироҳат каби шаръий истакларини ҳалол йсллар билан адо стишга буюради. Аммо ҳаддан ташқари хоҳишларга, ҳою ҳавасларга қатъисн йсл қсймайди. Масалан, наслнинг давом стиши учун уйланишни ташвиқ стади, лекин никоҳ йсли билан, зино смас. Шу зайлда нафснинг шаҳвоний хоҳишлари тсғри йслга йсналтирилган бслади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:42:43: Ислом бола-чақа қилмай доимо бсйдоқ сшашни, бичишни, роҳибона таркидунёчиликни рад стади. Шунингдек, саломатликнинг давомийлиги учун еб-ичишни буюради. Аммо ҳаромдан топишни, меъёрдан ошиқ ейишни. вужудга зарар етказувчи моддалар ва ичкиликни тақиқлайди. Шу билан бирга шаръий тарзда дам Олишни тавсис стади. Лекин бошқаларга юк бслишни, дангасаликни, кайфу сафога берилишни ман стади.

Аафснинг ички табиий инстинктлари, истаклари ҳа деб бажо стилаверса, нафс талтайиб, ҳакалак отиб кетади, уни тийиб, жиловлаб бслмай қолади. Аатижада у инсонларни фалокату ҳаромларга, зулму гуноҳларга етаклайди. Шунинг учун Қуръони карим нафсни айбу нуқсонлардан поклаб, интизом остига олишни буюради ва нафсини тарбислай олмаганлар оқибатда мудҳиш пушаймонлик исканжасида қолишларини билдиради.

Шундай скан, ҳар бир шахс сз нафсини тарбисламоғи зарур, халқ оммаси ҳам, зиёлилар ҳам, зоҳирий ва юзаки диний таҳсил олганлар ҳам бунга муҳтождирлар. Кспроқ давлат раҳбаристи, халққа хизмат қилувчилар нафс тарбиссига муҳтождирлар. Чунки уларнинг хомлиги, ахлоқсизлиги, сҳтирос ва инжиқликлари сзларигагина смас, балки бутун миллат ва умматга катта модднй ва маънавий зарар келтиради. Тарихдан маълумки, нафсига асир бслган мана шундай лидерлар мамлакатнинг фалокат ботқоғига ботишига сабабчи бслганлар.

Ҳозирги таълим-тарбис дастурларимиз ҳам «нафс тарбисси»дан анча йироқдир. Оқибати аён: минглаб муаммоли, маънавий носоғлом, сохта дипломли, сифатсиз кадрлар сиёсатда, иқтисодда, халқни бошқаришда, ижтимоий ҳаётда турли инқирозларга сабабчидирлар. А уҳист ва маънавистдан маҳрум наслларнинг қандай қилиб инқирозга юз тутганлигини ксриб турибмиз. Ашларимизнинг сз диний сътиқодларига қарши чиқишлари бунинг ёрқин мисолидир.

Миллий ривожланишни ва тараққий стишни истасак, моддиюнчи ва динсиз таълим низомидан воз кечиб, нафс тарбиссига сътиборни кучайтирмоқ: сътиқодли, зиёли, тарбисли, адабли, ҳол ва кснгил аҳли бслмиш инсонларни тарбислаб, восга етказмоққа ғайрат қилайлик.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:43:07: ААФС ВА ФАҲШ

Юқорида айтганимиздек, инсон ботинида «нафс» деган маънавий борлиқ мавжуд бслиб, у инсоннинг сз менлигидир. Тарбис ксрмаган, паст сависдаги нафс ёмонликка мойил ва шаҳватга ксп рағбатлидир: емоқ, ичмоқ, ухламоқ, айшу ишрат қилмоқ, кайфу сафога берилмоқ, бошқалар томонидан мақталмоқ, зсравонлик қилмоқ ва ҳоказоларни истайди. Жиддий иш -вазифалардан сзини олиб қочадиган, бирон қонун-қоидани тан олмайдиган нафс сгасини асир қилиб, сз орзу-истаклари кетидан судрайди.

Аафс мазкур иллатларга сгалигича қолса, кучайса, уни ислоҳ стиш, йслга солиш қийин бслади ва душмандан кутилмаган зарарлар нафсдан келаверади. Инсонни турли-туман моддий ва маънавнй хатарларга гирифтор қилади. Масалан, ароқхср, қиморбоз, беҳаё қилиб қссди, кези келганда сғрилик қилдиради, ҳатто одам слдиришга мажбур қиладс, оила-рсзғорларни буздиради, бошқаларга зулм қилдиради, қамоққа тиқади ва охири мозорга етаклаб келади...

Аафсни ёшликданоқ тарбислаш керак. Чунончи, ёш болага ҳар истаган нарсасини олиб бермаслик, уни айрим маҳрумистларга ксниктириш керак. Бир оз ёши улғайтач, сиқилса, қийналса ҳам оз-оз қийин ишларга сргатиш лозим. Балоғат ёшига етгач, аста-секин намозу рсзаларга ксниктирмоқ зарур. Арта туришни, сркалик қилмасликни сргатиш даркор. Акс ҳолда, кснгли тусагани муҳасё стилаверса, боланинг нафсини тарбислаш амримаҳол бслиб қолади. Айтганини қилмасангнз, нашаванд сингари тутқаноғи тутади, сзини у ёқдан бу ёққа уради, ссзингизга қулоқ солмайди. Аафснинг ғалати бир хусусисти бор. Истаги қондирилганда таскин топиш срнига иштаҳаси снада очилиб, орзулари кучайиб бораверади. Егани сайин очксзлиги, ухлаганн сайнн дангасалиги ортиб, иш қилмай қссди, пул топса ҳирси ҳам ошади, ксзини тупроқ тслдиргунга қадар тсймайди.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:43:23: Одобсизлик (фаҳш) бобида ҳам мазкур қонун-қоидалар амал қилади. Фаҳш - истаги қондирилганда қутуради, уйқудаги илон шаклидан етти бошли аждаҳога айланади. Усмирларни йслдан адаштириб, қизларни уйдан чиқариб фоҳишага айлантиради, оилаларнинг тинчини бузади, жамистларни тубанлаштиради, шаҳарларни ер билан сксон қилади, наслларни қуритади, қавмларни Аллоҳнинг қаҳрига учратиб, ҳалок қилади.

Ислом дини бу жиддий таҳликанинг олдини олмоқ учун аёлларга сраниб ҳижобда юрсшни буюрган, аёл-сркакнинг бир жойда аралаш стиришларига ҳам рухсат бермаган, ҳаромга қарашни, номаҳрамларга тикилишни таъқиқлаган, ксз ва қсл воситасида ҳам зино хавфи мумкинлигидан танбеҳ берган. Бирор сшикдан ичкарига қарашни, ҳатто деразасидан ксз ташлашни, бегона уйга рухсатсиз киришни қатъий ман стган.

Ислом аёлларнинг иффат-номусини муҳофаза стишга, оила масаласига алоҳида сътибор беради. Оилани муқаддас деб билади, ҳатто рсзғор тебратиш учун килинган сарф-харажатларни жиҳод қилиш билан баробар деб ҳисоблайди. Аёлга срига меҳр қсйиш, сркакка аёлнинг бахту саодати ва муҳофазаси учун, ҳар иккаласига ҳам бола-чақаларини схши, соғлом, ақлли, имонли, илмли қилиб тарбислашлари учун жавобгарлик юклайди. Динимиз жамистда фитна-фасод чиқмаслиги учун йигитларни барвақт уйлантиришни ташвиқ ва тавсис стади. Агар уйланиши кечиккан фарзандлар бир гуноҳ қилса, бу учун ота-она ҳам масъулдир, деб таъкидлайди.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:43:41: Шундай скан, азиз биродарлар:

1. Узингизни ва оилангизнинг нафс тарбиссига катта аҳамист беринг, иродаси бсш, ҳавойи нафс асири бслиб қолманг.

2. Фаҳш ва ахлоқимизга зид бслган нашрларга қарши тинимсиз курашинг, уларнинг хонадонингизга киришига йсл қсйманг, сқинларингизни ҳам бу мавзуда огоҳлантиринг.

3. Аллоҳнинг буйруқларини, А асулуллоҳ(с.а.в.)нинг ҳадисларини срганинг, сргатинг ва тадбиқ стинг.

4. Имкони борича болаларингизни вақтли уйлантиринг, турмушга беринг.
Аллоҳнинг саломи, раҳмати ва баракатига сазовор бслинг!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:44:00: ААФС, АҚЛ ВА ИМОА

Бугунги кунда XX аср жамистлари ҳақиқий жоҳилист даврини бошидан кечирмоқда. Фан ва техниканинг юксак тараққиётига қарамай асримиз инсони умидсиз, изтиробли, ғамгин, урушлар, мустамлакачилик сиёсатлари, ваҳшийликлар, зулму зсравонликлар, фаҳшнинг кенг тарқалиши, жиностларнинг ксплиги, сз жонига қасд қилишлар, давосиз касалликлар... инсонист азалдан соғиниб келган ҳузур-ҳаловат, тенглик ва биродарлик, инсофу тавфиқ, раҳму шафқат, сзаро муҳаббат қаерда, қачон ва қандай топилади?!

Ушбу саволларга жавоб излаш мақсадида атрофимиздаги кишиларнинг ҳаёт фалсафалари асосларини, турмуш тарзларининг сабаб ва турткиларини ақл қозонида қайнатиб ксрсангиз, уларнинг уч асосий манбага таснганини ксрасиз: ААФС, АҚЛ ва ИМОА.

ААФС - инсоннинг сзлигидир. Уз нафсининг қули фақатгина сз роҳати, тинчи, кайфу сафоси ва манфаатини сйлайди. Шу боис бошқалар билан рақобатлашади, сзига душман орттиради, зиддист қилади. Бундай киши худбин, манфаатпараст бслиб, асл масъулистини ҳис қилмайди. Улчов ва чегара нималигини билмайди, билишни истамайди ҳам. Қилаётган ишининг оқибатидан бехабарлиги туфайли разолат ботқоғига ботадн.

Бундай кишилар дангаса, текинхср, мағрур, худбин, билағон, тантиқ, срамас, ҳасадгсй, жаҳлдор, кек сақловчи, золим, ғаддор, вафосиз, сабрсиз, қонхср бсладилар.

Аафсининг қули бслган кишилардан инсонист ва жамистга асло фойда етмайди. Чунки, ҳавойи нафсга сргашган киши бенажот, икки дунёси ҳам харобдир.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:44:19: АҚЛ - схши бир восита, аммо усталик билан фойдаланишни талаб қилади. Барчамизда ҳам ақл бор, бироқ аксарист инсонларнинг ақли қисқа, заволли, срим-спалоқдир. Чунончи, файласуфларни олайлик, минг хил дунёқараш, минглаб бир-бирига зид фалсафий оқимлар, мафкура, башарий тузумлар, адабиётлар, қонун-қоидалар... Одамлар ҳали-ҳануз инсонистга бахт берадиган одил тузум қура олмадилар. Башарий тузум тузиш - беҳуда сарсон-саргардонликка, нигилизмга, куфр-га, умидсизликка ва телбаликка олиб боради.

ИМОА - агар инсон ақлининг маҳсули бслган дин ёки сътиқодга таснса, унинг қадру қиймати йсқдир. Чунки одамзот ожиз, жоҳил, золим, қусурлидир, нафси аммо-ранинг асиридир. Бунинг устига инсон ақлида қсрқув, шубҳа ва балои шайтон бордир.

Имон фақат илоҳий асосга асослансагина қадру қийматга сга бслада. Чунки Холиқи Зулжалол кенг марҳамат, чексиз илму ҳикмат, тенгсиз қудрат ва санъат сгасидир. Ҳар нарсанинг снг аълосини, снг тсғрисини ва снг гсзалини, албатта, У билади ва сратади.

Инсонист ҳақиқат ва нажотга сришмоқчи бслса, нафс қслида сйинчоқ бслишдан сзини қутқариши, шаҳват ва ғурурдан кечиб, Буюк сратувчини топиши ва Унга таслим бслиб, Унга итоат стмоғи зарур!!!

Ҳорғин инсонист ҳақиқий ҳузур-ҳаловатни, икки жахон саодатини, фақатгина ва фақатгина куфр-инкор йслини, ғафлат ва қайсарликни ташлаб,

ИСЛОМга кириб, соф имонга мушарраф бслган тақдирдагина топади.

Бундан сзга нажот йсли йсқлигини билганлар XX аср жоҳилларига бу ҳақиқатларни имконлари қадар тушунтиришлари керак. Ягона чора ИСЛОМдир. Исломда нафснинг покланиши ва ақлнинг тарбисси, иршоди учун ксплаб воситалар мавжуд.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:44:37: ААФС ТАА БИЯСИАИАГ АҲАМИЯТИ

Шахснинг ҳаётда муваффақистга сришолмаслигига, жамистнинг ривожланишдан ортда қолишига асосий сабаб, таълим-тарбиснинг нуқсонлигидир.

Тсғри ва мукаммал таълим-тарбис олган шахслар сзларини ҳам, жамистни ҳам тараққиёт сари етаклайдилар. Шу шарт биланки, таълим мукаммал ва ижобий бслмоғи керак. йсқса, инсонни чала домла динидан, чала ҳаким жонидан маҳрум қилиб қсйиши мумкин.

Шундай скан, мукаммал таълим-тарбис нима ва у қандай бслиши керак?

Яхши таълим-тарбис, шубҳасиз, инсоннинг жисми ва руҳий дунёсига, охиратига фойдали, уни ҳар икки жаҳонда бахту саодатли қиладиган, илм ва тажриба билан бир қаторда диёнат, билимдонлик, балоғат бахш стадиган, тсғри йслга, сзгу ва маъқул ишларга ундайдиган таълим-тарбисдир. Ақл илмга нақадар тслиб тошса ҳам қалб ва кснгилни сира унутмаслик керак, инсон сзидаги маънавий жиҳатларни - виждон ва нафсини тарбислаши, сҳтиросларини бошқара олиши, хунук одатларини тарк стиши, мавжуд илмий ютуқларини инсонист фойдасига йспалтира оладиган зеҳнистга сга-бслиши зарур.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:44:47: Маънавий қадру қиймати йсқ, бир ёқлама моддиюнча таълим-тарбис таъсиридаги инсонлар кспинча тсғри йслдан озадилар. Улардан кутилган сзгулик ва схши натижани ксрмайсиз. Чунончи, маслаги ватан ва халқни мудофаа қилмоқ бслган бир зобит тарбиссининг бузуқлиги боис ватанга хиёнат стмоқда. Инсон соғлиги йслида жон куйдиришга қасам ичган бир ҳаким беморни ссриб-кемириб, жонини олмоқда, жиност содир қилмоқда. Мамлакат манфаатларини ҳимос қилиш учун тайинланган бир дипломат давлат сирларини бемалол сотиб емоқда. Лорахср ва фойдахср бир раҳбар молу дунё свазига халқини империалистлар қслига мустамлака қилиб бермоқда ва ҳоказо.

Демак, башаристга фидокорона хизмат қилишни, адолату фазилатни, одобу назокатни, раҳму шафқатни, меҳру муҳаббатни сргатадиган бир таълим-тарбис биз учун сув ва ҳаводек зарурдир. Бу сса фақат имон ва нафс тарбисси билангина амалга ошади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:45:11: ИСЛОМДА ААФС ТАА БИЯСИ

Инсонни ер юзида сзининг халифаси қилган, уни тоғу тошлар, еру ксклар қабул қилмаган омонатни кстаришга лойиқ ксрган, еру кскдаги бутун борлиқларни инсон фарзандига бсйсундирган ва уни сратиқларнинг снг гсзали, махлуқларнинг снг шарафлиси қилган Аллоҳу таолога ҳамду санолар бслсин.

Унинг Оламларга раҳмат ва инсонларга срнак қилиб юборган ҳабиби Адиби Муҳаммад Мустафо (с.а.в.) га ҳамда унга сргашганларга чексиз салоту саломлар бслсин.

Мутасаввиф шоир Иброҳим Ҳаққий Арзирумий сзининг машҳур «Маърифатнома» асарининг ибтидосида бундай дейди: «Ҳақ таоло икки жаҳонни Бани одам учун, Одамни сса сзини танитиш, билдириш учун сратган. Демак, олам ва Одамнинг сратилишидан снг олий мақсад ҳақ талаб ҳам маърифати Мавло, съни Аллоҳни билишдир».

Инсонистнинг маърифатуллоҳга сришуви ҳаётининг бош ғоссидир. Инсон ҳидостга сришмаса снг тубан ва зарарли сратиқ бслиб қолади. Чунончи, Қуръони каримда, ер юзида Аллоҳнинг халифаси сифатида инсон сратилажаги фаришталарга маълум қилинганида улар қандай жавоб берганлари келтирилади: А А абби! У ерда бузғунчилик қиладиган, қонлар тскадиган кимсани (халифа) қиласанми?» (Бақара — 30).
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:45:23: Инсон фарзанди сратиқларнинг снг гсзали, снг шарафлиси қилиб сратилган, аммо тсғри таълим-тарбис ва маърифатуллоҳдан маҳрум бслгач, жаҳаннамга тушади. Инсонист тарихини ксздан кечирганимизда шуни ксрамизки, иршод бслмаса одамзод махлуқларнинг снг тубанига айланади. Талон-тарожу урушларда бир-бирларни қириб-битиради. Асрлардан бери кучли кучсизни сзиб келган. Ҳийла ва мустамлака ҳукмрон бслиб келган. Тирикчилик хавфи туфайли қизлар тириклайин тупроққа ксмилган. Хотин-қизлар хсрланган. Оврупада аёллар мерос олиш ҳуқуқидан маҳрум бслганлар, чунки, уларни шайтон санаганлар. Шунингдек, ксплаб ижтимоий ҳақлар ҳам уларга раво ксрилмаган. Қут-барака келтирсин деб мисрликлар ёш-ёш қизларни Аил дарё-сига ташлаб, қурбонлик қилганлар. Ҳиндистонда слган срига қсшиб хотинини ҳам тириклайин ёқишган. Аскимо кавми кексаларни оқ айиқларга ем қилганлар. Ибн Фазлоннинг саёҳатномасида айтилишича, қадимги Сибирда аёллар дин-сътиқод учун ароқ ичирилиб, фожиавий тарзда қурбон қилинар сканлар. Тарих саҳифалари сз жонига қасд қилишлар ва қатлиомлар билан тслиб-тошгандирю
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:45:53: ААФСАИАГ ТАБИИЙ ВА ТАБИИЙ БЎЛМАГАА (АОҚОАУАИЙ, АОХУШ) ХОҲИШЛАА И.

Исломда нафснинг баъзи истаклари табиий саналади. Ушбу истаклар ҳалол йсллар орқали қониқтирилиши динимизнинг амридир. Емоқ: ақл жиҳатидан ҳалол, табиийдир. Чорасиз қолган ва чслда қолган бир инсон жонини сақлаб қолиши учун ҳаром ейиши мумкин. УЙҚУ: инсондаги куч-қувват тсплаш манбаи бслиб, навбатдаги кунни тетик стказа олиши учун уйқу талаб стилади. ОИЛА ҚУА ИШ: наслу насабнинг давом стиши, инсоннинг ҳузур-ҳаловатда турмуш кечириши учун , тавсис стилган.

Аафснинг шундай орзу-истаклари борки, улар ғайри табиийдир. Уларга қарши курашиш Исломнинг асосий талабларидандир. Чунки бу хоҳиш-истаклар инсоннинг фитратидаги туйғуларни зарарли жиҳатларга йсналтиради. Инсонни тобора аслидан йироқлаштириб, йслдан адаштиради. Масалан, инсоннинг «Фақат менга бслсин, ҳамма нарса фақатгина менга бслсин, бошқалар билан нима ишим бор? Мен слгандан кейин, менга деса ер юзини сув босмайдими?» қабилидаги худбинларча тушунчаси кибру ҳаво, хасислик, ҳасад, кин, нафрат ва ҳоказо шунга схшаш нафсоний шаҳватлар, шунингдек, танбаллик, кайфу сафога берилиш, ғафлат, ҳақиқатни менсимаслик, ҳаром еб, ҳаром сшаш каби иллатлар бунга мисолдир.

Мутасаввифларнинг айтишларича, инсон хаётида табиий бслмаган ғайриқонуний орзу-хаваслар болалигидаёк бошланар скан. Масалан, ейиш-ичиш орқали. Бунга «ботиний шаҳват» дейади: бола ширинлик истайди, конфет, шоколад, хсрозқанд егиси келади, булар, албатта, ошқозоннинг, нафснинг истаги - шаҳватидир.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:46:26: Ундан кейин ссмирлик чоғига етгач, «фарж шаҳвати» босқичига қадам қссди. Ислом ман стган гуноҳ ишларни қилгиси келади, бу даврда айниқса, зинога ксп чалғийди. Вақти келиб бу босқичдан ҳам стади. Оила қуради. Бу гал дунё севгиси ксз снгидан кетмайди. Бунга «ҳуббу жамъи мол»- мол-давлат тсплаш орзуси дейилади. «Болаларимнинг аҳволи нима кечаркан?», «Бола-чақани боқиш керак» сингари сй-фикрлар миссини тарк стмайди. Бир оз вақт стгач, бошқа бир босқич- манманлик туйғуси - мансаб, мақом ҳирси, съни, «ҳуббу жоҳ» авж олади. Кичик мансаблардан қониқмай қолади ва бу дафъа «ҳуббу раёсат» - юқори поғоналарга кстарилишни истайди. Ваҳоланки, юқориларнинг снг юқориси, снг олий мақом Аллоҳга хос сканлигини билмайди. Ким нафснинг ана шу ҳирс иллатидан қутқара олса, унга жаннат муборак бслсин.

Албатта, инсон сз нафсини тарбислай олади, тарихда бунга далиллар ксп.

Аафс «аммора»да, съни инсонни гуноҳ ишларга буюрувчи биринчи босқичда скан, Қуръони карим остларида биз учун ксрсатилган васфлар билан сифатланиб, кейинги босқичга стади ва худди шундай бошқа мақомларга қадар боради. Ундан кейин «лаввома» босқичига стади, съни сз хатою камчиликларини англай бошлаб, сзини танқид стиш жараёнига стади. Бунга нафси «лаввома» дейилади. Аста-секин «мулҳима»га стади: Маънавий ҳаётнинг баъзи гсзалликларини сезиб, Аллоҳдан баъзи илҳомлар ола бошлайди. Бу жараён нафси мулҳима дейилади. Секин-аста «мутмаинна»га, съни таскин топган нафсга айланади. «Ай хотиржам жон, сен (Аллоҳ таоло ато стган неъматлардан) рози бслгин ва (Аллоҳ таоло томонидан сенинг амалларингдан) рози бслинган ҳолда Ларвардигоринг (ҳузури)га қайт! Бас, (солиҳ) бандаларим қаторига киргин ва Менинг жаннатимга киргин!» (Фажр-27-30) деб Аллоҳ таоло охиратда унга илтифот стспти. Ларвардигори жаннатига таклиф қилажаги учун «розис», «марзийс»- Ларвардигорининг берган неъматларига рози, хушнуд, мамнун. Унинг ҳар ишини схшилик деб билади:

Хсшдир менга Сендан келган,
Ағунча гул, ёхуд тикан.
А хилъату ёхуд кафан.
Лутфингда хсш, қаҳринг-да хсш,
Мавло ксрайлик найлар.
Аайларса гсзал айлар! —

сингари туйғулар кснглини фатҳ сгади. «Марзийс» - Аллоҳ томонидан севилган бир инсонга айланади. Бундан юқориси сса пайғамбарларнинг даражаси бслган нафси «софийс»дир. Ушбу босқичлар турли сабаб ва усуллар орқали мсминларга неъмат сифатида тақдим стилган.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:46:48: ААФСАИ ИСЛОҲ АТИШ ЙЎЛЛАА И

Аафсни ислоҳ стиш - поклашнинг сгона чораси Ислом дини буюрган амалларга тсла-тскис амал қилишдир. Жумладан, намоз - бир инсонни кунда беш вақт тозалайдиган, ҳам ботини, ҳам зоҳирида ифлослик қолдирмайдиган, инсонга доимо Ларвардигорнинг бандаси сканини сслатиб турадигаи ибодатдир.

А сза иродани чиниқтирувчи, нафсоний шаҳватларнинг пайини қирқувчи ибодат бслиб, айниқса, ёшларга пайғамбаримиз томонидан тавсис стилган.

Закот сзаро раҳмдиллик, ҳамжиҳатлик, биродарлик туйғуларини кучайтирувчи, назарий смас, балки, амалий ибодат туридир.

Ҳаж жаҳоншумул мусулмон биродарлигини сақловчи ибодат туридир.

Жаноби Ҳақнинг розилигини топиш йсллари ана шундай ибодатлар ксринишида мусулмонлар учун чизиб ксрсатилиб, механизмга солиб қсйилган.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:47:01: Аафсни ислоҳ стиш йслларидан сна бири «қурби навофил», съни банда фарз қилинган ибодатларни бажаргани сайин Аллоҳнинг муҳаббатини қозонади. Бунинг устига нафл ибодатлар орқали покланиб, юксак маънавистга сришади. Аллоҳ уни нафл ибодатлари туфайли юксак мартабаларга ноил стади ва у Аллоҳнинг дссти-авлиёга айланади. Лайғамбаримиз (с.а.в.)нинг айтишларича, «Аллоҳ бирор бандасини сзига сқин олса - севса унинг ксрадиган ксзи, сшитадиган қулоғи, ушлайдиган қсли ва юрадиган оёғи бслади. Банда Аллоҳдан бир нарса ссраса, албатта беради, паноҳ тиласа, шак-шубҳасиз уни сз ҳимоссига олади».

Бандаларга хабар бериш, уларни огоҳлантириш, мужда-хушхабар бериш ва қсрқитиш Қуръони каримнинг усулидир. Қуръон бандани жаннат билан муждалайди, жаҳаннам билан қсрқитади ва хавф, ражо - қсрқув, умид орасида ушлаб туради...

Мутасаввифларнинг айтишларича, «Банда қсрқув ва умид орасида гсё боғланган икки арслон сртасидаги тулкидек бслиши керак». Хавф ва ражо Қуръони карим нафс тарбисси учун дастур қилган усулдир. Ўзликни таниш ва снгилаш йслидир. «Ким нафсини таниса, билса, Ларвардигорини ҳам танийди, билади». Бу ҳадисни изоҳлаш учун жилд-жилд китоб ёзиш керак. Ўз фитратидаги камолотни ксрган киши албатта сратувчисини топади. Узининг ожизлигини тан олган банда Қодири Мутлақни ҳам мушоҳада стади...
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:47:22: Инсон сзини ҳам ботинан, ҳам зоҳиран назорат қилиши ва тузатиши динимиз амридир. «Осмонлар ва ернинг сралиши ҳамда кеча ва кундузнинг алмашиниб туришида акл сгалари учун (бир сратувчи ва бошқариб турувчи зот мавжуд сканлигига) ост-аломатлар борлиги шубҳасиздир» (Оли Имрон-190).

Ориф бир зотни сзига раҳбар қилиб олиш ва унга таслим бслиш, сз айби нуқсонини унинг ксрсатмаларига биноан тузатиш снг мақбул ва кенг тарқалган йсл бслиб, ҳазрати пайғамбаримиз (с.а.в.)нинг йслидир. Лайғамбаримиз саҳобаларни суҳбат усули билан тарбислаганлар, чунки бу усул снг схши, снг қулай ва снг таъсирли усулдир. Шунга боғлиқ ҳолда байъат - қсл бериш, таксю даргоҳлар, тариқатлар пайдо бслган. Бу тариқатларнинг ҳар бири сзига хос услуб билан фаолист ксрсатганлар. Ораларидаги жузъий фарқлар туфайлигина тариқат номлари турлича бслган, холос. Усуллари сса айри-айри бслган. Тасаввуфий асарларда айтилишича, «Аллоҳга слтувчи йсллар, банда ва махлуқларнинг ҳатто нафасларининг адади қадар кспдир». Аммо бу йслларнинг қисқа ва снг тсғриси қайси бири деган масала ҳам бор.

Азиз Маҳмуд Худоий ҳазратлари Бурса шаҳри қозиси бсла туриб, Уфтода ҳазратларининг амрига биноан Бурса ксчаларида жигар сотиши бизларга срнакдир. Чунки, ҳокимлик, қозилик туфайли пайдо бслган нафсоний ғурур, кибрни фақатгина ана шу қаттиқ услуб орқали енгиш мумкин сди. Баҳоуддин Аақшбанд ҳазратлари йиллар давомида фақат инсонлар смас, касалу срадор ҳайвонларга, жониворлару қушларга ҳам хизмат қилганлар. Чунки махлуқларга меҳру шафқати бслмаган киши Аллоҳнинг раҳматига лойиқ бслмайди.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:47:57: III. ТАСАВВУФ АИМА?

Дунёда тасаввуф ҳақида хилма-хил гап-ссзлар айланиб юрибди. Исломдан аввал ҳам тасаввуфга схшаш юнон ё ҳинд мистияизмлари бор сди. Кимдир бу фалсафий таълимотлар билан шуғулланар, аммо мен фақат Ислом тасаввуфи билан шуғулланаман. Аллоҳнинг розилигига мувофиқ сшаш тарзини сзимга мақсад қилиб олганман, шу йслнинг йслчисиман. Бу йсл мени қаергача олиб борса-борсин, қаерда Аллоҳ розилиги борлигини сезсам, сзимни. Ўшанга уришга ҳаракат қиламан. Қолганига сътибор бермайман. Йслимиз тасаввуфми, шу йсл Аллоҳ розилигига мувофиқми, тамом, шу йслдан кетаверамиз. Барчамиз ана шундай бслмоғимиз даркор. Чунки вазифамнз Қуръонга бсйин сгиш, суннатга сргашиш ва риос қилишдир. Улуғларимиз ҳам шунга амал қилиб келганлар. Тариқатимиз силсиласига мансуб зотларнинг барчаси тафсир ёзган, фиқҳ асарлари, ҳадис китоблари битган буюк шариат олимларидирлар. Улар «Тасаввуф нима?» деган саволга ҳам жссли жавоблар беришган. Бу саволга қисқа қилиб жавоб берадиган бслсақ, бир шариат олими сифатида қуйидагиларни айтаман: Тасаввуф - шайхга боғланиш, Аллоҳни ҳар он зикр қилиш, дунёга майл стмаслик, зуҳд соҳиби бслиш, гуноҳ-маъсистлардан сақланиш, тақво ва ҳоказодир. Анди тасаввуф нималиги ҳақида кенгроқ тушунча ҳосил қилишга уринайлик: биз мутасаввифлар, аҳли тасаввуф бслишдан ҳам ксра, авваламбор, мусулмонмиз. Қуръон аҳлимиз, аҳли суннат вал жамоатмиз, А асулуллоҳнинг умматимиз. Қуръонга бсйсунмоқ, А асулуллоҳга сргашмоқ орзуси бизларни шундай аҳволга соладики, бу ҳолатнинг номини тасаввуф дейдилар, тариқат дейдилар. Йслимиз ана шу. Тасаввуф фавқулодда юксак даражадаги йсл бслиб, кишини комил инсон даражасига кстаради. Яъни, тасаввуф арбоби бслган бир зот, ҳақиқатан сз йслида самимий бслиб, Аллоҳнинг севгили бандаси - авлиё даражасига етган бслса, Аллоҳ таоло унинг ҳурмати учун ксп нарсалар (фавқулодда воқеалар, кароматлар) сҳсон қилиши мумкин. Ҳадисда бундай дейилади: «Қанча-қанча усти боши тсзғиган, соч-соқолига қараб бслмайдиган инсонлар бор. Гапирса ҳеч ким қулоқ солмайди, қиз истаса ҳеч ким қизини бермайди, Ҳеч ким уларни писанд қилмайди, иззат-икром ксрсатмайди. Аммо улар Аллоҳга қасам ичсалар, У, қасамлари тсғри чиқсин деб, улар истаган ишни амалга оширади». Яъни улар Аллоҳнинг срка, севикли бандаларидирки, улар нима тиласалар Аллоҳ бераверади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:48:15: Авлиёуллоҳ ана шундоғ зот сдилар. Фавқулодда рсй берадиган ҳолларга тариқатда кашфу каромат дейилади. Аммо мақсад - ғос бу смас. Булар бир меҳнат самараси, натижа ва зоҳирий ксринишлардир. Ҳеч қайси ҳақиқий мутасаввиф каромат ксрсатиш учун бу йслга киргани йсқ. Аммо бу зотларнинг қилган ҳар бир ишлари кароматдир. Ана шундай авлиёуллоҳлардан бири шундай дейди: «Кимда-ким «мен каромат аҳлиман», деб баландпарвоз овозалар қилса, у мақтанчоқдир, бақироқдир, аслида унда ҳеч қандай каромат йсқдир».

Ҳақиқий валий шундай кишики, сзида кароматлар зоҳир бслганини билиб-билмайди. Чунки у тупроқ каби хокисор, камтариндир, Аммо, Аллоҳ таоло унинг ҳаёти давомида у ва унинг атрофидагиларга не-не сирлар ксрсатади, у зот истамаса ҳам Аллоҳ унга икром ставеради, чунки у Аллоҳнинг ҳақиқий дссти - валийсидир. У сзини инсонлар орасида снг гуноҳкори деб билади. Имом А аббоний сзинннг «Мактубот» асарида бундай дейди: «Атрофимдаги кишиларга боқдим, улар орасида сзимнинг снг пасткаш сканимни ксрдим, ҳатто фаранг кофирларидан ҳам тубанроқ сканман»,

А аббонний албатта уларга ибрат ксзи билан боқмоқда. Исломга ксра имон нуқтаи назаридан мусулмон кофирдан устундир, аммо у уларнинг сз динларига. бслган садоқатларини ксриб шундай дегандир. Ҳиндистондаги миссионерларнинг фаолистларини ксриб, «Суф менингдек одамга, сз динини тарқатишда шуларчалик бслолмадим-а», дегандир. Аммо у зотда камтаринлик, хокисорлик, сзини ҳеч санаш, йсқлик деб ҳис қилиш хислати мавжуддир, Кибр, риё, ужб, зулм, суиистеъмол йсқ. Мана асл тасаввуф! Шунинг учун тасаввуфга бслган чин севги ва сҳтиромни ҳеч ким синдира олмайди. Афсуски тасаввуфнинг ҳам душманлари бор: сохта мутасаввифларнинг сз ишидан манфаатдорлиги бслса керак. Шу боис бу ссфийлар асл, ҳақиқий аҳли тасаввуфга қаршидирлар. Бу имтиҳон дунёсида ошиқлар билан дарғазаблар доим ихтилофдалар. Дунё шу зайлда давом ставерар скан.

Қилган амалларимиз туфайли бизларни ҳисоб-китоб қиладиган буюк Ларвардигоримиз, биздан унга снг гсзал равишда бандалик қилишимизни талаб қилади! Аммо Аллоҳ таоло бандалари қилган ибодатларининг барчасини ҳам қабул қилавермас скан. Фақат Аллоҳ розилиги учун ихлос билан қилинган ибодатларни қа-бул қиларкан.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:48:45: ТАСАВВУФАИАГ МАВЗУСИ ВА АҲАМИЯТИ

Ҳадисда айтилганидек, Ларвардигоримиз бизнинг ташқи ксринишимиз, суратимизга қараб неъмат сҳсон қилмайди. Авлод-аждодимизу молу дунёга ҳам сътибор бермайди. Айниқса, бугунги кунимизда ғарб ва ғарблашган слкаларда урфга айланган айни тушунча сабабли бу иллат кучайиб кетган: ё кишининг юзи, бадани ксркам бслиши керак, ё зоти, насаби асл бслиши керак, ё бадавлат бслиши керак. Лул ҳар бир сшикни очувчи «очқич» бслгани ва инсон барча ишларини унинг воситасида амалга оширгани учун бутун инсонист пулга таъзим қилади. Бироқ, Аллоҳу таоло бунга ҳеч ҳам аҳамист бермайди, аксинча, инсоннинг кснглига назар ташлайди. Шунинг учун мусулмон киши аввало кснглига сътибор бериши зарур. Қалбнинг амаллари, кснгил ҳоллари ва орзу-истаклари қай тарзда ислоҳ стилади? Мана шу тасаввуф илмининг мавзусидир.

Юзимиз, ташқи ксринишимиз хунук бслиши, ҳабаш ё занжи, ёки чслоқ, кср, кар-соқов бслишимиз ҳам мумкин. Аммо Аллоҳ зоҳирий ксринишимизга смас, балки дилимизга, қалбимизга, тақвомизга қарар скан, чунки тақводорлар - Аллоҳдан снг ксп қсрқадиган кишилар - маънан ҳар жиҳатдан гсзалдирлар, бой-бадавлатдирлар, наслу насаблидирлар, тақволари туфайли заиф мсминлардан устун ва афзалдирлар. «Дарҳақиқат, уни (съни сз нафсини - жонини иймон ва тақво билан) поклаган киши нажот топди. Ва у (нафс-жонни фисқ-фужур билан) ксмиб хорлаган кимса номурод бслди» (Шамс-9, 10).
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:48:55: Дунё шак-шубҳасиз елдай сткинчи, аммо шу билан бир қаторда жиддий ва мураккаб имтиҳон майдонидир, Дунёда сшашдан олий ғосмиз - ҳар нарсадан аввал бизларни сратган, сшатаётган ва охиратда ҳисоб-китоб қилиб, мукофотлайдиган ёки жазолайдиган улуғ Ларвардигоримизнинг севги ва розилигига сришмоқ бслиши керак. Аллоҳ розилигини топишнинг сгона йсли сса снг сснгги ва снг ҳақ дин Исломдир. Ўзга динлар ва йсллар ботил ёки бузуқлиги сабабли дунёю охират саодатини излаётганлар фақат Ислом амрларига ксра сшамоқлари керак. Аҳли куфрнинг аҳволи сса икки жаҳонда ҳам аснчлидир, оқибатлари хунукдир. Фақат мсминларгина нажот топгайлар. Аллоҳга снг итоатгсй инсон ва дин аҳкомини снг схши тадбиқ стадиган мусулмон қиёмат куни Аллоҳга снг сқин банда қаторида бслади.

Динимиз Ислом - башар фитратига уйгун пойдеворга асосланган бслиб, инсоннинг саломатлигига, шу билан бирга руҳий соғломликка катта сътибор беради. Инсоннинг кснглини хотиржам қилади, ҳам дунёвий, ҳам ухравий ишларини тартибга солади, охират саодатига кафолат беради. Шахснинг ва оиланинг ҳақ-ҳуқуқини ҳимос килади, жамистга шу давлатга фаровонлик бахш стади, хотин-қизларга иззат-икром ксрсатади, фақирга ғамхсрлик қилиб, бойларни саховатга ундайди. Қандайин ажойиб, нуқсондан холи, шоҳона Ислом дини! Ҳар аср, айниқса бугунги, дардманд асримизга малҳам, ҳар қандай шахсий ва ижтимоий, моддий ва маънавий муаммолар ечими, ақллар озуқаси, диллар сафоси, зулматли тунларнинг нурли тонги, слик дунёнинг оби ҳаётидир.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:49:11: Қарангки, Исломда тасаввуф деган муҳим бир шаръий илм ҳам бор скан, бу илмга амал қилмай туриб имоний завқни топиб сшаш, Исломнинг моҳистини, руҳистини, назокатини, асрорини фаҳмлаш ҳар даврнинг, жумладан, бугунги кунимизнинг инсони учун ҳам имконсиздир. Чунки тасаввуф Қуръон ахлоқи, А асулуллоҳ (с.а.в.)нинг ҳаёт тарзи, шариатнинг нозик одобидир. Тасаввуф худбинлик смас, инсонистга ғамхсрлик, раҳмдиллик, муҳаббат ва хизматдир. Ссзамоллик смас, самимист, ихлос ва ҳикматдир. Кснгил поклиги, маърифат юксаклиги ва амали солиҳ ишлаб чиқариш корхонасидир. А азил смас, гсзал ҳолдир, тошга гул, заҳарга асал, ксзларга нур, кснгилларга сурурдир.

Тасаввуф даллини валий қилар, срамасни юввош қилар, тошбағирни меҳригиё қилар, раҳмсизни меҳрибон қилар, ғофилни зулматдан нурга чиқарар, дарёда чска-ётганни саломатлик соҳилига слтар, жоҳилни тарбислар, чслу биёбонларни ирфон сойлари ила жсштирар, сшартирар, инсонни халққа марғуб ва мақбул қилар, Ҳаққа ҳам маҳбуб қилар, оқибат тупроқдан пайдо бслган инсонни малак даражасига кстарар, А аҳмоннинг ҳузурига лаёқатлиқилар...

Тасаввуф соссида банда ғафлатдан халос бслур, мсминларнинг басират ксзи очилгай, дунё севгиси туфайли хароб бслган қалблар Аллоҳ севгиси билан тирилгай. Маънавий зулматлар тарқалиб, инсон ботини ва зоҳири нурга тслгай. Мсминга зиндон ҳукмидаги бу ксҳна дунё ҳақиҳий гулистонга айланади. Тасаввуф динимизнинг сзаги, негизи ва ҳақиқий маъноси, комил инсон бслиш йслидир. Хуллас, тасаввуф барча даврлардаги каби XX асрнинг ҳам асабий, айқаш-уйқаш, шубҳага тсла, дардли, бемор ва бадбахт инсони кеча-кундуз қидираётган, сткинчи жойлардан топилади деб сйлаган ҳақиқий саодатнинг илоҳий йсли ва калитидир.

Демак, сен ҳам ҳаётни мавзу касб стган бу хусусга жиддий сътибор бер, бу нурли илоҳий йслга қадам ташла ва икки жаҳон саодатини топ!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:49:28: ТАСАВВУФАИАГ АСЛИ

Тасаввуф нафс тарбисси илми бслиб, Аллоҳни билиш ва таниш (маърифатуллоҳ), унинг розилигига мувофиқ холисона бандалик қилиш илмидир. Зеро, илмларнинг снг шарафлиси ва Исломнинг сзаги, моҳисти ва ҳақиқати тасаввуф бслиб, бугунга қадар етиб келган ва кенг тарқалгандир. Бугун дунёнинг тсрт тарафида тасаввуф аҳли: ссфийлар, дарвешлар, турли тариқатлар ва машраблар сшаб, фаолист ксрсатаётган-лиги бизга маълум. Чунончи, Оврупо ва Амриқода тасаввуфга нисбатан кучли қизиқиш уйғонган, мусулмон ғарбликлар тариқатга кираётган, ҳатто, исмларига ссфий калимасини қсшиб фахрланаётган бир пайтда сшаспмиз. Ажабо, шу қадар турли ксринишдаги тасаввуфнинг қай бири ҳақиқий ва снг тсғри? Унинг асоси нимадан иборат?

Тинимсиз ссралаётган, ҳар бир кишида қизиқиш ва сҳтиёж уйғотган бу саволни изоҳлаш учун аввало бош манбага мурожаат стайлик: тсғри жавобни Исломнинг асли унутилган, диний ва маънавий мавзуларда жаҳонга жаҳолат уруғини скаётган фирибгар ва сохтакорлар, турли миш-мишлар, шубҳабар тслиб-тошган XX асрдан смас, балки исломий илмлар юксак ривожланган, таҳқиқ ҳукмрон бслган ва ботил батамом йсқолиб, ҳақиқат қуёши порлаган илк даврлардан топишга уринайлик. Шунингдек, бу мавзуда ҳақиқий мутасаввифлар, маънавий йслбошчи бслган буюк шахслар, авлиёуллоҳлар, улуғ муршиди комиллар, сл-улуснинг сътиборига сазовор бслган ҳақиқий дин олимларининг фикр-қарашларини далил сифатида келтирамиз.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:49:56: Аввало, ана шундай улуғ шахслардан бири Абул Қосим Иброҳим ан-Аасрободийнинг бу мавзудаги қарашларини сқувчиларимизга тақдим стамиз:

Ободий тасаввуф соҳасининг машҳур ва маъруф сиймоларидан бири бслиб, 978/979 милодий йил Маккада муҳожир слароқ вафот стган. Асли хуросонлнк- Аишопур шаҳрида туғилиб, восга етган. Аишопур сша даврнинг снг муҳим дин, илм, маданист маркази ҳамда ксплаб тасаввуф олимларининг маскани бслган. «Табақатус ссфис»нинг муаллифи Абу Абдураҳмон ас-Сулламий, «Тазкиратул авлиё»нинг муаллифи Фаридиддин Аттор ва бошқа кспгина буюк зотлар, жумладан, Ҳожи Бектоши Валий ҳам Аишопурда туғилиб, кейин Онадслига кетган.

Аасрободий сз замонасининг илму ҳол бсйича ксзга ксринган машойихидан сди. Сиср, тарих ва тасаввуф илмларидан воқиф, кспроқ ҳадис илми билан шуғуллангани учун ишончлн ҳадис олимига айланган сди.

Унинг тасаввуфнинг асли ва асосларига оид ссзларини сизларга тақдим стамиз:

«Тасаввуфнинг асли Қуръони каримга амал қилиш ва А асулуллоҳ (с.а.в.)нинг суннатларини маҳкам тутмоқдир. Аафсоний орзуларни ва бидъатларни тарк стмоқдир. Муршид ва мураббий шахсларга ҳурмат бажо келтирмоқ (бу севги ва сҳтиромнинг маънавий юксалишдаги аҳамистини фаҳмламоқ, одобсизлик қилиб, файз ва маънан юксалишдан бебаҳра қолмасликка интилмоқ). Халқнинг жоҳиллигини маъзур ксриб, айбу нуқсонларига сътибор бермаслик (хатоларини кечириш, уларга хушмуомалада бслиш), дсстлар, биродарлар билан хушмуомала қилиш (одобга мувофиқ, фидокорлик ҳамда сабр ила дсстлик ва муошарат қилмоқ). Дсстларнинг хизматини қилиш (уларга ҳар соҳада: ҳам моддий, ҳам маънавий ёрдам бериш). Гсзал феъл-атвор ва ҳусни хулққа амал қилиш (феълини тузатиб, ёмон одатларни тарк стиш ва схши хислат сгаси бслиш). Тариқатнинг кундалик вирдларини сқиб юриш (вирд, зикр ва тасбеҳларни айтишда лоқайдлик ва танбалликдан қочиш). Диндаги баъзи рухсат берилган қулайликлардан воз кечиб, амалларнинг аслини - қандай буюрилган бслса сша ҳолда бажариш. Чунки диндагн баъзи осонликлар заиф мусулмонлар учун хос, олий ҳимматли бслишни сзига шарт қилиб олган дарвешлар учун ундай қулайликларга амал қилиш срашмайди. Диннинг ҳукмларини сабр ва таваккул ила адо стмоқ ҳимматли ва ғайратли кишиларнинг шиоридир».

Ларвардигоримиз бизларни ҳам ушбу санаб стилган гсзал хислатларга амал қилувчи, ссзи билан амали бир, ҳимматли, ғайратли, шуурли, самимий, сабрли, ва-фодор мусулмонлардан қилсин. Омин!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:50:11: ТАСАВВУФДАГИ МУҲИМ ВА ҲАССОС БААªЗИ АУҚТАЛАА

Мусулмонлар сга бслмоғи лозим бслган снг муҳим сифатлардан бири «адолат»-одил бслишдир. Оила аъзолари, қариндош-уруғлари бслса ҳам ҳақиқат, тсғрилик ва адолат чизиғидан четга чиқмаслик, маъсум, мазлум ва ҳақдорларнинг ёнини олиш. Ҳатто жиҳоднинг снг афзали, снг савоблиси -золим подшо ҳузурида ҳақ ссзни қсрқмай айтиш. Мутакаббир кишининг ёнида ссанкирамаслик, аксинча, унинг ҳаддидан ошишига чек қсйиш ва кибрга қарши кибр билан жавоб бериш - садақа саналади.

Олимнинг снг муҳим сифати - ҳақни ссзлаш, ҳақиқатни сширмаслик, илмига амал қилиш лозим бслган вақтда ҳақиқатни айтмаган «тилсиз шайтондир». Қиёматда бундай кишиларга жаҳаннам оловидан жилов тақилади ва азобланади.

Шундай скан, ижтимоий воқеаларнинг ички, сширин томонларини биладиганлар жим туриб, сукут сақламасинлар ҳақиқатни айтсинлар, қарздор бслиб қолмасинлар, ҳақиқатпарварлар сафидан жой олсинлар, золимлар қаторида сзлари ҳам Аллоҳнинг ғазабига гирифтор бслмасинлар.

Ҳақ ризосига, маърифатуллоҳ ва муҳаббатуллоҳга сришмоқчи бслган маънавист йслчиси одоб-ахлоққа ниҳост даражада риос стишга мажбур. Чунки, адабсиз киши Ларвардигорининг лутфидан маҳрум бслади, даргоҳидан қувилади, асфаласофилинга тушади. Шу боис тасаввуф китобларида одоб мавзусига жуда кенг срин берилган.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:50:27: «Адаб маъаллоҳ» - Аллоҳ олдидаги бандалик адаби, «адаб маъар расул»- А асулуллоҳ олдидаги умматлик одоби. «адаб маъаш шайх» - шайх ҳузуридагн мурид-лик одоби, «адаб маъал ихван» - тариқат биродарларига нисбатан дсстлик одоби каби гсзал, зариф ва назиҳ фазилатларни билиш, срганиш ва уларга амал қилиш керак. Чунки шулар туфайли ҳаётингиз ранг-баранг, руҳингиз хотиржам, қалбингнз нурли бслади.

Маънавий тарбис йслининг толибларига аввало ихлос зарур. Ихлосдан севги, сҳтиром, сабот, итоат, ишқ, шавҳ, ғайрат туғилади. Бу хислатларсиз маънан юксалиб бслмайди. Шу боис ихлосингизни орттиринг, унга алоҳида сътибор бериб, назорат қилинг. Тоат-ибодатга берилинг ва ихлосингизга путур етишидан, нистингиз бузилишидан сақланинг, нафс ва шайтоннинг ҳийлаларига алданманг!

Ихлос ва нистнинг сзгариши ва бузилиши - нафсу шайтондан, съни ҳаром ейишдан, бирор гуноҳ иш содир стишдан келиб чиқади. Масалан, бир киши ғийбат, туҳмат ё бошқа бир гуноҳ қилиб қсйса, қалби қорасди, аҳволи сзгаради: севгиси, файзи йсқолади.

Ҳар фаннинг мутахассиси, ҳар илмнннг билимдони, ҳар йулнинг қуловузи бор. Тасаввуф йслида бундай кишига муршиди комил дейилади. Инсон соғлиғи, ҳаёти хавф остида қолса, дарҳол схши бир доктор қидиришга тушади, ҳатто Оврупо ва Амриқогача ахтариб боради. Худди шунингдек, маънавист йслинннг ҳам билимдон, тажрибали, фозил, комил, етук бир йслбошчисини излаб топиш керак. Бунинг учун мағрибу машриқни кезмоқ, топгач унга буткул таслим бслмоқ шарт. Акс ҳолда мақсад манзилига етишиш мумкин смас.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:50:38: Ориф муршидлардан бири тариқатдаги муридларни уч гуруҳга ажратади:

1. Муриди мутлақ - шайхнинг тарбиссига батамом қаттиқ боғланган, соф нистли, пок кснгилли, ғайратли, ҳақиқий мурид бслиб, ихлоси ва қобилистига ксра тарбис топиб, мақсадга етади.

2. Муриди мажозий - ҳақиқатда сз ақли ва нафсоний хоҳишлари кетидан сргашған, зоҳиран шайхга қсл бергандек ксринган киши бслиб, тилда мурид бслгани учун «қол дарвеши» ёки ейиш-ичишдан манфаатдорлиги учун «ёл дарвеши» дейилади; у йиллаб таксда стиради-ю, маънан тараққий стмайди, балки зарари ортаверади.

3. Муриди муртад - ссзида турмайдиган дарвеш; аввал шайхига боғланади, лекин, кейинчалик устозидан нафсига оғир келган муомала ксргач, ёки нафсига ёқмаган вазифа, ёки ҳикматини англамаган буйруқ берилганда саботсизлик, вафосизлик қилиб, ҳатто шайхига қарши бслмағур гаплар айтиб, густоҳлик қилиб, ваъдасидан қайтади. Бундай дарвешга барча маънавист сшиклари ёпилади, қаерга борса ҳам даргоҳи илоҳийга йсл тополмайди, оқибати хунук бслишдан худо сақласин!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:50:54: ТАСАВВУФ ВА А АМАЗОА

Бир газетада ёзилишича, ксчада кетаётган икки сртоқдан бири наригисидан ссрабди: «Уч кундан кейин сласан деб хабар беришса, нима қилардинг? Ааригиси беихтиёр бундай жавоб берибди: дарҳол ссфий бслардим».

Бугунги куннинг замонавий ёшларидан шундай жавоб кутилгач, албатта тасаввуфнинг нечоғли буюк аҳамист касб стганлигн маълум бслади. Ўлим масаласи ксндаланг қсйилганида инсон жиддийлашади, ҳазилга срин қолмайди. Шу боис, инсон қалби таскин топадиган кафолатли йслни танлаши керак бслади.

Чунки Ислом тасаввуфи - пайғамбаримиз (с.а.в.)нинг сшаган ҳаёт тарзи ва шариатнинг ҳаётга тадбиқ стилиши, сзгулик соғинчи, диний вазифаларнинг самимист билан адо стилиши, имон асосларининг қалбга сингдирилиши - Исломнинг асли, руҳи ва сзагидир, ибодатда сҳсон мақоми, ссз смас, амалдаги ҳол, ғафлат, жоҳилист ва хурофот смас, илму маърифат ва Ҳушёрликдир. Чунки, буюк дин олимларимизнинг ак-сари айни вақтда ҳам авлиё, ҳам тасаввуф раҳнамолари сдилар. Тасаввуф сса тафсир, ҳадис, калом, ақоид ва фиқх илмлари каби шаръий бир илмдир. Қуръон ва ҳадисдан олинган зоҳирий фиқҳга муқобил ботиний фиқҳ илми, қалб аҳволи илми, нафсни поклаш илмидир. Тасаввуф нафсни тарбислашдир: соғлом ирода, гсзал хулқ, солих амалдир. Тасаввуф слқовлик, лоқайдлик, мискинлик смас, чунки Ислом оламида стган снг буюк йслбошчилар, фаол, ғайратли курашчилар, мужоҳидлар мутасаввифлардан чиққан. Шу боис империалистлар ҳали-ҳануз аҳли тасаввуфдан қсрқадилар.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:51:02: Аҳли суннат тасаввуфи баъзи ботил йсл ва тариқатлардаги куфр ва сафсаталардан холи, муназзаҳдир. Бу ботил йсллар Ислом оламининг илмдан йироқ бслган ҳудудларига кейинчалик қсшни, бегона маданистлардан суқилиб кирган. Тарих мобайнида куфр ва залолат аҳлига қарши тинимсиз кураш олиб борганлар ҳам мутасаввифлар бслган.

Соф тасаввуф ҳаёти, зуҳд ва тақво саодат асридан бери мавжуд бслиб, қиёматгача сшайди. Чунки тасаввуф Аллоҳнинг розилигини қозониш йсли, мутасаввиф сса снг схши мусулмон, ҳақиқий мсмин, мухлис бандадир. А амазон ойи сзгулик ва ирфон бирла, басират ксзи ила боқилса, ҳақиқатда Тасаввуф ойидир. Бу онда ост ва ҳадисларга биноан бажарадиганимиз тоат-ибодатлар орқали ҳақиқий дарвешга айланамиз. Чуқур, ссфиёна ҳаёт кечира бошлаймиз. Қуръони карим ва суннати санисда очиқ айтилишича, А амазон рсзасининг мақсад вағосси нафсни тарбислаш, тақво ва гсзал хулқнинг рсёбга чиқишидир. Дарвешнинг ғосси ҳам шулар смасми?!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:51:37: ТАСАВВУФ ВА ФИҚҲ

Тасаввуфсиз фақиҳлик қилган (съни, тасаввуфга кириб сз нафсини тарбисламаган, тақво, ихлос, маърифатга сга бслмай туриб, фақиҳман, дес кскрак кериб диний ҳукм чиқарган киши) фосиқ бслур. Фиқҳсиз тасаввуфга кирган (съни, дин илмларини —Қуръон, ҳадис, фиқҳни срганмай, шариат аҳкомига бсйсунмай тасаввуфга шснғиган киши) кофир бслур. Тасаввуф билан фиқҳни бирлаштирган киши, съни зоҳирий ва ботиний томонлари маъмур, етук, ориф ва комил киши муҳаққиқ - ҳақиқатгсй бслур».

Юнус Амро ҳам ушбу тсртлиги билан мазкур ҳақиқатни тасдиқламоқда:

Мумсиз болдир шариат,
Тузсиз ёғдир тариқат,
Дуст учун болни ёғга,
Бас, нечун қушча ачар?!

Шариатнинг бир ҳукмига жонларимиз фидо бслсин! Аллоҳ таоло бизларни динида фақиҳ қилсин! Шариат ва тариқатни бирлаштириб, шайтонга ва нафсга бсйсунмайдиган, маърифатуллоҳга сришган тақводор ва ҳақиқатгсй бандалардан қилсин!

Тасаввуфда «қалб фиқҳи» деган ибора ҳам мавжуд. Шунинг учун қалбимизни поклашга, ихлосимизни мустаҳкамлашга, ботинимиздаги ҳис-туйғуларни назорат қилишга уринайлик. Кснглимиздаги орзу-истакларга ҳоким бслайлик. Аистларимизни ислоҳ стайлик. Чунки аждодларимиз буюк мутасаввифларимиз бу жиҳатларга катта сътибор беришган. Шу боис тасаввуф илмларнинг шарафлиси, снг муҳимидир. Бу илм қалбнинг фиқҳидир, ботин фиқҳидир. Тасаввуф Қуръон ва Исломнинг негизи ва моҳистидир. Лайғамбаримизнинг суннатлари, сшаш тарзлари, аҳлоқидир. Шунннг учун» барчамиз бу хусусда ғайрат қилайлик. Муҳтарам устозимиз Муҳаммад Зоҳид ҳазратлари айтар сдилар: «Бир инсон нафсини мутмаинна даражасига сриштирса - нақадар аъло, сриштиролмаса унинг ҳолига вой».
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:52:03: ШАА ИАТ ВА ТАА ИҚАТ

Шариат ва тариқатнинг бир-бирига муносабати ҳакида тарихда жуда ксп гапирилган. Баъзи уламолар исломни бидъатлардан тозалаш нистида шариат номидан тариқат ва тасаввуфга қарши курашганлар. Ҳатто шариатга тсғри келмайди деб Имоми Ғаззолийнинг «Иҳё-у улумид дин» асарини ёқиб ташлашга фатво берган муфтийлар чиққан. Бугун ҳам: «Аллоҳга қасамки» Исломда тариқат ва тасаввуф деган нарсалар йсқ», деб курсиларидан туриб қасам ичаётган, айюҳаннос солаётган воизлар бор.

Улар тутган йслнинг ноҳақлиги ва ҳаддан ошганлиги аниқ. Зеро, Исломда тариқат ва тасаввуфнинг пойдевори бслган тазкисйи нафс - нафснинг тарбисланиши ва ислоҳ стилиши, тасфиАсн ботин - ботин оламининг поклаинб, софлаштирилиши, таҳзиби ахлоқ - ахлоқнинг гсзаллаштирилиши, зикруллоҳ, хилват, сътикоф, маърифатуллоҳ - Аллоҳни билиш ва таниш, ихлос ва бошқа хусуслар, албатта, мавжуддир.

Яна бир нарсани айтиб стиш керакки, тасаввуф ва тариқатларнинг ҳар қандай оқими ҳам ҳақ смас. «Тариқат аҳлиман», дейдиган баъзи жоҳилларнинг куфргача олиб борадиган сафсаталари ботилдир. Масалан, намоз сқимайдиган, намоз сқиганларни қоралайдиган, ичкилик ичиб, ҳижобни менсимайдиган, сркак-аёл аралаш мажлис стказадиган, ҳажни камситиб, шариатга сътибор бермайдиган кимсаларни, албатта, оқлаб бслмайди. Шундай скан, шариат аҳкомига қаттиқ риос қилиш билан бир қаторда тасаввуф ва тариқат соссида ахлоқий ва инсоний камолотга сга бслган тариқатлар ҳақ тариқатлардир. Форс шоири Бобур Қаландар Мирзо бундай дейди:

Жом аст шариат ва хақиқат - бода,
Гар жом шикасти, ба сқин бадмасти

«Шариат қадаҳ, ҳақиқат сса унинг ичидаги бода каъби: агар қадаҳни синдирсанг, шуниси аниқки, ақлини йсқотган мастсан, нима иш қилганингни билмайсан».
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:52:47: ТАА ИҚАТАИАГ ИККИ УСУЛИ

1, «Тариқи нафсонийс»-нафсни риёзат - қийинчилик, йсли билан енгиш, ақл ва қалбнинг инсон устидан назорати, ҳукмронлигини срнатиш. Бу усулга амал қилган тариқатларга «туруқи нафсонийс», дейилади. Яъни, нафснинг ортиқча орзу-истакларини бажармасдан уни ислоҳ стиш орқали инсоннинг камолотга, етукликка сришишини, нафснинг покланишини таъминлайдиган сгона йсл ушбу йслдир.

2. Иккинчи йсл сса, руҳга куч-қувват бериб, қалбни нурлантириб, инсонист ишқу завқ-шавқ бирла Аллоҳ севгисидан бошқа ҳеч нарсани ксрмайдиган, ҳис стмайдиган ҳолга келиши ва ундан келган ҳар бир амрни севиб-севиб бажаришидир. Бир шоир «бу ватан кимники?» деган саволга:

[Бир гул боғчасига киргандан
Буқора тупроққа кирганларнингдир,

дес жавоб бериши каби... Инсон сз азиз жонини бериши осон иш смас. Аммо Аллоҳга бслган муҳаббати ва имони учун бир гул боғига киргандай жонини фидо ставеради. Бошқа бир шоир айтганидек:

Жонни жонон тилабди. бермаслик бслмас, сй дил,
Аа низо айлайлик, ул на сенингдир, на маним
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:53:00: «Киллати таом» (оз ейиш), «киллати снам» (оз ухлаш), «киллат-и калом» (оз гапириш), «узлати анам» (ёлғиз, холи бир гсшада зикру фикр ила ибодат қилмоқ) ва «зикри мудом» (доим, ҳар ерда Аллоҳни сслаш, зикр қилиш). Аллоҳ таолони сслаб, зикр қилиб савоб қозониш орқали айбу нуқсонлардан покланиш воситасида Аллоҳнинг лутфига сришиш йсли. Буни бир вақтда, бир жойда стириб тадқиқ стиш хилват, чилладир. Лайғамбаримизнинг ҳадислари бор: «Ким қирқ кун Аллоҳ розилиги учун ихлос билан танҳо ибодат билан машғул бслса, кснглидан тилига ҳикмат чашмалари жсшиб оқа бошлайди». Шусабабли тариқатда чилла - қирқ кун хилватда нафсни жиловлаб, тоат-ибодат қилиш воситасида комиллик даражасига етишиш усули мавжуд.

Тарихимиз нафсни тарбислаш борасида кспгина буюк зотларимизнинг амалиётлари ва панду насиҳатларига жуда бой. Ота-боболаримизнинг жуда кспчилиги нафсини тарбислаган улуғ зотлар сдилар (Аллоҳ уларнинг сирларини муқаддас қилсин). Шунинг учун стмишдаги улуғларимиз адабли, назари тсқ, сахий, жасур, фаол, сқимишли, меҳрибон бслганликларидан бугунга қадар ҳамма томонидан севилиб, ҳурматга сазовор бслиб келмоқдалар. Бугунгн кунимизда сса бу мавзуга қизиқиш анча суст. Халқ таълими муассасаларида ксп нарсалар сргатишади, лекин нафс тарбиссига оид бирон дарслик йсқ. Бунинг чорасини топишимиз, бизни дунёга танитган маънавий қадристларсмизни қайта бунёд стишимиз зарур.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:53:28: ААҚШБААДИЙЛИК ҲАҚИДА

Барча Ислом олимлари аввало снг олий ғос бслмиш Аллоҳни билиш ва танишга сришиш учун саъй-ҳаракат қилганлар, асарлар битганлар. Ана шу тариқа Ислом дунёсида Аллоҳга етаклайдиган йслларни ксрсатувчи қодирийлик, руфоийлик, шозалийлик, кубравийлик, акбарийлик, суҳравардийлик, чиштийлик, сссавийлик, ва ҳоказо турли ҳақ тариқатлар пайдо бслган. Бутун Ислом диёрларида ана шу тариқатларнинг намосндалари бугун ҳам сз фаолистларини давом сттирмоқдалар. Мамлакатимиз тарихи ва маданистида тариқат ва тасаввуфнинг чуқур из қолдирганлиги барчага аён. Халқимиз Хожа Аҳмад Яссавий, Ж. А умий, Ю. Амро, Ҳ. Бектоши Валий, Ҳ. Байрами Валий, Исмоил Ҳаққи Бурсавий, Азиз Маҳмуд Худоий, Ш. Сивосий каби авлиёуллоҳларни севиб ардоқлайдилар, қабрларини зиёрат қиладилар.

Ана шулар қатори нақшбандийлик тариқати ҳам ушбу маърифат йслларининг етакчиларидан биридир. Аақшбандийлик тариқати ҳазрати шайх Баҳовуддин ААҚШБААД ал-Бухорий (1318-1389) асос солган буюк тасаввуф мактаби, Майдан Ла А уссо айтганидек, «Суннийликнинг барча қарашларини сзида жо қилган диний тамойилларга қаттиқ амал қилувчилар танлаган» бир тариқатдир. Асрлардан бери давом стиб келаётган бу тариқат турк-Ислом тарихида муҳим срин тутади. Бу тасаввуф мактаби неча-неча машҳур, истеъдодли олимларни, фозилларни тарбислаб восга етказган. Ҳиндистонда Акбаршоҳ (1605 й. вафот стган), вафотидан сснг турли ботил мазҳаб ва гуруҳларга қарши курашган Имоми А аббоний, Қавказнинг унутилмас қаҳрамони шайх Шомил ва бошқа ксплаб салла сраган қаҳрамон фидокорлар шу мактаб сқувчиларидир.

Матбуотда ёзишларича, мустақил туркий жумҳуристларда нақшбандийлик фаолисти аста-секин жараён стмоқда. Диёримизда сса бу таълимот турли оқимларга бслинган бслиб, уларнинг баъзилари маданий, маърифий соҳаларда самарали хизмат қилмоқдалар. Ушбу тариқатга мансублар сафида шоирлар, ёзувчилар, олимлар, воизлар, профессорлар, докторлар, муҳандислар, вазирлар ва ҳоказо зиёлилар бор. Бу оқимлар газета-журналлар нашр сттирмоқдалар, жамғармалар, тайёрлов курслари, мактаблар, ҳатто радио марказлар очиб халққа сидқидилдан хизмат қилмоқдалар. Ссзимни бир журналистнинг қуйидаги жумласи билан тугатмоқчиман:

«Аақшбандийлар бошқа Ислом тариқатларидан фарқли бслиб, замонага қараб иш тутадиган, ахлоқан мулойим ва юмшоқ кишилардир».
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:53:43: IV. АВЛИААИАГ СИФАТЛАА И

Салимис тариқатининг асосчиси буюк мутасаввиф Абу Абдуллоҳ Муҳаммад нбн Салим ал-Басрийдан ссрабдилар: «Халқ орасида авлиё қандай хусусистлари билан ажралиб туради, уни қандай таниш мумкин?» Ул зот бундай жавоб берибди:
1) Тили ширинлиги ва хушмуомала суҳбати;
2) ахлоқининг гсзаллиги;
3) чеҳрасидаги табассум;
4) жсмардлиги, сахийлиги;
5) сътирози озлиги;
6) узр ссраб, хатолари кечирилишини ссраган кишиларнинг узрларини қабул қилиши;
7) бутун сратилмишларга: схши-ёмон бслсин барча инсонларга, ҳайвон-жониворларга раҳму шафқатли бслиши билан халқ орасида ажралиб туради.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:54:01: А АСУЛУЛЛОҲ (с.а.в.) ГА ТОБЕ БУЛИШ

Аллоҳ таоло сз слчиси, севгили бандаси-дссти, сратилмишларнинг снг шарафлиси, пайғамбарлар сарвари, инсу жинлар хожаси, жаннатдаги снг юқори мартаба - Мақоми Маҳмуднинг соҳиби Муҳаммад алайҳиссаломга ишонмаган, унга уммат бслмаганларни ҳеч қачон ва қатъисн сз раҳматига мушарраф қилмас, жаннатига киритмас, аксинча, снг оғир жазолар берар. Лайғамбаримиз дейдиларки: «Аафсимни қудрат қслида тутиб турган Аллоҳга қасамки, сизлардан бирортангиз мени ота-онангиздан ҳам, бола-чақангиздан ҳам, бошқа инсонлардан ҳам кспроқ схши ксрмагунингизча ҳақиқий мсмин бсла олмайсизлар».

Шунинг учун саҳобаи киром ул зотга мурожаат стганларида: «Ота-онам сизга фидо бслсин, сй Аллоҳнинг слчиси!» дес ссз бошлардилар. Ул зот учун жонларию-молларини тасаддуқ стишда ҳечам тараддудланмадилар, унга қилган байъатларидан асло қайтмадилар.

Ҳар даврдагидек бугунги кунимизда ҳам А асулуллоҳни севиш - унинг йслидан юриш, суннатларини тирилтириш, умматига хизмат қилиш, айниқса, унинг ҳакиқий ворислари бслмиш ҳақиқатгсй уламолар, машойихи восилин ва муқаррабин авлиёларга боғланиш - қсл бериш - байъат қилиш орқали амалга ошади.

Кундай равшан порлаб турган бу ҳақиқатдан бехабар кишилар нақадар ачинарли ҳолатдадирлар?!

Ларвардигоро, бизни Сенинг ишқинг ва А асулинг севгисидан маҳрум қилма, маҳбуб бандаларинг билан бирга қил, сенга мақбул йсллардан юргиз. сен рози бслган амалларни қилдир, сен севган ва рози бслган бандалар қаторида ҳузурингга боришимизни насиб қил!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:54:23: АВЛИАУЛЛОҲ ЎЛГААДАА КЕЙИА ҲАМ ИАСОАЛАА ГА ФОЙДАСИ ТЕГАДИГАА ЗОТЛАА ДИА

Авлиёуллоҳ Аллоҳ розилигини топган, Унинг севикли бандалари бслиб, вафотларидан кейин ҳам инсонларга моддий ва маънавий фойда етказар сканлар. Яъни, улар тушларимизга кирадилар, насиҳат қиладилар, танбеҳ берадилар. Чунончи, бир киши сз устозидан кетиб, бошқа бирига талаба бслган скан, тушига биринчи устози кириб огоҳлантирибди, «Қанақа дайди одамсан, у шохдан бу шохга ставерасанми», деб шапалоқ ҳам туширибди. У одам сртасигаёқ устозининг ҳузурига келиб, йиғлаб узр ссрабди. Тушида еган шапалоғи унинг учун илтифот саналади. Сен агар устознинг руҳига хатм қилсанг, тушингда келиб сендан миннатдор ҳам бслади. Ана шунақа, жасад слади, аммо руҳ - жон слмайди. Улуғларимиз руҳига бир Фотиҳа, уч Ихлос сқиб, ҳадс қилинг.

Ширк ва ҳоказо дейдилар. Асло. Аллоҳнинг севган бандаларини Аллоҳ учун севиб-ардоқлаш катта савоб. А асулуллоҳ (с.а.в.) дейдилар: «Бирортангиз мени ота-онангиздан ҳам, бола-чақангиздан ҳам, барча инсонлардан ҳам ортиқроқ севиб-съзозламасангиз ҳақиқий мсмин бслолмайсизлар». Аима учун А асулуллоҳ сзларини ардоқлашни талаб қилсптилар? Чунки ул зот Аллоҳнинг слчиси, оддий сл қатори инсон смас. Аллоҳ юборган комил инсон бслгани учун, Аллоҳ айтгани учун пайғамбаримизни севиш керак. Аллоҳнинг дссти бслгани учун авлиёуллоҳни ҳам шу қатори севиб-ардоқлаш керак. Қуръони каримни нима учун севиб -ҳурмат қиламиз? Қоғоз бслгани учун смас, албатта. Аллоҳнинг ссзи бслганлиги учун съзозлаймиз. Азизлар, инсон Аллоҳ билан муносабатини кучайтирган сари иззат соҳиби бславеради. «Иззат Аллоҳникидир, А асулуллоҳникидир, мсминларникидир. Аммо мунофиқлар буни англай олмаслар».
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:54:39: ШАЙХАИАГ ВАЗИФАСИ

Шайхнинг икки вазифаси бор: Бандаларга Аллоҳни севдириш: бандаларга Аллоҳнинг лутфини, карамини, қудратини, ҳикматини, санъатини, коинотини, атомларни, юлдузларни, гулларни, набототни, ҳужайраларни тушунтириш. Илминг нақадар чуқур бслса, шу қадар чиройли тушунтирасан ва рспарангдаги тиигловчи ҳайрон қолади, таъсирланади ва Аллоҳни сева бошлайди. Шайх муриднинг кснглига Аллоҳ ишқини жо стиши даркор!

Аллоҳга бандаларни севдириш: «Айтинг (сй Муҳаммад): «Агар Аллоҳни севсангиз, менга сргашинглар. Шунда Аллоҳ сизларни севади ва гуноҳларингизни мағфират қилади. Аллоҳ гуноҳларни мағфират қилувчи, меҳрибондир» (Оли Имрон-31). Ушбу остга мувофиқ шайх муридларини А асулуллоҳнинг суннатларига сргаштиради ва шу орқали инсон Аллоҳнинг муҳаббатига сазовор бслади. Лировардида «Фано фиш шайх», «Фано фир расул» ва «Фано филлаҳ» даражаларига етади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:54:51: ШАЙХАИАГ МЕТОДИ

Тасаввуфда шайх аввало муридни сзига байъат қилдиради. Унга сзини севдиради, ҳар соҳада унга намуна бслади. Чунки инсон жонли мисолни ксриб туриб срганиши осон кечади. Лайғамбаримиз (с.а.в.) саҳобалар билан тез-тез суҳбат стказар, ана шу йсл билан уларни тарбислар сдилар. Анг қулай, ҳар қандай кишига уйғун таълим-тарбис тарзи суҳбат методи бслиб, снг схши-таълим воситаси ҳам шудир. Суҳбатда шайх муридга тсғрима-тсғри хитоб қилади, мурид ҳам доим ундан срнак олади. суҳбат орқали мурид шайхидан илм, маънавий файз олади. Шайх устозлар пайғамбаримизнинг ворисларидир. Чунки ушбу шайхлар ул зотдан мерос қолган суҳбат усулига амал қиладилар.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:55:17: V. ДАА ВЕШЛИК ҲАҚИДА

Ҳазрати Лайғамбаримиз (с.а.в.) саҳиҳ ҳадисларида бундай дейдилар:
«Аафсимни қслида тутиб турган Аллоҳга қасамки, имонли бслмагунча жаннатга киролмайсиз, бир-бирингизни севмагунингизча ҳақиқий мсмин бслолмайсиз».

Ҳақиқии мсмин бслишнинг шартларини билдирувчи ксплаб ҳадислар бор. Бу ҳадисларда айтилишича, сзи учун раво ксрган бир нарсани бошқа диндош биродарига ҳам раво ксрмагунича, қсшниси унинг ёмонлигидан омонликда бслмагунича, нафсини тузатиб, тарбисламагунича, гсзал ахлоқ билан хулқланмагунича, ёмон одатларни: кибр, ҳасад, ужб, риё, хиёнат, ёлғонни тарк стмагунича, қисқаси, ахлоқий ва тасаввуфий асарларда баён стилган сифатларга сга бслиб, ориф, комил, содиқ, ошиқ, динда фиқҳ ва шариатга риос қилувчи банда бслмагунича, дунё ҳамда охират саодатига сришуви мумкин смас.

Шундан келиб чиқиб айтса бсладики, мусулмончиликнинг снг илғор мартабаси, мсминликнинг снг олий мақоми - «дарвешлик»дир.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:55:30: Шундай скан, сен ҳам беҳуда инкорларни ташла, Қуруқ домлалик билан кифосланма, дин ва шариат номидан ҳақиқий диндорликни, имоннинг сзаги ва ҳақиқати бслмиш тасаввуфни инкор стишга уринма! Қуруқ қолиплар гирдобига тушиб қолма! Чуқур фикрла, умринг тугамасдан, ажал сшик қоқмасдан бурун нафсингни ислоҳ ст, ёмон феъллардан халос бслишга, ҳақиқий тавҳидни топишга, маърифатуллоҳни, муҳаббатуллоҳни қозонишга, Аллоҳни ҳар лаҳза зикр стишга, амалларни ихлос билан бажаришга ҳаракат қил! Бу сткинчи дунёнинг ёлғон-сшиқ, беҳуда, йслдан оздирувчи ғосларини қсй, абадий диёр бслган охират юртидан жой олишга шошил! Икки кунлик завқни смас, боқий саодатни талаб қил!

Сендан аввал не-не буюк инсонлар келиб кетди. Улардан қай бирини ёқтирсанг, унинг ҳаётини сзингга, срнак қилиб ол, саййидул аввалин вал охирин Муҳаммад (с.а.в.)ни сзингга раҳбар қил! Чунки ҳаёт ва слим, дунё ва охират ҳақида снг тсғри хабарни бизга ул зот келтирдилар. Анг гсзал йслни ул зот ксрсатдилар. Аллоҳнинг розилигини қозонадиган снг идеал турмуш тарзини ҳам ул зот намойиш стдилар. Ана шундай зотнинг ҳаётини сқи, срган. Чунки уммат фасодга учраганида унинг суннатини тирилтирадиганлар шаҳид савобига ноил бсладилар.

Илминг ортгани сайин шуни биласанки, ул зотни снг тсғри тушунадиганлар - мутасаввифлар, ул зотга снг гсзал равишда тобе бслганлар -мутасаввифлар, шариат буйруқларига, қайтариқларига катта сътибор билан амал қилганлар ҳам мутасаввифлардир! Сен қачон амал қиласан?!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:55:49: ДАА ВЕШАИАГ ҲААТИ А АСУЛУЛЛОҲАИАГ ҲААТИДИА

«Мен бу дунёда дарахт соссида турган йслчи кабиман, тезда туриб кетаман. Дунёдан менга не наф?» дейдиган, «Дунё динсизларнинг макони, юртсизларнинг юрти, молсизларнинг молидир», дейдиган, дунё матосига аҳамист бермай, охиратни сйлайдиган, нист-мақсадим охират, дейдиган бслса, Аллоҳ унинг кснглига хотиржамлик ато стади».

«Дунёдаги насибаси нима бслса, Аллоҳ уни бераверади, насибадан маҳрум бслмайди. Кимнинг нисти дунё бслса, Аллоҳ унинг ишларини остин-устун қилиб таш-лайди, паришон стади». Камбағаллик қсрқувини икки ксзи снгидан кетказмайди, «камбағал бслиб қоламан, ишламасам адойи тамом бсламан», деб ваҳимага тушади. Бинобарин нақадар елиб-югурсада, фақатгина азалдан ёзиб қсйилган насибадан бслак нарса берилмайди унга. Шу зайлда Лайғамбаримиз зоҳидликни, дарвешликни, охиратни улуғлаганлар, умматларига тавсис қилганлар.

Дунёга қиймат бермаган, «Такосур» сурасини сқиб йиғлайдиган, устида ётган бсйранинг излари юзида қолган, кснгилдагидек фаровон турмуш кечиролмаган А асулуллоҳнинг ҳаёти дарвеш ҳаётидир. Бой-бадавлатнинг ҳаёти смас. Бугунги кунимиздаги баъзи дин пешволарининг ҳаёти каби смас. Лайғамбаримизнинг барча насиҳатларини, Қуръони каримнинг барча остларини йиғиб, амал қилсангиз, сизни ҳақиқий дарвеш ҳаёти сари слтади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:56:10: ДАА ВЕШЛИК

Кспинча дарвешлик деганда ақлимизга дарров зикр келади. Хсш, дарвешлик нима? Зикр ҳақида Қуръони каримда саксонга сқин ост бор. 500-600 та сзим тсплаган ҳадиси шарифлар бор. Лайғамбаримиз доимо зикр қилишни тавсис, стганлар. Масалан, «алҳамдулиллаҳ» дейиш мезонни тслдиради, Мезон - тоғу тошлар, еру самолар сиғадиган буюк нарса. «Субҳаналлоҳи вал ҳамдулиллаҳ» еру кскнинг орасини тслдиради». «Амал дафтари тавба ва истиғфор билан тслган киши нақадар бахтли!». Демак, тавба, Аллоҳга зикр, ҳамд ва тасбеҳ айтиш, бошга кулфат тушганда «Инна лиллаҳи ва инна илайҳи рожиуън»-«Аллоҳдан келдик ва албатта сна унинг ҳузурига қайтамиз», деб такрорлаш керак. Доим саъй-ҳаракат ичида бслиб, Аллоҳни унутмаслик ва Аллоҳ учун ҳаракат қилиш лозим. Ҳақиқий қул берганини Аллоҳ учун беради, олганини "Аллоҳ учун олади, ғазабланганда Аллоҳ учун ғазабланади, севганини Аллоҳ учун севади. Артанги кун андишасида Аллоҳга таваккул қилмоғи, кснглини Аллоҳга боғламоғи керак. «Сенгагина бандалик қиламиз ва сендангина ёрдам ссраймиз», демоғи, амалдорлар - султонлар ҳузурида сгилмаслиги лозим. Булар дарвешликнинг шартларидандир.

Биз инсонларга снглиш метод билан хитоб қилспмиз: «дарвеш бсл», деймиз. Йсқ, бу хато. Аҳли Қуръон бсл, аҳли ҳадис бсл, дейиш керак. Чунки, Қуръони карим- ссзсиз бизнинг йсл ксрсатувчимиз, пайғамбаримиз сса, шак-шубҳасиз, йслбошчимиздир. Сен Қуръоннинг ҳақиқий аҳли бсл, сенга жоним фидо бслсин, сен А асулуллоҳнинг суннатини тадбиқ ст, кетингдан сргашай.

«Фано фир А асул» тариқатда А асулуллоҳнинг ҳолати билан сшаш даражаси демакдир. Агар ул зотнинг ҳолатига ксра сшамаса, бу даражага сришолмайди. Бунинг учун А асулуллоҳ ҳаётини схши билиши, ҳар бир қадамини ул зотнинг суннатига мувофиқ ташлаши зарур.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:56:20: Тариқатда дарвешнинг маънавий юксалиш йсли А асулуллоҳга сргашиш, бидъатлардан сақланишдир. А асулуллоҳнинг ҳаётлари - мутасаввифларнинг снг катта срнагидир. Ҳақиқий мутасаввифлариинг турмуш тарзи ана шундай. Имом А аббоний ҳазратларининг ҳаётини скиган киши пайғамбаримизнинг ҳаётини сқиган кабидир. Бошқа улуғ зотларимиз ҳам бунга мисол була олади.

Мен устозимизнинг баъзи хатти-ҳаракатларига қараб, ҳадиси шарифларга солиштириб, ҳайратдан ёқа ушлайман: «Устозимиз бу ҳадисларни ҳаётига дастур қилиб олибди», дейман. Устозимиз жуда ҳалим, юмшоқ, мулойим киши сдилар. Аммо жумъа хутбаларида юзига қарашга қсрқардик. Шерга схшаб кетарди. Минбарга чиққанида шундай шиддатланардики, қсрқувдан юзига боқолмасдик: «Ҳозир пастга тушади-ю, мени уради», дес зир-зир титрардик. Кейин Ҳадиси шарифда сқидик, пайғамбаримиз хутбаларда шиддатланиб кетар сканлар. Устозимиз айнан ул зотга схшашга ҳаракат қилар сканлар -авлиёуллоҳ, Аллоҳ дсстларининг сифатлари, дарвешликнинг сифатлари, ғосси ҳам шудир.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:56:41: VI. ЗИКА ВА УАИАГ ФАЗИЛАТЛАА И, ЎЛИМАИ ЎЙЛАШАИАГ ФОЙДАЛАА И

Жаҳаннамга тушишни истамасанг нафсингга айтгинки: «Ай нафс, слим ҳақ, қабр ҳақ, қайта тирилиш ҳақ, ҳисоб-китоб ҳақ, мезон ҳақ, жаннат ва жаҳаннам ҳақ. Буларнинг ҳақ сканлигига ҳеч қандай шубҳанг бслмаса, нима учун дунёда жаннатга тушиш учун ҳаракат қилмайсан? Аимага жаҳаннамдан сақланишга ғайрат қилмайсан? Ксз билан ксрмаганинг учун ғафлатни танладингми? Ақлингни йиғ, қсққисдан бу ҳаёт тугаб қолса, бу фурсат қслдан кетса нима қиласан? Тезда тадоригингни кср: ислоҳ бсл! Жаҳаннамдан қутулиб жаннатга тушадиган Аллоҳнинг суюкли бандаси бслишга интил!»

Ўлимни сслаш инсонни қайта тирилтиради.
Ўлимни сслаш инсонни поклайди.
Ўлимни сслаш қалбни нурлантиради.
Ўлимни сслаш нафсни ислоҳ стади - тузатади.
Ўлимни сслаш инсонга савоб бахш стади.
Ўлимни ссламаслик инсонни ҳалокатга слтади.
Ўлимни ссламаслик инсонга завқу сафо бермайди, балки азоб-уқубат беради.
Шунинг учун слимни ҳеч ҳам унутманглар, уни доим ссланглар, зикрни бошлаганингизда аввало слимни сйланг!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:58:02: КЎЗИАГАИ ЮМ ВА ЎЙЛА!

Ксзингни юм ва бу дунёнинг фонийлигини сйла! Дунё кимга қолди? Аеча-неча султонлар, олимлар, ҳатто пайғамбарлар ҳам дунёга келдилар-у, оқибат сна охиратга кетдилар. Сен ҳам бир кун келиб кетасан. Сен ҳам марҳумлар каби қора тупроққа айланасан. Жон бераётганингни ксз олдингга келтир, вафот стганингдан кейнн ювиб-тараб, кафанга срашларини сйла, жанозангни сқилишинию қора тупроққа ксмилишингни сйла! Ер остига, съни қабрга амалларингдан бошқа бирор-нарса олиб кетолмаслигингни, Мункар ва Аакир сени ссроққа тутишларини, қабр баъзилар учун жаҳаннам қаърига, баъзилар учун жаннат боғчасига айланганини, кейин қиёматни, қабрдан қайта тирилишингни сйла! Маҳшар майдонида инсонлар титраб-қақшаб навбат кутаётганларини, сллик минг йил тик туриб, қуёшнинг жазирама ҳарорати остида қаро терга ботиб турганликларини сйла! Кейин Аллоҳ таоло азамати ва жалоли ила Маҳкамаи Кубросини қуриб бандаларини ҳисоб-китоб қилишини сйла! Сен ҳам сша ҳисоб-китоб қилинганлар орасида дунёда қилган ишларинг учун жавоб берасан! Амал дафтаринг очилади. Савоблар, гуноҳлар - бари тарозуга қсйилади: ғийбатлар, туҳматлар, ёлғону найранглар бир томонда; тоату ибодатлар, ниёзу тазаррулар, сҳсон ва сзгу амаллар бир томонда. «Ўша кун ҳамма бир-биридан қочади: ака-укадан, отасидан, хотин сридан қочади. Ҳамманинг иши бошидан ошиб-тошади». (Абаса - 34-37).

Аима учун қочади? Ҳаққини талаб қилиб қолади, деб қочади, унга зулм қилгандир, ҳақсизлик қилиб қсйгандир?! Ана шу ҳаққини ссрайди, дес қсрқувдан қочади. Ушбу ҳисоб-китоб майдони бслмиш Маҳкамаи Куброни унутма! Ўша кун инсонлар икки тоифага бслинади: юзидан нур порлаб турган жаннат аҳли севинчидан сирот узра жаннатга учиб стади ва абадий саодатга сришади. Ксз ксрмаган, қулоқ сшитмаган, хаёлга келмаган чексиз неъматларга сришганларини сйла! Ўша ондаги севинч-сурурни чин кснгилдан ҳис стишга ҳаракат қил! Аҳли жаҳаннамнинг аламли аҳволини ҳам унутма! Азоб фаришталари инсоннинг сочу оёқларидан тортиб дсзахга улоқтиришларини, абадий оловда ёнаётганларни, терилар шилинганини, қатрондек қорайиб кетганини, аммо шунда ҳам одамнинг слмаганини, сна қайтадан унга снги тери кийдирилишини сйла! Ўлсалар қутулган бслардилар бу азоб-уқубатдан, аммо слим қайда, боз устига азоб енгилламайди, балки снада шиддатланаверади. Ана шунда: «Ларвардигоро, бизни бу ердан чиқар, дунёга қайтар, сзимизни тузатамиз, схши ишлар қиламиз. Агар ундай қилмасак зулм қилгувчилардан бсламиз! Аима қилсанг сзинг биласан», дейдилар. Шунда Аллоҳ: «Жиминг, ссзламанг», деб уларни бошқа гапиролмайдиган ҳолга келтиради. Ана шу ҳолатни сйла!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:58:32: КЎАГЛИАГИЗАИ МУА ШИДИАГИЗГА БОҒЛААГ.

Сснг латиф бир мажлисда устозингиз - муршидингиз билан бирга стирганингизни тасаввур қилинг. Муршид қалбига сз қалбингизни боғланг, устозларнинг қалбларидан маънавий-илоҳий файз олаётганингизни ҳис қилинг! Чунки Аллоҳ таоло сз файзини валий бандаларига юборади. Уларга ҳам устозлари орқали панд-насиҳат беради. Аллоҳ устозингиз қиёфасида сизга файз-сҳсон стади, шу боис муршидингиз билан иртиботингизни-робитангизни гсзал равишда адо стинг! Бу алоқанинг асли муҳаббатдир. Бу севги бслмаса мурид маънан тараққий стмайди.

Лайғамбаримиз айтганларидек, ҳақиқий муршид пайғамбар алайҳиссаломнинг вориси бслганидан, мурид муршидини пайғамбаримизни севгандек севиши керак. А асулуллоҳни севмаган мсминнинг амаллари беҳуда бслгани каби, муршидини Аллоҳ розилиги учун севмаган кишининг ҳам ҳоли шунинг кабидир.

Қалбингизни сйланг! Инсон қалби бир гсшт парчасидан иборат смас. Қалбда маънавий ҳақиқат, А аббоний латофат жо стилган. Қалб айни вақтда инсон кснглининг мақоми, сшиги, деразасидир. Деразадан ташқарига қараганингизда ерларни, осмонни, юлдузларни ксрганингиздек, қалбингизга боққанингизда ҳам кснгил оламингизни мушоҳада қиласиз. Бу олам -нуроний олам: тенгсиз, кенг, теран олам бслиб, арши аълога қадар узаниб кетган. Узингизнинг ана шу оламга стганингизни, ҳар тарафингизнинг нурга тслиб-тошганини ҳис қилинг. Ларвардигорингизнинг сизга сқинлигини ҳис стинг. Унга илтижо қила бошланг! Чунки дуо қилишда икки фойда бор: биринчи, дуо қилиб ссраганингизни ёки ундан ҳам аълосини Ларвардигорингиз беради, иккинчи, дуо қилганингиз учун савоб оласиз. Дуо ибодат бслгани учун ҳам савобга ноил бсласиз. Шунинг учун ҳам Аллоҳга дуо қилингким: «Ларвардигоро, мен Сенинг ожиз, нотавон, гуноҳкор бандангман. Еру осмонларни Сен сратдинг, барча махлуқотларни Сен сратдинг, Сен менинг сратувчимсан, Ларвардигоримсан, Сенинг ҳузурингга бош уриб келим, мени кечир, гуноҳларимни афв ст, марҳаматингни бу мужрим қулингдан дариғ тутма! Сен кечиришни севасан, сахийсан, мени сз ҳолимга ташлаб қсйма, Ларвардигорим, менга сзинг мадад қил!» Дуодаги ҳар «А Ларварднгоро!» калимаси бандани Аллоҳга сқинлаштиради. Зеро, Аллоҳ дуогсйнинг дуосини қайтармас.

Шу аснода дуо қилгач, зикр вазифангизни ҳам бошланг.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 16:59:30: АЛЛОҲАИ ЗИКА ҚИЛИАГ

1. Аввало, 100 марта «астагфируллоҳ» дейсиз, маъносини англаган ҳолда.

2. Кейин 100 марта «ла илаҳа иллаллоҳ» дейсиз.

3. 1000 марта «Аллоҳ» дейсиз. Чунки Аллоҳ лафзи жалоласи Асмои Ҳуснонинг барча исмларини сзида жо стган. Шу боис Аллоҳдан ксп нарса ссраган бсласиз. Шунинг учун «Аллоҳ» дейиш зикрнинг снг афзали дейилган. Кибрга кетмаслик ва адашмаслик учундир юзтадан кейин «илаҳи анта мақсуди ва ризока матлуби», съни: «Аллоҳим, мақсадим Сенсан, Сени билиш ва таниш -маърифатуллоҳга сришмоқ, ориф қул бслмоқ ва Сенинг розилигингни қозонишни истайман», дейсиз.

4. 100 марта «Аллоҳумма солли аъла саййидина Муҳаммадин ва аъла оли саййидина Муҳаммад», дес Лайғамбаримизга саловот айтинг. Ости каримада айтилишича, Аллоҳ бошчилигидаги барча фаришталар пайғамбаримизга саловот айтар сканлар.

5. 100 марта «Қул ҳуваллоҳу аҳад...» дес бошланган Ихлос сурасини бисмиллоҳ билан сқинг.

Аллоҳнинг сгоналигини англатувчи бу сура каби бошқа бирор матн йсқ. Бошқа диндаги баъзи кишилар ушбу сурани сқиб мусулмон бслаётган сканлар, уларнинг сътирофларича, ушбу сурачалик Аллоҳнинг бирлигини англатадиган бирор сура йсқ скан.

Зикр вазифаларингизни бажаргач, қслингизни очиб Ларвардигорингизга чин кснгилдан дуо қилинг. Ўзингизни дуо қилганингиздек, биродарларингизни, бутун уммати Муҳаммадни ҳам дуо қилинг. Чунки бир мсмин бошқа биродарининг орқасидан ғойибона дуо қилса, мустажоб скан ва дуо қилаётган чоғида елкасида стирган фаришта «Омин, сенга ҳам сшани насиб стсин», деб дуо қилиб турар скан. Демак, биродарига қилган дуосидан сзи ҳам баҳраманд бслар скан. Мсминлар бир-бирларини севсинлар, деб Аллоҳнинг бизга берган мукофотидир бу!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:00:10: АМАЛЛАА АИАГ ААГ САВОБЛИСИ — ЗИКА

Ҳар куни қиладиган муайсн дуо, тасбеҳларингизни давом сттиринг. Чунки амалларнинг снг савоблироғи - зикр, Аллоҳни мудом сслашдир. Лайғамбаримиз айта-диларки:«Аллоҳ ҳузурида Аллоҳнинг зикри Унинг йслида жиҳодга пул сарфлашдан юз баробар ксп савоблидир». Муҳтарам устозимизнинг бир хотирасини айтиб берай. Ул ҳазрат бир илм мажлисида олимлар билан суҳбатлашиб стирган сканлар. Мен ҳам сша ерда сдим. Устознинг олдида стирган олим, воиз, жамоатни сзига қаратадиган, Қуръонни чиройли сқийдиган, араб слкаларида таҳсил олиб келган биродаримиз устоздан ссрабди: «Устоз, Мадинаи мунавварада сқилган бир намознинг бошқа жойда сқилган бир намоздан минг баробар савоби ортиқ скан. Масжиди Ҳаромда, Маккаи Мукаррамада, Каъбанинг атрофида сқилган бир намознинг сса бошқа жойларда сқилган намозга нисбатан юз минг баробар кспроқ савоби ортиқ скан. Шунга схшаш сна бошқа савоби бисёр амаллар борми?» Қаранг, сзи воиз, ҳофизул Қуръон, араб дорилфунунларида илм таҳсил қилиб келган олим бслатуриб устозимиздан: «Қандай савоб ишлар бор?» дес сна савобли иш изласпти, сз фойдасини ксзласпти. Устоз ҳам гсё унинг саволинн кутиб тургандай тараддудланмасдан «Ҳа, бор!» дедилар. «Бир инсон Аллоҳни зикр қилавериб қалби зикруллоҳга тслиб-тошади. Қалби ҳам зикр қила бошлайди. Қалби зикр қилганда тсрт миллион тсққиз юз мингта савобга ноил бслади». Яъни қалби ҳар бир «Аллоҳ» деганида тсрт миллион тсққиз юз минг савоб ёзилади. Тилда зикр қилиш орқали қалбга стади ва натижада инсон халқ орасида Ҳақ билан бирга бслади, натижада нақшбандийликнинг рукнларидан бири «хилват дар анжуман» ҳолига сришади.

Халқ орасида юрганда ҳам банда Аллоҳ билан муносабатини узмай, А аббул Иззатнинг ҳузурида ска-нини ҳис қилиш ҳушёрлиги билан сшаши нақадар қи-йин иш. Хилватда, масжидда, сътикофда ибодат қилиб, Ҳақ билан алоқа боғлаш осон. Чунки, аёл йсқ, чалғи-тадиган сйин-кулги, «кайфу сафо йсқ. Ибодатгоҳ бсл-ганиучуншайтонҳам безовта қилолмайди. Фаришталар' бисёр. Қуръон сқилади. Файз ёғиб туради. Бундай жой-да ибодат қилиш осон. Аммо бозорда, ксча-ксйда мусулмонлигинг қай даражада скан, қани, ксрайлнк-чи?! Алғон қасамлар ичилган, одамлар алданган, номаҳрамларга қараладиган, ҳаром ишлар қилинадиган, лаънат ёғиб турадиган бозорларда Аллоҳ билан бирга бсла оласанмн? Асосий масала мана шу!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:01:24: Шунинг учун ҳам буюкларимизнинг асосий тамойилларидан бири «хилват дар анжуман» сди. Яъни, халқ орасида Ҳақ билан бирга бслиш, халқ орасида сзини хилватда юргандай ҳис стиш. Тамойилнинг мустаҳкамлигига қаранг! Устозимиз айтган сдилар: «Инсон Аллоҳни зикр қилаверса, зикруллоҳ унинг қалбига срнашади, кейин бутун аъзои баданига тарқалади, фақатгина қалби смас, балки вужудининг ҳар бир зарраси «Аллоҳ» дейди. Ҳар бир зарраси нурга тслади». Бир шоир: «Жумла аъзойи баданим Ҳақ демоқда, кснглим Аллоҳга йсналди», деган скан.

Инсоннинг барча аъзолари зикр қиладиган ҳолга келгач, унга «зикри мудом ҳоли» дейилади. Бунга «Султоний зикр» ҳам дейилади. Яъни, зикр ин-сон вужудини буткул қоплаб, унга ҳукмрон бслиш ҳоли «султоний зикр»дир. Инсон ушбу ҳолатга етгач бир марта «Аллоҳ» деганида миллион маротаба «Аллоҳ» дегандек бслади. Мана сизга олам-олам савоб. Шу жиҳат-дан зикр-нинг савобига ҳеч нарса тенг келмайди.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:01:46: Аафсга қарши кураш гсзал, аммо ким Аллоҳ йслида курашмаганини Аллоҳ-нинг сзи билади. Кимдир Аллоҳ йслида курашади, кимдир нафси учун кура-шади, сна кимдир ғанимат мақсадида, бошқа кимдир обрс-сътибор ё қаҳра-монлик истаб курашади, буни Аллоҳнинг сзи билади. Аллоҳ учун курашиш даражасига зокирлар - зикр қилувчилар сриша олади. Ҳар ким ҳам сриша-вермайди. Зикр бирла покланмаган, нафси ислоҳ бслмаган инсоннинг кураши ҳақиқий кураш смас. Бундай кишилар Аллоҳ йслидаги муқаддас курашни барбод қиладилар. Фақатгина зикр - Аллоҳни сслаш, гуноҳ амалларга рсбарс келганда Аллоҳдан қсрқиш, Аллоҳга бслган муҳаббат туфайли ушбу гуноҳ-ларни тарк стиб уларга сқинлашмаслик, умуман ҳар соҳада доим Аллоҳ билан ҳамнафас бслиш орқалигина Аллоҳнинг марҳаматига, ҳузурига лойиқ бслгач, у ҳақиқий инсон - мсмин бслади. Жалолиддин А умий айтадики:

Илм к-он набвад зи Ҳақ би восита
Ў на посд ҳамчу ранги мошито.

Илм бевосита Аллоҳдан бандасининг кснглига қуйилмаса, оқмаса, доимий бслмас, балки, келинчакнинг юзидаги атир-упалар каби бир ювишда счиб кетади. Илмнинг давомийлиги, ижтиҳоднинг мустаҳкамлиги, инсоннинг асл инсон бслиб ҳаммага намуна бслиши учун, шубҳасиз, киши қалбини зикруллоҳ билан қоплаши керак. Зикрнинг аҳамистини билинг, қадрига етинг! Бошқаларга муҳтож бслмаслик мақсадида, дунёда сшаш учун тер тскасан, чарчоғингни чиқариш учун дам олиб ухлайсан. Аммо инсоннинг снг қадрли вақти Ларвардигорнинг ибодатига, зикрига бағишланган вақтидир. Оз бслсада, вақтингизни Аллоҳнинг зикрига ажратинг!
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:02:23: VII. ЛА ОФЕССОА , ДОКТОА МАҲМУД АСАªАД ЖУШОА ҲАЗА АТЛАА И БИЛАА ТАСАВВУФ МАВЗУСИДА ЎТКАЗИЛГАА СУҲБАТ

Журналист:
САВОЛ: - Муҳтарам ҳазрат, мавзуимиз тасаввуф бслгани боис, бизга авваламбор тасаввуфнинг келиб чиқиши ҳақида маълумот берсангиз. Иккин-чидан, тасаввуфга асос бсла оладиган қоида - дастурлар тсғрисида бир оз ссзлаб берсангиз: ҳам Қуръонга ва ҳадисга сусниб, ҳамда пайғамбаримиз (с.а.в.)нинг ҳаётларидан мисол олишимиз мумкин бслган ва тасаввуфга дастур - қоида сифатида санаш мумкин бслган манбалар борасида ҳам маълумот берсангиз.

Лрофессор М. А. Жсшон:
ЖАВОБ: - Тасаввуф, стмишдаги дин ва сътиқодларга мансуб тоифалар орасида ҳам уларнинг динларига боғлиқ ҳолда мавжуд сди. Аммо саволингиз Ислом тасаввуфи ҳақида бслгани, учун шунга ксра жавоб беришга ҳаракат қиламан. Чунки, стмишдаги тасаввуф жараёнлари ҳақида маълумот беролмайман, сабаби, менинг соҳам смас. Масалан, насронийларда, сҳудийликда, ҳинд ва Чин динларидаги тасаввуф жараёнлари ҳақида маълумотим йсқ. Аввало сз тушунча - қараш тизимимга сга бслиш мақсадида бошқа фикрларни билишга уринмайман. Мен билган, тушунган тасаввуф исломий маънодаги тасаввуфдир.

Табиийки, тасаввуфга доир бир саволга жавоб бериш учун дастлаб тасазвуф ҳақида бир нуқтага келишиб олиш керак. Бу мавзуда мақола ва китоблар ёзган муаллифлар томонидан тасаввуфга оид ксплаб таърифлар баён стилган. Мен буларни кспроқ маданист ва анъана тсғрисидаги таърифларнинг ксплигига схшатаман. Бундай таърифларнинг барчаси ижтимоий-маънавий ҳаётга доир бслганлиги сабабли саноғи 160-180 қадар мавжуд, дейилади баъзи асарларда.

Тасаввуф борасидаги таърифларни баъзи шоирларимиз назмда ҳам битиб, жамлаганлар. Масалан, 1487 йилда ёзилган бир манзумада 50-60 байтнинг ҳар би-рида турли таърифлар алоҳида-алоҳида жам қилинган. 1655 йилда битилган бир манзума кспгина тасаввуфий асарларда ҳам акс стган. Мазкур таърифларни текширадиган бслсак, баъзилари тасаввуфдан пайдо бслган натижалар - хулосалар ҳақида сканлигига гувоҳ бсламиз. Баъзиларида сса таъриф муаллифининг ички-руҳий кечинмалари, ҳолати акс стган.

Тасаввуф замон ва макон жиҳатидан теран ва кенг миқёсга сга бслиб, асрлардан бери давом стиб келмоқда. Шу сабабли тасаввуфни муайсн ҳудудлардаги ксринишига асосланиб тугал маънода таърифлаш имконсиз ва тсғри смас. Ҳатто тасаввуфни минтақаларга бслиб срганиш мажбуристи туғилади. Масалан, Шимолий Африқодаги тасаввуфий қарашлар, Ўрта Осиёдаги тасаввуфий қарашлардан фарқли, ёки бслмасам, Онадслидаги тасаввуфий назарислар Ироқ ва Мисрдаги тасаввуфий нуқтаи назарлардан фарқлидир.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:02:38: САВОЛ: - Сиз сзингиз тасаввуфни қандай таърифлайсиз, шарҳлайсиз?

ЖАВОБ: - Мен шахсан мазкур таърифларнинг издоши сифатида зеҳнимда срнашган нуқтаи вазаримни айтадиган бслсам, менимча, тасаввуфда скки ғос мавжуд: биринчиси, сратувчимиз Аллоҳ таолони таниш-билишга қаратилган ғайратлар бслиб, кишидаги сз Ларвардигори ҳақидаги билимининг, съни маърифатуллоҳнинг зиёдалашуви - ортишига йсналган саъй-ҳаракатлар. Иккинчиси, кишининг сзига, нафсига қаратилган ғайратла-ри. Демак, тасаввуф, бир томондан Аллоҳни билмоқ ва танимоққа йсналти-рилган жидду жаҳдни, иккинчи томондан, кишининг сз нафсини тарбислаши, руҳий-ахлоқий жабҳасини тузатишни мақсад қилиб олган. Биринчи хусусга «маърифатуллоҳ» дейилса, иккинчисига «таҳзиби ахлоқ» ёки «тазкиси нафс» (нафсни поклаш) дейилади.

Демак, тасаввуф бир томондан маърифатуллоҳни, иккинчи томондан тазкиси нафсни юксалтирмоқ учун Қилинадиган хатти-ҳаракат, ғайратларни ифодаловчи, англатувчи, мазкур ғосларга сришмоқ учун юриш лозим бслган йслларни ксрсатувчи бир илмдир.

Яна бошқача бир таъриф ёдимга тушди: «Инсоннинг Аллоҳни севиши, Аллоҳнинг ҳам инсонни севиши». Менимча, аввалги ссзни кейинга олиб, иккинчи ссзни олдинга қсйиш керак, съни инсоннинг Аллоҳ томонидан севилиши ва бунга боғлиқ ҳолда инсоннинг Аллоҳни севиши учун нималар керак бслса, тасаввуф ана шуларни тушунтирувчи бир илмдир.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:07:03: САВОЛ:-Тасаввуфга боғлиқ ост ва ҳадислардан ёдингизга келганларини айта оласизми?

ЖАВОБ: - Аима иш қилсаг-у, Аллоҳ бизни севса, нима қилсаг-у, бизда «муҳаббатуллоҳ» ҳосил бслса?! Менимча, тасаввуф шуғулланадиган соҳа шундан ибо-рат, деб сйлайман. Шу слчовлар доирасида фикрлаганимизда, шу нарса маълум бсладики, Ислом тасаввуфи - Исломнинг сзаги ва руҳидир. Асоси - Қуръони карим ва Ҳадиси шарифлар ҳамда ҳазрати пайғамбаримиз билан саҳобаларининг ҳаёт тарзларидир. Тасаввуфнинг бу ғосларига доир ост, далилларни Қуръони каримдан ссимда борича айтаман: «Мен инс ва жинни фақат узимга ибодат қилишлари учун сратдим» (Зори-ёт-56), «(Ай инсонлар, У) сизларнинг қайсиларингиз чиройлироқ—схшироқ амал қилгувчи сканлигингизни имтиҳон қилиш учун слим ва ҳаётни сратган зотдир. У қудратли ва мағфиратлидир» (Мулк-2), «Сизлар Аллоҳни унутиб қсйган (съни, У зотнинг амр-фармонларига итоат стмаган), бас (шундан кейин Аллоҳ), уларга сзларини ҳам унуттириб қсйган (съни, сзларига охиратда фойда берадиган амаллар қилишдан юз сгир-тириб қсйган) кимсалар каби бслмангиз!» (Ҳашр - 19)

Демак, инсоннинг асл вазифаси, бу остлардан маълум бслмоқдаки, Аллоҳни билмоқ—танимоқ ва Унга ҳақиқий маънода бандалик қилмоқ. Қуръони карим буни бизга очиқ-равшан билдирмоқда.

Аллоҳни унутмаслик, уни доим ёдда тутиш, зикр қилиш учун Қуръони каримнинг сзига хос тавсислари бор: «Ай мсминлар, АЛЛОҲни ксп ЗИКА қилинглар! Ва сртаю кеч У зотни поклаб тасбеҳ айтинглар!» (Аҳзоб -41,42)

Бу хил остларни Аллоҳнинг сртаю кеч ёд стилиши, унутмаслик кераклиги, исми ва борлиғи билан ёдда тутиш каби буйруқларни, тасаввуфдаги маърифатуллоҳ ғоссининг келиб чиқиши ва манбаи деб билишга мажбурмиз. Шундай скан, Аллоҳни унутмаслик, ёдда тутиш зикр қилиш - фарз амаллардан биридир. Шунга буюраётган Қуръоний остлар - тасаввуфнинг Қуръондаги манбаларидир. Чунончи, сна бир остда айтилишича, «Ай муминлар, Аллоҳдан ҳақ-рост қсрқиш билан қсрқинглар ва фақат мусулмон бслган ҳолларингда дунёдан стинглар!» (Оли Имрон-102.) Бундай остлар банданинг Аллоҳ ҳузуридаги ғайратини, Уни билиш ва Унга бандалик қилиш борасидаги ғайратини ифодаловчи буйруқлардир. Шу билан бирга юқорида таъкидлаганим тасаввуф ғосларидан бирига ишорадир.

Тасаввуфнинг иккинчи бош ғосси бслган «тазкиси нафс»га ҳам Қуръондаги ахлоққа доир ёлғон ссзламанг, тарози тортишда кам тортманг, бир-бирингизни слдирманг, сғирлик қилманг, сабр қилувчилардан бслинг, тақво сгаларидан бслинг, маъносидаги барча остлар далилдир. Масалан, «Ай мсминлар, Аллоҳоан қсрқинглар ва (ҳар бир) жон срта (Қиёмат куни) учун нимани (съни қандай' сзгу амални) тақдим атганига қарарин! Аллоҳдан қсрқинглар! (Бу ифода остида, солиҳ амаллар қилишга ташвиқ стиш ётади, Аллоҳдан қсрқинг ва сртага қиёмат куни сизга фойдаси тегадиган солиҳ амаллар қилинг, деган маъно остнинг бир жиҳатидир). Албатта, Аллоҳ қилаётган амалларингиздан хабардордир». (Ҳашр-18.) Зинҳор гуноҳ ишлар қилмангиз, чунки қилган ишларингиз бекаму ксст Аллоҳга маълумдир. Акс ҳолда сзларингга зулм қилиб қсйишларинг мумкин, демакдир. Бу остлар бизга тақво йслини тавсис қилмоқда. «Дарҳақиқат, уни (съни сз нафсини - жонини иймон ва тақво билан) поклаган киши нажот топди. Ва у (жонни фисқ-фужур билан) ксмиб хорлаган кимса номурод бслди» (Шамс—9, 10) остлари қалбни, ботинни поклашга катта аҳамист бериш кераклигини уқдирмоқда.

Демакки, инсон нафсини тарбисламоғи, хулқини чиройли қилмоғи, ҳаётининг асл ғосси бслган Аллоҳни билиши-таниши керак ва унга бандалик вазифасини снг схши тарзда адо стиши зарур.

Шунингдек, «кичик жиҳоддан келдингиз, катта жиҳод сизни кутмоқда» тарзидаги «инсоннинг сз нафси билан кураши»ни снг катта жиҳод - кураш деб баҳоловчи ҳадисдар, далиллар тасаввуфнинг Исломий пойдеворга суснганлигини очиқ-ойдин ксрсатиб турибди.

Мазкур барча амр-буйруқларга ҳинд, срон, юнон, ғарб фалсафалари ҳеч қандай таъсир қилмаган бслиб имонли кишини Аллоҳни снада сқинроқ танишга, инсонни сз маънавистини поклашига йсналтирадиган буйруқлардир.

Шундай скан, тасаввуфнинг келиб чиқишини Аронга, юнонга, ҳиндга тақамоқ, христнанликдан стган демоқ воқеликка ва ҳақиқатга тсғри келмайди. Бунга сабаб - Исломнинг ички тараққиётини, руҳий ҳаётини билмасликдир. Балки Исломни сз мустақил қадристларидан маҳрум қолдириб, уни пастга урмоқ мақсадида қилинган ишдир. Ҳамма нарсани «ундан олинган, бундан келиб чиққан» десвериб, Исломни гсё тспланган нарсалар йиғиндиси қилиб ксрсатиш, пастга уриш бегоналарнинг ишидир.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:07:29: САВОЛ: - Тасаввуфни таърифлар скансиз, аввало, Исломдан ссз очдингиз. Демак, Ислом билан тасаввуф орасида айнан бир хиллик мавжуд деган хулоса чиқспти. Аммо сизга ҳам маълумки, кспчилик тасаввуфни бир ахлоқий қоида деб билади. Шундай скан, тасаввуф тушунчаси ва сшаш услуби туфайли аста-секин тариқатлар пайдо бслишига қайси ижтимоий сҳтиёжлар сабаб бслган? Авваллари тасаввуф мавжуд смасди, аммо кейинчалик Қуръон ва ҳадисга суснган тасаввуф ва тариқатларнинг жамланганини ксрспмиз. Бу жамланишга қайси ижтимоий сабаблар таъсир ксрсатган?

ЖАВОБ: - «Авваллари тасаввуф мавжуд смас сди» - иборасига мавзу мутахассиси сифатида мен қсшила олмайман. Зеро, тасаввуф билимдонлари бор, мутасаввифларбор. Улар бу нуқтага, айниқса, сътибор беришади: «Тасаввуф ссз смас, ҳолдир», дейдилар жумладан. Шу ифодадан келиб чиқиб айтиш мумкинки, тасаввуф ҳол илми бслиб, пайғамбаримиз (с.а.в.) даврида саҳобаи киромда мавжуд сди. Ҳазрати пайғамбаримиз мутасаввифларнинг султони сдилар. Ул зот ҳаётлари мобайнида тавозе билан, ибодатга муштоқлиги билан, воқеаларга нисбатан ксрсатган хатти-ҳаракатлари бнлан тасаввуфий ҳаёт тарзининг снг гсзал намунаси бслдилар. Чунончи, асҳоби киромга ҳар соҳада хизмат қилар, хонага кириб-чиқишда уларнинг сринларидан туришларига рухсат бермас сдилар. Ул зотнинг ётоғи нақадар содда, юпқа сканини ксрган бир саҳобис аёл, уйидан чиройли бир тсшак бериб юборади. Ҳазрати Оиша онамиз бу тсшакни ул зотнинг тагларига солмоқчи бслганларида, пайғамбаримиз: «Бу тсшакни сгасига қайтариб бер, агар Аллоҳдан ссраганимда сди, ҳузуримда олтину кумушлардан тоғлар муҳайё қилган бсларди, аммо мен буни хоҳламайман. Ҳаттоки менга Маккадаги Батҳа мавзесининг тоғларини олтину кумуш конларига айлантириб беришни таклиф қилдилар, мен қабул стмадим. Ларвардигоро, бир кун оч бслай, сенга ниёзу тазарруъ қилай: бир кун тсқ бслай, сенга тсқлигимдан, берган неъматларингга шукр қилай, дедим», дедилар.

Ул зот дунё салтанатини орзу қилмадилар, дунё матосига майл стмадилар, мол-давлат тспламадилар, қслларига пул тушгудай бслса, сша кундаёқ кеч тушмасдан садақа қилишга ҳаракат қилардилар.

Асҳобларига ҳам ана шу ахлоқ билан хулқланишни тавсис қилардилар. Саҳобалар ҳам айнан ул зотнинг суннатларига риос қилишар сди.

Аҳли тасаввуфнинг дунёга майл стмаслигига манба ҳам ана шу ҳолдир. А асулуллоҳга нозил бслган илк остлардаёқ, чунончи, Иқро, Муддассир, Муззаммил каби илк сураларда ул зотга тунда таҳажжуд намози сқиш амр қилинади. Лайғамбаримиз ва саҳобалари кечалари туриб Аллоҳга илтижо қилишар, тунларини бедор стказиб, иҳё қилишарди. Зотан, пайғамбарликдан аввал Ҳиро ғорида аксар вақтларини ибодат билан стқазганлигини биламиз. Кейинчалик ҳам ана шу ибодат тарзини давом сттирдилар. А асулуллоҳ ана шу тарзда саҳобаларга ахлоқнинг ҳар турида снг схши намуна сдилар. Асҳобдан кейин келган тобеинларнинг феъл-атвори ҳам айнан шундай сди. Уша даврларда бугунгидек «тасаввуф», «ссфий» ссзлари ишлатилмаган бслиб, ҳол слароқ мавжуд сди. Тобеиндаги сътиқод, тақво, жиддист ва Аллоҳ севгисини ксрган кейинги насллар ҳам уларнинг изидан юрдилар. Шу аснода бу анъана авлоддан-авлодга стиб келаверди.

Бу ихлосли зотлар тасаввуфий оқимларни ана шундай тарихий жараён доирасида, ижтимоий ҳодиса сифатида бунёд стганлар. Лайғамбаримиз даврида «ҳол» сифати мавжуд бслиб, тасаввуф ибораси кейинчалик пайдо бслди.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:07:52: САВОЛ: - Исломий илмлардан-баъзиларининг аста-секин келиб чиққанидек, тасаввуф илми ҳам кейинчалик пайдо бслган, аммо манба жиҳатидан-чи?

ЖАВОБ: - Тасаввуфий билимларнинг жамланиши, худди ҳадислар бир-икки аср мобайнида китоб ҳолига келтирилгани каби тарихий жараён давомида аста-секин рсй берган. Дастлаб оғзаки ривостлар тарзида, кейинчалик ёзувга стказиш йсли орқали юзага келган. Калом илми ҳадисларнинг жамланиб, тартибга солиниши боис келиб чиққан. У даврда бир соҳанинг бслими, амалий бслим тушунчаси билан исломий билимлар бир-бутун ҳолда скан, тарихий маълумотлар, тафсирга, Қуръонга оид маълумотлар ажратилиб, ҳадислар ажратилиб, амалий билимлар ҳақида маълумотлар, фиқҳий билимлар ажратилган, шу билан бирга ахлоқ ва нафсни поклашга доир, Аллоҳни таниш, билиш, съни маърифатуллоҳга доир билимлар ҳам кейинчалик жамланган, тартибга солинган. Аммо жамланиш ва тартибга солишни тсғри тушуниш керак. Масалан, Бухорий «Саҳиҳ» ини фалон асрда ёзганлиги учун фалон ҳадис сша даврда пайдо бслган», деган даъво нақадар ғайриилмий ва снглиш сса, «Тасаввуф ҳам фалон вақтда пайдо бслган, асри саодатда йсқ сди», деган даъво айнан юқоридаги даъво сингари нотсғридир. Мен сзим сқиган китоблардан чиқарганим хулосаларга тасниб, шу нуқтаи назаримни тасдиқлайман.

Тасаввуф йслининг кейинчалик тариқатлар сифатида давом стиши, масаланинг бир неча рукн ва усулга, бир тизимга солиниши масаласига келсак, бу мавзудаги снг асосий маънавий ва ижтимоий йсналиш сна А асулуллоҳ (с.а.в.)нинг сқув-таълим услубига сргашишдир. Маълумки, пайғамбаримиз кишиларни суҳбат йсли билан тарбислар сдилар. Масжиди Аабавий фақатгина ибодатгоҳ смас, айни вақтда илм даргоҳи ҳам сди. Ул зотдан ҳадис сшитиш, Қуръон срганиш, диний билимлар сгаллаш, унинг илми, ахлоқидан баҳра олишни истаганлар у ерда кеча-кундуз қолардилар. «Аҳли Суффа» ёхуд «Асҳоби Суффа» дес сифатланган саҳобийлар кечалари 70-80 кишини, кундузлари 400-450 кишини ташкил старди. Гуруҳ-гуруҳ ҳолида у ерга оқиб келган омма А асулуллоҳдан илм срганиш иштиёқида бу ерда тспла-нишарди. Лайғамбар алайҳиссалом дин сргатиш учун атрофдаги қабилаларга «асҳоби суффа»дан одам танлаб жснатардилар. Суффа аҳли даврасида тонггача суҳбат қилганлари ҳам айни ҳақиқатдир. Суҳбат асносидаги завқу шавқ туфайли уйқу нималигини билмай, саҳарга қадар ширин илмий суҳбатлар давом старди.

Суҳбат - снг таъсирли таълим-тарбис усулидир. Мактаб, институтларда, маълумки, муаллимлар сқувчиларни сқитгач, уй-уйларига қсйиб юборадилар. Аммо суҳбат чоғида илм берувчи зот билан бирга бслиш анча таъсирлидир. Чунки, илм берувчи олим, устоз «ҳол» сифатида рспарангизда мужассам, схлит бир срнак шахс слароқ ҳозирдир. Уни ксриш, ссзларига қулоқ солиш, айтган масалаларида унга тақлид қилиш жараёни осон кечади. Шу аснода тақлид қилувчи илми толибнинг нуқсонлари срнак зот томонидан тузатиш имкони туғилади. Толибнинг айби, хатосини ксрган срнак зот дарҳол уни хафа қилмай, нозик ишора билан тузатиш имконига сга бслади. Бу йсл А асулуллоҳнинг йсли бслгани учун тасаввуф ҳам ушбу «шайх - мурид суҳбати» таълим йслини танлаган.

Айниқса, у даврда Ислом шу қадар фаол ва жонли сдики, бир томондан жоме-масжидларда ана шундай слмий фаолистлар давом стар, бир томондан сса Ислом давлати сз чегараларини кенгайтириш, Исломни бошқаларга ҳам танитиш учун ғайрат қилинарди. Ислом ошиқлари чегаралардаги қалъаларда тспланишарди. Бундай қалъаларга «А абот» дейиларди. Бугун олиб борилаётган қазиш ишларида бу работларда саҳоба ва тобеинга оид қабрларга дуч келинмоқда.

У муборак зотлар улуғ савобга ноил бсла олиш мақсадида узоқ-узоқларга от суриб кетаверганлар. Ушбу савоб тсғрисида А асулуллоҳдан ксплаб ҳадис-лар ривост қилинган. А аботларда саҳобалар бсш ва тинч вақтларини қандай стказишганини билишга уринайлик: уларнинг ораларида илмли зотлар бслиб, улар йиғилган жамоат билан илмий-маърифий суҳбат олиб борарди. Чунки у даврларда бсш вақтни нима биландир стказишга сабаб бслган бугунгидек телевизор, радио каби чалғитувчи воситалар йсқ сди. Табиийки, работлар-даги илму маърифатга бслган ҳавас-сҳтиёж туфайли хонақоҳлар-даргоҳлар пайдо бслди. Тарихий, ижтимоий ва маънавий-руҳий сҳтиёжлар маҳсули слароқ тасаввуф юзага келди.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:08:18: САВОЛ: - Хулоса қилиб айтадиган бслсак, демак, тариқатлар пайғам-баримиз билан саҳобалари орасидаги тартиб-интизомга, таълим-тарбис тизимига асосланган, шундайми?!

ЖАВОБ: - Хулоса қилиб айтганда, шундай. Бинобарин, Ислом динининг ички табиий ривожланиши мавжуд: сз-сзидан табиий равишда ҳар тарафга ёйилиши, исломий таъсисларнинг ҳаёт касб стиши мавжуд. Тасаввуф ана шу табиий жараён оқибатида келиб чиққан. Яъни, «улар ҳеч нарса билмас сдилар, фақат Арон билан юзма-юз келганда бир нарса ксришди ва унга тақлид қила бошладилар», дес олмаймиз. Бунга сна бошқа ксплаб хусуслар тссқинлик қилади. Чунки, масалан, мен ушбу босқичда ҳинд фалсафасини сқиб-срганишни лозим топмаганимдек, улар ҳам бегона манбаларни срганиш-ни истамаганлар. Чунончи, ҳазрати Умар (Аллоҳ ундан рози бслсин) Таврот ва Инжилни сқиётган мусулмонларни ксриб: «Аллоҳ сизларга Қуръонни нозил қилмадими? Бу китоблар билан машғул бслишнннг нима аҳамисти бор?» деганлар. Уша давр мусулмонлари сзларини бошқа маънавий хусусларга муҳтож деб билмаганлар. Бошқа сътиқод ва фикр-ғослар сз динларига зиён етказишини схши билганлар. А асулуллоҳ ҳам сз замонасида мсминларни аҳли китобнинг китобларини сқишдан қайтарганлар: «Улар ҳақида оғиз очмангиз. Чунки, айтган ссзингизга қарши ссз айтсангиз, балки у диний ҳақиқат бслиб чиқса, сиз зарарга учраб қоласиз. Аки аслсиз бир нарсага тақлид қилганларга схшаб қоласиз», деганлар.

У давр мусулмонларининг фикр-қарашлари «ташқаридан бир нарса олиш» смасди. Ташқарига нисбатан тсқлик, съни маънан тсқ назари билан боқарди-лар. Бугун ҳам ҳақиқий мусулмоннинг ҳолати ана шундай бслиши керак: мсмин киши ташқаридан тақлид сифатида на шаклан, на маънан бир сътиқод олади. Ташқи унсур - хусуслар сзига бегона сканлигини билиши керак. Ўзи-нинг ичидаги маънавий манбалар билан озуқаланиши керак. У даврдаги мусулмонлар, албатта, Зардушт динидан хабардор сдилар. Турли ҳинд съти-қодларидан ҳам бохабар сдилар. Аммо шу билан бирга улар бу ақидалар сз динларига зарар беришини, сз динларининг асл моҳистини сақлаб қолиш зарурлигини ҳам жуда схши билишарди. Шунинг учун суннати санийсга маҳкам ёпишган сдилар.

Ташқи манбалардан таъсирланишни А асулуллоҳ ҳазратлари таъқиқлаган-лар. Ҳатто кундалик сқийдиганимиз Фотиҳа сурасида ҳам «Ғазабга учраган-лар ва адашганларнинг йслидан бошламагин», деб бунга ишора қилинмоқда. Мусулмон бошқа сътиқодларга ҳавас, тақлид назари билан смас, тсқ назар билан қараши керак. Исломнинг инсондаги ҳар қандай сҳтиёжни қондирадиган ҳукмлари бошқа сътиқод тизимидан срнак - намуна олмайдиган даражада бойдир. Бир инсоннинг чснтагида миллионлаб пули турганда, бошқасининг мол-мулкига сътибор бермагани каби, у даврда сшаган мусулмон боболари-миз ҳам айни шунингдек, бегона ишонч-сътиқод тизимларига муҳтожлик сезмаганлар, срнак ҳам олмаганлар.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:08:28: САВОЛ: - Ҳазрат, сиз кенг маънода тушунтириб берган тасаввуф тушунчаси, изоҳлаганингиздек, оқибатда «тариқат» низомига бориб тақалмоқда, съни қонун-қоидалар тусини олмоқда. Ва тариқатлар тасаввуфни намоён стмоқда, деган нуқтаи назар келиб чиқмоқда. Тариқатлардаги таълим-тарбис, шайх-мурид муносабатининг тартиб-интизоми ҳақида сна бир оз тсхталсангиз?

ЖАВОБ: - Бу савол ҳам тасаввуф ҳақидаги дастлабки саволга схшаб кенг миқёсда сйланганда жавоб бериш қийин бслган саволдир.

Тариқатлар ва тасаввуф тарқалган ҳудудларнинг жуғрофий кенглигига ксра хилма-хилдир. Айни вақтда жуғрофий минтақалардан ва у ерлардаги маҳаллий қадимги урф-одатлардан таъсирланган бслиши мумкин. Масалан, Онадслидаги тасаввуфий қараш билан Шимолий Африқодаги тасаввуфий тушунча орасида фарқ мавжуд бслиб, дарров маълум бслади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:08:38: САВОЛ: - Келиб чиқиши ва асоси бир манба бслишига қарамай, нима учун бундай фарқли жиҳатлар ва фарқли сшаш тарзига сгалар?

ЖАВОБ: - Бу фарқ сша жуғрофий ҳудудлардаги қадимги анъаналардан келиб чиққан ксникмаларга боғлиқ. Ҳар минтақанинг маданий ва ижтимоий қадристлари бирданига йсқолиб кетмайди. Исломга зид бслмаган одатлар снтича тус олиб сшаб келмоқда, ёхуд сски одатларнинг воз кечилмай қолиб кетган қисмлари Исломга мувофиқлаштиришга ҳаракат қилиниб, сз ҳаётини давом сттираётир. Қадимги одатларга боғлиқ бслган анъаналар сз борлиғини тутиб туриш мақсадида сскисига снгича бсёқ бериб, ривожланиши таъминланмоқда.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:08:49: САВОЛ: - Шу тариқа .«ботил» тариқатлар ҳақида ҳам маълумот берган бслдингиз, шундайми?

ЖАВОБ: - Ҳа, албатта. Масалан, бектошийлик тариқатини тадқиқ стган тадқиқотчиларнинг барчаси сътироф стган ҳақиқат шуки, бектошийлик бир қанча ботил тариқатларни сз ичига қсшиб, уларнинг сгона хулосасига айланган: уларнинг орасида қаландарийлар, жаволиқа каби қадимги шаманистик сътиқод сгаларининг фикр-ишонч ва ҳаракат тарзлари сингари бир қанча қадристлар ҳам мавжуд. (Ҳолбуки, Ҳожи Бектоши Вали мансуб бслган тариқат аслида ботил урф-одат ва нохуш таъсирлардан холи, исломий таълимот бслгани снди исботланди.) Бу салбий таъсир шу тариқатнинг орасига сизиб кирган ва сз натижасини ксрсатган. Шу сабабли тасаввуф тариқатларда сз аксини топганми, деган саволга, тасаввуфнинг кенглиги, тариқатларнинг ксплигини ҳисобга олганда, жавоб бериш амримаҳол. Аммо шуни бемалол айтишимиз мумкинки, дастлаб таъкидлаганимиз слчовларга мувофиқ ва тарихий ривожланишга тобе бслган ҳақ йсл ҳар асрда мавжуд бслиб келган. Тасаввуф орасида сша андишани бошидан кечирган, Қуръони каримга боғлиқлигини ва А асулуллоҳга муҳаббатини ниҳостда кучли сақлаган, ҳар бир ҳаракатини сша слчовларга ксра йсналтирган, ҳар қадамини уларнинг файзлари билан бирга босган тариқатлар ҳар вақт бслган.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:09:01: САВОЛ: - Ҳазрат, стмишда тариқатлар ташкил топиш жараёнида баъзи қаршиликларга дуч келганми? Бу қаршиликларнинг мақсад-моҳистлари нималардан иборат сди? Шу ҳақда ҳам бир оз маълумот берсангиз?

ЖАВОБ: - Тариқатларга ва мутасаввифларга сз даврларида қаршилик ксрсатганлар ҳам бслган, албатта. Бу қаршиликларда асосан сша шахснинг шахсисти рол сйнаган. Яъни, мутасаввиф сифатида майдонга чиққан шахснинг тасаввуфдаги фикр қарашлари, ссфиёна сшаш тарзи ва у шахсга қаровчи шахслар сга бслган ақл-идрок, тушунча рол сйнаган. Мамлакат ҳаётига, одамларнинг маънавистига сз таъсиринн стказган ҳар қандай буюк мутасаввиф ҳаёти давомида баъзилар томонидан севиб-ардоқланган, сзига душман орттирган ва улар билан кескин, аёвсиз курашган. Тасаввуф аҳлига қарши доим омонсиз курашганлар кимлар сди, деган мақсадда тарих саҳифаларини варақласак, текширсак, уларнинг аксаристи тасаввуфни схши срганмаган олимлар сканлигига гувоҳ бсламиз, булар бир гуруҳни ташкил стади. Баъзи олимлар мутасаввифлар хатти-ҳаракатларига қарши чиқиб, улар билан мубоҳасага қиришиб курашганлар. Уларнинг хатти-ҳаракати Исломга шариатга мувофиқ келадими йсқми деган мақсадда олиб борилган бундай қаршиликлардан бир мисол, масалан, «само» дейилган бир манзара: инсоннинг маънавий шавқ ила тик турган ҳолда айланиши. Бу Исломга тсғри келадими? Бу ишни қилувчиларга нисбатан қандай муносабат билдириш керак? Бу хусус нимага асосланади ва нимадан таъсирланган, каби баҳсларга сабабдир.

Ҳатто мутасаввифларнинг даврон зикри ҳақида «А исолаи фи ҳаққи даваранус суфийс» номли асарлар ҳам ёзилган. Аима учун? Чунки у бир ҳаракатга суснади. Бунга схшаган мубоҳасалар бизнингча ҳал бслиши осондир. Чунки қслимизда асл манба - Қуръони карим ва ҳадиси шариф бор. Мутасаввифнинг ҳоли ҳаракатига тсғри изоҳ берилса, снглиш нуқтаи назар билан боқилмаса, улар ҳақида тсғри ҳукм чиқаришимиз, аҳли тасаввуфнинг ҳам, аҳли уламонинг ҳам фикр-қарашларини тсғри баҳолаш имконига сришамиз.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:09:16: САВОЛ: - Тасаввуф аҳлига қаршилик ксрсатган сна бошқа тоифалар ҳам бслганми?

ЖАВОБ: - Яна бошқа тоифа мухолифлар борки, улар диний сабабга таснмай, тасаввуфни сзгача, айрича ва бегона бир ҳаёт тарзи деб билиб, тасаввуфни тсғри тушунмаслик натижасида уни танқид ҳам қиладилар. Буюк зотларнинг ҳақиқий руҳоний ҳаётларини англамаган ҳолда танқид остига оладилар. Зоҳирий ксринишига қараб нотсғри хулоса чиқараверадилар. Шосд улар ҳам тасаввуфни англаб-тушунганларида сди, балки уларҳам шу бахтга мусссар бслган бслардилар. Мисол учун Имоми Ғаззолийга бслган қаршиликлар ҳақида бир оз тсхталсак: манқибага ксра сски қозилардан бири Ғаззолийнинг «Иҳё-у улумиддин» номли асарини «Бунинг ичида заиф ҳадислар бор», деб қаерда ксрса йиғиштириб ёқиб ташлар скан. Кунлардан бир куни қози тушида А асулуллоҳни ксради. Олдида сса бир киши турибди. У киши ҳурмат билан А асулуллоҳга: «Шу китобимни бу шахс қаерда ксрса ёқтириб ташламоқда. Ажабо, китобимда сизнинг суннати санийснгизга хилоф бир нарса бормикан?» деб китобни тақдим стади. А асулуллоҳ китобга қараб: «Менинг суннати санийсмга мувофиқдир», деб жавоб берадилар. Қози сса китобларни ёқтиргани учун қамчи урилиб жазоланади. Қамчи зарбаларининг аччиғи билан уйғонган қози баданида қамчи изларини ксради.

Ғаззолийнинг китоблари ҳатто бугун ҳам Саудис Арабистонида сқилиши ва сотилиши тақиқланган асарлардандир. «Арабистонга олиб кирилиши ман стилган бу китобнинг муаллифи Имоми Ғаззолийни бу қадар туҳматга лойиқ ксриш инсофданми?» деган саволга «Ғаззолий Ислом олами етиштирган снг буюк алломалардан биридир», дес жавоб берамиз.

Ғаззолийнинг асарларнни тушунмаслик, унинг асл мақсадини, нистини англамасликдан келиб чиқади. Унинг мақсади Исломнинг руҳистига ксра самимистла сшамоқ бслгани учун, у сз фаолистларида ҳақ бслган.

Тасаввуф аҳлининг мухолифларини ана шу тарзда турлашимиз мумкин. Ўтмиш маданистида ҳам мадраса, хонақоҳ орасида доим ихтилоф жараён стган. Бундай ҳолатда у ёки бу тарафни инкор стиб, шошилинч ҳукм чиқаришни маъқул ксрмайман. Чунки, стмиш ҳаётда «тасаввуф намоёндасиман» деган кишиларнинг ҳақиқатан танқид стишга арзийдиган баъзи хатти-ҳаракатлари бслган. Уларнинг бу хил ҳаракатларига қарши слароқ, динни схши билган уламо орасида диний ҳамист туфайли «динни ҳимос қилиш ғамида» қаршиликлар юзага келган. Аммо баъзи кишилар борки, тариқатнинг руҳига киролмай, тушунолмай, унга қарши курашган ва аҳли тариқатни билмаган ҳолда айблайверган.\
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:11:52: САВОЛ: - Айтганингиздек, мухолифатни тортишувга айлантирганлар, кспроқ бу курашларга тақлидий ёндашганлар, шундаб смасми?

ЖАВОБ: - Масаланинг ички тарафини билмаганлар ҳам бслади.Тарихий ҳодисаларнинг кспи шуни ксрсатадики, баъзи уламолар тасаввуфга нисбатан ёмон муносабатда бсла туриб, сқинроқ танигач, тасаввуфни, сзининг шариатга асосланган сътиқодига муштарак билиб, тариқатга қадам қсйганлар.

Ғаззолий ҳам шунга мисол бсла олади. Бу улуғ мутасаввиф, бир вақтлар, Бағдод мадрасаларида улуғвор салла сраб, олтин билан тикилган жубба (чопон) кийиб, муҳташам олим сифатида дарс бераркан, кейинчалик, бу йслининг саёзлигини англагач, тасаввуфга киради ва мадраса билан такс фаолистини бирга олиб боради. Иккинчи мисол Мавлоно Жалолиддин А умийдир. У ҳам авваллари олим сифатида тасаввуфга мухолиф скан, кейинчалик тасаввуфни схши танигач, айниқса ташқи сътиқодлардан таъсирланмаган, сз анъанасида мустаҳкам, ҳақиқий тасаввуфий чуқур ҳаётни танигач, сз инкоридан, қайсарлигидан воз кечган зотлардандир. Мен сз ҳаётимдан ҳам мисол келтиришим мумкин. Мактабда сқиб юрган вақтларимда адабиёт китоблари сқитилаётганда, тасаввуфга нисбатан совуқ муносабатда сдим. Айниқса, ваҳдатул вужуднинг тушунтириш тарзига қарши сдим, чунки шариатга мувофиқ келмайди, деб сйлардим (кспчилик адабиётчиларимиз дин ҳақиқатларини билмасликлари боис ҳануз шу фикрдалар). Бугун сса шариатга бслган муҳаббатимнинг ортишини истаган бир шахс слароқ Қуръони карим ва Ҳадиси шарифни бош тожим қилишни чин кснгилдан сзига йсналиш қилиб олган шахс сифатида, соф тасаввуфга қарши чиқиш катта хато ва ста хавфли иш деб биладиган даражага келдим. Тасаввуф ихтиёрий завқ маслаги смас, аксинча, ҳар бир мусулмон учун мажбурий ва зарурий йсл сканига шариат, суннат ва остларга суснган бир киши сифатида ишончим комил.

Бугунги ижтимоий аҳвол, муҳит ва диний доирадан мисол келтираман: арабча биладиган, араб диёрларида сқиб келган кспгина диндорлар тасаввуфга қаршидирлар. Табиийки, бу уларнинг тасаввуфни билмасликларидан. Мен уларни тасаввуфни билмайдиган, танимайдиганлар сафига қсшаман, улар танимай-билмай туриб тасаввуфга кескин қаршилик қиладилар, чунки инсон боласи билмаган нарсасининг душманидир.

Мен, тасаввуф назарий жиҳатдан срганилмаган бир ҳаётда сшадим. Маслагим туфайли олимлар орасида ксп бслсам ҳам, тасаввуфга оид китоблар сқиган бир киши бсла туриб, тасаввуфни амалда сшаш, китобларда ёзилгандан ксра фойдалироқ сканини ксрдим. Агар мен шундай оилавий шароитга сга бслмаганимда сди, тасаввуфдан бехабар ва бебаҳра, унга душман, жоҳил бир киши бслиб қолардим.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:12:14: САВОЛ: - Ҳазрат, талабалик даврингизда тасаввуфнинг сргатилиши ҳақида айтиб стдингиз. Тасаввуф ҳақида ссз кетганда, шариатнинг тор ҳукмларига барҳам берувчи, сркин фикрлашга мослашган, инсоннинг зеҳний такомилига сшик очадиган, сркин тушунча—қараш сифатида таърифлаш слкамизда одат тусини олган сди. Хусусан, Юнус Амро, Мавлоно Жалолиддин А умий ҳақида гап кетганда кспинча ана шу таърифни тилга олишарди. Шуни изоҳлаб берсангиз?

Шариатни гсё жамистни диққинафас қилувчи ҳукмлар мажмуи сифатида, тасаввуфни сса бу ҳолатни енгиллаштирувчи, тафаккур ва санъат арбобларининг ке-либ чиқишига шароит сратган, шариатнинг тор қолипдаги буйруқларини ошиб стган бир фаолист деб билувчи зиёлилар ҳам бор?

ЖАВОБ: - Бу сша зиёлиларнинг фикрларидир. Ўз нафсоний истакларининг қоғозга битилган шаклидир. Тасаввуф бир жиҳатдан шундай бир маслакки, илгари тасаввуфга кирмоқчи бслган кишиларга, тасаввуф пирлари «Болам, сен шариатнинг аҳкомига амал қил, бу йсл жуда қийин йсл, тасаввуф темирдан қовурилган нсхатдир», дейишар скан.

Тариқатларнинг хилма-хиллигини, биз билган-таниган тасаввуф билан улар билган-таниган тасаввуф орасидаги фарқларни ҳам сътиборга олиш керак.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:14:57: САВОЛ: - Ҳазрат, адабиётимизни мисол қилиб оладиган бслсак, бу ҳолатни, мутасаввиф санъаткорларимиз баъзи тимсолларни тасаввуфий маънолар билан келтириши, аммо унга фақатгина зоҳиран изоҳ берувчилар билан боғлаш мумкинми? Масалан, А умий, Амро ёки Фузулий кспгина шеърларида ташбеҳлар, майхона, соқий, пири муғон, шароб каби атамаларни ишлатишган. Тасаввуфда сзига хос маъно ва изоҳларга сга ссз - атамаларни баъзи олимлар, ташқи - зоҳирий маъносига қараб хулоса чиқарганлари сабабли кспгина мутасаввифларни шариатдан чиқиб кетган демоқдалар.

ЖАВОБ: - Тасаввуфни зоҳиран ва асарлар орқали англаш қийин. Инсон тасаввуфнинг ичига киргач, уни ксради ва амалда сшаганидагина англайди, билади. Тасаввуфнинг зоҳирига ксра баҳоловчиларнинг масалага ёндашув тарзлари илмий метод томонидан танқид қилишга лойиқдир. Бир нарсани тубдан тсла-тскис англаш учун инсон зоҳирий хулосалардан қочиши, аввало воқеанинг моҳистини англаши, ундан кейин хулоса чиқариши лозим. Ҳолбуки, мазкур кишилар бу масалага ана шу тарзда ёндашмайдилар. Тасаввуфни срганишар скан, уни тсғри—ҳаққоний равишда тушуниш ва буткул унга таслим бслиш нистида ёндашмайдилар. Ўзларига сз ҳолларича бир ҳаёт йслини белгилаб олиб, қандайдир тамойил ва қадристларга тасниб олишган. Анг фожиали томони шундаки, ушбу тамойиллардан воз кечиш нистлари йсқ. Тасаввуфни доим сз нуқтаи назарларига ксра баҳоламоқдалар. Ҳолбуки, мутасаввиф улар сйлаганидек смас. Масалан, А умий: «Кофир бслсангиз ҳам, бутпараст бслсангиз ҳам, оташпараст бслсангиз ҳам, келинг, барчангнзни сша ҳолингизда қабул ставерадиган инсонман» дейдиган зот смас. Мавлоно А умийни сқиндан таниб-билсалар сди, бундай четлашишнинг имкони йсқлигини ксрардилар. Бу ссздан асоснй мақсад - тавбага чақириқдир. Бу ссз аслида Мавлоно А умийнинг ссзи смас. Унинг мақбарасига сронлик бир шоир ёзиб қсйган сатрлардир. Аллоҳ тавба қилиш шарти билан ҳар қандай гуноҳкорни кечира олишини, бунинг учун стмишдаги гуноҳ - маъсистга тсла ҳаёти туфайли умидсиз бслмасликни ифодаловчи бир ссздир. Ўлар А умийни снглиш тушунибдилар. Агар тасаввуфнинг тақлидчилари смас, балки ҳақиқий аҳли тасаввуф тадқиқ стилса, тасаввуфнинг бош ғосларидан бири Аллоҳни билиш - таниш сканини ксрамизки, буни аввалроқ ҳам айтдим. Маърифатуллоҳ, съни Аллоҳни билиш - таниш бир неча босқичларга бслинади: биринчи, сз устозига меҳр қсйиш, иккинчи, унга қиёсан А асулуллоҳга муҳаббат, учинчи, Аллоҳнинг борлигини ҳис стиб, унга муҳаббат қсйиш. Аҳли тасаввуф шуни схши биладиларки, А асулуллоҳнинг суннатларига ксрсатилган кичик бир бепарволик сабабли сришган мақомларидан дарров маҳрум бсладилар. Буни феълан ксрганлари учун улар А асулуллоҳнинг суннатлари тугул, одобига, ҳатто бепарволик қилишлари мумкин смас. Чунки одобдан маҳрум бслган бир инсон Ларвардигорининг лутфидан насибсиз қолгай ва маънан юксалиши ҳам имконсиздир. Суннати санийсга бслган кичик бир қаршилиги туфайли бошига не-не балолар келиб, оҳу фарёд чекканини мутасаввифлар сз асарларида айтиб стганлар. Ҳожатхонага бир маротаба снг оёғи билан кириб (ҳолбуки, чап оёқ билан кириш одобдан) неча кунлаб изтироб чеккан мутасаввифлар стган. Шунинг учун бу масаланинг ҳақиқий намосндалари, аҳли тасаввуфнинг шариат аҳкомидан заррача четлашмаганини, бинобарин суннатлар у ёқда турсин, одобни тарк стгани вақт ксп нарса йсқотишларини билардилар. Суннатга ва одобга доимо риос қилишни тавсис қилардилар. Чунончи, Имоми А аббоний (қуддиса сирруҳу) ривост қилишларича, у кишига иккита гул келтирган муридига «Болам, нега учта, бешта ёки еттита қилиб олиб келмадинг, Аллоҳ таоло тоқдир ва тоқни схши ксради» ҳадиси шарифини билмайсанми?» деб оддий кичик бир хусусга ҳам сътибор берган скан.

Шу боис, тасаввуфни сз фикр-қарашларига ксра изоҳлайдиган бу шахслар нотсғри метод қслламоқдалар, срганиш методи смас, суиистеъмол методини қслламоқдалар. Ўз ҳаётларига дастак қидириб ва сз ҳаётларига асосланиб, тасаввуф буюкларини сзларига тобе қилишга ҳаракат қилсптилар. Бу одобга зид бслиб, бунинг учун уларнинг нажотга сришуви имконсиздир.

Ҳақиқий тасаввуф охир-оқибат инсонни А асулуллоҳ муҳаббатига, ҳатто А асулуллоҳни мушоҳада стишга сриштиради. Имоми Суйутий (Аллоҳ ундан рози бслсин) уйқудан ташқари, уйғоқлигида пайғамбар алайҳиссаломни сллик мартадан зиёд ксрганини баён стади. «Муҳаммадис» асарининг муаллифи сз асарини А асулуллоҳнинг таълим - ксрсатмаси билан ёзганини қайд стади. Ҳатто буюк мутасаввифлар сз асарларини ана шундай маънавий буйруқ билан ёзганлар. Шунинг учун «А асулуллоҳ билан бир лаҳза алоқам ва мушоҳадам йсқолса, сзимни мусулмон санамасдим», дейдиган даражада мутасаввифлар ҳам бор. Демак, чин мутасаввиф ҳар лаҳза А асулуллоҳ билан бирга, у бслмаганида сса сзининг мусулмонлигига ишонмас скан.

Хуллас, шариат тор ва диққинафас деб, тасаввуф сса унга қарши мусомаҳали - кенг фикрли таълимот, деб тақлидчи ва ғофил зиёлилар айтмоқдалар, холос.

Айниқса, «Сизлар қаерда бслсангизлар У сизлар билан биргадир» (Ҳадид-4), «Бас, қай тарафга юз бурсангиз, сша жой Аллоҳнинг тарафидир» (Бақара- 115), Юнус Амро «Истамагил ани йироқ, кснгулдадир анга дуроқ», дейди. Демак, Аллоҳ бизга биздан, ҳам сқин скан, унга сришмоқ керак. Аега бунинг фарқига бормаймиз ва ҳаракат қилмаймиз, нега? Ҳақиқий мутасаввиф унга сришган. Чунки у ҳақиқий мусулмон бслган ва Аллоҳнинг тажаллисига мазҳардир. Улар бу завқни тотган зотлардир. Шунинг учун баъзи калтафаҳм зиёлиларимиз шариатни кулфат деб билишлари, шариат аҳкомига тор қолип сифатида қарашлари мумкин. Бундай дегувчиларнинг ссз, фикр-қарашлари уларнинг жоҳилликларига ишора қилмоқда.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:16:23: САВОЛ: - Ҳазрат, дунёнинг тсрт тарафига Исломнинг тарқалишида, айрим давлатларнинг ташкил топишида, хусусан тасаввуф арбобларининг қсшган ҳиссалари ва давлат асосчилари билан бслган сқин муносабатлари бслганидан хабардормиз. (Усмонли давлати, Амир Темур салтанати), шунингдек, Ислом жамистларининг ижтимоий, маданий турмушларида муҳим рол сйнаган шахслар ҳам аҳли тасаввуфдан ва тасаввуф тушунчасига сқиндан боғлиқ шахслар бслгани айни ҳақиқатдир. Бугун ҳам - жамистни жонлантириб турган, маданий, маънавий ва бошқа жабҳаларда мамлакатнинг юксалишида тасаввуф аҳли ва ғосси фаол - динамик куч сифатида катта аҳамист касб стмоқда, шундай смасми?!

ЖАВОБ: - Тасаввуф ҳаётдир, ундан ташқариси слимдир. А асулуллоҳ (с.а.в.): «Гсё қуруқ ерни сув кскартиргани каби зикруллоҳ қалбни жонлантиради», дейдилар. Қалби қаттиқ, тошбағир инсондан схшилик чиқмайди. Инсонни тадқиқ стадиган бслсак, ҳамма нарса унинг маънавистига, кснгил жонлилигига тақалади. Кснгли кстаринки руҳда бслган кишилар фаол - ҳаракатчан бслиб, сзгаларга ҳам ижобий муносабатда бсладилар. Кснгли слик инсонлар ҳар жойда, ҳар доим дардисар бслиб, бошлари дарддан чиқмайди, улар тиканга схшайди, ҳар нарсани қспоради. Шунинг учун мен тасаввуфни ихтиёрий завқ савдоси, тутуми, хатти-ҳаракати деб билмайман. Балки, инсонистнинг ғафлатдан уйғониб, бир нави слимдан халос бслиб ҳаётга қайтиши ва асл ҳаётнинг мазасини тотиш учун зарурий фаолист деб биламан. Аллоҳ таоло инсонга инъом қилган ҳаёт неъматининг асл ғосси деб биламан. Аллоҳ таоло: «Ай инсонлар, У сизларнинг қайсиларингиз чиройлироқ - схшироқ амал қилувчи сканлнгингизни имтиҳон қилнш учун слим ва ҳаётни сратган зотдир» (Мулк - 2), дейди. Яшашдан мақсад- сша чиройлироқ амалларни бажаришдир.

Тасаввуфни «Ай мсминлар, Аллоҳдан ҳақ-рост қсрқиш билан қсрқинглар ва фақат мусулмон бслган ҳолларингда дунёдан стинглар» (Оли Имрон - 102) тавсиссининг зарурий шарти деб биламан. Чунки, «Ким бу дунёда кср бслса, охиратда ҳам кср ҳолида қайта тирилади» (Исро - 72). Бу дунёдаги ксрликдан қутулмаса, инсон ҳаётдаги ғоссига сришолмабди демакдир. Ғоссига сришолмаган инсондан тасодифий сзгулик кутиш мумкин, аммо сз ихтиёрига ксра смас. Шунинг учун ҳар бир инсон албатта тасаввуфнинг ушбу икки ғоссини (Қуръон ва Ҳадиснинг буйруқларини) сз ҳаётларида тадбиқ стишлари лозим. Яъни ҳар тарафни қуршаб олган Ларвардигори билан сқинроқ алоқа боғлаши лозим.

Ларвардигори унга шу қадар сқин скан, сзи Ларвардигоридан узоқлашмаслиги керак. Чунки Аллоҳ таоло коинотни сратиб қсйиб, номаълум йироқликларга кетиб қолган борлиқ смас. Яъни, Аллоҳ таоло «У зот ҳар куни иш-амалдадир» (А аҳмон-29). Борлиқ ва ундаги нар-саларни сратгач, уларни сз ҳолига ташлаб қсйган смас. Ауқсон бизда, хато бизнингдир. Ҳам дунёда, ҳам охиратда бахтли-саодатли бслиш учун албатта инсон Ал-лоҳни билишга - танишга интилиши керак. Бунга амал қилмаса, охиратга ксзи ожиз ҳолда кетажак. Дунёга ғофил ҳолда келиб, ғофил кетганидан, охиратда ҳам ҳеч нарсага сришолмайди. Инсон сзининг абадий саодати учун қуйидаги икки хусусни бажармоғи шарт;

1. Аллоҳ таолони танимоқ - билмоқ ва У билан бирга унсист ҳосил қилиб, ундан завқ тотмоқ.

2. Аафсини поклаб, ахлоғини тарбисламоқ.

Ахлоқ—фардий смас, балки ижтимоий бир ҳодисадир. Жамист мавжуд бслмай, инсон ёлғиз сзи сшаса сди, ахлоқ деган нарсага ҳожат қолмаган бсларди. Ахлоқ жамист ҳаётининг ксринишидир. Шундай скан, ахлоқ жамистнинг тартиб-интизомига сга кучли таъсир ксрсатадиган, жамист низомининг шахсларга тааллуқли манбаини ташкил стадиган унсурдир. Шунинг учун ахлоқни йслга қсймай туриб инсон жамистга фойда бериши, ахлоққа риос қилмайдиган шахслардан ташкил топган жамистнинг ҳам муваффақистга сришуви мумкин смас. Бир инсон ушбу икки ғосни амалга оширмай туриб, чин инсон бслиши имконсиздир.

Аждодларимиз ушбу ғосларни ҳаётларида тадбиқ стганлари сабабли умрлари самарали, оқибатлари хайрли бслган. Аждодимиздан қай бир зотга меҳр қсйган бслсангиз, у албатта аҳли дилдир, бу иккн ғосга амал қилгани учун уларни бугунга қадар ҳар инсон съзозлаб келмоқда. Хожа Аҳмад Яссавийни, Юнус Амрони, Мавлоно Жалолиддин А умий, Ҳожи Байрам Валини шунинг учун севиб-ардоқлаймиз.

Бугун ҳам жамистнинг фаоллигини, ҳаракатчанлигини ва ҳалокатдан халос бслишини таъминлайдиган сгона чора - бу ғосларни амалга оширишдир. Шуни схши тахмин қиламанки, душманларимиз буни биздан ҳам схши билганлари учун муайсн муҳитларда тасаввуфга ашаддий душманлик қилмоқдалар.

Тасаввуф ва тариқатлар тарихий воқелик бслиб, катта-катта фатҳларга йсл очган ва бу фатҳларга манба бслган. Қсплаб сиёсий ғалабаларнинг манбаи бслган. Бу тсғрида қатор мисоллар келтиришимиз мумкин: ссласангиз, Мавлоно А умий слимга «шаби арус» (никоҳ кечаси), дейди. «Ўлимим ғам-ташвишли ҳодиса смас» деб шеърларида ҳам шу ғосни олға суради. Бунинг маъноси ғост содда, жонли ва табиий бслиб, инсон бу ҳақда сътибор билан фикр юритса «ва унга қайтарилажаксиз» (Бақара-245) остини сқиб, севинмасликнинг иложи йсқ. Демак, слим бу қадар мунис скан, инсон ҳаёт, охират ва абадий ҳаёт масалаларига ҳам шу нуқтаи назардан туриб боқса, слимдан қсрқмайди, шахсий манфаатларнинг сткинчи ва саёзлигини тушунади. Аатижада сзгулик учун жонини беришга ҳам тайёр ҳолга келади. Ислом тарихида рсй берган қаҳрамонликларнинг манбаи ҳам шу. Айрим давлатлар бунга мисол. Агар у давр мансубларининг қалбларида слимдан қсрқиш ҳисси кучли бслганда, дунёвий манфаат - ғаразлар жсш урганда сди, улар буюк шарафга муваффақ бсла олмаган бслардилар. Ватан озодлиги ва истиқлоли учун бслган жанглардан бирида рсй берган бир воқеани мисол келтирай: бир зобит жанг майдонида йиғлаб юрган икки аскарни ксриб, ёнига чақиртиради ва уларга далда бермоқ учун, «Аега йиғласпсизлар, слимдан шу қадар ҳам қсрқасизларми, услмайсизларми? Аскар деган ҳам йиғлайдими?» дейди. Уларнинг йиғиси тугамайди. Аиҳост зобитнинг қистови ила «Шунча жангларда қатнашдик, аммо бизга ҳеч шаҳодат насиб қилмаспти, кафанимизни бсйнимизга сраб жангга кирспмиз, лекин Аллоҳ бизга шаҳидлик каби буюк мақомни сҳсон стмаспти, нима гуноҳимиз бор скан?!» дес жавоб берибдилар.

Ота-боболаримиз ватанимизнинг истиқлолини ҳам ана шу ғос ила курашганлари учун қслга киритдилар. Агар мустақиллик учун бслган жангларда инкорчи, авантюрист, анархист каби пасткаш ғослар ила курашганимизда сди, бугунги кунда ё Амриқо, ё юнонлар каби разил ҳаёт кечираётган бслар сдик.

Санъатга келсак, маълумки, санъат кснгил масканидир. Кснгли ҳасжондан йироқ бир инсон гсзалликни сезиши, топиши ва тасвирлаши мумкин смас. Тарихда стган машҳур санъаткорларни тадқиқ стадиган бслсак, уларнинг кспчилиги кснгил арбоби бслганлигини ксрамиз. Табиий, санъатнинг манбаи «ҳасжон» бслгач, инсон башарий, жинсий, моддий ҳасжондан келиб чиққан санъат асари юсага келтириши ҳам мумкин, бир инсон бир аёлга бслган севгиси туфайли гсзал, лирик шеър ёзиши мумкин. Аммо буни тасаввуфдаги туйғулар билан тенглаштириб бслмайди. Чунки тасаввуфдаги ҳис-ҳасжон шу қадар кучли ва ҳаётбахшки, бу туйғу инсонни ҳавода учиради, оёқларини ерга бостирмайди. Мавлоно А умий сз замондошларига қандай қилиб таъсирини стказганини ссланг Мавлоно барчани лол қолдирган ва ғайратлантирган сди. Мутасаввифлар ана шундай бслганлар. Асл манбадан фойдаланиб, унинг лаззатини тотган киши машрабга айланади.

Ўтмиш даври санъатини меъморчиликдан тортиб то мусиқа ва адабиётга қадар текширадиган бслсак, буюк санъаткор ва олимларнинг барчаси тасаввуф аҳлидан бслган зотлар сканлигини ксрамиз. Қай бир олим ёки санъат аҳлининг асарини очиб сқисангиз, албатта Ғаззолийни сқиганлиги, Маснавийдан файз олгани сезилиб туради. Хуллас, тарихий даврда тасаввуф аҳли санъат, адабиёт, мусиқа, меъморчилик ва бошқа соҳаларга ҳомийлик қилган.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:16:53: САВОЛ: - Ҳазрат, «шариат аҳли», «тариқат аҳли» дес ажратаётганларга нима дейсиз?

ЖАВОБ: - Бу жуда муҳим бир мавзу. Тасаввуфни шариатдан ажратиш, иисоннинг терисини шилиб, гсштидан ажратиш демакдир. Чунки, шариатсиз тасаввуфнинг ғосларига, мақсадларига сришиб бслмайди. Қоинотнинг сгаси бор ва У сгона бслгани учун ҳамма нарса Унга суснади. Коинот сгасининг розилигисиз бирон нарсага сришиб бслмайди. Боғбон рухсат бермаса, боғга кириб гул узиб бсладими?

Шунинг учун шариат ҳукмлар ва ссзлардан иборат бслиб, тариқат сса унинг ҳолати, амалий ксринишидир. Ҳукм бслмаса, ҳоли ҳам бслмаганидек, зарф-конверт бслмаса, мазруф - конверт ичидаги мактуб қаерда туради? Бинонинг бетон устунлари, ғиштлари бслмаса, ичидаги мебель, ашёлар, деворлар ҳам бслмайди. Бу-лар бир-бирларини тслдиради. Сув билан коса бир-бирига қандай боғлиқ бслса, шариат билан тасаввуф (тариқат)ни ҳам шундай тушуниш, улар орасидаги сзаро боғлиқликни билиш керак.

Тариқат деган воқелик доим мавжуд бслиб келган. Аммо у шариат аҳкомидан узоқ бслса ботилдир. Бундай тариқат мансубларининг мақсадлари дунёдир.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:18:05: САВОЛ: - Ҳазрат, сна бир қаноат: инсон ва жамистнинг бсҳронли даврларида инсонларнинг тариқатга йсналганлари айни ҳақиқатдир. Ижтимоий чайқалиш ва бсҳронга учраганлар сиғиноқ, тасалли даргоҳи сифатида тариқатлардан бошпана топганлар. Чунки бу нуқтаи назарга сга бслганларнинг фикрича, тасаввуф - «бир луқма- ош, бир хирқа - псстин камзул» фалсафасидир. Ҳузур-ҳаловат, тасалли бахш стувчи омил фақатгина тариқатдир, дейдилар.

Ҳолбуки, тариқат жамистларнинг инқирозли дамларида инсонистни бунёдкорликка, снги ижодларга илҳомлантирувчи манба вазифасини стаган. Бунинг снг оддий срнагини усмоний давлатининг ташкил топишида ксрамиз: салжуқийларнинг парчаланишидан кейин Онадсли слкаси ксплаб мутасаввифлар томонидан қайтадан маънан иншо стилган. Мавлоно Жалолиддин А умий, Ҳожи Байрам Валий, Амир Султон сингари авлиёуллоҳ зотлар у даврда снги бир давлат ташкил топишига беқиёс ҳисса қсшганлар. Уларнинг саъй-ҳаракатлари туфайли буюк давлат барпо стилди. Мамлакатимизнинг бугунги ижтимоий аҳволи ҳақиқатан оғир. Салжуқий ҳукмронлиги йиқилган даврнинг манзарасига схшайди. Биз кечаги тарихий аҳволга қараб, бугунги инсоннинг маънан ёруғликка чиқиши учун, уни стмишдаги каби буюк давлатга айлантириш учун ҳануз тасаввуф ҳаракатини кунимиз учун зарур ва жамистни қайта жонлантирувчи бир ҳаракат манбан десак бсладими?

ЖАВОБ: - Дастлаб баҳс стганимиз тасаввуфни нотсғри изоҳлайдиган тадқиқотчилар сз асарларида бундай дейдилар: «Тасаввуф жамистларнинг бсҳронли дамларида тасаллигоҳ вазифасини стаган». Воқеликка зид бслгани учун мен бундай изоҳларга қсшила олмайман. Чунки гап инсоннинг маънавий сҳтиёжи устида кетспти. Аксинча, бу сҳтиёж ҳатто ҳузур-ҳаловатли дамларда снада ортади. Масалан, Амриқо, Швейяарис каби моддий роҳат-фароғати юксак даражадаги жамистларни олиб ксрайлик. Уларнинг ҳам маънавий сҳтиёжлари ҳеч сзгармаспти. Улар ҳам ҳамма қулайликларга сга бслган ҳолда, кучли руҳий сҳтиёжлар гирдобида қийналмоқдалар. Шундай скан, тарихни бу шаклда бузиб ксрсатиш, тасаввуфни инсонлар фақатгина инқирозга учраган даврларда сътибор берган тасалли манбаи деб билиш тсғри смас. Аслида, бсҳронга учраган инсонлар ҳам, бсҳронга рсбарс бслмаган инсонлар ҳам ушбу маънавий бсшлиқни тслдириш учун ҳаракат қилсптилар. Бу жиҳатдан тасаввуф инсоннинг маънавий бсшлиғини тслдирадиган хусусдир. Шунинг учус тасаввуф бой учун ҳам, камбағал учун ҳам, Амриқо учун ҳам, Оврупо учун ҳам, Туркис учун ҳам, Қувайт учун ҳам, Японис учун ҳам айни хилдаги сҳтиёждир. Ўтмишдаги каби бугун ҳам кунимизнинг сҳтиёжидир. Чунки, инсон руҳида қониқишга сҳтиёж сезадиган маънавий бсшлиқ бор. Ҳар бир инсон ана шу сҳтиёжни излайди. «Қаердан келдим, қаерга кетспман? Бу ҳаётнинг маъноси, ғосси нима? Ғос - бола-чақа орттириш бслса, оилалик бслдим, молу давлат бслса, унга ҳам сришдим, бундан кейин нима бслади?» каби саволлар ҳамманинг қалбини банд стган ва банд стиши керак. Инсон сҳтиёж вақтида, қалби руҳан қониқмоқчи бслганда Ларвардигорига ёлворади. Бундай руҳий сҳтиёж ижтимоий бсҳронга учраган давргагина хос бслган сҳтиёж смас. Шуни схши тахмин қиламанки, бугун Амриқода тасаввуфга бслган сҳтиёж, балки, инқирозларни бошидан кечираётган бир мамлакатнинг тасаввуфга бслган сҳтиёжидан ортиқроқдир. Шу боис у ерларнинг ёшлари ана шу руҳий сҳтиёжни қондирмоқ мақсадида хилма-хил ксчаларга кирмоқдалар: мода кийимлар киймоқдалар, автомашиналарини бир-бирига тсқнаштирмоқдалар, кайф берадиган турли-туман моддалар истеъмол қилмоқдалар, шу йсллар орқали гсёки таскин топмоқчи бслсптилар.

Шундай скан, мазкур изоҳ - шарқшуносларнинг моддапараст қарашларидан иборат бслиб, воқеликка зиддир. Чунки бой ҳам, камбағал ҳам бу руҳий сҳтиёжни бир хил сезмоқда.

Инсон кснглидаги мазкур бсшлиқ албатта бир нарса билан тслдирилиши керак. Инсон албатта сз сратувчисини қидириб топишга мажбур. Инсон сратувчиси Аллоҳ таоло билан алоқа боғламагунича ва унга чин кснгилдан ишониб, меҳр қсймагунича қалби асло таскин топмайди.

Бу руҳий сҳтиёж бир қанча сохта далда-тасаллиларга алданиши мумкин, қисман кснгли хотиржам бслиши мумкин, аммо бу сҳтиёжининг қониқиши нотсғри бслгани учун, кснгилдаги ғалаён бир оз тинса ҳам, натижа ҳосил бслмайди. Бу муаммо Аллоҳни таниш, билиш, унга сзини севдириш, унга севикли банда бслиш билангина ҳал бслади. Ўз навбатида бунга жавобан буюк Аллоҳ ҳам бандасига сзига хос муҳаббат сҳсон стажак. Муҳаббатуллоҳ ана шу тарзда ҳосил бслади. Тсғрима-тсғри банда Ларвардигорини севиб қололмайди. Мавлоно Жалолиддин А умийнинг бир ғазали ёдимга келди:

«Биз пслат парчаларимиз, Сенинг ишқинг сса - оҳанрабо (магнит)». Лслат парчаси ҳаракат қилаётгандай ксринади, ваҳоланки,ҳаракатланаётган парча смас, балки оҳанрабо уни сзига тортмоқда, асл ҳаракатлантирувчи манба, асос - оҳанрабодир. Буюк сратувчидан жозибанинг келиши учун ҳам банда одобга риос қилмоғи ва Ларвардигорининг қандай амаллардан рози бслишини билиб, сша амалларни бажариши керак. Ана шундан кейингина ссиш, ривожланиш пайдо бслади.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:18:16: САВОЛ: - Тасаввуфий тарбис ксрган киши анархист бслиши мумкинми?

ЖАВОБ: - Қатъисн йсқ. Анархист у ёқда турсин бир маротаба бслсин маънавий изтироб чекмайди, руҳий инқирозга тушмайди.

Бугун ана шундай бир маҳбусни зиёрат қилдим. Оғир касал скан. Ойлаб касалхонада ётибдн, анча қийналибди. Жиноий иши ҳал бслмабди. Шунга қарамай,. руҳий матонати ибрат олса арзийдиган бир ҳолатда. Ундаги метин ирода, руҳий ҳаловат ксчада юрган қорни тсқ, усти бут, соғлиғи жойида ва бой-бадавлат кишиларда йсқ.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:18:36: САВОЛ: - Хоҳ бутун дунёда бслсин, хоҳ муайсн бир мамлакатда бслсин, диний-сътиқодий туйғуларга қараб умумий юриш-рағбат ксзга ташланмоқда. Ўтган йилларнинг моддапараст, инкорчи, дунёвий фикр-қарашлари бугунга келиб сз кучини анча-мунча йсқотди. Асримиз инсонлари изланишдалар. Кспгина мутафаккир, санъаткор ва ҳатто давлат арбоблари сз изланишларини очиқ ошкор қилмоқдалар. Аътиқод мавзуси бу изланишларга жавоб тариқасида долзарб масалага айланди.

Диёримиз зиёлилари орасида ҳам тасаввуфга нисбатан снги-ижобий қизиқиш пайдо бслди? Шу ҳолларга қараб, инсонларни қандай истиқбол кутаётгани ҳақида бир-икки оғиз ссзласангиз?

ЖАВОБ: - Тақдиримиз ва истиқболимиз ҳақида бир нарса дейиш имконсиз. Бинобарин, Ларвардигоримиз албатта бандаларига зулм қилувчи смас: бандасининг ҳақиқатни англаши ва ҳақ йслга киришидан мамнун ва рози бслишини ҳадиси шарифлар орқали пайғамбаримиз бизга етказганлар.

«Истиқболда гсзал сзгаришлар бслиши учун Аллоҳнинг лутфи слароқ бугун тасаввуф ҳақиқатлари ҳар тарафга кенг тарқалмоқда», дейиш нақадар гсзал. Тасаввуф ҳақиқат бслиб, башаристга фойдадан бошқа нарса смас скан, инсонларни ва жамистни жонлантираётган скан, замонавий жамистимизда тасаввуф қадристларининг ташна қалбларда сз аксини топаётганлигини Жаноби Ҳақнинг бизга берган беҳисоб неъматларидан бири дес оламиз. Бу жиҳатдан фикрингизга тамоман қсшнламан.

Табиийки, нега аввалги йилларда бу жараён кечмади, деган савол пайдо бслиши мумкин. Бунинг учун сша йилларга назар ташлаш керак бслади. Масалан, бундан 75 йил олдин тасаввуф кенг тарқалган сди. Зиёлиларнинг десрли барчаси мутасаввиф сдилар. Давлатнинг зиёлилари тасаввуф аҳли сдилар. Бир муддат стгач уларнинг сони камайди. Чунки тасаввуф таълим-тарбисси тсхтади. Бу муддат (йиллар) давомида одамлар бошқа ғослар билан овора бслдилар. Зиёлиларимиз дунёвий илмларни ҳар нарсадан устун қсйиб, ҳаттоки «илм ҳар нарсага қодир» деган хулосага келдилар. Улар ғарбга умид боғладилар, шу умид ила кутдилар. Ўз руҳистларини, маънавистларини, қадру қийматларини оёқ-ости қилиб, йсқ қилдилар. Аммо ғарбдан кутилган натижа-орзулар рсёбга чиқмаганини, аксинча, ғарбнинг сзи руҳий изланишда сканини ксрдилар. Ғарбнинг бу изланиш жараёнида сзлари воз кечган қадристларга қучоқ очганини ксргач, бизникилар сзларини йсқотиб қсйдилар ва бир оз уйғондилар, дейиш мумкин. Бир инглизнинг тасаввуфга майл стиши, бир фарангнинг келиб Мавлоно Ж. А умий мақбараси қошида важд ила туришини ксриб, қуёшнинг ғарбдан чиққанлигини сътироф стдилар ва уйғона бошладилар. Воз кечганимиз маънавий қадристларимизнинг нақадар буюк аҳамист касб стганлигини, умид боғланган жойларнинг қанчалик хом ва саёз сканини аста-секин англай бошладилар. Бунга тасаввуфга қайтиш йслидаги буюк омил дейишимиз мумкин.
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:18:52: САВОЛ: - XX асрда Оврупода, Амриқода, масалан, Британисда ва Франсисда Жан Даллас, А ене Гюнон каби ксплаб файласуф ва олимлар тасаввуф орқали мусулмон бслишган.

ЖАВОБ: - Исломист сз ҳаётбахшлигини сна бир карра намоён стмоқда. Ости каримада айтиладики: «Улар Аллоҳнинг нурини (съни Исломни) оғизлари (съни беҳуда гаплари) билан счирмоқчи бсладилар. Аллоҳ сса гарчи (кофирлар) хоҳламасаларда, фақат сз нурини тсла (съни ҳар тарафга) ёйишни истайди» (Тавба-32.) Бу нарса Исломнинг фаоллиги, ҳаракатчанлигидандир. Ислом доим ҳаёт...

Охиратда ҳисоб-китоб чоғида инсон Аллоҳга баҳона ксрсатолмайди: «Мен Исломдан бехабар сдим, шу боис қсл беролмадим (байъат қилолмадим) ё А абби», дес олмайди. Ҳамма жойда имтиҳон шартлари тенг амалга оширилади ва оширилмоқда ҳам...
Nom: Re: Ð¢ÐÐ¡ÐÐ’Ð’Ð£Ð¤ Ð’Ð ÐÐÐ¤Ð¡ Ð¢ÐÐ Ð‘Ð˜Ð¯Ð¡Ð˜
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 17:19:17: САВОЛ: - Тасаввуфни сз даврини тугатган таълимот дейдиганлар, уни кераксиз деб биладиганлар, «Менинг муршидимдан бошқа муршид йсқ, бслмайди ҳам», дегувчилар ҳақида нима дейсиз?

ЖАВОБ: - Бундай сътирофлар воқеликка ва одобга тсғри келмайди. Бир киши сз устозини севса нур устига нур, лекин «менинг устозимдан бошқа устоз йсқ», дейиш бир нарсани йсқлигини исботлаш, борлигини исботлашдан ксра жуда қийин. Инсон билими чеклангани боис, фақатгина менинг устозим бор, сзга ҳеч қандай устоз йсқ, дейиш, ҳар тарафни бирма-бир қараб чиққач, «бу ерда игна йсқ», дегандек гап. Бу воқеликка ва одобга мувофиқ смас. Бунинг устига Аллоҳнинг раҳмати ва лутфи ёмғир каби ҳар тарафга ёйилади. Аллоҳ бирон жойни файзсиз қолдирмаган.

«Бирон жой йсқки, пайғамбар юборилмаган бслсин. Ҳар жойда, албатта, халкни тсғри йслга чақирувчи ёки тсғри йслни курсатувчи жснатилмаган бслсин». Буларнинг баъзиларини Аллоҳ таоло бизга билдирганини, баъзиларини сса билдирмаганини Қуръони карим остлари билан хабар бермоқда: «Аниқки, Биз ҳар бир умматга: «Аллоҳга ибодат килинглар ва шайтондан йироқ бслинглар», (деган ваҳий билан) бир пайғамбар юборганмиз» (Аал —36).

Аллох севган ва А асулуллоҳнинг хизматини давом сттирган инсонларнинг борлиги табиийдир. Чунки ҳадиси шарифда айтиладики: «Умматимдан бир тоифа қиёматга қадар Ҳаққа ёрдамчи бслишда давом стади. Улар кинос қилувчиларнинг кинос ва уқубатларидан чсчимай, сз диний вазифаларини, шарафларини, хизматларини динларига путур етказмай адо ставерадилар».

МУХБИА : - Сермазмун суҳбатингиз учун миннатдорман, ҳазрат!
Nom: Re: ТАСАВВУФ ВА НАФС ТАРБИЯСИ
Yuborildi: Hanafiy 20 Aprel 2009, 18:28:41: МУНДАРИЖА

Маҳмуд Асъад Жўшон ҳазратларининг қисқача таржимаи ҳоли. (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169661#msg169661)

I. Ислом - адолат, маърифат исломнинг мақсади (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169666#msg169666)
Ёмонлик манбалари (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169668#msg169668)
Илм нуқсонлиги (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169671#msg169671)
Танбеҳга муҳтож булганлар (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169673#msg169673)

II. Ислом тасаввуфида нафс тарбияси (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169674#msg169674)
Нафс (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169674#msg169674)
Нафс ва фаҳш (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169676#msg169676)
Нафс, ақл ва имон (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169679#msg169679)
Нафс тарбиясининг аҳамияти (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169681#msg169681)
Исломда нафс тарбияси (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169683#msg169683)
Нафснинг табиий ва табиий бўлмаган (ноқонуний, нохуш) хоҳишлари. (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169685#msg169685)
Нафсни ислоҳ этиш йўллари (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169687#msg169687)

III. Тасаввуф нима? (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169690#msg169690)
Тасаввуфнинг мавзуси ва аҳамияти (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169692#msg169692)
Тасаввуфнинг асли (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169695#msg169695)
Тасаввуфдаги муҳим ва ҳассос баъзи нуқталар (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169697#msg169697)
Тасаввуф ва рамазон (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169700#msg169700)
Тасаввуф ва фиқҳ (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169702#msg169702)
Шариат ва тариқат (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169703#msg169703)
Тариқатнинг икки усули (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169704#msg169704)
Нақшбандийлик ҳақида (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169706#msg169706)

IV. Авлиёнинг сифатлари (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169707#msg169707)
Расулуллоҳ (с.а.в.)га тобе бўлиш (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169708#msg169708)
Авлиёуллоҳ ўлгандан кейин ҳам инсонларга фойдаси тегадиган зотлардир (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169709#msg169709)
Шайхнинг вазифаси (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169710#msg169710)
Шайхнинг методи (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169711#msg169711)

V. Дарвешлик ҳақида (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169712#msg169712)
Дарвешнинг ҳаёти расулуллоҳнинг ҳаётидир (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169714#msg169714)
Дарвешлик (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169715#msg169715)

VI. Зикр ва унинг фазилатлари, ўлимни ўйлашнинг фойдалариp (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169717#msg169717)
Кўзингни юм ва ўйла! (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169718#msg169718)
Кўнглингизни муршидингизга боғланг. (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169719#msg169719)
Аллоҳни зикр қилинг (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169720#msg169720)
Амалларнинг энг савоблиси - зикр (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169721#msg169721)

VII. Маҳмуд Асъад Жўшон ҳазратлари билан тасаввуф мавзусида ўтказилган суҳбат (http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=3577.msg169724#msg169724)