forum.ziyouz.com

Umumiy bo'lim => Islom => Rasululloh SAV va sahobalar => Mavzu boshlandi: AbdulAziz 02 Oktyabr 2006, 06:07:37

Nom: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: AbdulAziz 02 Oktyabr 2006, 06:07:37

Abdulloh ibni Abbos r.anhu:

Rosul Akramning amakivachchalari. Tafsir, hadis, fiqh va boshqa ilimlarning olimidir. Sahobai kiromning mashhurlaridan. Hijrattan oldin Makkada tavallud topganlar. 68 yili Toifda vafot etganlar.

Abulloh ibni Abbos r.anhu tavallud topganlarida otalari u zotni Rosul Akramning oldilariga olib bordilar. Payg'ambarimiz S.A.V tupruklarini uzotning tomoqlariga surkadilar hamda Abdulloh ibni Abbosning haqlariga duo qiladilar. Holalari Maymuna binti Horis r.anho Rosul AKramning zavjalari bo'lganligi bois Rosul Akramning uylariga tez tez kelib turganlar. Ba'zan kechalari ham o'sha yerda qolganlar. Tahorat olishni va namoz o'qishni Rosul Akramning o'zlaridan o'rganganlar.

Makkaning fathidan keyin Madinaga hijrat qilganlar. o'sha vaqtda 11-12 yoshlarda edilar. Rosul Akram zamonlaridan Qur'oni Karimning bir qismini yodlagan edilar. Rosul Akram vafot etganlarida 13-15 yoshlarda edilar. BUndan keyin Qur'oni karimni to'la yodlab Ubay ibni Ka'b r.anhu va Zayd ibni Sobit r.anhularga boshidan yoddan o'qib berdilar. Hz.Umarning ilm suhbatlarida juda ko'p qatnashib u zotdan ilm o'rgandilar. Abdulloh ibni Abbos r.anhu Qur'oni karimning tafsirida juda katta ilmga sohib edilar. Shu bois u zotga Tarjimanul Qur'an laqabi berilgandir. Ibni Mas'ud r.anhu u zot haqlarida "U Mufassirlarning sultonidir" deb e'tirof qiladilar.

Abdulloh ibni Abbosning tafsir kitoblari yo'qdir. Ammo muhtalif rivoyatlari bor. Islom olimlari u zotning rivoyatlari bilan tafsir kitoblarini bezaganlar.

Abdulloh ibni Abbos r.anhumo Rosul Akramdan juda ko'p hadis rivoyat qilganlar. ba'zi manbalarning xabar berishicha u zot rivoyat qilgan hadislar soni 1660 tadir. U zot umrlarining oxirlarida ko'zlari ko'r bolib qolgan. 68 yili bir hafta kasallikdan so'ng olamdan o'tganlar. Janozalarini Hz. Alining o'gillari Muhammad Al Hanafiyya o'qiganlar.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: AbdulAziz 02 Oktyabr 2006, 06:08:58

Abdulloh ibni Amr ibni Os r.anhumo:

Sahobalarning buyuklaridan, otalaridan oldin imon bilan musharraf bo’lga zot. Islomga kirmaslaridan oldin ismlari Os edi, keyin Rosul Akram Abdulloh deb o’zgartirganlar. Otalaridan 12 yosh kichik bo’lganlar. Tahminan 65 hijriyda vafot etganlar.

Ashobi kirom orasida buyuk ilmga sohib bo’lgan zotlardan. Qur’oni karimning to’laligicha yod olgan hofizlardan edilar. Abdulloh ibni Amr r.anhumo Rosul Akramning o’zlaridan juda ko’p ilm oldilar. Uzotdan eshitgan hadislarini to’plab yozib yurdilar. Bu haqda Ashobi kiromning ichida eng ko’p hadis rivoyat qilgan zot Abu Hurayra r.anhu shunday deydilar: Ashobi kiromning ichida mendan ko’ra ko’p hadis biladigan va yod olgan zot yo’q magar Abdulloh ibni Amr mendan ko’proq hadis biladi va yod olgan. Chunki u hadislarni yozardi men esa yozmas edim."

Ibni Amr r.anhumo Rosul Akramdan eshitgan hadislarini Sahifai Sodiqa nomli majmuada to’plaganlar. Rosul Akramdan tahminan 700 tacha hadis rivoyat qilganlar. Rivoyat qilgan hadislaridan ba’zilari shunlardir:

"œBizga qarshi qurol ko’targan bizdan emasdir"

"œYeyinglar, ichinglar, sadaqa beringlar, isrofsiz va takabbursiz kiyininglar. Janobi Haq ne’matlarini bandaning ustida ko’rilinishini hohlaydi"

"œShahidning Qul haqqidan boshqa barcha gunohlari o’chiriladi"

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: AbdulAziz 04 Oktyabr 2006, 05:09:57

Abdulloh ibni Umar r.anhu:

Ashobi kiromning buyuklaridan, fiqh, tafsir, hadis ilmida ustun bo’lganlaridan. Kunyalari Abu Abdurrahmon. Musulmonlarning qorako’zi Hz. Umar ul Faruqning o’g’illari. Onalari Zaynab binti Ma’uni Jumayhidir. Makkai Mukarramada hijratdan 14 yil oldin dunyoga kelganlar. Shu yerda 73 hijrida vafot etganlar. Qabr lari Muhassabdadir.
Otalari iymonga kelishlari bilan kichik yoshda iymon keltirganlar. Madinai Munavvaraga hijrat etib Islom tarbiyasi bilan kamolga yetganlar. Yoshlari kichik bo’lganligi sababli Badr va Uhud g’azotlarida ishtirok etmaganlar. Birinchi bor Handaq g’azotida ishtirok etganlar. Bayati Rizvonda otalaridan oldin bay’at qilganliklari rivoyat qilinadi. Misr va Shimoliy Afrika fathlarida ishtirok etganlar. Xuroson va Tabariston safarlarida ishtirok etganlar. Otalari shahodat topganl vaqtlarida o’g’illarini halifalikka tayin qilishlikni so’raganlarida otalari "œ Bir uydan bir shahid yetadi" deb marhamat qildilar. Saylanmaslik sharti bilan Sho’roga a’zo bo’lganlar. Hz. Usmonning shahodatlaridan keyin halifalikka nomzod qilib ko’rsatilganlarida qabul qilmadilar. Hz. Ali r.anhuga bay’at qildilar. Faqat ichki hodisalarga aralashmadilar. "œJihod islom mamlakatida musulmonlar orasida bo’lmaydi. Jihod kofirlarga qarshi bo’ladi" deb o’z fikrini bildirdi. 15 ta farzandlari bo’lgan. 14 o’g’il va 1 qiz.
Abdulloh ibni Umar r.anhumo Rosul Akramga juda bog’li edilar. U zoti bobarokotning yo’llaridan yurmoqlikni va ahloqlari bilan ahloqlanmoqlikni istardilar. Huzur’i saodatlaridan ayrilmoqlikni istamazdilar. Qayerga borsalar orqalaridan ta’qib qilib borar edilar. Juda ko’p hodisalarga guvoh bo’lib hadis sharif eshitishga muvaffaq bo’ldilar. Ibodatda, suhbatda va g’azotlarda hamda Vidalashuv hajjida Rosul Akramning doim yonlarida edilar. Rosul Akramga hizmat qilish sharafiga muyassar bo’lishliklari bilan barcha ilimlarda mohir ustod bo’lib yetishdilar. Harom va shubhalilardan saqlanishlari, ilmlari va dunyoga e’tibor bermasliklari o’rnak qilishlikka arziydigan ahvolda edi. Qur’oni karimning tafsiriga oid masalalarda ashobi kiromining ichida ko’zga ko’ringalaridan biridirlar. Halol va haromga oid ko’p hadis shariflarni u zot rivoyat qilganlar. Jami 2630 hadis rivoyat qilganlilari turli manbalarda yoritilmoqda.
Imomi Molik r.a Abdulloh ibni Umar r.anhumo to’g’risida shunday deydi: Abdulloh ibni Umar Rosul Akramdan keyin haj mavsumida va boshqa vaqtlarda odamlarga 60 yil fatvo berdi. Fatvo berishda juda ehtiyotkor birisi edi." Tobiinlarda Mihron shunday deydi: Ibni Umardan ko’ra faqihroq birisini ko’rmadim.
Ozod qilgan qullari Imomi Nafe shunday deydi: Abdulloh ibni Umar 1000 kishi ozod qilmasdan jonini taslim qilmadi. Ba’zan oylab go’sht yemazdi. Faqat Ramazonda va mehmoni bo’lganda go’sht yeyardi. Biror bir narsaga ortiqcha ko’ngil qo’yishi bilan uni unga ehtiryoji bo’lgan birisiga in’om etardi.’

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 04 Oktyabr 2006, 20:02:49

Abu Hurayra r.anhu:

Mashhur sahobiylardan birlari. Ashobi kirom ichida eng ko’p hadis rivoyat qilgan zot. Ismlari haqida turli rivoyatlar mavjud. Eng sahihrog’i Abdurrahmon ibni Sahr. Yamanning Davs qabilasidanlar. Kunyalari Abu Hurayra. Haybar yili iymon keltirganlar. 59 hijrida 78 yoshlarida vafot etganlar.
Hijratning 7 yili iymonga kelganlar. Bu Haybar g’azoti vaqtida ro’y bergan. Shundan keyin Abu Hurayra r.anhu Rosul Akramni hech ham tark qilmaganlar. Madinada qolib Ashobi Suffa ning a’zolaridan biri bo’lishgan. Juda faqir bo’lganlar. Masjidda qolib ibodat bilan mashg’ul bo’lganlar. Chunki u zotning tijorat va mol qayg’usi bilan mashg’ulliklari bo’lmagan.
Madinaga kelishliklarini o’zlari shunday anglatadilar: Rosulullloh s.a.v Haybardalik vaqtlarida Madinaga muhojir sifatida keldim. Bomdod namozini Rosululloh s.a.v Madinaga voliy qilib tayinlab ketgan kishilari Sibo’ ibni Urfuta r.anhu imomliklarida o’qidim. Birinchi rak’atga Maryam surasini ikkinchi rak’atga Mutoffifun surasini o’qidi. Namozdan keyin Sibo’ning yoniga bordik. U bizlarga taom berdi."
Rosul Akramning yonlarida juda ko’p bo’lishliklari u zotga juda ko’p hadis eshitish va rivoyat qilish imkonini berdi. Rosul Akramning oldilariga kelganliklaridan keyin faqat U zoti bobarokotga hizmat qilishlik bilan mashg’ul bo’ldilar. Bilmaydigan hamma narsalarini Rosul Akramning o’zlaridan so’rab o’rgandilar. Rosul Akramga 4 yil hizmat qildilar. Bir zot Abdulloh ibni Umar r.anhumolardan so’radi: Abu Hurayra r.anhu Rosululloh s.a.v dan shunaqangi ko’p hadis rivoyat qiladi, shu to’g’rimi?

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 04 Oktyabr 2006, 20:04:13

Ibni Umar shunday javob berdilar: Allohga qasamki, hech qaysisida shak va shupha yo’qdir. Chunki Abu Hurayra hamisha Rosul Akramdan savol so’rar va olgan javoblarini yodlar edi".
Yana bir marta Oishai Siddiqa r.anho onamizda so’radilar: Rosulloh s.a.v ning so’zlarini va hollarini sizmi yaxshi bilasiz yoki Abu Hurayra? Hz. Oisha shunday dedilar: Abu Hurayra biladi. Chunki men uy ishlari bilan band bo’lganimda u Rosulullohing yonlaridan ayrilmas edi.
Mulla Aliyul Qorining habar berishlaricha Abu Hurayra r.anhu jami 5364 ta hadis rivoyat qilganlar. U zotdan esan tahminan 500 ga yaqin kishi rivoyat qilgan. U zotdan hadis rivoyat qilganlardan biri Bashir ibni Nuhayqdir. U Abu Hurayradan eshitib yozganlarini to’plab keyin Abu Hurayraga o’qib berib izin olgandir.
Abu Hurayra r.anhu Rosululloh s.a.v ning vafotlaridan keyin eng sevgan ishi U Zoti bobarokotdan hadis rivoyat qilishlik bo’lgan. Hz. Abu Bakri Siddiq r.anhu davrlarida idora ishlari bilan mashg’ul bo’lmaganlar. Hz. Umar r.anhu davrlarida esa Bahraynga volilik qilganlar. Hz. Usmon r.anhu davrlarida Makkaga qozilik qildilar. Hz. Muoviya davrlarida Madina voliysi bo’ldilar. . Har Juma kuni namozdan oldin hadisi sharif darslarini berganlar.
Usmon an Nahai shunday buyuradi: Abu Hurayra r.anhuni yeti kun mehmon qildim. Kechalarini namoz o’qib Qur’on o’qishlik bilan o’tkazardi."

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 04 Oktyabr 2006, 20:05:28

Abu Muso Al Ash'ariy r. anhu:

Ismlari Abdulloh. Abu Muso kunyasi bilan tanilaganlar. Otalarini ismi Qays, onalariniki esa Toyyiba binti Vahb ibni Oq. Vahiy kelmasdan avval Yaman ning Zabid hududida tug’ilganliklari rivoyat qilinadi. Ammo tarihi aniq emas. 42 hijrida Kufada yana boshqa bir rivoyatda Makkai Mukarramada vafot etganlar.
O’zlari musulmon bo’lganliklarini shunday ta’riflaydilar: Biz Yamandalik vaqtimizda Rosul Akramning habarlari bizga keldi. Men va ikki akam(Abu Burda va Abu Ruham) va Ash’ariy qabilasidan 52 yoki 53 kishi bir kemaga chiqdik va Rosulallohni ko’rmoqlik uchun yo’lga chiqdik. Ammo kemamizni shamol Habashiston tomonga olib borib tashladi. U yerda Ja’far ibni Abu Tolib r.anhu bilan ko’rishdik va musulmon bo’ldik. Ja’far "œ Bizni Rosulalloh s.a.v bu yerga jo’natdilar va bu yerda ma’lum muddat qolmoqligimizni amr qildilar. Sizlar ham biz bilan bu yerda qoling" dedi. Biz ham u yerda qoldik.
Keyin Rosul Akramning murojaatlariga binoan Habashiston hukumdori bizlarni ikki kemaga chiqarib Madinaga jo’natdi. Biz Madinaga kelganimizda Rosul Akram Haybar fathida edilar. Bu urushda qatnashmaganlarga ulush berilmagani holda bizga ulushda berdilar"¦"
Rosulalloh s.a.v zamonlarida Zabid, Adan va Yaman voliligini bajardi. Hz. Umar davrlarida Kufa va Basra voliysi bo’ldi. Bu yerda voliylik qilgan vaqtida Ahvaz, Isfahon va Nusaybin fath edildi. Hz. Usmon vaqtida ham Basra va Kufa voliylik ishlarini bajardi. Hz. Ali vaqtida Kufaga voliylik qildi. Jamal voqeasida qatnashmadi. Ammo Siffiyn muhorabasidan keyin sulh uchun Hz. Alining vakillari bo’ldilar. Hz. Muoviya davrida vafot etdilar.
Abu Muso al Ash’ariy r.anhu Qur’oni Karimning to’la yod olganlardan edilar. Hz. Abu Bakr vaqtlarida Qur’oni Karimni to’plagan hay’atning a’zosi edi.
Islom taqvimini yozilarida ilk bor qo’llagan zot bu kishidir. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 04 Oktyabr 2006, 20:08:08

Abu Zar G'iforiy r. anhu:

Ilk musulmon bo’lgan zotlardan. Ismlari Jundab ibni Junoda. Musulmon bo’lmasdan oldingi kunyalari Abu Mamla. Musulmon bo’lganlaridan keyin unga Rosulalloh s.a.v Abu Zar kunyasini berdilar. Laqablari Masihul Islomdir. Bani G’ifor qabilasidanlar. Tug’ilgan yillari noma’lum bo’lib hijriy 32 da Madina atrofidagi Rabaza deyilgan joyda vafot etganlar.
Qovmi orasida jasurligi bilan shuhrat qozongan, kuchi va quvvati bilan u yerlarda mashhur bo’lganlar. Faqat u bularning hammasidan hech bir lazzat olmas, insonlarning o’zlari qo’llari bilan yasab olgan butlariga sig’inishlariga hech chiday olmasdi. Nihoyat bir kun butun koinotning yaratuvchisi borligini anglab yetib insonlardan alohida hayot kechirishga kirishdi. 3 yil shunday davom etdi. Abu Zar G’iforiy hidoyatda odim odim ildamlab turgan bir paytda Janobi Xaq Rosul Akramga vahiy yubordi. Insonlar sekin asta musulmon bo’lishni boshlagan. Atrofda turli tuman gap ko’paygan bir payt. Kunlarning birida Makka tarafdan kelgan bir inson Abu Zarning La ilaha illalloh deyayotgani eshitib unga Makka tarafda ham bir inson chiqib Allohdan o’zga iloh yo’q ham U Allohnng elchisiligini e’tirof etmoqda dedi. "¦
Bu habarni eshitar eshitmas Abu Zar u zotning qaysi qabiladan ekanligini so’radi. Qurayshtan degan javobni olishi bilan ukasi Unaysni Makkaga jo’natdi. Unays Makkada Sarvari Koinot Rosul Akram s.a.v haqlarida ma’lumot olib keldi. Shundan keyin Abu Zar bir oz ozuqa olib Makkaga keldi. Makka borib hech kimga o’zi to’g’risida gapirmadi. Ka’baning oldiga kelib Rosul Akram s.a.v ni ko’rmoqlik uchun bir qulay fursat kelishini kutib o’tirdi. U vaqtlarda Rosulallohning qayerda ekanliklari begonalardan sir tutular edi. Shu bois Abu Zar hech qanday ma’lumot bila olmadi. Oqshmga yaqin Hz Ali Abu Zarni Ka’baning oldida ko’rib g’arib bir ahvolda ekanliklarini bilib o’z uylariga olib ketdilar. Abu Zar o’z sirini Hz. Aliga bildirmadi. Ertalab yana Makka ko’chalarini aylanib kechgacha Rosul Akram to’g’rilarida hech qanday ma’lumotga ega bo’lmadi. Oqshomga yaqin Hz Alini Abu Zarni ko’rib yana uylariga olib ketdilar.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 04 Oktyabr 2006, 20:10:02

Uning bu yerlarda nima qilib yurganini so’radilar. Abu Zar : Agar menga to’g’ri ma’lumot berishlikka ont ichsangiz aytaman- dedi. Hz. Ali rost ma’lumot berishlikka va’da berdilar. Shundan keyin Abu Zar nima maqsadda kelganliklarini Hz. Aliga aytdilar. Hz Ali u zotni Koinotning Sarvari Xotamal Anibiyo bo’lgan Rosul Akram s.a.v ning oldilariga olib bordilar. Shu tariqa Islom ne’matidan bahramand bo’ldilar. Iymon keltirishlari bilan Ka’baga borib bor ovozlari bilan Allohdan o’zga iloh yo’q va Muhammad s.a.v uning elchisidir dedilar. Buni eshitgan mushriklari hamon u zotning ustilariga kelib rosa do’pposladilar. Ularni qo’lidan Hz. Abbos r.anhu qutqarib qoldilar. Hijratga qadar Abu Zar r.anhu Rosul Akram o’z qavmini Islomga da’vat qilishlikka buyurdilar.
Madinaga hijrat qilgan Abu Zar r.anhuni Payg’ambarimiz s.a.v yana o’z qabilasiga Islomni yoyishlik uchun jo’natdilar. Abu Zar r.anhu Handaq urushidan keyin Madinaga joylashtilar.shundan keyin Rosul Akramning yonlaridan ayrilmadi. Butun vaqtini ilm o’rganishlikka sarfladi. Hamma narsani Rosul Akramdan so’rar edi.
Tabuk urushiga ketilayotganda qo’shindan orqada qolgan Abu Zarni ko’rib Rosul Akram shunday dedilar: Alloh taolo yolg’iz yurgan va yolg’iz vafot etadigan va yolg’iz ko’miladigan Abu Zar’ni rahmat qilsin.
Abu Zar G’iforiy Hz. Usmon r.anhu zamonlarida Madina yaqinidagi Rabaza degan joyda vafot etdilar.
Abu Zar r.anhu ba’zi rivoyatlarga ko’ra Rosul Akramdan 281 hadis sharif rivoyat qilganliklari bildirilmoqda.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 04 Oktyabr 2006, 20:11:18

Anas ibn Molik r. anhu:

Ashobi Kiromning buyuklaridan. Kunyalari Abu Hamza. Bu kunyalarini Rosulalloh s.a.v qo’yganlar. Laqablari Hodimi Rosulalloh dir. Hijratdan 10 yil oldin tug’ilganlar va hijratning 93 yili Basra yaqinidagi Tot degan joyda vafot etdilar.
Rosulalloh s.a.v Madinai Munavvaraga kelganlarida Anas r.anhu 9-10 yoshlarida edilar. Onalari Ummi Sulaym bu kishini Rosul Akram s.a.v ning oldilariga olib keldilar. Hizmatlariga olishlarini hohladilar va shunday dedilar: Yo Rosulalloh! Ansorlarning erkak va hotinlaridan sizga hadya bermagani qolmadi. Meni mana shu bolamdan boshqa hadya qiladigan narsam yo’q. O’g’limni hizmatingizga oling. Sizga hizmat qilsin. Rosul Akram s.a.v uning o’g’lini hizmatlariga oldilar. Shu kundan boshlab Anas r.anhu Sarvari Koinot Rosul Akram s.a.v ning hizmatlarini qila boshladilar. 11 yil hizmatlarini qildilar. Mana shu davr ichida Islomning to’laligicha Rosul Akramning o’zlaridan o’rgandilar.
Hz. Abu Bakr r.anhu davrlarida Bahraynda zakot to’plashga mukallaf qilindilar. Hz. Abu Bakr r.anhu vafot etgan paytda Anas r.anhu Bahraynda edilar. Keyin Madinaga qaytdilar. Hz. Umar r.anhu davrlarida Madinada fiqhdan dars berish bilan mashg’ul bo’ldilar hamda Hz. Umarning mashvarat majlislariga qatnashdilar. Yana shu davrda Tustarda Eron qo’shini bilan jangda qo’lga kiritilgan g’animatlarni va Hz Umarga jo’natilish sharti bilan taslim bo’lgan Hurmuzanni Madinaga olib kelish Anas r.anhuning zimmalariga yuklatiladi. Madinadan Basraga kelganlarida Hz. Umarning vafotlarini eshitadilar va Basrada qoladilar. Hz. Usmon r.anhu davrlarida ham Basrada qolib fiqhdan dars beradilar.
Anas ibni Molik r.anhu Rosul Akramning duolarining sharofatidan juda barakali va ko’p umr ko’radilar. 103 yoshlarida vafot etadilar.
9-10 yoshlaridan Rosul Akram s.a.v ning hizmatlarini qilishlari u zotga tafsir ilmida ham yuksak bilim olishga muyassar bo’ldilar. Hadis ilmiga ham o’ziga hos bir iz qoldirdilar. Rosul Akram s.a.v dan ba’zi bir manbalarda qayd etilishicha 2200 dan ziyod hadis rivoyat qilganlar.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 04 Oktyabr 2006, 20:12:45

Uboda ibn Somit r.anhu:

Ashobi kiromdan. Ansorlarning kattalaridan. Madinada milodiy 583 yili tug’ilib Falastinda hijratning 34 yili vafot etganlar.
Uboda r.anhu vahy tushgandan 11 yil keyin Makka kelib musulmon bo’ldilar. Birinchi Aqoba bay’atida bo’lgan 12 kishidan biridir. Rosulalloh s.a.v ning Madinaga hijratlaridan keyin muhojirlardan bo’lgan Abu Marsad r.anhu bilan qarindosh tutindilar. Rosulalloh s.a.v ning sut holalari bo’lmish Ummi Xirom r.anhu bilan uylandilar. Nikohlarini Rosul Akram s.a.v o’qidilar.
Deyarli barcha janglarda ishtirok etganlar. Rosul Akram s.a.v zamonlarida Qur’oni Karimni to’liq yod olganlardan biri edilar. Asri saodatda Ashobi Suffaga domlalik qilganlar. Ularning ko’plariga yozishni o’qishni Qur’oni Karimdan va dini bilimlardan dars berganlar.
Uboda r.anhu hadis ilmida juda diqqatli ish qilardilar. Rosulalloh s.a.v dan rivoyat qilgan barcha hadislarini deyarli Rosulloh s.avdan eshitdim, Rosulloh s.a.v dan eshitganimga guvohlik beraman deb boshlaganlar. Rosul Akram s.a.v dan ba’zi ma’lumotlarga qaraganda 180 atrofida hadis rivoyat qilganlar. Sahobai kiromning faqehlaridan edilar.
Hijratning 34 yili Ramlada kasallanib vafot etdilar.
Uboda ibni Somit r.anhu shunday dedi: Jahannamning 7 ta eshigi bor 3 tasi boylar uchun, 3 tasi hotinlar uchun va 1 tasi kambag’allar uchun"

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 04 Oktyabr 2006, 20:15:07

Abdulloh ibn Muhayriz r. alayh:

Tobiinning hadis olimlaridan. Tug’ilgan yillari noma’lum, hijriy 99 yilda vafot etganlar. Kunyalari Abu Muhayriz al Makki. Quddusi Sharifta yashaganlar. Zamonlarida Shom olimi deb tanilgan bir zot. Abu Mahzuradan, Said ul Hudridan, Hz. Muoviyadan, Uboda ibni Somitdan, Abu Dardodan hadis rivoyat qilgan. Rivoyat qilgan hadislari Kutubi Sittadan joy olgandir. Imom Avzoi buyuradiki: Tobe bo’lish uchun olimni ahtargan birisi Abu Muhayrizga borsin"
Rajo ibni Hayo shunday deydi: Madinalilar Ibni Umar r.anhumo bilan fahrlanishsa biz Shomda Abdulloh ibni Muhayriz bilan fahrlanardik"
. Abdulloh ibni Muhayriz juda taqvoli hamda parhez sohibi edi. 7 kunda bir Qur’oni Karimni hatm qilardi.
Uning bazi hikmatli so’zlaridan:
Xayrli ishni ko’rganingizda Allohga hamd ayting, Yomon ishni ko’rganingizda esa hech ham vaqt o’tkazmasdan Allohdan bu kulfatni Ummati Muhammadiydan tezroq ko’tarishini so’rab duo qiling"
"œBiz amalni ilmdan afzal ko’ramiz. Faqat bugun amalgam nisbatan ilmga bo’lgan ehtiyojimiz ko’proqdir. (Chunki ilm unutuldi)

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 04 Oktyabr 2006, 20:16:35

Ibrohim Nahai r. alayh:

Tobeinning fiqh va hadis olimlaridan. Fiqh ilmining va Iroq fiqh maktabining asoschilaridan. Kunyalari Abu Imrondir. Asli Kufalik bo’lsalar ham ajdodlarining Yamanning Naha qabilasiga mansub bo’lganliklari uchun Nahai deyiladi. Tug’ilgan yillari noma’lum bo’lib hijriy 96 yilda vafot etganlar. Ibrohim Nahai ashobi kiromdan Hz. Oisha r.anho onamiz hamda Saidi Hudriy r.anhu va boshqa sahobalar bilan ko’rishganlar. Hamda ulardan rivoyat qilganlar. Faqat aksar rivoyatlari Tobiindandir. Ba’zi rivoyatlarga ko’ra Oisha onamiz bilan ko’rishmaganlar ham deyiladi. Ammo ko’rishganliklari sahihdir.
A’mash Ibrohim Nahai to’g’risida shunday deydi: Ibrohim hadislarning sarrofi edi"
Qozi bo’lmaslik uchun Hajjoji Zolim vaqtida bir muddat yashirinib yurganlar. Ibrohim Nahai tamoman fiqh muhitida katta bo’ldilar. Tog’alari Alqama faqeh bir inson edilar, u zotning o’g’illari ham fiqh olimlari edi.
Hanafiy mazhabidan diniy hukmlar Ashobi kiromdan Ibni Mas’ud r.anhu boshlagan yo’l bilan maydonga chiqarilgandir. Imom A’zam Abu Hanifa r.alayh Hammoddan, Hammod Ibrohim Nahaidan, Ibrohim Nahai Alqamadan , Alqama Ibni Mas’ud r.anhudan , Ibni Mas’ud r.anhu Sarvari Koinot Mavjudoti Mahluqotning sayyidi Muhammad s.a.v dan ilm o’rgandir.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 05 Oktyabr 2006, 07:02:54

Alqama ibni Qays r.alayh

Tobeinning kattalaridan . Payg’ambarimiz hayotlik vaqtlarida tug’ilgan ammo Rosul Akram s.a.v ni ko’rmaganlar. Hijriy 62 yili Kufada vafot etgan. Ilmdagi ustunliklarini bir qancha olimlar e’tirof etganlar. Ashobi kiromning buyuklari bo’lmish Hz Abu Bakri Siddiq r.anhuni, Hz. Umar r.anhuni, Hz. Usmon r.anhuni, Hz.Ali r.anhuni, Salmoni Forsiy r.anhuni, Hz. Oisha r.anho onamizni va Abdulloh ibni Mas’ud r.anhularni ko’rgan ulardan hadis sharif rivoyat qilgan. Rivoyat qilgan hadislari Kutubi sittadan joy olgandir.
Tafsir hamda fiqh ilmini Ibni Mas’ud r.anhudan o’rganganlar. Bu zotdan esa Ibrohim Nahai r.alay u zotdan Hammod r.alay u zotdan esa Imom A’zam r.alah ilm olishgan.
Fe’l atvori Ibni Mas’ud r.anhuga juda o’xshar edi. Abdulloh ibni Mas’ud r.anhu Alqama r.alayhga Qur’oni Karimni o’qitib o’zlari tinglashni juda yoqtirar edilar.
Ustozlari Ibni Mas’ud r.anhu shunday dedilar: Alqama man o’qigan hamma narsani o’qigan va man bilgan hamma narsani biladi"

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 05 Oktyabr 2006, 07:03:58

Hammod ibni Abu Sulaymon r.alayh

Tobeinning kattalaridan. Hadis va fiqh olimi. Imom A’zam r.alayhning ustozlari. Kunyalari Abu Ismoildir. Hijriy 120 yil vafot etganlar. Ilmni Anas ibni Molik r.anhu hamda Ibrohim Nahai r.alaydan o’rganganlar.
Hammod ibni Abu Sulaymon r.alayh fiqhning ilmining yetuk olimlaridan bo’lib yetishdilar. U zot ustozlaridan o’rgangan ilmlarini to’plab shogirdlariga uzun bir vaqt mobaynida dars berdilar. Shu munosabat bilan u zotning qo’l ostilarida juda ko’plab olimlar yetishib chiqishdi. Ular ichida eng mashhuri hamda ko’zga ko’ringani Imom A’zam Abu Hanifa No’mon Ibni Sobit r.alayh bo’ldildar.
Ibni Obidin r.alayh shunday deydilar:
Fiqhga bo’lgan ehtiyoj insonlar uchun non kabidir. Bu bilimning urug’ini Ibni Mas’ud r.anhu ekdilar, u zot ashobi kiromning eng faqihlaridan va eng olimlaridan hisoblanadilar. Shogirdlari Alqama r.alay bu urug’ni suvlab ekin holiga olib keldilar. U zotning shogirdlari Ibrohim Nahai r.alayh bu ekinni pishirib o’rdilar ya’ni ilmni bir joyga to’pladilar. Hammod r.alayh bu ekinni yanchib hirmon holatiga keltirdilar. Imom A’zam Abu Hanifa r.alayh bu hirmonni un holatiga olib keldilar ya’ni fiqh ilmini turli qismlarga ajratdilar. Imom Abu Yusuf undan hamir qildilar va Imom Muhammad uni pishirib odamlarga non holatida yetkizdilar. Mana shunday tayyorlangan nonni bugun insonlar yemoqdalar. Ya’ni bu ilmlarni o’rganib ikki dunyo saodatiga yetishmoqdalar"

Hammod r.alayh tujjorlik qilib kun kechirar edilar. Ro’mol bilan savdo qilardilar. Kunlik yemishlariga yetarli miqdorda pul topgandan keyin narsalarini to’plab bozordan chiqib ketishardi. Qur’oni Karimni o’qiyotganlarida kuz yoshlari tinmasdi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:19:19

САЙИД ИБН ОМИР АЛ-ЖУМАХИЙ

Сайид ибн Омир дунё эвазига охиратини сотиб олган, Аллох ва у зотнинг расулни хамма нарсадан афзал билган кишидир.
Тарихчилар сўзидан

Мухаммад алайхиссаломнинг хиёнат оркали кўлга туширилган -асхобларидан бири Хубайб ибн Адийнинг катл маросимини томоша килиш учун Курайш зодагонларининг чорлови билан Макканинг ташкарисидаги жазо майдонига лак-лак одам тўпланди. Улар орасида Сайид ибн Омир ал-Жумахий исмли ўспирин хам бор эди.
Унинг тўлиб-тошган йигитлик куч-куввати елкалари билан одамларнинг сафларини ёриб ўтиб, маросимни бошкараётган Абу Суфён ибн Харб, Сафвон ибн Умайя ва бошка Курайш оксоколлари каторидан ўрин эгаллаш, кишанланган асирнинг хар бир харакатини яккол кузатши имкониятини яратди. Оломоннинг нияти битта эди: асирни катл этиб, аввало Мухаммад алайхиссаломга азият етказиш ва шу билан бирга Бадрда берилган курбонлар учун ўч олиш. Жангда мушрик эрларини йўкотган аёллару оталаридан жудо бўлган болалар шу илинжда кўлларини силкитанча сахобани ўлим майдонига хайдаб келардилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:22:00

Халойик асир ортидан катл учун хозирлаб кўйилган маконга етиб келгач, Сайид ибн Омир ал-Жумахий узун коматини чўзиб, катлгохда турган Хубайбга назар солди ва хотин-халажнинг кий-чуви остида унинг хотаржам, жарангдор товушини эшитди:
- Агар лозим топсангиз. ўлимим олдидан икки ракаат намоз ўкиб олишимга рухсат беринг.
Сайид асирга бокди. У Каъба тарафга юзланиб, ўлимидан олдинга сўнгга тилаги — намозни адо киларди. Накадар гўзал ибодат эди бу икки ракаат намоз!
Хубайб намозни тугатгач, кавм оксоколларига карата:
- Худо хакки, агар мени ўлимдан кўркканидан сусткаштлик киляпти, деб ўйламаганингазда эди, намозимни
яна бир оз чўзган бўлардим, — деди,
Сўнг жаллоддар уни мусла (тирик инсон ёки хайвон-нинг аъзоларини кесиб олиш) килишга киришишди. Жасадидан кетма-кет гўшт бўлакларини узиб олишаркан, сўра-шарди:
- Хойнахой, хозир ўзинг нажот топиб кетсанг-у, лекин «менинг ўрнимда Мухаммад бўлса эди», деб тургандирсан?!
У эса кип-кизил конга беланганча жавоб берарди: - Худо хакки, мен бола-чакам билан тинч-омон бўлсаму бунинг эвазига Мухаммадга битта зирапча кирса — асло рози бўлмасдим...
Одамлар кўлларини хавода силтай бошлашди. Чор атрофни: «Уни ўлдиринглар, уни ўлдиринглар», деган овоз тутиб кетди.
Шуидан сўнг Сайид ибн Омир Хубайбнинг самога тикилганча, дуойибад килаётганиии кўрди.
- Парвардигоро, уларнинг ададини хисоблаб кўй, барчиларини халок кил, биронтасини хам жазосиз колдирма.
Шу сўзларни айташи билан унинг баданига саноксиз килич-найзаларнинг тиш санчилди ва сўнгги нафаси узилди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:22:57

Курайшликлар Маккага кайтгач, турмуш икир-чикирлари билан чалгиб, оз фурсатдаёк бўлиб ўтган катлни унутиб юборшади.
Бирок ёш йигит Сайид ибн Омир ал-Жумахий Хубайбни бир лахза хам ёдидан чикара олмади. Ухласа тушида, уйгоклигида хаёлан кўрар, катлгохдаги мутлак хотиржамлик ва мислсиз хузур билан намоз ўкиётган холати кўз ўнгида гавдаланар, кулоги остида Курайш кабиласи хакига килган дуойибади янграр, бунинг касридан яшин уриб кетиши ёки осмондан тош ёгилишидан кўркарди.
Бундан ташкари, Хубайб Сайидга илгари билмаган нарсасидан сабок бергандек эди гўё.
Хакикий хаёт соф акида ва бу акиданинг йўлида то ўлгун ча курашмокдан иборат экан.
Покиза иймон сохиби ажойиб ишларни килиб, мўьжизалар кўрсатшига кодир экан.
Хубайб яна бир нарсани - асхоблари жонидан хам ортик кўрувчи киши Аллох тарафидан азиз килинган хак пайгамбар эканлигини билдирди.
Бунда Аллох таоло Сайид ибн Омирнинг калбига хидоят солди, У одамлар тўпланадиган жойга бориб, ўзининт курайшиликлар ружу кўйган гуноху маъсиятлардан безорлигини, буту санамлардан воз кечганини хамда Аллох таолонинг динига кирганини эълон килди.
Сайид ибн Омир Мадинага хижрат килиб, Расулуллох саллоллоху алайхи васаллам билан биргаликда Хайбар ва ундан кейинги газотларда иштирок этди.
Пайгамбар алайхиссалом, роббисини рози килган холда, дорулбакога рихлат килганларидан сўнг у кишининг халифалари Абу Бакр ва Умар розиаллоху анхумоларнинг кўлида, хар дамда курашга шай, ячангочлангаи килич бўлиб колди. Охиратни дунё эвазига сотиб олган, Аллохнинг розилига ва савобини нафсинииг рагбатларидан, жасадининг шахватларидан устун кўйган мўминларга хос беназир хаёт кечирди. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:24:06

Расулуллох саллоллоху алайхи вассаламнинг хар икки халифаси Сайид ибн Омирнинг тўгри- сўзлигини, таквосини билишарди, бинобарин, унинг насихатларига кулок тутиб, хар бир сўзини эътиборга олишрди.
Умар ибн Хатюб эндигина халифа бўлтан кезларида Сайид ибн Омир у кишининг хузурига кириб келди ва деди:
- Эй Умар, мен сени одамларнинг хакларида Аллохдан кўркишга, Аллохнинг хаккида эса инсонлардан кўркмасликка чакираман. Сўзинг амалингга хилоф келмасин, чунки сўзларнинг энг яхшиси амал билан тасдикланганидир.
Эй Умар, Аллох сени вилоятингдаги хар бир мусулмон учун маъсул килди. Ўзингга ва бола-чакангга раво кўрган нарсаларни уларга хам раво кўр, ёмон кўрган нарсаларингдан уларни хам асра. Хак йўл узра сув келса симир, тог келса кемир ва Аллохнинг динида маломатгўйларнинг гап-сўзларидан хайикма.
Хазрати Умар айтди:
- Ким хам буни эплай оларди?!
Сайид жавоб берди:
- Аллох билан ўртасида хеч ким турмаган, Мухаммад
алайхиссаломнинг умматига волий бўлган сендай киши эплай олади.
Шунда Умар ибн Хаттоб Сайидга вазирликни таклиф килди.
- Эй Сайид, биз сени Химс ахлига волий килиб тайинлаймиз.
У киши айтди:
- Эй Умар, азбарои худо, мени дунёга рўбарў килиб, фитналарга дучор этма.
Хазрата Умарнинг аччига чикди:
~ Сенларни кара-ю, бу ишни ёлгиз менинг гарданимга юктаб, ўзларинг тумтаракай кочмокчимисанлар?! Худо хакки, мен сени бўшатмайман, — деди ва уни Химсга волийлик лавозимига тайинлади.
— Сенга маош ажратайликми?
- Уни нима киламан? Байтул-молдан оладиган улушимнинг ўзи етиб ортади, - деди Сайид.
Эртасига у Химсга жўнаб кетди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:25:08

Бир неча кун ўтгандан сўнг амирул мўъмининнинг хузурига Химс ахлинииг ишончли кишилари вакил булиб келишди. Хазрати Умар нафака белгилаш учун-у ердаги факирларнинг номларини ёзиб беришни амр килди. Рўйхат кўлига теккач, ўкий бошлади: «Фалончи, фалончи, Сайид ибн
Омир...»
Шу ерда тўхтаб; сўради: «Сайид ибн Омир деганингиз ким?»
Вакиллар «амиримиз», деб жавоб беришди.
— Амирингиз факирми?
- Ха, хатто ўчогада сурункасига бир неча кун олов ёкилмайди.
Хазрати Умар буни эшитиб, кўнгли бузилиб йиглади, хатто соколлари хўл бўлиб кетди. Сўнг минг динорни бир хамёнга тугаб, вакилларга берди ва:
— Амирингизга менинг номимдан салом айтинг. Амирул мўьминин буни сизга бериб юборди, барча хожатларингизни равон килиб оларкансиз, денглар, — дея каттик тайинлади.
Вакиллар юртларнга кайтгач, хамённи Сайидга топширдилар. У эса динорларга кўзи тушиши билан хамённи иргитиб юборди ва: «Инна лиллахи ва инна илайхи рожеун» («Биз Аллохнинг бандаларимиз ва, албатга, у зотнинг хузурига кайтиб боражакмиз». Мусибатгаа йўликканда ўкиладиган дуо). деб кўйди. Буни эшиган хотини ранги ўчганча, уйидан чика солиб:
- Кандай мусибат юз берди, эй Сайид? Амирул мўъминин вафои килдиларми? — деб сўради.
— Йўк, бундан хам ёмонрок кулфат, - жавоб берди эри.
- Мусулмонлар биронта жангда маглуб бўлдиларми?
- Йўк, бундан хам каттарок мусибат рўй берди.
- Бундан катта мусибат бўлиши мумкинми? Нима экан у?
- Охиратимни барбод килиш учун хаётимга дунё ўрмалаб кирди, Уйимга фитна оралади.
- У холда кутулинг ундан.
Аёл динор вокеасидан бехабар эди.
- Бу ишда менга ёрдам берасанми? — деб сўради Сайид. Тасдик жавобини олгач, динорларни бир неча хамёнга бўлиб, мусулмонлар орасидаги факирларга улашиб берди. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:27:37

* * *
Бу ходисадан кўп ўтмай хазрати Умар, ўзининг одатига кўра, Шом диёрига раият холидан хабар олгани борди.
Химснинг яна бир номи «Кўфача» эди. Сабаби унинг ахолиси хам кўфаликлар сингари волий ва рахбарлари устидан кўп шикоят килишарди. Хазрати Умар химсликлар билан учрашиб, амирлари тўгрисида фикрларини сўраганида арз-дод килишиб, унга бир-биридан огир тўртта айбни такашди.
Умар розиаллохи анху хикоя килади:
- Мен уларни бир жойга тўпладим. Ичимда Сайид хакидага фикримни ўзгартирмасликни сўраб, Аллохга дуо киувдим. Чунки Сайидга каттик ишонар эдим.
Химсликлар жамлангач:
— Амирингиз хусусида кандай шикоятингиз бор? - деб сўрадим.
- Бизнинг олдимизга тонг отиб, куёш анча кўтарилиб кетгандан кейингииа чикиб келади,— дейшиди улар.
- Бунга нима дейсан, эй Сайид? — дедим. У бир оз сукут саклаб, сўнг гап бошлади.
- Худо хакки, мен буни айтишнии ўзиша эп кўрмаган эдим, лекин бошка иложим йўк экан. Менинг хонадонимда хизмткорим йўк. Шунинг учун хар куни эрталаб ўзим хамир корамян. Бирпас кутаман. Кўпчигач, нон ясаб, ёпаман. Увдан сўнг тахорат килиб, одамларнинг олдига чикаман.
Химсликлардан: «Яна кандай шикоятларингиз бор?» - деб сўрадим. Улар: «Бу киши тунда биронтамизни хам кабул кил-майди», дейишди.
— Бунисига нима деб жавоб берасан, эй Сайид? — дедим.
— Мен буни хам ошкор килишни, худо хакки, асло хохламаган эдим. Кундузи одамларнинг хизматида бўлиб, тунни Аллохнинг хизматига багишлайман, — деди у.
Химсликлар Сайидни хар ойда бир кун вазифасини ўташ-ликка чикмасликда айблашди. Мен ундан нега бундай килишини сўрадим. У жавоб берди:
— Менинг мана шу устимдагидан бошка либосим йўк. Хар ойда бир марта кийимларимни юваман. Куригунича кутиб, куннинг охирида ишга чикаман.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:28:30

Мен химсликлардан сўрадим:
— Яна канака шикоятингаз бор?
— Баъзан биз билан сухбатлашиб ўтирган жойида хушини йўкотиб, ўзидан кетиб колади, — дейишди улар.
— Бунинг сабаби нима? — сўрадим мен.
Сайид айтди:
— Мен мушриклик пайтимда Хубайб ибн Адийнинг катл этилишини кўрганман. Ўшанда курайшликлар унинг жасадини нимталай туриб: «Хойнахой, канийди, Мухаммад менгинг ўрнимда бўлсайди, деб тургандирсан», дейишган эди. У эса: «Худо хакки, мен уйимда бола-чакам билан тинч-хотиржам бўлиб, бунинг эвазига Мухаммадга битта зирапча киришига хам рози эмасман», деб жавоб берди. Мен шу вокеани эсласам, ёрдамга кодир бўла туриб, кимир этмаганим ёдимга тушади. Бу гунохимни Аллох кечирмаса керак, деб
ўйлаб, кўркканимдан хушимдан кетиб коламан.
Шунда хазрати Умар Сайид хакидаги фикрини ўзгартир-магани учун Аллохга хамд айтди. Ва барча хожатларини бит-казиб олиши учун унинг уйига минг динор жўнатди. Буни кўрган хотини хурсанд бўлиб:
— Худога шукрки, халифа огирингизни енгил килди. Бу пулга ул-бул сотиб олсангаз хам, ходим ёлласангиз хам бўлади, - деди.
— Мен сенга яхширок йўлни кўрсатайми? — сўради Сайид. - Биз кўпрок шуни килишга мухтожмиз.
— Нимани назарда тугяпсиз?
- Пулнинг хамасини Аллохга карзга берамиз.
- Хўп бўлади, Аллох сиздан рози бўлсин, - деди аёл. Улар шу ернинг ўзидаёк динорларни, аввалги сафаргидай, бир канча хамёнга таксимладилар-да, бева-бечора, етим-есир, мискину факирларга таркатдилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:29:35

УМАЙР ибн САЪД

Умайр ибн Саъд — тенги йўк инсон.
Умар ибн Хаттоб

Умайр иба Саъд ал-Ансорий етимлик ва мухтожликнинг аччик шаробини гўдаклик, чогидаёк тотиб кўрди. Вафот этган Саъднинг оркасида на кўлга илингудек мол, на фарзандига кайикмайган ака-ука, кариндош-уруг колди. Кўп ўтмай онаси Жулос ибн Сувайд исмли Авс кабиласининг зодагонларидан бирига эрга тегди ва Умайр билан бирга янги уйга кўчиб ўтди.
Жулос Умайрни кучок очиб кутиб олди. Эркалаб пешонасини силар, суюб багрига босар, кўлидан келганча етимлигини билдирмасликка харакат киларди. Кўп мехрибончиликлар натижасида Умайр хам отасининг ўгай эканини гўёки унутгандай бўлди. Уларнинг иноклигини кўрган киши чин ота-бола деб ўйларди.
Умайрнинг ёшига ёш кўшилгани сари Жулоснинг калбидага мухаббатга мухаббат кўшиларди. Ўз фарзандидай бўлиб колган йигатчанинг хар бир хатти-харакатида зохир бўлаётган зийраклик ва олижаноблик аломатларидан, юриш-туришида яккол кўзга ташланиб турган беназир ахлок-одоби, хавас килгудек ростгўйлигидан Жулоснинг боши осмонга етарди.
Умайр ёши ўнга етар-етмас исломга кирди. Унинг ширк ифлослиги билан булганиб улгурмаган калбида иймон чу-кур ўрнашди, Унумдор жойга тушган ислом уруги тез муддатдаёк униб чикиб, гуркираб ўса бошлади. Хали кичкинагина болакай бўлишига карамасдаи хар куни беш вакт намозни масжидда, Расулуллох саллоллоху алайхи васал-ламнинг (САВ) оркаларида туриб адо киларди. У гох Жулос билан, гох ёлгиз ўзи масжидга катнар, буни кўрган онасининг калбида чексиз кувонч уйгонарди.
Умайр ибн Саъднинг хаёти шу йўсинда — зорлик-мухтожликдан йирок, корни тўк, уст-боши бут, тинчлик ва осойишталикда кечарди. Хотиржамлик кунлари то Аллох таоло уни огир синовга дучор этиб, хатто катта одамларни хам довдиратиб кўядиган кийин имтихон билан синаб кўргунча давом этди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:30:39

Хижратнинг тўккизинчи йилида Расулуллох (САВ) Румга карши Табук газотига (Табук — Шом чегарасида жойлашган ўлка) чикажакларини эълон килдилар ва мусулмонларга хозирлик кўришни буюрдилар.
Одатда Расулуллох (САВ) газотга чикишни ирода килсалар, каёкка юришларини ошкор этмасдилар. Душманларни гафлатда колдириш учун ўзларини гўёки бошка тарафга кетаётгандай кўрсатардилар. Магар Табук газотида максадни очик баён килдилар. Негаки, масофа олис ва машаккатли, ракиб кучли ва айёр эди. Жиходга тайёргарлик кўришда эса, албатга, бу жихатларни хисобга олмай бўлмасди. Жазирама ёз фасли, куёшнинг харорати ёндираман дер, мевалар хил-хил пишганди. Кишиларнинг табиатида ялковликка ўхшаш туйгу уйгониб, соя-салкин жойларда дам олишга майл кучайганди. Лекин бунга карамай мусулмонлар пайгамбарларининг чакиригига "лаббай", деб жавоб бердилар ва барчалари бўлажак жангга хозирлик кўришга киришдилар.
Аммо бир гурух мунофиклар осойишталиклари бузулганидан норозиланиб тўнгиллашар, Расулуллох (САВ)ни берахмликда айблашиб, жон-жахтлари билан одамларни бу юришдан кайтаришга интилишарди, Ўзларининг хос мажлисларида кофирликларини аник-равшан кўрсатиб берадиган мазмунда сухбатлар куришарди.
Газотга тайёргарлик кўриш кизгин авж олган кунларнинг бирида Умайр ибн Саъд масжидган уйига хаяжонланиб кайтди. Хозиргина гувохи бўлган мусулмонларнинг фидойиликлари, Аллох учун хеч нарсани аямасликлари уни каттик тўлкинлантириб юборганди.
Мухожир ва ансорий аёллар безак ва такинчокларини келтириб Расулуллох (САВ)га беришганини Умайр ўз кўзи билан кўриб, бу зеб-зийнатларни сотиб, пулини Аллох учун жангга кетаётган кўшин эхтиёжларига сарфлашни сўрашганини кулоклари билан эшитди.
Усмон ибн Аффон бир копда минг динор тилло келтирганини, Абдурахмон ибн Авф икки юз укия (1 укия = 37.44 грамм) олтин кўтариб келиб Пайгамбар алайхис саломнинг оёклари остига тўкканининг гувохи бўлди. Хаммадан хам, кўрпасини сотиб, пулига Аллохнинг йўлида жанг килиш учун килич харид килмокчи бўлган факир кишининг олижаноблиги уни ларзага солди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:31:15

Умайр, бир тарафдан, бу вокеаларни эслаганда, калби завк-шавкка тўлса, иккинчи тарафдан, имкони бўла-туриб, Расулуллох (САВ) билан бирга газотга чикиш учун тайёргарлик кўришни пайсалга солаётган Жулосдан таажжубланарди.
Умайр гўё Жулоснинг хамиятини кўзгаб, гайратини келтирмокчи бўлгандай ўзи эшитган ва кўрган вокеаларни унга гапириб бера бошлади. Айникса, Расулуллох (САВ)-нинг хузурларига келиб, Аллох йўлида жиход килишга кетаётган гозийлар сафига кабул этишни ўтиниб сўраган бир неча нафар мусулмонлар тўгрисида тўлиб-тошиб сўзлаб берди. Пайгамбар алайхиссалом берадиган от-улов-лари йўклигидан уларни кайтариб юбордилар. Улар энг суйган амаллари — Аллох учун жиход килишликдан, ким билади, балки шу билан бирга шахидлик мартабасига эри-шиш имкониятидан махрум бўлаётганларидан махзун кайфиятда, кўзлари жикка ёшга тўлиб кайтиб кетишди.
Аммо Жулос бу гапни эшитгар-эшитмас шундок жавоб килдики. Умайр кулокларига ишонмай, хуши бошидан учаёзди, Чунки ўгай ота жахл билан: "Агар Мухаммад пайгамбарлик даъвосида хак бўлса, биз эшакдан хам баттар эканмиз", деганди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:32:49

Умайр дахшат ичра лол бўлиб колди. У Жулосдай аклли, кўпни кўрган одамнинг огзидан бундай гапнинг чикишини хаёлига хам келтирмаганди. Энг дахшатли жиха-ти шунда эдики, бу гап айтувчисини филхол иймондай чикариб, унинг учун куфр дарвозасини ланг очиб кўярди.
Худди замонавий хисоблаш машиналари берилган масаланинг турли ечимларини кўрсатиб берганидай, йигитча Умайр ибн Саъднинг миясида бир-бирига карама-карши фикрлар гужгон ўйнай бошлади:
— Агар Жулос айтган гапни махфий саклаб, унинг айбини беркитса, Аллох ва расулига хиёнат килган, шундок хам мунофиклар тарафидан пинхоний хужумларга дучор этилаётган исломга зарар етказган бўлади.
Ўтган вокеани ошкор килишида эса этимлик; чогида бо-шини силаган, йўксуллик гамидан куткарган, вафот этган отаси ўрнида оталик килган кишига гўёки ок бўлишдай, яхшилигига ёмонлик билан жавоб кайтаришдай маъно бор эди.
Бир-бирига мутлако зид бўлган икки йўлдан бирини танлаш керак, Умайр кўп ўйланмади...
У Жулосга юзланиб:
—-Эй, Жулос, худо хакки, Ер юзида мен учун Мухам-мад ибн Абдуллохдан кейин сиздан кўра суюклирок ин сон йўк эди. Сиз мен учун энг афзал, кўп яхшиликлар кўргизган кишисиз. Хозирги гапингизни фош этсам, сиз-ни шарманда килган бўламан. Агар ичимга ютиб кетсам, омонатга хиёнат килиб, жонимнию динимни халокатга йўликтирган бўламан. Мен Расулуллох (САВ)нинг олдиларига бориб, барча гапларни битта кўймай етказишга карор килдим. Кадамингизни ўйлаб босинг,— деди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:35:09

Умайр ибн Саъд масжидга бориб, Пайгамбар алайхиссаломга Жулос мбн Сувайддан эшитган гапларини окизмай-томизмай айтиб берди,
Расулулдох (САВ) уни ўз хузурларида колдириб, асхобларлидан бирини Жулосни чакириб келиш учун юбордилар, Кўп ўтмай Жулос келди. Расулуллох (САВ)га салом бериб, рўпараларига ўтирди.
- Умайр ибн Саъд бизга етказган гапларни кандай тушуниш керак?
Шундай деб Пайгамбар алайхиссалом ўртадаги гапларни зикр килдилар.
— У ёлган айтибди, ё Расулуллох. Менинг огзимдак бу гапларнинг биронтаси хам чиккани йўк,— деди пинак бузмай Жулос,
Атрофда тўпланиб турган сахобалар хусуматлашувчиларнинг кай бирлари рост, кайсилари ёлгон сўзлаётганини билиб олишни истагандай, назарларини гох унисига, гох бунисига кўчирардилар. Пичир-пичир авжига чикди. Калбида мунофиклик марази бўлган кишилардан бири баланд овоз билан:
-Бу бола окпадар экан. Тузини еб, тузлигига тупириш деб шуни айтадиларда,—деди.
Бошкалар инкор килишди:
— Йўк, бу бола Аллохнинг тоатида ўсган. Юзиданок тўгри сўзлаётгани кўриниб турибди.
Расулуллох (САВ) Умийрга бакдилар Унинг ёноклари кип-кизариб кетган, кўзларидан шашкатор ёш окар, елкалари силкиниб-силкиниб, тинмай "Роббим, расулинг- га менинг хаклигимни англат... Роббим, расулингга менинг хаклигамни англат...", деб пичирларди.
Бир иккита мунофикнинг кўлтигига сув пуркашидан рухланган Жулос:
— Ё Расулуллох, бу бола менга тухмат киляпти. Келинг, хар ким хаклигини исботлаш учун касам ичсин. Мен Аллохнинг номи билан касам ичаманки, Умайр сизга етказган гапларнинг биронтасини хам айтганим йўк,— деди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:36:02

Одамлар баб-баравар нигохларини Умайр ибн Саъдга кўчирдилар, лекин хали у огзини очиб улгурмасидан Расулуллох (САВ) вахий кабул киладиган пайтдаги холатларига тушиб колдилар. Хамма нафасини ичига ютиб, тек котди. Атрофга пашша учса билинадиган жимлик чўкди, Шунда Жулосни хавотир босиб, кўзлари ола-кула бўлиб кетди. Умайрнинг кўзларида эса, аксинча, кувонч учкунлари порлай бошлади.
Пайгамбар алайхиссалом ўзларига келгач, янги нозил бўлган, "Аллохнинг номи билан айтмаганликларига касам ичадилар, холбуки куфр калимасини аник айтдилар ва исломга кирганларидан сўнг кофир бўлдилар", деб бошланадиган оятни то "Агар тавба килсалар, ўзларига яхши бўлур. Агар юз ўгирсалар, Аллох уларни аламли азоб би-лан азоблар", деган жойигача ўкидилар.
Жулос хозиргина янграган оятларнинг нечоглик хакконийлигидан титраб-какшаб кетди. Аввалига кўркувдан тили калимага келмай кодди. Сўнг Расулуллох (САВ)га юзланиб:
— Мен тавба киламан, ё Расулуллох, тавба киламан. Ёлгончи менман, Умайр рост айтган эди. Аллохга дуо килинг, тавбамни кабул килсин, ё Расулуллох, курбонингиз бўлай,— деб ёлворишга тушди.
Расулуллох (САВ) кувонч кўз ёшлари иймон нури ила йўгрилган юзини юваётган Умайр ибн Саъднинг кулок-ларини муборак кўллари билан тутдилар ва эркалатиб чўзган бўлдилар-да:
— Кулокларинг сени уялтириб кўймади, болакай. Буни роббинг тасдикдади,—деб кўйдилар,

Шу вокеадан кейин Жулос исломга узил-кесил кирди. Сахобалар уни кейинчалик хам Умайрга кўп яхшиликлар килганини эслашади. Качонки Умайрнинг номи тилга олинса, камоли миннатдорлик ила "Аллох унга менинг номимдан мукофот берсин. У мени куфр исканжасидан куткариб, дўзах оловида жизганак бўлишимдан саклаб деб ёд этарди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:37:08

SALMON FORSIY

Bu voqea hijratning beshinchi yili Handaq kuni bo‘lgan edi. O‘shanda yahudiy a’yonlaridan bir nechasi Makka tarafga yo‘lga chiqishdi. Ularning maqsadi — mushriklarni to‘plab, Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) va musulmonlarga qarshi qabilalarni yig‘ish va bahamjihat bu yangi dinni ildizi bilan sug‘urib tashlaydigan hal qiluvchi jangda o‘zaro yordamga ahdlashish edi.
Xoinona jang rejasi tuzildi. Unga ko‘ra, Quraysh va G‘atafon qo‘shinlari Madinaga tashqaridan, Banu Qurayza esa ichkaridan, musulmonlar safi ortidan hujum qiladi. Shunda musulmonlar ikki tegirmon toshi orasida qolib, tayyor go‘shtga aylanadilar, ulardan faqat xotira qoladi!
Bu kun Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) va musulmonlar son jihatidan ustun va yakson qilishga qodir qurol-aslaha bilan Madinaga yaqinlashayotgan behisob qo‘shinning xabarini to‘satdan bilishdi. Musulmonlar nima qilishni bilmay qolishdi. Nogahoniy qo‘rqinchdan aqllari boshlaridan uchdi.
Qur’onda bu shunday tasvirlanadi: "œO‘shanda ular sizlarning yuqori tomoningizdan ham, sizlardan quyiroq tomondan ham (bostirib) kelgan edilar. O‘shanda ko‘zlar tinib, yuraklar bo‘g‘izlarga tiqilab qolgan va sizlar Alloh haqida (turli) gumonlar qila boshlagan edinglar" (Ahzob, 10).
Abu Sufyon va Uyayna ibn Hisn boshchiligidagi yigirma to‘rt ming jangchi Muhammadga (sollallohu alayhi va sallam), diniga va ashobiga barham berish uchun qamal qilish, hal etuvchi zarbani urish maqsadida Madinaga yaqinlashayotgan edi.
Bu qo‘shin Qurayshning o‘zidangina iborat emasdi. Balki Islomda o‘ziga xatar ko‘rgan har bir qabila va manfaat Quraysh bilan birga edi. U Rasulullohning (sollallohu alayhi va sallam) barcha g‘animlari — shaxslar, jamoalar, qabilalar va manfaatlarning oxirgi va hal qiluvchi urinishi edi.
Musulmonlar o‘zlarini juda qiyin holatda ko‘rishdi. Shunda Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) ashoblarini maslahat uchun yig‘dilar. Tabiiyki, mudofaa va urushning muhokamasiga yig‘ildilar, lekin qanday mudofaa?
Shunda uzun bo‘yli, sersoch, Rasulullohga (sollallohu alayhi va sallam) cheksiz muhabbat va ehtirom ko‘rsatadigan bir kishi oldinga chiqdi...
Salmon Forsiy oldinga chiqdi va baland tepalik uzra Madinaga sinchkov nazar tashladi. Shahar atrofidan tog‘-toshlar bilan o‘ralgan, biroq g‘anim osonlik bilan himoyani yorib o‘tishi mumkin bo‘lgan keng va uzun bo‘shliq — tekislik ham bor edi. Salmon vatani Forsda bo‘lgani ko‘pgina jang vositalari va urush firiblari, hiylalaridan xabardor edi. U Rasulullohga (sollallohu alayhi va sallam) arablar urushlarda oldin ko‘rmagan taklifni aytdi. Taklif Madina atrofidagi hamma ochiq joylarda haqdaqlar kavlashdan iborat edi.
Musulmonlar agar bu g‘azotda handaq qazishmaganida, Alloh biladi, boshlaridan ne ko‘rguliklarni o‘tkazishardi. Quraysh handaqni ko‘rib, kutilmagan bunday hiyladan esankirab qoldi. Qo‘shinlari Madinaga yorib kirishdan ojiz qo-lib, chodirlarida bir oy qolib ketishdi. Hatto bir kecha Alloh ularga juda kuchli shamolni yuborib, chodirlarini yer bilan yakson qildi va o‘zlarini par kabi to‘zg‘itib tashladi...
Abu Sufyon noumid, ezilgan va tinkasi qurigan holda qo‘shinga kelgan joyiga qarab jo‘nashni buyurib, qichqirdi. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:37:57

* * *
Handaq qazishda Salmon g‘ayrat ko‘rsatayotgan musulmonlar safidan joy oldi. Rasululloh (sollallahu alayhi va sallam) ham qo‘llariga cho‘qmor olib, ular bilan barobar ter to‘kdilar.
Salmon sheriklari bilan ishlayotgan joyda uning cho‘qmori metin, sinmas toshga urildi. U zuvalasi pishiq, beli baquvvat kishi edi, kuchli qo‘llari bilan har zarba urganida xarsangtoshni maydalab tashlar, uning parchalari atrofga sochilar edi. Biroq bu toshning oldida u ojiz qoldi. Yonidagilar bilan birgalashib ham harakat qilib ko‘rishdi, ammo mashaqqatlari ziyoda bo‘ldi, xolos. Salmon Rasulullohning (sollalllohu alayhi va sallam) oldilariga borib, bu siljimas, qaysar xarsangga behuda kuch sarflamaslik uchun chuqurning yo‘nalishini o‘zgartirishga izn so‘radi.
Rasululloh (sollalllohu alayhi va sallam) o‘sha joy va toshni o‘z ko‘zlari bilan ko‘rish uchun Salmon bilan birga bordilar. Uni ko‘rgach, cho‘qmor keltirishni buyurdilar va ashoblaridan tosh parchalari otiladigan joydan bir oz uzoqroq turishni so‘radilar.
"œBismilloh", deb, cho‘qmor tutgan ikki muborak qo‘llarini azmu quvvat bilan yuqori ko‘tarib, xarsangga zarba berdilar. Bir vaqt u darz ketib, yoriqlaridan ko‘zni qamashtiradigan alanga taraldi.
Buni ko‘rgan Salmon aytadi: "œAlanga Madina atrofini yoritib yuborgan edi". Rasul (sollallohu alayhi va sallam) takbir aytgan holda qichqirdilar: "œAllohu akbar! Menga Forsning kalitlari berildi. Yorug‘likdan Hayrat qasrlari, Kisro mamlakatlari ko‘rindi. Albatta, ummatim ulardan g‘olib keladi!"
Uchinchi zarba urganlarida xarsang o‘zining taslim bo‘lganini ko‘rsatdi, kuchli va yorqin ziyosi bilan nur taratdi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) va u kishi bilan birga musulmonlar quvonchdan takbir aytishdi. Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam) ularga hozir Suriya, San’o va bir kuni kelib, osmonida Allohning bayrog‘i hilpiraydigan boshqa mamlakatlar qasr-larini ko‘rganlari xabarini berdilar. Musulmonlar komil imon bilan qichqirishdi: "œBu narsa bizga Alloh va Rasulining bergan va’dasi. Alloh va Rasuli rost so‘zlaydi!"
Salmon handaq qazishda maslahat sohibi bo‘ldi. Payg‘ambardan (sollalllohu alayhi va sallam) yordam so‘ragan paytida esa ba’zi g‘ayb, kelajak sirlarini ochib tashlagan xarsang sohibi bo‘ldi. Rasululloh (sollalllohu alayhi va sallam) yonlarida nurni ko‘ruvchi, bashoratlarini eshitib turuvchi baxtli zotlardan bo‘ldi.
Umri vafo qilib, bashoratlarni yashovchan haqiqat va hayotiy voqe’lik o‘laroq ko‘rdi. Fors va Rum mamlakatlarini ko‘rdi. San’o, Suriya, Misr va Iroq qasrlarini ko‘rdi.
Yer yuzining hamma tarafini titratgan muborak ovozning baland mevalaridan hidoyat va ezgulik nurlarini sochgan holda taralganini ko‘rdi! 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:39:31

* * *
Mana u, Madoindagi hovlisi oldida, tarvaqaylab shoxlagan, serbarg daraxt soyasida o‘tiribdi. Hamsuhbatlariga haqiqat yo‘lidagi ajoyib sarguzashtlarini, qanday qilib fors qavmi dinini tashlab, masihiylikka, undan so‘ng Islomga o‘tganini hikoya qilib beryapti.
Haqiqatni izlash yo‘lida qul bozorida qanday sotilganini...
Rasululloh (sollalllohu alayhi va sallam) bilan qanday uchrashib, qanday imon keltirganini... aytib bermoqda.
«Bir kuni oldimizdan karvon o‘tib qoldi. Mamlakatlari haqida so‘radim. Shunda ularning Arab jazirasidan ekanlarini bildim. Ularga: "œMeni mamlakatingizga olib ketsangiz, evaziga sizlarga mana bu qo‘y-sigirlarimni beraman", dedim. Ular: "œBo‘pti", deyishdi.
To Vodial-Quro degan joyga yetib kelguncha ularga hamroh bo‘ldim. Va o‘sha yerda zulm qilib, meni bir yahudiyga sotib yuborishdi. Bu joyda ko‘pgina xurmolarni ko‘rdim. Menga tavsiflab berilgan, yaqinda kelishi kutilayotgan Payg‘ambar hijrat qiladigan shaharmikan, deya umid qildim. Lekin unday bo‘lib chiqmadi.
Meni sotib olgan kishining uyida qolib ketdim. Va nihoyat Bani Qurayzadan bo‘lgan bir yahudiy kelib, meni sotib oldi, so‘ng Madinaga olib ketdi. Allohga qasamki, ko‘rishim bilan menga tavsif etilgan shahar shu ekaniga imon keltirdim.
Men Bani Qurayzadagi xurmozorda ishlab, bu yahudiy bilan birga yashadim. Bu orada Alloh Rasulini yubordi va u Madinaga kelib, Bani Amr ibn Avfga qarashli Qubo degan yerga kelib tushdi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:40:52

Men bir kuni xurmo tepasida edim. Xo‘jayinim esa daraxt tagida o‘tirgan edi. Bir vaqt amakivachchalaridan bo‘lgan yahudiy bir kishi kelib unga xitob qildi: "œBani Qaylani Alloh halok qilsin, Makkadan kelib Quboda turgan kishini payg‘ambar deb o‘ylab, izzat ko‘rsatmoqdalar".
Allohga qasamki, bu so‘zlarini aytib bo‘lishi bilan meni titroq bosdi. Xurmo tebranib, xo‘jayinimning ustiga ag‘darilib tushayozdim! Tez tushib: "œNima dedingiz? Payg‘ambar kelibdimi?!" deya so‘radim.
Xo‘jayinim qo‘lini ko‘tarib, musht tortib yubordi. So‘ng: "œSening nima ishing bor? Bor, ishingga jo‘na!" dedi.
Ishimga qaytdim... Kech kirgizib, o‘zimdagi bor narsani yig‘dim. So‘ng Rasulullohning (sollallohu alayhi va sallam) Qubodagi maskanlariga borish uchun yo‘lga chiqdim. Men kirgan payt-da ashoblaridan bir nechasi bilan o‘tirgan ekanlar. Ularga aytdim: "œSizlar g‘arib va hojatmand kishilarsiz. Menda yegulik narsalar bor edi, ularni sadaqa uchun nazr qilgan edim. Menga sizlarning manzilingizni aytishgan edi, bunga odamlarning haqlirog‘i ekaningizni bilganim uchun sizlarga olib keldim".
So‘ng uni yerga qo‘ydim, Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) ashoblariga: "œBismillah, deb yenglar", dedilar va o‘zlari qo‘llarini ovqatga uzatmadilar.
Men ichimda: "œAllohga qasamki, bu birinchi alomat... U sadaqa yemaydi!" dedim.
Manzilimga kelib, tongda ovqat ko‘tarib, yana Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) huzurlariga qaytdim. Va: "œSizning sadaqa yemasligingizni bildim. Men hozir keltirgan narsani siz-ga hadya o‘laroq taqdim etishni ma’qul ko‘rdim", dedim va uni oldilariga qo‘ydim. Ashoblariga: "œBismillah, deb yenglar", dedilar va o‘zlari ham undan totindilar.
Ichimda: "œBu alomat, Allohga qasamki, ikkinchisi: U hadyani yeydi!" dedim.
Keyin uyga qaytib, Alloh xohlaganicha turdim. So‘ng yana keldim. Payg‘ambarni (sollallohu alayhi va sallam) Baqi’da, bir janoza ortidan kelayotganlarida ko‘rdim. Atroflarida ashoblari. Egnilarida chopon... Men salom berdim va orqalariga qarash uchun burildim. Nimani xohlayotganimni bildilar va yelkalaridan burdalarini yechdilar: nubavvat muhri ikki kuraklari o‘rtasida turardi...

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:41:39

Engashib o‘paman va yig‘layman. So‘ng Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam) meni chaqirdilar. Oldilarida o‘tirib, sizlarga so‘zlab berganimdek, butun kechmishimni gapirib berdim.
Keyin Islomni qabul qildim... Qul ekanligim mening Badr va Uhud g‘azotlariga qatnashishimga mone’lik qildi...
Kunlarning birida Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): "œXo‘jayining bilan mukotaba* qil", dedilar. Men mukotaba qildim va Payg‘ambar (sollallohu alayhi va sallam) sahobalariga mening ishimda yordam bermoqqa amr qildilar. Alloh meni qullikdan xalos etdi va ozod musulmon o‘laroq yashay boshladim. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bilan Handaq g‘azotida qatnashdim va boshqa voqealarga guvoh bo‘ldim...»
Himmati, sidqi bu darajada bo‘lgan kishining Islomidan nimani kutamiz?
Uning Islomi abror, muttaqiylarning Islomidek bo‘lgan. U zuhdida, farosatida va taqvosida Umar ibn Xattobga juda ham o‘xshash kishi bo‘lgan.
Bir qancha vaqt Abu Dardo bilan bir hovlida yashashgan. Abu Dardo (roziyallohu anhu) kechalari namoz o‘qir, kunduzlari ro‘za tutar edi. Uning ibodatdagi bu qadar mubolag‘asini Salmon tanqid qilardi.
Bir kuni Salmon uni nafl ro‘zaga qilgan niyatidan qaytarmoqchi bo‘ldi.
Abu Dardo unga ta’na qilib, dedi: "œMeni Rabbimga ro‘za tutishdan, namoz o‘qishdan man etasanmi?"
Bunga Salmon shunday javob qildi: "œAlbatta, senda ko‘zingning haqqi bor, albatta senda ahlingning haqqi bor. Ro‘za ham tut, og‘zing ochiq ham yursin, namoz o‘qigin va uxlagin ham..." Bu gap Rasulullohga (sollallohu alayhi va sallam) yetib borganida: "œDarhaqiqat, Salmon ilmga to‘yingandir", dedilar.
Salmon Rasululoh (sollallohu alayhi va sallam) bilan uchrashib imon keltirganidan beri ashob bilan birga, ozod musulmon, mujohid va obid bo‘lib yashadi.
Bu yillarning kattagina qismida Islom bayroqlari ufqni to‘ldirgan edi. Xazina va mollar Madinaga oqib kelar, turmush farovonlashib borar edi.
Turli darajalardagi hukmronlik mas’uliyatlari ko‘paygan, tabiiyki, bunga qarab amal va mansablar ham ko‘tarilgan zamon edi.
Bu nekbin davrda Salmon qaerda edi? Mana shu farovon, to‘kin va ne’matlarga boy kunlarda uni qaerdan topamiz?

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:42:14

* * *
Soyada o‘tirgancha, poxol o‘rib-eshib turli idish va savatlar to‘qiyotgan haybatli bu qariyani ko‘ryapsizmi?
U Salmon!
Yaxshilab qarang...
Uning kirimi ko‘p. Yiliga to‘rt mingdan olti minggacha topardi. Biroq u buning hammasini odamlarga tarqatib yuborardi. Bir dirham ham olmas, va shunday der edi: "œBir dirhamga poxol sotib olib, unga ishlov beraman, keyin uni uch dirhamga sotaman. Bir dirhamni yana xomashyoga sarflayman, bir dirhamni oilamga infoq qilaman va qolgan bir dirhamini sadaqa etaman. Agar meni bundan Umar ibn Xattob qaytarsa ham, to‘xtatmayman".

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:42:55

* * *
Demak, u qalbini dunyoning mollari, mansablari va obro‘laridan boylik, behojatlik bilan to‘ldirgan ekan. Payg‘ambarimizning (sollallohu alayhi va sallam) unga va barcha ashobiga qilgan nasihatlari shunday edi: "œDunyo sizni egallab olishiga yo‘l qo‘ymang, birortangiz ham undan yo‘lovchining yukidan ortig‘ini olmang".
Salmon ahdga vafo qildi. Shunday bo‘lsa-da, chegaradan chiqmaganmikanman, deya qo‘rqib, ruhi rihlat qilar chog‘da ko‘zyoshi to‘kardi.
Uning bisotida ovqatlanadigan lagani va suv ichib, tahorat oladigan idishidan boshqa hech narsasi yo‘q edi. Lekin shunga qaramay, o‘zini badavlat hisoblardi. Men sizlarga uni Umarga judayam o‘xshash kishi, demaganmidim? U Madinaga amir bo‘lgan kunlarida ham holatida hech qanday o‘zgarish kuzatilmadi. Ko‘rib o‘tganimizdek, amirlik mukofotlaridan bir dirhamni ham olmadi. Savat to‘qish kasbi orqali kun ko‘rdi. Libosi oddiylikda eski kiyimdan qolishmaydigan abogina bo‘ldi.
Bir kuni yo‘lda Shomdan kelayotgan, anjir va xurmo ko‘targan bir kishiga yo‘liqib qoldi. Yuk shomlikni qiynab, holdan toydirgan edi. Ko‘z oldida avom va kambag‘al kishidek ko‘ringan odam paydo bo‘lganida, ko‘zlagan manziliga olib borib qo‘ysa, hammolligi evaziga haq berarman, deb o‘ylab, yukni uning yelkasiga qo‘ymoqchi bo‘ldi. Bu odamga ishora qiluvdi, u yetib keldi. Shomlik unga: "œYukimni ko‘tar", dedi. U ko‘tardi va birga yurib ketishdi.
Ular yo‘lda borisharkan, bir to‘p odam uchrab qoldi. Boyagi kishi salom bergan edi, ular ham: "œAmirga salom bo‘lsin", deya alik olishdi.
"œAmirga salom bo‘lsin? Qaysi amirni nazarda tutishyapti?!" Shomlik ichida shunday o‘ylardi. Bu odamning hayrati yo‘lovchilarning ba’zilari Salmon tomon chopib: "œBizga bering, ey amir!" deyishganida yanada kuchayib ketdi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:43:38

Shomlik kishi bu odam Madoin amiri Salmon Forsiy ekanini bilgach, qo‘lidan majol ketdi, lablaridan uzr va afsus kalimalari ucha boshladi. Unga yaqinlashib, yukini olmoqchi bo‘luvdi, Salmon rad etib, bosh silkidi va: "œManzilingga olib borib qo‘ymaguncha bermayman", dedi.
Birodari bir kun uning xamir qorayotganini ko‘rdi va: "œXizmatkor qaerda?" deya so‘radi. U javob qildi: "œBir ish bilan jo‘natuvdik. Unga boshqa ishni yuklashni ma’qul ko‘rmadik".
Uyi haqida gap ketar ekan, bu uyning qanday ekanini yaxshilab o‘ylab ko‘raylik. Majozan uy deb atash mumkin bo‘lgan bu kulbani qurishda ustadan: "œQanday qurasiz?" deb so‘radi. Usta mulohazali va zakiy edi. Salmonning zuhdi va taqvosini bilardi. Shunday javob qildi: "œQo‘rqmang! U issiqdan soya qiladigan, sovuqdan to‘sadigan, tursangiz boshingiz, yotsangiz oyog‘ingiz tegadigan bino bo‘ladi!" Salmon unga: "œHa, shunday qiling", dedi.
Salmon haddan ziyod ardoqlagan, xotinigagina ishonib, ko‘zdan pana bir ishonchli joyga yashirib qo‘yishini so‘ragan bir narsa bor edi. O‘lim to‘shagida, joni olinar kun tongida xotiniga nido qildi: "œBerkitgan narsangni olib kel!" Xotini keltirdi. Bu — hamyondagi misk edi. Uni Jalavlo fathida qo‘lga kiritgan, vafot kunimning atri bo‘lsin, deya asrab qo‘ygan edi.
So‘ng suv keltirishini buyurdi va miskni unga sepdi. Qo‘lini u bilan ho‘llab xotiniga dedi: "œBuni atrofimga sepib chiq. Chunki hozir huzurimda taom yemaydigan, biroq xushbo‘yni sevadigan Allohning bir nav xalqi hozir bo‘lishadi". Buyrug‘i bajarilgach, xotiniga: "œEndi eshikni yopgin-da, chiqqin", dedi.
Ko‘p o‘tmay xotin yana kirdi. Qarasa, uning muborak ruhi jasad va dunyosini tark etgan edi. Darhaqiqat, u Malaul-a’loga shavq qanotlarida ko‘tarilgan edi. Zero, u yerda Rasul Muhammad (sollallohu alayhi va sallam), u zotning ikki sohibi Abu Bakr va Umar hamda shahid va abrorlardan iborat sharafli guruh bilan va’dalashilgan uchrashuv bor edi... 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:46:04

Fotima binti Hattob.

Payg‘ambarimiz (s.a.v.) hali ochiq da’vatga chiqmagan paytlar edi. U zotga imon keltirish bilan musharraf bo‘lganlar soni endi o‘ntaga yetib qolgan. O‘sha imon bilan sharaflanganlarning biri Umar ibn Xattobning singlisi Fotima binti Xattob (r.a.) edi.
Fotima Sayd ibn Zayd (r.a.) bilan oila qurgan va ikkalalari ham turmushlarini imon nuri ila saodatlantirishgan edi. (Siz Sayd ibn Zaydni yaxshi taniysiz. U zot (r.a.) hayotlik davrida jannat bilan bashoratlangan o‘n sahobaning birlaridir.) Eru xotin birga-birga ibodat qilishar, Qur’on o‘qishar, o‘rganishar edi. Hazrati Fotima bilan eri Sayd Alloh va Rasuli (s.a.v.) yo‘liga fidoyi ekan, ayni paytda uning akasi Umar u paytda Payg‘ambarning beayov dushmani, o‘taketgan johil, qalbini jaholat zulmati qoplagan bir kimsa edi.
Butunlay iskanja va zulm ichida ham, musulmonlarning soni kun sayin ortib borayotganidan boshqa mushriklar qatori o‘sha biz suygan Umar ham ta’rifsiz qo‘rquv va hayratda qoldi. Makka ahli nima qilib bo‘lsa-da, musulmonlarning yo‘lini kesishni o‘ylardi. Nihoyat ular, Muhammadni (s.a.v.) o‘ldiramiz, degan bir to‘xtamga kelishdi. O‘zlaricha reja tuzishdi. Umar ham ularning ichida edi. Va bu qabohatli ishni shu Umar bo‘yniga oldi. Uning quvvatiga, qat’iyyatiga, jasoratiga ishonganlar, masala xal bo‘ldi, deya oldindan hukm chiqarib qo‘yishdi. Umar ibn Xattob darhol yo‘lga tushdi. Qo‘lida qilich. Ne ajabki, Alloh taolo unga yo‘lda qarindoshi Nuaym ibn Abdullohni ro‘baro‘ qildi...
Umarning niyatidan xabardor bo‘lgan Nuaym uni butunlay niyatidan qaytarolmasa-da, yo‘lini boshqa tarafga burib, muddatni uzaytirishning uddasidan chiqdi: singlisi Fotima va kuyovi Saidning musulmon bo‘lganini aytib, uni qattiq g‘azablantirdi.
Hazrati Habbobdan Kur’on o‘rganishayotgan er-xotin Umar kelganini bilib muallimlarini va Mushaf sahifalarini yashirishdi. So‘ng eshikni ochishdi. Lekin biroz oldin eshik ortidan eshitilgan Qur’on Umarning g‘azabini yangilab ulgurgan edi.
- Men sizlarning Muhammadning dinida ekaningizdan xabarim bor, - dedi va kuyovi Saidni kaltaklay ketdi. Fotima (r.a.) erini akasining qo‘lidan qutqarmoqchi bo‘lganida, g‘azabnok quvvatli musht uning ham yuziga tushdi va yorib yubordi. Ko‘ziga o‘lim ko‘rinib turgani holda Fotima Umarga bunday deb hayqirdi:
- Sen ayol kishini urishdan uyalmaysanmi? To‘g‘ri, biz musulmon bo‘ldik. Alloh va Rasuliga imon keltirdik. Biz ishonamizki, Allohdan boshqa iloh yo‘q, Muhammad uning elchisidir. Endi qo‘lingdan kelganini qil!
Fotimaning bu so‘zlari o‘ziga o‘lim hukmini chiqarish bilan barobar edi. Ammo Allohning irodasi va hikmatini ko‘ringki, bu qahramonlik Umarning ichiga talotum soldi. Qontalash, lekin jasorat balqib turgan yuz Umardek bag‘ritosh qotilning qalbini titratdi, uning tubdan o‘zgarishiga sabab bo‘ldi, qilmishiga pushaymon etdi, qalbini yumshatdi.
Oradan bir oz o‘tib, Umar shunday dedi:
- Boya sizlardan eshitganlarimni menga ham beringlar, bir ko‘ray.
Mushafga nisbatan hurmatda bo‘lishini talab qilgan holda Fotima (r.a.) javob berdi:
- Akaginam, sen Allohga sherik tutganing uchun nopoksan, holbuki, bu Kitobga faqat pokiza insonlargina qo‘l tekizadi. Tur, oldin tahorat ol!
Umar g‘usl qildi. Keyin unga Qur’ondan Toha surasining ba’zi oyatlari yozilgan sahifalarni berishdi. Umar ularni o‘qib, chuqur o‘yga toldi. Yuzida hidoyatning nurlari jilolana boshladi.
"Bu qandayin sharafli, qandayin lazzatli kalom! Bundan-da go‘zal, bundan-da shirin so‘z bo‘lishi mumkin emas!"
Umarning yumshaganini ko‘rib, Hazrati Habbob ham bekingan joyidan chiqdi.
Keyin to‘rtovi Payg‘ambarimizning (s.a.v.) huzuri muboraklariga borishdi. Umar kalimai shahodat keltirdi va... endi biz sevgan Umarga aylandi, saodatli hayotini boshladi.
Hazrati Fotimaning (r.a.) jasorati Hazrati Umar ibn Xattob (r.a.) kabi bir zotning islomiyat bilan sharaflanishiga sabab bo‘ldi. Zero, Umarning umri oxirigacha qilgan yaxshiliklari hech bir kamaymasdan Fotima binti Xattobning ham daftariga yoziqlikdir.
Fotima (r.a.) eri bilan birga Madinai Munavvaraga hijrat qildi. Umrining so‘ngiga qadar fazilatli yashadi. Akasining xalifa bo‘lganini, adolatli idora qilganini ko‘rish saodatiga muyassar bo‘ldi, Va uning davrida Alloh dargohi sari rixlat etdi.
Alloh barchalaridan rozi bo‘lsin! Omin. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:47:24

Abu Bakr r.a.

Payg‘ambarimizdan keyin bani bashar ichida eng afzal zot Abu Bakr Siddiqdir. Alloh u kishidan rozi bo‘lsin. To‘liq ismlari Abdulloh ibn Usmon ibn Omir ibn Amr ibn Ka’b Taymiydir. Taxminan Fil voqeasidan uch yil o‘tib tug‘ilganlar.
Abu Bakr johiliyag davrida ham odamlar orasida mahbub va obro‘li kishi edilar. U zot biror ishning boshida tursa, Quraysh yakdillik bilan u ishni tasdiqlardi. Xun haqi yoki qarzni kafillikka olsalar, hammalari rozi bo‘lishar, boshqa birov bu ishni qilsa, uni bekor etishar edi.
Islom yo`l topgan ilk manzillardan biri Abu Bakrning pokiza qalbi buldi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bu haqda: «Kimni Islomga da’vat qilsam, o‘ylanib ikkilandi, lekin Abu Bakr Islomni zikr qilishim bilan darhol qabul etdi», deganlar. So‘ngra u kishining vositalarida jannat bashoratini olgan Usmon ibn Affon, Zubayr ibn Avvom, Abdurahmon ibn Avf, Sa’d ibn Abu Vaqqos va Talha ibn Ubaydullohlar qalbi ham Islomga taslim bo‘ldi.
Sof tabiatli inson edilar, shuning uchun ham yovuzliklar «onasi» bo‘lmish hamr-arokni johiliyat davridayoq o‘zlariga harom qilganlar.
Abu Bakr Qurayshdan ko‘p aziyat chekdilar. Islomning ilk davrida musulmonlar Arqam ibn Arqamning uyida maxfiy ibodat qilishar edi. Shunda Abu Bakr: «Ibodatni oshkora qilaylik», dedilar. Keyin hammalari birga chiqishdi. Abu Bakr odamlarga xitob qila boshladilar. Nabiy alayhissalom o‘girgan ko‘yi Allohga duo kilar edilar. Shunda mushriklar ularga tashlanib qolishdi. Abu Bakr Siddiq oyoq ostida qolib ketdilar. Utba ibn Robi’a u zotning yuzlariga bigizli kovushi bilan shu darajada urdiki, burunlari bilinmay ketdi. Taym kabilasidagilar oraga tushib, zo‘rg‘a Abu Bakrni ajratib olishdi. U zot chalajon edilar. Qabiladoshlari: «Agar Abu Bakr o‘lsa, Utbani ham o‘ldiramiz», deb qasam ichishdi. Kechga borib u zot o‘zlariga keldilar. Hushlariga keldilaru birinchi lafzlari Rasulullohning ahvollarini so‘rash bo‘ldi. Onalari:
«Do‘sting haqida hech narsa bilmaymiz», dedi.
So‘ng atrofdagilardan surishtirishni aytdilar. «Rasululloh Arqamning uyidalar, sog‘-salomatlar», degan xabarga ham qanoat qilmay, «Allohga qasamki, Rasulullohning huzurlariga bormagunimcha, suv ham, ovqat ham totmayman», dedi-lar va ahvolari og‘irligiga qaramasdan, yo‘lga tushdilar. Borib, Rasulullohning salomatliklarini ko‘zlari bilan ko‘rganlaridan keyingina ko‘ngillari tinchlandi va u zotga qarata: «Ota-onam sizga fido bo‘lsin, ey Allohning rasuli, menta hech narsa bo‘lgani yo‘q. faqat ozgina ozor yetkazishdi», dedilar. So‘ng: «Bu ayol mening mehribon onajonim. Qani endi, Alloh onamni do‘zax olovidan xalos etsa», deya umidlarini so‘yladilar. Shunda Nabiy Abu Bakrning onalari haqqiga duo qildilar va u Islomni qabul etdi.
Abu Bakr Nabiy sollallohu alayhi va sallam bilan birgalikda hijrat qildilar. G‘azotlarda rasuli akramning yonlarida turdilar. Bor mol-dunyolarini Alloh yo‘lida sarf etdidar. Nabiy alayhissalom: «Hech kimning moli menga Abu Bakrning molicha naf bergan emas», dedilar. Shunda Abu Bakr Siddiq yig‘ladilar va: «Ey Allohning rasuli, jonim ham, molim ham sizga fidodir», deb javob qildilar».
U zot nihoyatda kamgap edilar. Boshqalarni
ham so‘zamollikdan qaygarar, tillariga ishora qilib: «Bu tufayli menga ko‘p balolar yuzlandi», der edilar. Haggo ortiqcha gap aytmaslik uchun og‘izlariga tosh solib yurganlari naql etilgan.
Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu Nabiy alayhissalomdan keyin ikki yilu uch oyu o‘n kun xalifalik qildilar. Hijratning o‘ninchi yili jumodul oxir oyining yigirma ikkinchisi, dushanba kuni shom bilan xufton orasida vafot etdilar. U zotning foniy dunyoda aytgan so‘nggi so‘zlari: «Meni musulmon holimda vafot etdir va solih bandalar qatoriga qo‘sh», deyish bo‘ldi. Alloh u zotdan rozi bo‘lsin. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:48:08

ХАЗРАТИ МАЙМУНА БИНТИ ХОРИС
(Уммул-мўминин)

Маймунанинг, розийаллоху анхо, Исломни кабул килиши дин учун хам, мусулмонлар учун хам хайр ва баракот василаси бўлди. Чунки унинг мусулмон бўлиши узок йиллардан бери Исломга карши уруш эълон килган баъзи кишилардан жахолат пардасини кўтарди, кин ва кибр билан тўла калбларни тозалади.

Маймуна, розийалоху анхо, Набий, соллаллоху алайхи ва саллам, уйланган энг сўнгги аёлдир. Унинг Хазрати Пайгамбаримиз вафотларидан кейинги узун хаёти Расулуллохнинг, алайхиссалом, хотираларига хурмат ва такво билан яшашнинг гўзал намунаси бўлди.

Насаби

Мўминлар онаси Маймуна, розийаллоху анхо, Курайшнинг обрў-эътиборли кишиларидан бўлган Хорис ибн Хилолнинг кизидир. Унинг онаси Макканинг фазилат ва юксак насаби билан машхур аёлларидан бири Хинд бинти Авф, Холид ибн Валиднинг холасидир.
Маймунанинг Уммул Фазл ва Салма исмли опалари бор эди. Аббос ибн Абдулмутталиб, розийаллоху анху, Уммул Фазлга, шахидларнинг улуги Хамза ибн Абдулмутталиб, розийаллоху анху, Салмага уйланган эдилар. Бу акраболик ришталари жуда мустахкам эди.

Тугилиши

Маймуна Набийнинг, соллаллоху алайхи ва саллам, пайгамбар бўлишларидан олти йил аввал Маккада тугилди.
Исломият келганида хали яхши-ёмонни ажрата олмайдиган бир ёш кизча эди. Бутларга сигинган ота-она тарбиясини олиб, бузук эътикод ва урф-одатлар таъсирида ўсиб-улгайди. Аммо у пайгамбарлик, вахий хакида эшитар, тушунишга харакат килар эди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:49:13

* * *

Бўйи етгач, уни Макканинг кўзга кўринган йигитларидан Масъуд ибн Амрга узатишди. У Аббос ибн Абдулмутталибнинг завжаси бўлган опаси Умму Фазлнинг уйига тез-тез бориб турарди. Опасидан Ислом дини, мусулмон мухожирлар, Бадр ва Ухуд газотлари хакидаги хабарларни эшитар, бу вокеалар унинг калбига бошкача таъсир килар эди.
Хайбар газоти хакидаги ёлгон хабарни эшитган мушриклар жуда севиндилар. Аббос ибн Абдулмутталибга, розийаллоху анху, азият берувчи сўзлар айтиб, масхаралай бошладилар. Аммо орадан кўп вакт ўтмай, хакикий хабар етиб келди. Мусулмонлар жангда галаба козонган ва яхудийлар Хайбардан кувилган эдилар.
Аббос, розийаллоху анху, ўрнидан турди, энг чиройли кийимларини кийди. Худди байрамдагидек ясаниб, викор билан одамлар олдига чикди. Бу сафар у мушрикларга гапирди. Бир оз олдин ёлгон хабарни ёйган киши унинг сўзларини тасдиклагач, мушриклар жим бўлиб, пушаймонда колдилар.
Аббос мусулмонларнинг Хайбар жангида зафар козонганини айтаётганида Маймуна опаси Уммул Фазлнинг уйида эди. Бу хабардан унинг хам боши осмонга етди. Уйига кайтиб эри Масъуд ибн Амрни тушкун холатда кўрди. Масъуд завжасининг хурсандлигидан аччикланиб, у билан тортишиб колди ва охир-окибат, уни тарк этганини айтди. Маймуна хам ортик унинг олдида колмай, яна отасининг уйига кетди.

Ажралиш

Худайбийа сулхи тузилганига бир йил тўлди. Набий, соллаллоху алайхи ва саллам, мусулмонлар билан бирга умра ибодатини адо этиш учун Макка томон йўл олдилар. Шахарга якинлашгач, барча мусулмонларни тўхташга буюрдилар. Расулуллох, соллаллоху алайхи ва саллам, бу ерда жангдагидек бир усул кўллашни режалаштириб, мусулмонларни икки кисмга ажратдилар. Биринчи кисм Каъбани тавоф килиш учун Маккага кирадиган, иккинчи кисм эса, куролланган холатда Макка ташкарисида тайёр турадиган, бирор хавф тугилса, мушрикларга хужум киладиган бўлдилар.
Хаммага вазифалар аник бўлгач, яна йўлга чикишди. Нихоят узокдан бир йилдирки кўришга интизор бўлганлари, улар учун эшиклари ёпилган Макка кўринди. Уни кўрар-кўрмас хаммаёкни мусулмонларнинг «Лаббайк Аллохумма лаббайк...» деган овозлари тутиб кетди.
Мусулмонлар улугворлик ва хайбат билан Хазрати Пайгамбаримизнинг, соллаллоху алайхи ва саллам, атрофларини ўраб олган эдилар. Хамма жўр бўлиб такбир ва тахлил айтарди. Мусулмонларнинг овозларини эшитганлар тогларга караб югурдилар, дархол шахарни бўшатдилар. Чунки улар Мухаммад, соллаллоху алайхи ва саллам, ва асхобининг неча йиллар илгари коронги тунда Маккани тарк этган заиф кишилардек эмас, кувватли ва хайбатли кўринишда куппа-кундузи шахарга бемалол кириб келишларини тасаввур хам килолмас эдилар.
Маккада факат кекса эркаклар, бир неча аёллар колишди, хоlos.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:49:53

Маймунанинг таклифи

Маймуна мусулмон бўлган, аммо имонини яширин тутар эди. Расулуллох, соллаллоху алайхи ва саллам ва асхоби бир куёшдек Макка уфкларидан кўтарилгач, у жасоратланиб, Аллохга имон келтирганини хаммага билдирди.
Бу хайрли вокеадан сўнг, Маймуна Расулуллохга, соллаллоху алайхи ва саллам, завжа бўлиш истагида Аббос ибн Абдулмутталибни, розийаллоху анху, элчи килиб юборди.
Расулуллох, соллаллоху алайхи ва саллам, унинг истагини кабул этдилар ва унга махр сифатида 400 дирхам бердилар.
Худайбийа сулхида кўрсатилган уч кунлик мухлат битди. Курайшийлар Набийга, соллаллоху алайхи ва саллам, элчи юбориб: «Маккада колиш пайтинг тугади, энди чикиб кет», дедилар.
Расулуллох, соллаллоху алайхи ва саллам, кулимсирадилар ва: «Мени ўз холимга кўйинг. Ундан кўра бир тўй килиб, сиз учун таом хозирлатсам ва тўйимга сиз хам келсангиз бўлмайдими?" дейишди.
Набий, соллаллоху алайхи ва саллам, Маймунага уйланишлари сабабли Маккада колиш муддатини узайтиришни ва курайшийлар билан кайта битим тузишни мўлжаллаган эдилар.
Тўй учун дастурхон тузалди. Курайшнинг улуглари таклиф этилди. Аммо улар кабул этмадилар.
— Сенинг амалингга бизнинг эхтиёжимиз йўк. Тезрок чикиб кет, — дейишди.
Улар бу гапларни Расулуллохнинг, соллаллоху алайхи ва саллам, Маккада уч кундан ортик колишларидан кўркишларини яшириш учун айтишди. Зеро, Пайгамбаримизни, соллаллоху алайхи ва саллам, зиёрат этиш баъзи кишиларнинг акли ва рухига таъсир килгани кўрина бошлаган эди. Масалан, Маймуна хаммадан яшириб келган имонини мусулмонлар Маккага киришлари биланок очик эълон этди. Устига устак, Расулуллохга, соллаллоху алайхи ва саллам, завжа бўлди. Бу хол мушрикларни газаблантирган эди.
Набий, соллаллоху алайхи ва саллам, ушбу мажлисда Маймунага уйланганларини эълон килдилар. Аммо Худайбийа сулхига амал килиб, дархол Мадинага кайтиш тадоригини кўрдилар. Маккадан ўн мил узокликдаги Сараф деган жойга келганларида Маймуна, розийаллоху анхо, билан гўшангага кирдилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:50:29

Ислом йўлида хайр-баракотга васила бўлиши

Маккадан чикаётганларида Маймуна хайкириб курайшийларни мусулмон бўлишга чакирди. Унинг овози курайшийларга кучли таъсир килди. Холид ибн Валид шундай деди: «Энди хар бир акли жойида бўлган одамга очик аён бўлдики, Мухаммад асло сехргар ё шоир эмас! У оламлар Раббисининг каломи билан гапиради».
Икрима ибн Абу Жахл унинг бу гапларига кўшилмади. Бадрда ўлдирилган якинларини эслаб, унга карши чикди. Холид ибн Валид унга шундай жавоб берди: «Бу сўзларинг жохилият иши ва гурурдандир. Лекин мен, валлохи, хак менга аён бўлган замон мусулмон бўлдим...»
Холид ибн Валид Амр ибн Ос билан бирга Мадинага бориб, Расулуллохга, соллаллоху алайхи ва саллам, байъат килдилар.
Шубха йўкки, Маймунанинг очик мурожаат этиши Курайшдан бир канча кишиларнинг Исломга киришларига катта таъсир кўрсатган эди.

Покиза хонадонда

Маймуна Мадинага келганидан сўнг, Пайгамбаримизнинг, соллаллоху алайхи ва саллам, покиза хонадонларида кадрли завжа бўлиб яшади. Мусулмонлар учун фазилатли она бўлди. Итоатли, самимий, вафодор аёл сифатида завжалик вазифаларини адо этди.
Набий, соллаллоху алайхи ва саллам, унга Хамза ибн Абдулмутталибдан бева колган опаси Салма билан бирга яшашга изн бердилар. Кейинчалик унинг турмуш курмаган синглиси Умара хам шу хонадонда колди.
Набийнинг, соллаллоху алайхи ва саллам, катта кизлари Зайнаб вафот этган йили Маймуна хали йигирма беш ёшда эди. У Расулуллохга, соллаллоху алайхи ва саллам, тасалли бериб, имкони борича дардларига малхам бўлишга харакат килди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:51:12

Вафо рамзи

Расулуллох, соллаллоху алайхи ва саллам, вафот этганларидан сўнг, Маймуна онамиз узок йиллар сог-омон яшади. Одам ўгилларининг саййиди, хидоят элчиси ва инсониятнинг муаллими бўлган Пайгамбаримизнинг, алайхиссалом, хотираларини хурмат килиб, такво билан умр ўтказди.
Унинг садокати, мухаббати шу кадар самимий эдики, вафот этганидан сўнг Расулуллох, соллаллоху алайхи ва саллам, билан турмуш куришган жойга дафн этишларини васият килди. Шунга кўра уни Сарафга дафн этдилар.
Аллох таоло Хазрати Маймуна онамиздан рози бўлсин.

Махмуд МАХКАМ таржимаси
http://www.hidoyat.uz/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=288

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:52:15

HAZRATI UMMU HONIY BINTI ABU TOLIB
Qahramon ayollar

Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): "œEy Ummu Honiy! Sen himoya etganingni biz ham himoya etamiz, sen omonlik berganingga biz ham omonlik beramiz", deb marhamat qildilar.

Isro va Me’roj voqealari haqida gapirilganida albatta Ummu Honiyning ham nomi tilga olinadi. Chunki Rasululloh, sollallohu alayhi va sallam, Me’roj kechasi uning uyida mehmon bo’lgan edilar va u Rasulullohdan (sollallohu alayhi va sallam) Me’roj voqeasini xabar bergan roviylardandir.

Xo’sh, Ummu Honiy kim? Asl ismi nima? Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bilan qarindoshlik darajasi qanday?

Nasabi

Ummu Honiy Rasulullohning (sollallohu alayhi va sallam) amakilari Abu Tolibning Fahita ismli qizi bo’lib, Hazrati Alining opalaridir.

Ismi qandayligi haqida turlicha fikrlar bor: Hind, Atiqa yoki Fotima deguvchilar ham bo’lgan. Lekin eng mashhur bo’lgani Fahitadir.

Rasulullohdan (sollallohu alayhi va sallam) bir necha yosh kichikdir. Go’zal axloqli ayol edi.

* * *

Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) onalari Ominaning vafotidan so’ng Hadicha binti Huvaylidga uylangunlariga qadar Abu Tolibning uyida yashadilar.

Bu yillar davomida o’zlarini Abu Tolib oilasining bir a’zosidek ko’rar, aslo yolg’izlikni his etmas edilar. U paytda Fahita kichkina bir qiz edi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:53:33

Oila hayoti

Hubayra ibn Vahb Maxzum o’g’illarining eng ko’zga ko’ringan kishilaridan edi. Qavmi ichida mavqei ulug’ bo’lib, so’zini o’tkaza olardi. U Fahitani so’rab kelganida Abu Tolib rozilik bildirdi. Fahita Undan ikrom va ehtirom ko’rdi. Uning himoyasida baxtiyor hayot kechirdi.

Oradan kunlar, kunlar ketidan oylar o’tdi. Rasulullohga (sollallohu alayhi va sallam) payg’ambarlik tushdi. Oila ahlini, qarindoshlarini, qavmlarini Islomga da’vat etdilar. Bir qismi ishondi va to’g’ri yo’lni topdi, bir qismi ishonmadi va kofir bo’ldi.

Hubayra adashganlar orasida edi. Bu adashganlar imon keltirmaygina qolmay, zulm va jafo bilan yangi dinning yoyilishiga to’sqinlik qilardilar. Ammo Hubayra Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bilan o’rtalaridagi aqrabolikka rioya qilib, Rasulullohning (sollallohu alayhi va sallam) shaxsiyatlarini taqdirlar, hurmat ko’rsatardi.

Fahita ham dastlab eriga ergashib, Islomga kirmadi.

Bir kuni Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) Ummu Honiy uylarida mehmon bo’lib qoldilar. Bu kecha Alloh taolo Payg’ambarmizga eng buyuk ehson va ikromlar bergan xayrli, uzun bir kecha edi.

Ummu Honiy bu kecha haqida shunday hikoya qiladi:

"œIsro voqeasi Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) mening uyimda qolganlarida bo’ldi. Bu kecha Alloh Rasuli xufton namozini o’qib, uxladilar. Biz ham uxlayotgan edik. Erta bilan Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bizni uyg’otdilar va:

— Ey Ummu Honiy! Ko’rganingdek, xufton namozini ham bu yerda o’qidim. Hozir ham sizlarning yoningizda bomdod namozini ado qildim, — deb marhamat qildilar.

So’ngra uydan chiqish uchun o’rinlaridan turdilar. Men ketmasinlar deb ridolarining bir uchini tutdim. Qorinlari ko’rindi. Ko’ylaklari Misrda to’g’ilgan, katandan qilingan oxorli ko’ylakka o’xshar edi.

— Ey Allohning payg’ambari, buni odamlarga aytmang. Sizni yolg’onchiga chiqarib, aziyat berishadi, — dedim.

— Allohga qasamki, bu voqeani ularga aytaman, — dedilar.

Shunda men bir habash joriyamga: "œRasulullohning (sollallohu alayhi va sallam) orqalaridan bor. Odamlarga nima haqida gapirganlarini va ularning javoblarini eshit", dedim.

Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bizning oldimizdan chiqib, boshqa kishilarga ham bizga aytgan gaplarini aytdilar. Ko’pchilik o’zini yo’qotib qo’ydi va:

— Buni qanday isbotlaysan, ey Muhammad. Biz bunday narsa haqida hech eshitmaganmiz, — dedilar.

Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam):

— Dalil shuki, men falon vodiyda, falon kishilarning karvoniga duch keldim. Ularning tuyalari bir hayvondan hurkib, qochib ketgan ekan. Men ularga tuyalari turgan joyni ko’rsatdim. Bu voqea men Shomda bo’lgan paytimda yuz berdi. So’ngra yo’limda davom etdim. Makka yaqinidagi Tixoma degan joyda Dajnon tog’iga duch kelganimda falon-falon kishilarning qofilasiga to’qnash keldim. Ular uxlab yotardilar. Suv solingan bir idishlari bor edi. Ustiga bir narsa o’ralgan ekan. Yopqichni olib, ichidagi suvni ichdim. Keyin qanday bo’lsa, shunday qilib ustini o’radim. Hozir ularning qofilasi Makka yaqinida, Tan’im yo’lidagi Bayzo tepaligidan tushyapti. Oldinda ranggi qoraga moyilroq kulrang tuya kelyapti. Tuyaning ustida biri qora, boshqasi olacha ikkita haror bor, — dedilar.

Bu gapni eshitganlar darhol Rasululloh, (sollallohu alayhi va sallam) aytgan yo’lga yugurdilar. Ilk ko’rganlari tuya bo’ldi. U Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) tasvirlaganlaridek ko’rinishda edi. Keyin karvondagilardan idishni so’rashdi. Ular idishda suv to’la bo’lganini, so’ng ustini o’rab qo’yganlarini, uyg’onganlarida esa, ichida suv qolmaganini tasdiqlashdi.

Makkaga qaytishda boshqa qofilani ham uchratishdi. Berilgan savolga ular ham: "œTo’g’ri aytipti, vallohi, u aytgan vodiyda tuyamiz hurkib qochdi. Shunda bir ovoz eshitdik. U ovoz tuyamizning turgan joyini aytdi. U yerga borib, tuyani topdik", deya javob berishdi".

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:54:43

Hijratdan so’ng

Musulmonlar Madinaga hijrat qilganlarida Fahita eri va bolalari bilan Makkada qoldi. Rasulullohning (sollallohu alayhi va sallam) erishgan zafarlari haqida eshitsa, behad quvonardi. Fahita musulmonlar Makkaga kiradigan buyuk zafar kunini intizorlik bilan kutardi.

* * *

Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) Makkaga kirdilar. Barcha butlarni sindirdilar. Bilolning (roziyallohu anhu) ovozi tavhid, takbir va shahodatlar bilan jaranglab, Ka’ba uzra yuksaldi: "œAllohu akbar, Allohu akbar, Allohu akbar, Allohu akbar. Ashhadu an la ilaha illalloh, ashhadu an la ilaha illalloh. Ashhadu anna Muhammadan Rasululloh, ashhadu anna Muhammadan Rasululloh..."

Bu ovozlarni eshitgan Ummu Honiyning eri Hubayra orqa-oldiga qaramay Makkadan qochdi. U Alloh taoloning diniga kirishdan qochayotgan, Rasulullohning (sollallohu alayhi va sallam) zafarlarini ko’rishni xohlamayotgan edi.

* * *

Hubayra Ummu Honiyni ham o’zi bilan ketishga da’vat etdi, ammo Ummu Honiy qabul etmadi. Chunki u Alloh taoloning diniga kirgan, musulmon bo’lgan edi.

* * *

Xoris ibn Xishom Makka fath etilgan kun qoni halol qilingan kishilardan edi. Ammo Xoris Ummu Honiyning Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) qoshlaridagi mavqeini bilgani uchun, himoya qilishini so’rab, uning uyiga bordi. Buni ko’rgan Ali ibn Abu Tolib (roziyallohu anhu) Xorisni o’ldirish uchun izma-iz keldi. Ummu Honiy: "œEy onamning o’g’li! Men unga omonlik berdim", deb uni himoyasiga olganini bildirdi.

Ali (roziyallohu anhu) esa bu gaplarga quloq solmay, qilichini sug’urdi. Ummu Honiy uning qo’llaridan tutdi: "œAlloh xayringni bersin, o’ldirma. Men unga omonlik berdim", dedi.

Ali (roziyallohu anhu) undan qutulishga harakat qildi, ammo oyoqlarini yerdan ko’tarolmadi. Shu payt Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) kirib qoldilar. Ummu Honiy:

— Yo Rasululloh, men Xoris ibn Xishomni himoyamga oldim. Ali esa uni o’ldirmoqchi. Nimaga buyurasiz? — dedi.

Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam):

— Sen himoya etganingni biz ham himoya etamiz, sen omonlik berganingga biz ham omonlik beramiz. Ammo Alining jahlini chiqarma. U qizishsa, Alloh taoloning g’azabi keladi. Uni qo’yib yubor, — deb buyurdilar.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:55:25

Shundan so’ng Ummu Honiy Alini qo’yib yubordi. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) hazillashib:

— Yo Ali, bir ayol sendan g’olib keldi, — deya marhamat qildilar.

Ali:

— Allohga qasamki, oyoqlarimni yerdan ko’tarolmadim, — dedi.

Qahramonlar qahramoni, dovyuraklar dovyuragi Ali ibn Abu Tolibning (roziyallohu anhu) bu gapi Ummu Honiy haqidagi odil bir shahodatdir. Alloh har ikkisidan ham rozi bo’lsin.

* * *

Ummu Honiy eridan ayrilganidan so’ng butunlay farzandlarining tarbiyasi bilan band bo’ldi. Farzandlarining qalbiga fazilat urug’larini ekdi. Islom va imon bilan ularni o’stirdi. Farzandlarining bari olim, fozil kishilar bo’lib yetishdilar.

Ba’zi farzandlari Ummu Honiydan hadis rivoyat etishgan. Ular orasida nabiralari Ja’da al-Mahzumiy, Yahyo ibn Ja’far va Horunlar ham bor.

Ummu Honiy ukasi Hazrati Alining xalifalik davrigacha yashadi. Hijratning qirqinchi yili vafot etdi.

Alloh undan rozi bo’lsin va uni ham rozi etsin. Omin.

Mahmud MAHKAM tarjimasi
http://hidoyat.uz/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=204 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:56:13

Abdulloh ibn Mas'ud r.a. haqlarida:

http://www.islam.uz/muhim/abdulloh.htm

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:56:40

Hazrati Umar al-Foruq r.a. haqlarida:

http://www.islam.uz/muhim/haq_hamisha_golib1.htm

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:58:00

BILOL Ibn RAVOHA

Hazrati Umar (r.a.) Hazrati Abu Bakrni (r.a.) eslaganida shunday der edi: "œAbu Bakr sayyidimiz va sayyidimizni ozod qilgan kishidir". Bunda u Bilol Habashiyni (r.a.) nazarda tutgan. Hazrati Umar (r.a.) "œsayyidimiz" deb atagan bu kishi ulug‘ va aziz insonlardan edi...
Ammo qop-qora, ozg‘in, bo‘ydor, quyuq sochli va tuksiz yuzli bu kishi bunday maqtovlarni bosh egib va ko‘zlarini yumgan ko‘yi tinglar va shunday der edi: "œAsli men habashiyman, kechagina qul bo‘lganman!"
Kechagina qul bo‘lgan bu habashiy asli kim edi?
U Islom muazzini va but-sanamlarni bezovta etuvchi Bilol ibn Raboh (r.a.) edi. U imon va rostlik mo‘’jizalaridan biri edi. U buyuk Islomning yorqin siymolaridan edi.
Qur’on nozil bo‘la boshlaganidan to bugungacha har o‘n musulmondan kamida yetti nafari Hazrati Bilolni biladi. Ya’ni, zamonlaru avlodlar osha yuzmilyonlab insonlar uni taniydilar. Siz hali boshlang‘ich ta’lim bosqichlaridan hatlamagan bolakaydan ham, yer yuzining istalgan burchagida yashayotgan musulmon farzandlaridan ham: "œBilol kim, ey bolam?" deb so‘rasangiz, u hech ikkilanmay: "œBilol Rasulullohning (s.a.v.) muazzinlari, xojasi dindan qaytarish uchun ustiga og‘ir xarsang qo‘yib azoblaganida ham "œAhad, Ahad" (Alloh yakkadir) degan sahoba" deb javob qiladi.
Islom Hazrati Bilolga bergan bunday sharafni ko‘rib aytamizki, u Islom kelmasidan avval bir hovuch xurmo evaziga xojasining tuyalarini boqib yurgan qul edi. Agar Islom bo‘lmaganida uning peshonasidan o‘la-o‘lgunicha qullik tamg‘asi ketmas, bashar izdihomida oyoqosti bo‘lar, nomi yo‘qlik qa’rida benomu nishon unutilib ketar edi. Lekin rost imoni, inongan buyuk dini unga hayotda va tarixda Islom ulug‘lari va valiylari aro oliy maqom va yuksak rutba ato etdi!
Oliynasab, obro‘li, nufuzli va mol-dunyo sohibi bo‘lgan aksar odamlar habashiy qul Bilol kabi azizlik va martabani qo‘lga kirita olmagan. Tani qoraligi, hasab va nasabda nochorligi uni rostligi, imoni, pokizaligi, fidoyiligi erishtirgan yuksak maqomidan mahrum qilolmadi. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:58:50

* * *
Umayya ibn Xalaf alam va g‘azabdan quturib, ko‘kragiga mushtlar va tinmay qichqirar edi:
— "œQanday falokat seni bizga yo‘liqtirdi, ey baxtiqora qul?! Lot va Uzzoga qasamki, seni qul va xoja munosabatlarida zarbulmasalga aylantirib yuboraman!
Bilol mo‘min imoni, valiy buyukligi bilan javob qilardi:
— "œAhad... Ahad!"
Hakamlikni bo‘yniga olgan yana bir kishi bu savdoga aralashib, shunday derdi:
— Ey Umayya, uni o‘z holiga qo‘y! Lotga qasamki, bundan keyin u seni qiynamaydi. Bilol bizdan, onasi joriyamiz bo‘lgan. Endi u ortiq o‘z Islomi bilan bizlarni Qurayshga gap-so‘z va masxara mavzui qilmaydi!
Bilol kazzob va makkor yuzlarga qaraydi va tabassum qilganida old tishlari tong yog‘dusiday yarqiraydi. Ularni dahshatdan qaltirashga majburlaydigan ajab sokinlik bilan:
— Ahad... Ahad..., — deydi.
Tong otadi, tush yaqinlashadi. Bilolni jazirama issiqqa yetaklashadi. U esa hamon sabrli, toqatli, matonatli, sabotli!
Uni azoblayotgan paytda Abu Bakr Siddiq ularning oldiga keladi va:
— Rabbim Alloh! degan kishini o‘ldirasizlarmi? — deya qichqiradi. So‘ng Umayyaga yuzlanib, deydi:
— Narxidan oshig‘iga sot-da, uni ozod qil!
Bu gap go‘yoki cho‘kayotgan Umayyaga najot qayi-g‘ini topganday ta’sir qildi. Abu Bakr ozodlik narxini so‘raganida ko‘ngli xush bo‘lib, sevindi. Chunki u qulni bo‘ysundira olishdan batamom umidini uzgan, bu takabbur xoja "œqiynalib" ketgan edi. Buning ustiga, Umayya savdogar bo‘lib, qulni sotish uni o‘ldirishdan foydaliroq ekanini yaxshi bilardi.
Qulni Abu Bakrga sotishdi. U esa zudlik bilan Bilolni ozod qildi. U hur kishilar orasidan o‘rnini egalladi. Abu Bakr Siddiq (r.a.) Bilolning qo‘ltig‘idan olib, erkinlik sari yetaklayotgan paytda Umayya unga:
— Ol uni, Lot va Uzzoga qasamki, agar uni bir dirhamga olaman deganingda ham sotib yuborgan bo‘lardim, — dedi.
Uning so‘zlarida umidsizlik alamiyu ko‘ngil sovish achchig‘i bor edi. Abu Bakr javob berishni ma’qul ko‘rmadi. Ayni choqda xojaning kinoyali so‘zlarida birodar bo‘lib qolgan bu aziz insonning izzat-nafsiga tegish, tahqirlash ohanglari ham bor edi. Shu bois Umayyaga javoban:
— Allohga qasamki, uni yuz dirhamga sotganingda ham, to‘lardim, — dedi.
U birodarining ozodlikka chiqqanini aytish uchun Rasulullohning (s.a.v.) huzurlariga yo‘l oldi. Bu voqea katta bayramga aylandi. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 08:59:36

* * *
Rasululloh (s.a.v.) va musulmonlar Madinaga hijrat qilib, u yerda qaror topganlaridan keyin Payg‘ambar (s.a.v.) namoz uchun azonni mashru’ qildilar. Har kuni besh mahal namoz uchun kim azon aytadi? Ufq uzra kimning takbir va tahlillari yangraydi? Bu baxtli inson Bilol bo‘ldi! O‘n uch yil oldin azob-qiynoqlar tahdid qilgani va vujudini kuydirgani holda "œAllohu Ahad... Ahad..." deya takrorlagan Bilol!
Rasulullohning (s.a.v.) Islom ilk muazzinini tanlashdagi ixtiyorlari Bilolda to‘xtadi. U qalblarni imonga, quloqlarni dahshatga to‘ldirgan kuchli, o‘tkir va g‘amgin ovozi bilan nido qilardi:
Allohu akbar, Allohu akbar!
Allohu akbar, Allohu akbar!
Ashhadu an la ilaha illalloh!
Ashhadu an la ilaha illalloh!
Ashhadu anna Muhammadar Rasululloh!
Ashhadu anna Muhammadar Rasululloh!
Hayya ‘alas-solat, hayya ‘alas-solat!
Hayya ‘alal-falah, hayya ‘alal-falah!
Allohu akbar, Allohu akbar,
La ilaha illalloh!

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 09:00:27

* * *

Musulmonlar bilan Quraysh qo‘shini o‘rtasida ayovsiz jang boshlandi. Harb shiddatli, shaf- qatsiz va vahshiyona davom etardi. Musulmonlar birinchi bor kirishgan urush — Badr g‘azotida, Payg‘ambar (s.a.v.) shiori "œAhad... Ahad" bo‘lishini buyurgan ma’rakada Bilol ot o‘ynatib jang qilardi. Mana shu g‘azotda Quraysh eng qadrli odamlarini jangga tashlagan, qavmning barcha ashroflari urush maydoniga chiqqan edi.
Bilolga xoja bo‘lgan, uni vahshiylarcha azoblagan Umayya ibn Xalaf bu urushda qatnashmoqchi emasdi. Agar do‘sti Uqba ibn Abu Muoyt uning qo‘rqoqligi haqidagi gap-so‘zlarni eshitib, qo‘lida bir necha tosh ko‘tarib kelmaganida, bu fikrida qat’iy turgan bo‘lardi. Uqba uning oldiga kelganida Umayya qavmi bilan o‘tirardi. Uqba qo‘lidagi toshlarni uning oldiga tashlab:
— "œEy Abu Ali, mana bu toshlar bilan ketingni artib ol, sen ham ojiza ekansan!" — dedi. Umayya esa unga:
— Tangri seni va keltirgan narsangni ezgulikdan yiroq qilsin", — dedi. So‘ng urushga chiqishdan boshqa iloji qolmay jangchilar safiga qo‘shildi.
Qadarning qandayin sir-asrorlari bor-a! Uqba ibn Abu Muoyt do‘sti Umayyani Bilol va u kabi ojiz musulmonlarni azoblashga eng ko‘p gijgijlagan kishi edi. Bugun esa, halokati kutib turgan Badr g‘azotiga chiqishga ham Uqbaning o‘zi undayapti. Uqbaning o‘zi ham Badrda o‘lim topishiga nima deysiz? Agar do‘sti kinoyali ta’na-malomatlar qilmaganida Umayya bu harbda qatnashishdan o‘zini tiyganlar qatorida bo‘lardi.
Lekin Alloh amrini oxiriga yetkazuvchidir. Umayyani urushga chiqardi. Axir, u bilan Alloh bandalaridan birining eski hisob-kitobi bor. Masalani bir yoqli qilish onlari yaqin edi. Day-yon (hisob-kitob qiluvchi — Alloh) o‘lmaydi. Qilmishingga yarasha albatta jazoingni olasan!
Darhaqiqat, qadar berahmlarni masxaralashni o‘rniga qo‘ygan, mo‘minlarni azoblashga tezlagan Uqbaning o‘zi Umayyani o‘limga ham haydab borgan edi. Yana bu o‘lim kimning qo‘li bilan amalga oshirildi deng? Bilolning, habashiy Bilolning qo‘li bilan! Bir paytlar Umayya osgan zanjirlar ezib tashlagan, xojaning kaltak-azoblari og‘ritgan qo‘llar bilan! Ana shu qo‘llar endi Badr g‘azotida, qadar vaqtini qo-yillatib belgilagan fursatda mo‘minlarni shaf-qatsizlarcha va qahr-g‘azab bilan xorlagan Quraysh jallodi bilan uchrashib turardi!
Ikki guruh o‘rtasida jang qizib turgan paytda musulmonlar tarafidagi ma’rakaning bir tomoni: "œAhad!.. Ahad!.." shiori bilan chayqalardi. Umayyaning yuragi qinidan chiqib ketay derdi. Kechagina bir qul qiynoq va tahdid ostida takrorlagan ushbu so‘z bugun butun bir dinning, yangi bir ummatning shioriga aylanib ulgurgan edi!
Shunchalik shiddat, shuncha katta tezlik bilan-a?! Musulmon jangchilar guruhi Umayya bilan uning quraysh tomonida jang qilayotgan o‘g‘lini o‘rab olishdi. Ularni hech kim, hech narsa, hatto olomon maydalab tashlagan sovutlari ham himoya qilolmadi.
Bilol Umayyaning qilichlar tig‘i ostida yiqilgan jasadiga uzoq tikilib turdi. So‘ng shitob bilan undan yuz burib, bor ovozi bilan:
— "œAhad!.. Ahad!..", — deya hayqirdi...

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 09:01:03

* * *

Oylar, yillar o‘tdi...
Makka fath bo‘ldi...
Rasululloh (s.a.v.) o‘nminglarcha musulmonlar bilan shukr qilgan va takbir aytgan holda shaharga kirib keldilar. Lashkarga bosh bo‘lib Ka’ba sari yurdilar. Bu muqaddas makonni quraysh mushriklari yil kunlarining adadicha but-sanamlarga to‘ldirib tashlagan edi.
Haq keldi. Botil ketdi.
Shu kundan boshlab Uzzo ham, Lot ham, Hubal ham yo‘q. Bugundan keyin inson boshini tosh va butlarga egmaydi. Odamlar endi butun vujudlari bilan Vohidul-Ahad, Kabirul-Mutaal, o‘xshashi, tengi yo‘q zot — Allohgagina ibodat qilishadi!
Rasululloh (s.a.v.) yonlariga Bilolni olib Ka’baga kirdilar. Kiraverishdayoq cho‘plar bilan fol ko‘rayotgan Ibrohim, alayhissalom, timsolidagi haykalga yo‘liqishdi. Rasululloh (s.a.v.) g‘azablanib shunday dedilar:
"œAlloh ularni yakson etsin! Shayximiz cho‘plar bilan fol ko‘rmas edilar... Ibrohim (alayhissalom) yahudiy ham, nasroniy ham bo‘lmaganlar, balki hanif musulmonlardan edilar. Va mushriklardan ham emasdilar!
So‘ng Bilolga masjid ustiga chiqib, azon aytmoqni buyurdilar. Bilol azon aytdilar. Zamon, makon va munosabat qandayin go‘zal! Makkadagi hayot harakatdan to‘xtadi. Minglarcha musulmon sokin nasim kabi Bilol ortidan azon kalimalarini xushu’ bilan pichirlagancha takrorlab turdi.
Mushriklar uylarida turib, sira ishonolmayotgan edilar: "œKechagina bu diyordan quvilgan Muhammad va uning kambag‘al do‘stlarimi shular? U bilan o‘nminglab musulmonlarning birga kelishgani ham haqiqatmi? Bizlar quvib solgan, qarshi urushgan, eng suyumli va yaqin kishilarini o‘ldirgan odamlar nahotki shular bo‘lsa?! Erkimiz qo‘lida bo‘lib qolganida esa: "œBoraveringlar, sizlar ozodsizlar!" deya olgan kishi ham shu — Muhammad ekani haqiqatmi?"
Quraysh ulug‘laridan uch kishi Ka’ba hovlisida o‘tirardi. Bilolning oyoqlari bilan sanamlarni toptashi va azon aytib, bahorning muattar bo‘yi kabi ovozini Makka ufqlariga baralla qo‘yib yuborishi ularni yondirardi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 09:01:49

* * *

Bilol juda ko‘p voqea-hodisalarga guvoh bo‘lib yashadi. Namozga azon aytib, o‘zini zulmatdan nurga, qullikdan hurlikka chiqargan buyuk dinning marosimlarini ado etib, himoya qilib, Allohning Rasuli (s.a.v.) bilan birga yashadi.
Islomning sha’ni yuksaldi. U bilan birga musulmonlarning ham mavqe-martabalari ko‘tarildi. Har bir o‘tgan kun Bilolning Rasululloh (s.a.v.) qalblariga yaqinligini shu qadar ziyodalashtirdiki, uni "œjannat ahlidan bo‘lgan kishi" deb tavsifladilar. Lekin Bilol odatdagiday kamtar, sertavoze’ holida qoldi. U o‘zini "œkechagina qul bo‘lgan kishi" deb hisoblardi.
Bir kuni o‘zi va inisiga sovchi bo‘lib ikki ayolnikiga bordi va ularning otasiga shunday dedi:
— Men Bilolman, bu esa inim, habashlik bo‘lgan ikki qulmiz. Zalolatda edik, Alloh hidoyat qildi. Qullar edik, Alloh ozod qildi. Agar qizlaringizni bersangiz, Allohga hamdlar bo‘lsin! Agar xohlamasangiz, Alloh ulug‘dir!..

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 09:02:28

* * *

Rasululloh (s.a.v.) rozi holda va rozi bo‘lingan holatda Rafiqul A’loga rihlat qildilar. Keyin musulmonlarning ishiga Abu Bakr Siddiq bosh bo‘ldi.
Bilol Rasulullohning (s.a.v.) xalifalari huzuriga borib:
— Ey Rasulning xalifasi, men Rasulullohning: "œMo‘min amalining afzali Alloh yo‘lidagi jihoddir", deganlarini eshitganman», dedi. Abu Bakr:
— Nima xohlaysan, ey Bilol? — deb so‘radi. Bilol:
— To o‘lgunimcha Alloh yo‘liga aloqadorlikni istayman — deb javob qildi. Abu Bakr Siddiq so‘radi:
— Unda bizga azonni kim aytadi?
Bilol ko‘zlari jiqqa yoshga to‘lib, javob qildi:
— Men Rasulullohdan keyin hech kimga azon aytmayman!
Abu Bakr:
— Qolib, bizga azon aytib turgin, ey Bilol, — deya iltimos qildi. Shunda Bilol aytdi:
— Agar meni o‘z nafsing uchun ozod qilgan bo‘lsang, sen istagandek bo‘laqolsin. Agar Alloh uchun ozod etgan bo‘lsang, unda men va Uning uchun ozod qilingan Zot o‘rtasidagi ishga aralashma!
Abu Bakr Siddiq (r.a.) javob qildi:
— Seni Alloh uchun ozod qilganman, ey Bilol!
Bilol qolgan umrini Islom chegaralarida o‘rnashib o‘tkazdi. Alloh va Rasuliga yo‘liqquniga qadar Alloh va Payg‘ambarimiz yaxshi ko‘radigan amallarda g‘ayrat ko‘rsatdi.
Uning kuchli, o‘tkir va g‘amnok ovozi azon aytib boshqa yangramadi. Sababi shuki, u azon aytarkan: "œAshhadu anna Muhammadar Rasululloh" jumlasiga kelganida xotiralardan qiynalib, ovozi bo‘g‘ilib qolar, kalima va iboralarga qo‘shilib ko‘zlaridan yosh jalasi quyilaverar edi.
Bilol so‘nggi marta Hazrati Umar (r.a.) Shomni ziyorat qilgan kunlari azon aytdi. Musulmonlar Bilolni bir martagina namozlariga azon aytib berishiga ko‘ndirish uchun mo‘minlar amirini vasila qilishdi. Hazrati Umar Bilolni yoniga chorladi. Namoz vaqti kirganida undan azon aytib berishini iltimos qildi.
Bilol mezanaga ko‘tarildi va azon aytdi... U azon aytar ekan, Rasulullohni (s.a.v.) ko‘rgan sahobalar yig‘lab yuborishdi. Yig‘laganlarida ham oldin hech qachon ko‘rilmaganidek qattiq ko‘zyosh to‘kishdi. Eng qattiq yig‘lagan Hazrati Umar bo‘ldi...

Hazrati Bilol xohlaganidek, o‘zini Alloh yo‘liga bag‘ishlab, Shomda vafot etdi. Bugun Damashq zaminida aqida va imon tarafida sabr va jasorat bilan turib berishda bashar erlarining eng ulug‘laridan bo‘lgan kishining jasadi yotibdi...

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 05 Oktyabr 2006, 09:05:11

Bir kuni payg'ambarimiz Muhammad s.a.v. Ali r.a.dan so'radilar:
-Yo Ali, Allohni sevasanmi?
-Albatta, ey Allohning rasuli!
-Uning elchisi - payg'ambarini sevasanmi?
-Ha, albatta, sizni sevaman!
-Ahli ayolingni sevasanmi?
-Sevaman, yo Rasululloh!
-Bolalaringni sevasanmi?
-Bolalarimni ham sevaman.
Shunda payg'ambarimiz s.a.v. yana savol berdilar: "Yo, Ali, qanday qilib bir qalbga 4 ta sevgini sig'dira olasan?" Bu savolga Ali r.a. o'ylanib qoldilar va javob uchun muhlat so'radilar.
Uylariga borib ham o'ylanib o'tirdilar. Buni ko'rgan Fotima r.a.: "Agar dunyo yo'lida xomush bo'lsangiz, bu ishingiz yaxshi emas", deb hol so'radilar. Ali r.a. bo'lgan voqeani aytib berdilar va Fotima r.a.dan maslahat so'radilar. Fotima r.a. shunday dedilar: "har bir narsaning o'ngu so'li, orqa-oldi bo'lganidek, qalbning ham bo'laklari bo'ladi. Otamga quyidagicha javob bering:
Allohning aqlim va idrokim bilan sevaman!
Payg'ambar s.a.v.ni ruhim bilan sevaman!
Ahli ayolimni nafsim bilan sevaman!
Bolalarimni shafqatim bilan sevaman!
Ertasi kuni Ali r.a. payg'ambarimiz huzuriga bordilar. Payg'ambarimiz javobni so'radilar. Ali r.a. yuqoridagi javobni aytdilar. Shunda Rasululloh s.a.v.:
-Yo, Ali, javobingdan nubuvvat gulining hidi kelyapti. Buni senga qizim Fotima aytgan... 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 06 Oktyabr 2006, 20:12:03

Ey, Muhammad! Sizga payg'ambarlarning xabarlaridan dilingizni mustahkam qiladigan qissalarni so'ylab berurmiz va bu
qissalarda sizga haqiqat va pand-nasihat hamda
barcha mo'minlar uchun eslatmalar keldi.
Hud surasi, 120-oyat



Muhammad Zakariyo

"œFAZOILUL A’MOL"
(Islom amallarining fazilatlari)

Olloh yo’lida payg’ambar sallollohu alayhi vasallam va uning turli toifadagi sodiq do’stlari uchragan qiyinchiliklarni zamonaviy musulmonlarning tasavvur etishlari, bu qiyinchiliklarga chidashlari yoki hatto chidashga harakat qilishlari juda mushkuldir. Tarixiy kitoblar ularning azob-uqubatlari bayon etilgan hikoyatlarga boydir. Afsuski, biz ana shunday hodisalarga nihoyatda befarqmiz, bu boradagi bilimlarimiz ham yetarli emas. Bu bobni men payg’ambar sallollohu alayhi vasallam haqidagi hikoyadan boshlayman, niyatim Olloh duosini olish, ishonchim komilki, bu ishda kaminaga Olloh madadkor bo’lg’ay.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 07 Oktyabr 2006, 09:09:04

Payg'ambarning s.a.v. Toifga safari.

Olloh o’z topshirig’ini berish uchun payg’ambar sallollohu alayhi vasallamni tanlagandan beri o’tgan to’qqiz yil davomida u zot Olloh nomalarini Makkada o’qib yurdilar va o’z jamoasini boshqarish hamda shakllantirishga bor kuchini sarfladilar.
Islomni qabul qilgan yoki qabul qilmasa ham unga yordam bergan ba’zi shaxslardan tashqari Makkadagilarning barchasi payg’ambarni va uning izdoshlarini ta’qib qilib tosh otishar va taxqirlashardi. Payg’ambarning amakisi Abu Tolib islom qavmida bo’lmasa ham unga ko’maklashgan qalbi pok insonlarning biri edi.
Bir yil o’tib, Abu Tolib o’lganida, qurayshiylar o’zlarini erkin his etib, hech bir to’siqqa uchramay, pastkashliklarini kuchaytirib yubordilar. Hijozning ikkinchi eng katta shahri Toifda Banu Soqif qabilasi eng kuchli qabilalardan edi. Payg’ambar sallollohu alayhi vasallam ularnn Islomga bo’ysundiraman degan ishonch bilan Toifga bordilar. Quraysh quvg’inidagilardan ancha qismi Toifda boshpaka topgandi. Shu bilan Islomni kelgusida targ’ib qilishga asos solingan edi. Toifga yetib borgach, payg’ambarimiz Banu Soqif qabilasi boshliqlaridan uchtasi oldiga alohida-alohida tashrif buyuradilar, ularning har biri oldiga Olloh nomasini qo’yib, islomga kirishga da’vat etadilar. Qabila boshliqlari payg’ambarni eshitishni ham istamaydilar, mehmondo’stlikni ham unutib payg’ambarga o’ta jirkanch va qo’pol muomala qilishadi. Ular payg’ambarning shaharda turishini istamasliklarini ochiq-oydin aytishardi. Payg’ambar sallollohu alayhi vasallam ulardan samimiy muomala, iltifot kutgan edilar, chunki ular qabila boshliqlari edi-da. Ammo ulardan biri istehzo bilan dedi:
«Hey, seni biz emas, Olloh payg’ambar qildiku!»
Ikkinchisi mazax qilib dedi:
«Olloh payg’ambar qilaman deb, sendan boshqa biror kimsani topa olmabmidi?»
Uchinchisi masxarabozlik qilib o’shqirdi:
«Men sen bilan gaplashishni xohlamayman, mabodo sen payg’ambar bo’lsang, unda senga qarshi chiqish - tashvish orttirishni anglatadi, mabodo sen o’zingcha payg’ambarman demoqchi bo’lsang, nega endi sendaqa qallob bilan so’zlashar ekanman?»

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 07 Oktyabr 2006, 09:18:28

Payg’ambar sallollohu alayhi vasallam bardoshlilik va sodiqlikda ikkilansalar-da, qabila rahbarlarining nazorati qarshisida o’zlarini yo’qotib qo’ymadilar, aksincha oddiy odamlarga yaqin borishga harakat qilaverdilar, biroq hech kim unga quloq solmadi. Ular payg’ambardan shaharlarini bo’shatib qo’yishni, xohlagan joyiga ketishini talab etishdi. Barcha uri-nishlar bekor ekanini fahmlagach, payg’ambar shaharni tark etishga qaror qildilar. Boshliqlar payg’ambarning osoyishta chiqib ketishiga yo’l qo’yishmadi, u zotning orqasidan ko’cha bezori bolalarni yuborib, hushtak chalish, baqirish, mayna qilish, hatto u zotni tosh bo’ron qilishga undashdi. U zotga shunchalar ko’p tosh otishdiki, butun badanlari qon bo’lib ketdi, poyafzali oyoqlarini siqib tashlagan edi. Shaharni qayg’uli ahvolda tark etdilar. Shahardan uzoqlashgach, Egam yordamida omon qolib, Ollohga shunday deb iltijo qildilar: «Oh, Egam! Men senga kudratim kamligidan, mablag’im yetmasligidan, odamlar ko’zi o’ngida qadr-kimmatim yo’qligidan shikoyat qilaman. Ey, barcha shafqatlilardan eng shafqatlisi! Sen kuchsizlar zgasidirsan, xususan, mening Egamdirsan. Sendan o’zga kimga ishonay! Meni yoqtirmaydigan, menga qovog’ini soladigan g’animlargami yoki sen mening ishlarimni nazorat qilib turishni topshirgan bevatanlargami? Sening himoyangga muhtojman. Men sening nuringdan boshpana izlayman - nuring jannatni yoritadi, korong’ulikni nurafshon qiladi, bu dunyo va oxirat ishlarini nazorat qiladi. Meni g’azabingga aslo duchor qilmagin, mendan norizo bo’lib qolishingdan saqla. Seni rozi qilish uchun bor kuchimni sarflayman. Sendan o’zga na kuch, na qudrat yo’q!»
Osmon kuchlari iltijo orqali harakatga keltiriladi. Jabroil alayhissalom: «Assalomu alaykum», deb payg’ambar sallollohu alayhi vasallam oldida paydo bo’ldilar va dedilar:
«Sen va manavi odamlar o’rtasida bo’lgan barcha narsalarni Olloh biladi. Olloh tog’larni sening amringga bo’ysundirish uchun bir farishtani vakil qilib yubordi».
Shunday deya Jabroil alayhissalom ul farishtani payg’ambar oldiga boshlab kirdi. Farishta payg’ambar sallollohu alayhi vasallamni olqishladi va dedi:
«Ey, Ollohning payg’ambari! Men sening xizmatingdaman. Agar istasang, mana shu shaharga ikki tomondan qarab turgan tog’larni to’qnashtirib yuborolaman, bu yerdagi barcha odamlar o’lib ketadi yoki sen ularga boshqacha bir jazoni taklif qilishing mumkin».
Rahm-shafqatli va olijanob payg’ambar sallollohu alayhi vasallam: «Mabodo bu kishilar Islomni qabul qilmasalar ham, ularning avlodlari Ollohni qadrlaydi. Olloh ishiga xizmat qilishiga mening ishonchim komil», dedilar. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 07 Oktyabr 2006, 09:19:33

Onas bin Nazrning jafo chekishi

Onas bin Nazr roziallohu anhu Badr jangida ishtirok etolmagan sahobalardan biri edi. Islom yo’lida birinchi va eng namoyishkorona jangda qatnashish sharafiga muyassar bo’lmaganidan juda afsuslanardi. Nazr uzoq kutmadi. Kelasi yiliyoq Uxud jangi boshlandi. U eng yaxshi niyatlar bilan qo’shinga qo’shildi. Ahvol og’irligiga qaramay, musulmonlar qo’li baland edi, ba’zi odamlar xato qilganlarida musulmonlar mag’lubiyatga uchrashga majbur bo’lardilar. Payg’ambar sallolohu alayhi vasallam ellikta o’qchini dushman otliq askariga qarshi kurashda orqa tomonni qo’riqlash uchun jo’natdilar. Yolar payg’ambardan buyruq bo’lmaguncha o’rinlaridan qo’zg’almasliklari haqida aniq ko’rsatma oldilar. Ammo dushmanlar musulmonlarning g’olib chiqishayotganini ko’rgach, jang tamom bo’lganiga ishonch hosil qilib, jang maydonlarini tashlab ketdilar. To’da boshlig’i payg’ambar farmonini eslatib, ularni oxirgi marta sinab ko’rmoqchi bo’ldi va qolishni taklif qildi, biroq unga o’ntacha odam quloq soldi, xolos. Ular payg’ambar sallollohu alayhi vasallam farmoni faqat qizg’in jang jarayoniga aloqador edi, deb bahslashishardi. Dushman otliq askarlari orqa tomon himoyasiz qolganini payqab qoldilar va yon tomondan harakat qilishib, musulmonlarning orqa tomoniga o’tib oldilar va ularni ishg’ol etdilar. Shu ahvolda Onas roziallohu anhu oldidan o’tib ketayotgan Sa’d bin Ma’ozni ko’rdi. Onas unga qichqirdi:
«Ey, Sa’d! Qayerga ketyapsan?»
«Olloh yoniga! Uhud tog’idan kelayotgan jannat iforini tuyyapman».
Shunday deya, Onas o’zini dushmanning eng quyuq joyiga otdi, tish-tirnog’i bilan kurashib azob-uqubatga qoldi. Jangdan so’ng, opasi uni badanlari mo’mataloq va mayib kilingan holda shilingan barmoqlaridan tanib oldi. Badanida saksondan ortiq yoy va qilich jarohati bor edi. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:00:39

ABDULLOH ibn ABBOS (yoxud al-Abbos) Abul Abbos (619-686) - Muhammad (sav)ning amakivachchalari. A.i.A. nihoyatda ilmli bo‘lgashshgi tufayli "xabr al-umma"("jamoa donishmandi") laqabiga sazovor bo‘lgan. Muhammad (sav) va sahobalarning faoliyatlari, aytgan so‘zlari haqidagi hikoyalarini (hadislar) to‘plash fikri dastlab A.i.A.ga kelgan. A.i.A. Qur’onni tafsir qiluvchi, fiqhga oid masalalarni sharxdovchi (huquqga doir masalalar bo‘yicha uning o‘zi xulosa chiqargan), johiliyat davri tarixi, Muhammad (sav)ning g‘azotlariga oid hikoyalarni yetkazuvchi sifatida mashhur.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:01:17

ABDULLOH ibn ABU BAKR (? - 632) - Abu Bakr Siddining o‘g‘li, payg‘ambarimiz (sav) ning qayin inilari. Islomning dastlabki yillarida musulmonlikni qabul qilgan. Hijrat chog‘i payg‘ambarimiz (sav) birodarlari Abu Bakr b-n uch kun Savr g‘orida qolib ketganlarida Abdulloh ularga ham yegulik keltirib, ham mushriklarning ishlaridan xabardor qilib turish b-n muhim vazifani ado etgan. Keyin u ham Makkadan ketib, "muhojir" degan nomga sazovor bo‘lgan. Makka fathida qatnashgan. Hunayn va Toif janglarida ishtirok etgan. Toifdagi muhosarada o‘q tegib, yaralangan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:02:14

ABDULLOH ibn MAS’UD, to‘liq ismi Abdulloh ibn Mas’ud ibn Rofiya ibn Habib al-Xuzaliy; kunyasi - Abu Abdurahmon (590-653) - sahoba, buyuk faqih va mujtahidlardan biri, Muhammad (sav) xizmatlarida turgan zotlardan. Shu sababli Qur’oni karimni hammadan yaxshi o‘rgangan, juda ko‘p hadis eshitgan va yod bilgan. Rasululloh og‘izlaridan eshitib hifz etgan, tafsir ilmining eng mohiri. A. i. M. Qur’oni karimni Makkada qurayshlar orasida eng avval yoygan, Maqomi Ibrohimda Rahmon surasini ochiq-oshkor o‘qigan. Badr va Uhud va b. barcha janglarda qatnashgan. Rasululloh (sav) vafotlaridan so‘ng Kufa xazinasining boshlig‘i bo‘lgan. Usmon (ra) davrida Madinaga kelib shu yerda 63 yoshida vafot etgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:03:40

ABDULLOH ibn UMAR, to‘liq ismi Abdulloh ibn Umar ibn al-Xattob al-Adaviy, kunyasi - Abu Abdurrahmon (taxm. 612-693) - ashobi kiromning eng yuksak olim va mujtahidlaridan biri. Hijoz fiqhi va hukuqining tamal toshini qo‘ygan zot. Oltmish yil fatvo berish b-n shug‘ullangan. Abu Hurayra (ra)dan so‘ng Rasuli Akram (sav)dan eng ko‘p - 2630 hadis rivoyat etgan. Otasi Umar (ra) b-n Madinaga hijrat qilgan, Usmon (ra) vafot etgach xalifalik taklif qilingan, ammo bu rutbadan bosh tortgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:06:54

ABDURAHMON ibn AVF (taxm. 579-654) -sahoba; makkalik ilk (Xadichadan keyin) sakkiz musulmonning beshinchisi. Asharai Mubashsharalardan. A.i.A. ham Habashistonga, ham Madinaga ko‘chgan muhojirlardan. Badr, Uhud va b. janglarda Muhammad (sav)ning yonlarida bo‘lgan.- Uhud jangida yigirma joyidan yaralangan. Dastlab faqir edi, so‘ngra tijorat b-n shug‘ullanib boyib ketgan. Xayr-ehsonni ko‘p qiladigan, bu odatni yaxshi ko‘radigan zot bo‘lgan. Bir kunda o‘ttiz qulni ozod qilgan. Mol-dunyosining bir qismini hayotligida musulmonlarga tarqatgan, bir qismini  g‘oziylarga vasiyat qilib qoldirgan. Umar (ra)dan so‘ng xalifa bo‘lishni istamagan, hakamlik qilgan. Usmon (ra)ni xalifa etib saylagan va hammadan oldin unga bay’at qilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:07:25

ABDURAHMON ibn SAMUR al-ANSORIY (? - 670) - sahobalardan. Tobuk g‘azoti, Iroq, Sijiston, Xuroson va b. mamlakatlarni fath etishda qatnashgan. Seyiston noibi (653-666). Basrada vafot etgan. Mahmud ibn Valining yozishicha, uning qabri Marvi Shohijahon (Marv)da joylashgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:10:42

ABU BAKR SIDDIQ (ra), to‘liq ismi Abu Bakr Siddiq Abdulloh ibn Abu Qahhofa ibn Omir (571/572 - 634/23) - islomda "xulafoi roshidin" ("to‘g‘ri yo‘ldan boruvchi xalifalar"), Movarounnahrda "chahoryorlar", "choryorlar" deb atalgan dastlabki to‘rt xalifadan birinchisi (632-634). Muhammad (sav)ning eng yaqin safdoshlari, qaynotalari (Oishaning otasi). Yirik savdogar. Makkaning kuraysh qabilasidan. Muhammad (sav) da’vatlari b-n islomni birinchilardan bo‘lib qabul qilgan. Islomga kirishdan oldin ismi Abdulka’ba edi. Abdulloh ismini Muhammad (sav) qo‘yganlar. Siddiq deb atalishiga sabab shuki, isro va me’roj hodisasini eng birinchi bo‘lib tasdikdagan. Muhammad payg‘ambar unga Siddiq, ya’ni imoni kuchli deb laqab berganlar. Makkadan Madinaga hijrat qilishda Muhammad (sav)ga hamroh, g‘orda hamnishin bo‘lgan. Badr, Uhud, Handaq, Xudaybiya va b. joylardagi janglarda ishtirok etgan. A.B.S. (ra) umr bo‘yi to‘plagan 40 ming dirhamlarini islom yo‘liga sarf qilgan, chunonchi, Bilol Habashiyni sotib olib, qullikdan ozod etgan. Muhammad (sav) vafotlaridan keyin birinchi xalifa bo‘lib saylangan (632). Arab qabilalarining Madina hokimiyatiga qarshi ko‘targan qo‘zg‘olonlarini bostirgan (q. Ridda). A.B.S. (ra) xalifaligi davrida arablar Iroq va Suriyani fath etgan. 634 y.dan Vizantiya imperatori (Rum sultoni) Irakliy (Xiraqil) yuborgan yuz mingdan ortiq qo‘shin ham islom lashkarlaridan yengilgan. Qur’oni karimni tartibga solib, jild holiga keltirishga kirishgan. Sarvari olamdan 142 hadis rivoyat qilgan. Islom davlatini boshqarishda qator tartiblar joriy etgan, mamlakatni boshqarish uchun Maslahat kengashi, har bir viloyatga voliy (hokim) tayinlash, Baytulmol tashkil etish kabilar shular jumlasidandir. A.B.S. (ra) Muhammad (sav) vasiyatlariga sodiq qolib juda kamtarona hayot kechirgan. Madinada vafot etgan va Muhammad (sav) yonlariga dafn qilingan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:13:02

ABU ZARR al-G’iforiy, to‘liq ismi Jundub ibn Junoda ibn Sufyon ibn Ubayd al-Riforiy (? - 652/53) - sahobalarning ulug‘laridan. G’ifor qabilasidan. Islomga juda erta kirgan zotlardan. Xalifalikda Ali avlodlari hukmron bo‘lishi kerak degan g‘oyani ilgari surgan. A.Z.ning bu g‘oyalari shialikdagi imomat ta’limotiga asos bo‘lgan. A.Z. o‘zining taqvosi va sodda hayot tarzi b-n mashhur bo‘lgan. Payg‘ambar (sav) vafotidan so‘ng Shom sahrosida yashagan. Usmon (ra) xalifaligi davrida Damashkda yashagan. Uning huzuriga ko‘plab kambagal va bechoralar kelib turgan. A.Z. ularga Payg‘ambar (sav)ning shariatga itoat qilmaydigan, ziqna boylarni mazammat qiladirgan hadislarini rivoyat qilib bergan. A.Z. kambag‘allarning boylar mulkida haklari borligini targ‘ib qilgan. Muoviyanshg shikoyati asosida Usmon (ra) uni Madinaga chaqirtirib olgan. Lekin kambag‘allarni boylarga qarshi qo‘zg‘atgani uchun ar-Rabda qishlog‘iga jo‘natilgan va shu yerda vafot etgan. 281 ta hadis rivoyat qilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:14:55

ABU MUSO Al-ASH’ARIY, to‘liq ismi Abdulloh ibn Qays al-Ash’ariy (taxm.601 - taxm. 665, Quddus) - ashobi kiromning faqihlaridan,  zohid  va  fozil  bir  zot. Hijratdan avval qabilaning aholisi va o‘z birodarlari b-n Makkaga kelib musulmon bo‘lishgan. Ilmu fazli, zuxdu taqvosi b-n hazrati Payg‘ambar (sav)ning tavajjuhlarini qozongan. Rasuli Akram tomonidan Zobit va Adan tomonlarga valiy qilib tayinlangan. Umar (ra) A.M.al-A.ni Basraga voliy qilib tayinlagan.  Askariy qo‘mondon  sifatida Ehvaz (Efes) va Isfahon taraflarni fath etgan. Usmon (ra) zamonida Kufada voliy bo‘lgan. Siffinda ham hokimlik qilgan. Qur’oni karimni go‘zal bir sado b-n tilovat etar, tinglovchilarni hayajon va tug‘yonga solar edi. Ushbu jihatdan ham Rasuli Akramning madhu sanosiga sazovor bo‘lgan. 360 hadis naql etgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:15:24

ABU SAID al-XUDRIY, to‘liq ismi Abu Said Sa’d ibn Molik al-Xazrajiy al-Ansoriy (taxm. 609-693) - sahoba. Uning otasi Molik ibn Sinon ham sahobalardan bo‘lib, Uhud jangida shahid bo‘lgan. A. S. a.-X. Rasululloh (sav) b-n birga Xandaq jangi va b. g‘azotlarda qatnashgan. Imom Buxoriy, imom Muslim va imom Termiziyning hadis kitoblarida uning rivoyatida 1170 ta hadis keltirilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:16:16

ABU SUFYON, to‘liq ismi Abu Sufyon Saxr ibn Harb ibn Umayya ibn Abdushshams (567-652) - yirik savdogar, kurayshiylar zodagoni. Makkada Muhammad (sav)ga va ularning diniy targ‘ibotiga qarshi kurashib, ul zotni ta’qib qilgan. Mushriklarning musulmonlarga qarshi olib borgan Uhud va Xandaq janglaridagi boshliqlaridan biri. Muhammad (sav) Makkani fath qilishi arafasida islomni qabul qilgan. Keyinchalik Madinaning mavqei kuchaya boshlagach, o‘z xonadoni vakillarining islom davlatida ta’sirli o‘rin egallashini ta’minlash maqsadida Muhammad (sav) b-n yarashgan. 630 y.da Makkani musulmonlarga jangsiz topshirgan. Islom himoyasi uchun Hunayn va Toif janglarida qatnashib, bir ko‘zidan judo bo‘lgan. So‘ngra Rasululloh (sav) uni Najron viloyatiga hokim etib tayinlaganlar. Nabiullohning vafotlaridan keyin Shom fathida qatnashgan. Yarmuk jangida jasorat ko‘rsatib, ikkinchi ko‘zidan ham ajralgan. Xalifa Usmon (ra) davrida A.S.ning o‘gli Muoviya Suriya hokimi etib tayinlangan. Keyinchalik, Ali (kv) vafotidan keyin (661), xalifalik hokimiyatini qo‘lga olgan Muoviya umaviylar sulolasiga asos solgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:16:51

ABU UBAYDA ibn Jarroh (? - 639) - sahoba, makkalik ilk musulmonlardan keyin islomga birinchi bo‘lib kirgan kishi. Asharai Mubashsharalardan. Ismi Omir, quraysh qabilasining bani Fixr urug‘idan bo‘lgan. AU. Habashistonga, keyin Madinaga hijrat qilgan. Muhammad (sav) b-n hamma g‘azotlarda kdtnashgan. Islom tarixida shijoatli va o‘ta jasur mujohid, buyuk sarkarda, odil bir inson sifatida tanilgan. Otasi Badr jangida makkalik mushriklarga qo‘shilib, musulmon qo‘shinlariga qarshi kurashgan, o‘g‘li A.U.ni o‘ldirishga qasd qilgan, doimo uni ta’qib etgan. Abu Bakr Siddik, xalifaligi davrida Shom (Suriya) fathi uchun yuborilgan. A.U. odil, shafqatli va halim zot bo‘lgan. Bu hol dushmanni yengishga qo‘l kelgan, Shomning urushsiz olinishiga sabab bo‘lgan. 639 y. Shomda og‘ir, yomon kasallik (touni amvos) garqalgan. Kasallik dastlab Falastindagi Amvos qishlog‘idan chiqqan bo‘lib, bu kasallikdan bir oy ichida yigirma ming musulmon vafot etgan. A.U. ham shu kasallik qurboni bo‘lgan. A.U. Urdun (Iordaniya) nohiyasida vafot etgan, qabri Shariat daryosining g‘arb tomoni, Amyo qishlog‘idadir. Umar (ra) o‘zidan keyin xalifalikka A.U.ni munosib nomzod deb bilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:19:58

ABU QATODA, to‘liq ismi Abu Qatoda al-Haris ibn Rab’iy al-Ansoriy as-Sulamiy (taxm. 604-674) - ansori kiromdan va Paygambar (sav)ning suvoriylaridan biri. Rasuli Akramdan 170 hadis rivoyat etgan. Bulardan 21 tasida Buxoriy va Muslim hamfikrdirlar. Faqat Buxoriyda 2, Muslimda 8 hadisi bor. Qolgani boshqa kitoblardadir. Madinai munavvara yoki Kufada vafot etgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:20:32

ABU HURAYRA (602 - 679, Madina) - mashhur sahoba, roviy, faqihlardan. Asli ismi Abdurahmon ibn Sahr al-Davsiy Abdushams. Rasululloh tomonidan Abdurrahmon deb atalgan. Mushuklarni juda sevgan. Bir kun uning etagida bir mushuk bolasini ko‘rgan Rasuli Akram, "Abu Hurayra" - mushukning otasi deya lutf etgan va u ham bundan iftixor etib, ushbu laqab b-n shuhrat topgan. Tijorat va boyligi yoxud ma’lum bir mashg‘uloti bo‘lmagani uchun ashobi Suffa sirasiga kiritilgan. U Doril-irfondan dars olgan va huzuri Rasulotdan bir lahza ham ayrilmagan. Ajoyib faqih bo‘lib, ifto (fatvo beruvchi) mavqeiga ko‘tarilgan. Umar (ra) tomonidan Bahrayn voliyligiga tayinlangan. Usmon (ra) zamonida Makka qozisi va Muoviya davrida Madina voliysi bo‘lgan. Favqulodda kuvvai-hofizaga ega bo‘lgan A.H. uch yil muttasil Nabiy (as)ning majlisidan ajralmagan va bu muddat mobaynida kuch-quvvatini Rasuli Akram(sav)ning so‘zlari va ishlarini egallash hamda qayd etishga baxsh etgan. 5374 hadis rivoyat etgan. Bulardan 335 tasida Imom Buxoriy va Imom Muslim hamfikrdirlar, 93 tasi faqat Buxoriyda, 189 tasi yolg‘iz Muslimda, qolgan 4757 tasi boshqa hadis kitoblarida keltirilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 12 Oktyabr 2006, 07:21:44

ABUD-DARDO, asl ismi Uvaymir, kunyasi b-n mashhur (? - 652) - ashobi kiromning faqixlaridan, olim va hakimlaridan biri. Shom fathidan so‘ng u yerga hokim qilib tayinlangan. 179 hadis rivoyat etgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:17:56

ALI ibn Abu Tolib (kv) (taxm. 600-661.21.1, Ko‘fa) - "xulafoi roshidin" yoxud "choryorlar" deb ataluvchi dastlabki to‘rt xalifaning to‘rtinchisi, Muhammad (sav)ning amakivachchalari va kuyovlari (Fotimaning eri). Otasi - Abu Tolib ibn Abdulmuttalib, onasi - Fotima binti Asad ibn Hoshim. 9 yoshidan Muhammad (sav)ning tarbiyasida bo‘lgan. Laqabi - Haydar. Islomda vujudga kelgan shialik harakati bevosita A. (kv) ismi b-n bog‘likdir. 7-a. o‘rtalarida xalifa Usmon (ra) siyosatidan norozilik ommaviy tus oldi. Muhammad (sav)ning barcha yurishlarida ishtirok etgan, qo‘rqmas va sodiq jangchi, o‘ta taqvodor inson, mohir notiq A. (kv) xalifalikka munosib nomzod sifatida ko‘pchilikka ma’qul edi. 656 y. iyunida Usmon (ra) o‘ldirildi va A. (kv) xalifa deb e’lon qilindi. Ammo sahobalardan Talha va az-Zubayr hamda A. (kv)ga nisbatan adovatda bo‘lgan payg‘ambar (sav)ning bevasi Oisha (ra) tarafdorlari unga qarshi bosh ko‘tardilar. Qatl etilgan Usmon (ra)ning qarindoshi Suriya hokimi Muoviya ham A. (kv)ga qarshi urush e’lon qildi. 657 y. Furot daryosi o‘ng qirg‘og‘idagi Siffin degan joyda yuz bergan jangda A. (kv) qo‘li baland kelgan bo‘lsa-da, u raqiblari b-n kelishishga ko‘ndi. Bundan norozi bo‘lgan A. (kv) askarlaridan 12 ming kishi jang maydonini tark etdilar va xorijiylar deb atalgan diniy-siyosiy oqimni tashkil qildilar. Xorijiylar raqiblariga nisbatan yakka terror usulini qo‘llay boshladilar. 661 y. 19 yanv.da A. (kv) Abdurahmon ibn Muljam as-Sorimiy degan shaxs tomonidan Kufa masjididan chiqish paytida jarohatlanadi va ikki kundan so‘ng vafot etdi. Jasadi ana shu masjid yaqiniga dafn etilgan, keyinchalik Najaf qasabasiga ko‘chirilgan. Rasulullohdan 586 ta hadis rivoyat etgan. Islomda A. (kv) shaxsiga munosabat turlichadir. Xorijiylar unga o‘ta salbiy munosabat bildirgan bo‘lsalar, shialar aksincha uni ilohiylashtirib yuborganlar. Axli sunna A. (kv) shaxsiga mo‘‘tadil va to‘g‘ri baho beradi. A. (kv) tarafdorlari keyinchalik islomdagi shialik (arab. - "shia" - guruh, bu o‘rinda "Ali tarafdorlari" mazmunida) oqimini tashkil etganlar. A. (kv) shialarning 1-imomi va shia imomlari shajarasini boshlab beruvchi hisoblanadi. Shia yo‘nalishining ba’zi ashaddiy firqalari A. (kv) shaxsini ilohiylashtirib, uni Muhammad payg‘ambardan ham yuqori qo‘yadilar. O’rta Osiyo, xususan, O’zbekistonda bir necha qadamjo va mozorlar A. (kv) nomi b-n bog‘lanib, muqaddaslashtirilgan. Haqiqatda esa A. (kv) O’rta Osiyo va Eronda hech qachon bo‘lmagan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:18:45

AMMOR ibn YOSIR, to‘liq ismi Abul Yaqzon Ammor ibn Yosir ibn Omir al-Kinoniy (565-657) - sahoba, islomga birinchi bo‘lib kirganlardan biri. O’tkir fikrli va jasoratli kishi bo‘lgan. Madinaga hijrat qilgan. Badr, Uxud, Xandaq janglarida qatnashgan. U islomda birinchi bo‘lib masjid kurgan kishidir, u o‘z masjidini Qabo deb atagan. Ali (kv) xalifaligi davrida Kufa amiri bo‘lgan. Ali (kv) b-n birga Jamol va Siffin janglarida qatnashgan va Siffin jangida shahid bo‘lgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:20:51

AMR ibn al-OSS, to‘liq ismi Amr ibn al-Oss ibn Voil al-Sahmiy al-Qurayshiy; kunyasi Abu Abdullo (571-664) - Misrni fath etgan islom sarkardasi, arablarning qabila boshliklaridan. Johiliyat davrida islomga qarshi bo‘lgan. Xudaybiya sulhida islomga kirgan. Rasululloh (sav) uni g‘azotga yuborib, yoniga Abu Bakr Siddiq (ra) va Umar (ra)ni qo‘shganlar. Keyin A.a.-O.ni Ummonga voliy qilib yuborganlar. Umar (ra)ning xalifalik davrida Shom fath qilingach, A.a.-O. Falastin, so‘ng Misrga katta lashkarga qo‘mondon bo‘lib borgan. 39 ta hadis rivoyat qilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:21:23

ANAS ibn MOLIK, to‘liq ismi Anas ibn Molik ibn an-Nazr an-Najjoriy al-Xazrajiy al-Ansoriy, kunyasi Abu Sumoma (610, Madina - 712, Basra) - ansorlardan va ashobi kiromning faqihlaridan biri. Hijratning ibtidosidan e’tiboran o‘n yil Rasuli Akram(sav)ning xizmatida bo‘lishi b-n shuhrat topgan. 2630 hadis rivoyat etgan. Abu Bakr, Umar, Usmon, Ubayy bin Ka’b va b. ko‘pgana ashoblardan rivoyat etgan, uning o‘zidan ham Hasan Basriy, Zuhriy, Qatoda, Yahyo ibn Said kabi zotlar hadis naql etganlar. Basrada eng keyin vafot etgan sahobadir.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:22:14

ASMO bint ABU BAKR (taxm. 592-692, Makka) - sahoba, Abu Bakr Siddiqning qizi. Muhammad (sav) zavjasi Oishaning ota bir, ona boshqa opasi. Asharai mubashsharadan biri - az-Zubayr ibn Avvomning zavjasi. O’g‘li -Abdulloh ibn az-Zubayr Hajjoj ibn Yusuf tomonidan o‘ldirilgach (692), nihoyatda qayg‘urib, ko‘zi ojiz bo‘lib qolgan va Makkada yuz yoshida vafot etgan. U 56 ta hadis rivoyat etgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:26:53

BARO’ ibn OZIB, to‘liq ismi Abu Amr al-Baro’ ibn Ozib ibn al-Xoris al-Ansoriy al-Avsiy (7-a.) - sahoba. Badr jangiga. bormoqchi bo‘lganida Rasululloh (sav) uni yoshligi tufayli jangdan qaytarganlar. Muhammad (sav) b-n birga 14 ta g‘azotda, u zot vafotlaridan so‘ng Ray sh.ni fath etishda (644) qatnashgan. Keyinchalik Ali b-n birga Jamol, Siffin va Nahravon janglarida jasorat ko‘rsatgan, ko‘p hadislar rivoyat qilgan. Mus’ab ibn az-Zubayr zamonida (689-691) vafot etgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:28:21

BILOL, to‘liq ismi Abu Abdullo Bilol ibn Raboh al-Habashiy (? - 641) - islom tarixvdagi birinchi muazzin. Baland, shirali, ta’sirli ovozga ega bo‘lgan. Asli habashistonlik, Makkada islomni birinchilardan bo‘lib qabul qilgan qullardan. Xojasi Umayya ibn Halaf islomdan voz kechishni talab etib, B.ga toqat qilib bo‘lmas azoblarni bergan. Abu Bakr Siddi (ra) B.ni Umayyadan sotib olib, ozodlikka chiqargan. Payg‘ambar (sav) b-n Madinaga hijrat qilgan. 622 y. Madinada ommaviy azon aytish joriy etilganda u birinchi bo‘lib baland ovozi b-n musulmonlarni namozga chorlagan va bir necha yil davomida Muhammad (sav)ga muazzinlik qilgan. Payg‘ambar (sav) vafotidan so‘ng Shomda yashagan va hazrat Husayn iltimosiga ko‘ra Madinaga kelganida bir bor bomdrd namozi azonini aytgan, degan rivoyat bor. Qabri Damashq sh.da.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:29:12

BURAYDA ibn al-HUSAYB, to‘liq ismi Abu Saxl Burayda ibn al-Husayb ibn Abdullo al-Aslamiy (? - 684) - sahoba. Muhammad (sav) Madinaga hijrat qilib ketayotib, to‘xtagan vaqtlarida u va uning qishlog‘i aholisi (taxm. 80 xonadon) islomga kirgan. Uhud jangdan so‘ng Burayda Madinaga kelib, ko‘plab g‘azotlarda qatnashgan. Madina, Basra sh.lari so‘ngra Xurosonda yashagan. Marv sh. yaqinidagi qishloqlardan birida vafot etgan. BURDA (arab. yoping‘ich, xirqa) — Muhammad (sav)ning xirqalari. Rivoyatga ko‘ra, Alloh rasulini sharaflab shoir Ka’b ibn Zuhayr (661 y. v. e.) "Bonat Suod" qasidasini bitgan va uni Payg‘ambar (sav) huzuriga kelib o‘qib bergan. Bundan xushlangan Muhammad (sav) xirqai shariflarini shoirga hadya etganlar. Shoirning o‘g‘lidan xalifa Muoviya sotib olgan B. keyin abbosiylarga o‘tgan va islom dinining eng qadrli yodgorliklaridan biri bo‘lib qolgan. Boshqa bir shoir - Muhammad ibn Said al-Busiriy (1212-1294) ham o‘z asarini "Qasidai burda" deb nomlagan. Bu qasida muallifiga Muhammad (sav) o‘z xirqalarini uning tushida hadya etgan. Bu qasidani duoxonlar yodlab xastalarga dam solishi odat tusiga kirgan. Qasidaxonga ixlos qo‘yish musulmonlar o‘rtasida an’anaga aylangan. Har ikkala qasida musulmonlar orasida hamon mashhurdir.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:32:25

JOBIR ibn ABDULLOH, to‘liq ismi Jobir ibn Abdullo ibn Amr ibn Harom al-Xazrajiy al-Ansoriy as-Sulamiy (? - 697) - sahoba. Otasi Abdullo ibn Amr va uning o‘zi Rasululloh (sav)ning xizmatlarida bo‘lgan. J.i.A. Rasululloh b-n birga 19 ta g‘azotda ishtirok qilgan. Umrining oxirida Madinada, Masjidi Nabaviyda halqa tashkil kdlib dars bergan. "Sahih al-Buxoriy" va "Sahih Muslim" kitoblarida uning rivoyatida 1540 ta hadis keltirilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:33:17

JU’AL ibn SUROQA, Ju’ayl, Ji’ol, Juffol, to‘liq ismi Ju’al ibn Suroqa ad-Damriy al-Riforiy (7-a.) - ilk muhojirlardan. Faqir bo‘lgani uchun Suffa ashobi orasidan joy olgan. Hazrati Payg‘ambar (sav) Banu Musta’liq g‘azvasiga ketayotganlarida Ju’alni Madinada o‘rinlariga vakil qilib qoldirganlar. Zotur-Riqo g‘azvasidan qaytayotganlarida esa, zafar mujdasini Madinaga yetkazish vazifasini unga topshirganlar. Ju’al bani Kurayza g‘azvasida bir ko‘zidan ayrilgan. Ju’al Janobi Rasululloh (sav)ga nihoyatda bog‘lanib qolgan edi. Uning mustahkam imon egasi ekaniga Hazrati Payg‘ambar shohidlik berganlar. Hunayn g‘azotidan keyin o‘ljalar taqsimoti chog‘i Rasululloh Aqro’ ibn Hobis b-n Uyayna ibn Xisnga 100 tadan tuya berib, Ju’alga hech narsa bermagan edilar. Sababini so‘ragan bir sahobiyga, Aqro’ b-n Uyaynani Islomga isintirish uchun ortiqcha o‘lja berganlari, Ju’alning esa, imoniga tayanganlarini aytganlar. "Ju’al bulardaqasidan bir dunyo kimsalarga teng keladi", deganlar. Tabuk g‘azvasida Hazrati Payg‘ambar (sav) bir mo‘‘jizalari ila qornini to‘yg‘izgan uch sahobiyning biri Ju’al edi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:33:46

ZAYD ibn SOBIT, Abu Xorija (Abu Said) Zayd ibn Sobit ibn az- Zahhok al-Ansoriy al-Xazrajiy (taxm. 615 - taxm. 665) -Muhammad (sav)ning kotibi, Qur’on yozma matni tuzuvchisi. Xazraj qabilasidan. 11 yoshida islomga kirgan va Muhammad (sav) huzurida Qur’onni o‘rgangan. Sahobalarning yetuk namoyandalaridan biriga aylangan. Oromiy (suryoniy) hamda yahudiylar xati (yozuvi) va tilini bilgan. Muhammad (sav) vafotidan so‘ng xalifa Abu Bakr as-Siddiq (ra) unga Qur’on matnini jam qilishni buyurgan. Xalifa Usmon ibn Affon (ra) davrida (650 y.dan so‘ng) unga uch makkalik (Abdulloh ibn az-Zubayr, Sa’d ibn al-Asom, Abdurahmon ibn al-Horis) b-n birga Qur’onning rasmiy yozma matnini tuzish topshirilgan. Tuzilgan bu to‘plam "Mushaf", "Usmon mushafi" nomi b-n yuritilgan. Uni xalifa Usmon (ra) birdan-bir to‘g‘ri va barcha musulmonlar o‘qishi uchun majburiy matn, deb e’lon qilgan. Undan farq qiladigan to‘plamlarning barchasini yo‘qotish haqida buyruq berilgan. Z.i.S. shuningdek mol-mulkni taqsimlash qoidalari (faroiz) ning bilimdoni, hazrat Umar (ra) davrida qabilalar devonini tuzuvchilardan biri ham bo‘lgan. Xalifa Usmon (ra) davrida Madinada xalifaning xazinaboni bo‘lgan va qozilik qilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:34:32

ZAYD ibn HORISA (? - 629) - sahoba, Muhammad (sav)ning ozod qilgan quli va tutingan o‘g‘li. Yoshligidan Payg‘ambar (as) oilasida tarbiyalangan. Xadichadan keyin makkalik ilk musulmonlarning uchinchisi, Qur’onda zikr qilingan birdan-bir sahoba (Ahzob, 37). Zaydning otasi Horisa qadoa qabilasidan edi. Kichik yoshdaga Zayd onasi b-n birga qabila ziyoratiga borayotib asir tushgan, Makkaga keltirib Ukoz tijorat markazida sotilgan. Bozordan hazrati Xadichaga atab sotib olingan. Zaydni keyinchalik Xadicha onamiz hazrati Muhammad (sav) ga hadya qilgan. Rasuli Akram (sav) esa, uni qullikdan ozod etganlar va Zayd otasi va qabilasiga qaytib ketishni istamagach, uni farzandlikka qabul qilganlar. 3. Badr jangidan tortib Muta jangida shahid bo‘lgunga qadar barcha g‘azavotlarda Muhammad (sav) b-n birga bo‘lgan. Payg‘ambar (as) chor atrofga yuboradigan sariyyalarga (o‘zlari bo‘lmagan qo‘shinlarga) doimo Zaydni amir etib tayinlaganlar. Zayd Muta jangida kdtnashgan askariy qo‘shinga amirlik qilgan va jangda halok bo‘lgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:37:16

ZUBAYR ibn AVVOM, to‘liq ismi Abu Abdullo az-Zubayr ibn al-Avvom ibn Xuvaylid al-Asadiy al-Qurayshiy (? -656) - sahoba, makkalik ilk musulmonlardan. Asharai Mubashsharadan. Kuraysh qabilasidan, Xadicha kabi bani Asad urug‘idan. Muhammad (sav)ga xolavachcha, Xadichaga esa, akaning o‘g‘li. Oishaning singlisi Asmoga uylanganligi uchun Rasuli Akramga boja hisoblanadi. 12 yoshida islomga kirgan. Oldin Habashistonga, so‘ngra Madinaga ko‘chgan(hijrat qilgan)lardan. Muhammad(sav)ning barcha g‘azotlarida qatnashgan. Badr jangida dushmanga birinchi bo‘lib qilich solib hamla qilgan. Umar (ra) davrida Yarmuk jangida qatnashib, ikki joyidan yaralangan. Misrni fath etishda qatnashgan. Z.ibn A. badavlat bo‘lib, uning bir quli, hisobsiz moli, yer va bir necha uyi bo‘lgan; u xayr-ehson qilishni sevar, mol dunyosini Alloh yo‘lida sarflagan. Savdogarlik b-n shug‘ullangan. Xalifa Umar (ra)ning xalifalik uchun ajratgan 6 kishilik maslahat ashobidan edi. Usmon (ra) xalifaligi davrida chiqqan ixtiloflarga qo‘shilgan. Jamal jangida Aliga qarshi chiqqan, so‘ngra afsus chekib, orqaga qaytgan. Biroq qaytishda bir daraxt tagida uxlab yotganida o‘ldirilgan. Qotil Ibn Jurmuz Zubayrning boshini Aliga olib borgan. Mukofot kutgan qotilga Ali payg‘ambarimizning "Zubayr qotiliga jahannamga kirishini xabar beringiz", mazmunidagi hadislarini o‘qib bergan. Z.ibn A. payg‘ambarimizdan 38 hadis rivoyat qilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:49:28

MUG’AYRA ibn SHU’BA (? - 666) -sahobalardan. Kufadaga saqafiy qabilasidan. Umar (ra) uni Basra hokimi etib tayinlaydi. Yarmuk jangida bir ko‘zidan ayrilgan, Nihovand va Qodisiyya janglarvda ishtirok qilgan. Keyin Kufa hokimi bo‘lib, shialar va xorijiylar orasida yuz bergan fitnalarni bostirgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 13 Oktyabr 2006, 07:50:55

NUMON ibn BASHIR, to‘liq ismi An-Nu’mon ibn Bashir ibn Sa’laba ibn Sa’d al-Ansoriy al-Xazrajiy (taxm. 623-683) -sahoba. Onasi - Amra bint Ravoha (Abdullo ibn Ravohaning sinshisi) sahobalardan bo‘lgan. N.i.B. juda ko‘plab hadislarni rivoyat qilgan va ko‘plab tobe’inlar undan hadislarni rivoyat etgan. Muoviya ibn Abu Sufyon zamonida (661-680) Xums va Kufada amir bo‘lgan. Xalifa Yazid ibn Muoviya (680-683) vafotidan so‘ng, xalqni Abu Bakr Siddik, (ra)ning nabirasi az-Zubayrga bay’at qilishga chaqirgani uchun Xums aholisi undan norozi bo‘lib o‘ldirgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:08:06

OISHA (ra) (613-678) - Muhammad(sav)ning xotinlari, birinchi xalifa Abu Bakrning qizi. Laqablari Siddiqa, unvonlari Ummul-mo‘minin (Mo‘minlar onasi)dir. Muhammad (sav) vafotlaridan keyin O. (ra) xalifalik hokimiyatiga nomzodlar o‘rtasidagi munozaralarda faol ishtirok etgan. O. (ra) payg‘ambarning safdoshlari Talha va Zubayr tomonida turib Ali tarafdorlariga qarshi chiqqan.
Islom tarixida hazrati O. (ra)ning ilm jihatdan mavqei juda balanddir. O. (ra) bevosita Muhammad (sav) b-n birga yashagani tufayli juda ko‘p hadislarning roviysi hisoblanadi. Sahobalar ba’zi oilaviy munosabatlarga doir murakkab masalalarni O. (ra)dan so‘rab bilib olar edilar. Abu Bakr, Umar va Usmon (ra) zamonlarida fatvolar ham bergan. O. (ra) tafsir, hadis, fiqhni mukammal bilgan, arab tili va adabiyotidan yaxshi xabardor bo‘lgan. Hazrati O. (ra) nihoyatda qanoatli ayol bo‘lib, butun hayoti davomida bir juftgina oyoq kiyim, bir nechtagina ko‘ylak kiyganlari rivoyat qilinadi. Mil. 678 y. 13 iyulda vafot etgan, janozasini Abu Hurayra (ra) o‘qigan. Madinadagi Baqiy qabristoniga dafn qilingan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:09:29

SAID ibn ZAYD (taxm. 600-671) - sahoba, makkalik ilk musulmonlardan. Asharai Mubashshara axlidan. Otasi Zayd Banu Adaviy urug‘idan bo‘lgan. Saidning bobosi johiliya davrida Makkadaga boshlikdardan hisoblangan. S. ibn 3. Umar (ra)ning pochchasi edi. Zavjasi Fotima b-n ikkisi Umar (ra)dan avval musulmon bo‘lishgan, Habashistonga ham birga ko‘chishgan. Talha b-n birga Shomga jo‘natilgani uchun Badr jangida qatnashmagan. Lekin g‘animatlardan uning ulushi ajratilgan. Boshqa janglarda qatnashgan. Xalifa Abu Bakr Siddiq davrida Shom fathida ishtirok etgan. S. ibn 3. saxiy, ibodatga qattiq berilgan, taqvo sohibi, mujohid bir zot bo‘lgan. Dunyo ishlariga ahamiyat bermagani uchun biror vazifa olmagan. Madina yaqinidagi Aqiq degan joyda vafot etgan. S. ibn 3. Rasuli Akramdan to‘rt hadis rivoyat qilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:09:57

SAID ibn al-OS (625-679) - sahoba. Islom amirlaridan. Umar (ra) huzurida tarbiya topgan. Usmon (ra) uni Kufaga amir qilib tayinlagan. Hazrat Usmon (ra)ga qarshi uyushtirilgan fitnada uni himoya qilgan. Usmon (ra) shahid bo‘lganidan so‘ng (658) Makkaga ketgan. Muoviya xalifalik zamonigacha (661) u yerda qolgan, so‘ng to umrining oxirigacha Madinaga voliy bo‘lgan. Tabariston (Eronning shimolida) fathida qatnashgan. Usmon (ra) huzurida bo‘lib, Qur’oni karimni jamlash va kitob holiga keltirishda faoliyat ko‘rsatgan. Uning Madinada qurgan qasri hozirgacha saklanib qolgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:10:28

SALMON al-FORSIY, Abu Abdulloh Salmon al-Forisiy (? - 658) - sahoba; Rasululloh (sav)ning mavlolaridan. Asli isfahonlik. Din qidirib safarga chiqqan. Majusiy dinidagi otasidan qochgan. Avval nasroniy diniga kirib, bir necha vaqtdan keyin Madinaga borib, islom dinini qabul qilgan. 627 y.dagi Xandak, jangida aynan S. al-F. Muhammad (sav)ga Madina sh. atrofiga xandaq qazishni va unga kamonchilarni joylashtirishni maslahat bergan. Arabistonda ilgari ko‘rilmagan bu yangi taktik usul makkaliklar harbiy kuchining asosiy zarbdor qismini tashkil etgan badaviylar otliq qo‘shinining jangovarlik imkoniyatlarini ancha pasaytirgan. Bu ular uchun kutilmagan hol bo‘lib, sarosimaga solgan, natijada musulmon qo‘shini zafar qozongan. S. al-F. tasavvufning asoschilaridan biri hisoblanadi. Shialar S. al-F.ni Alining sodiq safdoshi sifatida juda qadrlaydilar. Madoin sh. (Iroq)ga hokim bo‘lganda, bo‘yra to‘qib sotib, o‘z mehnati evaziga tirikchilik o‘tkazgan; maoshini muhtojlarga sadaqa qilgan. Rasuli Akram (sav)dan ko‘plab hadislar rivoyat qilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:10:56

SAFVON al-JUMAHIY, Abu Vahb Safvon ibn Umayya ibn Xalaf ibn Vahba al-Jumahiy al-Qurayshiy al-Makkiy (? - 661) -sahobalardan. Johiliyatda ham, islomda ham kuraysh qabilasining ulug‘laridan edi. Makka fathidan so‘ng islomga kirgan. Yarmuk g‘azotida qatnashgan. Makkada vafot etgan. 13 ta hadis rivoyat qilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:11:22

SAFIYA bint HUYAY, Safiya bint Huyay ibn Axtab al-Xazrajiyya (? - 670) - Rasululloh (sav)ning xotinlaridan biri. Johiliyat davrida zodagon oilada tarbiya topgan. Madina axlidan bo‘lib, yahudiy diniga kirgan. Yahudiy qabilasidan bo‘lmish Bani Qurayzalik Sallom ibn Mishkami unga uylangan, keyin undan ajralib, Kinona ibn ar-Rabiga turmushga chiqqan. Kinona Haybar jangida halok bo‘lgan. Undan so‘ng Rasululloh uni o‘z nikoxdariga olganlar. 10 ta hadis rivoyat qilgan. Madinada vafot etgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:12:10

SA’D ibn ABU VAQQOS, to‘liq ismi Molik ibn Vahb ibn Abdumanof al-Qurayshiy Zahriy (taxm. 590-674) - sahoba, makkalik ilk musulmonlardan. Asharai Mubashsharadan, Muhammad (sav)ning qo‘riqchilaridan biri. Quraysh qabilasidan, Rasuli Akramning onalari Omina kabi Bani Zahra urug‘idan bo‘lgan. Madinaga ko‘chib borgan muhojirlardan. Rasululohning barcha g‘azovatlarida qatnashib, u kishining hurmatlariga sazovor bo‘lgan. Royat jasur, mard inson, mohir mergan hisoblangan. Uhud jangida Rasuli Akramning yonlarida turib jang qilgan Sa’d mingdan ortiq o‘q otgan. Eronga yuborilgan qo‘shinga lashkarboshi etib tayinlangan. Unga shuhrat keltirgan Qodisiya jangvda (636y.) Rustam boshchiligidaga 40 ming kishilik fors qo‘shinlari yengilgan. So‘ng Madoin (Ktesifon) sh.ni hujum b-n olgan va Sosoniy shoxlarining behisob xazinalarini qo‘lga kiritgan. Ma’lum muddat Eron va Iroq noibi bo‘lgan. Umar (ra) zamonida (638 y.) Kufa sh.ni qurgan. Usmon (ra)ning fojiali o‘limidan so‘ng biror ishga qo‘shilmagan, xalifalikka da’vogarlik qilmagan. Jamal va Siffin janglarida ishtirok etmagan. Muoviya huzuriga chaqirtirilganda bormagan. Madina tashqarisidaga uyida 84 yoshvda vafot etgan. Vasiyatiga binoan, Badr jangida kiygan va 55 y.dan beri asrab kelgani - jundan to‘qilgan bir jubbasi b-n kafanlangan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:13:14

TALHA ibn UBAYDULLOH (taxm. 594-656) -   sahoba,  makkalik ilk musulmonlardan. Asharai Mubashsharadan  Kuraysh qabilasining Banu Tamim urug‘idan bo‘lgan. Talha islomga kirgan paytlari mushriklardan ko‘p zulm ko‘rgan. Badr jangidan boshqa ham g‘azovotlarda Muhammad (sav) b-n birga bo‘lgan. Badr jangida Rasuli Akram uni quraysh karvoni haqida ma’lumot keltirish uchun Shomga yuborganlari sababli bu jangda qatnashmagan,  biroq o‘ljalardan unga ulush  ajratilgan.  Uhud jangida, Rasuli  Akramning yonlaridan jilmagan,    hatto    dushman    tarafidan payg‘ambarimizga serpalgan bir qilichni qo‘li b-n qaytarib, qattiq jarohat olgan. Usmon (ra) vafotidan so‘nggi voqealarda Oisha tomonida  bo‘lgan.  Jamal  jangi  (656)da yaralanib,  Basrada  vafot  etgan.   Talha payg‘ambarimizdan 38 ta hadis rivoyat qilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:14:58

UMAR ibn Xattob (ra) (taxm. 585-644) -dastlabki to‘rt xalifadan ikkinchisi (634-644). Islomni taxm. 616-y. qabul qilgan. Muhammad (sav)ning yaqin safdoshlaridan biri, u zot olib borgan barcha janglarda qatnashgan. Abu Bakrning xalifa bo‘lib saylanishining tashabbuskori, uning yaqin maslahatgo‘yi bo‘lgan. Abu Bakr (ra) o‘limidan avval U. (ra)ni o‘z o‘rniga tavsiya etgan va jamoat U. (ra)ga qasamyod qilgan. U. (ra)ning o‘n yillik xalifalik davrida islom Iroq, Suriya, Misr, Liviya, Eronning g‘arbiga tarqaldi. Arab-musulmon saltanati tarkib topa boshladi. Uning davrida barcha asosiy ma’muriy-huquqiy muassasalar, avvalo, soliq-o‘lpon tizimi tuzildi. Bulardan eng muhimi fath etilgan yerlarni bo‘lib olinishini man etilishi va buning o‘rniga devon ro‘yxatiga kiritilgan barcha sahobalar va jangchilarga maosh (ato) va oziq-ovqat ulushi (rizq) to‘lashni joriy etish bo‘lgan. Musulmonlar jamoasi tez orada ruhoniylar idora etadigan davlatga aylandi. Bu hol U. (ra) xalifa unvoniga birinchi bo‘lib qo‘shimcha amir al-mo‘minin (mo‘minlar hukmdori) unvonini qabul qilishida ham ifodalandi. U yangi musulmon yil hisobi - hijriy yil taqvimini joriy etdi (rabi ul avval oyining 16 kuni - mil. 637 y. apr.). Har yili haj amali borasidagi diniy-huquqiy farmoyish ham U. (ra)ga nisbat beriladi. Sunniylar tarixiy an’anasida U. (ra)ni risoladagidek hukmdor, ya’ni taqvodor, kamsukum, musulmonlarga nisbatan adolatli, dushmanlarga beshafqat inson, "Umari odil", hukmronlik davrini esa, islomning "'oltin asri" deb tavsiflashgan. Mil. 644 y. Basra voliysi Mug‘iyra ibn Shu’baning quli nasroniy Abu Lu’lua U. (ra)ga xanjar sanchib yaralagan va shu kuni kechqurun U. (ra) 63 yoshda vafot etgan. O’limi oldidan o‘z o‘rniga yanga xalifa saylash uchun Muhammad (sav)ning olti nafar eng keksa safdoshlaridan iborat sho‘ro tuzgan va shu kengashlardan birida Usmon (ra) xalifa etib saylangan. Vasiyatiga ko‘ra, Oisha onamizning hujralariga, Rasuli Akram va Abu Bakr Sidtsiq yonlariga dafn etilgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:15:42

USMON ibn Affon (ra) (taxm. 575- 656) -dastlabki to‘rt xalifadan uchinchisi. Umaviylar qabilasiga mansub. Makkalik boy savdogar. Muhammad (sav)ning eng dastlabki izdoshlaridan biri. Musulmonlar guruhi b-n Habashistonga ko‘chgan, 623 y.da Madinaga kelgan. U. (ra) dastlab Payg‘ambar (as)ning qizlari Ruqayyaga uylangan (taxm. 610), u vafot etgach, Rasululloh ikkinchi qizlari Ummu Gulsumni ham U. (ra)ga nikoxlab berganlar (623), shuning uchun "Zun-Nurayn" - ikki nurli, degan nom olgan. Umar (ra)ning o‘lim oldidagi vasiyatiga ko‘ra, U. (ra) yangi xalifani saylashi lozim bo‘lgan sho‘ro tarkibiga kirgan va ular tomonidan xalifa qilib saylangan. U. (ra) hukmronligi davrida Sosoniylar davlatini fath etish tugallandi, musulmonlarning Tunis va Kavkazorti o‘lkalaridagi mavqei mustahkamlandi. U. (ra)ning buyrug‘i b-n Qur’oni karim matni to‘planib, bir butun (mushaf) kitob shakliga keltirildi va bu 7 mushaf turli o‘lkalarga tarqatildi, Masjidi Nabaviy kengaytirilib, qayta ta’mirlandi, Rumo arig‘i qazildi. Umrining oxirgi yillarida birinchi bor xalifaga muxolifat yuzaga keldi, qo‘shin va viloyatlardagi zodagonlar o‘rtasida U. (ra) siyosatiga qarshi norozilik kuchayib, U. (ra) Madinada, Qur’on o‘qib turgan chog‘ida dushmanlari tomonidan o‘ldirilgan. Uning qoni Qur’on sahifalariga sachragan. Ushbu Qur’on muqaddas yodgorlik sifatida O’zbekiston musulmonlar idorasida saqlanadi

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 14 Oktyabr 2006, 06:16:28

FOTIMA (taxm. 605/606—632/633) -Muhammad (sav)ning kenja qizlari. F.ga e’tiqod qilish shialar o‘rtasida keng tarqalgan. Shia imomlari va musulmon mamlakatlaridagi ko‘pchilik sulolalar (Idrisiylar, Fotimiylar, Sa’diylar va b.) shuningdek, barcha sayyidlar F. va uning eri Ali ibn Abu Tolib avlodlari deb hisoblanadi. F. go‘zal bo‘lgani uchun Zahro (Guldek) deb laqablanadi. F.ni Alidan 5 farzandi (uch o‘g‘il (bittasi yoshligida vafot etgan) 2 qiz) bo‘lgan. Hasan, Husayn, Ummu Kulsum va Zaynab. Muhammad (sav) vafotlaridan olti oydan so‘ng olamdan o‘tgan F. Madinada dafn etilgan. Makka va Madinaga borgan shia ayollari F. qabrini ziyorat qiladi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 15 Oktyabr 2006, 07:05:31

XADICHA bint Xuvaylid (taxm. 555/556-620/ 621) - Muhammad (sav)ning birinchi xotinlari. X. beva qolgan boy xotin bo‘lgan. Muhammad (sav) avval X.ning savdo ishlarini boshqarganlar, keyinchalik unga uylanib, uning mablag‘lari b-n savdogarlik qilganlar. X. Muhammad (sav)ga ko‘p g‘amxo‘rlik va mehribonliklar ko‘rsatgan, u zotga vahiy kela boshlaganda payg‘ambarliklariga darhol ishongan, birinchilardan bo‘lib islomni qabul qilgan. U Muhammad (sav)dan 4 qiz va uch o‘gal ko‘rgan, faqat kenja qizi Fotimadan avlod qolgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 15 Oktyabr 2006, 07:07:08

XOLID IBN VALID (? - 642) - ilk islom davridagi arab sarkardasi. Dastlab musulmonlarga qarshi kurashgan. Uhud jangidan so‘ng islomni qabul qilgan (629). Muhammad (sav) vafotlaridan so‘ng Arabiston ya.o.dagi arab qabilalarining isyonlarini bostirgan. Hirotni egallagan musulmonlar qo‘shiniga qo‘mondonlik qilgan, Mesopotamiyada laxmiylarni tor-mor keltirgan. Sarkarda Amr ibn al-Os b-n birga Suriya fathida qatnashgan, keyinchalik bu yerda voliy bo‘lgan. Musulmonlar jamoasi oldidagi buyuk xizmatlari uchun "Sayfulloh" - "Allohning shamshiri" faxriy unvonni olgan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 15 Oktyabr 2006, 07:08:00

QUSAM ibn ABBOS, ibn Abdulmuttalib ibn Xoshim al-Qurayshiy (taxm. 624-677) -sahobalardan. Muhammad (sav)ning amakivachchalari. Otasi - Abbos ibn Abdulmuttalib - Rasululloh (as)ning amakilari. Onasi - Rasululloh (as)ning zavjalaridan bo‘lgan Maymunaning singlisidir. G’iyosiddin Javhariyning yozishicha, hazrat Kusam payg‘ambar (as) vafot etganlaridan so‘ng ul zotni yuvganlardan biridir. Rivoyatga ko‘ra, Q. ibn A. bu paytda 8 yoshda bo‘lgan, uning aftu basharasi va qiliqlari butkul payg‘ambar (as)ga o‘xshash edi. Xalifa Ali ibn Abutolib (kv) davri (655-661)da Makka voliysi bo‘lgan. Muoviya davri (661-680)da Xuroson voliysi Said ibn Usmon b-n birga O’rta Osiyoni fath etishda qatnashgan. "Samariya"da yozilishicha, Said dinni kuchaytirmoq va shariat hukmlarini yurgazmoq tilagida Q. ibn A.ni bir necha islom qo‘shini b-n birga Samarqandda qoldirgan. 677 y. sug‘diylar shaharga hujum qilgan. Samarqand sh.ning Namozgohida Qusam shahid bo‘lgan. Uni Banu nojiya qabristonida g‘or yonida (boshqa manbalarda - G’oziylar yonida) dafn etganlar. Sulton Sanjar Moziy zamonasida (1118 -1157) o‘sha qabristonda "Qusamiya" madrasasi solingan. U Obi mashhad arig‘i yaqinida bo‘lgan Amir Temur davrida ushbu mozor imorat qilinib, turli bezaklar b-n bezatilgan. Xalq orasida Shohi Zinda ("Tirik shoh") nomi b n mashhur bo‘lgan bu yodgorlik o‘rta asr me’morchiligining eng noyob obidalaridan sanaladi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 15 Oktyabr 2006, 07:10:19

HASAN ibn Ali (625-669) - Ali ibn Abu Tolib(kv)ning (Fotimadan tug‘ilgan) o‘g‘li, Muhammad(sav)ning nabirasi, ikkinchi shia imomi. 661 y.da Ali o‘ldirilgandan keyin uning tarafdorlari H.ni Irokda xalifa deb e’lon qilgan va Muoviya hokimiyatiga qarshi kurashni yangitdan boshlashga da’vat etgan Lekin, H. (ra) Muoviya b-n muzokaralar olib borib, u b-n kelishgan, o‘ziga in’om etilgan katta mablag‘ hisobiga hokimiyatga da’vo qilishdan voz kechib, Madinaga ko‘chib ketgan va u yerda vafot etgan (shialik rivoyatlar bo‘yicha zaharlab o‘ldirilgan).

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muslimaxon 15 Oktyabr 2006, 07:11:34

HUSAYN ibn Ali (626-680) - Ali ibn Abu Tolib(kv)ning (Fotimadan tug‘ilgan) kichik o‘g‘li, Muhammad (sav)ning nabiralari, uchinchi shia imomi. 669 y.da Hasan vafot etgandan keyin Ali(kv) tarafdorlari uni o‘z rahbari deb e’lon qilgan. 680 y. xalifa Muoviya o‘lgandan keyin Irokda umaviylarga qarshi harakat faollashgan. H. Yazidga bay’at qilishdan bosh tortgan. Kufa shialari H.ni o‘zlarining imomi deb tan olib, Kufaga taklif etgan va xalifa Yazidga qarshi qo‘zg‘olonga bosh bo‘lishni so‘ragan. H. Makkadan Kufaga jo‘naydi. 70 jangchisi b-n Kufaga yaqin Karbalo dashtiga yetib kelganida xalifa Yazidning 4 ming kishilik qo‘shini unga qarshi chiqqan. 680 y. 10 okt. kuni H. jangda shahid bo‘lgan, jasadi o‘sha yerga dafn etilgan. Shu munosabat b-n Karbalo shialarning asosiy muqaddas ziyoratgohiga aylangan. H. halok bo‘lgan sana shialarda motam kuni sifatida nishonlanadi

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:32:08

АБУ АЛ-ОСА¬ ИБА А ОБИА¬ 
                                             
Абу ал Ось мен билан гапиришгада тсғри ссзлади ва ваъда берганида менга ваъдасини устида турди. (Мухаммад саллаллоху алайхи ва салламдан)
Абу ал Ось ибн А обиь ал —Абшани қурайш ахлидан сди, новқирон ёш, унга қараган одамни ксзига ташланадиган, ташқи ксриниши тиниқ сди. Ўзларига тсқ таниқли ойладан, арабларнинг намунали қахрамонлардан бслиб, шижаотлик қсрмас , сзига ишонадиган хислатлар жамланган киши сдилар.
*   *   *
Абу ал Ось арабларни  тижорат  меросига мухаббат  қсйди. У киши хам «Яманга» қишда ёзда сса «Шомга» тижорат қилгани борар сди. У кишининг карвонлари юзта тус ва икки юзта кишилардан иборат бслиб Маккадан Шомга қараб қатнар сди. Ишончли ва росгсй, олий жаноб бслганлигидан одамлар сзларини савдо - сотиқ молларини унга  ишонар сдилар.
*   *   *
Холалари Хадича бинту Хувайлид Абдуллох сғли Мухаммадни хотини сди. Абу ал Ось уларга сз оналари каби мурожат қилардилар, уларни хам қалбларида ва уйларида схши  сринда турар сдилар. Абдуллохни сғли Мухаммаднинг Абу ал Осьга бслган мухаббатлари Хадичаникидан оз смас сди.
*   *   *
Абдуллох сғли Мухаммадни уйида йилар ксз очиб юмгунча стиб кетди.Унинг катта қизи Зайнаб мисоли чиройли гул каби ссиб улғайди, шунчалар ёқимтой сдики уни қслини ссраб Маккани хурматли кишилари сз сғилларига ссраб келишдилар..  ..
Аима учун ссрашмасинки ахир улар курайшни снг қадимги ва олий насабдан бслганлиги учун, қурашликлар ота оналарига у малум сдики тарбисси ва ёқимтойлиги билан. Уларга қандай йсл бслсин уни келин қилишлик, ораларида Маккани ёш игити Абу ал Ось турганида.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:33:26

Бир неча йилдан сснг Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг қизлари Зайнаб билан Абу ал Осьни тсйлари бслиб стди. Маккага илохи нур келди, Аллох сзининг расули Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)га хақ динни тушрди ва хамма ёққа етгазишликка буюрди. Биринчилардан бслиб хотинлари Хадича бинт Хувайлид қабул қилдилар кейин қизлари Зайнаб, А уқис,Умму Гульсум ва ёши кичик бслишига қарамасдан Фотима қизлари хам қабул қилди. Лекин киёвлари Абу ал Ось қабул қилишликдан бош торди, ота боболари динида қолишликни истади. Хотинлари Зайнабга хурматлари ва мухаббатлари сса сзгармади.
*   *   *
   Маккада Аллохнинг расули ва мушриклар орасида келишмовчиликлар пайдо бслганида, бази бир мушриклар сзаро дедилар.. .. - Шсрингиз қурсин .. .. сизлар Мухаммаднинг ишини сз бсйниларингизга олиб сз сғилларингизни унинг қизларига уйлантириб қсйдингизлар. Агар сизлар қизларини қсйдириб юборсангиз унда у сз қизлари билан овора бслиб, сизларини тинч қссди.. .. Улар дедилар:
«Бу жуда зср фикр бслди»
кейн улар Абу ал Осьни олдига бориб дейишди:
«сз хотинингни қсйиб юборгин отасини уйга олиб бориб қсй сй Абу ал Ось! Агар шу ишни қилсанг биз сенга курайшни хохлаган қизини олиб берамиз ва хохлаган хурматли кишига киёв бсласан.»
- Йсқ - қасам Аллохга!—деди.
Мен хеч қачон сз хотинимнидан ажралмайман, сизларни барча аёлларингиз уни срнини боса олмайди.. ..
Аммо А уқис ва Умму Гулсумларни ажратишиб сз оталари уйига қайтаришди. Бундан расулуллох жуда хурсанд бслдилар, лекин Абу ал Ось ундай қилмади, уни хам шундай қилишини хохлаган сдилар .бу вақт хали мушриклар билан никох харом қилинмаган сди.
*   *   *
Лайғанбар (саллаллоху алайхи ва саллам) Мадинига хижрат қилиб ксчиб келганларидан сснг у кишини қсл остиларида курайшликлар тспланиб у ерда қуват йғиб мушрикларга қарши «Бадирга» чиқишди. Абу ал Ось хам мушриклар тарафида тақдир тақазоси билан шу жангда қатнашди.. ..
Мусулмонлар билан жанг қилиш у кишига ёқмасада уларга бирон бир ёмонликни хохламасалар хам қуват учун мушриклар уни олиб чиқишди, қавми уни мажбуран жанг қилишга тарғиб қилди.. ..
Бадир жангги мушриклар ксп бслишига қарамасдан мусулмонларни қсли баланд келди. Душмандни срмини қириб ташланди ва бир қисми асир олинди ва бошқалари сширинча қочиб қолишди. Бу асир тушганлар орасида қурашлик Зайнаб бинт Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг сри Абу ал Ось хам бор сди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:35:13

Лайғамбар (саллаллоху алайхи ва саллам) асирлар озод қилиб олиш учун бир мингдан то тсрт минг диноргача нарх чиқариб бердилар. Баьзи бир курайшнинг хурматли кишиларини бу нархлар қизиқтиб сзларини қавмдошларини озод қилишликка киришдилар. Мадина ва Макка оралиғида югириб қолишди.Зайнаб хам сзларини срлари Абу ал Осьни озод қилиш учун одам юбордилар, тақинчоқларини хаммасини бериб, тақинчоқлари орасида бир вақтлар Хадича биту Хувайлид хадс қилган тақинчорқ хам бор сди. Лайғанбаримиз (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг олдиларига олиб келишганида бу тақинчоқни қсриб уларни юзларида ғам ксринди, қаттиқ қизларини схши ксрганларидан.. ..
Сахобаларга дедилар:
- Зайнаб менга бу тақинчоқни сри Абу ал Ось озод қилиш учун юборибди, агар хохласангиз уни срини озод қилиб нарсаларини қайтариб берсак..  ..
«Биз розимиз сиз нимани хохласангиз ва хурсанд бслсангиз бас сй А асулуллох!» - дейишди сахобалар.
*   *   *
Абу ал Осьни қсйвора туриб А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) унга бир шарт қсйдилар у хам бслса қизлари Зайнабни у кишига қайтариб беришлиги.. .. Маккага қайтгандан сснг Абу ал Ось тезда Лайғанбарга берган вадасини бажаришликка киришди.. ..хотинларига йслга отланишни тайинлаб, макка ташқарисида оталарининг слчиси олиб кетиш учун кутиб турганини билдирдилар. Абу ал Ось йслга озиқ овқат таёрла бериб сзларини акалари Амр ибн А обисга тусларини бериб хотинларини кузатиб А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг одамларига топширишни буюрдилар.
*   *   *
Бсйинларига камони осиб ва сқдонларини олиб Амр ибн А обийс келини Зайнаб билан купа кундизи тусга мингдириб қурашликлар ксзни олдидан Макка ташқарисига қараб йсл олди. Улар буни ксриб орқасидан бориб унга ташландилар, Зайнаб улардан қсрқиб кетди.. .. Амр сз сқдонидан сқ олиб камонга қсйиб уларга қараб сқталиб деди: «Аллохга қасам! Ким унга сқинлашса мен уни бсйнига шу сқни санчиб қссман»

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:36:08

Уларни хаммаси схши билишар сди Амр камондан бехато отар, хар бир отилган сқ сз жойига бораришлигини..  ..
Амр одамлар орасида турганида Абу Суфён ибн Харб деди:
- А­й амакимни сғли! Бизга хархаша қилма, сен билан келишиб олайлик. Амр камонини ерга қаратгандан сснг Абу Суфён деди сна:
- сен сз харакатинг билан нотсғри иш тутдинг.. .. Сен хаммамизни ксз олдимизда Зайнабни олиб кетмоқчисан. Бадирда талофат ксрганимизни биласан уни отаси Мухаммад бизни бошимизга ксргиликларни солди агар сен уни қизини очиқ олиб кетмоқчи бслсанг..— қандай олиб чиқа оласан? Кавм унда қсрқоқ номини олади араблар орасида, сен бизни шарманда қилмоқ чимисан. Шунинг учун уни қизини уйига қайтариб олиб бориб қсй. А­ри билан бир неча кун турганидан сснг одамлар Зайнабни отасига қайтариб бериб юбордик деб айтмасликлари учун. Кейин Зайнабни биздан сшириб олиб кетавер, уни ушлаб туришликка бирон бир бохона қолмайди шундай қилсанг.. ..
бу гапларга Амр рози бслди Зайнабни Маккага қайтариб олиб борди. Бир неча кундан сснг кечаси Амр Маккадан Зайнабни олиб чиқиб кутиб турган отасини ишончли слчилари қслига топширди ва укасини буйруғини бажарди.
*   *   *
Хотини билан ажрашгандан сснг Абу ал Ось бир неча вақт Маккада сшади кейн шомга совдо сотиқ учун жснади. Шомдан Маккага қайтаётганида Абу ал Осьни карвонида 170 одам ва 100 сқин туслар бор сди. Мадинанинг ёнидан стиб кетаётганларида А асулуллохнинг сахобалари уларни қслга олдилар. Абу ал Ось сса   сшириниб қочиб қолди,  уни қслга ололмадилар. Кечаси тушгандан сснг Абу ал Ось сширинча Мадинага кириб қоронғу кечада Зайнабни қидириб топиб келди ва ундан ёрдам ссради.
Зайнаб унга ёрдам беришликка рози бслдилар.
*   *   *
Бомдод намозига чиқиб А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) масжид мехробда Аллохни улуғлаб турганларида орқаларидан  сахобалар сргашиб туришганида Зайнаб шу вақт аёллар тарафидан деди:
- А­й инсонлар! Мен Мухамммад (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг қизи Зайнабдурман, сизлардан срим Абу ал Осьга ёрдам ссрамоқчиман унга ёрдам берсангизлар.
   Аомозни тугатиб салом берганларидан сснг А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) одамларга қараб сгирилдилар ва улардан ссрадилар:
- Сизлар хам мен сшитганимни  сшитингизми?
- Ха —деб жавоб беришди.
Лайғанбаримиз (саллаллоху алайхи ва саллам) дедилар.
   «Жоним қслида бслган Аллохга қасамки! Мен бу воқисдан хабарим йсқ сди хозиргина сизлар билан сшитгунимча, бир мусулмон аёл ёрдам ссраганини»

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:37:11

Уйга қайтганларидан сснг А асулуллох қизларига дедилар:
- Абу ал Осни хурмат қилиб кутиб ол лекин билиб қсй сен унга халол смассан.
Кейин Абу Оснинг карвонинг қслга олган жамоатни чақириб уларга дедилар:
«Бу инсонни бор мулкини қслга киритибсизлар, У менинг хам шахаримдир сизлар буни схши биласзлар агар сизлар схши иш қилмоқчи бслсангизлар ундан олган нарсаларни қайтариб беринглар бу қилган ишларингиз бизни хурсад қилади. Агар сизлар бундай қилишликни хохламасанглар унда бу слжалар сизларники Аллох олдида сизларни буга хаққингиз бор»
   Сахобалар айтдиларки:
   «Йсқ бизлар унга тегишли молларни қайтариб беришликни ирода қилдик сй А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)!»
Қачон Абу Ос сзиниг мол мулкини олгани келганида одамлар унга дедилар: сй Абу Ос сен қурайшликлар ичида мартабанг улуғ, кейин пайғамбар саллаллоху алайхи ва салламнинг амакиларининг сғилларидирсан ва у кишига киёв бсласан, нима учун сен исломни қабул қилмайсан? Биз сени бу мол мулкигни қайтариб берамиз сен сзинг нима қилишингни сзинг биласан, хохласанг Мадинада биз билан бирга қол»
   Абу Ос деди: - сизлар мени жуда ёмон холимда исломни қабул қилишимни таклиф қиласпсизлар, нахотки мени снги динни иложсиз қолганимда қабул қилишимни хохлайсизлар!
   Абу Ос Маккага отланди ва у ерга борганидан сснг хар бир омонат молларни сз сгаларига топширганидан сснг уларга қараб деди:
-  А­й курайш ахли! Мен сизлардан биронтангизга тегишли молигизни олиб қолдимми?
   - Йсқ - дедилар сен бизга тегишли молни хаммасини қайтариб бердинг ва қарзинг йск биздан.
Абу ал Ось дедилар:
   Мен сизларга нима керак бслса хаммасини қайтариб бердим сизлар гувох бслдингиз «Аллохга қасам! Мен ислом динии Мадинада қабул қилмадим, сизларни молларингизни сзлаштириб олибди деб сйламасингиз учун хаф қилиб. Сизларни молингизни қайтариб бердим снди гувох бслинг «Аллохдан сзга илох йсқ ва Мухаммад унинг слчисидир»
   Абу ал Ось Маккадан Мадинага қараб Аллохни А асулини олдига бордилар. Уларни хотинлари қайтиб келиди бундан хурсад бслдилар.
Лайғамбаримиз (саллаллоху алайхи ва саллам) у киши хақида шундай дедилар:
   «Қачон менга гапирса тсғри гапирди ва қачон менга ваьда берса ваьдасини устидан чиқди»

Аллох у кишидан рози бслсин.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:39:06

АА  А ОБИЙ ИБА ЗАЙДУЛ ХОА ИСИ

«Мен халифа бслганимдан бери хеч ким менга Ар А обий ибн Зайдчалик очиқ бслмаган сди». [Умар ибн Ал-Хаттоб ]

Аллохнинг расули шахри Мадинада хали хам Абу Бакр Сиддиқ (родисллоху анху)ни вафотларидан ғамда сдилар. Хар куни Ясрибга хар тарафдан слчилар келиб, халифа Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху)га байъат бериб ва хар доим унинг буйруғини бажаришни ваъда қилишди.
Бир куни одатдагидек Амирул мсминун олдига слчилар келишди, ораларида Бахрайн слчилари хам бор сди. Фарруқ одатдагидек уларга диққат билан қулоқ солдилар. У киши улардан схши таклиф ёки схши хабарлар ёки дин учун керакли маслахатларни кутиб турган сдилар. Улар орасида бир кишига қараб уни нимадандир норози сканлигига  ксзлари тушди.
   Халифа ундан қизиқиб ссрадилар: «Қани ссзла нима бслди сенга»
   Аллохга хамд айтиб халиги одам ссзлади: "œА­й Мсминлар амири! Мсминлар устидан волий бслишлигингиз Сиз учун Аллох азза ва жалла тарафидан имтихондир. Аллохдан қсрқинг, бу бсйнинггиздаги масъулистдан, билингки агар бир қсй Фурот қирғоғидан йсқолса бунинг учун қиёматда Сиздан ссралади.
   Умар (родисллоху анху)нинг ксз ёшлари оқа бошлади ва улар дедилар: "œХеч ким менга халифа бслганимдан бери бунчалик очиқ мен билан сен каби ссзламаган сди, исминг нима?"
   "œАр А обий ибн Зайид Хорисий" — деди халиги одам.
   «Сен Мухожир ибн Зайиднинг акасимисан?» ссрадилар Умар (родисллоху анху).
   "œХа" — деди халиги киши.
   Қачон мажлис тамом бслганидан кейин Умар ибн Хаттоб  (родисллоху анху) хузурларига Абу Мусо Ал-Ашъари (родисллоху анху)ни чақириб унга дедилар: "œСен мана бу киши, Ар А обий ибн Зайид (родисллоху анху)га ахамист қил, агар у хақиқатдан хам ростгсй бслса, у бизга ксп схшиликларни келтиради ва ишларимизда бизга ёрдамчи бслади. Агар шундай бслиб чиқса, уни қсмондон қилгин ва менга у хақида ёзиб юборгин.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:39:39

Ксп стмасдан халифа буйруғи билан Абу Мусо Ал-Ашъарий  (родисллоху анху) қсшин тсплаб Манозирга (Манозир Авхазнинг худудида жойлашган форслар шахри) фатх қилиш учун жснадилар. Бу қсшин ичида Ар А обий ибн Зайид (родисллоху анху) ва уни укаси Мухожир (родисллоху анху) хам бор сди.
*  *  *
Манозирни қуршаб олишганидан сснг Абу Мусо Ал-Ашъарий (родисллоху анху) шавқатсиз урушга таёрландилар, бундай жанглар тарихда кам учраган. Кутилмаганда мушриклар хам бу жангга қаттиқ таёргарлик ксришган сди. Бу жангда мусулмонлар ксп сонли жангчиларини йсқотдилар, улар тақдирларига битган хар хил синовли кунларни ксрдилар. Ўша кунлари рамазон ойи кирган сди мусулмонлар рсзадор бслишиб курашаётган сдилар. Ар А обий ибн Зайид (родисллоху анху)нинг укалари Мухожир (родисллоху анху) ксрсаки, ксп сонли мусулмонлар йсқотилган, Аллох йслида у сзини қурбон қилишга қасд қилди. У сзини сликлар учун тайёрлаб қсйган кафанга тушгунигача курашди. Ва сзининг акасига жасоратини намоён қилди...
   Ар А обий  (родисллоху анху) Абу Мусо (родисллоху анху)нинг олдига келиб дедилар: «Мухожир (родисллоху анху) сзини қурбон қилишга қасд қилди. Унинг устига, рсзадор мусулмонлар қаттиқ жанг оқибатида рсзадорликларидан холдан тойишди. Сиз уларга бирон чора ксришингиз керак»
   Абу Мусо Ал Ашъарий  (родисллоху анху) жангчиларга қараб деди: "œА­й мусулмонлар жамоаси! Мен сизларни, хар бир рсзадорни урушни тарк қилиб бслса хам ифтор қилишликка чақираман. Шундан кейин ёнидаги мешдан сув ичиб, одамларга ксрсатиб берди.
   Абу Мусо Ал Ашъарий (родисллоху анху)ниниг ссзини сшитиб Мухожир (родисллоху анху) сувдан ичиб дедилар: "œАллохга қасам! Мен сувдан чанқаганим учун ичганим йсқ, балки мен сз қсмондонимга итоат қилиш учун оғзимни очдим"...
Кейин у сткир қиличини олиб душманларга қарши хужумга кириб кетди. Аллохнинг душманларини асмасдан қирди. Қачон у душманларнинг сртасига тушиб қолганида унга хар тарафдан хужум қилишиб Мухожир (родисллоху анху) қахрамонларча жанг майдонида шахид бслди. Мухожир (родисллоху анху)нинг бошини душманлар кесиб олиб жанг майдонидаги қалъа устига осиб қсйишди.
   Ар А обий (родисллоху анху) бу холни қсриб деди: "œСенга схшиликлар бслсин ва жойинг гсзал макон бслсин... Аллохга қасам! Мен сен ва бошқа мусулмонлар учун қасос олман".
Қачон Абу Мусо (родисллоху анху) Ар А обий (родисллоху анху)ни сз укасини бошини ксриб, жахли чиқаётганини ва кскси билан Аллохнинг душманларига қарши турганлигини ксргач уни жангчиларга қсмондон қилиб сзи сса «Сус»ни фатх қилгани жснади.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:40:31

Мисоли кучли бсрон каби Ар А обий (родисллоху анху) ва унинг лашкарлари мушрикларга қаттиқ зарба беришди. Улкан қалъалар бсронда қолган тош каби майдаланиб кетди. Мусулмонлар душманни қуршаб олиб, Аллохнинг ёрдами билан улар устидан ғалаба қилишди. Ар А обий ибн Зайд (родисллоху анху) қалъани куч билан ёриб кириб, Манозирни қслга олди. Душманни кспини слдириб, аёллар ва болаларни асир олдилар. Мусулмонлар катта слжаларни қслга киритишди, бу Аллохнинг хохиши сди.
*  *  *
Манозир урушидан сснг Ар А обий ибн Зайд (родисллоху анху)нинг исми хар бир тилда достон бслди. У киши намунали қсмондонлардан ва қилган ишлари бошқаларга мисол бслди. Қачон мусулмонлар «Сижинистон»ни  фатх қилмоқчи бслганларида Ар А обий (родисллоху анху)ни сзларига қсмондон қилдилар ва бу киши шу ишни уддалай олади деб бахолашди.
*  *  *
Аллохнинг исми билан Ар А обий ибн Зайд (родисллоху анху) сз қсшинларига бошлиқ бслиб йслга тушдилар. Сижинистонга отланган мусулмонларга 75мил сахрони босиб стишликка тсғри келди, хатто бу чслни вахший хайвонларга хам босиб стиш насиб бслмаган сди. Мусулмонлар биринчи бслиб «А устақ-Залик» шахрига йслиқишди. У ерлар Сижинистон худудига қарашли сди. Бу шахар жуда хашаматли саройлар билан безалган ва мустахкам қалъалар билан сралган, унда жуда ксп хазиналар бор сди, атрофини хосилдор, мевали ерлар сраб турар сди.
*  *  *
Тажрибали қсмондон шахарга кирмасдан олдин унга сзининг жосусларини юбориб, хабар олиб келишликни ирода қилди. Улардан кейин билсаки унинг ахли сқинда сзларининг байрамларини нишонламоқчи сканлар. Ар А обий (родисллоху анху) бир хамла билан байрам кечаси босиб олмоқчи бслди. Унинг режаси қсл келиб мусулмонлар қсшини тез фурсатда форслар устидан ғалаба қилишликка мусссар бслди. Улар 20 минг кишини асир олиб, улар орасида қабила бошлиғини хам қслга олишди. Уларниг орасида сна бир жиностчини ушлаб олишди. Унинг ёнидан 300 минг дирхам чиқди. Бу пуллар унинг хсжайинига тегишли сди.
   Ар А обий (родисллоху анху) ундан ссради: "œБу сенга қайердан келди?"
   "œБу пуллар бир қишлоқдан тспланган солиқдир, бу менинг хсжайинимга тегишлидир" - деди у.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:41:02

   "œХар йил бир қишлоқ унга шунча пул йиғиб берадими?" — деди Ар А обий (родисллоху анху).
   "œХа" - деди асир.
   "œҚайердан уларда шунча бойлик?" - деб ссради Ар А обий (родисллоху анху).
   "œОдамлар уни тер тскиб, мехнат қилиб топадилар". - деди асир.
*  *  *
Уруш тамом бслганидан кейин унинг қабила бошлиғи Ар А обий (родисллоху анху)нинг олдига келиб ундан сз ва ахли ойиласини бадалига пул бериб, озод қилишлигини ссради.
   Ар А обий (родисллоху анху) унга деди: "œМен сени таклифингни қабул қиламан, агар сен мусулмонларга сахий бслсанг".
   "œСен қанча хохлайсан?" - ссради қабила бошлиғи.
   "œМен найзамни ерга суқиб қусман сен уни ксмилиб кетгунча тилла ва кумуш билан устидан ксмасан". — деди Ар А обий (родисллоху анху).
   "œМен розиман" - деди қабила бошлиғи.
Кейин у тилла ва кумушларни ва бор бойлигни хазинасидан олиб чиқиб, хатто найза ксринмай қолгунча найзани устига соча бошлади.
*  *  *
Ўзининг ғолиб қсшинлари билан Ар А обий ибн Зайд (родисллоху анху) Сижинистонни ерига чуқур жойлашди. Бирин кетин хар бир қалъалар унинг найзаси остида таслим бслди. Шу вақтда куз шамоли ссиб турган сди. Шахар ва қишлоқлар ахолиси Ар А обий (родисллоху анху)нинг қсшинини тинч кутиб олди, улар қиличини сланғочламасдан олдин сзлари учун омонлик ссраб унга қаршилик ксрсатишмади. Бу тантанавор юриш хатто Сижинистон пойтахти «Заранжа»гача давом стди. У ерда мусулмонларга қарши схши тайёргарлик ксрган, кучли қсшинга дуч келдилар. Улар Ар А обий (родисллоху анху)нинг қсшинига қарши туриб, Сижинистон ерларини бошқа ишғол қилмаслиги учун, қонли урушни авжига оширишди ва сна икки тарафдан ксп қурбонлар бслди. Мусулмонларнинг ғалабаси ксриниб қолганидан кейин, душманларнинг бошлиғи, Барвиз исмли слчисини Ар А обий (родисллоху анху)нинг олдига тинч музокара қилишлик учун шошилинч юборди. Хали қсл остида схшигина кучи бслса хам. Шу йсл билан у сзи ва халқига тинч хаётни ксзлади. Барвиз Ар А обий ибн Зайд (родисллоху анху)ни келишилган муддатда тинч музокара қилишлик учун Ар А обий (родисллоху анху) олдига келишликка отланди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:41:57

Ар А обий (родисллоху анху) сзининг одамларига Барвиз билан ксришишлик учун жой таёрлашга буюрди. Ундан Барвиз стиб ксрсин деб, йслнинг сша жойга сқин икки тарафига форсларнинг слик жасадларини қсйиб қсйишликни буюрди.
Ар А обий (родисллоху анху) баланд бсйли, катта бошли ва катта жасадли одам сди. Хар бир одам уни ксрганида саловат босар сди. Барвиз унинг олдига келганида у Ар А обий (родисллоху анху)дан қсрқа бошлади. Ундан ташқари у сликларни ксриб дахшатга тушди. Хатто у Ар А обий (родисллоху анху)нинг олдига сқинлашишга журъат қила олмади, қсрқанидан қалтироқ овозда Ар А обий (родисллоху анху)га Барвиз тинчлик сулхини тузишни ва минта ёш йигит бошида тсла тилла хум билан келиб унга топширишлигини таклиф қилди. Ар А обий (родисллоху анху) бу таклифга рози бслдилар. А­ртаси кун срталаб Ар А обий ибн Зайд (родисллоху анху) шахарга унга юборилган ёш йигитлар қуровида мусулмонларнинг Аллоху акбар! Хайқириғи остида кириб келди. Бу воқеа мусулмонлар тарихида ёдда қоладиган кун бслди.
*  *  *
Ар-А обий ибн Зайд (родисллоху анху) қслидаги қиличини сланғочлаб, Аллохнинг душманларини бошларини асмасдан кесди. У мусулмонларга снги шахарларни фатх қилиб ва ксп вилослтарни уларга топширди. Хатто Умавийлар сулоласи сша ерда вужудга келди. Мовис ибн Абу Суфён (родисллоху анху)нинг халифалик вақтларида Ар А обий (родисллоху анху)ни Хуросонга волий қилиб таёрладилар. Лекин у кишини бу лавозимга мойилликлари йсқ сди. Бу вилост у кишига қарашли бслганидан кейин, унга уммавийлардан бир слчи келиб деди:
   "œМусулмонлар халифаси Муовис ибн Абу Суфён (родисллоху анху) Сизга буюриб айтики, жангда қслга тушган хар бир тилла ва кумушни мусулмонлар ғазнасига юбориб, қолганини мужохидлар орасида тақсимлаб берар скансиз" - деди.
А­лчи олиб келган мактубга жавоб ёзиб Ар А обий деди:
   "œМен Аллох азза ва жалланинг китобида шундай остни ксрдим-ки, Сиз буюрганингиздек қилишликни Аллох бизга ман қилган. "œАгар Аллохга ажралиш кунида — икки жамоа тсқнашган кунда, бандамизга нозил қилганимиз (ост ва фаришталардан иборат) нарсага иймон келтирувчи бслсангизлар, билингизки слжа қилиб олган нарсаларингизни бешдан бири Аллох учун ва пайғамбар учун ва у зотнинг қаримдош уруғи, етим мискинлар ва мусофирлар учундир. Аллох хар бир нарсага қодирдир.  (Анфол сураси 41 ост). Бу остга ксра слжанинг бешдан тсрт қисми жангчилар хаққи бслиб, бешдан бир қисми юқоридаги кишиларга нозил бслди".

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 15 Fevral 2007, 10:42:25

Кейин у инсонларга қарата деди:
   "œОлинглар слжаларингизни, уни бешдан бир қисмини сса халифа учун Дамашққа юборамиз".
   Кейинги жума куни, слчи келгандан бир хафта стгандан кейин, Ар А обий ибн Зайд (родисллоху анху) оқ либос кийиб номозга чиқдилар. Ва жума хутбасида мусулмонларга қарата дедилар: "œА­й инсонлар! Бу хаёт мени тсйдириб юборди мен Аллохга дуо қиламан сизлардан илтимос «Омин» деб кетимдан туринглар. Кейин у киши дуо қилдилар: "œА­й Аллохим! Агар сен менга схшиликни хохласанг сен мени сз хузурингга тезроқ чақиргин..."
   Инсонлар хаммалари «Омин» дейишди.
Ўша куни қуёш ботмасдан туриб Ар А обий ибн Зайд роббилари хузурига жонлари кстарилди. Аллох у кишидан рози бслсин «Омин!»

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 07:47:04

СОБИТ ИБА ҚАЙС АЛ ААСОА ИЙ.

 (Феруз муборак хонадоннинг, муборак кишиси.) [Pacyлyллox (саллаллоху алайхи ва саллам)]

"Ўлимидан кейин бирон кишининг васисти Собит ибн Қайс (родисллоху анху) нинг васистичалик бажарилгани каби бслмади".   
Собит ибн Қайс ал Ансори (родисллоху анху) «Хазраж» қабиласи сайидларидан сдилар. (Хазраж Мадинага Ямандан келган қавмнинг бирининг номи.) Ясрибда номлари чиққан доно инсон сдилар, буни устига у киши ақилли, кснгли очиқ ва жуда чиройли киши сдилар. Қайс (родисллоху анху) ссз бахсида хар бир инсонни албатта мағлуб қилар ва хар бир сшитувчи кишини лол қолдирар сдилар. Ясрибда биринчилардан бслиб исломни қабул қилдилар. Қуръон остларини сшитиб ундан таъсирланиб, сзлари хам жуда чиройли, таъсирчан тиловат қиладиган икки кишининг бирлари бслдилар. Мусъаб ибн Умайр (родисллоху анху) ва Собит ибн Қайс (родисллоху анху). Юраклари Аллохнинг китобига қаттиқ ошно бслиб қолди. Аллох у кишини исломни қабул қилганларидан ислом байроғи остида олий мартабада қилиб қсйди.
*   *   *
Вақтики Аллохни слчиси саллоллоху алайхи ва саллам мухожир бслиб, Маккадан Мадинига ксчиб келганларида, Собит ибн Қайс (родисллоху анху) у киши келишлари учун хар бир қавмдан схши жангчиларни таёрлаб сзи бош бслиб илиқ кутиб олдилар. Собит Лайғанбаримиз (саллаллоху алайхи ва саллам) ва Абу Бакр (родисллоху анху)ни йсларига пешвоз чиқиб хамд сано ва у кишига салавотлар айтиб ссзини шундай тугатди.
   "œА­й Аллохни А асули! Биз Сизни сз хотин ва болаларимизни химос қилганимиз каби химос қиламиз, нима бслишидан қатъий назар.
   "œСизларга жаннат бслсин" дедилар А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам).
"œЖаннат ссзини сшитишлик биланоқ хаммалари бараварига:
   А­й А асулуллох! Биз розимиз, розимиз — дедилар. Шу кундан бошлаб А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) Собит ибн Қайс (родисллоху анху)ни сзларига хитобчи қилиб олдилар, Хасан ибн Собит (родисллоху анху)ни сса сзларининг шоирлари деб атадилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 07:48:37

Собит ибн Қайс (родисллоху анху) чуқур иймонлик ва тоқводор, содиқ А оббисидан қаттиқ қсрқадиган, хар бир холатда хам Аллохнинг ғазабидан ховотирда турадиган инсон сдилар. Бир кун Аллохнинг А асули (саллаллоху алайхи ва саллам) Собит (родисллоху анху)ни ғамгин ва хавотирда ксрдилар, ундан ссрадилар:
   "œА­й Абу Мухаммад! Сенга нима бслди?"
   "œҚсрқаман-ки, мен снди халок бслдим, А­й А асулуллох!" дедилар Собит (родисллоху анху).
   "œАима учун".
   "œАллох азза важалла қилмаган ишимиз учун мақтанмасликни ман қилди. Мен сса сзимда шу нарсани ксрсбман ва катта кетишни хам ёқаётганини.. 
Уни хотиржам қилиб А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) дедилар:
   "œА­й Собит! Сенга жанг майдонида мардонаворларча курашиб шахид бслиб жаннатни қслга киритишинг ёқмайдими?"
Собит (родисллоху анху)нинг юзлари чарақлаб кетдилар, бу хабардан ва дедилар:
    "œХа, сй Аллохни  А асули! Албатта мен шуни хохлайман."
   "œУндай бслса, таёрлангин шунга" — дедилар А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам).
*   *   *
Аллох таъало «Хужрот сурасида» ост нозил қилганида. ("œА­й иймон келтирганлар! Амалларингиз сзларингиз сезмасдан бехуда бслиб қолмаслиги учун сизлар овозларингизни Лайғанмбарнинг олдида юқори кстармангизлар ва унга бир-бирларингизга очик(дағал) ссз қилганингиздек қспол ссз қилманглар!») (Хужрот-2)
Собит ибн Қайс мухаббатлари бслишига қарамасдан, А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг мажлисларидан қочадиган бслиб қолдилар. Ксб вақт сзлари ёлғиз уйда қолдилар фақат уйдан жамоат намози учун чиқдилар. А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) Собит ибн Қайс (родисллоху анху)ни мажлисдан қочаётганини билгач:
    "œКим менга Собит тсғрисида хабар бера олади, унга нима бслди?"
Ансорлардан бир киши деди: 
     "œМен билиб келаман, сй А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)!"
Ансорий у кишини уйига бориб, ғамгин, боши ерга қараган холда тобди. Ундан ссради:
   "œАима бслди, сй Абу Мухаммад!"

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 07:49:16

   "œХолим ёмон" — деди Собит (родисллоху анху).
   "œЎзи нима бслди? - cсради Ансор.
   "œ¡зинг биласан, менинг овозим жуда баланд ва хар дойим овозим А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)никидан хам юқори чиқади. Мана қуръон остлари нозил бслди билганингдек, ксриниб турибдики хамма амалларим бекор бслгани ва мен ахли жаханнамдан сканлигим"
Аллох А асулининг олдига бориб ансори нима ксргани ва сшитганини ссзлаб берди. Лайғанбар (саллаллоху алайхи ва саллам) дедилар:
   "œБоргин Собитни олдига ва айтгинки унга у ахли жаханнам смас балки у ахли жаннатдир." Бу чиройли хабар Собит (родисллоху анху) учун хаётини давомида схшиликлардан умидвор бслган холда сшашга сабаб бслди.
*   *   *
Собит ибн Қайс (родисллоху анху) А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) билан хар бир ғазот ва жангда иштирок стди, Бадирдан бошқа хамма жангда қатнашиб снг оғир жойда туриб курашди. Шахидликни излаб жанг майдонида  сзини асмади, А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) берган хабарлари хеч насиб бслмасди, хатто жангдан слар холда чиксасм, бу воқеа Абу Бакр (родисллоху анху)нинг халифалик йилларида бслиб стди. У кишининг буйруқлари билан мусулмонлар Мусайлама каззобга қарши курашга отланишганида рсй берди. Бу вақтда Собит ибн Қайс (родисллоху анху) ансорлар жамоасига қсмондоллик қилдилар, Солим Мавло (родисллоху анху), Абу Хузайфа (родисллоху анху) сса мухожирлар учун Холид ибн Валид (родисллоху анху) сса хамма жангчиларга қсмондон бслдилар.
Ансорлар ва Мухожирлар ва бошқа бадавий жангчилар хаммалари Мусайлама каззоб билан шавқатсиз курашдилар. Бир вақт ғалаба Мусайлама тарафига  оға бошлади. Муртадлар хатто Холид ибн Валидни чодирига хам келиб қолди ва у кишининг хотинлари Умму Тамимни слдирмоқчи бслдилар. Чодирни арқонларини кесиб чодирни майда-майда қилиб ташладилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 07:50:16

Собит ибн Қайс (родисллоху анху) мусулмонларни мағлуб бслаётганини ксриб қалблари қайғуга тслди. Мусулмонлар бир бирларини айиблашаётганини ксриб хавотир ола бошладилар. Бадавийлар бошқа арабларни қсрқоқликда айблаша бошлашди, улар хам сз срнида уларни урушиш қоидаларини билмасликда айиблашди. Собит (родисллоху анху) уларни орасида туриб дедилар:
   "œА­й, мусулмонлар жамоати! Биз А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг вақтларида бундай жанг қилмас сдик. Менга хозир устки сизларга қарашлик, душманни сизлар учун қсрқмасдан хужум қилишига қандай йсл қсймоқдасиз? сна устки сизларга қарашлик агар уларга мағлуб бслсангиз қандай чидай оласизлар"
Кейин юзларини осмонга қаратиб дедилар:
   А­й Аллохим! Буларни қилаётган ишидан мени холи қил (съни Мусайламани) ва мусулмонларни ишидан хам холи қсй".
Қутурган шер каби жанга кириб душман билан елкама елка жанг қилдилар. Барро ибн Молик ал Ансорий (родисллоху анху), Умар ибн Хоттоб (родисллоху анху)нинг акалари Зайид ибн Хаттоб (родисллоху анху), Салим Мавло Абу Хузайфа (родисллоху анху) ва бошқа ксплаб собиқ мусулмонлар хам.
Собит жанг майдонида қахрамонларча курашиб мусулмонлар қалбига мардликни ва мушриклар қалбига қсрқувни солди. У киши жанг майдонида гох бу ерида, гох бошқа тарафида туруб курашдилар, бир қараса қилич билан ва сна бошқа қуроллар билан курашиб ксп жойларидан сраланиб охири ерга жонлари чиққан холда йиқилдилар. Аллох у кишига шахидликни насиб стган скан, А асулуллохни башоратлари бслди. Собит (родисллоху анху) сзларини орзуларини жанг майдонидан тобдилар. Хақиқий иймон учун курашиб, у киши орқали Аллох мусулмонларга ғалабани берди.
*   *   *
Жанг вақтида Собит ибн Қайс (родисллоху анху) қиммат бахо тақинчок таққан сдилар. Жангчилардан бири Собит ибн Қайс (родисллоху анху)нинг жасадидан стиб кетаётиб тақинчоқни ечиб олди. Шахид бслганиниг сртаси куни кечаси Собит ибн Қайс (родисллоху анху) жангчилардан бирининг тушига кирди унга деди:
   "œМен Собит ибн Қайсдурман ..сен мени танидингми?"
   "œХа" — деди у инсон.
   Мени сенга бир илтимосим бор, шу илтимосимни нима бслишидан  катъий назар сен уни бажаргин. Кеча мени слдиришганидан сснг бир мусулмон олдимдан ста туриб, у ёғ—бу ёғимга қараб, мендан қиммат бахо тақинчоқни олиб кетиб, сзининг чодиридаги фалон жойига кириб кетди ва сзининг хуржунига солиб қсйди, кейин устига туснинг сгарини қсйиб қсйди. Холид ибн Валид (родисллоху анху)нинг олдига боргин ва у кишига буларни хабар бергин ва айтгинки: "œШу одамни олдига одам юборинг ва Собит ибн Қайс (родисллоху анху)ни тақинчоғини ксрсатган жойидан олиб келишни буюрсин" деб айтгин. Ва сна илтимос қиламанки сендан нима бслишидан қатъий назар Холидга (родисллоху анху) айтгин: "œҚачон сен Мадинага борсанг Аллохнинг халифасига айтсинки Собит ибн Қайс (родисллоху анху)нинг қанчадир миқдорда қарзи қолган скан ва қандайдир икки қулини озод қилишликни, қарзини тслаб ксйишликни ссрасин". Тушингда сендан шуларни илтимос қиламан деди".

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 07:50:43

Халиги инсон уйқудан туриб, Холид ибн Валид (родисллоху анху)нинг олдиларига бориб, бу тушидаги хабарни у кишига ссзлаб берди. Холид (родисллоху анху) тақинчоқ учун одам юборганида, хақиқатдан хам сша ксрсатилган жойдан топди ва уни олиб келди. Холид Мадинага борганида Абу Бакр (родисллоху анху)га бу хабарларни етказиб Собит ибн Қайс (родисллоху анху)ни тушга кириб айтган васистини бажаришликларини етказди. Абу Бакр (родисллоху анху) васийстни бажардилар. Шундай қилиб Собит ибн Қайс (родисллоху анху) сгона киши бслдилар, уларнинг васистлари слганларидан кейин қолдирилди ва кейин у васист бажарилди.
Аллох Собит ибн Қайсдан рози бслсин ва жойларини жаннат билан мукофотласин.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 07:56:38

ОСИМ ИБА СОБИТ
"œКим жанг қилмоқчи бслса, Осим ибн Собит каби жанг қилсин" (Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)

 Абдуллохнинг сғли Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам) билан қурайш рахбарлари "œУхуд"га қуролланиб чиқишди. Қурайшликлар қалбида "œБадир" жангидан қолган қасослари ва хасад аламлари қолган сди. Хасрат надоматлари қонларини қиздириб, сркаклар сзлари билан кифосланмасдан аёллларни хам жамлаб курашга олиб чиқишган сди. Аёллар жангчиларни рухини кстариб, уларни мардликка чақириб, қсрқмасликлари учун чиқишган сди. Бу сафар қилган аёллар ичида Абу Суфённинг хотини Утба бинт Хинд, Амр ибн ал Осънинг хотини А айта бинт Мунаббах, Сулфа бинт Саад сзининг уч сғиллари Мусафиъ, Жалус, Килоблар ва сри Талха билан, улардан ташқари бошқа ксплаб аёллар хам сафарга чиқишган сди.
*   *   *
"œУхуд"да икки тараф қонли тсқнашганида, Хинд бинт Утба ва бошқа аёллар жангчилар ёнида туриб чилдирма чалиб, ашула айтиб қслаб турдилар:
"œАгар мардонавор урушсангиз,
Ўриндиқда кутармиз сизни,
Агар душмандан ортга қочсангиз,
Хуш ксрмасдан сиздан ажраб кетурмиз.
Бу тантановор байт мушрик жангчиларни қалбини уришга ёқиб юборди ва улар сз срларига сехирли таъсир ксрсатишди. Қачон уриш тамом бслиб, мушриклар мусулмонлар устидан ғалаба қилишгандан сснг, қурайш аёллари жанг майдонига кутирган холда, бақириб мусулмонларнинг жасадларига ёпирилишди. Уларнинг қоринларини ёриб, ксзларини сйиб, қулоқ ва бурунларини кесиб олдилар. Бу хам етмагандек улардан бири инсон қулоқ ва бурунларидан сзига тақинчоқ қилиб олди, Бадирда отаси ва акаларини қасоссини олган бслиб.
*   *   *
Лекин Сулафа бинт Саад бошқа қурайш аёллари каби хурсад бслмади, сри ва уч сғиларидан хавотир олиб, бошқа аёллар каби у хам сз ахиллари билан ксришиб ғалаба хурсадлигини ксришишлик учун уларни қидира бошлади.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 07:57:37

Унинг кутгани бекор бслиб чиқди, сри ва икки сғлини қонга беланиб ётган холда слигини тобди. Қутурган шер каби қолган сғлини қидириб, уни Ухуд тепалигидан Жулосни хали жони узулмасдан ётган холда тобди. Сулафа қслидан келганини қилди, лекин кеч сди. Бошини тиззасига қсйиб юзидан ва лабидаги қонларни артиб, ксзида ёш билан ундан ссрай бошлади:
   "œКим сени бундай қилди?..
У онасига жавоб бермоқчи бслди, лекин слим олдидаги хириллаши унга халақит берди. Сулафа ундан такрор ва такрор ссрайверди, охири ундан зсрға жавоб олди:
   "œМени ва акаларимни Осим ибн Собит шу ахволга солди" — деб жон таслим қилди.
*   *   *
Сулафа бу қайғудан жинни бслаёзди ва бақириғи жанг майдонига кстарилди.. .. .. Лот ва Уззога қасам ичиб айтди:
   "œҚайғу ва ксз ёшим тугамайди, қурайшликлар Осим ибн Собитни қатил қилиб, уни бошини олиб келишмагунча ва мен бошидан коса қилиб шароб ичмагунимча."
 Сулафа ким Осим ибн Собит (родисллоху анху)нинг слигиними ёки тиригиними олиб келса, унга хохлаганича динор беришлигини ваъда қилди. Бу хабар курайшликлар орасида тез тарқалиб кетди. Хар бир ёш қурайшлик Осим ибн Собит (родисллоху анху)нинг устидан ғалаба қилиб, уни Сулафанинг ёнига олиб келиб, унинг бойлигига сга бслишни орзу қилди.
*   *   *
Ухуддан Мадинага қайтган мусулмонлар жангда йсқотган қахрамон жангчиларни мардларча, слимдан қсрқмасдан курашганликларини сслаб, Осим ибн Собит (родисллоху анху)ни жангда қандай қилиб, бир хонадондан уч ака-укаларни слдирганлигини, сслаб стишди. Улардан кимдир деди:
   Аима учун хайрон бсласизлар, "œБадир" куни Аллохнинг А асули биздан қандай уришишликни ссраганларида Осим ибн Собит срниларидан туриб, қслларига камон олиб дедилар: "œАгар душман 100 зироғ сқин бслса, мен уни камон билан слдираман, агар у менга найза билан хамла қилса унда мен уни найзам билан найзасини йсқ қилаб, кейин қиличим билан жанг қиламан" А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам): "œКим жанг қилмоқчи бслса, Осим ибн Собит каби жанг қилсин".

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 07:59:09

Ухуддан сснг Лайғамбар (саллаллоху алайхи ва саллам) сахобалардан 6 нафарини мухим иш билан Осим ибн Собит (родисллоху анху)ни бошлиқ қилиб, Макканинг ёнига юбордилар, улар Макка сқинига борганларида Хузайил қабиласининг жангарлари уларни пайқаб уларни сраб олдилар.
Осим ибн Собит (родисллоху анху) ва издошлари қиличларини слонғочлаб душманга қарши уришга таёрландилар. Хузайил қабиласидан бир киши деди:
   "œАллохга қасам! Биз Сизга ёмонлик қилмаймиз, агар таслим бслсангиз..  биз сизни ишонтириб айтамиз ва ваъда берамиз."
Сахобалар бир бирларига қараб маслахат қилгандек бслишди, Осим ибн Собит (родисллоху анху) шу вақт уларга қараб дедилар:
   "œМенга келсак мушриклар мехрибонлигига зор смасман ва таслим бслмайман."
Ва Сулафа берган ваъдаси ссларига тушиб қиличини кстариб дедилар:
   "œА­й Аллохим! Мен сени йслинг учун курашмоқдаман. Душмандларимга мени бошимни қолдириб қсйма."
Кейин ва икки сахоба Хузайлликларга ташланиб бирин кетин шахид бслишди. Қолганларини асир олишди. Аввалига Хузайл қабиласидагилар Осим ибн Собит (родисллоху анху)ни танишмади, кейин слганларни жасадини қараб уни таниб қолишди, жуда катта бойлик қслга киритилди деб хурсанд бслишди.. .. Сулафа бинт Саад Осим (родисллоху анху)нинг бошларидан шароб ичишлик учун ваъда бермаганмиди.. ..
*   *   *
Осим ибн Собит (родисллоху анху) слганларидан сснг уларни қурайшликлар таниб қолишди, улар Макка сқинида сдилар. Қурайш савдогарлари Осим (родисллоху анху)ни бошларини олиб кетишлик учун ва Сулафани уч сғли ва срини қасосини олиш учун... жуда катта бойликларни Хузайилликлар учун олиб келишди.
*   *   *
Қачон Хузайилликлар Осим (родисллоху анху)ни бошини танасидан олишлик учун келганларида хамма тарафдан арилар тсдаси булут каби келиб, жасадни сраб олишди, хар қачон Осимни жасадини олмоқчи бслганларида арилар уларни юзи ва ксзларини чақа бошладилар. Уринишлари фойда бермагандан сснг баъзилари айтдики:
   "œБу ерда ёта турсин кечаси арилар кетганида жасад бизга қолади" деб таклиф билдиришди.
Узлари сқинроқ жойда қоронғу тушишини кутиб туришди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:00:17

Кеч кириши билан осмонни булут қоплаб, мамақалдироқ чақиб, қаттиқ жала қус бошлади, хатто қарислар бундай тошқинли ёмғирни ксришмаган сди. Сув оқими хаммаёқни уриб кетди, срталаб Хузайил қавми Осим (родисллоху анху)нинг жасадларини олиб кетишлик учун келишганида, уни хеч қаердан топа олмадилар. Кечаси кучли оқим уларнинг жасадларини номаълум тарафга оқизиб кетган сди. Хар бир нарсага қодир Аллох Осим (родисллоху анху)нинг жасадларини ювиб кетгазган сди. Уларнинг бошларини коса қилиб шароб ичишлик уларга насиб бслмади.
Аллох мушрикларни иймонликлар устидан юқори қилмади.
Аллох у кишидан рози бслсин!

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:01:57

САЛАМА ИБА ҚАЙС АЛ АШЖАИЙ

 "œУнинг жанговор мардлиги жангчиларга қувват берди ва унинг олдидаги барча имтихонлар уларга арзимас саналди, қийин йсллар у билан осон бслди» (Тарихчилардан)

Халифа Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху) кечаси билан ухламасдан, Мадина ксчаларида, тинчиликни сақлаб хеч кимни осоийшталигини бузмаслик учун айланиб юрдилар.
Уйларни бирма-бир ксздан кечириб, бозор ва шахарнинг катта майдонини айланиб, хаёлларидан Аллох А асулининг сахобаларини бирма-бир стказдилар. Улардан бирини сз жангарларига қсмондон қилиб «Ахвазга» (Ахваз Ироқни ғарб тарфидаги минтақа) юбориб фатх қилишлик учун. Хурсанд бслиб бир қарорга келдилар:
   "œТопдим мен..Аллох хохласа"
Тонг отиши билан Фарруқ (родисллоху анху) хузурларига Салама ибн Кайс (родисллоху анху) ал Ашжаийни чақириб дедилар:
   "œМен сени қсмондон қилиб Ахвазга юбормоқчиман Аллохни исми билан сайр қилиб ва Аллохни йслида курашгин, унинг йслига қарши бслганларни учратсанг олдин уларни исломга чақир, агар қабул қилсалар унда икки йсл бор бири сизлар билан бирга Мушрикларга жанг қилиш, иккнчиси уйларида қолишни истасалар унда «закот» беришликлари шарт ва жангдан тушган слжалардан уларга улуш йсқдир. Агар сизлар билан биргаликда жанг қилсалар унда сизлар билан тенг хуқуқдалар, сизларга нима тегса уларга хам сиз каби улиш бор. Агар улар урушдан бош тортсалар ва исломни қабул қилмасалар унда улардан «Жизъс» олинглар ва уларни сз хохшиларига қсйинглар. Жизъс тслашликдан бош тортсалар унда улар билан Аллох йслида курашингиз бунда Аллох Сизга ёрдамчидир. Агар улар Сиздан Аллох ва А асулининг химоссини талаб қилсалар, уларга Аллох ва А асулининг химоссини ваъда бериб, сз химоснгизга олинглар... Улар устидан ғалаба қилсангиз уларга қаттиқ қсл бслмангиз ва хаддингиздан ошмангиз, болаларни слдирмасдан хеч-кимни қийнамангиз."

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:02:50

Салама жавоб бериб:
   "œА­шитдик ва итоат қилдик, сй мсминлар амири!"
Қслидан қаттиқ ушлаб Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху) у кишини сафарга кузатдилар, кетидан намоз сқиб у кишини хаққига омад тилаб дуо қилдилар. Ахвазга бориш йсллари тоғлик ва тошлоқ ерлар бслгани учун бироз қийинчилик туғдирди. Басра ва Ахваз минтақаларигача ксп қалъалар жойлашган сди ва уларни ахли «курдлар» қайсар ва жангга чидамли сди. Мусулмонлар учун уларни устидан ғалаба қилишлик жуда зарур сди. Басра шахрининг атрофида форсларни қалъалари жойлашганлигидан хавотир сдилар. Ахвазни қандай бслмасин фатх қилишлик зарур сди, чунки сша вақтда Ахваз жангарилари Ироқ ахлига хаф хатар туғдираётган сди.
*   *   *
Салама ибн Қайс (родисллоху анху) лашкарларга бош бслиб «Ахваз»га етай деб турганларида мусулмонларга бу минтақани сзлаштириш бироз қийин бслди. Кеча ва кундузи билан зарарли судралиб юрувчи илон ва чаёнларни чақишларидан ухламасдан тепалик тоғларда қийналишди.
Салама ибн Қайс (родисллоху анху) мусулмонларни рухини кстариб, уларга вағиз қилди ва олдиларидаги қийинчиликлар онсон бслди оғирликлар сса енгилга айланди. Вақти вақти билан Салама (родисллоху анху) жангчиларга қалбларга таъсир қиладиган гсзал қуръон остларини кечаси тилават қилиб берардилар. Уларга илохий бир нур тушиб хаммаёқ ёруғ бслиб кетгандак сди, улар бу илохий нурдан сзларининг толиққанларини ва мухтожликларини унитар сдилар...
Ахвазга боришганда Салама (родисллоху анху) уларга халифа айтганидек Аллохнинг динини қабул қилишликни таклиф қилдиоар, улар сса бош тортишди. Кейин уларга жизсни таклиф қилдилар, улар таккабурлик қилиб бу шартдан хам бош тортишди. Бундан кейин мусулмонларга бошқа илож қолмади, улар билан курашишликка тайёргарлик ксрдилар. Аллохнинг йслида хақиқий мухожирларга схшаб жихотга бел боғлаб ажирга интилишди.
*   *   *
Икки тарафдан шавқатсиз қонли урушга киришилди, бундай урушдаги мардонаварликни бошқа жанглардан топиш қийин. Шунга қарамасдан мусулмонлар Аллохни ёрдами билан ғалаба қозондилар. Аллохни душманлари сса мағлубистга учрадилар.
*   *   *
Салама ибн Қайс (родисллоху анху) жанг тамом бслганидан кейин қслга тушган слжаларни тақсимлаб бериб, уларни орасидаги жуда қиммат бахо тошларга ксзлари тушди. Салама сз жангчиларига дедилар:
   "œКелинглар бу қимматбахо молларни халифа учун юборамиз у киши ксриб хурсад бсладилар, Сизлар агар рози бслсангизлар. Барибир хаммамизга булар етмайди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:03:54

   Жангчилар айтилар: "œА озимиз"
Бойликларни бир халтага солиб Салама (родисллоху анху) бану «Ашжаий» қабиласидан бир одамга бериб буюрдилар:
   Сен ва хизматкоринг Мадинага бориб мусулмонлар халифасига бизни ғалабамизни етказиб у кишига шуларни хадс қиласан.
Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху) билан учрашув жуда қизиқ бслди... Келинг шу ссзни бану Ашжаий қабиласидаги кишига берсак сзлари гапириб бера қолсинлар:
   "œСалама ибн Қайс (родисллоху анху) берган омонатни олиб бориш учун икки тус ва йслга озиқ-овқат сотиб олдик ва йслга тез хозирлик ксрдик. Мадинага борганимизда мен Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху)ни одамлардан суриштира бошладим. Мсминлар амирини тобганимда у киши мисоли чспон сз қсйларини суғорганидек улар одамларга овқат тарқатаётган сканлар. Хизматкорлари «Ярфаа»га караб: "œЯрфаа уларга гсштдан қсй.. ..Ярфаа уларга нон хам бер.. ..Ярфаа уларга шсрвасидан хам сол...." Мен улар олдига борганимда менга хам стир дейишди, мен хам олдинги қаторда стириб олдим улар менга овқат беришди. Мен хам едим. Қачон хаммамиз еб бслганимиздан сснг Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху) Ярфаа ходимларига: "œИдишларни йиғиб ол" дедилар. Умар (родисллоху анху) кейин уйларига қараб кетдилар мен хам уларнинг кетларидан бордим. Уйларига борганимда кириш учун изин ссрадим, Умар (родисллоху анху) изн бердилар, ичкарига кириб улар юнг тслдирилган сстиқни бирига стириб иккинчисини менга бердилар, мен хам унга стирдим.. .. Кейин орқаларига сгирилиб, Умму Гулсумга "œОвқат олиб кел!» деб буюрдилар. Мен сзимга дедим: "œҚизиқ мсминлар амири қандай овқат ер скан? Кундузги овқатга улар учун нон ва зайтун ёғи, тузланган ва майдаланган донни олиб келишди.  Менга қараб «ол егин?» дедилар, сзлари озгина еган бслдилар. Мен умрим бсйи бундай гсзал ва озода овқат еган кишини ксрмаган сдим. Кейин арпали сувни олиб келишди менга узатишни буюрдилар, косадаги сувдан озгина ичдим.. уйимдаги сув бундан ширин ва ёқимли сди, мендан сснг сзлари чанқоқлорини қондириб ичдилар. "œАллохга хамд бслсин бизни едириб ва суғорганига ва биз ундан қониқдик" - дедилар. Кейин мен Умарга қараб дедим:
   "œМен сизни олдингизга слчи бслиб келдим".
   "œҚаердан" - деб ссрадилар.
   "œСалама ибн Қайс (родисллоху анху)нинг олдидан".. дедим.
   "œМархабо Салама (родисллоху анху) ва унинг слчисига, хабар бер мусулмонлар хақида.. ..

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:04:29

   "œСизга хуш хабарки, сй мсминлар амири! Аллохни ёрдами билан душманлар устидан ғалаба қилдик". Кейин мен уларга қандай ғалаба қилганимизни ва жангчилар холидан ссзлаб бердим
   "œАллохга мақтов бслсин"... дедилар, "œАгар у нимани берса ортиғи билан беради".
   "œБасрага кириб стдингми?" ... ссрадилар мендан.
   "œХа, А­й Мсминлар амири.
   "œУлар қандай ахволда скан?"
   "œАллохнинг иности билан улар схшилар".
   "œУларда нарх-наво қандай" - ссрадилар.
   "œУларни нарх-навоси жуда пастдур"... дедим.
   "œГсшт масаласи қандай, Араблар учун гсшт мухумдир, у сиз уларга қийин бслади".
   "œУларда дойим гсшт бор, хаммаси схшидир".
   Мени қслимдаги сралган қимматбахо тошларга қараб "œАима у қслингдаги?»
   "œАллох бизга ёрдам бериб, душманлар устидан ғалаба қилдик ва бу слжаларни қслга кириттик. Салама (родисллоху анху) бу қиммат бахо тошларни жангчилар орасида тақсимлай олмаслигини билгач, бу молларни жангчиларга етмай қолишидан ховотир олиб, уларни розилиги билан сизга юборишни лозим ксрдилар, улар хам рози бслишди."
   "œКейин қслимдаги халтани бердим"...
"œУлар халта ичига қараб, юзлари қизариб хар хил рангга кириб, жойларидан сакраб туриб, қслларини тортиб олиб, халтани ерга улоқтирдилар. Ичидаги тошлар хар тарафга сочилиб кетди. Аёллар тссиб қсйилган пардага ёпишиб, мени қотил деб сйлашди. Умар хизматкорлари Ярфаага қараб:
   "œУр мана буни, схшилаб адабини бериб қсй дедилар."
Мен уларни халтага йиға бошладим, Ярфаа сса менни урар сди. Умар (родисллоху анху) дедилар:
   "œЎрнингдан тур бебахт ва сен Ярфаа уришдан тсхта уни."
   "œА­й Мсминлар амири! Бизга Ахвазга етиб олишимиз учун икки тусмизни қайтариб берсангиз мен ва ходимим учун. Сизни хизматкорларингиз биздан тусларимизни олиб қсйишди."
Кейин улар менга буюриб:
   "œҚачон сен бу тусларни сз ишинг учун ишлатиб бслсанг, уларни сенданда мухтожроқ одамга бергин дедилар."

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:04:50

   "œХа мен шундоқ қиламан сй мсминлар амири сиз айтганиздек, Аллох хохласа."
Яна менга қаратиб айтдилар:
   "œАллохга қасамки агар жангчилар бу ғаниматларни олмасдан тарқаб кетсалар сен ва дсстинг Салама ибн Қайс (родисллоху анху) учун жуда катта фалокат бслади."
Мен бирон бир вақт йслда секинлашмасдан тез Салама (родисллоху анху)ни олдига етиб бориб дедим:
   "œМенга Аллохнинг баракаси бслмади, бу буюрган ишингизда сй Салама (родисллоху анху). Бу ғаниматларни жангчилар орасида дархол тақсим қилиб Беринг, бслмаса биз учун қсрқинчли балолар тегиши мумкин. Кейин мен уларга бошидан бслган воқеани гапириб бердим.  Салама ибн Қайс (родисллоху анху) жойларидан жилмасдан хамма ғаниматни  жангчиларга тақсимлаб бердилар."
Аллох улардан рози бслсин.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:09:53

УТБА ИБА ҒАЗВОА
"œУтба ибн Ғазвон (родисллоху анху)нинг исломдаги срни алохидадир. (Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху))

Хуфтон намозидан сснг мсминлар амири Умар ибн Хаттоб сриндиқларини тарк қилиб, кечаси озгина кечки тунда дам олишлик учун шахар ксчаларида юрдилар. Лекин халифанинг ксз олдидан тушлари кетмади, уларга келтирилган хабарда айтилишича, форс жангарлари енгилган, қайердандир уларга куч қувват келиб ёрдам бераётганини, сзларини тутиб сна жанг қилишликка шайланаётганлигини ксрдилар.. ..
Тушларида ксрганлари рост чиқиб, форсларга хақиқатданам ёрдам беришаётган скан Убулла шахридан. (Убулла Басра шахрига туташган ёнидан денгиз жойлашган шахар).
Халифа Убулла шахрига мусулмон жангчиларини юборишликка ва фатх қилишликка қаст қилди. Бироқ Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху) бу ишга кимни бошлиқ қилиб юбориш муаммосига йслиқдилар. Ўша вақтлар мусулмонлар ксплари сафарда сдилар, фақат ёшлар ва қарислар Мадинада қолган сди, қолган жамоатларни Аллохнинг йслида ғазотга юбориб озгина кишиларни олиб қолган сдилар.
Умар (родисллоху анху) сзларини ксп йиллик тажрибаларидан келиб чиқиб шу қарорга келдилар, бу қарор шундай сдики.. ..бир қанча жангчилар жамоасидан одамлар олиб, уларни тсплаб жамоат қилиб сафарга шснатиш сди. Умар (родисллоху анху)ни хаёлларида бирма бир қсмондонликка қсйишга сахобалар ста бошлади ва охри бир қарорга келдилар.. ..
   "œМен топдим!, ха, мен топдим".. .¡злари учун срин тайёрлаб сзларига сзлари дедилар.
Бу мужохит Бадир ва Ухудда, хандақда ва бошқа жангларда иштирок стган.. .. Яманда сзининг жангги билан хаммани лол қолдирган, қиличини ёлснғочлаб, сқи хато кетмаган.. ..ва икки марта хижрат қилган (Хабашистон ва Мадинага) бошидан оғир кунларни стказган, ер юзида етинчи бслиб исломга кирган .. ..Утба ибн Ғазвон сдилар. Тонг отиши билан Умар Утба ибн Ғазвонни хузурларига чақиртирдилар. Утба халифа хузурига келгач унга  300 кишига қсмондон бслишликка буюрдилар ва сна кейин ёрдам беришликни айтдилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:10:46

Унчалик катта бслмаган мусулмон жамоат билан сафарга отландилар. Умар ал Фарруқ (родисллоху анху) сзлари Утба ибн Ғазвон (родисллоху анху)ни кузатиб чиқдилар ва айтдиларки:
   "œА­й Утба! Мен сени, Убулла шахрига юборспман, унинг қалъалари мустахкам, душмадларимиз хам кучлидир. Мен Аллохдан сенга ёрдам беришлигини умид қиламан.. ..қачон сен Убуллага етиб борсанг, Унинг ахлини Аллохнинг динига чақир, бас ким уни қабул қилса унга омонлик бер ва ким ундан бош тортса ундан жизс олгин, агар улар биринчи ва иккинчи шартларга рози бслмаса, унда улар билан курашгин. Мен сенга топшираётган ишда Аллохдан қсрқин, сй Утба! сзингни камтар тут, катта кетишлик охиратингни бузади, ва хар дойим билгинки, Аллох сени хорликдан азиз қилди, зайифлигиндан кейин сенга қуват берди. Хозир сен қсмондон бслдинг, сенга одамлар итоат қилмоқдалар, қачон ссзласанг сенга қулоқ солишади, қочон бирон бир ишга буюрсанг, хаммалари бажаришади. Бу сен учун неъаматдир, агар сен уларга ёмонлик қилиб, рахбарлигиндан фойдаланиб, уларни алдасанг унда бу ишинг жаханнамга оборади. Аллох мени ва сени бундан сақласин.
*   *   *
Ўзларининг озгина жамоатлари, хотинлари ва бошқа беш нафар аёллар билан Утба ибн Ғазвон (родисллоху анху) йслга отланиб «Казбо» деган жойга етиб боришди. (Казбо Убулла шахрининг четидан оқиб стган денгиз сохили) бориб тушишганда уларнинг озиқ овқатлари тамом бслган сди. Очлик кучас бошлади. Утба бир неча кишига буюриб дедилар:
-   Бориб қандай бслмасин бирон егулик қидириб, олиб келинглар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:12:07

Одамлар озиқ овқат қидириб йслга тушишди, улар билан жуда қизиқ иш бслиб стди. Улардан бири ривост қилади:
-   Биз егулик излаб ён атрофни қидириб, бутазорга кириб қолдик, қарасак у ерда икки сават турибди, бирида хурмолар бор скан, иккинчисида қандайдир оқ дон бор скан, устига сариқ теридан ёпиб қсйилган скан. Буларни олиб аскарлар олдига келдик қслимиздаги саватни ксриб, аскарлардан бири деди: "œБу душманларимиз тарафидан бизни захарлаб слдириш учун ташлаб қсйилган дондир, бунга қсл текизманглар. Биз хурмоларни ейишликка қасд қилдик, шу вақт кимнингдир оти келиб, саватдаги оқ донни ес бошлади, Аллохга қасамки! Биз бу отни ссйиб емоқчи бслдик, захарланиб слиб қолмасидан олдин. Шунда отнинг сгаси: "œТегманглар! унга мен кечаси билан уни ёнида стириб чиқаман, агар унда бирон бир холни ксрсам сзим уни слмасдан олдин ссйиб юбораман." А­ртаси куни биз отни соғ саломат сканлигини ксргач уни захарланмаганлигини билдик. Шу вақт синглим менга деди: "œА­й ака! А­шит мени, отам айтар сдилар агар захарни кучини кетказмоқчи бслсак, егуликни олвда қайнатайлик. Шундан сснг биз у айтганидек донларни қозонга солиб қайнатдик, шу вақт синглим деди: "œБери келинглар.. қаранглар унга.. дон қизарспди, донни устини тозалаганимиздан кейин ичидан оқ дон чиқди. Кейин биз хамма донни йиғиб ундан ейишлик учун овқат таёрладик. Утба (родисллоху анху) бизга деди: "œАллохнинг номи билан ундан енглар .. ..ундан еб тотлилигини билгач, бу оқ донни гуруч деб номланишини кейнчалик билдик.     

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:12:36

Утба ибн Ғазвон (родисллоху анху) «Убуллага» борганида сз лашкарлари билан мустахкам қалъарга дуч келиб билдики, форслар бу шахарни сзларининг қурол аслахалар ушлайдиган, балон иморатлар қуриб устида қусриқчилар кузатиб турадиган, душман билан курашишликка мос қилиб қурилган қсрғонли шахар скан.
Озгина жангчилардан иборат бслган қсшин билан жанг қилиш, хатарли сди ва унинг устига қуроллари хам кучсиз сди. Утба (родисллоху анху)нинг қсшини олти юзга сқин ва бир неча аёллардан иборат қсшин сди ва уларнинг қуроллари қилич ва найзалардан иборат сди. Шунинг учун бирон бир хийла ишлатиш лозим бслди.
*   *   *
Аёллар учун байроқ таёрлаб, байроқни найзалар учига боғлаб Утба (родисллоху анху) уларга қсшин олдида юришликни буюрди ва аёлларга деди:
-   "œҚачон биз шахарга сқинлашганимизда иложи борича хавога чанг тсзон кстаришни буюрди. Утбани қсшини «Убаллага» келганида форс қсшинлари ксплаб байроқларни қсриб, чанг тсзонни хавога кстарилаётганини ксргач улар бир бирларига қараб дедилар.
-   "œОлдиларида озгина қсшин келаётибди орқаларидан сса жуда катта қсшин келаётибди, биз қальада уларга нисбатан озгинамиз
Форслар орасига қсрқув туша бошлади ва улар вахима қилиб енгил қиммат бахо нарсаларини олиб сохилдаги кемаларига қоча бошладилар. Кемалари тайёр турганидан улар тезда қочиб қолишди.
Бирон бир жангчисини йсқотмасдан Утба ибн Ғазвон (родисллоху анху) Убаллага кириб келди. Ва теварак атрофни хаммасини қслга олди. Бу сафарда Утба (родисллоху анху) жуда катта хажимдаги ғаниматларни қслга киритди.
Уларни кутиб турганлар билан нима бслди?
Утбани жангчиларидан бири Мадинага борганида одамлар ундан ссрадилар:
- "œУбаллага кетган мусулмонларни холи қандай?
- Аима хақида ссраспсизлар?— деди жагчи.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:13:13

- Қасам Аллохга, мен уларни ташлаб келаётганимда улар тилла ва кумишларни қоплаб слчашётган сди. Бу хабар кспчиликни Убалага қараб интилишига сабаб бслди.
*   *   *
Утба ибн Ғазвон (родисллоху анху) буларни хаммасини ксриб, жангчиларни бир жойда қолиб енгил хаётга срганиб онсон сшашга берилиб кетмасликлари учун кетини сйлаб, Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху)га Утба (родисллоху анху) мактуб ёзиб, ундан Басрага иморат қуришни ссради. Умар (родисллоху анху) бу ишга рози бслдилар.
*   *   *
Янги шахарни қуриш режасини тузиб Утба (родисллоху анху) масжидга сътиборини кспроқ қаратди. Бунда хеч ажабланадиган холат йсқ. Утба (родисллоху анху) ва унинг сафдошлари Аллохнинг йсли учун сафарга чиқишган сди. Жангчилар хамма ишларни қилиб бслгандан кейин улар хамма ерни сзоро бслишиб олдилар сзларига уйлар қура башладилар. Аммо Утба (родисллоху анху) бу нарсаларга берилиб кетмасликлари учун сзларига уй қурмадилар олдинги чодирларида сшадилар.
*   *   *
Утба (родисллоху анху) Басрадаги мусмонларга қаттиқ дунё таъсир қилаётганини ва улар сзларини олдинги холатларини унитишастганини ксргач, вахоланки сқинда фақатгина гуруч аралашмасидан бошқа схши таом нима сканини билмас сдилар, хозир сса улар холва, асал ва кулча ширинликлар ва бошқа ноёб овқатлар уларни авраб қсйди. Утба (родисллоху анху) сз динларидан хавотир олиб дунё лаззати, охиратини унуттиришини билгач, уларни хаммаларини Куфа масжидига тсплаб хитоб қилдилар:
-   "œА­й инсонлар! дунё хаёти тез сткинчидир, ундан кейин сизлар тугамас абадий хаётга борасизлар. Ўтгинчи дунёга берилиб кетмасдан схши ишларни қилиб қолинглар. Мен биринчи муслмонларни еттинчиси бслиб Аллохнинг Лайғамбари (саллаллоху алайхи ва саллам) олдиларида иймон келтирганман. Ўша вақтларда бизнинг таомимиз дарахт барглари сди, шундан хатто лабларимиз сра бслиб кетар сди. Бир куни снимдаги ридони иккига йиртиб бир қисмини Саад ибн Абу Ваққосга бердим. Иккинчи қисмини сса совуқдан сзимга срадим. Бугун сса мен хар бирингизда шохона кийимларни ксрспман."

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:13:44

-   "œА­й Аллохим! Мени нафсимни сзимдан улуғ қилма ва сенинг хузурингда хор бслишликдан сзинг асра".
Утба (родисллоху анху) улар орасидан бир кишини бошлиқ қилиб, улар билан хайрлашиб Мадинага кетдилар. Умар Ал Фарруқ (родисллоху анху)нинг олдиларига борганларида ундан ссрадилар:
-   "œБасрага волийликдан мени озод қилсангиз.
Лекин халифа унга рухсат бермадилар. Утба (родисллоху анху) қанча ссрамасин, халифа сз ссзида туриб олдилар. Умар (родисллоху анху)нинг буйруғига иложсиз итоъат қилиб Утба тусларига стириб дуо қилдилар.
-   "œА­й Аллохим! мени Басрага қайтармагин.. А­й Аллохим! Мени Басрага қайтармагин..." Аллох у кишини дуосини ижобат қилди. Мадинадан узоқлашмасданоқ туслари қоқилиб кетиб Утба (родисллоху анху) тус устидан ерга қулаб хаётдан ксз юмдилар.
                                             Аллох улардан рози бслсин.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:14:49

ХАББОБ ИБА АА АТТ
"œАллох Хаббоб (родисллоху анху)ни рахим қилсин, у исломни рағбат билан қабул қилди, мухожирлардан бслди ва мужохид бслиб сшади." (Али ибн Абу Толиб (родисллоху анху))

Хуззас қабиласидаги аёл Умму Анмар Макка бозорига қул сотиб олишлик учун борди. У сзи учун хар бир ишни қиладиган қул сотиб олмоқчи сди ва унинг хизматидан фойдаланиб фойда ксриш нисти хам бор сди. Қуллар бозорида қулларни схшилаб кузатиб уни нигохи бир болага тушди. Умму Анмарни сзининг бақуват танаси ва туғма доно қараши билан сзига торди. Уни сотиб олиб, пулини тслаб, у билан бирга уйига қайтди. Йслда кетаётиб Умму Анмар боладан ссради:
   "œИсминг нима?"
   "œХаббоб" - деди бола.
   "œОтангни исми нима?" - қизиқиб ссради Умму Анмар.
   "œАратт" — деди бола.
   "œКайердансан?"
   "œАажддан".
   "œУндай бслса сен хақиқий араблардан скансан?".. хайрон бслиб деди Умму Анмар.
   "œХа" - мен Бану Тамим қабиласиданман.
   "œҚандай қилиб сен қул сотувчилар қслига тушиб қолиб Маккага келдинг?"
   "œБизнинг қишлоққа бадавий араблар хужум қилдилар, улар бизни чорваларимизни олиб, хотинларимизни асир олиб болларимизни сзлари билан олиб кетишди ва мен бу асирлар орасида сдим. Қслдан қслга стиб Маккага келиб қолдим ва мен снди сизни қслингиздаман." - деди бола.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:15:22

Умму Анмар сзиниг снги қулини Макканинг қурол ссайдиган темирчисига олиб бориб, унга хунар сргатишлигини ссраб, унга қилич ссашни сргатишлигини илтимос қилиб топширди. Ақилли бола тез орада бу хунарни сгаллади ва анча махоратли уста хам бслди. Қачон Хаббоб срганиб бслганидан сснг Умму Анмар қилич ссашлик учун ва ундан фойда ксришлик мақсадида унга алохида темир дскон қилиб берди ва хар хил керакли асбобларни хам олиб берди.
*   *   *
Тез орда Хаббоб Маккада номи чиқди, хамма уни ссаган қиличини сотиб ола бошлади. Ашлигига қарамасдан Хаббоб мехнат севар ва катталар каби ақил юритадиган сди. Ўзиниг ишидан бсш вақитларида теварак атрофга назар солиб чуқур сйга кетар сди, оёғидан бошигача кирга ботиб. Бу жохил араблар қачон залолатдан қутилар скан ва сзини қуликдан қутилишини сйлар сди, сзига-сзи дер сди:
   «Қачондир бу кечалар охири бордир?»
Хаббоб хаётлик чоғида сз ксзи билан қоронғуликдан  ёруғликка чиқишини ксришликни жуда хохлар сди.
*   *   *
Хаббобнинг кутиши узоқ чузилмади, Маккалик бир Хошимий Адуллох сғли Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам) ёшларни нурга етаклаётганини ксрди. Хаббоб унинг олдига бориб ссзларини диққат билан тинглади, унинг қалбини бу доно ссзлар ларзага солди. Хаббоб қслини Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)га узатиб чсзиб стирмасдан гувохлик бериб қсс қолди:
   "œГувохлик бераман Аллохдан сзга илох йсқ ва Мухаммад унинг бандаси ва слчисидир."
Шундай қилиб Хаббоб (родисллоху анху) ер юзида исломни қабул қилган 6 чи киши бслдилар. Шу хусусида айтишадики:
   "œХаббоб (родисллоху анху) бир неча вақт исломни олтинчи қисми бслиб турди."

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:16:34

Хаббоб (родисллоху анху) исломни қабул қилганларидан сснг хеч кимдан сшириб стирмади. Умму Анмар бу хабарни сшитганида жахли чиқиб акаси Сибаа ибн Адул Уззони олиб, Хаббоб (родисллоху анху)нинг олдига жснади, йслда уларга Хузаат қабиласининг ёшлари қсшилдилар. Улар Хаббоб (родисллоху анху)ни олдига келишганида уни иш устида топдилар. Сибаа олдинга чиқиб деди:
   "œБизга сен хаққингда хабар беришди-ки, хатто биз ишонгимиз келмади.. ..
   "œБу нима хабар скан?" - қизиқиб ссради Хаббоб (родисллоху анху).
Сибаа деди:
   "œАйтишларича сен сз динингдан қайтиб Бану Хошимлик бола олиб келган динга сргашибсан".
Хаббоб (родисллоху анху) хотиржам туриб деди:
   "œМен хеч қандай диндан чиқганим йсқ. Мен Аллохга иймон келтирдим ва унга бирон бир нарсани шерик қилмасликка ва Мухаммад Аллохнинг бандаси ва слчиси сканлигига гувохлик бердим холос.. .."
Бу хабарни сшитишлик биланоқ Сибаа ва уни издошлари Хаббоб (родисллоху анху)ни талай кетишди, уни асмасдан қсллари ва оёқлари билан қслларига темир ва болға олиб ура бошлашди. Бу холат хатто Хаббоб (родисллоху анху) қонга беланиб хушидан кетгунга қадар давом стди.
*   *   *
Хаббоб (родисллоху анху) Хошимий динига кирганлиги ва кейин хсжайини у билан нима қилганлиги хабари тезда Маккага тарқалиб кетди. Одамлар Хаббоб (родисллоху анху)ни дов юраклигига қойил қолдилар. Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)га сргашганларни бирон биттаси хали ислом динига кирганлигини ошкор қилмаган сди. Қурайшнинг қарислари бу воқеадан хайрон бслишди. Хаёлларига хам келмаган сди-ки, Умму Анмарга тегишли бир қул сқинларисиз, химоссиз темирчи, қандай қилиб қсрқмасдан уларни ота-боболари динидан қайтиб, уларни хақорат қилаётганига.. ..кейин билишдики бу бошланиши сди.
Қурайшликлар сзларини тахминларида снглишмадилар, Хаббоб (родисллоху анху)нинг жасорати бошқа дсстларини хам қсзғатиб юборди. Улар хам ислом динига кирганликларини сълон қила бошладилар, бирин кетин тавхид калимасини ошкора, баралла айта бошладилар.. ..

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:19:02

Каъба девори ёнида Қурайш сайидлари йиғилиб, улар орасида Абу Суфён ибн Харб, Валид ибн Муғира ва Абу Жахиллар Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)ни даъватини сзаро мухокама қила бошладилар. Улар бунга қаттиқ чора ксрилмаса кундан кунга вақт стиши билан уни иши чуқур илдиз отаётганини ксришди. Шундай қарорга келишди-ки, бу тузалиб бслмас касалликни йсқ қилиш кераклигига. Хар бир қабила бундан огохлантирилиб, уларни харакатини кузатиб ким Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)ни динига сргашса уни диндан қайтариб ёки слгунича қийнаб курашишликка тарғиб қилишди.
*   *   *
Сибаа ибн Адул Узза ва унинг одамларига Хаббоб (родисллоху анху)ни қийнашлик буюрилди. Қуёш тикка келган вақт, уни нури хаммаёқни қиздирётган вақт, Хаббоб (родисллоху анху)ни Макканинг майдонига олиб чиқиб, уни ксйлагини йиртиб, унга темир совут кийгизиб, унга сув беришликни ман қилдилар. Қачон Хаббоб (родисллоху анху) иссиқдан силласи қуриб, хушидан кетай деганда ундан ссрашди:
   "œХсш, снди Мухаммад хақида нима дейсан?
   "œУ киши Аллохни бандаси ва слчисидир, у бизга хақ динни стказиш учун келди ва бизни зулматдан нурга олиб чиқишлик учун.. ..
Хаббоб (родисллоху анху)ни асмасдан қаттиқ ура бошлашди, сснг ундан сна ссрашди:
   "œСен Лот ва Уззо хақида нима дейсан?"
Хаббоб деди:
   "œБу ксзи кср ва қулоғи сшитмайдиган илохларингиз на фойда ва на зарар стказа олади."
Шундан кейин бахайбат тошни олиб келиб Хаббоб (родисллоху анху)нинг слонғоч ксксиларига қсйиб, хатто Хаббоб (родисллоху анху)нинг баданлари куйгунча ушлаб туришди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:20:04

Сама Умму Анмар рахимсизликда акаси Сибаадан хам стар сди. Бир куни Хаббоб (родисллоху анху)ни дскони олдидан стиб кетаётиб Аллохнинг А асули Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам) билан ссзлашиб турганини ксриб қолди. Жахли чиқиб хар куни Хаббоб (родисллоху анху)нинг олдиларига келиб, темир парчасини оловда қиздириб, Хаббоб (родисллоху анху)ни бошларига уни босиб хатто тутин чиқиб Хаббоб (родисллоху анху) хушидан кетгунча уни ушлаб турар сди.. ..
Хаббоб (родисллоху анху) Аллохга дуо қилиб, сзини қийновчисига ва акасига кифос қилишини ссради. Аллохни А асули сахобаларни Мадинага хижрат қилишликка буюрганларида Хаббоб (родисллоху анху) йслга хозирлик ксра бошладилар. Хали Маккадан кетмасданоқ Аллох у кишининг Умму Анмарга қилган дуосини қабул қилди. Умму Анмар хеч ким сшитмаган бош оғриғига мубтолоқ бслди. Шунчалар қаттиқ оғрий бошладики Умму Анмар оғриқдан итлар каби ингилларди.
Унинг болалари хар тарафдан, хатто уларга қандай даъво беришликни билмагунларига қадар унга табиб қидилар. Агар уни бошини оғриқдан халос қилмоқчи бслсангизлар, фақат бир йсл бор халос, у хам бслса бошини куйдириш керак. Хатто сзинингг бош оғриғини унутмагунча, Умму Анмарни бошига темирни қиздириб босишар сди.
*   *   *
Мадинадиги ансорлар мухожирларни дсстона ва мехмондсст бслиб кутиб олишди. Хаббоб (родисллоху анху) биринчи бор онсон хаёт кечира бошладилар. Бундан ксп йиллар махрум бслган сдилар. Аллохнинг А асули ёнида улар сзларининг бахтиёр кунларини кечирдилар. Лайғанмбар (саллаллоху алайхи ва саллам) билан бирга Бадирда Аллохнинг А асули байроғи остида курашдилар. Лайғамбар (саллаллоху алайхи ва саллам) билан биргаликда Ухудда хам иштирок стишлик Хаббоб (родисллоху анху)га насиб бслди ва Ухудда Умму Анмарни акаси Сибаа ибн Адул Уззони Аллохнинг шерри, Хамза ибн Адул Муталлиб (родисллоху анху) қатил қилганларини сз ксзлари билан ксрдилар. Хаббоб (родисллоху анху)нинг узоқ умрлари 4 халифа даврини хам ксришликни насиб қилдирди, уларнинг хаммалари Хаббоб (родисллоху анху)ни хурмат қилишар сдилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:20:40

Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху)нинг халифалик йилларида Хаббоб (родисллоху анху) у кишини мажлисларига келдилар. Умар (родисллоху анху) сзларига сқин тортиб дедилар:
   "œХеч ким бу кишичалик хурматга сазовор смас, фақат Билолдан бошқа.."
Кейин Умар (родисллоху анху) мушриклар қандай қилиб қийнаганликлари хақида ссзлаб беришни илтимос қилдилар. Хаббоб (родисллоху анху) буни ссзлагилари келмасада Умар (родисллоху анху) бир гапда туриб олдилар. Хаббоб (родисллоху анху) ксйлакларини кстариб баданларини ксрсатдилар. Уларнинг елкаларидаги чуқурларни ксришгач Умар (родисллоху анху) дахшатга тушиб ссрадилар:
   "œБулар қандай бслган?"
Хаббоб (родисллоху анху) дедилар:
   Мушриклар олов ёқиб, уни чсғ қилдилар, кейин мени ксйлагимни ечиб орқам билан чсғга ётғизишди, терим ёниб гсшимга стганида  қоним ва мендан оққан ёғ оловни счирмагунча мени чсғда ушлашди.
*   *   *
Хаббоб (родисллоху анху) ксп йиллар камбағалликда умир ксрганларидан сснг унга тилла ва кумушлар тегиб хеч хаёлига келмаган бойликлар ортирди.
Хаббоб дирхам ва динорлардан хеч ким қилмаган иш билан қутулмоқчи бслдилар. У бойликларини бир идишга солиб уйнинг бир четига олиб бориб қсйдилар. Бу жой хар бир камбағалга малум сди. Бу бойликларни бекитмасдан қулуфлаб қсймасдан удан мухтож кишилар бемалол уйга кириб сзларига қанча керак бслса ундан олдилар. Хеч кимдан ссрамасдан ва рухсат олмасдан олишар сди. Хаббоб (родисллоху анху) шунга қарамасдан бу бойликлардан ссроқ бслишидан қсрқдилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 16 Fevral 2007, 08:21:27

Уларнинг дсстлари айтадилар:
   Биз Хаббоб (родисллоху анху)ни слим тушагида ётганида бориб зиёрат қилдик. Хаббоб (родисллоху анху) бизга дедилар:
   "œБу ерда 80000 дирхам бор Аллохга қасамки! Мен бу дирхамларни бировлардан хеч қачон беркитмадим ким ундан фойдаланмоқчи бслса қизғанмадим.. ..» - кейин йиғлаб юборди. 
Ундан ссрашди:
   "œАимага йиғласпсан?"
Хаббоб деди:
   "œСафдошларим ксплари мендан олдин хаётдан ксз юмдилар, улар бирон бир бойлик ортиришмади, мен сса хаётимда шунча бойликка сга бслдим, снди қсрқаман-ки мени қаттиқ жазо кутаспти деб".. ..
*   *   *
Хаббоб (родисллоху анху) сз А оббисига рихлат қилганидан сснг, Али ибн Абу Толиб унинг қабри устида шундай дедилар:
   "œАллох рахим қилсин Хаббо (родисллоху анху)ни, у исломни рағбат билан қабул қилди ва мухожир бслди ва мужохид бслиб сшади.. Аллохнинг мукофати ким схшилик қилган бслса сшангадир"

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 25 Fevral 2007, 14:43:49

Мехрибон ва А аҳмли Аллох номи билан (бошлайман)

МУАЗ ИБА ЖАБАЛ
«Умматимда халол ва харомни схши билувчироқ Муаз ибн Жабалдир» (Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)дан)

Жазирама араб слкасида хақ хидост нури хаммаёққа ёйилганида, Ясриблик бола Муаз ибн Жабал (родисллоху анху) сзининг ёшлик чоғларини бу порловчи йслга бағишлади. Ўзининг тенгдошлари орасида у сткир зехин ва кучли ссз омонлиги, фикрини ёрқинлиги билан ажралиб турарди. Унинг устига келишган, қора ксзли, жингалак соч ва қирра юзли, ёқимтой бола сди.
Муаз ибн Жабал (родисллоху анху) ёшлик чоғлариданоқ исломни Маккалик Мусъаб ибн Умайр (родисллоху анху)нинг даъватини сшитиб, унинг қслида исломни қабул қилдилар. Ақаба кечаларида у сзининг қсли билан А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг қслларини ушлаб исломга содиқлигига байъат берди.. ..
Муаз (родисллоху анху) етмиш икки кишининг бирларидир, қайси-ки Маккага бориб А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) билан ксришиб байъат берганлардан, бу тарих сахифаларида битилиб қолган ёрқин битиклардир...

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 25 Fevral 2007, 14:44:45

Маккадан Мадинага қайтганидан сснг улар сзиларининг тегдошларидан бир жамоат қилиб, бутларни ва Ясрибдаги мушрикларнинг уйларидаги хайкалларни синдириш учун тспладилар. Базида ошкор ёки сирли равишда синдиришарди. Бу болаларнинг харакатидан исломга Ясрибни хурматли кишилардан «Амр ибн Жамрух» кирди.
Амр ибн Жамрух Бану Салама қабиласининг сайидларидан сди. Ўша вақтларда хар бир бой кишининг сзининг алохида бут санами бслар сди. Хар кун срталаб Бану Салама қавмининиг бошлиғи сз бутини шойи ипак билан безаб, уни ювиб тараб қсср, хушбсйлаб авайларди. Бир кун кечаси ёшлар жамоаси унинг бути олдига кириб, жойидан олиб, уй орқасидаги Бану Салама чиқиндилар ташлайдиган срага ташлаб қсйишди..  .
А­рталаб срнидан турган қарис қарасаки бут санами жойида йсқ, қидира-қидира ахири чиқиндилар срасидан юзи билан чиқиндига ботган холда топди. Қарис айтдиги: "œШсринг қурсин! Ким бизнинг илохимиз билан бундай ишни қилди... Ўрадан бутни олиб чиқиб уни схшилаб ювиб хушбсйлаб сз жойига олиб бориб қсйди ва деди:
   "œА­й манот! Аллохга қасамки! Агар мен ким бу ишни қилганини билганимда у кимсани умрини охиргигача шарманда қилар сдим.. ..

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 25 Fevral 2007, 14:45:17

А­ртаси куни сна қарис ухлагани ётганида болалар бутини жойидан олиб бутни олдинги срани ёнидаги срага ташлаб қсйишди.
Қарис срталаб қараса сна бут жойида йсқ, қидириб сша кечаги сра олдидаги чиқиндилар срасидан топди, бу холат учинчи бор такрорланганидан кейин қарис бутини ювиб жойига обориб қсйиб, бу сафар бути бсйнига сз қиличини осиб ва айди-ки:
   Аллохга қасам, ким бу ишни қилаётибди билмайман, агар сй манот! Сен хақиқатдан хам илох бслсанг, унда сзингни сзинг химос қил.. мана бу қиличим сен билан бирга туради.. ..
Қарис уйқуга кетганидан сснг болалар сна кириб бутни ва қилични олиб, бутга слган итни боғлаб қсйиб срага ташлаб қсйишди. А­рталаб срнидан турган қарис бутни қидира-қидира срадан слган итга боғланган холда тобди, буни ксриб қарис шундай деди: "œАгар сен хақиқатдан илох бслганингда бу ерда слган ит билан ташландиқ срада хор бслиб ётмас сдинг.
Шу вақтдан сснг Бану Салама қарисси исломни қабул қилди ва унинг иймони гсзал иймонлардан бслди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 25 Fevral 2007, 14:45:47

Қачон А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) Мадинага хижрат қилиб келганларида ёш Муаз ибн Жабал (родисллоху анху) мисоли сос каби, қаерга борсалар сргашиб юрар сди. А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)дан қуръон тиловоти ва шариат илмларини срганиб сахобалар орасида снг схши қуръон ва шариат илмини биладиган кишига айланди.
Язид ибн Қутайб (родисллоху анху) айтадилар:
   "œБир кун мен "œХамса" масжидига кирсам, жингалак сочли болани атрофида одамлар стирганини ксрдим, унинг чиройли ссзлари сшитувчиларни чайқатар сди. Мен ссрадим "œКим бу ёш бола?", "œМуаз ибн Жабал (родисллоху анху)" - деб жавоб беришди.
Абу Муслим ал Хувайла (родисллоху анху)ни айтадилар:
   "œДамашкдаги масжидлардан бирига кирдим, у ерда А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг сахобаларидан бири халқа таълим қилаётган скан, қарасам улар орасида қора ксзли, ёқимтой, ташқи ксриниши ссда қоладиган бир бола хам бор скан. Қачон ораларида келишмовчилик чиқиб қолса улар халиги болага мурожаат қилишарди. Мен ёнимдаги кишидан ссрадим: «Ким бу?..", "œМуаз ибн Жабал (родисллоху анху)" деди у киши.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 25 Fevral 2007, 14:46:23

Бундан ажабланадиган бирон бир холат йсқ. Муаз ёшлигиданоқ А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг мадрасаларида сз қслларида таълим олдилар ва илимни жуда зср сгалладилар. А­нг схши сқитувчининг снг схши сқувчиси бслдилар. Муазни шаходат номаси, съни у киши учун Аллох расулининг ссзи кифосдир. («Муаз ибн Жабал умматимнинг ичида халол ва харомни схши билувчироқдир») Мухаммад (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг уматлари ичида олий мартабада бслишликларига сабаб, А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг олдиларида қуръонни жамлаган олти сахобаларнинг бири бслдилар. Қачон сахобаларнинг бирон бир ишида Муаз ибн Жабал (родисллоху анху) иштироқ етсалар, унга қулоқ солиб маслахат ссрашар сди. Шунингдек у киши сътиборли ва кенг қамровли илим сохиби бслган сдилар.
*   *   *
Саховатли А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) Макка фатх қилингандан сснг қурайшликлар исломга тсда-тсда бслиб кира бошладилар, Аллохнинг А асули исломни уларга сргатишлик учун Муаз ибн Жабал (родисллоху анху)га Маккада қолиб қуръон ва шариатни сргатишликни буюрдилар, у кишини мусулмонларга намуна қилиб исломга хизмат қилдирдилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 25 Fevral 2007, 14:46:43

Яман қиролларидан А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)га слчи келиб, улар исломни қабул қилишганлиги ва уларга снги динни сргатишлик учун одам юборишлик хабарини беришди. Бу ишни бажаришликка А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) Муаз (родисллоху анху)ни бошлиқ қилиб жамоат юборишликка қаст қилдилар. Муаз (родисллоху анху)ни от устига стказиб, сзлари ёнларида пиёда юриб кузатиб чиқдилар, узоқ юргандан сснг..:
   "œА­й Муаз! мен келаси йил бу ёруғ дунёда бслмасам керак, сен мен билан бошқа ксриша олмасанг керак.. сен қайтганингда меннинг қабрим ва масжидим олдидан стсанг керак. Суюкли кишиларидан бу ссзларни сшитганларидан сснг Муаз чидай олмасдан йиғлаб юбордилар, у киши билан бошқа мусулмонлар хам йиғладилар.
*   *   *
Лайғанбаримиз (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг башоратлари рост бслиб чиқди, Муаз (родисллоху анху) у кишини бошқа ксрмадилар.. .. А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам) бу дунёдан Муаз ибн Жабал (родисллоху анху) Ямандан қайтмаслариданоқ ксз юмган сдилар. Мадинага келганларида жуда қаттиқ қайғурдилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 25 Fevral 2007, 14:47:13

Вақтлар стиб Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху)нинг халифалик йиллари келди, у киши Муаз (родисллоху анху)нинг «Бану Килоб» қабиласига юбориб, бойлардан солиқ йиғиб камбағалларга тақсимлаб беришни буюрдилар. Бу ишни бажариб қайтганларидан сснг хотинлари олдига бордилар, кийимларини ювишлик учун хотинларининг бсйнига осиб қсйдилар.. .. Хотинлари у кишидан ссради:
   «Қани сз ахлиз учун олиб келган хадснгиз?»
   "œМен билан дойим мени кузатиб юривчи бслди" - деди Муаз.
Хотинлари хайрон бслиб:
   Сиз ахир аввал А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг ва Абу Бакр (родисллоху анху)нинг вақтларида снг ишончли кишилардан сдингиз-ку? Умар (родисллоху анху) Сизга ишонмасдан устингиздан қсриқчи қсйиб қсйдими?
Кейин хотинлари Умар (родисллоху анху)ниниг хотинига Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху)дан шикост қилидилар.
Бу хабар Умар (родисллоху анху)га етиб боргач жахиллари чиқиб, Муаз (родисллоху анху)ни сз хузурларига чақириб ундан ссрадилар:
   "œА­й Муаз мен қачон сенинг устингдан қсриқчи қсйиб, кузатишни буюрган смушман?"
   "œЙсқ.. А­й Амрул мсминин! Мен сз хотинимга бошқа бахона топа олмасдан сзимни оқлаб, шундай деган сдим".
Умар (родисллоху анху) кулиб юбордилар.. .. ва у кишига озгина хадс бериб дедилар:
   «Боргин аёлингни шу билан рози қилгин»

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 25 Fevral 2007, 14:48:09

Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху) шомга Язид ибн Абу Суфён (родисллоху анху)ни слчи қилиб юбордилар, у киши бориб халифага шом ахлига қуръондан дарс берадиган инсонлар кераклиги хақида слчи юбордилар. Шом ахлининг кспчилиги шариат ва қуръондан дарс бера оладиган кишига мухтож сдилар. А­лчи келиб деди: "œА­й амирул мсьминин! Сиздан илтимосим шул-ки, уларга таълим берадиган инсонни шомга юборсангиз.
Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху) хузурларига беш кишини чақирдилар, Муаз ибн Жабал (родисллоху анху), Убода ибн Сомит (родисллоху анху), Абу Айуб ал Ансорий (родисллоху анху), Убай ибн Кааб (родисллоху анху) ва Абу Дардолар (родисллоху анху)ни.. .. буларнинг хаммалари А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг зомонларида Куръонни жамлаган кишилар сди.
Умар (родисллоху анху) дедилар:
   "œШомдаги биродарларингиз сизлардан ёрдам ссраб уларга қуръон ва динимизни таълим бера оладиган инсонни юборишлигимизни ссрашибди. Сизлардан уч кишини танлаб юборишга менга ёрдам берсангизлар, агар хохласангиз қурра ташлангизлар.
   "œАима қиламиз қурра ташлаб, Абу Айуб қари инсон, Убай ибн Кааб сса касалвон бслсалар, биз уч киши қолдик" — дедилар.
Умар (родисллоху анху) дедилар: 
   "œБирларингиз Хисмонга ва сна бирингиз сса Дамашққа ва охирингиз Фаластинга борасизлар."
Шундай қилиб А асулуллох (саллаллоху алайхи ва саллам)нинг уч сахобалари Умар ибн Хаттоб (родисллоху анху)нинг буйруғлари билан йслга отландилар. «Хисмонга» Убода ибн Сомит (родисллоху анху) тушдилар, «Дамашққа» Абу Дардо (родисллоху анху) ва Муаз ибн Жабал (родисллоху анху) сса «Фаластинга» бордилар.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Munira xonim 25 Fevral 2007, 14:48:25

Фаластинга борганларида Муаз ибн Жабал (родисллоху анху)ни вабо касали ушлади. Ўлимлари олдидан юзларини қиблага қаратиб шу ссзларни қайтардилар:
   "œХуш келибсан сй слим! Мана кспдан бери кутаётган зиёратчим (съни слим фариштаси) хам мени олдимга келди" - кейин юзларини осмонга қаратиб дуо қилдилар: «А­й Аллохим! Ўзинг биласан мен бу дунёни унча схши ксрмайман, ва мен дарё ёки дарахзор барпо қилгани келмадим. Мен бу дунёга фақатгина илм мажлислари ва зикр халқасида иштирок стиб қиёматни кутиш учун келдим. А­й Аллохим! Менинг жонимни схшилик билан қабул қил ва мсминлар қаторида жонимни олгин...»
Шунданг сснг Муаз ибн Жабал (родисллоху анху)нинг жонлари хамирдан қил суғирилгани каби секингина таналаридан узилди. Аллох у кишини сз ахилларидан узоқда ва сзининг йслида жонларини олди.
Аллох у кишидан ва ахли оилаларидан рози бслсин.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:42:23

SUROQA IBN MOLIK

"œEy Suroqa! Kisroning bilak uzugini taqqaningda qanday bo‘larkin?"(Muxammmad Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam)dan)

Erta tongdan Qurayshning axli qattiq sarosimaga tusha boshladi. Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) qorong‘u kechada Makkani tark qildi degan xabarlar tarqala boshladi. Qurayshning kattalari dastlab bu xabarlarga ishonishmadi. Keyin ular Bani Xoshim uylarini birma-bir qarab, Paygambar (sallalloxu alayxi va sallam)ni qidira boshladilar, saxobalarning uylarini birma-bir surishtib, xatto Abu Bakr (rodiyalloxu anxu)ning uylariga xam borishdi, ularga qizlari qarshi chiqdi.
   Abu Jaxl so‘radi: "œEy qizaloq! Otang qani?"
   Qizlari javob berib: "œMen bilmayman qaerdalar xozir" Abu Jaxil qo‘lini ko‘tarib o‘zining bo‘yniga qattiq urdi-ki, xatto qulog‘idagi ziragi yerga tushdi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:42:46

* *  *
Quraysh kattalari Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) Makkani tashlab ketganligini aniq bilishgach, g‘azablana boshladilar. Va o‘zlari bilan izquvar yonlab Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam)ning izi Makkaning qaysi tarafidan ketganligini bilish uchun qidira boshladilar. Izlaridan borgan izquvar (Saur) boshliqlariga dediki:
   "œIzlar shu g‘orgacha keldi, ular shu yaqin orada".
Qurayshning kattalari bu gapni aytganlarida ular xato qilmagan edilar. Xaqiqatdan xam Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) va uning ikki do‘sti g‘or ichida edilar. Qurayshliklar shundoqqina ularning tepalarida turishgan edi, xatto ularni oyoqlari g‘or tarafga qarab kelayotganini ko‘rgan Abu Bakr (rodiyalloxu anxu) yig‘ladilar. Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) xotirjam, muloimlik bilan unga go‘zal qarash qilib, rostgo‘ylik bilan shivirladilar.
Abu Bakr (rodiyalloxu anxu) turgan joylarida:
   "œAlloxga qasamki Ey Rasulullox! Men o‘zim uchun yig‘layotganim yo‘q balki, Ular sizga yomonlik qilishliklaridan xovotirdaman."
Saxovotli Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) xotirjamlik bilan
   "œEy Abu Bakr (rodiyalloxu anxu)! А‚amgin bo‘lmang, albatta Allox biz bilan birgadir".

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:42:57

Shu ondayoq Abu Bakr (rodiyalloxu anxu)ning qalblariga xotirjamlik tushdi va tashqaridagi oyoqlarga qarab aytdilar:
   "œAgar ularni birontasi oyoqlari ostiga qarasalar albatta bizni ko‘rib qolishadi."
Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam):
   "œEy Abu Bakr (rodiyalloxu anxu)! Gumondamisiz ikki kishimiz deb, axir Allox uchunchimizdir-ku?"
Qurashliklar orasidan bir kishi aytdiki:
   "œKelinglar g‘orga tushib ichiga kiramiz."
Umaya ibn Xalaf kesatib:
   "œKo‘rmayapsanmi g‘or og‘zidagi o‘rgimchak inini? Axir Allox bu inni Muxammad dunyoga kelmasidan oldin qo‘yib qo‘ygan-ku" - javob berdi.
Abu Jaxil uning so‘ziga qo‘shilib:
   "œLot va Uzzoga qasamki! Meni xisobimcha ular bizga yaqin va bizni eshitib, ko‘rib turishibdi, lekin xozir ularni ko‘rmayabmiz. Ko‘zimizni sexirlab qo‘yishganligidan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:43:08

                                      *  *  *
Shunga qaramasdan, Qurayshliklar umidlarini uzmadilar. Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam)ni topishlik uchun bo‘lgan xarakatlari susaymadi. Ular boshqa qabilalarga xam, Makka va Madina oralig‘ida yashovchi qavmlarga xam xabar berib, Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam)ni o‘liginimi yoki tiriginimi olib kelgan kishi uchun 100 ta tuya mukofat e’lon qilishdi.
*  *  *
Suroqa ibn Molik Al-Majidii «Makka» yaqinidagi «Qudayd» degan joydagi yig‘inda ishtirok etdi, shu yig‘inda qurayshliklardan biri ishtirok etib, ularga Quraysh qavmi Muxammadni tirigigami yoki o‘ligigami 100 ta tuya mukofot tayin qilishganligini xabarini yetkazdi.
Suroqa 100 ta tuyani eshitib, o‘sha ondayoq qanday bo‘lsa xam qo‘lga kiritishlikni re qo‘ydi. Lekin o‘zini qo‘lga olib, boshqalarni qo‘zg‘atmaslik uchun biron bir so‘z chiqarmadi.
Suroqa majlisdan chiqmasdanoq uning qavmidan bir kishi kelib aytdi-ki: "œAlloxga qasamki! Men xozir uch kishini Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) va uning ikki yo‘lovchisini ko‘rgandek bo‘ldim. Gumon qilamanki  ular Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) va Abu Bakr va yo‘lboshchilaridir.
Suroqa dedi:
   "œYo‘g‘-e ular yo‘qolgan tuyalarini izlab yurgan falonchining o‘g‘ilaridir?
   "œBo‘lishi mumkin" - deb jim bo‘ldi xaligi kishi.
Qavmdan biron bir kishini shubxaga solmaslik uchun Suroqa majlisda ozgina o‘tirdi. Qavm boshqa so‘zga o‘tgandan keyin, sekingina bildirmasdan uylariga borib xizmatkorlariga otlarini boshqalarga bildirmasdan vodiyning o‘rtasiga bog‘lab qo‘yishlikni buyurdi. Keyin xizmatkorlariga qurol aslaxalarini tayorlab, orqa ko‘chadan xech kimga ko‘rsatmasdan olib borib otining yoniga qo‘yib qo‘yishlikni buyurdi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:43:19

*   *   *
Qurollanib Suroqa otiga mingashib, otini choptirganicha Muxammmad (sallalloxu alayxi va sallam)ni qidirib, quraysh qavmidan biron bir kishi undan oldin mukofotni olmasligi uchun shoshildi.
*   *   *
Suroqa ibn Molik o‘z qavmi orasida zo‘r chavandoz edi, uning ustiga oti zotdor, bo‘yni uzun va baquvvat, uchqur otlardan edi. Suroqa shoir tabiyatli va so‘zga usta, yaxshi iz quvar va yo‘llarni yaxshi biladigan kishi edi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:43:29

*   *   *
Suroqa jon-jaxti bilan otni choptirib oldinga intildi, birdan oti qoqilib, Suroqa otdan yiqilib tushdi. Bu xoldan jaxli chikib:
   «Nima bo‘ldi endi? Bu ot bilan sen uzoqqa borolmaysan.» - dedi.
Va yana o‘ziga kelib, otiga mingashdi va yana choptirib ketdi. Ko‘p o‘tmasdan yana qoqilib tushdi. Suroqaning jaxli oldingisidan xam qatiqroq chiqdi, lekin orqasiga qaytishlikni iloji yo‘q edi, yuzta tuyani yodiga olib yana yo‘lini davom ettirdi. Xali oti toyilgan joydan uzoq ketmasdanoq Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) va uni ikki yo‘ldoshini ko‘rib qoldi. Suroqa qo‘lini kamoniga cho‘zdi-yu, lekin qo‘li joyida qotdi.. .. Qarasaki oti joyida turganicha yerga kirib boryapti. Uning ustiga chang ko‘tarildi, ko‘zlari oldidagini ko‘rmay qoldi.. .. Suroqa otini qo‘zg‘atmoqchi bo‘ldi-yu, biroq otini qo‘zg‘atolmadi, go‘yo bir kishi uning otining oyoqlarini temir mixlar bilan qoqib qo‘ygandek. Ovozining boricha baqirib, Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) va uni yo‘lovchisiga qarab:
   «Ey sizlar! Robbingizdan so‘ran-ki u meni otim oyoqlarini bo‘shatib yuborsin va men sizlarga so‘z beraman-ki, orqalaringizdan boshqa quvmayman».
Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) duo qildilar va uni otlari oyoqlari bo‘shatib yuborildi. Suroqaning ochko‘zligi uni aldab qo‘ydi. Va yana u ularni orqasidan quvdi. Bu safar uni otining oyoqlari avvalgisidan ko‘ra yerga ko‘proq botib ketdi. . ... Suroqa yana yo‘lovchilarga qarab yordam so‘rab baqirdi:
   "œMen sizlarga bor yo‘q ozuqamni va qurol aslaxamni beraman. Bu safar Alloxga qasam keltiramanki, ortimga qaytib ketaman."
Paygambar (sallalloxu alayxi va sallam) va ikki soxiblari Suroqaga deyishdi:
   «Seni oziq-ovqat, qurollaring bizga kerak emas. Biz seni bizni ortimizdan ergashishlikni to‘xtatib ortinga qaytishligingni xoxlaymiz.. ..»
Keyin Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) duo qilib, Suroqaning otini bo‘shatishligini so‘radilar.. .. Suroqaning oti bo‘shaldi. Ortiga qaytay deb turganida, Suroqaga Payg‘ambar (sallalloxu alayxi va sallam) va ikki soxiblari:
   «Sen biz bilan qolishlikni xoxlamaysanmi?» deb so‘rashdi.
Suroqa dedi:
   "œAlloxga qasamki! Ey Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam), Siz olib kelgan din to‘g‘ri ekan, men bildim-ki, bir kun kelib Siz g‘alaba qilasiz, menga so‘z bering-ki, men sizning oldingizga borganimda xurmat bilan kutib olaman deb va menga xozir yozib biring..
Alloxning Rasuli Abu Bakr (rodiyalloxu anxu)ga yozib berishlikni buyurdilar, suyak bo‘laklariga yozib unga uzatdilar, ajralib ketayotganida Rasullullox (sallalloxu alayxi va sallam) Suroqaga qarab dedilar:
   «Ey Suroqa! Kisroning bilak uzugini taqqaningda qanday bo‘larkin?»
Suroqo xayron bo‘lib so‘radi:
   «Forslarning podshoxi Xusroy ibn Xurmizonni aytayabsizmi?"
-   "œXa, Xusroy ibn Xurmizonni"..- dedilar.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:43:46

*  *  *
Qaytayotganida yo‘lda, Suroqa Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam)ni qidirib yurgan odamlarni uchratdi, ularga qarab dedi: "œOrtingizga qaytingiz men xar bir joyni sinchiklab chiqdim, ularni topa olmadim, sizlar meni yaxshi iz quvarligimga shubxalanmasangiz xam bo‘ladi.
Odamlar u kishni eshitib ortlariga qaytishdi. Suroqa o‘zining iymonini, Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) va ikki soxiblari bilan uchrashganligini ular «Madinaga» eson omon yetib olishguncha maxfiy tutdi. Keyin bo‘lgan voqeani ularga xammasini gapirib berdi. Abu Jaxil Suroqani Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) bilan uchrashganligini eshitib, so‘ng Suroqani qoralay boshladi:
   "œShunday imkoniyatni qo‘rqoqligidan qo‘ldan boy beribdi.
So‘roqa bu malomatlarga javob qildi:
   "œEy Abu Xakam! Agar sen meni otimni oyoqlari botib qolganligini ko‘rganingda, Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) Alloxni Rasuli ekanligiga, va xech kim unga qarshi tura olmasligiga senda biron bir gumon qolmasdi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:43:56

*  *  *
Yillar ketidan yillar o‘tdi ...
Qachonlardir Makkani noilojlikdan qoldirib qayg‘u bilan tark etgan Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) bugun endi mardonavorlarcha g‘alaba qilgani, minglab o‘tkir qurollangan saxobalar bilan qaytardilar. ..
Vaqti-ki Quraysh kattalari yer yuzini to‘ldirib kelayotgan saxobalar bilan uchrashganliklarida, qo‘rqqanlaridan titrab so‘ray boshladilar.
   "œEndi bizlarni nima qilmoqchisizlar?"
Payg‘ambarlarga xos ulug‘ xislat bilan ularga:
   "œBoringlar sizlar ozoddirsizlar» ... dedilar.
Shundan keyin Suroqa ibn Molik yo‘lga otlanib, Rasullullox (sallalloxu alayxi va sallam) xuzurlariga o‘zini islomga oldin kirganligini oshkor qilishlik uchun va o‘n yil oldin yozdirib olgan bitiklarini xam o‘zi bilan olib keldi.
Suroqa (rodiyalloxu anxu) aytadilar.. .: 
   «Rasulullox salloloxi alayxi va sallamni «Jiyron»da (Makka bilan Toif o‘rtasidagi joy) uchratdim». Borganimda men Ansorlar jamoasiga yo‘liqdim. Ular meni qurshab olib, nayzalarini ko‘ndalang tarafi bilan meni nuqtay boshladilar: "œEy bu yerdan ket, ket bu yerdan!" Men shunga qaramasdan ularning jamoasini kesib o‘tmoqchi bo‘lganimda Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) tuya ustida o‘tirgan xolda kelib qoldilar. Men qo‘limdagi bitikni ko‘tarib, ovozim boricha "œEy Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam)! Men Suroqa ibni Molik bo‘laman. Qo‘limdagi esa Siz bergan bitik... Alloxning Rasuli: «Yaqinroq kel! Ey Suroqa .. . Bu kun vafolar va yaxshiliklar kunidir.»
Rasulullox salloloxi alayxi va sallam bilan ko‘rishganidan so‘ng Suroqa ibn Molik (rodiyalloxu anxu) ular bilan bir necha oy birga bo‘ldilar xolos. Xatto Allox o‘z Rasulining muborak jonini olgunga qadar. Suroqa qattiq qayg‘uga tushdi.. U bir yencha yil oldin yuzta tuya uchun o‘ldirmoqchi bo‘lgan kishisi bilsaki yer yuzining barcha tuyalari uning bir tirnog‘iga xam arzimas ekan.
Suroqa bir necha yillar oldin Alloxning Rasuli tarafidan unga aytilgan so‘zni qaytarar: «Ey Suroqa Kisroning bilak uzugini taqqaningda qanday bo‘larkan-a?»
Va u kishining qalbida bir kun kelib, o‘sha bilak uzukni taqishligiga shubxa yo‘q edi.   

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:44:12

*   *   *
Ko‘p o‘tmasdan Abu Bakr (rodiyalloxu anxu) va undan so‘ng Umar ibn Xattob Al Farrux (rodiyalloxu anxu)ning xalifalik davrlari boshlandi. Umar ibn Xattob (rodiyalloxu anxu)ning xalifalik davrlarida musulmonlar ko‘p joylarni zabt etishdi va Fors mamlakatini xam fatx etishdi. Ular mustaxkam Qal’alar ostida jang qilib oxiri Forslar saltanatini boyligi bilan qo‘lga kiritishdi. Umar (rodiyalloxu anxu)ning xalifalik yillari oxirgi kunlarida Madinaga Saad ibn Abu Vaqqos (rodiyalloxu anxu) xursandlik bilan g‘alaba xabarini olib keldilar. Ular o‘zlari bilan musulmonlar g‘aznasining Alloxning yo‘lida qo‘lga kiritilgan, besh qismiga teng keladigan g‘animatlarini topshirdilar.
Umar (rodiyalloxu anxu) g‘animatlarga nazar solib, ular orasidagi bir qimmat baxo Kisroning taqinchoqlari va qimmat baxo ko‘zlar qadalgan tojisiga ko‘zlari tushdi. Ular orasida antiqa bilak uzuk xam bor edi.   Qo‘llaridagi kaltak bilan ularni ustini yopib qo‘yib, so‘ng atrofga qarab:
   "œJangchilar albatta yaxshi va xalol ishlashdi."
Ular orasida Ali ibn Abu Tolib (rodiyalloxu anxu) turib aytdilarki:
   "œAlbatta Siz oliyjanob kishidursiz, agar qo‘l ostingizdagilarga oliyjanoblik qilmaganinggizda, ular xam oliyjanoblik qilmagan bo‘lur edilar, ey mo‘minlar amiri!"
Umar ibn Xattob (rodiyalloxu anxu) Suroqa ibn Molik (rodiyalloxu anxu)ni chaqirib, u kishiga Xusroning ko‘ylagini va shalvarini va oyoq kiyimlarini berib o‘zlari belbog‘ bilan Kisroning tojisini taqib qo‘ydilar. Bu xodisani musulmonlar Alloxu akbar .. Alloxu akbar .. deb olqishlashdi.
Umar (rodiyalloxu anxu) Suroqa (rodiyalloxu anxu)ga qarab dedilar:
   "œMadlaj qavmining bolasiga qarang. Vox, vox, Kisroni toji va bilakuzugini taqib olganini qarang.
Boshlarini osmonga qaratib Umar (rodiyalloxu anxu) duo qildilar:
   «Ey Allox! Sen bu mollarni Rasulullox sallalloxu alayxi va sallamga bermading, va mendan senga yaxshiroq bo‘lgan Abu Bakrga xam bermading... va o‘zingdan panox so‘raymanki meni karix (yomon) ko‘rmaginki menga shularni berganing uchun.
Umar xamma g‘animatlarni musulmonlarga taqsimlab bo‘lgunlaricha joylaridan jilmadilar. Allox xammalaridan rozi bo‘lsin.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:46:29

TALXA IBN UBAYDULLOX TAMIMI

"œKim o‘lganidan keayin xam yerda yurgan kishini ko‘rmoqligi xursand qilsa, bas u Talxa ibn Ubaydulloxga qarasin." (Muxammad Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam)dan)

 Quraysh axlining tijorat karvonlaridan biri Shomga qarab yo‘l oldi. Talxa  ibn  Tamimi (rodiyalloxu anxu) ular bilan birga edi. Karvon Busra shaxriga (Busra Suriyadagi  shaxarlardan biri edi) kirib keldi.
Qurayshning ulug‘ savdogarlari oldi-sotti qilishlik uchun odamlari ko‘p bozorga shoshildilar. Kichkina yosh bola bo‘lishlariga qaramasdan, katta savdogarlar kabi savdo sotiqni yaxshi biladigan, zakovotli, nozik ishlarda ular bilan birga raqobat qilar edilar.
Ertalabdan to kechgacha Talxa (rodiyalloxu anxu) vaqtlarini bozorda o‘tkazdilar, Xar-xil o‘lkalardan odamlar bozorga oqib kelar edi. Shunday kunlarning birida bir xodisa yuz berdiki, shu  sababdan butun xayotlari o‘zgarib ketdi.
Keling so‘zni yaxshisi "œTalxa ibn Ubaydullox (rodiyalloxu anxu)ga" bersak, ular o‘zlarining qiziqarli xayotlarini bizga so‘zlab bersinlar. 

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:46:58

*   *   *
Talxa (rodiyalloxu anxu) aytadilar:
   "œBusro bozorida yurganimda, nasroniy dini roxiblaridan biri odamlarni o‘ziga chaqirdi: "œEy savdogarlar jamoasi! Oralaringizda Makka axlidan biror kishi bormi?" Men yaqinroq bo‘lganim sababli shoshilib, "œmen Makka axlidanman dedim".
   "œOralaringizda "œAxmad" ismli kishi bormi?" - deb so‘radi.
   "œKim u  "œAxmad"œ?" - dedim.
   "œAbdul Mutallibning o‘g‘li Abdullox" - dedi roxib. "œShu oy u kishining  kelishlari  kerak va u oxirgi Payg‘ambarlardandur. U sizlarning Makka yeringizdan chiqadi va qora toshli yeringizga joylashadi, xurmo va chuchuk suv bor joyga. Ey yigit! uning oldiga shoshiling."
Talxa davomida aytadilar :
   "œRoxibning aytganlari qalbimga joylashib qoldi. Men tuyalarim oldiga shoshilib ularni Makkaga qaytishlikka xozirladim, shoshganimdan karvonimni xam qoldirib ketdim. Yetib kelib o‘z axlimdan so‘radim: "œMakkada men yo‘g‘imda biron kor xol bo‘ldimi? Menga aytishdiki: "œXa Abdulloxning o‘g‘li Muxammad chiqib, o‘zini oxirgi Payg‘ambar deb e’lon qildi. Unga Abu Kuxofa ya’ni (Abu Bakr) ergashdi.
Talxa dedilar:
   Men Abu Bakrni juda yaxshi bilar edim. U  kishi  yoqimli va  ko‘pchilikni ichida obro‘li inson edilar. Xalol va rostgo‘y tijoratchi va biz u kishi bilan do‘st bo‘lib, ko‘p vaqtlarimni u kishining oldida o‘tkazishlikni yaxshi ko‘rardim. Undan tashqari "œqurayshliklar" tarixini yaxshi bilar va nasablarini ajrata olar edilar. Oldilariga borib so‘radim: "œOdamlar Abdulloxning o‘g‘li Muxammadni oxirgi payg‘ambar va siz u kishiga ergashgan emishsiz,  shu to‘g‘rimi?", "œXa", - deb javob berdilar. Keyin u kishi menga Payg‘ambar xaqida gapirib berdilar va meni xam u kishiga ergashishlikka targ‘ib qildilar. Men xam Abu Bakirga roxibdan eshitganlarimni gapirib berdim. U kishi xayron qolib dedilar: "œMen bilan birga Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam)ning oldilariga borgin, bu xabarni o‘zing u kishiga aytib bergin, keyin ular nima deganlarini eshitamiz.
Alloxning diniga targ‘ib qilishlik uchun. Talxa (rodiyalloxu anxu) qissalarini davom ettiradilar:
   Men va Abu Bakr (rodiyalloxu anxu) ikkimiz Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam)ning oldilariga borganimizda u kishi menga islomni qabul qilishlikni taklif qildilar va qur’on oyatlaridan menga tilovat qilib berdilar, dunyo va oxirat xabarlarini yaxshi yetkazdilar. Allox qalbimni islomga ochdi. Men u kishiga "œBusradagi" bo‘lgan voqeani so‘zlab berdim. Mening so‘zimdan Muxammad (sallalloxu alayxi va sallam) juda xursand bo‘ldilar, bu shundoqqina yuzlaridan ko‘rinib turar edi. Keyin men ular oldida oshkor qilib imon keltirib, shaxodatni aytdim "œGuvoxlik beraman Alloxdan o‘zga ilox yo‘q va Muxammad Alloxning elchisi", Abu Bakr (rodiyalloxu anxu)ning sharofatlari bilan men islomni 4 chi bo‘lib qabul qildim.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:47:09

*   *   *
Bu  qurayshlik bolani islomni qabul qilishidan uning yaqinlarini bir chaqmoq urgandek bo‘ldi. Xammadan ko‘proq onasini jaxli chiqib qayg‘urdi. Saxiyligi va xalqparvarligidan onasi uni qavmining kattasi bo‘lishligiga umidvor edi.
*   *   *
Talxaning qarindoshlari uning yangi dindan yuz o‘girishini istaganlarida, xuddi ulkan tog‘ joyidan qimirlamagandek, uning xam qaytmasligini bilishdi. Yaxshi gapga kirmaganlikdan umidini uzgan qavm og‘ir qiynoqlarni qo‘llay boshladilar.
Mas’ud Ibn Xarash so‘zlab beradilar:
   "œSafo va Marvo tog‘lari orasida sayr qilayotgan edim (sayr qilishlik joxiliyat xayitida xam bo‘lgan). Ko‘p odamlar bir yigitni ketidan kelishayotganini ko‘rdim, qo‘llari bo‘yniga bog‘langan, orqasidan nuqtab, boshiga qarab urishar edi. Ularning orasida bir qariya ayol xam bor edi. U ovozini boricha uni xaqoratlab kelardi. Men so‘radim: Bu yigit nima qildi? Javob berishdiki: "œBu Talxa Ibn Abdullox, o‘zining dinidan voz kechgan va qandaydur xoshimiyga ergashgan kimsa." Unday bo‘lsa orqasidagi qari ayol kim?: "œBu ayol Assaba Bint Al Xazromi, shu yigitni onasidur.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:47:23

*   *   *
Shundan  so‘ng  Nofal ibn Xuaylid, qurayshliklar bu kishini (qurayshning sheri) deb laqablashardi, Talxa ibn Ubaydullox (rodiyalloxu anxu)ning yonlariga kelib, arqon bilan qo‘llarini qattiq bog‘ladi va Abu Bakr (rodiyalloxu anxu)ni xam ikki qo‘lidan bog‘lab, ularni ustilarida xar-xil qiynoqlarni o‘tkazish uchun, ikkovlarini Makkaning aqli zaiflari qo‘liga topshirdi. Shu sababdan Talxa (rodiyalloxu anxu) va Abu Bakr Siddiq (rodiyalloxu anxu)ni "œikkisi bog‘langan" deb chaqirishar edi.
*   *   *
Kunlar ketidan kunlar o‘tib, xodisalar birin ketin bo‘lib o‘tdi. Talxa (rodiyalloxu anxu) o‘sib kuch quvvatga to‘lishdi. Allox va Rasulining yo‘lida ulg‘ayib katta bo‘ldi. Talxa (rodiyalloxu anxu)ning islomga bo‘lgan qattiyatliklari va sadoqatliklari xamma musulmonlar uchun o‘rnak bo‘ldi. Xatto "œtirik shaxid"œ degan nom oldilar, Alloxning Rasuli u kishini bir necha nomlar bilan nomladilar (yaxshi Talxa, saxovatli Talxa, ko‘ngli keng Talxa) deb chaqirar edilar. Bu xar-xil laqablarning o‘z tarixi bor va ularning xammasi biridan qiziqarliroqdur.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:47:36

*   *   *
"œTirik shaxid" laqabining qissasi "œUxud  jangi" kunida musulmonlar Alloxning Rasulini tashlab qo‘yganida, oldilarida faqatgina 11 kishilik ansorlar va muxojirlardan iborat jamoat qolganida yuz berdi. Talxa ibn Ubaydullox (rodiyalloxu anxu) va Alloxning Payg‘ambari tog‘ tarafga qarab chekinishayotgan paytda, mushriklar ularga tashlanib Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam)ni o‘ldirmoqchi bo‘lishgan edi.. Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) aytdilar:
   "œKim ularni orqasiga qaytarib, men bilan birga jannatda bo‘lguvchidur?"
   Talxa "œMen ey Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) dedilar.
   Â¬va yana bir kishi ansorlardan "œMen" dedi.
   Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) ansoriga ruxsat berib, menga sen qol dedilar. Ansori dushmanning xujumini qaytarib shaxid bo‘ldi. Mushriklar yana xujum qilib musulmonlar jamoasini o‘rab oldilar.
Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) dedilar:
   "œMushriklarni qaytaruvchi yana kim bor?"
   "œMen, yana chiqdim" - Alloxning Rasuli yana izn bermadilar.
   "œUnda men u ishni qilaman" - deb ansorlardan bir kishi chiqdi.
   Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) yaxshi sen bor dedilar. Bu ansori xam mardonavorcha kurashib shaxid bo‘ldi.
Alloxning rasuli tog‘ tarafga qarab ko‘tarilayotganlarida mushriklar yana o‘rab oldilar. Shunda Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) yana qaytaruvchi kim bor dedilar. Talxa (rodiyalloxu anxu) bu safar "œYana men" deb izn so‘radilar. Bu safargisida Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam) u kishiga ruxsat berdilar, boshqa ansorlar xammasi shaxid bo‘lgan edi.
Allox rasulining muborak tishlari sindi, lablari yorilgan, yuzlaridan qon oqardi, oyoqlari lat yegan, charchaganlikdan xollari yo‘q edi. Talxa (rodiyalloxu anxu) mushriklarga tashlanib ularni daf qildilar. Keyin orqalariga qaytib kelib, Payg‘ambarimiz (sallalloxu alayxi va sallam)ga toqqa chiqishlari uchun yordamlashdilar. Bir qancha vaqtdan so‘ng u Rasulullox (sallalloxu alayxi va sallam)ni yerga o‘tkazib, so‘ng yana mushriklarni yo‘q qilgani jangga kirib ketdi.
Abu Bakr (rodiyalloxu anxu) aytadilar:
Bu vaqtda men va Abu Uboda ibn Jarrox (rodiyalloxu anxu) ikkimiz Rasululox (sallalloxu alayxi va sallam)ga yaqin edik. U kishining oldilariga yordam uchun borganimizda:
   "œMeni xoli qo‘yinglar, do‘stingiz uchun yordamga shoshilinglar (Abu Talxani nazarda tutib aytdilar)."
Talxa bir necha joyidan jaroxatlangan edi. Qilich zarbidan, kamon o‘qidan, nayza zarbasidan qonlar oqardi, jang vaqtida bir qo‘llari kaftidan kesilib chuqurchada yotardi "œkaftlar". Shundan keyin Alloxning Rasuli aytdilar: "œKimning o‘limdan keyin xam yerda yurgan kishiga qarashligi xursand qilsa, bas u Talxa ibn Ubaydulloxga qarasin".

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:47:47

*   *   *
Talxa ibn Ubaydullox (rodiyalloxu anxu)ning "œtirik shaxid" qissalari shundaydur. Boshqa laqablari xususida to‘xtalsak "œsaxovotli va bag‘ri keng" bularning xar birini o‘zining aloxida qissalari bor:
Bilamizki Talxa (rodiyalloxu anxu) katta tijoratchi edilar. Bir kuni  "œXadramautdan" qilgan savdolari uchun u kishi 70 000 dirxam foyda ko‘rdilar. Shu kechasi uxlay olmasdan chiqdilar, yonlariga xotinlari Ummu Gulsum, Abu Bakr Sidiq (rodiyalloxu anxu)ning qizlari kirib dedilar:
   "œNima bo‘ldi sizga? Ey Muxammadning otasi, naxotki bizdan biron birimiz sizni xafa qilgan bo‘lsak?"
   "œYo‘q" — dedilar Talxa (rodiyalloxu anxu), - sen musulmon kishida bo‘ladigan eng yaxshi xotindursan. Lekin men kechasi bilan o‘zimga savol berib qiynaldim: "œBir inson uyida shuncha boylik bo‘la turib, qanday qilib tinch uxlay oladi, o‘zining Robbisi xuzurida nima deb xisob beradi?"
   "œNima uchun bu sizni tashvishga solayapti?" — deb so‘radi xotinlari.
   "œ¡zing o‘ylab ko‘rgin, atrofimizda shuncha muxtojlar bo‘la turib qanday xotirjam bo‘lay".
   "œErtalab bu pullarni ular orasida taxsimlar berib yuboring" - dedi xotinlari. Allox sendan rozi bo‘lsin sadoqatli insonning qizi va sadoqatli xotin deb xursand bo‘ldilar. Ertalab bu pullarini va boshqa boyliklarni Talxa (rodiyalloxu anxu) ansor va muxojirlar orasida taqsim qilib berdilar.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muhammad 20 Iyun 2007, 07:48:11

*   *   *
Rivoyat qilishadiki, Talxa (rodiyalloxu anxu)ning oldiga bir kishi kelib u bilan qarindoshligini va unga yordam berishni so‘radi. Talxa (rodiyalloxu anxu) dedilar:
   "œMeni oldimda xech kim bu qarindoshlikni xabarini aytmagan edi. Agar xoxlasang meni bir yerim bor, uni Usmon ibn Affon mendan 3000 dirxamga so‘rab turibdi, xoxlasang sotib pulini olib beraman yoki xovlini olgin."
U kishi pulini olishlikni so‘radi, Talxa (rodiyalloxu anxu) shu pulning xammasini berib yubordilar.  Allox u kishidan rozi bo‘lsin (Saxovotli va ochiq ko‘ngil) deb chaqirgan Rasulillox (sallalloxu alayxi va sallam)ning xam Allox qabrlarini nurga to‘ldirsin.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:29:23

Xamza ibn Abdul Muttalib

"œAllohning arsloni va mujohidlar sayyidi"

Makka ahli sa’yi harakat, mehnat, ibodat va lag‘v-behudaga to‘lib toshgan kundan keyin, kechasi chuqur uyquga tushgan. Qurayshliklar to‘shaklari ustida u yoq- buyoqlariga ag‘darilib uxlab yotibdilar"¦ Faqatgina ulardan bir inson yon boshini to‘shagidan uzoqda tutib, bedor bo‘lmoqda. U kechasi uyquga barvaqt yotib, bir-ikki soat orom olgach, buyuk zavq va shavq bilan o‘rnidan sakrab turardi. Chunki u Alloh taolo bilan ahdlashgan edi. Bas u hujrasidagi ibodat qiladigan joyiga borib, Robbisiga munojot va duo qilardi. Har qachon astoydil duo bilan tavba-tazarru qilib yig‘layotgan shovqinini eshitib, uyg‘ongan ahli unga rahmi kelib, nafsini bu qadar qiynamasdan , uyqu orqali orom olishga chaqirganda, ko‘zlarida yosh bilan unga:
"œEy Hadicha, uxlaydigan davr o‘tdi!!!" - deb javob berardi.
Bu inson da’vatini endigina boshlab, so‘zlarni boshqalarga mahfiy ravishda, pichirlab gapirishiga qaramay, quraysh ahliga uyqu bermay, ularni bezovta qila boshlagan edi.
U zotga iymon keltirganlar hali juda ozchilikni tashkil qilardi. Iymon keltirgan mo‘minlardan tashqari, unga nisbatan hurmat va muhabbatni qalbida ko‘tarib hali iymon keltirishga ulgurmagan insonlar ham bor edi. Bu insonlarning qalblari u zotga iymon keltirib, uning muborak karvonida sayr qilishga zavq-shavq bilan to‘lib toshgan edi. Jamiyat va urf-odatlarning uslubi, ota-bobolaridan meros qolgan dinlariga taqlid qilish bosimi, g‘arb va sharq orasidan chiqayotgan nidolar tufayli ikkilanishdan o‘zga narsa ularni iymon keltirishdan to‘smasdi. Shunday insonlardan biri Rosululloh sallallahu alayhi vasallamning amakilari va emikdosh birodarlari bo‘lmish Hamza ibn Abdul Muttalib edi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:29:46

* * *

Hamza jiyanining ulug‘ va komil inson ekanligini hamda uning ishini haqiqatini va undagi go‘zal xislatlarni juda yaxshi bilar edi. U jiyanini faqatgina amaki sifatida emas, balki birodari va do‘sti sifatida tanir edi. Chuni u Rasululloh sallallahu alayhi vasallam bilan bir urug‘dan bo‘lib yoshlari ham bir- biriga yaqin, birga o‘sib, birga o‘ynab, birga birodar tutinib, eng avvaldan qadamma- qadam yurib ulg‘aygan edi. Garchi yoshlikda bir xil yo‘lda bo‘lgan bo‘lsalarda, ulg‘aygach Hamza o‘z tengqurlari bilan dunyoning yahshiliklaridan foydalanish raqobatlashib, Makka va Quraysh zodagonlari orasidagi o‘z obro‘-e’tiborini oshirish yo‘lini tanladi. Ammo Muhammad sallallahu alayhi vassallam esa ruhidan chiqib, Allohning yo‘lini unga yoritib berayotgan nurini ibodat bilan ziyoda qilish va hamda uni chuqur tafakkurga cho‘mdirib, hayotning g‘avg‘olaridan yiroq qilayotgan qalbining tubidan chiqayotgan nido haqida o‘ylab, haqiqat bilan ko‘rishishga tayyorgarlik ko‘rar edi. Ular ikkisining tanlagan yo‘llari har xil bo‘lishiga qaramay, Hamza o‘zining jiyani va tengquri bo‘lgan Rosulullohning barcha komil fazilatlarini bir zum ham unutmagan edi. Albatta, bu kabi komil fazilatlar va go‘zal axloqlar, egasini barcha insonlarning qalblarida yuksak maqomga ega bo‘lib, uning buyuk istiqboli uchun oydin va ravshan surat chizib berdi.
Bir kuni erta tongda Hamza odatdagidek ko‘chaga chiqdi. Ka’baning yoniga kelib, u yerda Quraysh boshliqlari va sayyidlaridan bir guruhini ko‘rib qoldi. Ular bilan birga o‘tirib, nima haqida suhbatlashayotganlariga quloq tutdi. Ular Muhammad sallallahu alayhi vasallam haqida gaplashayotgan edilar. Hamza qarasa, ular birinchi bor jiyaning da’vati haqida xavotirga tushib gapirishar hamda so‘zlarida Muhammad sallallahu alayhi vasallamga nisbatan achchiqlanish, g‘azab va hasadga urg‘u berishayotganini bildirishar edi. Ilgari Muhammadning da’vatiga u qadar e’tiborlari yo‘qligini va befarq ekanliklarini izhor qilganday bo‘lar edilar. Ammo bugunchi? Yuzlarida xavotir mavj urib, g‘azab bilan go‘yo u zotni g‘ajiguday so‘zlamoqdalar!!!
Hamza ularning so‘zlarini eshitib uzoq kuldi, so‘ngra ularni haddan ziyod oshirib, yomon gumon qilishda aybladi. Abu Jahl o‘rnidan turib o‘tirganlarga dedi:
"œAlbatta, Hamza Muhammad da’vat qilayotgan narsani xatarini hammadan ko‘ra yaxshiroq biladi, lekin u, buni yengil sanab, hatto Quraysh uyquga ketib, so‘ngra tongda uyg‘onganida hamma yer rasvo bo‘lib, jiyanining ishi g‘olib bo‘lishini istaydi".
Mushriklar bir birlariga hayqirib va do‘q-po‘pisa qilib suhbatlarini davom ettirishardi"¦ Hamza esa bir tabassum qilib, bir jahli chiqar edi. Hamma tarqab, uy-uyiga jo‘nab ketgach, Hamza boshini yangi fikrlar va xavotirlar bilan og‘irlashtirib o‘zi bilan o‘zi bahslashib, jiyaning da’vati hususida o‘ylay boshladi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:29:55

* * *
Kunlar ketidan kunlar o‘tib, Qurayshning Rosululloh sallallahu alayhi vasallam keltirgan da’vatlari atrofidagi hayqiriq va xavotirlari yanada ziyoda bo‘ldi. So‘ngra bu xavotirlar janjalga aylandi. Hamza esa bu voqealarni uzoqdan kuzatib turdi. Jiyanining sabot bilan turishi Hamzani hayratga sola boshladi. Chunki, u zotning o‘z iymoni va da’vati yo‘lidagi fidoiyligi barcha Quraysh uchun ilgari ko‘rilmagan yangilik edi.
Agarda o‘sha kunlarda biror-bir shak Payg‘ambar sallallahu alayhi vasallamning rostgo‘yliklari va buyuk fazilatlari xususida biron insonni shubhaga sola olsa, bu shak Hamzaning qalbi va hayoliga sira yo‘l topa olmas edi. Hamza Muhammad sallallohu alayhi vasallamni go‘dakligidan to ulg‘ayguncha insonlar orasida eng yaxshi biluvchi zot edi. U jiyanini huddi o‘zini tanigandek, balki undanda ziyoda tanir edi. Ikkovlari birga hayotga kelganlaridan boshlab, to birga o‘sib-ulg‘aygunlarigacha Muhammad sallallahu alayhi vasallamning hayoti quyoshning nuri kabi pokiza edi!!! Hamza mana shu pokiza hayotga yetgan biror shubhani eslay olmasdi. U biror marta Rosululloh sallallahu alayhi vasallamning g‘azab qilganini yoki noumid bo‘lganini yoki birovdan ta’ma qilganini yoki beparvo va qo‘rqoq bo‘lganini ko‘rmagan. Hamza faqatgina baquvvat jismga ega bo‘lmay, balki teran aql va kuchli iroda sohibi ham bo‘lgan edi. Shuning uchun tabiiyki, rostgo‘yligi va omonatdorligini juda yaxshi bilgan zot, ya’ni Rosululloh sallallahu alayhi vasallamga ergashishdan o‘zini chetga olishi mumkin emas edi. Bas Hamza tez kunda Rosululloh sallallahu alayhi vasallamga iymon keltirishni qalbiga tugib qo‘ydi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:30:24

* * *
O’sha kun yetib keldi"¦.
Hamza kamonini yelkasiga osgan holda, sevimli mashg‘uloti bo‘lmish ovchilik qilishi uchun, yuzini sahroga tomon qaratib uyidan chiqdi. U ovchilik bobida nihoyatda mohir edi. Sevimli mashg‘ulotini tugatib. O’ljasi bilan uyiga qaytayotganida, odatiga ko‘ra tavof qilish uchun Ka’ba tomon yo‘l oldi. Ka’baga bir oz qolganda Abdulloh ibn Shud’onning xodimasi unga yo‘liqdi. Xodima Hamzani ko‘riboq dedi:
"œEy Abo Umora, agarda jiyaning Muhammadga xozirgina Abu Hakam ibn Hishomdan yetgan ozorni ko‘rganingda edi. . . Uni Ka’ba yonida ko‘rib qolib, so‘kib, haqoratlab, qattiq ozor berdi." So‘ngra Abu Jahl Rosululloh sallallahu alayhi vasallamga qanday ozor berganini birma-bir tushuntira ketdi. Hamza uning so‘zini diqqat bilan tingladi, biroz sukut saqlab, so‘ngra kamonini olib, yelkasiga osdi. Keyin tez va shahdam qadamlar tashlab, Abu Jahlni topish maqsadida, Ka’ba tomon yurib ketdi. Agar Ka’ba yonida uni uchrata olmasa, albatta boshqa yerlarni qidirib uni topishga ahd qildi. Biroq Ka’baga yetgach, Abu Jahl uning hovlisida bir guruh Quraysh zodagonlari orasida o‘tirganiga ko‘zi tushdi.
Hamza o‘zini bosgan holda Abu Jahlning yoniga kelib, birdan kamoni bilan uni boshiga bir tushirdi. Abu Jahlning boshi yaralanib, qonab ketdi. O’tirganlar dahshatdan o‘zlariga kelmaslaridan ilgari Hamza Abu Jahlga qarata qichqirdi:
"œMuhammadni haqorat qildingmi? Bilgingki, men ham uni dinidaman. U aytgan so‘zni men ham aytaman. Agar qodir bo‘lsang menga javob qaytarginchi".
O’tirganlar barchalari boshliqlari ustiga tushgan xorlikni va uning boshidan oqayotgan qonni bir lahzaga unutib qo‘yishdi. Ustilariga yashindek tushgan Hamzaning so‘zlari ularni mashg‘ul qilib qo‘ygan edi. Bu shunday so‘zlar ediki, ular orqali Hamza Muhammad sallallahu alayhi vasallamning diniga kirib, u kishi aytayotgan so‘zni aytishini bildiryapti.
Hamza islomni qabul qildimi??
Qurayshning eng baquvvat va ulug‘ yigitiya??

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:30:35

Bu Quraysh ustiga tushgan katta bir halokat ediki, uni qaytarishga qodir emasdilar. Hamzaning islomni qabul qilishi, sara insonlarning ko‘pchiligini tez kunda islom tomonga boshlashi mumkin. Bu bilan Muhammad o‘z atrofiga tez orada kuchiga-kuch qo‘shadigan, da’vatini quvvatlaydigan kuch va quvvatni topishi mumkin. Natijada Qurayshliklar kunlardan bir kuni o‘z but-sanamlarini parchalab tashlanayotganlik shovqinini eshitib uyg‘onadi!!!
Ha, albatta, Hamza iymon keltirdi. Va Quraysh boshliqlariga hafsalasini pir qilgan mushrik jamoatni tark qilib, qalbini Islomga bag‘ishlaganini e’lon qildi. Abu Jahl yorilgan boshidan oqayotgan qonni artish bilan mashg‘ul bo‘lib turgan paytda, Hamza kamonini yelkasiga osib, shahdam qadamlar tashlab uyi tomon ravona bo‘ldi.
Hamza teran aql va yuksak qalb sohibi ham edi. Uyiga qaytgach, kunning g‘avg‘olaridan forig‘ bo‘lib, fikr qilish uchun o‘tirdi. Hozirgina bo‘lib o‘tgan hodisa hech ham ko‘z o‘ngidan ketmasdi.
O’z Islomini qanday qilib va qachon e’lon qildi "¦???
Darhaqiqat, u o‘z Islomini g‘azab va nafratga to‘lib, qizishgan lahzalarda e’lon qildi. Jiyani biror yordamchi topolmay haqorat qilinib, zulmlanganligiga g‘azab qilib, Bani Hoshimning sharafini himoya qilgan holda, Abu Jahlning boshini yorib uning yuziga Islomni qabul qilganini ochiq-oydin e’lon qildi. Lekin inson uchun asrlar davomida amal qilinib kelgan ota-bobolarining dinini tark qilib, haqiqatini oz bilgan va ta’limotini o‘rganib chiqmagan dinni qabul qilishning eng to‘g‘ri yo‘li shu bo‘la oladimi?
Haqiqat shuki, Hamza Muhammad sallallhu alayhi vasallamning rostgo‘yliklari va niyatlarining pokligiga zarracha ham shubha qilmas edi. Biroq, kishi butun farzlari va mas’uliyatlari bilan yangi dinni g‘azabga to‘lgan holda qabul qilishi mumkinmi?

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:30:47

Bas, Hamza tafakkur qila boshladi"¦. Oradan bir necha kunlar o‘tdi. Ammo Hamza na kunduzi va na kechasi tinch orom olar edi. Shunday qilib Hamza Islom haqiqatiga yetishish uchun ota-bobolaridan qolgan eski din bilan yangi dinni taqqoslab tarozuga solib, aqlini bir oz ishlatib ko‘rgan edi, hatto nafsida ota-bobolaridan meros qolgan dinga fitriy hohish va har bir yangi sinalmagan narsadan fitriy qo‘rquv hosil bo‘ldi. Uning hayolidan Ka’ba oliyhalari va but sanamlar va ota-bobolaridan qolgan din va uning natijasida quraysh ahli va butun Makkaga kelgan obro‘-e’tibor o‘ta boshladi.
Darhaqiqat, uning qalbida jiyani bayrog‘ini ko‘targan bu yangi da’vatga nisbatan hurmat va ehtirom cheksiz edi. Ammo agar unga mana shu da’vatga iymon keltirib, unga ergashib va uni himoya qilish taqdir qilingan bo‘lsa, bu dinga kirishning eng munosib vaqti qachon bo‘lishi mumkin?
G’azab va nafratga to‘lib toshgan lahzalardami, yoki aqlini ishlatib chuqur fikr yurgizgan vaqtdami? Shunday qilib, qalbining to‘g‘riligi va fikrining pokligi, uni bu ish xususida yangitdan, chuqur va nozik ravishda fikr qilishga chorladi. Hamza taajjub qildiki, qanday qilib, inson bu qadar osnonlik va tezlik bilan ota-bobosining dinini tark qilishi mumkin. Va qilib qo‘ygan ishiga nadomat chekdi. Lekin yana o‘ziga kelib aqliga murojaat qila boshladi. Qarasa, haqqa yetishishga aqlning o‘zi kifoya qilmas ekan. So‘ngra u Ka’baning yoniga borib, ko‘zlarini samoga qaratgan holda, unga hidoyat yo‘lini ko‘rsatishligi uchun Alloh taologa yolvorib, tazarru bilan duo qila boshladi. Keling, uning o‘ziga quloq tuta qolaylik, u bizga qolgan voqealarni hikoya qilib bera qolsin:
"œSo‘ngra qavmim va ota-bobomning dinini tark qilganimga meni nadomat tutdi, pushaymon bo‘lganligimdan kechasi bilan uyqum kelmadi, keyin Ka’baga borib Allohning qalbimdagi shak-shubhani ketkazib, uni haq tomonga burishini yolborib so‘radim. Bas, Alloh mening duolarimni ijobat qilib, qalbimni iymon va yaqin bilan to‘ldirdi. Ertasi kuni Rosululloh sallallahu alayhi vasallam huzurlariga borib, barcha bo‘lib o‘tgan ishlarni u zotga so‘zlab berdim. Bas, Janob Payg‘ambarimiz sallallahu alayhi vasallam Alloh qalbimni dinida sobit qilishini so‘rab duo qildilar." Huddi shunday ravishda Hamza roziallohu anhu Islom dinini qabul qildi.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:30:58

* * *
Alloh Ta’lo Hamza roziallohu anhu bilan Islomni aziz qildi. U kuchli g‘urur bilan Rosululloh sallallhu alayhi vasallam va u zotning zaif ashoblarini himoya qila boshladi. Abu Jahl Hamzani muslmonlar safida ko‘rgach urushdan qochishning hech ham chorasi yo‘qligini tushunib yetdi. So‘ngra Quraysh mushriklarini Rosululloh bilan u kishining ashoblariga aziyatlar yetkazishga gij-gijlay boshladi. Albatta tabiiyki, Hamza musulmonlarga yetadigan barcha aziyatlarni qaytara olmasdi, lekin shunga qaramay uning Islomi musulmonlar uchun himoya va qalqon bo‘ldi. Shuningdek Hamza roziallohu anhu so‘ngra Umar ibn Hattob roziallohu anhularning Islom dinini qabul qilishlari tufayli ko‘pgina qabilalar guruh-guruh bo‘lib Islomni qabul qilishlari uchun turtki bo‘ldi. Hamza roziallohu anhu iymon keltirganidan keyin butun kuch-quvatini va hayotini Alloh va uning diniga xizmat qilishga bag‘ishladi. Hatto Nabiy sallallahu alayhi vasallam uni "œAlloh va Rosulining arsloni" degan buyuk laqab bilan mukofotladilar. Musulmonlar dushman bilan to‘qnashgan birinchi jangda Hamza qo‘shinning amiri vazifasini bajargan. Rosululloh sallallahu alayhi vasallam musulmonlarga tutqazgan bayroqning ilk sohibi ham Hamza roziallohu anhu edi. Ikki qo‘shin to‘qnashgan Badr jangida Alloh va Rosulining arsloni buyuk jasoratlarni ko‘rsatdi.
* * *
Mag‘lubiyatdan alamda bo‘lgan Quraysh qo‘shinining qoldiqlari Badrdan Makkaga qaytdi. Abu Sufyon ham boshini egib, qalbida qo‘rquv bilan Makkaga kirib keldi. Chunki u jang maydonida Quraysh boshliqlarining eng ulug‘laridan bo‘lmish Abu Jahl, Utba ibn Robia, Shayba ibn Robia, Umayya ibn Halaf, Uqba ibn abi Muayt, Asvad ibn Abdul Asad Al Mahzumiy, Valid ibn Utba, Nazr ibn Horis, Os ibn Sayid, Tama ibn Adi va o‘nlab qurayshning dovyurak yigitlarini qoldirib kelayotgan edi. Quraysh bu mag‘lubiyatni osonlik bilan qabul qila olmay, qaytadan o‘ch olish uchun butun kuch-quvvati va mol-mulkini to‘plab, musulmonlarga qarshi urush qilishga tayyorgarlik ko‘rdi.
* * *
Quraysh Abu Sufyon boshchiligida butun urug‘ aymog‘lari va arab qabilalari orasidagi do‘stlarini yig‘ib, Uhudga yetib keldi. Qurayshning boshliqlari bu jangda ikki kishini nishon qilib olishgan edi. Ular Rosuli akram sallallahu alayhi vasallam va Hamza rozaiallohu anhu edi. Ha albatta! Ularning urushga chiqishdan ilgari mahfiy suhbatlarini eshitgan kishi, Hamza Rosululloh sallallahu alayhi vasallamdan keyin bu jangdagi asosiy mo‘ljal ekanligini osongina bilib olish mumkin edi. Mushriklar urushga chiqishlaridan avval Hamzani o‘ldirish uchun bir kishini tanladilar. U habashiy qul bo‘lib, nayza otish bobida yuksak mahorat egasi edi. Ular bu habashiy qulning jandagi vazifasi faqatgina Hamzani "œovlab" nayzasi bilan uni qatl qilishidan iboratligini uqtirib , urushning taqdirining qanday rivoj olishiga qaramay o‘z vazifasidan sira og‘ishmasligini buyurdilar. Unga buning evaziga juda ulug‘ mukofot, ya’ni ozozdlikni va’da qildilar. Bu kishining ismi Vahshiy bo‘lib, Jubayr ibn Mut’amning quli edi. Jubayrning amakisi Badr kuni halok bo‘lgandi. Jubayr quliga dedi:
"œOdamlar bilan jangga chiq , agar Hamzani qatl qilsang, ozod bo‘lasan!"
So‘ngra mushriklar Vahshiyni o‘zlarining asosiy nishonlaridan biri bo‘lgan Hamzani daf qilishga ko‘proq gij-gijlash uchun, uni Abu Sufyonning xotini Hind bintu Utbaga topshirdilar. Hind Badr jangida otasi, akasi va o‘g‘lini yo‘qotgan edi. Unga:
"œHamza shularning ba’zilarini o‘ldirib, ba’zilarini esa o‘ldirishga ko‘maklashgan" - deb xabar berishgandi.
Shuning uchun Quraysh erkak va ayollarini ko‘pchilgi bu urushga chiqishga haris bo‘ldilar. Ularning asosiy maqsadlari, garchi bu xatarli ishning qiymati har qancha bo‘lmasin, Hamzani qatl qilish edi.
Hind jangga chiqishdan bir necha kun ilgari butun yumushlarini yig‘ishtirib, faqatgina Vahshiyning qalbini Hamzaga nisbatan adovat va g‘azabga to‘ldirish bilan mashg‘ul bo‘ldi. U Vahshiyning qo‘liga o‘zi ega bo‘lgan barcha zeb-ziynat, duru- gavharlarini tutgan holda :
"œAgar Hamzani qatl qilsang, mana bularning hammasi seniki" - deb va’da qildi. Vahshiy bu zeb-ziynatlarni ko‘rib so‘laklari oqqan holda, ozodligini qo‘lga kiritib, qaytib qul bo‘lmay va Quraysh boshlig‘i ayolining bo‘ynini bezatib turgan zeb-ziynat va duru gavharlarga ega bo‘lgan holda chiqadigan bu jangni hayolidan o‘tqazib, uni mushtoqlik bilan kuta boshladi.
Demak mushriklarning mahfiy kelishuvlari va butun jangning asosiy maqsadi ochiq-oydin shaklda Hamzani o‘ldirishdan iborat ekan.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:31:14

* * *
Uhud g‘azoti ham yetib keldi.
Ikki qo‘shin bir biri bilan to‘qnashdi. Hamza roziallohu anhu jang maydonining o‘rtasida turardi. U urush liboslarini kiyib, ko‘ksiga har doimgidek tuyaqush patini taqib olgan edi. U mardlik bilan jang qilib, ro‘parasidan chiqqan mushriklarni birin-ketin yer tishlatardi. Musulmonlar ham barchalari hujumga o‘tib, mushriklar esa mag‘lub bo‘lib, ortlariga qochib, chekina boshlaganlaridan go‘yo g‘alaba-nusrat juda yaqinday bo‘lib ko‘rina boshladi. Agarda tog‘ning tepasida turgan kamonchilar g‘animatlar ilinjida joylarini tark etib, pastga tushib, buning oqibatida pistirmada turgan mushriklar qo‘shniga tog‘ning ortidan hujumga o‘tishga imkoniyat paydo qilib bermaganlarida, shubhasiz Uhud g‘azoti faqatgina Qurayshning erkagu ayollari uchun emas, balki uning otlariyu tuyalarining ham qabristoniga aylangan bo‘lar edi. G’aflatda qolgan musulmonlarning ortlaridan mushriklar otliqlari hujumga o‘tib birin-ketin ularni qilichdan o‘tkaza boshladilar. Bu holatdan musulmonlar esankirab qoldilar, chunki ko‘pchiliklari qilich va nayzalarini yerga uloqtirib, hamma narsalarini tashlab qochib ketayotgan mushriklardan qolgan g‘animatlarni to‘plash bilan ovora bo‘lib qolishgan edi. Musulmonlar yana qayta o‘zlariga kelib, uloqtirib yuborgan qurol-aslahalarini qaytib qo‘llariga olib, jang qila ketdilar. Lekin fojia yuz berib, butun jangdagi tashabbus mushriklarning qo‘llariga o‘tib bo‘lgan edi.
Bu voqealarni ko‘rib turgan Hamza o‘zini yo‘qotmay, quvvatiga-quvvat, kuchiga- kuch qo‘shilib, yanada qattiq jang qila boshladi. Birin-ketin mushriklarni qilichi bilan savalab, yer tishlatayotgan vaqtda Vahshiy uni kuzatib, nayzasi bilan zarb berish uchun vaqt poylab turardi.
Keling, bu voqealarni bayon qilib berishni Vahshiyning o‘ziga qo‘yib bera qolaylik:
"œMen habashiy bir odam edim. Huddi habashilarga hos bo‘lganidek, nayzam bilan biron narsani mo‘ljalga olib uloqtirsam, kamdan-kam holda xato qilar edim. Ikki tomon Uhud g‘azotida to‘qnashgan vaqtda men ham birga chiqdim. Hamzani qidirib oxiri odamlar orasida huddi kul rang tuyadek ajralib turib, jang qilayotganiga ko‘zim tushdi. Qarshisidan chiqqan kishini qilichi bilan urib, yer tishlatardi. Allohga qasamki, men uni o‘ldirish uchun tayyorgarlik ko‘rgan edim. U menga yaqinroq kelishi uchun bir daraxtning orqasiga yashirinib, payt poylab turdim. Shu payt mendan ilgari Sibog‘ ibn Abdul Uzzo unga tashlandi. Hamza uni ko‘rishi bilanoq unga:
"œQani beri kelchi, ey odamlarning a’zolarini kesuvchi" - deb, qilichi bilan shartta uning boshini kesib tashladi. Shu payt nayzamni silkitib, payt poylab nishonga tegishiga aniq ishonch hosil qilgach, uni uloqtirgan edim, Hamzaning kindigi ostiga kirib, ikki oyoqlari o‘rtasidan teshib chiqdi. So‘ng u menga tashlanmoqchi bo‘ldi, lekin holdan toyib yiqilib joni uzildi"¦
Uning oldiga borib, nayzamni sug‘urib oldim. So‘ng jang maydonini tark etib, askarlarning qarorgohida o‘tirib turdim. Sababi, men jang qilish uchun kelmagan edim. Faqatgina ozod bo‘lish uchungina Hamzani qatl qilgandim."

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:31:24

Vahshiy o‘z so‘zini nihoyasiga yetqazib qo‘yish uchun unga yana bir oz quloq tutsak zarari yo‘q deb o‘ylayman:
"œ Makkaga qaytganimdan so‘ng ozod qilindim. Rosululloh Makkani fath qilib, unga kirmagunlaricha, men Makkada yashadim. So‘ng Toifga qarab qochdim. Qachonki Toif ahli Rosululloh sallallohu alayhi vasallamga iymon keltirish uchun Madinaga bir guruh elchilarini jo‘natgach, men uchun barcha boradigan yo‘llar berkildi. Men o‘zimcha:
"œ Shomga yoki Yamanga yoki boshqa biror yerga boraman" - deb o‘yladim. Allohga qasam men shuni harakatida turganimda bir kishi kelib menga dedi:
"œ Ey bechora, albatta Rosululloh sallallohu alayhi vasallam o‘z dinlariga kirgan biror kishini qatl qilmaydilar".
So‘ngra men Rasululloh sallallohu alayhi vasallamning huzurlariga, Madinaga bordim. U zotning ko‘zlari menga tushishi bilanoq , shahodat kalimasini aytib iymon keltirdim. So‘ngra menga dedilar:
"œSen Vahshiymisan?"
Men:
"œHa yo Rosululloh" dedim.
U zot:
"œQanday qilib Hamzani o‘ldirganingni menga aytib ber" - dedilar. Bas, men bo‘lgan voqeani so‘zlab berdim. So‘zim nihoyasiga yetkazgach, menga dedilar:
"œEy bechora, yuzingni mendan yashirgin".
Rasululloh sallallohu alayhi vasallam to vafot etgunlariga qadar, meni ko‘rib qolmasliklari uchun u zotdan o‘zimni olib qochib yurdim. Vaqtiki musulmonlar Yamoma sohibi bo‘lgan Musaylamatul Kazzobga qarshi jangga otlanganlarida men ham Hamzani o‘ldirgan nayzamni olib, ular bilan birga chiqdim. Jang boshlangach ko‘zim qo‘lida qilichini tutib, tik turgan Musaylamaga tushdi. Nayzamni olib unga uloqtirdim. Bas, nayzam unga tegib yiqildi.
Garchi men mana shu nayzam bilan insonlarning eng yaxshisini qatl qilgan bo‘lsamda, huddi shu nayzam orqali insonlarning eng yomonini o‘ldirganim tufayli Alloh meni mag‘firat qiladi deb umid qilaman".

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:31:50

* * *
"œAlloh va Rosulining arsloni" mana shunday shahidlarning ulug‘i bo‘lgan holda vafot topdi. Hayoti ham shovqin-suronli bo‘lgani kabi, o‘limi ham huddi shunday shovqin-suronli bo‘ldi. Dushmanlari uni o‘ldirish bilan kifoyalanmadilar. Qanday qilib kifoyalanish yoki qanoatlanish hosil qilsinlar, axir ular bu jang uchun butun mol-davlatlari va hamda erkagu ayollarini to‘plab, maqsadlari faqatgina Rosululloh va Hamzani qatl qilishdan o‘zga narsa bo‘lmasa?
Abu Sufyonning xotini Hind bintu Utba Vahshiyga Hamza roziallohu anhuning ko‘ksini yorib, jigarini keltirishni buyurdi. Bas, Vahshiy bu quturgan ayolning rag‘batini qondirib, unga o‘ng qo‘li bilan Hamzaning jigarini uzatib, chap qo‘li bilan Hindning zeb-ziynatlarini oldi. Hind Hamzaga nisbatan g‘ayri insoniy bu nafrat va g‘azabini qondirish uchun, uning jigarini chaynay boshladi. Ammo bu pokiza insonning jigari, uning tishlariga bo‘ysunmadi. Natijada Hind uni yutishga ojiz qolib, og‘zidan chiqarib tashlashga majbur bo‘ldi. Shunday qilib jang nihoyasiga yetdi. Mushriklar tuya va otlariga minib shahid musulmonlarni ko‘mish uchun Makkaga qaytib keldilar. Rosululloh sallallohu alayhi vasallam va sahobiylar tepalikdan jang maydoniga tushdilar. Rosululloh vodiydagi Alloh Ta’loga o‘z jonlarini sotib, evaziga Buyuk Robbilariga qurbat(yaqinlik) hosil qilib, qurbon bo‘lib yotgan sahobiylarning yuzlariga birma-bir tikildilar.
Birdan muborak yuzlarida qayg‘u va alam alomatlari paydo bo‘lib ko‘zlaridan yosh oqa boshladi. Qanday qilib arab halqi bu qadar jirkanch vahshiylikka qo‘l urib, "œShuhadolarning sayyidi va Allohning arsloni" bo‘lgan amakilar Hamza ibn Abul Muttalibning o‘lik jasadini manna bu suratda tilka-pora qilganlariga aqllari bovar qilmay qoldi.
So‘ngra muborak yoshlari bilan jiqqa ho‘l bo‘lib ketgan ko‘zlarini Hamza raziallohu anhuning jasadiga tikkan holda dedilar:
"œHech kim siz kabi holatga tushmagan, hech hachon mana bu kabi, men uchun yomon bo‘lgan joyda turmaganman".
Keyin esa ashoblarga qarata dedilar:
"œAgar Hamzaning singlisi Sofiya hafa bo‘lamaganida va hamda mendan keyin keladiganlarga sunnat bo‘lib qolmaganida, uning jasadini shunday holda dafn qilmay, hatto yirtqich hayvon va qushlar uchun qoldirgan bo‘lardim. . . Bordiyu biror-bir jangda Alloh meni Quraysh ustidan g‘olib qilsa, ulardan o‘ttiz kishini musla (jasadni tilka pora qilish) qilaman".
Ashoblar ham:
"œAllohga qasam, agar Alloh kunlarning birida bizni ularning ustidan g‘olib qilsa, ularni shu qadar musla qilamizki hali biror arab uni ko‘rmagan" - deb hayqirdilar.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:32:31

Alloh taolo Hamza raziallohu anhuga shahidlikni in’om etib uni birinchi bor mukarram etgan bo‘lsa, uning o‘limini ham mukarram etib, adolatni himoya qiladigan, hatto uqubat va qasos vaqtida ham rahm-shavqatni vojib va farz qiluvchi buyuk dars uchun fursat qildi. Shunday qilib Rasullulloh sallallohu alayhi vasallam aytayotgan tahdid va qasamlarini tugatmay turib, Alloh taolo mana bu oyati karimalarini nozil qildi:
126. (Ey mo‘minlar), agar sizlar (o‘zingizga yetgan biron ziyon-zahmat uchun) intiqom olmoqchi bo‘lsangizlar, u holda faqat sizlarga yetkazilgan ziyon barobarida intiqom olingiz. (Ammo) agar (intiqom olmay ) sabr-toqat qilsangizlar, albatta sabr qiluvchi kishilar uchun (bu intiqom olmoqdan) yaxshiroqdir. 127. (Ey Muhammad, bu da’vat yo‘lida sizga yetgan ozor-aziyatlarga) sabr-toqat qiling. Yolg‘iz Alloh yordami bilangina sabr qilishga qodir bo‘lursiz. Ularning (ya’ni, mushriklarning dinga kirmasliklari) ustida mahzun bo‘lmang. Ularning makru hiylalaridan siqilmang ham! 128. Zotan, Alloh taqvodor boshlgan va chiroyli amal qilguvchi zotlar bilan birgadir.
Mana shu oyatning, huddi shu makonda nozil bo‘lishi, ajr mukofoti Allohning zimmasida bo‘lgan Hamza roziallohu anhu hurmatini yanada ziyoda bo‘lishi uchun yorqin dalildir.
Janob Payg‘ambarimiz sallallhu alayhi vasallam Hamza roziallohu anhuni juda qattiq sevar edilar. Yuqorida zikr qilganimizdek, Hamza roziallohu anhu Payg‘ambarimizga faqat amaki bo‘libgina qolmay, balki emikdosh birodari, bolalikdagi tengquri va hamda butun umrlari davomidagi do‘stlari ham edi.
Hamza roziallohu anhu bilan vidolashish uchun biror so‘z topa olmay, Janob Rosululloh sallallahu alayhi vasallam unga jangda shahid ketgan musulmonlarning soni miqdorida, ya’ni yetmish marta janoza namozi o‘qidilar.
Shunday qilib janoza o‘qiladigan joyga Hamza roziallohu anhuning jasadi keltirilib, Rosululloh sallallahu alayhi vasallam va barcha sahobiylar unga janoza o‘qidilar. U kishining jasadi joyida qolgan holda, yoniga ikkinchi shahidning jasadi keltirildi. Rosululloh va musulmonlar u ikkovlariga janoza o‘qidilar. So‘ngra Hamza rodiallohu anhuning jasadi joyida qolgan holda, haligi ikkinchi shahidning jasadini olib ketib, o‘rniga uchichi shahidning jasadi qo‘yildi. Shunday qilib, Rosululloh sallallahu alayhi vasallam shahid ketidan shahid kelib Hamza rodiallohu anhuga ular bilan qayta-qayta janoza o‘qidilar. Mana shu kuni Janob Rosuli Akram sallallahu alayhi vasallam amakilari Hamza roziallohu anhu uchun jami yetmish marta janoza o‘qidilar!

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:32:41

* * *
Rosululloh sallallahu alayhi vasallam jangdan uylariga qaytib ketayotib yo‘lda Banu Abdil Ashhal qabilasining ayollari, shahid ketgan erlari uchun yig‘layotganlarini eshitdilar. Janobimiz amakilariga bo‘lgan muhabbatlari cheksizligidan dedilar:
"œAmmo Hamzaning ortidan yig‘laguvchisi yo‘q"¦"
Bu so‘zlarni eshitgan Sa’d ibn Muoz Rosululloh sallallahu alayhi vasallam ayollarning amakilari Hamza roziallohu anhu uchun yig‘lashlaridan hushnud bo‘ladilar deb gumon qilib, tezlik bilan Banu Abdil Ashhal qavmining ayollari yoniga borib, Hamza roziallohu anhu uchun yig‘lashlarini buyurdi. Bas, ular huddi shunday qildilar. Rosululloh sallallahu alayhi vasallam ularning yig‘ilarini eshitishlari bilanoq , yonlariga borib dedilar:
"œMen buni qasd qilmagan edim. Alloh sizlarni rahm qilsin, uylaringizga qayting, bugungi kundan keyin yig‘i bo‘lmaydi."
Qattiq iztirobda bolgan Payg‘ambarimiz sallallahu alayhi vasallamni ko‘ngillarini olish uchun ashoblar Hamza roziallohuning anhu buyuk manoqiblarini ulug‘lab, u kishini maqtab marsiyalar yoza boshladilar.
Hamza roziallohu anhu muborak xotiralariga yanada hushbo‘ylik keltirgan narsa, Rosululloh sallallahu alayhi vasallam u kishining jasadi tepasida turib aytgan mana bu so‘zlari edi:
"œAlloh seni rahmatiga olsin. Albatta sen men bilganday, silai rahm va yahshilik qiluvchi inson eding."

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:32:50

* * *
Rosululloh sallallohu alayhi vasallamning amakilari Hamza roziallohu anhu vafoti tufayli kechirayotgan musibatlari nihoyatda og‘ir edi. Shu sababli bu musibatga sabr qilib, tinchlanish ham o‘ta qiyin kechdi. Ammo taqdir Janob Rosululloh sallallahu alayhi vasallam uchun juda go‘zal bo‘lgan sabr va tasallini zahira qilib qo‘ygan edi.
Payg‘ambarimiz Uhuddan uylariga qaytib ketayotib, yo‘lda jangda otasidan, eridan va akasidan ajralgan Banu Diynor qabilasiga mansub bir ayolning yonidan o‘tib qoldilar. O’sha ayol jangdan qaytayotgan musulmonlarga ko‘zi tushishi bilanoq , ular tomonga yugurib kelib, jang natijasi xususida so‘radi. Musulmonlar unga bu jangda otasidan, akasidan va eridan ajralganini bildirdilar.
U ayol esa his-hayajon va xavotir bilan:
"œRosululloh sallallahu alayhi vasallamga hech narsa qilmadimi?" - deb so‘radi. Musulmonlar:
"œAlhamdulillah, sen yaxshi ko‘rganingdek, u kishi sog‘-omonlar" - dedilar. O’sha ayol:
"œMenga Rosululloh sallallahu alayhi vasallamni ko‘rsatinglar" - dedi. Musulmonlar Rosululloh sallallahu alayhi vasallam yetib kelgunlaricha, ayolning yonida biroz to‘xtab turdilar. Ayol vaqtiki, Rosululloh sallallahu alayhi vasallamni ko‘rgach, u zotning yonlariga kelib dedi:
"œSizga yetadigan musibatdan boshqasi biz uchun u qadar og‘ir emas".

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Laylo 12 Sentyabr 2007, 06:33:05

* * *
Ha, albatta"¦
Darhaqiqat, bu Rosululloh sallallahu alayhi vasallam uchun eng go‘zal ta’ziya bildirish va u kishini hotirjam qilish edi. Ehtimol, bu so‘zlarni eshitgan Janobimiz hushnud bo‘lib, tabassum qilgandirlar. Negaki bu yorug‘ dunyoda, bu qadar do‘stlik va fidoyilikning tengi yo‘q edi.
Bir zaif, miskin ayol, bir lahzada ham otasi, ham eri, ham akasini yo‘qotgan. So‘ngra tog‘larni larzaga keltiradigan bu xabarni eshitgach:
"œRosululloh sallallahu alayhi vasallamga hech narsa qilmadimi?" - deb tashvish xavotir chekyapti!!!
Taqdir mana bu ko‘rinishning suratini va vaqtini nihoyatda go‘zal qildiki, unda Janob Payg‘ambarimiz sallallahu alayhi vasallam "œAllohning arsloni va shuhadolarning sayyidi" bo‘lgan amakilari Hamza ibn Abdul Muttalib uchun aytilgan ta’ziyalarning ichida, o‘zlarini tinchlantiradigan eng chiroyli tasalli so‘zlarini eshitdilar.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hadija 15 Sentyabr 2009, 21:06:13

Assalam alaykum Wa Rahmatulloh.
Hurmatli forumdoshlar. Sahobiylar hayotidan savollarim bor edi.

Bugun bir birodarim tomonidan quyidagi savolni oldim va javobini internetdan qidirib topa olmadim, iltimos, javobini bilsangizlar yoki qandaydir ma'lumotlar bo'lsa, yordamingiz ayamasangiz, ulug' ayyom kunlarida. Oldindan tashakkur...

Abjad,Kabbala va Jafar sahobai kiromlar to'g'risida bilasizmi?

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:09:51

V.Assalom.
Agar Turkcha bilsangiz Kabbala uchun pastdagi linkka qarashingiz mumkin:

http://tr.wikipedia.org/wiki/Kabbala

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:10:41

Bu inglizchasi:

http://en.wikipedia.org/wiki/Kabbalah

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:19:50

Jafar sahobai kirom haqida turfa hil ma'lumotlar bor, Siz aniq qilib so'rasangiz o'rtog'ingizdan, qaysi biri haqida so'ragan ekanlar. Ma'lumotlarni ajratishimiz oson bo'lardi.
Abjad, deb qidirganimda esa to'g'ridan abjad hisobi haqidagi ma'lumotlar chiqyabdi. Shu alifbemizdagi "j" harfi yomonda. "j" bilan yozganizda so'zlarning asl ma'nolaridan juda yiroq ma'nolarga olib ketadi:(

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hadija 15 Sentyabr 2009, 21:21:23

Iqtibos: Kapalak  15 Sentyabr 2009, 21:09:51

V.Assalom.
Agar Turkcha bilsangiz Kabbala uchun pastdagi linkka qarashingiz mumkin:

http://tr.wikipedia.org/wiki/Kabbala

Alloh rozi bo'lsin, tashakkur juda hursand bo'ldim, shuni o'zbechasini topishni ilojisi yo'qmi?  ::)

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:22:39

Amin Jumlamizdan. Menimcha O'zbekchasi yo'q. Vaqtim bo'lsa tarjima qilib beraman, agar tez kerak bo'lmasa:)

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hadija 15 Sentyabr 2009, 21:23:09

Iqtibos: Kapalak  15 Sentyabr 2009, 21:19:50

Jafar sahobai kirom haqida turfa hil ma'lumotlar bor, Siz aniq qilib so'rasangiz o'rtog'ingizdan, qaysi biri haqida so'ragan ekanlar. Ma'lumotlarni ajratishimiz oson bo'lardi.
Abjad, deb qidirganimda esa to'g'ridan abjad hisobi haqidagi ma'lumotlar chiqyabdi. Shu alifbemizdagi "j" harfi yomonda. "j" bilan yozganizda so'zlarning asl ma'nolaridan juda yiroq ma'nolarga olib ketadi:(

Opa shu Jafar haqidagilarini linkini bera olmaysizmi, agarda o'zbekcha bo'lsa?
Ochig'i, shu Abjaad degan sahobani umuman eshitmagan ekanman... :-[ :'(

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hadija 15 Sentyabr 2009, 21:23:40

Iqtibos: Kapalak  15 Sentyabr 2009, 21:22:39

Amin Jumlamizdan. Menimcha O'zbekchasi yo'q. Vaqtim bo'lsa tarjima qilib beraman, agar tez kerak bo'lmasa:)

Alloh rozi bo'lsin haqiqatda hursand qildiz :))

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:26:59

Jafar Tolib (Jaferi Tayyar) - Payg'ambarimizning amakilari Abu Tolibning 4 o'g'illaridan biri ekan. Agar u Jafardan bahsetgan bo'lsalar o'rtog'ingiz.

http://www.tevbe.org/forum/ashab-i-kiram-tabiin-tebei-tabiin/9012-iki-kanatli-sahabe-cafer-i-tayyar.html

http://www.minare.net/forum/ashab-ve-evliyanin-kabirleri/iki-kanatli-sahabe-caferi-tayyar-ra/

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:29:21

Bu yerda Sahobai Kirom Jaferning honimlari haqida bahsetilgan ekan:


http://www.ilahi.org/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=931

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hadija 15 Sentyabr 2009, 21:37:18

Iqtibos: Kapalak  15 Sentyabr 2009, 21:26:59

Jafar Tolib (Jaferi Tayyar) - Payg'ambarimizning amakilari Abu Tolibning 4 o'g'illaridan biri ekan. Agar u Jafardan bahsetgan bo'lsalar o'rtog'ingiz.

http://www.tevbe.org/forum/ashab-i-kiram-tabiin-tebei-tabiin/9012-iki-kanatli-sahabe-cafer-i-tayyar.html

http://www.minare.net/forum/ashab-ve-evliyanin-kabirleri/iki-kanatli-sahabe-caferi-tayyar-ra/

Opa mana bu linklarga kirsam site ochildi. U yerda bir oyoq izining nusxasi, u payg'ambarimiz  :sw:ning oyoq izlari emas-mi?

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:41:36

Himm menda chiqmadi lekin, bazan diniy saytlarda ham diniy rasmlar tez tez o'zgartirib turiladi-ku. Aniq bir narsa deya olmayman. Aslida Payg'ambarimizni (S.A.V) oyoq izlaridan tashqari boshqa hech kimning oyoq izini rasmini saytlarga qo'yishganini ko'rmaganman.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:45:35

Kabala yoki Kabbala Yahudiy ilm odami bo'lib,olmoq, qabul etmoq ma'nolarini bildirar ekan. Yani İslomiyat bilan aloqasi yo'q.  O'rta Asrlarda yashagan ekan.

Menimcha o'rtog'ingizni qidirgan kishilari bu emas?

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hadija 15 Sentyabr 2009, 21:48:24

Iqtibos: Kapalak  15 Sentyabr 2009, 21:45:35

Kabala yoki Kabbala Yahudiy ilm odami bo'lib,olmoq, qabul etmoq ma'nolarini bildirar ekan. Yani İslomiyat bilan aloqasi yo'q.  O'rta Asrlarda yashagan ekan.

Menimcha o'rtog'ingizni qidirgan kishilari bu emas?

Balki, ammo bu tarjimangizni ularga iqtibos qilib keltiraman, online bo'lganlarida. Tushunganimcha, Jaffari Tayyar adashmasam  :D o'shani ham o'qiyapman, ammo ayrim matnlariga tushunar tushunmas  ::)

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:52:28

Mayli bahonada Turkchani ham o'zlashtirib olasiz:) Asosiysi Turkcha harflarni hammasi ko'rinsinda. Menda bazan o'zimizni q, g' lar kirilda ko'rinmaydi-da. Ham Turk tilida diniy ma'lumotlar juda ko'p. İshingizga yaraydi har doim:)

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hadija 15 Sentyabr 2009, 21:54:49

Iqtibos: Kapalak  15 Sentyabr 2009, 21:52:28

Mayli bahonada Turkchani ham o'zlashtirib olasiz:) Asosiysi Turkcha harflarni hammasi ko'rinsinda. Menda bazan o'zimizni q, g' lar kirilda ko'rinmaydi-da. Ham Turk tilida diniy ma'lumotlar juda ko'p. İshingizga yaraydi har doim:)

Mayli, bugunga yetar, endi biz ilmga sho'ng'iymiz, sizlarga esa osuda tun va Qadr Kechasidagi duolaringiz va ibodatlaringiz maqbul bo'lishini so'rab qolaman. (Yaxshi yomon gaplarga rozi bo'ling. Alloh O'zi suyganlaridan va suyganlari bilan birga qilsin ikki dunyoda ham)...

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Ansora 15 Sentyabr 2009, 21:58:26

Omin jumlamizni. Sizlarga ham Olloh yor va yordamchi bo'lsin insholloh.

İnsholloh bundan keyin butun forum a'zolarini orasida tinchlik osoyishtalik bo'lsin:)

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hadija 17 Sentyabr 2009, 14:21:55

Iqtibos: Kapalak  15 Sentyabr 2009, 21:58:26

İnsholloh bundan keyin butun forum a'zolarini orasida tinchlik osoyishtalik bo'lsin:)

 :amn:, Inson O'zini isloh qila olsa, ortiqcha gap so'zga o'rin qolmaydi, manimcha!...

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Jalol Ahmad 03 Oktyabr 2009, 02:42:10

Ja far ning hayot hotimalari juda ta sirlik yakunlangan edi aziz dindoshlar siz ham bir uqib chiqing Paygambarimiz u kishiga chiroyli ta rif bergan edilar Pasululloh hazrati Ja farga ; Yaratilishing va ahloqing bilan menga naqadar ham uhshaysan-a, dedilar
J afar bu iltifotdan hayajomlanib hushdan ketib qoldilar
J afar >r.a> Muta urushida Zeyid dan keyin 2 - qumondon bulib ta yinlandilar Va islom bayrogini uz qullariga oldilar. Jangda qilich zarbalaridan ikki qullaridan ajraldilar Paygambarimiz s.a.v.ning bayroqlarini erga tushurmaslik uchun kesilgan qullari yordamida kukraklarida tutishga harakat qildilar Paygambarimiz bu manzarani madinada kuzlarida yosh bilan hikoya qilib Olloh va uning Pasulini dusti jon fido qilib shahid bulganini aytib ;Alloh Ta olo Ja farning kesilgan ikki quli uchun unga ikki qanot berdi ; dedilar va shundan keyin J afarning uglilarini;Ikki qanot sohibining ugillari deya chaqiradigon buldilar
Jafar Olloh va Rasulining muhabbati bilan mast edi.SHuning uchun ham Olloh va Rasuli tarafidan buyuk iltifot topdilar.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muzayyana 10 Oktyabr 2009, 11:08:10

G'azotlarning birida Ali  :ra: jang qilayotgan edilar, shunda raqiblari U zot  :ra: ning yuzlariga tupurib yubordi. Shunda U zot  :ra: uni, yani dushmanni o'ldirish o'rniga qo'yib yubordilar. Hayrati oshgan dushman so'radi:
-Ey Ali, nega meni o'ldirish o'rniga qo'yib yubording?
Shunda Ali  :ra: javob berdilar:
-Men sen bilan Allohning rizosi uchun jang qilayotgan edim. Lekin sen meni yuzimga tupurganingdan so'ng, istaymanmi yo'qmi, menda senga nisbatan shaxsiy adovat uyg'ondi. Xolis Alloh uchun qilinmagan ishda hikmat yo'q!"
Bu gaplarni eshitgan dushman esa, o'sha yerning o'zidayoq iymon kalimalarini aytgan ekan.
Alloh ashobi ikromdan roziyu rizo bo'lsin!

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muzayyana 10 Oktyabr 2009, 11:31:39

"œҲАМД" ВА "œА АҲМАТ"АИАГ ФАА ҚИ

Ироқдан бир аёл Умар ибн Абдулазизни излаб келди. Одамлардан Амирур мсмининнинг уйини ссраб-суриштирганида, унга хароба кулбани ксрсатишди. Шу сски уй Амирнинг уйими, дес ажабланди. Сснг ҳовлига кириб, Халифанинг хотини Фотима бинти Абдулмаликни ксрди. У буғдой снчиб, ун қилаётган сди. Ироқли аёл уни хизматкорлардан бири деб сйлади. Сснг:
- Амирул мсмининнинг хотини қаерда? — деб ссради.
- Менман. Аима ишинг бор? - деди Фотима.
Аёл ажабланди. Хаёлидан "œШу Амирнинг хотиними? Кийимлари сскирган, смоқлари бор, рсйида ранг йсқ. Бизда қоровулнинг хотини ҳам бундан схши кийинади", деган сйлар стди. Шу аснода ичкаридан Умар ибн Абдулазизнинг сзи чиқиб келиб, тупроққа сув қсйди ва лой қилиб қора бошлади. Сснг деворнинг нураган жойига суваб қсйди. Ироқлик аёл у зотни ҳам хизматчилардан деб гумон қилиб, Фотимага:
- А­й синглим, бу лойчи сенга ксп қараспди, бошингга рсмол ташлаб олсанг бслар сди, - деди. Фотима унга жавобан айтди:
- Бу киши срим — Умар ибн Абдулазиз-ку.
Аёл снди сзини тутолмай йиғлаб юборди. Ксзларидан шашқатор ёш оқди. Бир оздан кейин Умар разисллоҳу анҳу юмушини тугатиб, аёлнинг олдига келди ва нима ҳожати борлигини ссради.
- Уйим сскирган, сй Амирул мсминин, - деди аёл, - уни таъмирлашга сиздан ёрдам ссраб келган сдим. Аммо сизнинг уйингиз меникидан хароброқ скан.
Шунда у киши айтди:
- А­й Аллоҳнинг чсриси, билгилки, бу уйнинг хароблиги уйларингизнинг обод бслишига сабабдир. Бу уй кошона бслса, сизларники харобага айланади. Агар мен сски уйда сшасам, бу ҳолни ҳис стиб, уйларингизни схшилаб қуриб бераман. А­й Аллоҳнинг бандаси, айт сна нима истайсан?

- Менинг снта қизим бор. Уларнинг сри ҳам, бола-чақаси ҳам, тайинли нафақаси ҳам йсқ. Уларга байтул молдан озгина мосна беришингизни ссрайман.
Умар ибн Абдулазиз қоғоз-қалам олиб, аёлдан: "œКаттасининг исми нима?" деб ссради. Аёл айтгач, Умар разисллоҳу анҳу "œФалончига юз динор", деб ёзди. Аёл Аллоҳга ҳамд айтди. Кейин иккинчи қизининг исмини ссради. Аёл айтди ва Умар разисллоҳу анҳу "œФалончига юз динор", деб ёзди. Аёл сна "œАлҳамдулиллаҳ", деди. Шундай ёзиб-ёзиб, снинчисига етиб келди. Аёл унинг ҳам исмини айтди. Умар унга ҳам юз динор ёзди. Аёл бу сафар ҳамд айтмасдан, у кишига миннатдорлик билдирди. Шунда Умар разисллоҳу анҳу снинчисининг исмини счириб ташлади. Аёл ҳайрон бслиб, сабабини ссраган сди.

Мсъминлар амири:
- Қизларингнинг ҳар бирига ҳақ ёзганимда "œАлҳамдулиллаҳ" деб турдинг, мен байтул молдан улуш ажратавердим. Аммо снинчисига ҳақ ёзганимда, менга раҳмат айтдинг. Менда мол бслмаса, юз динорни қаердан олиб бераман? Бир кунлик маошим динорнинг тсртдан учига тенг, шуни беришим мумкин. Опаларига ҳам айт, берилган моллардан сингилларига улуш ажратишсин, - дес "œраҳмат" деган ссзга рози бслмаслигини билдирди.

Ироқлик аёл у зотнинг ҳузуридан хурсанд чиқди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Muzayyana 10 Oktyabr 2009, 11:33:09

Яхшига ёндош...

Муҳаввал ривост қилади: "œБир куни Буҳайм Ажлий олдимга келиб:
- Ҳажга кетаётган қсшнинг ёки биродарларингдан бирортасига мени ҳамроҳ қилиб қсй, - деди.

"œХсп", деб маҳалладаги солиҳ бир диндор кишининг олдига олиб бордим ва уларни таништириб, йслда ҳамроҳ бслишга келиштириб қсйдим. Кейин Буҳайм уйига кетди. Бир оздан сснг сса ҳалиги киши келди ва:
- Танишингни мендан қайтиб ол, бошқа ҳамроҳ топ, - деб қолди.
- Аима бслди сенга? — дедим.
— Аллоҳга қасамки, Куфада ҳусни хулк ва чидамлиликда унга тенг келадиган одамни билмайман. У билан бир марта денгиз сафарига чиққанман ва ундан фақатгина схшилик ксрганман.
- Менга унинг ксп йиғлашини, ксп рсза тутишини айтишди. Бунақада бизга сафарда машаққат туғдиради, - деди у.
- Қсйсанг-чи, йиғласа, аҳён-аҳёнда зикрдан қалби юмшаган пайтида йиғлайди-да. Аки сен ҳеч йиғламаганмисан?
- Йиғлаганман, лекин унинг ксп йиғлаш билан машҳурлигини сшитдим.
- Сен уни олиб кетавер, - дедим мен, шосд у туфайли сенга манфаат стса.
- Аллоҳга истихора қиламан, - деди у ноилож.
Йслга чиқадиган кун келди. Туслар тахт сди. Шунда Буҳайм деворнинг соссида стириб олиб йиғлай бошлади. Ксз ёшлари ёноқларига, соқолларига, кскрагига, ҳатто, Аллоҳга қасамки ерга оқиб тушди.
Қсшним:
- А­й Муҳаввал, - деди, - ана, биродаринг бошлади. У менга ҳамроҳ бслолмайди.
- Аҳли аёли билан фироқни сйлаб йиғлаётгандир, - дедим.
Бу гапни сшитиб Буҳайм:
- Охират сафари ёдимга тушди, - деди ва скириб юборди. Сснгра қсшним менга айтди:
- Аллоҳга қасамки, бе сенинг менга биринчи ёмонлигинг смас. Мен ким, Буҳайл ким? Уни Довуд Тоий ва Салом ибн Аҳвасга ҳамроҳ қил. Бирга-бирга йиғлайдилоар, сснг ё шифо топадилар, ё сладилар.
Мен қсшнимга қайта-қайта уни бирга олиб кетишини, шосд сафари у туфайли схши стишини таъкидладим.

Қсшним схши одам сди, аммо бадавлат тижоратчи бслиб, йиғлаш, маҳзунлик деган нарсаларни унча хушламасди. Ахийри у рози бслиб:
- Майли, шу гал олиб кетаман, ишқилиб, сафар схши стсинда, - деди. Бу гаплардан Буҳаймнинг хабари бслмади. Агар билганида, шубҳасиз, унга ҳамроҳ бслмас сди...
Ҳожилар қайтишди. Иккаласи ажралиб кетишган бслса керак, деган сйда, қсшнимни зиёрат қилгани бордим.
- Аллоҳ сени мукофотласин, - деди у хурсандчилик билан. — Унда Абу Бакрнинг хулқидан бор деб асло сйламаган сдим. Аллоҳга қасамки, у мендан нафақа қилишда стиб кетди, ҳолбуки, у камбағал, мен бойман. У хизмат қилишда ҳам мендан стиб кетди, ҳолбуки, у заиф чол, мен бақувват сркакман. У менга овқат пиширди, ҳолбуки, у рсзадор, мен оғзи очиқ юрдим.
- Сен ёмон ксрган нарса қандай бслди? — дес Буҳаймнинг ксп йиғлаши ҳақида ссрадим.
- Аллоҳга қасамки, унинг йиғисига қалбим ошно бслиб қолди, ҳатто йиғлашда унга ёрдамлашиб юбордим. Кснгли бсл одамлар бизга ксп ҳамдард бслишди. Сснг улар ҳам бизга қсшилишди. Агар йиғлаётганимизни сшитишса, бир-бирларига: "œУларни биздан йиғигина устун қилди, ҳолбуки, қайтадиган жойимиз бор", дейишар ва йиғлашар сди. Қсшни ҳузуридан чиқиб, Буҳаймнинг олдига бордим. Ундан ҳам ҳамроҳи ҳақида ссрадим.
- Хайрли йслдош, Аллоҳни ксп зикр стади, узоқ тиловат қилади, ксзи тез ёшланади, рафиқнинг қусурларига сътибор бермайди. Аллоҳ сени менга қилган схшилинг учун мукофотласин, - деди у.

"œСалафлар хулқидан бизда нима бор?" китобидан

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hassan 06 May 2010, 18:17:38

                                                      http://www.youtube.com/watch?v=rrp-4PWeJ1c
                                                      http://www.youtube.com/watch?v=QU3h9Y--7iI
                                                      http://www.youtube.com/watch?v=C3ouoA4pls4

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Hassan 19 May 2010, 05:47:55

                                                  http://www.youtube.com/watch?v=JaYxEYhKaag
                                                  http://www.youtube.com/watch?v=vLpzDQnr41I
                                                  http://www.youtube.com/watch?v=dkRktkDBFd4

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Lu`lu` 15 Iyul 2010, 03:56:29

http://www.minare.net/forum/ashab-ve-evliyanin-kabirleri/iki-kanatli-sahabe-caferi-tayyar-ra/
Хадийжахоним,юкоридаги линкни мен хам кизикиб очганимда,кузим мана бунга тушди:Hz. Ali (a.s)'ın Mübarek Türbesi
Başlatan gülvisal
Туркчани билмайман,лекин Али к.в.ни алайхис салом дейилганига караганда бу Шиаларга тегишли манбалар(сабаб,Туркисни маълум бир кисми шиаликлардан иборат).
Кейин Каббала хакида хам сураганиз у-н бироз хавотирландим.У одам схудийларни олими,жуда куп одамларни замонавий илмни рукач килиб уз акидасига огдирган.
Кандай иш учун сураганингизни билмайман,хар холда шу гапларимни сътиборда тутсангиз схши иш буларди

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Best friend 17 Avgust 2011, 03:47:05

Лайғамбарлик даъвоси билан чиққан каззоб Мусай-лама мана шу Бани Ҳанифа қабиласидан сди.
Мусайлама каззобнинг бузғунчилиги кундан-кунга ошавергач, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уни залолатдан қайтариш учун бир мактуб ҳозирладилар. Бу пайтда мусулмонлар Мадинада кучли давлат барпо ст-ган сдилар. Чопарлик вазифаси Ҳабиб ибн Зайдга топ-ширилди. У Лайғамбар алайҳиссаломнинг буйруғини ба-жариш учун қиру адирлар оша Бани Ҳанифа қабиласи сшайдиган Аажд тепаликларига етиб борди ва мактуб-си Мусайламага топширди. Аома билан танишгач, Му-сайламанинг дилидаги марази снада кучайди. Шотирла-рига айтиб, Ҳабибни кишанлатиб қсйди ва сртасига чошгоҳ вақтида олиб келишни буюрди. Тайинланган вақтда Мусайлама тобеъларини тсплади. Жамоат жам бслгач, зсрға қадам босаётган Ҳабибни олиб киришди. Мусайлама унга савол ташлади:
-   Муҳаммад Аллоҳнинг слчиси сканига гувоҳлик берасанми?
-   Албатта, деди Ҳабиб. Гувоҳлик бераманки, Му-ҳаммад расулуллоҳдир.
-   Менинг ҳам Аллоҳнинг слчиси сканимга-чи?
-   Биласанми, менинг қулоғим оғирроқ. Аима десёт-ганингни сшитмаспман.
Масхара оҳангида берилган жавобдан Мусайламанинг ғазаби қсзиб, асаблари титраб деди:
-   Жаллод, унинг танасидан бир бслагини кесиб ол. Жаллод Ҳабибнинг баданидан катта бслакни кесиб,
ерга ташлади.
Каззоб саволни такрорлади:
у Мен Аллоҳнинг слчисиман-ми?
-   Айтдим-ку, мен гаранфоқман. Гапларинг ҳеч қуло-ғимга кирмаспти.
Мусайлама сна жаллодни ишга солди. Ерда ётган Ҳабибнинг гсшт парчасига сна бир бслак қсшилди. Одамлар слчининг тоғлар ҳавас қилса арзигулик сабо-тидан даҳшатга тушиб, бақрайиб қолишди. Каззоб так-рор-такрор савол ссрар, жаллод Ҳабибни қайта-қайта қиймалар, у сса ҳар сафар "Ашҳаду анна Муҳаммадар росулуллоҳ", дер сди. Бир неча дақиқадан сснг Ҳабиб иккига бслиниб қолди.

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Secret 17 Avgust 2011, 10:26:43

         :bsm3:

            Иккала қсшин Муътада тсқнаш келди ва шиддатли жанг бошланиб кетди. Уч минг
киши икки юз минг кишилик лашкарга қарши жанг қилаётган сди. Бутун дунёнинг ақли
шошиб, ҳайратдан лол қоладиган ажиб бир манзара сди бу! Лекин, иймон руҳи ҳукм суриб
турган муҳитда бундай ажойиботлар одатий ҳолга айланади!
Байроқни А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг суюмли кишилари бслмиш Зайд
ибн Ҳориса қслга олди ва фақат сзи каби Ислом баҳодирларигина қодир бсладиган мислсиз
мардлик ва қаҳрамонлик билан жангга шснғиб кетди. Тинимсиз жанг қилиб, охири душман
найзаларидан ерга қулади.

Сснг байроқ Жаъфар ибн Аби Толибнинг қслига стди. У ҳам жанг майдонида мислсиз
мардлик ва қаҳрамонлик намуналарини ксрсатди. А­гар устида жанг қилиш қийинлашиб қолгач,
отидан сакраб тушиб, унга қилич тортиб юборди, сснг сна шиддат билан жангга кириб кетди.
Душман қиличи унинг байроқ тутган снг қслини чопиб ташлаган сди, байроқни чап қсли билан
тутиб қолди. Чап қсли ҳам кесилиб кетгач, байроқни азудлари (қслнинг чиғаноқдан елкагача
бслган қисми) билан бағрига босганича тик тутиб турди. То шаҳид бслгунича шу зайлда туриб
берди. Айтишларича, бир рум аскари уни қиличи билан уриб, икки бслакка бслиб ташлаган
скан. Аллоҳ таоло жаннатда унга икки қанот ато стган бслиб, у сша қанотлари билан истаган
жойига учиб юради. Шунинг учун ҳам у Жаъфар ат-тайёр (учувчи Жаъфар) ва Жаъфар зул-
жаноҳайн (икки қанотли Жаъфар) деб аталди.
Имом Бухорий Аофеъдан ривост қилишича, Ибн Умар унга сша куни Жаъфарнинг жасади
устида турганини айтиб: «Мен унда слликта қилич ва найза зарбалари изини санадим, улардан
бирортаси ҳам орқа томонида смасди», деди

Жаъфар ана шундай баҳодирларча жанг қилиб, шаҳид бслгач, байроқни Абдуллоҳ ибн
А авоҳа қслига олиб, отга минганича олдинга интилди. Ўзида бироз тараддуд топгандек бслгач,
сз-сзини жангга ундаб шундай шеър сқиди:
Онт ичаман сй нафсим,
Албат жангга кирасан,
Истасанг, истамасанг
Майдон ичра турасан.
Барча ҳайё-ҳуй қилиб,
Жангга отланиб турса,
Сенга нима бслдики,
Жаннатдан юз бурасан?!
Шундай деб, у майдонга тушди. Шу пайт амакисининг сғли унга бир бслак гсшт узатиб:
«Мана буни еб олинг, қувват бслади. Чунки, шу кунларда анча уриниб қолдингиз», деди.
Гсштни унинг қслидан олиб, бир тишлади, сснг отиб юбориб, қслига қиличини олиб, жангга
кириб кетди ва қаттиқ жанг қилиб, шаҳид бслди.

Шунда Бану Ажлон қабиласидан Собит ибн Ақрам исмли бир киши байроқни қслига олиб:
«А­й мусулмонлар! Ичларингиздан бир кишини амирликка танланглар!», деб хитоб қилди.
«Сени танлаймиз», дейишган сди, у: «Мен сплай олмайман», деди. Шундан сснг Холид ибн
Валидни амир стиб танладилар. Холид байроқни қслига олиб, шиддат билан жангга отилди.
Имом Бухорий Холид ибн Валиддан ривост қилади: «Муъта куни менинг қслимда тсққизта
қилич синди, охири қслимда бир сманий снлик қилич қолди»

А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Муъта куни, жанг майдонидан хабарлар етиб
келмасидан олдин, ваҳий орқали хабар қилиб, дедилар: «Байроқни Зайд олди, бас нобуд бслди.
Сснг Жаъфар олди, у ҳам нобуд бслди. Сснг Ибн А авоҳа олди, у ҳам нобуд бслди —
ссзларканлар, ксзларидан ёш оқарди — сснг байроқ Аллоҳнинг қиличларидан бир қилич қслига
стди. Шундан сснг Аллоҳ уларга фатҳ ато стди»,

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Secret 18 Avgust 2012, 07:48:20

  Musulmonlarga navbatdagi g’alabani keltirgan Yarmuk ma’rakasi nihoyasiga yetganda jang maydonida og’ir jarohatlangan uchta mujohid yotardi. Ular Horis ibn Hishom, Ayyosh ibn Abu Rabia va Ikrima ibn Abu Jahllar edi. Тomogi qaqrab ketgan Horis bazo’r pichirlab, suv so’radi. Unga suv uzatganlarida tashnalikdan tili tanglayiga yopishib qolgan Ikrimaga ko’zi tushib "unga beringlar", dedi. Ikrima ham suvni olmasdan sal nariroqda chanqab, lablari quruqshagan Ayyoshga ishora qildi. Ayyosh uzatilgan suvni ichishga ulgurmay, dunyodan ko’z yumdi. Avvalgi ikki mujohid ham chanqoqlarini qondirolmay birodarlarining ketidan dorulbaqoga ravona bo’lishdi. Alloh ularning baridan rozi bo’lsin. Ularga bir qultum ichgandan so’ng tashnalik nimaligini mutlaqo bilmaydigan Havzi Kavsar suvidan ato qilsin. Firdavs jannati bog’larida rohatlanmoqlikni nasib etsin.
                                                                                      Doktor Abdurahmon Raf’at al-Posho

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: Secret 01 Oktyabr 2012, 09:49:53

  Said Ibn Al-Musayyib (سعد بن المسیب) dan:
«Umar ibn Hattob odamlarga o‘n sakkizta serhikmat kalimalarni qoldirganlar».
Aytdilar:
— Biror kishini biror ishda senga itoat qilishda Allohga gunohkor bo‘lgani uchun jazolasang, uning itoatsizligi o‘sha ishda sening Allohga itoat qilishingdek bo‘lsa, bas, uni jazolamaysan.
— Birodaringdan sen o‘ylagandek foyda kelishi uchun uning ishini eng yaxshi o‘rinlat.
— Bir musulmonning og‘zidan chiqqan so‘zni yomonga yo‘yma, sen u so‘zni yaxshilikka yo‘yish-ga harakat qil.
— Kim o‘zini tuhmat qilinadigan o‘rinda ko‘rsatsa, unga nisbatan yomon gumon qiladiganlarni malomat qilmasin.
— Kim o‘z sirini berkitsa, yaxshilik uning qo‘lidadir.
— O‘zingga sodiq do‘stlar tanla, ular panohida yashaysan, chunki ular kengchilikda ziynat, qiyinchilikda qalqondirlar.
— O‘zingga doim rost so‘zlarni ixtiyor qil, agar seni rostlik o‘ldirsa ham.
— Foydasiz narsaga urinma.
— Hali bo‘lmagan ishdan so‘rama, chunki bo‘lgan ishdan unga ortmaysan.
— Sening najotingga xayrxoh bo‘lmagan kishidan hojatingni so‘rama.
— Yolg‘on qasam ichishni yengil sanama, uning sababidan Alloh seni halok qilur.
— Fojirlar ila hamsuhbat bo‘lma, ularning fujurlaridan o‘rganasan.
— Dushmaningdan uzoq bo‘l.
— Do‘stingdan ehtiyot bo‘l, ishonchlisi mustasno. Allohdan qo‘rqqangina ishonchli bo‘lur.
— Qabrlar oldida odob bilan tur.
— Itoat vaqtida o‘zingni xor tut.
— Gunoh oldida najot arqonini mahkam ushla.
— Ishingda Allohdan qo‘rqqanlar ila maslahatlash. Zero, Alloh: «Allohdan olim bandalari qo‘rqadi» (Fotir - 28), deb marhamat qilgan».  

Nom: Re: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: ibnUyayna 01 Oktyabr 2012, 11:11:48

Iqtibos: Secret  01 Oktyabr 2012, 09:49:53

  Soib ibn al-Musayyabdan:
«Umar ibn Hattob odamlarga o‘n sakkizta serhikmat kalimalarni qoldirganlar». 

Said ibn Musayyab emasmi nabodo?

Nom: Javob: Sahobalar hayotidan
Yuborildi: sadida 15 Mart 2013, 08:33:44

Abu Xurayra r.a Rosululloh s.a.w ga qattiq muhabbat quyganlaridek, ilmga ham qattiq muhabbat qo'yib, ilm olishlikni o'zlariga odat qildilar. Bir kuni Madina bozorlarida utib ketayotib, Abu Xurayra r.a insonlarni dunyo ishlari bilan mashg'ul xolda ko'rdilar, savdo sotiq va oldi berdiga kirishib ketishganiga qarab:
''Ey axli Madina sizlarga nima yetishmayapti o'zi?'' Dedilarki: '' Ey Abu Xurayra ko'rib turibsanku bizga nima kerakligini?''
Dedilarki: Rosululloh s.a.w dan qolgan meros taqsim qilinmoqda, Sizlar esa bu yerdasizlar, axir borib o'z ulushlaringizni olmaysizlarmi?''
''Qayerdan olamiz ey Abu Xurayra?'' so'rashdi insonlar.
''Masjiddan'' dedilar.
Odamlar bozordan shoshilib masjid tomonga yo'l olishdi, Abu Xurayra esa odamlar qaytib kelguniga qadar joylarida turdilar. Odamlar qaytib kelib u kishiga aytishdiki:
''Ey Abu Xurayra! Biz sen aytganingdek masjidga bordik biron narsani taqsim qilinayotganini ko'rmadik-ku?''
Abu Xurayra r.a ulardan so'radi:
''Sizlar masjidda nahotki biron bir kishini ko'rmadingizlar?''
''Xa..odamlar namoz o'qiyotganini, qur'on tilovat qilayotganlarini, va halol-haromni urganyotganlarini ko'rdik'' deyishdi.
Abu Xurayra r.a. aytdilarki: ''Sho'ringiz qursin usha sizlar ko'rganingiz Rosululloh s.a.w meroslariku''.... dedilar.




Ey dunyo ishlariga berilagan birodarlarim! dunyo tashvishlaringizni bir chetga suringda, Alloh Azza va Jalla farz qilgan ilmni o'zlaringizga odat qilinglar, zero bu ilm Janobimiz Rosululloh s.a.w qoldirgan eng katta boylikdur.
Ilm urganish nina bilan quduq qazganchalik mashaqqat, lekin usha mashaqqatni mazasini siz qazgan quduqdan suv ichganingizdagina anglab yetasiz....
Usha quduqni qazib insonlarga ham ulashishlik barchamizga nasib etsin!