forum.ziyouz.com
Yurtdosh => Hamyurtlar => Toshkent shahri => Mavzu boshlandi: muxbir 21 Yanvar 2010, 16:15:29
-
Тошкент шаҳри туманлари
Акмал Икромов тумани — Т.даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1977 й. Чилонзор ва Октсбрь (ҳоз. Шайхонтоҳур) туманларини ихчамлаштириш мақсадида, улар ҳудудида ташкил стилган. Давлат арбоби Акмал Икромов номига қсйилган. 1977 й.дан ҳоз. чегарасида жан. ва жан.шаркдан Заргарлик ва Қатортол ксчалари билан бошланиб, ғарб ва шим.ғарбда автомобиль ҳалқа йслига туташади. Майд. 2797 га, жумладан, кскаламзор ерлари — 1124 га. Аҳолиси 228,3 минг киши (2004). Ксчалар сони 424 тани ташкил стиб, шундан 8 таси марказий ҳисобланади. Асосий автомагистраллари: Лутфий, Ҳамроқул Турсунқулов, Фарҳод, Султон Сегизбоев, Уйғур, Аазарбек, Зиё Сайд, Тсқимачи ксчалари ва Кичик ҳалқа йсл. Туманда 50 та маҳалла мавжуд.
Туман ҳудудида қуйидаги саноат корхоналари: заргарлик зди, булкакондитер, сут ктлари, «Тошкентсут» акяисдорлик жамисти, «Фонон» зди, «ОсиёФуд» нон маҳсулотлари корхонаси, «Чевар» тикувчилик ишлаб чиқариш. бирлашмаси, «Газавтоматика» корхонаси, «Тошинтерм» Ўзбекистон — Хитой, «Шайхонтоҳуртекстиль» ксшма корхоналари, Тошкент механизаяис воситалари ва жиҳозлари ҳамда станоксозлик тажрибаскспериментал механика зди, тсқимачилик ктининг 4йигирувтсқув фкаси, 13 автотранспорт ва 5 қурилиш ташкилоти мавжуд. Туманда Жаҳон тиллари унти, Давлат солиқ академисси, юридик коллежи, санъат интернат мактаби, 3 та академик лияей, 5 касбҳунар коллежи, 37 умумий таълим мактаби, 53 болалар боғчаси ва сслиси, 8 даволаш сслиси, 6 даволашпрофилактика муассасаси, 22 поликлиника, 6 оилавий поликлиника, 5 касалхона ва диспансер бор. Туман аҳолисига 512 озиқ-овқат ва 550 саноат моллари дскони, 420 маиший хизмат ксрсатиш шохобчаси хизмат қилади. 2 маданист уйи, 8 жамоат кутубхонаси, «Ватан» кинотеатри, Акмал Икромов номидаги маданист ва истироҳат боғи бор. Турар жой фондининг умумий фойдали майд. 3486 минг м2 (2004). Туманда қурилиш ишлари 1966 й.дан бошланган. Т. ни реконструкяис қилиш ва ривожлантириш Бош планига мувофиқ туманда катта қурилиш ишлари олиб борилмоқда; 70, 72 АТС, стоматологис поликлиникаси, маиший хизмат ксрсатиш шохобчалари, «Карвонсарой бозори», «Ўрикзор», «Гулистон» турар жой массивлари, болалар боғчалари, мактаблар қурилиб ишга туширилди. Фарҳод ва Уйғур ксчалари кенгайтирилди.
-
Бектемир тумани (1990 й. гача Ааримонов) — Т. даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1960—81 й.лар Бектемир шаҳарчаси: 1973—90 й.ларда шаҳар, 1981—90 й.ларда давлат ва жамоат арбоби, ёзувчи Ааримон Кербалай Аажаф угли Ааримонов (1870—1925) номи билан юритилган. 1990 й. дан Т. таркибидаги Бектемир тумани. Чирчиқдарёсининг чап соҳилида. Бу даре Бектемир туманини бошқа туманлардан ажратиб туради. Майд. 1,83 минг га, шу жумладан кскаламзорлаштирилган ҳудуди 0,012 минг га. Аҳолиси 29,9 минг киши (2004). Ксчалар сони 45 та. Асосий йирик ксчалари: Ҳусайн Бойқаро, Оҳангарон шоҳксчаси, Бектемир. 12 та маҳалла мавжуд. Туман ҳудудида «Ўзсматана», «Агрокерамика», «Мирмакс» қсшма корхоналари, 17 саноат корхонаси, шу жумладан, Тошкент мотор, «Иргидромаш» ва б., 9 транспорт муассасаси, «СредазВАИИгидромаш» и. т. института, 5 умумий таълим мактаби, мусика мактаби, болалар спорт мактаби, 13 болалар боғчаси, 16тиббиётдаволаш муассасаси, 4 поликлиника бор. Туманда 522 йирик ҳамда кичик срта бизнессубъектлари фаолист ксрсатади, шундан 44 таси хорижий инвестияислар иштирокида тузилган корхоналардир. Туман аҳолисига 11 озиқ-овқат, 4 саноат моллари, 7 аралаш моллар дсконлари, универмаг, 30 овқатланиш корхонаси, маиший хизмат ксрсатиш шохобчалари хизмат қилади. 5 жамоат кутубхонаси, клуб, маданист уйи, кинотеатр, 10 дан зиёд болалар спорт майдончалари, теннис корти, 2 футбол майдони бор.
Туманда Ўрта Осиёда сгона бслган «Гольфклуб» ташкил стилган.
-
Мирзо Улуғбек тумани (1935 й.гача — Лролетар тумани, 1992 й.гача Куйбишев тумани; 1992 й. майдан Мирзо Улуебек тумани) — Т.даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1929 и. ташкил қилинган. Ҳоз. чегараси 1978 й. дан буен сзгармаган. Т.нинг шим.шарқий қисмида жойлашган. Т. маркази (Амир Темур хиёбони)дан бошланиб, шим.шарқий томонга, Тошкент автомобиль ҳалқа йслигача боради. Феруза мавзеси, Тошкент трактор зди, Улуғбек шаҳарчаси ғам туман ҳудудига киради. Майдони 3,2 минг км2, шу жумладан, кскаламзорлаштирилган ҳудуд — 0,579 минг га. Аҳолиси 247,6 минг киши (2004). Туман ҳудудида тарихий ва маданий ёдгорликлардан Кирха (1892) сакланган. Ксчалар сони 532 та. Асосий магистраллари: Лушкин, Ларкент, Темур Малик, Оққсрғон ксчалари, Буюк ипак йсли шоҳксчаси, Ҳабиб Абдуллаев ксчаси, Кичик ҳалқа йсл. 49 та маҳалла мавжуд. Туман ҳудудида 377 йирик корхона, шундан 28 саноат корхонаси (шу жумладан, «Тошкенткабель», трактор здлари, «Ўзбекистон пахтачилик машинасозлиги», локбсёқ здлари.), 3119 кичик ва срта бизнес субъектлари бор. 27 и.т. института, 10 лойиҳа инти, 4 олий сқув юрти (Маданист инти, Жаҳон иктисодиёти ва дипломатис унти ва б.) хамда умумқсшин қсмондонлик билим юрти, ҳарбий академис, Ички ишлар вазирлиги академисси, Тошкент врачлар малакасини ошириш инти, ёзувчилар, композиторлар, меъморлар ижодий уюшмалари ва театр жамисти, 33 умумий таълим мактаби, 12 касбхунар коллежи, 4 болалар мусиқа мактаби ва санъат мактаби, 10 касалхона ва диспансер, «Она ва бола» маркази, 11 оилавий поликлиника, 2 тиббийсанитарис қисми ишлаб турибди.
Аҳолига 176 озиқ-овқат дскони, 244 саноат моллари дскони, 304 умумий овқатланишкорхоналари, 517 маиший хизмат ксрсатиш шохобчаси хизмат қилмоқда. Мухтор Ашрафий, Сергей Есенин уймузейлари, 28 жамоат кутубхонаси, 3 маданист уйи ва саройи, 3 маданист ва истироҳат боғи, ҳайвонот боғи ва б. ишлаб турибди. Турар жой фондининг умумий фойдаланиш майд. 2579 минг м2.
-
Миробод тумани (1992 й.гача Ленин тумани) — Т.даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1929 й. Шайхонтоҳур тумани билан биргаликда ташкил стилган. Ҳоз. чегараси 1977 й. дан буен сзгармаган. Туман Т.нинг жанубий қисмида жойлашган. Шим. да Амир Темур хиёбонидан ҳалқа йслигача чсзилган. Майд. 1,71 минг га, шу жумладан кскаламзорлаштирилган ҳудуди —0,356 минг га. Аҳолиси 123,8 минг киши (2004). Ксчалар сони 103 та, шундан 8 таси марказий ксча ҳисобланади. Буларга Фитрат, Мовароуннаҳр, Аукус, Космонавтлар ксчаси, Т. Шевченко, Фарғона йсли ва б. киради. 39 та маҳалла мавжуд. М.т. жанубдан Бектемир, шарқдан Ҳамза, шим.дан Юнусобод, шим.ғарбдан Яккасарой, жан.гарбдан Сергели туманлари билан чегарадош. Туман чегаралари Шароф А ашидов, Истиқлол, Охунбобоев, Фарғона йсли, Тошкент Катта ҳалқа йсли, Бешкент, Фитрат, Турғунбоева,. Оқ йсл, Кичик Бешёғоч, Аукус, Кунаев ксчаларидан стади. Тошкент метрополитенининг «Ойбек», «Тошкент» станяислари М.т. ҳудудидадир. Туман ҳудудидан 4 та канал (Баратхсжа, Қорасув, Салор, Толариқ) оқиб стади.
М. т.да 3167 корхона ва ташкилот фаолист ксрсатади, шундан 349 таси йирик, 818 таси кичик ва срта бизнес субъектларидир. Тошкент ш. бсйича саноат ишлаб чиқариш. умумий ҳажмидаги туманнинг улуши 10,5% ни ташкил стади. «Ўзслектроаппарат», «Ўзкимёфарм», «Фотон», «Тонг» акяисдорлик жамистлари, «Ўзтемирйслмаштаъмир», «Учқун» каби йирик саноат корхоналари республика аҳамистига сга.
М.т.да асосий доирадаги саноат корхоналари сони 31 тани ташкил қилиб, саноатнинг 8 та тармоғи бсйича фаолист юритадилар, булар енгил саноат, озиқ-овқат, тиббиёт, матбаа саноати, машинасозлик ва металлни қайта ишлаш соҳаси, ёғочни қайта ишлаш ва қоғоз ишлаб чиқариш. саноати, кимё ва нефть кимёси саноати, қурилиш ашёлари ишлаб чиқариш. тармоқдаридан иборат. Халқ истеъмоли моллари ишлаб чиқариш. ҳажмларининг снг юқори ссиш суръатлари енгил, озиқ-овқат саноат соҳаларида кузатилади.
Туман скспорт салоҳистининг асосий қисми «Ўзбекистон ҳаво йсллари» ва «Ўзбекистон темир йсллари» компанисларига тсғри келиб, Тошкент ш. бсйича скспортнинг 1/3 қисми туман улушига тсғри келади.
Тумандаги сзида чиқарилган маҳсулот скспорти билан шуғулланувчи корхоналар «Узслектроаппарат», «Фотон» акяисдорлик жамистлари, «Кварк», «Ўзтемирйслмаштаъмир», «Ташслектроаппарат» корхоналари ва б.дир.
М.т.да Миробод бозори, асропорт, т.й. вокзали, 17 умумий таълим, 2 мусиқа, 3 спорт мактаби, 8 касбҳунар коллежи, 3 академик лияей, 6 олий сқув юрти (Тошкент Вестминстер унти, Тошкент давлат авиаяис, Тошкент фармаяевтика, Тошкент темир йсллари транспорти муҳандислари, Тошкент шарқшунослик, Тошкент автомобиль ва йсллар интлари), 5 срта махсус билим юрти фаолист ксрсатади. Аҳолига 778 савдо ва 180 маиший хизмат ксрсатиш шохобчаси хизмат ксрсатади. Улардан 108 озиқ-овқат, 55 саноат моллари дсконлари, 227 овқатланиш, 160 ноозиқ, 160 аралаш, 58 ностаяионар савдо шохобчаларидир.
Тошкент шаҳар, вилост ҳокимистлари, Алишер Аавоий номидаги сзбек давлат академик опера ва балет катта театри, Тошкент давлат рус академик драма театри, шунингдек, 4 маданист уйи, 2 маданист ва истироҳат боги, Le Meridian otel Tashkent Palace, «Лойтахт» меҳмонхоналари, 7 кутубхона, Санъат, Темир йсл техникаси, Тиббиёт музейлари, Ўзбекистон БА Марказий ксргазма зали мавжуд. Туманда 1 клиник шифохона, болалар касалхонаси, шаҳар клиник рухий касалликлар шифохонаси, 2туғруқ мажмуаси (4 ва 5 сонли), 40 оилавий поликлиника, Темир йсл, Ташқи ишлар вазирлиги, Ички ишлар вазирлиги, Марказий консультатив ташҳис поликлиникалари, стоматологис поликлиникаси (7сонли), шаҳар жисмоний тарбис диспансери, теританосил касалликлари диспансери (1сонли), Тошкент шаҳар йсловчитранспорт тиббиёт санитарис қисми, шаҳар болалар руҳийасаб касалликлари шифохонаси ва санаторий ишлаб турибди. Турар жой фондининг умумий майд. 1432,1 минг м2.
-
Сергели тумани — шаҳардаги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1967 й.да ташкил стилган. Т. шаҳрининг жан. ғарбий қисмида. С. т. ҳудуди марказий т.й. трассасидан Чирчиқ дарёси қайирларигача бслган ерларни, жан.ғарбда Чоштепа, Асғайқсрғон, Тошкент асропорти атрофи, Қсйлиқ 5—7, Сергели 1 — 8, Спутник (Йслдош), Дсстлик, Қурувчилар мавзелари, Аски Сергели, Саноат зонасини қамраб олади. Шим. ғарбдан Тошкент вилостининг Зангиота, жан.шарқяан Янгийсл туманлари билан чегарадош. Майд. 5,19 минг га, шу жумладан, кскаламзор ерлар 0,347 минг га. Аҳолиси 154,4 минг киши (2004). Маҳаллалар ва уйжой ширкатлари сони 33 та бслиб, 14 та мавзе ва Йслдош (Спутник) шаҳарчасидаги (1966 й.да ташкил стилган) 17 та кичик мавзедан иборат. Ксчалар сони 147 та. Асосий магистраллари: Тошкент автомобиль ҳалқа йслининг жан. қисми, Янги Сергели, Чоштепа, С. Толипов, Қипчоқ ксчаси; Тошкент— Ангрен т.й. ҳам туман ҳудудидан стади.
С.т.да 1101 корхона бслиб, шулардан 167 таси йирик, 252 таси кичик ва б. корхоналардир. 330 та саноат корхонасида: мебель, иккиламчи кора ва рангли металл, поршень, гигроскопик пахта, асфальт, резина ва пластмасса буюмлари, ёғочни қайта ишлаш, чарм ва б. маҳсулотлар ишлаб чиқарилади. «Файз» холдинг компанисси, «Мебель» корхонаси, авиаяис таъмирлаш зди, «Аоватор» (трактор поршенлари), «БаракатАльфа» (гигроскопик пахта), «Гринворд» (болалар озиқ-овқати, мева шарбатлари), Тошкент темир йсл масофаси (контейнерлар жснатади) корхоналари, Қуёшдан ҳимослаш буюмлари зди (пластмасса ромлар ва б.), «Тошкент» халқаро асропорти, Сергели авиаотрсдлари, 3 автокомбинат, «А АФ» автокорхонаси (йсловчиларга кичик автобусда хизмат ксрсатилади), 4, 12автобус саройлари мавжуд. Шунингдек, 973 та тадбиркор фаолист ксрсатади. Туманда 27 умумий таълим мактаби, 5 та мактабдан ташқари таълим маркази, 6 касбҳунар коллежи, 2 болалар спорт мактаби бор. Соғлиқни сакдаш системасида 491 сринли 3 та шаҳар касалхонаси, 5 поликлиника, туғруқхона, теританосил касалликлари диспансери, 33 дорихона Аҳолига хизмат ксрсатади. Ст. да Ўзбекистон А еспубликаси ташки иқтисодиёт миллий банки, Саноат қурилиш банки, «Асакабанк», Уйжой жамғарма банки, Халқ банки бслимлари мавжуд. Шаҳардаги снг йирик савдо мажмуаларидан дехдон бозори, Сергели, «Автомакон» бозори, Лойтахт Сергели савдо маркази ишлаб турибди. 8 кутубхона, 3 маданист уйи, Усмон Аосир ва Янги Сергели маданист ва истироҳат боғлари, мусиқа мактаби бор. 106 спорт иншооти, шу жумладан, стадион, 5 сузиш ҳавзаси, 43 спорт зали, 51 спорт майдончаси, 4 соғломлаштириш спорт мажмуаси мавжуд.
Туманда қурилиш ишлари, асосан, Тошкент зилзиласи (1966 й.)дан кейин бошланган бслиб, 1 ва 2 қаватли ёғоч уйлар қурилган. Сергели турар жой даҳасидаги 4 ва 9 қаватли бинолар 1980— 90 й.ларда қад кстарган. Ст. турар жой фондининг умумий фойдали майд. 2718,5 минг м2 (2004).
Туманнинг асосий йсналиши — умумшаҳар маркази билан боғлайдиган Янги Сергели ксчаси. Туман ҳудудида Чоштепа ва Асғайқсрғон археол. ёдгорликлари бор.
-
Собир А аҳимов тумани — Т.даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1970 й.да ташкил килинган. Собир А аҳимов номи билан аталган. 1980 й.дан ҳоз. чегарасида. Т.нинг шим.ғарбида жойлашган. Шим.ғарбда Тошкент вилости Зангиота тумани, шим. ва шим. шаркда Тошкент тумани, шаркда Юнусобод тумани, жан. ва жан.ғарбда Шайхонтоҳур тумани билан чегарадош. Майд. 3,4 минг га, шу жумладан кскаламзор ерлари 1,01 минг га. Аҳолиси 283,6 минг киши (2004). Ксчалар сони 290 та. Асосий магистраллари: Беруний, Аиёзов, Кичик ҳалқа йсл, Форобий, Зиёмов, Чимбой, Уста Ширин, Тансиқбоев, Ҳасанов, Ойбек ва Қорасарой ксчалари. 58 та махалла мавжуд.
Туман ҳудудида «Колорфлекс», «Империал», «Осиёбатарес» қсшма корхоналари, 30 саноат корхонаси, шу жумладан, «Тошкентмармар» ишлаб чиқариш. бирлашмаси, «Миконд», агрегат, тажрибамеханика, скскаватор таъмирлаш, «Компрессор», «Оникс» ва чинни здлари, «Тошкент мебель» и. ч. бирлашмаси, «Тола» (пиллакашлик) корхонаси, бош кийимлар фкаси, 10 автотранспорт ва 10 курили ш ташкилоти фаолист ксрсатади. Туманда 19 илмий тадқиқот инти, 4 лойиҳалаш ташкилоти («Ўзгазлойиҳа», «Ўзқишлоқхсжалик лойиҳа», Халқ таълими Вазирлигининг лойиҳаконструкторлик бюроси, «Таш. ЗАИИАЛ»), 3 олий скув юрти (ЎзМУ, ТошДТУ, 2Тошкент тиббиёт инти), 1 лияей, 1 касбхунар коллежи, 37 умумий таълим мактаби, 1 санъат, 1 та мусика мактаби, 60 та мактабгача тарбис муассасаси бор. Туман аҳолисига 47 оилавий поликлиника, 20 та касалхона, 8 маданист уйи ва саройи, 10 та кутубхона, ёш томошабинлар театри, табиат музейи, 3 та бозор, 5 та стадион, 6 та сузиш ҳавзаси, 57 спорт зали, 10 та теннис мажмуаси хизмат ксрсатади. Туман худудида «Оймомо» маданист ва истироҳат боғи, бир неча кичик дам олиш масканлари, «Ўзскспомарказ» халқаро ксргазмалар мажмуи, «Олимпис» мехмонхонаси фаолист ксрсатади. 110 озиқовкат ва 51 саноат моллари дукони, 196 умумий овқатланиш корхонаси, 467 маиший хизмат ксрсатиш шохобчаси мавжуд.
Мустақиллик йилларида Сағбон, Қорасарой, Форобий ксчалари кенгайиб, Мойқсрғон, Бешқсрғон мавзелари ташкил қилинди, уз. 1 км дан зиёд ксприк бунёд стилди.
Туман худудида меъморий ёдгорликлардан Барокхон мадрасаси, Қаффол Шоший мақбараси бор. Беруний, Фурқат, Собир А аҳимовваЛ. Б. Шастри, Бердақ, А. Кодирийга ҳайкал срнатилган. Шаҳар метрополитенининг Беруний метро стсси туман худудида жойлашган.
-
Чилонзор тумани — Т.даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1963 й.да ташкил килинган. Топонимистларнинг фикрича туман номи чилон (жийда) ссимлигидан олинган. Т. зилзиласи (1966) дан кейин туманда қурилиш ишлари авж олди. Т.нинг жан. ғарбий қисмида жойлашган. Шим. да Октепа канали, шаркда Бсрижар канали, жан.ғарбда Ўрта Осиё т. й. бсйлаб Т. автомобиль ҳалқа йсли ва Бобур ксчасигача давом стган. Майд. 2994 га, шу жумладан, кскаламзорлаштирилган майдонлар 1,334 минг га. Аҳолиси 217,1 минг киши (2004). Ксчалар сони 262 та. 45 та маҳалла мавжуд. Тумандаги баъзи жойлар Т. тарихи билан боғлиқ. Чилонзор Октепаси археологик ёдгорлиги (4—8-а.лар, 10— 11-а.лар), Абулқосим Шайх мадрасаси, Хайробод Ашон меъморий мажмуаси каби меъморий ёдгорликлар шу туман худудида жойлашган.
Асосий магистраллари — Халқлар дсстлиги, Муқимий, Чспонота, Фарҳод, Гавҳар, Чилонзор, Қатортол, АлХоразмий ксчалари. Ҳудудида қсшма корхоналар («Совпластитал» Ўзбекистон — Италис қсшма корхонаси, «Ўзбегиминтернешнл» қсшма корхонаси ва б.), 24 саноат корхонаси (шу жумладан, 3 пойабзал и. ч. бирлашмаси, ксрлар жамистининг и. ч. комбинати, «А еле ва автоматика», «Алгоритм» корхоналари, слектр рсзғор буюмлари здлари); 8 и.т. института, 8 лойиҳалаш инти, конструкторлик бюроси, Тошкент давлат иқтисодиёт унти, 38 умумий таълим мактаби, 20 академик лияей ва коллеж, 65 мактабгача ёшдаги болалар муассасаси; 9 касалхона ва 31 та поликлиника бор. Аҳолига 152 озиқ-овқат, 64 саноат моллари дсконлари, 121 умумий овқатланиш корхонаси, 96 маиший хизмат ксрсатиш шохобчаси, Чилонзор буюм бозори хизмат килади. Мукимий номидаги мусиқа ва драма театри, Давлат мусиқали комедис (оперетта) театри, 2 кинотеатр, Аавоий номидаги Миллий боғ, Ғафур Ғулом номидаги маданист ва истироҳат боғи, Халқлар дсстлиги саройи фаолист ксрсатади. 4 стадион, 101 спорт зали, 166 спорт майдончалари, 6 сув ҳавзаси, отчопар мажмуаси бор. Турар жой фондининг умумий фойдали майд. 3178 минг м2.
-
Шайхонтоҳур тумани — Т. даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1929 й. Октсбрь тумани номи билан тузилган. 1992 й.да Шайхонтоҳур (Шайх Хованди Тоҳур) тумани деб сзгартирилган. 1978 й.дан ҳоз. чегарада. Шим.ғарбда Зангиота тумани, шим.да Собир А аҳимов, шим.шаркда ва шарқда Юнусобод, жан. да Чилонзор ва Яккасарой, ғарбда Акмал Икромов туманлари билан чегарадош. Майд. 2,73 минг га, шу жумладан кскаламзорлаштирилган майдонлар 0,832 минг га. Аҳолиси 263,1 минг киши (2004). Ксчалар сони 622 та. Асосий магистраллари: Абдулла Қодирий, Аавоий, Узбекистан, Беруний шоҳксчалари, Фурқат, Уйғур, Самарканд дарвоза ксчалари. Халқлар дсстлиги, Хадра, Чорсу, Оятепа майдонлари, 48 та маҳалла бор.
Туманда 3379 корхона ва ташкилот мавжуд. 9 саноат корхонаси, шундан «Шарқ гули» бадиий, Тошкент тикувчилик, «Орзу» и. ч. бирлашмалари, Тошкент матбаа кти, кснмсйна зди ва б. ишлаб турибди. 3069 кичик ва срта бизнес субъектлари қайд стилган. Ш. т. да 18 вазирлик, давлат қсмиталари ва йирик идоралар, меъморлик ва шаҳарсозлик бош бошқармаси, 11 лойиҳалаш инти, Ўзбекистон А еспубликаси ФАнинг Аавоий номидаги адабиёт музейи, Сейсмологис, Лолимерлар кимёси ва физикаси, Микробиологис интлари, Архитектура ва қурилиш, кимётехнологис интлари, 16 срта махсус сқув юрти, 42 умумий таълим мактаби ва б. муассаса, ташкилотлар бор. 10 та оилавий ва стоматологис шифохонаси, 18 поликлиника ва амбулаторис, 8 касалхона хизмат ксрсатади. Мустақиллик йилларида туман ҳудудида Ўзбекистон давлат консерваторисси, Ислом университета, Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатис унти қошидаги академик лияей қурилди, Ўзбек миллий академик драма театри, «Чорсу» савдо маркази бинолари ҳамда Аски жсва бозори кайта таъмирланди.
Анг йирик гузарлари: «Гулзор», «Ипакчи», «Кскча», «Исломобод». Туманда «Янги Камолон», «Ҳувайдо», «Боғксча», «Чспонота», «Ипакчи» маҳаллаларида катта спорт майдонлари мавжуд. 562 озиқ-овқат, 346 саноат моллари дсконлари, 174 маиший хизмат ксрсатиш шохобчалари, «Чорсу» савдо маркази туман аҳолисига хизмат ксрсатади.
Ўзбек миллий академик драма театри, Аброр Ҳидостов номидаги Ўзбек давлат драма театри, Сатира театри, А ус ёш томошабинлар театри, яирк,
«Санъат саройи», «Ўзксргазмасавдо» саройи, 9 маданист уйи ва муассасаси, Кино уйи, 22 жамоат кутубхонаси, 4 кинотеатр ва б., «Лахтакор» стадиони, «ЖАА » спорт мажмуи, «Шарқ», «Хадра», «Ашлар уйи», «Sun Shine Tyron» меҳмонхоналари ишлаб турибди. Туман ҳудудида меъморий ёдгорликларидан Кскалдош мадрасаси (16-а.), Юнусхон (15-а.), Шайх Зайниддинбобо (13—14алар) мақбаралари сакланган.
-
Юнусобод тумани — Т. даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1936 й.да Киров тумани номи билан ташкил қилинган. 1992 й. май ойидан Юнусобод тумани деб аталади.
Юнусобод номининг келиб чиқиши ҳақида турлича фикрлар бор. Айрим тадқиқотчилар (акад. А. Муҳаммаджонов) фикрича, жойнинг номи жуда қад. бслиб, асли «Юнусработ» деб аталган. Бу сринда «работ» карвонсарой маъносида қслланган (қ. А абот). Шим. томондан шаҳарга кирувчилар шу жойда қсниб стишган. Маҳаллий зиёлиларнинг фикрича, жойнинг номи себзорлик тадбиркор Юнусҳожи Аодирҳожи сғли (19-а., Юнусобод Октепасида боғроғлари бслган) ҳақидаги ривостлар билан боғлиқ. Туман шаҳарнинг шим. қисмида жойлашган. Амир Темур хиёбонидан бошланиб шим. томонга, Тошкент катта ҳалқа йслигача давом стади.
Майд. 4,14 минг га, шу жумладан, кскаламзорлаштирилган майд. 1,073 минг га. Аҳолиси 289,0 минг киши (2004). Ксчалар сони 441 та. Асосий магистрал ксчалари: Шароф А ашидов, Амир Темур, Аҳмад Дониш, Хуршид, Ғани Мавлонов, Жаҳон Обидова, Гвардис полковниги Хсжаев. 50 та маҳалла мавжуд. Туман ҳудудида 3547 корхона ва ташкилот бслиб, кичик ва срта бизнес субъектларининг саноат и. ч. даги улуши 36,3%, қурилишда 64,2%, савдо ва умумий овқатланиш соҳасида 50,9% ни ташкил стади. Улар орасида 155 та қсшма корхона фаолисти и. ч. ва аҳолига хизмат ксрсатишга йсналтирилган.
Саноат корхоналаридан «Узбекқишлоқмаш», «Юлдуз» тикувчилик, «Асбобсоз», «А аупхон» корхоналари; вагон таъмирлаш здлари, китобжурнал фкаси, «Ўзбекснерготаъмир» и. ч. бирлашмалари ва б. ишлаб турибди. Чет сл инвестияислари иштирокида фаолист ксрсатаётган «Дилек интерпрайс», «Айлин Гида Санайи», «Азис Силк» шсъба корхоналари, «А астр», «Супертекстиль» корхоналари, шунингдек, мебель ишлаб чиқарувчи 3 та кушма корхона бор.
20 га сқин и. т. института, лойиҳалаш интлари, 6 лияей, 6 касбҳунар коллежи, 4 олий сқув юрти, 42 умумий таълим мактаби, 3 мусиқа мактаби, 70 мактабгача тарбис муассасаси, 8 та касалхона, 40 поликлиника ва амбулаторис муассасалари, 1 санаторий бор. 2 кинотеатр, «Туркистон» киноконяерт зали, Темурийлар тарихи давлат музейи, Ўзбекистон халклари тарихи давлат музейи, Ўзбекистон тасвирий санъат галересси, ҳайвонот боғи, «Интерконтинентал», «Dedeman Silk Road», «Шератон» меҳмонхоналари, Шаҳидлар хотираси мажмуаси, 5 маданист уйи, 12 кутубхона, 186 спорт иншоотлари, Олай, Юнусобод бозорлари, 1785 та савдо, 356 та умумий ов~ қатланиш ва 467 та маиший хизмат ксрсатиш шохобчалари ишлаб турипти. Т.нинг асосий телевизион минораси туман ҳудудида жойлашган. Турар жой фондининг умумий фойдали майд. 5223 минг м2. Ю.т. ҳудудида Т. метрополитени Юнусобод йсналишининг Юнус А ажабий, Абдулла Қодирий, Минор, Ҳабиб Абдуллаев стсларидан слектр поездлар қатнайди. 2005 й.гача сна 3 стс (Ф. Хсжаев, «Юнусобод», «Туркистон»)ни ишга тушириш юзасидан ишлар олиб борилмоқда.
-
Яккасарой тумани — Т.даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1936 й. Фрунзе тумани номи билан ташкил қилинган. 1992 й. майдан Я.т. деб аталди. Туман Т. нинг жан. ва қисман марказий кисмида жойлашган. Шим.да Ўзбекистон ксчасидан жан.да Урта Осиё т. й. линиссигача чсзилган. Майд. 1,39 минг га, шу жумладан, кскаламзорлаштирилган ҳудуди 0,144 минг га. Аҳолиси 112,3 минг киши (2004). Ксчалар сони 156. Асосий магистраллари: Бобур, Усмон Аосир, Аукус, Узбекистан, Шота А уставели, Афросиёб ксчалари. 17 та маҳалла мавжуд. Туман ҳудудида 24 саноат корхонаси ва 32 қурилиш ташкилоти жойлашган. 3 автотранспорт корхонаси, юк ортиштушириш т. й. стсси, автовокзал ишлаб турибди. Йирик саноат корхоналаридан «Тоштсқимачи» кти, «Тошкент ёғочни қайта ишлаш зди», Темирбетон маҳсулотлари зди, «Агама» корхонаси, пойабзал, Саноатиндустрис бирлашмалари ва б. фаолист ксрсатади. 26 и. т. института, лойиҳалаш ташкилотлари ва конструкторлик бюроси, 4 олий скув юрти (Аизомий номидаги Ледагогика унти, Тсқимачилик ва енгил саноат инти, Маннон Уйғур номидаги Санъат инти, Тошкент Хореографис олий мактаби), 6 та касбҳунар коллежи ва лияейлар, 19 умумий таълим, 2 спорт, 2 мусиқа мактаблари, 8 кутубхона мавжуд. Туман аҳолиси саломатлиги муҳофазасини 14 даволаш муассасаси ва 5 та оилавий шифохона таъминлайди. «Тсқимачи» стадиони, 4 сузиш ҳавзаси, 29 спорт зали, 89 корхона ва муассасаларга қарашли спорт майдончалари, 2 меғмонхона, 1 кинотеатр, 9 кутубхона, Бобур номидаги маданист ва истироҳат боги, А еспублика Байналминал маданист маркази, қсғирчоқ театри, Амалий санъат музейи, Ўзбекистон Бадиий Академиссининг ксргазмалар зали мавжуд. Аҳолига 97 озиқ-овқат, 60 саноат моллари дскони, 188 умумий овқатланиш корхонаси, 129 маиший хизмат ксрсатиш шохобчаси, «Аскис» деҳқон бозори хизмат ксрсатади.
Тумандаги ксп қаватли бинолар асосан, «Бошлиқ», «Қушбеги» турар жой массивлари ва йирик магисграллар бсйлаб жойлашган.
-
Ҳамза тумани — Т.даги маъмурий-ҳудудий бирлик. 1968 й.да ташкил қилинган. Ҳамза номига қсйилган. Ғарбда Амир Темур хиёбони ва Йслдош Охунбобоев ксчасидан бошлаб шарқда Оҳангарон йслигача давом стади. Худуди 3,46 минг га шу жумладан, кскаламзорлар — 172 га. Аҳолиси 208,7 минг киши (2004). Кучалар сони 220 та. Асосий магистраллари: Жарқсрғон, Лисунов, Ҳамза, Йслдош Охунбобоев кучалари ва Фаргона, Оҳангарон йсллари. Ҳ. т. да 50 та маҳалла мавжуд. Туман ҳудудида 2152 та ташкилот, шу жумладан, 34 саноат корхонаси (Тошкент авиаяис ишлаб чикариш бирлашмаси, «Тошқишлоқмаш», «Тошмаргёғ», «Тошкентвино», «Ўзбек қоғози», «Ўзбекистон шампани», «Тошдонмаҳсулот», «Тошкентгуруч» акяисдорлик жамистлари корхоналари ва б.); 168 курилиш ташкилоти; т.й. транспорти корхоналари — тепловоз ва вагон деполари, Тошкент юк ортиштушириш т.й. станяисси бор. Шунингдек, туманда 37 транспорт ва алоқа корхоналари жойлашган.
Кейинги йилларда ташкил қилинган «Фарм Гласе» Узбекистан—Британис, «Туфин» Ўзбекистон—Исроил, «ЛокКолорСинтез» Ўзбекистон — Швейяарис, «ХобасТапо» Ўзбекистон—Германис—Швейяарис, «NWA» — Ўзбекистон—А оссис қсшма корхоналарида импорт срнини босувчи ва скспортбоп маҳсулотлар и. ч. йслга қсйилган.
Ҳ. т. да Ўзбекистон А еспубликаси ФА Лрезидиуми, 3 и. т. института, Ўзбекистон миллий ахборот агентлиги, 25 умумий таълим мактаби, 50 та мактабгача тарбис муассасаси, 5 мусика, мактаби, 4 касбҳунар коллежи, Тошкент биринчи тиббиёт инти ва бизнес мактаби бор. 9 касалхона, 30 поликлиника ва амбулаторис муассасаси, 1 қон куйиш станяисси фаолист ксрсатади. Аҳолига 359 озиқ-овқат, 595 саноат моллари дсконлари, 197 умумий овқатланиш, 324 маиший хизмат ксрсатиш шохобчалари хизмат килади. 16 жамоат кутубхонаси, 4 кинотеатр, 2 маданист саройи, 4 маданист уйи, «БахтА оҳат» дам олиш зонаси бор. Турар жой фондининг умумий майд. 2,5 млн.м2 га сқин.
«Ўзбекистон Миллий Аняиклопедисси»дан