Hijob: hayo va iffat libosi  ( 277851 marta o'qilgan) Chop etish

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 19 B


imlaah  09 Fevral 2009, 15:31:35

Абдуллох ибн Масъуд разиллоху анху айтади: «Аёллар авратдир. Аёл уйидан ташкарига чикади. Унинг хeч бир ёмонлиги бслмайди. Ана шунда шайтон унга пешвоз чикади. «Сeн ёнингдан стган хар бир кишини мафтун стасан»,- дeб васваса килади. Кeйин аёл кийимларини кийишга тутинади. Ундан: «Йсл бслсин?»- дeб ссрайдилар. У: «Бeмордан хол ссрамокчиман, мархумнинг жанозасига бормокчиман ёки масжидда намоз скимокчиман»,- дeб жавоб бeради. Аёл хeч качон А оббисига сз уйида ибодат килганчалик ибодат килмаган».[7]

Абдуллох ибн Масъуд разиллоху анхудан: Аабий  саллаллоху алайхи ва саллам дeдилар:
«Аёлнинг уйида скиган намози хужрасида скиган намозидан афзалдир. Унинг xос xонасида скиган намози уйида скиган намозидан хам афзалдир».[8]

Абу Амр Шайбоний айтади: «Мeн Абдуллох ибн Масъуднинг жумъа куни аёлларни масжиддан чикариб юбораётганини ксрдим. У: «Уйларингга боринглар. Ўша ер сизларга сxширок»,- дeрди».[9]

Юкоридаги ривостларнинг барчаси битта маънога далолат килади: Аёлларни имкон кадар номахрамлардан йирок тутиш лозим. А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам аёлларни масжидга чиксалар хам, оxирги сафда туришга буюрдилар.

Аабий  саллаллоху алайхи ва саллам дeдилар
«А­ркаклар сафларининг снг сxшиси аввалидир, снг ёмони оxиридир. Аёллар сафларининг снг сxшиси оxиридир, снг ёмони аввалидир».[10]

Qayd etilgan


imlaah  09 Fevral 2009, 15:33:48

Афсуслар бслсинки, бугун аксарист муслималар шариатнинг бу кисмига жуда бeпарводирлар. Улар бслар-бслмасга ксчага чикиб кeтавeрадиган, худа-бeхуда бозорлар ва турли жамоат жойларига «юриш» киладиган одат чикаришди. Хатто масжидларда хам уларнинг минг тусда товланаётган ранг-баранг хижоблари ксзларга тикандeк ботади. Аахот, ер юзининг снг покиза кисми масжидларда хам намозxонлар калбига фитна тср солса?!

Савда разиллоху анходан ссрашди:

- Аeга бошка опа-сингилларингиз каби хаж, умра килмайсиз?

Савда жавоб бeрди:

- Мeн хаж хам, умра хам килганман. Аллох таъоло мeнга уйда стиришни буюрди. Аллохга касамки, снди хeч качон уйимдан ташкарига чикмайман.

Савда разиллоху анхо то вафот стгунга кадар остона хатлаб ксчага чикмади. Уйидан унинг жонсиз танасини кстариб чикдилар. А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам аёлнинг уйида скиган намозини унинг Аллохга снг суюкли жой-масжидда Лайгамбари ортида скиган намозидан афзал билди. А­нди Аллох таъоло учун снг ёкимсиз мавзe — бозорларга чикиш хакида нима дeйиш мумкин?!

Хадисларда аёлнинг намоз скиши учун снг афзал жойлар куйидагича таксимланди: снг афзали аёлнинг уй тсридаги xос xонаси. Сснг ундан кeйинги каттарок xона. Кeйин  дахлиз, съни уй сшиклари туташган xона. Кeйин ховли сахни. Агар аёл киши сридан рухсат ссраб шаръий хижобда масжидга бормокчи бслса уни кайтарилмайди. Чунки юкорида зикр килинган хадисда:
Абдуллох ибн Умар разиллоху анхудан: Аабий  саллаллоху алайхи ва саллам дeдилар: «Аёлларингизни масжидлардан тссмангиз. Улар учун уйлари сxширокдир».[11дейилган. Абдуллох ибн Умардан: А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам дедилар: «Аллохнинг чсриларини масжидлардан ман килманглар» [12]

 

16. «Динсизлик (даври)даги ссан-тусан каби ссан-тусан килманглар!»
«Табарруж» — ссан-тусан калимасининг асл маъноси очилиш, ксзга ташланиш дeмакдир. Аёлнинг сзини, зеб-зийнатларини, борингки, кай бир гсзаллигини номахрамлар олдида ксз-ксз стиши ана шу ссан-тусан таркибига киради.

 

17. «Динсизлик ссан-тусани» ибораси ксп маъноларни сз ичига олади. Жумладан, аёлнинг номахрамлар билан аралашиб юриши, юриш-туришини фитнали нозу-фироклар билан сзгартириши ва очик-сочик юриши хам шу маънога доxилдир.

 

18. Динсизлик, съни жохилистнинг сзаги жахл-жахолатдир. А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам рисолатларидан аввал одамлар хидостдан узок сшаган бир холатдир.

 

19. Ости карима бeгоналар олдида ссан-тусан килмок жохилист амали сканини таъкидлади. Бинобарин, шу холатда ксчага чиккан аёл сзида жохилистнинг бир ксринишини мухрлаб чиккан бслади. А­ркаклар билан аралашиб, номахрамларга ксз сузиб, очик-сочик юрмок каби жохилист одатларининг хeч бири замонавийлик ёxуд тараккиёт дeб аталмайди. Бу сз номи билан жахолатдир. Бундан нeча асрлар илгари ислом таг-томири билан сугуриб ташлаган жохилист зулматига кайтишдир.


Qayd etilgan


imlaah  09 Fevral 2009, 15:36:44

20. «Аамозни тскис адо килинглар, закотни (хакдорларга) ато стинглар».
Ости каримада мазкур икки улуг ибодатга таргиб килинди. Чунки улар баданий ва молий ибодатларнинг асоси хисобланади. Аллох таъоло намоз билан закотни ксп жойларда ёнма-ён зикр килган. Чунки инсоннинг саодати мана шу икки асл асосига курилган.

Биринчиси: Банданинг Xолики билан алокасини снада гсзал килиш. Бу намозда равшанрок ксринади.

Иккинчиси: Инсонларга нисбатан алокасини гсзал килмок. Бу сса закотда сз ифодасини топади.

 

21. Аллох таъоло аёлларга уйда стиришни буюрар скан, уларни харакатдан махрум ёxуд  бeхуда нарсалар билан машгул бслишга чакиргани йск. Аллох таъоло аёлларга сз уйларида викор билан вактларингизни Аллох ва А асули итоати билан стказинг, дeб буюрди.

22. «Аллох ва Унинг Лайгамбарига итоат стинглар!».

Бу ерда умумий хукм xосланган хукм билан богланиб кeласпти. Аллох ва А асулига итоат стмок буюрилган ишларни килиб, кайтариклардан тийилмокдир. Уйда стирмок, жохилист ссан-тусанига кайтмаслик ва номахрамлар билан шакаргуфторлик килмаслик Аллох ва А асулига итоат жумласидандир.

 


Qayd etilgan


imlaah  09 Fevral 2009, 15:38:04

23. «(А­й Лайгамбар алайхис-салом) xонадонининг ахли, Аллох сизлардан гунохни кeтказишни ва сизларни бутунлай поклашни истайди, xолос».
Бу ерда Аллох таъолонинг шаръий иродаси назарда тутилган. (Шаръий ирода кавний иродадан фаркли сларок, амалга ошмаслиги хам мумкин бслган иродадир). Мазкур ирода-максад амалга ошиши учун юкорида нималар килиш лозимлиги баён стилди. Маълумки, шаръий диний ирода Аллох таъолонинг сша нарсани xуш ксришини ва унга рози сканлигини англатади. Аллох таъоло хаё ва покликка бошлайдиган хар бир сxшиликни xуш ксради. Локлик ва хаёга зид бслган ёмонликлар Мeхрибон ва А ахмли Зотга асло манзур смас. (Кавний ирода сса схши бслсин, ёмон бслсин хар бир иш Аллох таъолонинг иродаси билангина вужудга келиши ва амалга ошишини англатади. Мазкур ишни Аллох таъоло шаръан-диний жихатдан хуш ксриши хам мумкин хуш ксрмаслиги хам мумкин. Бунга бир мисол: Аамоз скишни Аллох шаръан схши ксради ва унинг амалга ошишидан рози, Аллох унинг бслишини ирода килсагина банда бу амални кила олади. Демак, Аллох намозни шаръан ва кавнан ирода килади. Ўгирлик Аллох уни шаръан хуш ксрмайди ва унинг амалга ошишига рози бслмайди, лекин унинг бслишини ирода килсагина банда бу амални кила олади. Демак, Аллох сгирликни шаръан хуш ксрмайди, кавнан ирода килади. Тахриристдан) 
24. «Гунох» — «рижс» калимаси аслида покиза табиатлилар ирганадиган кирлик маъносини билдиради. А­нг жирканч кирлик, бу Аллох таъолога осийликдир. «А ижс» калимаси моддий ва маънавий кирликларга нисбатан хам ишлатилади. Моддий кирликлар: Турли нажосат ва нопокликлар. Маънавий кирликлар: Гунох, маъсист ва унга бошловчи сабаблар.

Аллох таъоло гунох-маъсистни рижс-кирлик лафзи билан, таквони сса поклик лафзи билан ифодалади. Зeро кишининг шаъни кабих ишлар туфайли губорга ксмилади, кирланади. Чиройли амаллар сса мсминнинг шаънини сна-да поклаб, оппок килиб кссди. Аллох таъоло Аабий саллаллоху алайхи ва саллам хонадони ахлидан барча кирликларни кeтказди. Аллохга бeадад хамдлар бслсин!

Аёлнинг кадр-киммати, шарафи ва барча кирликлардан поклиги факат Куръон ксрсатмасига мувофик хаёт кeчириш билангина камолига етади.


Qayd etilgan


imlaah  09 Fevral 2009, 15:40:14

25. «Уйларингизда Аллох остлари ва хикмат (съни Лайгамбар хадислари)дан иборат тиловат килинадиган нарсаларни зикр-тиловат килинглар». Аллох таъоло «Уйларингизда нозил килинаётган» смас, балки «Уйларингизда тиловат килинаётган Аллох остлари ва хикматларни зикр килинг»,-
»,- дeб буюрди. Чунки бу лафз нафакат оналаримиз хужраларида нозил бслган остларни, балки барча-барча остларни сз ичига оларди. Тиловат килмок хам мажхул феъл билан айтилди. Бинобарин, у Жибрил алайхис-салом тиловатини, Аабий  саллаллоху алайхи ва саллам тиловатини хам, оналаримиз тиловатини хам, бошкалар тиловатини хам ифода стади.
26. «Зикр килинг»ибораси зикр, тафаккур, ёд олиш, тиловат килиш, Аллох ва А асули буйрукларига бeсътибор бслмаслик ва уларни лозим тутиш каби маъноларни сз ичига олади.

 27. «Албатта муслим ва муслималар, мсмин ва мсминалар, итоатгсй сркаклар ва итоатгсй аёллар, ростгсй сркаклар ва ростгсй аёллар, сабр-каноат килгувчи сркаклар ва сабр-каноат килгувчи аёллар, тавозуъли сркаклар ва тавозуъли аёллар, xайр-садака килгувчи сркаклар ва xайр-садака килгувчи аёллар, рсза тутувчи срлар ва рсза тутувчи аёллар, авратларини (харомдан) саклагувчи сркаклар ва (авратларини харомдан) саклагувчи аёллар, Аллохни ксп зикр килгувчи сркаклар ва (Аллохни ксп) зикр килгувчи аёллар — улар учун Аллох магфират ва улуг мукофот (съни жаннат) тайёрлаб ксйгандир ...».

 




Qayd etilgan


imlaah  09 Fevral 2009, 15:42:32

28. Остда хар битта нарса сз срнида батартиб зирк килинди. Аввал ислом, сснг ундан юкорирок мартаба — иймон, кeйин сса ислом ва иймон такозоси бслган тоат айтиб стилди.

 29. «... Муслим ва муслималар, мсмин ва мсминалар ...».
Ислом инсоннинг А оббисига бутунлай таслим бслиб, итоат билан Аллох буйрукларини бажариб кайтарикларидан тийилмокдир. Яъни ушбу сринда зохирий ислом ксзда тутилган. Чунки у ботиний итоат, икрор ва тасдик саналмиш иймон билан ёнма-ён кeлтирилди. Муслиманинг Аллох буйрукларига итоати унинг хакикий гсзаллигидандир. Бинобарин, аёлнинг ссан-тусан килиб номахрамлар билан аралашиб юриши унинг А оббисига тсла таслим бслмаганини ксрсатади. Комил ислом Аллох таъолога комил итоат дeмакдир.

30. «... итоатгсй сркаклар ва итоатгсй аёллар ...».«Кунут — итоат килмок» лафзи шайxул ислом таъкидлаганидeк доимий итоатни билдиради. Итоатгсй аёл хамиша ва хар бир ишда А оббисининг хукмига бсйсунади. У сзига ёккан ишларда итоат килиб, хавои-xохишига зид сринларда юз сгириб кeтадиган ёxуд бир карасанг такводор, сна бир карасанг харом ишларга хамкор бслиб юрувчи бeтайинлардан смас.

 


Qayd etilgan


imlaah  09 Fevral 2009, 15:45:32

31. «... ростгсй сркаклар ва ростгсй аёллар ...».

«Сидк-ростгсйлик» ссз, иш ва нистларда ростгсй бслишни такозо килади.

«Юзларингизни магриб ва машрик томонларига буравeришингиз сxшилик смас, балки Аллохга, Оxират кунига, фаришталарга, Китобларга, пайгамбарларга иймон кeлтирган, сзи сxши ксриб туриб молини кариндош-уругларига, етим-есирларга ва кулларни озод килиш йслида бeрадиган, намозни тскис адо килиб, закотни бeрадиган киши сxши кишидир ва ахдлашганларида ахдларига вафо килгувчилар ва xусусан огир-енгил кунларда ва жангу жадал пайтида сабр-токат килгувчилар (сxши кишлардир). Ана сшалар чин иймонли кишилардир ва ана сшалар асл такводорлардир».
Ибнул Каййим ёзади: «А остгсй киши ссзида амалида ва барча холатида ростгсй бслмоги лозим.

Ссзларда ростгсй бслмок: Бошок сз бандига кандай тсгри бслса, тил хам айтилаётган ссзларга шундай тсгри тушмоги лозим.

Амаллардаги ростгсйлик: Бош танага кандай мувофик тушса, амаллар хам шариатга шунчалар мувофик ва мутe бслмоги лозим.

Холатлардаги ростгсйлик: калб ва аъзолар харакати иxлосга мувофик бслмоги ва шу йслда барча имконист сарф стилмоги лозим. Ана сшанда киши ростгсйлардан бслади».

32. «... сабр-каноат килгувчи сркаклар ва сабр-каноат килгувчи аёллар ...»
Сабр иймоннинг срмидир. Чунки иймон икки кисмга бслинади: Бир кисми сабр, иккинчи кисми сса шукр.

Инсон танасида бош кандай срин тутса, иймон масаласида сабр xудди шундай мавкeга сга. Сабр уч турли бслади: Аллох итоатида сабрли бслмок, гунох-маъсистдан тийилишдаги сабр ва такдирнинг аччик-чучугига сабр килмок. Токи банда тилини шикост-норозиликдан тийсин, мусибат пайтида хам жазавага тушиб, юзини тимдалаб, ёкавайрон бслиб xорланмасин. Аллох итоатида ва маъсистдан тийилишда сабр килмок такдир синовларига сабр килмокка караганда комилрокдир. Чунки тоат ва такво учун киши нафсига карши сз иxтиёри билан курашиши лозим. Бошга мусибат тушганда сса инсоннинг сабрдан сзга чораси хам йск.

Шунингдeк тоат амалларини адо стишдаги сабр маъсистни тарк стишдаги сабрдан юкори туради. Чунки тоат амалининг рсёбга чикишидаги xайр-сxшилик маъсистнинг тарк стишлишидаги xайр-сxшиликка караганда А ахмонга суюклирок. Унинг учун тоатнинг йсколишидан вужудга кeлган фасод-зарар маъсист сабабли хосил бслган фасод-зарарга караганда кабихрокдир.

Шайxул ислом Абул Аббос ибн Таймис ёзади: «Сабр уч турли бслади: Аллох мадади ила, Аллох учун ва Аллох билан.

Биринчи: Аллох мадади ила хосил бслган сабр.

«Сабр килинг. Алгиз Аллох (мадади) ила сабр кила олурсиз».[2]
Яъни Аллох сабр бeрмаса, сабр кила олмасдингиз!

Иккинчи: Аллох таъолонинг Юзини истаб сабр килмок.

Учинчи: Аллох билан, съни банданинг Аллох таъоло диний иродаси билан бирга айланиши, хаёт кeчириши».


Qayd etilgan


imlaah  09 Fevral 2009, 15:48:38

33. «... тавозуъли срлар ва тавозуъли аёллар ...».
«Тавозуъ — xушуъ»нинг асл маъноси синиклик, xокисорликдир. Калблар —мсминларга xос xотиржамлик, викор, салобат ва мухаббат билан биргаликда- Аллох таъоло каршисида xокисор бслиб, тслик бсйсуниб, хакка  тавозеъ килиб синиклик касб стмоги лозим. Тавозуъли мсминлар Аллох таъолонинг барча хукмларига ссзсиз бсйсуниб, хeч вакт хавои нафсларини мукаддам ксймаслар.

 34. «... хайр-садака килгувчи сркаклар ва xайр-садака килгувчи аёллар ...».
Ибн Форис ёзади: «Сод, дол ва коф (съни сидк, садака) бир нарсанинг хар жихатдан кувватли сканини англатувчи аслдир. Шу боис сидк-ростгсйлик кизб съни ёлгоннинг антоними бслди. Чунки ёлгон хeч кандай кувватга сга бслмаган ботилдир».

Аёлнинг махри «садок» дeб аталди. Зeро у талаб килиб олинадиган хакдир. Киши биродарига чиндан хам мeхр-мухаббатли бслса, уни ёрдамсиз ташлаб ксймайди. Одамлар буни «садокат» дeб атайдилар.

А­хтимол кишининг иймони ростлигига ва даъвоси чинлигига далил бслгани учун хам закот, xайр-схсон араб тилида «садака» номини олгандир.

А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам дeдилар: «...Садака хужжатдир».

Инсон сзининг молисвий ёxуд бошка бир хак-хукукидан воз кeчса хам айнан юкоридаги ибора ишлатилади.

«А­нди ким уни (съни касосни) садака килиб юборса, сзи учун каффорат (съни, гунохларни счириб юборувчи) бслур».[3]

«Агар (карздор) ночор бслса, бойигунча кутинг! Агар билсангизлар (бeрган карзингизни) садака килиб (кeчиб) юборишингиз сзингиз учун сxширокдир».[4]

35. «.. рсза тутгувчи сркаклар в рсза тутгувчи аёлар ...».

 
Сабр маъноси таркибига кирувчи мазкур ибодат Аллох таъолога курбат хосил килишдаги снг улуг амаллардандир
«Аллох таъоло дeди: А сза мeн учундир ва унинг мукофотини Ўзим бeрурман».[5]

«Хeч шак-шубха йскки, сабр-токат килгувчиларга ажр-мукофотлари хисоб-китобсиз тсла-тскис килиб бeрилур».[6]

 


Qayd etilgan


imlaah  09 Fevral 2009, 15:51:45

36. «... авратларини (харомдан) саклагувчи сркаклар ва (авратларини харомдан) саклагувчи аёллар ...».

Аллох таъоло рсзадорлар зикридан кeйин авратларини харомдан саклагувчиларни айтди. Чунки рсза кишини зинодан тссувчи снг улкан сабаблардандир. А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам хам уйланишга имконисти бслмаганларни рсза тутишга буюрганлар. Бу ерда багост гсзал мутаносиблик бор.
«(А­й Мухаммад  саллаллоху алайхи ва саллам), мсминларга айтинг, ксзларини (номахрам аёлларга тикишдан) тсссинлар ва авратларини (харомдан) сакласинлар!».[7]
Чунки ксзини номахрамлардан тийган кишининг харомдан тийилиши хам осон кeчади.
37. Авратни сакламок жуфти халоли ва чсриларидан бошка барча аёллардан чeтлашмок, харом ишлардан тийилмок дeмакдир«Улар авратларини (харомдан) саклагувчи кишилардир. Магар сз жуфти халолларидан ва кслларидаги чсриларидангина (сакланмайдилар). Бас, улар маломат килинмаслар. А­нди ким шундан сзгани (зино ва шу каби Шариати Исломисда харом килинган бошка нарсаларни) истаса, бас, ана сшалар хаддан ошгувчилардир».[8]Авратни сакламокка уни либос билан бeркитиш ва билинтирмайдиган кeнг кийимларни кийиш хам киради.

 


Qayd etilgan


imlaah  09 Fevral 2009, 15:56:19

38. «... Аллохни ксп зикр килгувчи сркаклар ва (Аллохни ксп) зикр килгувчи аёллар ...».
Аллохни калбида хам, тилида хам мудом зикр килиб, гафлатдан кочувчи мсминлар ва мсминалар. Бу калб ва тил билан Аллох таъолога куллик килмокдир. Мазкур ибодат муайсн бир вакт билан чeгараланмаган ва хeч кандай машаккат талаб стмайди. Бинобарин, адо стиш енгил, мeзонда ажри огир бслган ушбу xайрни ксп-ксп килмок лозим ва матлуб.

«А­й иймон кeлтирганлар, Аллохни ксп зикр килингизлар».[9]Биз мсжазгина рисолада зикрнинг барча турлари ва мартабалари xусусида батафсил ссз юритишдан ожизмиз...
39. «Улар учун Аллох магфират ва улуг мукофот тайёрлаб ксйгандир».

Остда «магфират» калимаси «накра-ноаник холатдаги от» суратида кeлган. Дeмак, бу жуда улкан ва чексиз магфиратдир.

 

40. Ким солих амаллар килиб, Аллох таъолодан ксркса, унинг учун улкан магфират ва зиёда ажрлар хозирлаб ксйилган.

Магфират съни гунохларнинг кeчирилиши икки ксринишда бслади:

Биринчидан: Банданинг гунохи бошкалар назаридан бeркитилади ва у кспчилик орасида устга колмайди.

Иккинчидан: Аллох таъоло бандаси килган гунохнинг машъум окибатини кeтказади ва уни азобламайди.

Араблар дубулгани «мигфар» дeйишади. Яъни магфират билан бир сзакдан ссалган. Дубулга жангчининг бошини xавфли зарбалардан тссгани каби такволи мсмин магфират килиниб, xорлик ва азоблардан тссилади.

«Кундузнинг хар икки тарафида ва кeчадан бир бслагида намозни тскис адо килинг! Албатта сxши амаллар ёмонлик-хатони кeтказур».[10]

 

41. «Аллох ва Унинг Лайгамбари хукм килган-буюрган вактида мсмин ва мсмина учун (Аллохнинг хукмини ксйиб) сзлари xохлаган ишларни килишлари жоиз смасдир».
Яъни уларнинг xохлаган ишларини килишлари ман стилади, дeгани. Бу услуб айни нарсанинг инсон учун бeимконлигини, такикланган сканини билдириб кeлади. Мумкинмаслиги аклан ёxуд шаръан маълум бслган нарсалар xусусида ссз юритилади.
Масалан:«Сизлар учун у (богларнинг) дов-дараxтини сстириш имкони йск сди».[11]
Бу мумкин смаслиги аклан маълум бслган нарсага мисол.

«Бирон одам учун Аллох унга ссзлаши жоиз смас, магар вахий оркали ё бирон парда-тссик ортидан...».[12]
Бу мумкин смаслиги шаръан маълум бслган нарсага мисол. Бир иш шариатда харом килинган бслса хам, юкоридаги услуб ишлатилиши мумкин.

 


Qayd etilgan