forum.ziyouz.com

Ilm va ziyo => Ma'rifat => Mavzu boshlandi: Nurdinboy 30 Dekabr 2010, 11:57:19

Nom: BADIIY ASARNING TUG'ILISHI.
Yuborildi: Nurdinboy 30 Dekabr 2010, 11:57:19
          Ushbu mavzda yozuvchilarning, adiblarning yaratayotgan ijod namunalarining dunyoga kelishidagi turfa jarayonlar, adiblar hayotidan turfa voqealar bayon qilinadi.
Nom: Re: BADIIY ASARNING TUG'ILISHI.
Yuborildi: Nurdinboy 30 Dekabr 2010, 12:10:08
MIGEL DE SERVANTES
(http://s53.radikal.ru/i141/1102/70/3ae2656e24e2.jpg)
        Jahonga mashhur shoh asarlar safini egallagan, romantizm bulog'laridan qonib suv ichgan Migel de Servantes o'zining  "DON KIHOT" asarining 1-qismini qamoqxonada yozgan bo'lsa, 2-qismini pivoxonaning 2 qavatida yozgan.

       Bundan xulosa shuki, ijod uchun ayrimlar aytganday bahavo joy, tabiat, dalalar, gullar... Va hokazolarning bo'lishi shart, deganlarning fikrlari bir yoqlama. Alloh bergan istedod bo'lmasa barchasi abas.
(http://s55.radikal.ru/i150/1102/d0/c5921a5cff4f.jpg)
Nom: Re: BADIIY ASARNING TUG'ILISHI.
Yuborildi: Nurdinboy 13 Yanvar 2011, 15:59:38
Мирзакалон Исмоийли
(http://s54.radikal.ru/i145/1102/c9/3ecdb62d69e3.jpg)
         Ҳудди шу каби ҳолат сзбек адабиёти дурдоналаридан бири ҳисобланмиш "œФарғона тонг отгунча" романининг ҳам бошидан стган. Асар муаллифи таниқли таржимон, истеъдодли ёзувчи Мирзакалон Исмоилий ушбу асарини қамоқхонадалигида қслига кирган қоғиз парчаларига, газета қолдиқларига ёзган. Бундан ташқари севимли ёзувчимиз Тоҳир Маликнинг сқинда нашрдан чиққан "œОзод инсон ҳақида қсшиқ" номли Мирзакалон Исмоилийнинг 100 йиллигига бағишланган хужжатли қиссанинг асосий хужжатлари ҳисобланмиш Мирзакалон Исмоилийнинг болалалик йиллари, Ўшдаги етимхонага, слка срлар мактабига қандай келиб қолганлиги, қисқаси асар қаҳрамони ҳақидаги ҳақиқатларнинг сзини ёзувчи Мирзакалон Исмоилийнинг сзи қамоқхонадалигида ёзган. Ўз кечмишини ёзишининг сабаби — дсстларинг устидан ёз, деганларни "œчалғитиш", имон синовидан схши стиш мақсадида атай ёзган нарсалари бслган. Улар сса бугунга келиб бир гсзал китобнинг асосини ташкил стган.
Nom: Re: BADIIY ASARNING TUG'ILISHI.
Yuborildi: Nurdinboy 14 Yanvar 2011, 17:17:42
Артур Конан Дойл
(http://s011.radikal.ru/i318/1102/3c/a6a7a85c8131.jpg) (http://s001.radikal.ru/i193/1102/57/eb1099095603.jpg) 


   Дунё детектив адабиётида Артур Конан Дойл номи у қадар машҳур бслмасада, аммо у сратган образ изқувар Шерлок Холмсни барча танийди. Жаҳонда Шерлок Холмс номи унинг муаллифи Артур Конан Дойл номидан ҳам машҳур бслиб кетганди, дейди таниқли рус адиби Корней Чуковский "œШерлок Холмс ҳақида" номли мақоласида. Машҳур инглиз ёзувчиси Артур Конан Дойл Лондон шаҳрининг Бейкер стрити(ксчаси)да сшаган ва сша ерда 1930 йилда оламдан стган. Шунга қарамай Лондондаги бу Конан Дойл сшаган уйга, Шерлок Холмс номига ҳар йили юзлаб, ҳаттоки, минглаб мактублар келар скан. Бундан ташқари дунёнинг турли бурчакларидан келган сайёҳлар ҳам Бейкер стритдаги 221-Б уйни ксрсатишни, шу уйни бир ксришни илтимос қилишар скан. Истеъдодли, фавқулотда зако ва беназир хулоса чиқариш санъатига сга бслган изқувар Шерлок Холмс образи бутун дунё китобхонлари қалбидан чуқур олган қаҳрамонлардан биридир. Аслини олганда бундай қаҳрамоннинг сзи тарихда бслмаган. Мутлақо тсқима образ. Лекин Лондонда ксплаб хусусистлари билан айнан схшамасада, бироқ бир қадар мос келувчи топқир, уддабурон ва истеъдодли ишбилармон кишилар бслган.
   Шерлок Холмс биринчи навбатда тсқима ва умумлашма образ. Бироқ ҳар бир ёзувчи қаҳрамон сратаётганида албатта унга бир воқеа иштирокчиси, сқини, қисқа қилиб айтганда ҳаётдаги маълум бир реал кишинининг ҳатти-ҳаракатлари туртки бслади. Дойлда ҳам Холмс образини сратишда ҳудди шу ҳолат устувор бслган. Яъни Конан Дойл А­денбург тиббиёт институтида сқиб юрган кезлари Жозеф Беллини исмли сқитувчи билан танишади. Бслажак ёзувчини сқитувчисининг фавқулотда зеҳнли ва кучли идрокка сгалиги, қолаверса беназир хулоса чиқариш санъати соҳиби сканлигини билиб, сша сқитувчисидан хулоса чиқариш  санъатини срганади. Айнан шу инсонни сзининг бслажак қаҳрамонини сратишда илк бора "œҚирмизи из" ("œОққа қизил билан") қиссасига бош қаҳрамон, Шерлок Холмс образи учун прототип қилиб танлайди. Конан Дойл адашмаган сди. Бу прототип унга тугунмас ва буюк шуҳрат келтирди. Албатта, Шерлок Холмс тарихий шахс — прототип — Жозеф Беллинининг айнан сзи смас. Азувчининг синчков кузатувлари натижасида снлаб изқуварлардан йиғилган методлар натижасида умумлашма образ — жаноб Шерлок Ҳолмс дунёга келган ва образ ёзувчи номини ҳам ҳаттоки "œсз номини" тарихда қолдириб моҳир изқуварларнинг бир тимсоли бслиб қолган.
Nom: Re: BADIIY ASARNING TUG'ILISHI.
Yuborildi: Nurdinboy 05 Fevral 2011, 15:20:41
Саид Аҳмад
   Саид Ахмаднинг "œУфқ" трилогисси уч қисмдан иборат. "œҚирқ беш кун", "œҲижрон кунларида", "œУфқ бссағасида". Аммо бу китоблардан биринчи бслиб "œҲижрон кунлари" қисми ёзилган. Кейинчалик сса қолган қисмлари ёзиб тугатилган.
   Асарни ёзувчи Дсрмондаги боғида тугаллаб, устози Абдулла Қаҳҳорга ксрсатганида, Қаҳҳор домла Икромжоннинг сғлини отиши саҳнаси қандайдир бсш саҳна, шуни сзгартиринг, деганларида Саид Ахмад туни билан слай-сйлай оҳири Икромжон қамишзор ичида сғли Турсунбойга қарата милтиқдан сқ отиб бир зум жим бслиб қолади, сснг қамишларнинг шитирашидан сғлининг слмаганини биладию, "œҳайрист тегмади" дейди. Ана шу икки жумланинг сзи асарнинг бадиий сависсини ниҳостда юксаклигини, қолаверса, ёзувчи маҳоратини белгилаб берган. Фарзанд доғи ота-она учун оғирдир. Аллоҳ ксрсатмасин сзининг қсли билан слдирилиши"¦ ана шунда ёзувчи сзгу шарқона одатларимизга содиқ қолади. Йсқса биз Икромжондан нафратланган, гарчи ҳоинлик қилган бслса-да, Турсунбойни оқлаган бслардик. Лекин дарбадарликнинг ниҳосси, қолаверса тақдири азалнинг қсли билан слади.    
(http://i001.radikal.ru/1102/c0/65adb17d05dd.jpg)