forum.ziyouz.com
Umumiy bo'lim => Islom => Mavzu boshlandi: Muhammad Amin 21 Noyabr 2009, 06:27:54
-
"œKimdan o’rnak olamiz" mavzusida bolalar uchun turkum mashg’ulotlar.
سم الله الرحمن الرحيم
Innal hamdulillah, nahmaduhu va nasta’inuhu va nastag’firuh. Va na’uzu billahi min shururi anfusina, va min sayyiati a’malina. May-yahdihillahu fala mudhilla lah, va may yudhlil fala hadiya lah. Va ashxadi alla ilaha illallahu vahdahu la shariyka lah, va ashxadu anna Muhammad ‘abduhu va rosuluh.
Barcha Alomlar Robbisi bo'lmish Alloh Subhanahu wa Ta'aloga hamdu sanolar wa Ohirgi Paygambari bo'mish Muhammad (Sallallallohu alayhi wa sallam)ga salowotlar bo'lsin.
Mashg’ulotlarni tuzishdan sabab:
Ko’pchilik esini tanigan bolalarda (3-12 atrofida) kimni yahshi ko’rasan, kimga o’hshaging keladi, eng yahshi ko’rib ergashadigan qahramoning kim kabi savollarga odatda ko’pchilik o’zi yahshi ko’radigan multfilm, kino seriallari qahramonlari aytadi. Men Doraman (multfilmdan), O’rgimchak odamman (spiderman kinosidan) degan javoblarni eshitadi odam. O’rgimchak odamni shunchalik yahshi ko’rganidan rasmlarini to’playdi, kiyimlaridayam shu obraz tasviri, hatto o’rgimchak odam kostyumini kiyib yuradi.Kam hollarda men Muhammad alayhissalam, Musa (Nuh, Iso) alayhissalomga, Abu Bakr r.a’ga, Anas r.a’ga, yoki o’zini yahshi ko’radigan hulqi chiroylik amakisi yoki ustoziga o’hshagim keladi degan javobni eshitamiz. Robbim Alloh, Payg’ambarim Muhammad sollallohu alayhi wassalam deyishadi, lekin Muhammad alayhissalomni kimligini ko’pchilik bolalar bilishmaydi.
Bularni eng katta sababi ularning tarbiyasi albatta. Ota onasi, uydagilari o’rgatmasa, tinch o’tirsa bo’ldi deb televizor yoqib qo’yilaversa, bolalarni birga yuradigan do’st dugonalarini kimligiga yahshi e’tibor qilinmasa aslida o’rnagimiz bo’ladigan shahslar qolib, o’rnak bo’lishga umuman arzimaydigan obrazlar bolalarning miyyasiga quyulib qoladi. Farzandlarga yangi tug’ilganidanoq berilgan tarbiya, o’sib katta bo’lgan muhit uni o’sish jarayoniga, dunyoqarashiga katta ta’sir qiladi.
Eng yahshi yo’l bu farzandni yoshligidan tug’ilganidan u bilan shug’ullanish. Nega bizni zamonda Imom Buhoriylar, Termiziylar yetishib chiqmaydi deb qayg’uramiz ko’p, lekin shunday insonlarni yetishishida katta rol o’ynaydigan yoshligidan tarbiyaga kelganda ko’pchilik oqsoqlanadi. Bolani miyyasi birinchi 3 oylikdan 3 yoshgacha shunaqa tez tarzda kattalashib rivojlanadi.10 yoshigacha til o’rganish qobilyapti, hotirada saqlab qolish qobilyati juda kuchli bo’lar ekan. Shuning uchunmikin avvalari ko’pchilik Qur’onni 6-10 yoshigacha yodlab olishgan.
Maqsadimiz:
Musulmon bola bilishi, tanishi, o’rnak sifatida eng birinchilardan bo’lib aytadigan shaxslar haqida o’rganish. Turli qiziq mashg’ulotlar qilib, bolalarni e’tiborini olish, oilani boshqa a’zolari ham shu narsaga jalb qilishlik. Faqat ona bilan bola o’rganib, dadasi, bobo buvisi, aka ukalar qolib ketsa ham bolada birozdan keyin nega endi faqat men o’rganaman bu narsani, ular hohlagancha televizor ko’radi deb ihlosi qaytishi mumkin.
Bolaning yoshi- 2 yosh 13 (14) yoshlargacha bo’lgan bolalar bilan qo’llansa bo’ladi ushbu mashg’ulotlarni inshaAlloh. O’zi yozishni, o’qishni biladigan bolalar mashg’ulotlarni asosiy qismini o’zlari qilishadi. Kichik yoshdagi bolalarga (2-5) onalar yordam berishlari kerak. InshaAlloh bu yoshdagi bolalar ham ko’p narsani tushinishadi.
Bolani tushunishi, qabul qilishiga qarab mashg’ulotlarni murakkablashtirish yoki soddalashtirish mumkin. Asosiysi doimiy jarayonda bo’lish kerak shug’ullanish, vaqtni foydali mashg’ulotlar bilan o’tkazish. InshaAlloh natijasini Alloh chiroyli qiladi deb umid qilamiz.
Nimalar kerak bo’ladi:
Vaqt----Asosan onalardan vaqt, izlanuvchanlik, tirishqoqlik, sabrlilik, doimiy shug’ullanishlik, talabchanlik zarur. Alloh roziligi hohlagan holda farzandimizga hech bo’lmaganda kichik bir chiroylik ilm o’rgatish, hulqini chiroyli bo’lishiga yordamlashish, vaqtini mazmunli o’tkazish.
Jihozlar---Qog’oz, qalam, kitoblar, printer (bo’lsa agar), turli rangli qog’ozlar, kartonlar va boshqalar.
Uydagi muhit----mumkin qadar agar bolaga telezor ko’rishga ruhsat berilgan bo’lsa shu vaqtni kamaytirishlik (iloji bo’lsa yo’q qilish hususan kofir mamlakatlarda yashaydiganlar) Buni alhamdulillah ilojisi bor. Ko’pchilik ramazon oyida shu televizorsiz chiqishadiyu, shu kabi harakat qilsa bo’ladi. Nafaqat bolalarni televizor ko’rish vaqtni, balkim kattalarninikiyam kamaytirish, hech bo’lmaganda bolalar uydalik paytida, uyg’oqlik paytida kamroq televizor yoniq turish kerak.
Foydali va halol bo’lgan narsalarni ham televizordan ko’rganda chegara bo’lish kerak bola uchun. Sog’ligiga ta’sirini hisobga olganda.
Mashg’ulotlar tartibi:
1. Payg’ambarlar haqida
2. Sahobai ikromlar haqida
3. Tobeinlar haqida
4. Islomning buyuk olimlari, ibrat bo’ladigan shaxslar haqida
-
Bismillahir Rohmanir Rohiym!
Avvalo Hajj Mavzusini o’rganish uchun materiallar:
1. Islomiy taqwiymni biroz esga solamiz.
Zulhijja oyi qaysi oydan keyin keladi, uning yilning ohirigi oyiligi, undan keyingi keladigan oylar haqida tushuncha beramiz. Qamariy oylar qanday hisoblanadi, buni takrorlaymiz inshaAlloh.
Islomiy taqwiym presentatsiyasi:
http://www.box.net/shared/qqs5hkt5l1 (pps)
http://www.box.net/shared/n7dbd24ffr (pdf)
-
2.Zulhijjaning dastlabki 10 kunida qiladigan amallarim haqida material:
http://www.box.net/shared/18bz6qf89s
-
3. Ibrohim alayhissalom qissasini yana bir takrorlaymiz, aynan hajj mavzusida shu hajj bilan bog'liq joylariga ko'proq urg'u beriladi inshaAlloh.
Ibrohim a.s qissasi:
http://www.box.net/shared/hx43y0zs93 (pps)
http://www.box.net/shared/03nr3s78bk (pdf)
-
3. Virtual Hajj
http://www.pbs.org/muhammad/virtualhajj.shtml
-
4. A) Ka’bahni katta kichikligiga qarab tartiblash mashg’uloti.
Ushbu 2 mashg’ulot.Umm Nu'manni blogidan .
http://amuslimchildisborn.blogspot.com/2009/10/kaaba-sequencing-activity.html
-
4. B)Hajj mashg’uloti: Qo’shish va Ayirishni o’rganishni boshlash bo’yicha.
http://amuslimchildisborn.blogspot.com/2009/11/hajj-activity-introduction-to-addition.html
-
5. Ka'bah’ni 3 D ko’rinishida.
(bollarga qiziq boladi inshaAllah, muzikaliklari bulsa, ovozini ochirib qoyib qoyarsilar)
http://hajj4kids.wordpress.com/2009/10/26/3-d-animaton-video-of-kaba/
-
6.Hajj haqida o'rganaman degan mavzuda qisqacha qo'llanma.
Ko'proq, o'zimiz organib (kattaroq yoshdagi bollar mustaqil organsa buladi inshaAlloh) bollarga tushuntirib beradigan formatda. hatolarini aytseylar, tog'rilab qoyishga harakat qilamiz inshaAlloh.
mana:
http://www.box.net/shared/7mirsk4h8k (pps)
http://www.box.net/shared/ks11vxl4ub (pdf)
-
7.Haj qanday qilinadi mavzusida qo’llanma.
Uyda haj qilish uchun bir setting qilib, bollar bilan haj qilishga harakat qilsa bo’ladi inshaAlloh. Lekin avval hajni qanday qilish kerakligi organishimiz kerak, ma'lumotlarni oqib, qisqaroq qilib jamlab, shu qo’llanmani tuzdik.
http://www.box.net/shared/gmavlrdca2 (pps)
http://www.box.net/shared/y0bcaihzzl (pdf)
-
8. Jamarotda tosh otish. Toshlar to’plash (sanash, qo’shish, ayirish kabilarni o’rganish uchun)
Jamarotni oldin bolaga tushuntiriladi. Iloji bo’lsa uydagi bor jihozlardan jamarotga o’hshash joy quriladi.
Toshlarni sanab savatchaga solish, sanab otish. Tosh qanchalik bo’lish kerakligini Hajni qanday qilaman qo’llanmasidan o’rgansa buladi. (nohatday, danakdan kichik bo’lishi kerak ekan).
-
Hadis:
Abu Hurayrah r.a Payg’ambar sollallohu alayhi wassalamdan shunday rivoyat qiladi: "œInson vafot etsa, uning amali uziladi, ammo uch narsa (to’htamay yetib turadi): sadaqai joriya, qoldirgan manfaatli ilm va haqqiga duo qiladigan solih farzand." (Sahih Muslim 4005 raqamli hadis)
-
2. Rasmga ko'rsatilgan taqwiym kabi bolalar uchun islomiy taqwiym burchagi yasab berishingiz mumkin.
(http://i025.radikal.ru/0911/b4/2604863979d5.jpg) (http://www.radikal.ru)
Kerakli materiallar: (aslida bular bo'lmasada, hamma narsani qo'lda yozib, chizib tuzsa ham bo'ladi inshaAlloh, lekin ishim tezlashsin, bir tekkisda chiroyli chiqsin, qulay bo'lsin deganlar tayyor materiallarni printer'dan chiqarib ishlatishlari mumkin inshaAlloh.)
Bolalarning yoshi kattaroq bo'lsa mashg'ulotni asosiy qismini o'zi bajarishi kerak. 12 ta oyning nomlarini oqilishi va yozilishini arab tilida qo'lda yozilsa yanayam foydali bo'ladi.
-
Namoz va Duo burchagi
Namoz va Duo burchagi oilaviy bolalar hamda ota onalar uchun foydali ma'lumotlar to'plami bo'ladi degan niyyatda qilingan mashg'ulot natijasi. Namoz va Kundalik kerakli zikrlar, namoz vaqtlari haqida o'rganishgan mo'ljanllangan. Quyidagi qisqacha shu proektimiz haqida:
(http://s45.radikal.ru/i109/0911/fb/b146a6647885.jpg) (http://www.radikal.ru)
Nimalar o'rganishimiz mumkin?
1 Namoz Qismi:
(http://s04.radikal.ru/i177/0911/a4/3574577dc8ae.jpg) (http://www.radikal.ru)
1. Namoz nomlari arab tilida.
2. Namoz vaqtlarini rasmlar orqali kun/tunning qaysi qismidaligini o’rganamiz
3. Kunlik/haftalik namoz vaqtlarini yozib turishni, soatdan namoz vaqtlarini topishni.
4. Kunlik 5 vaqt namozdan keyin aytiladigan zikrlarni. Bu eslatma uchun qilingan. Ba’zan namozdan keyin odam chalg’iydi, nimadir bo’lib namozdan keyingi zikrlar qolib ketadi. Shunday paytlarda ko’zi mana shu namoz burchagiga tushsa ushbu eslatmani ko’rishi va zikrlarni aytishi mumkin. Masalan bamdod/shom namozidan keyin:
Allohumma innee deb boshlanadigan duo
Astag’firulloh (3)
SubhanAllah, Allohu Akbar, Alhamdulillah (33 marotaba)
An Nas, Al Falaq, Al Ihlos suralarini (3 marotaba) o’qishlik
la ilaha illa Allohu wahdahu laa shareeka lah... zikrini 10 marotaba o’qishlik kabilarni eslatib turadi.
-
2-Duolar qismi:
(http://s44.radikal.ru/i103/0911/d5/2bcad367564b.jpg) (http://www.radikal.ru)
Ushbu duolarni ham alohida alohida kitobcha shaklida qo’ydik. Kerakli vaqtda olib hali yodlamagan duolarni o’qib qaytaramiz, yod olganlarimizni bir qator qayta takrorlab olamiz. Har kuni o’qib turishlik bilan sekin sekin hotirada ham saqlanib qoladi inshaAlloh. Rasmlar bilan qaysi duo qaysi cho'ntakchada joylashgan oson topib olinadi (bolalarni yoshlari sal kattalashgandan keyin ular ham foydalansa bo'ladi inshaAlloh)
-
1.Namoz ichidagi duolar:
(http://i069.radikal.ru/0911/69/aad9c26a97b8.jpg) (http://www.radikal.ru)
Qiyomda turganda: namoz boshidagi duolar
Rukuda- rukudagi va rukudan ko’tarilayotgandagi duolar
Sajdada- sajdadagi, ikki sajda orasidagi, tilovat sajdasi duolari
Qa’dada (jalsa)-salowat aytish, tashahhud, ohirgi tashahuddan keyingi salomdan oldingi duolar, salomdan keyingi duolar kabi.
-
2. Kundalik kerakli duolar:
Uhlab turganda o’qiladigan duolar
Ertalabki duolar
Kechqurungi zikrlar
Uhlashdan oldin aytiladigan zikrlar
(http://i020.radikal.ru/0911/3d/bb9354657e51.jpg) (http://www.radikal.ru)