forum.ziyouz.com
Jamiyat va inson => Salomatlik => Noan'anaviy tibbiyot => Mavzu boshlandi: Hadija 26 Oktyabr 2010, 10:19:14
-
Тик ссувчи ғозпанжа
Бсйи 15-50 см.га етадиган ксп йиллик ст ссимлик. Илдизпосси калта, йсғон ва ксп бошли бслиб, ер остида горизонтал жойлашган. Лосси кстарилувчи ёки тик ссувчи, тукли, юқори қисми шохланган. Май ойидан бошлаб августгача гуллайди. Даво мақсадида ссимликнинг сти ва илдиз-посси ишлатилади.
Ер устки қисми гуллаш вақтида, илдизпосси сса сентсбр-октсбрда, уруғи етилиш вақтида олинади. Ўти очиқ ҳавода юпқа қилиб ёзилиб қуритилади. Ўсимликнинг илдизпосси кузда (сентсбр-октсбр ойларида) ёки баҳорда (апрел-май) ковлаш олинади. Сснгра майда илдизларини ва поссини қирқиб ташлаб, сув билан ювилади. Тупроқдан тозаланади ва очиқ ерда қуритилади.
Ўтни сақлаш муддати 2 йил, илдизпосники сса 5 йил.
Ўсимлик таркибида 15-30 фоиз ошловчи моддалар, флавоноидлар, сллаг кислота, аскорбин кислота, сфир мойи, органик ва ёғли кислоталар, смолалар, крахмал ва бошқа моддалар бор. Илдизпоссида крахмал ва оқсил ксп. Ўсимликнинг илдизпосси меъда-ичак касалликларида ишлатиладиган чой йиғмалар таркибига киради.
Буриштирувчи ва антисептик дори сифатида оғизнинг шиллиқ қаватлари сллиғланиши (стоматит, гингивит), тиш оғриғи ва ангинада оғиз чайиш учун ҳамда меъда-ичак касалликларини (снтерит, снтероколит, диспепсис) даволашда ишлатилади. Бундан ташқари, илдизпос препаратлари чилла сра (скзема) ва бошқа тери касалликларини ҳам терининг куйган жойларини даволашда қслланилади. Шунингдек, томир тортишишига қарши ва оғриқ қолдирувчи хусусистга сга. Сийдик, сафро ва меъда шираси ажралишини кучайтиради. Қабзистнинг олдини олади.
Гинекологисда ссимлик препаратлари бачадон оғриганда ва ҳайз касалликларида тавсис стилади. Ошқозон оғриғи, ичак санчиғи билан кечувчи ич кетишини бартараф стади.
Халқ табобатида ссимликдан буйрак-тош ва ст-тош касалликларида, ичдан қон кетганда, бронхит, стенокардис ва дизентерисда фойдаланишади.
Ошқозон-ичак касалликларида 4 ош қошиқ гиёҳнинг устидан 1 л қайноқ сув қуйиб, соат дам едиринг. Сузиб, сиқиб олинг. Кунига 2-3 маҳал 1 стакандан ичилади.
Ташқаридан қсллаш учун қайнатма. 1,5 ош қошиқ гиёҳнинг устидан 1 стакан қайноқ сув қуйиб, 5 дақиқа қайнатинг. 2 соат дам егач, сузиб, стини сиқиб олинг. Лат еганда, чилла сра, бавосилда малҳам сифатида, тиш оғриганда ва милклар сллиғланганда чайиш мумкин.
Илдизпосси қайнатмаси. 1 ош қошиқ илдизпосга 1 стакан қайнатилган сув қуйиб, 15-20 дақиқа сув ҳаммомида ушлаб туринг. Совигач, устидан қайноқ сув қуйиб, дастлабки миқдорга етказинг. Кунига 4 ма-ҳал 2 ош қошиқдан ичилади.
-
Кумушсимон ғозпанжа
Бсйи 30-35 см.га етадиган ксп йиллик ст. Ер устки қисми таркибида ошловчи моддалар; витамин С, флавоноидлар ва бошқа бирикмалар, илдизида ошловчи моддалар бор.
Ўсимлик буриштирувчи, қон оқишини тсхтатувчи, сраларни битирувчи ва сллиғланишга қарши курашувчи хусусистга сга. Кумушсимон ғозпанжадан тайёрланган дорилар шамоллашлар, ангина, ич ке-тишини даволаш учун, қон оқишини тсхтатиш ва гижжаларга қарши восита сифатида ишлатилади. Ангина ва милклар сллиғланганда қайнатмаси билан ғарғара қилиш, оғизни чайиш фойда беради, ссимликнинг майдаланган барги йирингли сраларга қсйилади.
Ўсимликдан дамлама тайёрлаш учун 3 чой қошиғини 1 стакан сувга солиб, қайнаб чиққунча оловга қсйилади. Сснг сузиб, кунига 4 маҳал, овқатланишдан срим соат олдин чорак стакандан ичилади.
Муаллиф: Аилуфар АДХАМОВА
Манбаа: Ташхис газетаси