forum.ziyouz.com

Umumiy bo'lim => Madaniyat => Kino olami => Mavzu boshlandi: ЖАМШИДЖОН 26 Iyul 2009, 08:55:44

Nom: O"ZBEK KINOLARI, BUTUN JAXON FILMLARI, VA TOMOSHABIN HAQIDA FIKRINGIZ
Yuborildi: ЖАМШИДЖОН 26 Iyul 2009, 08:55:44
Assalomu aleykum!!!
Mavzuni ochishdan maqsad keyingi paytda reklama qilingan "Nortoy", "Boyvachcha" kinofilmlarini ko'rib ko'nglim to'lmadi? Nima deb o'ylaysiz: ular tomoshabinlarning ma'naviy saviyasini oshirishga emas, tushurishga xizmat qilmayaptimikan?!.. Film ijodkorlari film saviyasiga emas, kim qancha ko'p film ishlab chiqarishga e'tibor qaratishmayaptimikan?!..

Хозирги ишланаётган узбек филмлари юз фоиз талабга жавоб бермаслиги бор гап. Бундай мукаммал филмларни киска вакт ичида олишнинг имкони йук. Хатто Голивуднинг таникли кино усталарининг иши хам хамма вакт муваффакистли чикавермайди. Тугри танкид хар доим фойдали булади. Буни сунгги йилларда киночилигимизда амалга оширилаётган ишлар хам исботлайди. Турт-беш йил аввал олинган кинолардан бугунгилари савис жихатидан анча фарк килмокда. Аш режиссер ва сяенарий муаллифларининг купайётгани узбек киночилигининг келажаги борлигидан далолат беради. Кейин аста-секин кино мухлисларининг талаби хам ортиб борспти. Саёз олинаётган кинолар "банкрот"га учраётгани хам кино ишкибозларининг филмларни танлаб кураётганини билдиради. Менимча, санъаткорларимиздан хозирги шароитда ута юкори даражадаги филмларни кутишимиз бироз мантикка тугри келмайди. Чунки техник томондан биз бунга тайёр смасмиз. Узимизнинг кино оладиган махсус майдонларимиз, кучли техника ва технологислар ва хокозолар бизда хали мавжуд смас.
Киноларнинг мазмун-мохистига келсак, купгина режиссерларимиз ва уларни куллаб турган продюссерлар бугунги кун талабидан келиб чикиб кино олишмокда. Бунинг учун уларни хам тулик айблаб булмайди. Чунки кинотеатрларга асосан кимлар тушспти - ёшлар. Ашлар учун тайёрланган киноларда бироз булсин енгиллик мавжуд булади. Катта ёшдагилар, зиёлилар кинога тушмаганидан кейин улар бу йулни тутишлари аник гап. Агар кузатсак, узига хос юкори сависли кинолар хам олинспти ("Ватан", "Воиз" каби) лекин бу киноларда заллар тулиб тошгани йук. Чунки биз уни бориб курмаспмиз. Масалан мен хам шу филмларни телевизорда куриб таъсирландим, лекин кинотеатрга борганим йук. Демак, купрок "ёшларбоп" филмлар олинишига узимиз хам айбдормиз.
Лекин уша "ёшларбоп" филмлар хам тулик танкид килиб булмайди. Улар ичида снги гослар, проффесионал карашлар борлигини хам айтиб утиш керак. Шу ишга бел боглаган ёш режиссёрларни хам факат куллаб-кувватлаш лозим. Уйлайманки улар келажакда жахон киномотографисси даражасидаги филмларни бизга такдим стишади.
Мени купрок хориж сериаллари ташвишга солади. Хориж филмларига бу даражада каттик богланиб колиш схши смас, менимча. Айникса, болаларнинг сериаллар мухлисига айланиши... "Мен жумонгман" деб, бир бирига пичок укталган болалар бир ахмокликка кул уриб куймаслигига хеч ким кафолат бера олмайди. Бола-болада, кутилмаганда ёнидагига бирор уткир нарсани сукиб олиши хеч гап смас... А­симда, ёшлигимизда катталар уруш киноларни ёки хиндча киноларни куришимизга рухсат беришмасди. Хозир сса мактабга бормаган бола хам кайсидир сериал кахрамонини мендан схши танийди...

Lutfillo Tursunov tayorladi.
Nom: Re: O"ZBEK KINOLARI, BUTUN JAXON FILMLARI, VA TOMOSHABIN HAQIDA FIKRINGIZ
Yuborildi: ЖАМШИДЖОН 26 Iyul 2009, 08:57:22
Кино саноатини мен бир дуконга ухшатаман. Ундан инсон узига керакли булган молни олади. Бирок бу мол истеъмолга сроксиз булса-чи?! Уни истеъмол килган инсон касалланмайдими? Тан касал булса уни даволаш мумкиндир, бирок онг касалланса-чи?... Унга канча вакт кетаркин...

Яхши ухшатиш килдингиз. Бу бор хакикат. Агар авваллари дуконларда санокли турдаги махсулотлар булган булса, хозир уларнинг юзлаб турлари бор. Улар ичида соглик учун зарар булганлари хам керагича топилади. Бу холатни барча йуналишларда кузатиш мумкин. Жумладан, кино санъатида хам. Менимча бу демократик ривожланишнинг коидаси булса керак. Демак, биз истеъмолчи сифатида узимизга сифатлисини кидириб топишимизга тугри келади. Яъни сифат масаласини "бозор, талаб ва таклиф" хал килади. Бунга канча вакт кетиши ва унинг окибатлари кандай булиши купрок шу жамист зиёлиларига боглик. Сифатлини сифатсизга ажратиб бера оладиган омма вакиллари бошкаларга урнак булиши, керак булса ургатиши ва зарур хулосаларни (лозим булганда конун хужжатлари шаклида) чикариши керак булади. Ана ушанда хаммаси изга тушиб кетади.

Майли узбек кино саноати техник томондан хали схши такомиллашмаган скан, 40-50, 60- йилларда олинган кино фильмларни паст даражада дес олмаймиз-ку?! Улар бугунги кунда хам уз ахамистини йукотмаган, сависси хам юкори. Бундан ташкари миллий колорит сезилиб туради. Инсон узига керакли булган нарсани ола олади.

Бундай юкори сависли кинолар агар сътибор берсак, ун йиллар мобайнида битта-иккита олинган. Хозир хам 10-15 йил ичида битта-иккита кино зур чикиши мумкин. Лекин масаланинг бошка томони бор: хозир хает тезлашиб кетган. Агар утган аср урталарида битта кино йиллар давомида кинотеатрларда намойиш стилган булса хозирги кунда ахоли битта кино куриш учун бунча вакт кутишга сабри чидамайди. Сабаби ушу пайтларда жахон киноларининг хам саноклилари намойиш стилган. Хозир сса хориждан кунига битта кино кириб келспти, бугун бир филмни куриб, мазмунини чакмасдан туриб сртага иккинчисини курамиз. Шундай пайтда киночиларимиз йиллар давомида битта-иккита кино ишласа хам хеч кандай фойда (маънавий жихатдан) булмайди. Хаммаёкни хориж филмлари ёки сериаллари тулик сгаллаб олади. Хозирги киночилигимиздан бироз кунглим тулгани хам улар кул ковуштириб утиришгани йук. Мехнат килиб кино сратишспти. Барибир сависси бироз пастрок булса хам узимизнинг кино ва сериални хорижнинг купчилик филмларидан устун кусман. Чунки узимизнинг киноларда бир оз булсин миллийлик бор. Хозирча ишонаман: бир кун келиб бизнинг киномиз хам жахон скранларига чика олади ва асосийси узимиз курганимизда калбларимиз ларзага келади. Чунки шундай асарлар такдим стишга кодир ижодкорлар бизда булган ва бундан кейин хам булади...
Nom: Re: O"ZBEK KINOLARI, BUTUN JAXON FILMLARI, VA TOMOSHABIN HAQIDA FIKRINGIZ
Yuborildi: ЖАМШИДЖОН 26 Iyul 2009, 08:59:13
Тарихий сиймолар ёки тарихий жанрда сратиладиган фильмлар учун маблаг тежамаган маъкулрок деб уйлайман. Сабаби бизнинг кимлигимизни дунёга куз-куз киладиган нарса шундай фильмлар хисобланади.

Асосийси уша маблаг каердан олинади (бюджетданми ёки...)! Чунки агар мен продюсер булсам, тарихий филмга у даражада катта пул тикишга ботина олмайман. Чунки, сртага мен банкрот булишим мумкин. Мисол учун, Козогистонда суратга туширилган уша "Кочевник" филмини олайлик. Ушбу асар олиш учун 40 миллион АКШ доллари сарфланди. Лрокатдан сса бор-йуги 5 миллионга скин маблаг йигилди. Колган 45 млн зарар кимнинг чекига тушади?!
Бу кино ёмон олингани учун кам пул йигди, деб булмайди. Бунинг узига хос сабаблари хам бор. Лекин бу кинонинг асосий ютуги - миллатнинг тарихи, маданистини жахонга намоён стди. Шунинг учун хам зарарга (маблаг томонидан) тушиши мумкинлиги аник булса хам бундай киноларни олиш керак. Майли 40 000 000 $ ишлатиш керакмас, лекин бугунги киномотографис талабларига жавоб берадиган (спеясффектлар билан) уша замон рухини тулик курсатиб бера оладиган асар сратиш учун, менимча, камида 10 млн талаб стилса керак.
Nom: Re: O"ZBEK KINOLARI, BUTUN JAXON FILMLARI, VA TOMOSHABIN HAQIDA FIKRINGIZ
Yuborildi: ЖАМШИДЖОН 26 Iyul 2009, 08:59:48
Мана бу ерда (http://www.volgograd.ru/theme/info/culture/movie/kino/62391.pub) "Кочевник" фильмини "дабдала"сини чиkаришган
Nom: Re: O"ZBEK KINOLARI, BUTUN JAXON FILMLARI, VA TOMOSHABIN HAQIDA FIKRINGIZ
Yuborildi: ЖАМШИДЖОН 26 Iyul 2009, 09:00:56
Бу борада режиссёрларнинг фикрларини сшитиб курсак, режиссёр Бахром Акубов (У киши "Ташландик", "Сугдиёна" фильмларини ишлаган) "Телба", "Ланох", "Афсус" фильмлари ижодкорларини "угрилик"да айблаган.

- Аега нукул уз фильмларингизни мактайсиЗ? "Телба" ёмон чикмади-ку?! Балки, тан олишни хохламаётгандирсиз?
-"Телба" кучирма фильм. Куп кино асарлар шундай. Масалан, "Келгинди келин" Андриано Челентано ижросидаги " Кайсарнинг куйилиши" (Италис) фильмига таклид килиб ишланган. У хам шахарлик кизнинг кишлокка келиб колиши хакида. Бу итальснлар урф-одатига мос келиши мумкин, лекин мазкур сюжет бизнинг урф-одатга кучирилса кулгили чикади. Узбек кизининг кишлокка, бировнинг уйига бориб, "Мен углингиздан хомиладорман", дейиши кишини хайратга солади. "Ланох" фильми сса хиндларнинг "Касос ва конун" фильмига асосланган. Дхармендра ролини Улугбек Кодиров, Амитабх Баччан ролини Фаррух Соипов ижро стган. "Телба" сса менга "Титаник"ни сслатади. Кеманинг юкори кисмида аслзодалар тантана килишади.. Йигит бу байрамни куриб бугилиб кетади. Кизга "Шусм байрамми, юр, мен сени хакикий базму жамшидга олиб бораман", дес уни кеманинг пастки каватига олиб тушади. Киз узидан паст табакадаги одамларнинг тантанасидан завкланади. "Телба"да хам йигит кизга "Юр, мен сени метрога олиб тушаман" дес кизни метрода, трамвайда айлантиради. Киз бундан завкланади. Умрида метрога, трамвайга тушмаган булади-да! Аахотки, Узбекистоннинг пойтахти Тошкентда сшаб туриб, метрони билмаса?! Иккаласининг кулларини ёйиб туриши хам тасвирланган. Бу лавхани "Титаник"да курмаганмисиз?!
Мард булса менгга ухшаб айтсин. Масалан, "А омео ва Жульетта" фильми "А омео ва Жульетта" мотивлари асосида суратга олинган, деб очик айтганман-ку!
Nom: Re: O"ZBEK KINOLARI, BUTUN JAXON FILMLARI, VA TOMOSHABIN HAQIDA FIKRINGIZ
Yuborildi: ЖАМШИДЖОН 26 Iyul 2009, 09:04:08
Айрим режиссёрлар томашабиннинг дидига караб смас, балки бошка тарафларга караб фильм олишар скан. Бу борада "Телба", "Чашма", "Утов" фильмларининг режиссёри Алкин Туйчиевнинг фикри куйидагича скан:

- Алкин ака бугунги кун томошабинининг диди борасида кандай фикрдасиз?
- Дид борасида кимнидир айблаш ёки коралаш менимча, тугри смас.
Хамма нарса кишининг хохиши схтиёжидан келиб чикади. Бутун бошли халк, аудиторис устидан дидсиз деган хукмни чикара олмайсиз. Бизнинг томошабин купрок хис-хасжонли кечинмаларга кизикади: асар канча оддий хис-хасжонга бой булса, шунча схши. Зиёли катламнинг схтиёжини хисобга олиб, оддий омманинг талабини инкор стиб булмайди. А­хтимол, шуниси маъкулдир., хар холда, дид борасида тортишиш ноурин. Бу бир риторика. Хар ким уз йуригига тортгани билан хеч нарса узгариб колмайди. "Санъаткор инсоннинг дидини тарбислайди" , деган фикрга каршиман.
Оммавий маданист таргибот оркали амалга оширилади... Кино 30-йилларда оммавий жалб килиш воситаси булгандир, лекин сндиликда куп нарса телевиденисга, ахборотга боглик булиб колган...
Биз Европада ёки Голивудда факат схши фильмлар олинади десак, адашамиз. Хамма гап томошабин такдим стилаётган асарни канчалик тахлил кила олишида. Уни саралаб олиш хар кимнинг уз схтиёжи, кизикишидан келиб чикади. Тарковскийни курадиганлар санъатни фарклай олишлари, Камюни укийдиганлар фалсафани, психологисни тушуниши лозим.
Оддий хис-хасжонга курилган кинони хохловчилар Брюс Уиллесни куришлари кифос. Бу танлов. Мен дидактика тарафдори смасман. Хар ким узи истагандай сшайди. Куйни хам, счкини хам уз оёгидан осадилар, дейишади-ку... Биз факатгина таклиф киламиз