O’g’il yoshi o’ndan oshgach yaxshi boq,
Nomahramlardan u o’ltirsin yiroq.

Paxtaga otashni yaqin keltirma,
Uying kuyib ketsa yig’lab o’ltirma.

Yaxshi nom qoldirmoq istarsan agar,
O’g’lingga aql ber, o’rgatgil hunar.

Aqlu odobida bo’lsa gar nuqson,
O’larsanu sendan qolmagay inson.

O’g’ilni erkalab o’stirmoq xato,
Undaylar hayotdan ko’rar ko’p jafo.

Chidam ber totisin turmush ko’p — ozin,
Joningdan sevsangda ko’tarma nozin.

Yoshlikdan odob ber, ber ilmu hunar,
Yaxshilikka o’rgat, yomondan qaytar.

Yangi ish boshlasa maqtov va tahsin,
Ustodning do’qidan yaxshidir bilgin.

Qoruncha xazinang bo’lsa ham agar,
Farzandingga o’rgat albatta hunar.

Boylik davlatingga suyanma zinhor,
Boylik bebaqodir, davlat beqaror.

Siymu zar ketadi bo’shar hamyoni,
Bo’shanmaydi aslo hunarmand yoni.

Bilolmaysan zamon ne qilur oxir,
G’urbat boshga tushar, qilur musofir.

Agar bo’lsa kishi qo’lda hunari,
Qo’lin cho’zmagay hech kishilar sari.

Bilursanmi Sa’diy na imkon topdi,
Na daryo kezdiyu va na kon topdi.

Yoshlikdan ulug’lar so’zini oldi,
Oxiri ulug’lik o’zini oldi.

Kim itoat yukin tortar beminnat,
O’zgalar ham unga etar itoat.

Kim yoshlikda ustoz jabrini chekmas,
Hayotda ko’p jafo cheksa ajabmas.

O’g’lingga yaxshi boq, horib tolmasin,
O’zgalar qo’liga qarab tolmasin.

Kim farzand g’amini yemadi o’zi,
Jovdirab qoladi o’zgada ko’zi.

Yomon muallimdan saqlagil uni,
O’rgatadi o’zi ne bilsa shuni.

         Sa'diy Sheroziy

                                                             Тарбис
 Динимиз кишиларни юксак ахлоқ, чинакам инсоний фазилатларга тарғиб қилиш баробарида кичикларга раҳм-шафқатли, марҳаматли бслишга, ҳаттоки ёш болаларнинг ҳақ-ҳуқуқларини ҳам ҳимос стишга чақиради. Лайғамбаримиз (у зотга Аллоҳнинг саломи бслсин) "жаннат райҳонлари" деб съзозлаган болаларнинг ҳуқуқ ва манфаатлари исломистда ҳар томонлама муҳофаза стилгандир.
Қуръони каримдан:
"Оналар болаларини тсла икки йил смизадилар. (Бу ҳукм) смизишни бенуқсон қилмоқчи бслган кишилар учундир. Уларни схшилик билан едириб-кийдириш отанинг зиммасидадир" (Бақара, 233).
"(А­й инсонлар), болаларингизни йсқчиликдан қсрқиб слдирмангизлар — уларга ҳам, сизларга ҳам биз сзимиз ризқ берурмиз. Уларни слдириш, шак-шубҳасиз, катта хатодир" (Ал-Исро, 31).
"(Қсл остингиздаги) ақлсиз кимсаларга (съни, ёш, нодон етимларга) Аллоҳ сизлар учун турмуш воситаси қилиб қсйган молларингизни (съни, қслларингиздаги уларнинг молларини) бериб қсйманг, балки уларни сша моллардан едириб-кийдиринг ва уларга схши ссзлар билан муомала қилинг" (Аисо, 5).
"Қачон бировларига қиз (ксргани ҳақида) хушхабар берилса, ғазабга тслиб, юзлари қорайиб кетар. Ва у (қизни) хсрлаган ҳолида олиб қолиш ёки (тириклай) тупроққа қориш (тсғрисида сй суриб), сзига хушхабар берилган нарсанинг (съни, қиз ксришнинг) "ёмон"лигидан (номус қилиб) одамлардан сшириниб олур. Огоҳ бслингизким, улар (бу қилмишлари билан) снг ёмон (съни, ноҳақ) ҳукм чиқарурлар" (Ааҳл, 58-59).



 

 
 

Ҳадиcи шарифдан:
"Аллоҳ таолодан қсрқинглар ва болаларингизга адолат қилинглар" (Муслим ривости).
"Кимнинг учта (бошқа бир ривостда: иккита) қизи бслиб, уларни тарбислаб катта қилса ва уларга марҳамат назари билан қараса, жаннатга кириши муқаррардир" (Бухорий ривости).
"Аллоҳ таоло Қуръони каримда схши бандаларни "аброр" деб мақтади, чунки улар оталарига схшилик қилганларидек, болаларига ҳам схшилик қилган сдилар. Сенинг бсйнингда отангнинг ҳаққи бслганидек, болангнинг ҳам ҳаққи бор" (Бухорий. "Адабул муфрад").
"Ким кичикларга раҳм-шафқат қилмаса, катталарга иззат-ҳурмат ксрсатмаса, у биздан смас" (Термизий ривости).
"А А асулуллоҳ! Биз ота-онанинг ҳаққини билдик. Аммо фарзанднинг ҳаққи нимадан иборат?" деган саволга Лайғамбаримиз (у зотга Аллоҳнинг саломи бслсин): "Унга чиройли исм қсйиб, гсзал одоб бериш", дедилар (Байҳақий ривости).
"Фарзандларингизни ҳурматланглар ва уларнинг одобини гсзал қилинглар" (Ибн Можа ривости).

"Исломда инсон ҳуқуқлари" анжумани ҳужжатларидан:
"Ҳар бир бола дунёга келган кунидан бошлаб ота-оналари, жамист ва давлат томонидан ксрсатиладиган зарурий парвариш, таъмин, шунингдек, моддий, гигиеник ва маънавий ксмак олиш ҳуқуқига сга. Болага ҳам, онасига ҳам махсус парвариш ва ёрдам ксрсатиш қонунчиликда белгилаб қсйилади" (7-модда).
"Ислом боланинг асосий манфаатларини ҳимос қилади, болага муҳаббат, сътибор ксрсатувчи ва хавфсизлигини асрашни таъминловчи табиий муҳит сифатида оилани муҳофаза стади" (8-модда).
"Билим олишга интилиш болага фарз ва мажбурист, уларга етарли билим берилишини таъминлаш сса жамист ва давлатнинг бевосита вазифаси ҳисобланади. Давлат таълим олишнинг имконист ва воситаларидан фойдаланишни таъминлаши, кишиларга инсонист бахт-саодати йслида Ислом дини ва коинот илми билан танишиш имконистини бериш учун билимларнинг ҳартомонлама бслишини кафолатлаши керак".
"Ҳар бир киши турли сқув юртларида ҳам диний, ҳам дунёвий билим олиш ҳуқуқига сга. Ҳар бир киши турли ижтимоий институтлар, шу жумладан, оила, мактаб, университет, оммавий ахборот воиталари ва бошқалар раҳбарлигида шахс сифатида ҳартомонлама шаклланиш, Аллоҳга имонини мустаҳкамлаш, мусулмонларнинг ҳуқуқ ва мажбуристлари ҳурмат қилиниши ва ҳимос стилишини таъминлаш ҳуқуқига сга" (9-модда).

ФАА ЗААД ТАА БИЯСИ

Бола тарбисси снг муҳим ишлардандир. Фарзанд ота-онага омонат. Бола қалби пок, нозик, содда ҳамда ҳар қандай нақш ва суратдан холи гавҳардир. Унга қандай нақш солинса, шунга ксра шаклланади, хоҳлаган томонга сгилади. Агар бола схшиликка срганиб, схшилик ичида восга етса, дунё ва охират саодатини топади. Албатта бу савобга унинг ота-онаси, муаллими ва тарбис берган ҳар бир киши шерикдир.
Агар бола сътиборсиз ташлаб қсйилса, ёмонликлар ичида ссса, бадбахтликка юз тутади ва ҳалок бслади. Бунда гуноҳ юки болани шу ксйга солганларнинг, ота-онанинг зиммасига юкланади.

Улуғ ва қудратди Аллоҳ таоло буюради: "А­й мсминлар, сизлар сзларингизни ва аҳли оилаларингизни дсзахдан сақлангиз" (Таҳрим, 6).
Фарзанд дунёга келган илк кунлариданоқ кузатув остида бслмоғи лозим. Болани смизиш ва мураббийлик ишлари диёнатли, ҳалол аёлгагина ишониб топширилиши мумкин. Чунки ҳаромдан ҳосил бслган сутда барака йсқ. Агар ундан смса, боланинг қонига ҳаром аралашади ва табиати ҳаромга мойил бслиб қолади.
Яхши-ёмонни фарқлаш ҳисси болада шакллана боргани сайин кузатувни кучайтириш лозим. Бунинг биринчи белгиси — унда ҳаёнинг илк нишоналари ксрина бошлайди. Шунчаки тортиниб туриш ҳали ҳаё смас. Балки ақл нури ёришган сари бола баъзи ишларнинг бошқасига зид сканини ксради, хунук деб топган ишларни қилишдан усла бошлайди. Бу Аллоҳ таолонинг унга ҳадсси, хулқининг поклигидан, қалбининг софлигидан дарак берувчи башорат, ақлининг камолга етаётганидан хушхабардир.
Ҳаёли болани сътиборсиз ташлаб қсйиш срамайди. Балки унга ҳаё одобини сргатиш билан ёрдам бериш керак.
Кспинча болаларда таомга очксзлик билан ташланиш туйғуси ғолиб бслади. Бунда тарбис таом ейиш одобидан таълим бериш билан бошланади. Масалан, таомни снг қслда ейиш, "Бисмиллаҳ" билан бошлаш, катталардан олдин лаганга қсл чсзмаслик ва таомни фақат сзининг олдидан олиш, есётган кишининг оғзига қарайвермаслик, шошмасдан, схшилаб чайнаб ейиш, луқмани оғзига кетма-кет тиқавермаслик, таом юқини кийимига артмаслик, баъзан зиравор ёки ширинликларсиз қуруқ ноннинг сзини ейишга одатланиш кабиларни сргатиш лозим.
Шунингдек, ксп таом ейишнинг ёмонлиги, ксп ейиш ҳайвонларга хос хусусист скани, одобли бола таомни кам ейиши, борига қаноат қилиши, таом танламаслиги ҳақида гапирилса, бу ҳам тарбисдир.
Болада ранг-баранг ва ипакли кийимларга смас, оддий оқ рангдаги кийимларга рағбат уйғотиш лозим. А анг-баранг ва ипак кийимлар аёлларга хос скани, сркак киши бундай нарсалардан узоқроқ юриши болага бот-бот сслатиб турилиши керак. Ана шунда болада бундай кийимларни ёқтирмаслик туйғуси ҳосил бслади.
Болани тскин-сочинликдан, қимматбаҳо кийим кийиб ссган болалардан, дабдабали ҳаётга рағбат уйғотадиганлар даврасига аралашиб қолишдан асраш зарур. Чунки восга етаётган бола сътиборсиз ташлаб қсйилса, ксп ҳолларда унинг ахлоқи тубанлашувига сабаб бслади. Аатижада бола улғайгач, каззоб, ҳасадгсй, сғри, чақимчи, қайсар, маҳмадона, енгилтак, маккор, беҳаё, срамас бир кимсага айланиб қолиши мумкин.
Булардан сақланишнинг йсли — чиройли тарбис, мактабда дарс билан машғул бслиш, Қуръон ва ҳадис таълимини олиш. Солиҳ инсонлар ва уларнинг ҳаётлари ҳақида тингланган ҳикослар бола қалбида муҳаббат уйғотади.

Қачон болада чиройли хулқ, мақтовга арзигулик бирор феъл содир бслса, уни ҳурмат билан шарафлаш, кснглини қувонтирадиган нарса билан тақдирлаш, кспчилик орасида бу феълини айтиш зарур. Баъзи ҳолатларда бир марта феълига хилоф иш қилиб қсйса, уни ксрмаганга олиш фойдалироқ. Айниқса, бола бу ишини сширишга ҳаракат қилса. Чунки бола бундай ҳолда айбидан ортиқроқ жазога тортилиб қолса, жазо акс таъсир стиши, айбининг очилиб қолишига срганиб, хатога журъатли бслиб қолиши мумкин.
Агар бола сиз ксрмаганга олган айбини сна такрорласа, у ҳолда унга сширин, съни, ёлғизлигида танбеҳ бериш, бу ишнинг оқибати ёмон бслишини уқтириш лозим. Лекин танбеҳнинг ҳаддан ошиб кетишидан сақланиш керак. Акс ҳолда, боланинг қулоғи маломатга, хунук ссзларга одатланиб, панд-насиҳатлар қалбига етиб бормайдиган бслиб қолиши мумкин.
Бола тарбиссида отанинг қатъисти, ссзидан қайтмаслиги муҳим аҳамистга сга. У сзининг бу табиатини фарзандига доимо сездириб туриши зарур. Она ҳам сз навбатида отанинг айнан шу хусусистини бола ёдига солиб туриши, шу тарзда фарзандини ёмонликлардан қайтариши керак.
А­рталабки уйқу болани слқов қилиб қссди. Кечқурун сртароқ ухлаш сса кони фойда. Тсшакнинг ҳаддан ташқари юмшоқ бслиши гавданинг сгилувчанлигини камайтиради, аъзоларнинг қотишига олиб келади. Семириш таомга рағбатни кучайтиради. Шунинг учун болани дағалроқ тсшакка, одмироқ либосга, оддий таомга сргатиш снг аҳамистли вазифалардандир.
Бола нимани сширин қилса, бу унинг сша ишни ёмон деб билгани туфайлидир. Демак, унга ҳар бир ишни очиқ қилишни сргатиш вожиб.
Бола дсстларига тавозуъ ва ҳурмат билан муомала қилишга одатланиши, сзаро суҳбатларда меҳрибон ва мулойим бслиши лозим. Агар болалардан бири унга нимадир берса, гарчи у буни сзига нисбатан ҳурмат деб билса ҳам, олишга одатланмаслиги зарур. Чунки устунлик олишда смас, беришда! Олишда маломат ва тубанлик бор. Тамаъ қилиш хорлик, бу худди итнинг қилиғига схшайди: ит бирон луқма илинжида думини ликиллатиб доимо нимадир тамаъ қилади.
Кспчилик ичида тупуриш, бурун қоқиш, сснаш, бировга орқа сгириб стириш, оёқни оёққа чалиштириш, кафтни искка тираш срамас одатлардан ҳисобланади. Бошни елкага ташлаб туриш ҳам слқовлик белгисидир.
Хоҳ рост, хоҳ ёлғон бслсин, бола ёшлигидан қасам ичишга срганиб қолмасин. Ссзни аввал бошламасин, ссралган нарсагагина жавоб берсин. Суҳбатдоши сзидан катта бслса, унга қулоқ солсин. Чунки суҳбатдошнинг гапини бслишдан ксра уни тинглаш чиройлироқдир.
Одобли бола йиғинларда катталарга жой беради, бефойда гаплардан тийилади, бировни сскмайди, лаънатламайди. Болани дағал, сскиниб гапирадиган, оғзи шалоқ кишиларга аралашиб қолишдан сақлаш керак.
Агар бола муаллимидан калтак еса шовқин-сурон кстармасин, кимдандир ҳимос кутмасин, балки сабр стсин. Бунинг учун унга босиқлик ботир ва ср кишиларнинг одати, дод-вой солиб, шовқин-сурон кстариш сса қуллар ва аёлларга хос одат скани англатилади.

Болага дарсдан сснг чарчоқ ёзиш учун чиройли сйинларга изн бериш мумкин. Лекин сйин билан тинкаси қурийдиган даражада машғул бслиб қолиши дуруст смас. Шунингдек, болани сйиндан буткул маҳрум қилиб, доимий таълимга мажбурлаш ҳам срамайди. Бундай такаллуф ёш қалбни слдиради, заковатни ссндиради, ҳаётдан безиш туйғусини пайдо қилади. Фурсат бслди дегунча бола танг шароитдан чиқиб кетиш учун ҳийла ахтарадиган бслиб қолади.
Бола схши-ёмоннинг фарқига боргани сайин таҳорат ва намоз таркига узри йсқолади. А амазонда тслиқ бслмаса-да, баъзи кунларида рсза тутишга буюрилади. Ипак кийимдан, тилло узук ва тиллодан ссалган бошқа нарсалардан ишлатишдан қайтарилади. Умуман, бу пайтда болага шариат доирасида сҳтиёжи тушадиган барча нарсаларни сргатиш зарур.
Болалар сғрилик, ҳаром, хиёнат, ёлғон, бузуқлик каби иллатлардан қсрқитиб сстирилади. Аши улғайгани сайин болада бундай ишларнинг сирига етиш имкони ксрина бошлайди. Ўшанда унга шундай сслатиш мумкин: "Таомлар доридир. Уларни истеъмол қилишдан мақсад — барчамизни сратган Аллоҳ таолонинг тоатига қувват олиш. Дунё асл ватан смас, чунки унда боқийлик йсқ. Ўлим дунё неъматини қирқади. Дунё сткинчи бир қсналға, охират сса доимий қароргоҳдир. Ўлим — исталган соат келиши мумкин бслган, кутилган нарса. Бу дунёда охират учун озиқ ғамлаган киши ҳақиқий оқил ҳисобланади. Аллоҳ атоло ҳузурида бундай кишининг даражаси баланд, жаннатдаги насибаси снада ксп".
Лайғамбар (алайҳиссалом) айтадилар: "Ҳар бир гсдак (Ислом) фитратида туғилади. Лекин ота-онаси уни ё сҳудий, ё насроний, ё мажусий қилади" (Муттафақун алайҳ).
Саҳл ибн Тустарий бундай ҳикос қилади: "Уч ёшимда сдим. Тунлари уйғониб кетиб, тоғам Муҳаммад ибн Сиворнинг намоз сқишини кузатардим. Бир куни тоғам менга:
— Сени сратган Аллоҳ таолони зикр қилмайсанми? — дедилар.
— Қандай зикр қиламан? — деб ссрадим.
— Атаётганингда тилингни қимирлатмасдан, қалбдан "Аллоҳ мен билан бирга, Аллоҳ менга назар солувчи, Аллоҳ мени ксриб турувчи Зотдир", деб уч марта айтасан, дедилар.
Бу ссзларни кечалари айтаётганимни тоғамга билдирдим. У киши ҳар куни кечаси бу ссзларни етти марта қайтаришимни айтдилар. Буни ҳам бажардим. Кейин тоғам бу зикрни ҳар кеча сн бир марта такрорлашимни айтдилар. Такрорладим, қалбимда бу ссзларнинг ҳаловатини туйдим. Бир йилдан сснг тоғам менга:
— Ўргатганларимни ёдингда сақла, қабрга киргунингча бу ссзларни тилдан қсйма. Чунки бу зикрлар сенга дунё ва охиратда фойда беради, дедилар.
Икки йилдан сснг бу зикрлардан ҳосил бслган ҳаловат қалбимга сиғмай, тошиб чиқаётганини ҳис қилдим. Кунларнинг бирида тоғам:
— А­й Саҳл, Аллоҳ билан бирга, Аллоҳнинг назари остида, Аллоҳ ксриб турган қалб Аллоҳга итоатсизлик қилиши мумкинми? Аллоҳга осий бслишдан сақлан, — дедилар".

Абу Ҳомид ҒАЗЗОЛИЙ

Арабчадан
А ашид ЗОҲИД
таржимаси

ФАА ЗААД—КЎАГИЛ МЕВАСИунинг пишиб етилиши учун сса вақт керак.

Донишмандлар: "Ҳар бир дарахтнинг меваси бор, кснгилнинг меваси сса фарзанддир", дейдилар. Фарзандлар ҳам мева каби бир ширинликдир. Шундан бслса керак, дилбандимизга бор-будимизни тутамиз: меҳру муҳаббатимиз, молу давлатимиз уларга. Бола ссзи болдан олинганмикан, уларни асалим деб сусмиз, съзозлаймиз. Шу боис, баъзан тахирини ҳам сезмаймиз... Болалар. Келажагимизу қувончимиз, ишонч боғимиз, суснч тоғимиз. А­ътироф стиш керак: иқтидорли болалар ксп, жуда-жуда ксп. Мактаб партасидаёқ икки-уч тилни срганаётган, компьютерни пухта сзлаштираётган, бир йилда сакраб икки-уч синф илгарилаётганларни ксриб, беихтиёр, "туф, туф-е ксз тегмасин", деб қсссан. Кейинги вақтларда болалар орасида санъат шайдолари, расм чизадиган, шеър ёзадиганлар ҳам жуда кспайди. Ҳаваскорлар орасида сзига хос, стли мисралар, теша тегмаган ташбеҳлар ишлатадиганлари борки, умид уйғотади. Лекин... уларнинг барчасига, ҳатто бор-йсғи биттагина шеър ёзганига, ё бировнинг шеърини ксчириб олганига ҳам ота-оналари снг зср шоир, ноёб истеъдод сгаси деб қарашади. Машҳур шоирлар шеърини тап тортмай ксчириб, сзиники қилиб китоб чиқарган боласи "муваффақистидан" ҳам боши осмонда. Уларни тушунса бслади. Ахир, ҳар кимники сзига, ой ксринар ксзига. Аммо сз касбининг билимдони бслган сқитувчиларда ҳам машҳур мисралар шубҳа уйғотмайди, сқимагани, билмаганидан ачинасан.
Боласи зсрлигига сзини ишонтириб, хуш-хурсанд юргани-ку майли, уларни идорама-идора олиб юришади, мукофотлардан умидворлик смас, даъвогарлик қилишади... Уларнинг кспчилиги тстиқушларни сслатади: бирам бийрон, бирам бурро, таржимаи ҳоли, танишувни, ҳатто оддий гапни ҳам шеър билан айтишади. Шу сринда "сқиб ташлашади" дейиш сринлироқ, чамамда. Улар билан суҳбатлашсангиз, оддий савол-жавобларга ҳам нсноқлиги равшан бслади. Сабаби, "шпаргалка" йсқ, олдиндан ёдлаб, ҳозирланмаган-да. Шу боис, йиллар стиб, бу истеъдодли-вундеркидлардан дом-дарак чиқмайди, кспчилиги жимиб кетишади. Ҳақиқатан ҳам улардан камдан-кам ҳолларда ёрқин юлдузлар чиқади. Ямайка қсшиғи билан дунёни ҳайратга солган А обертино Лореттини бир ссланг-а... Ҳар бир боланинг иқтидори 14 ёшга тслгандан кейингина маълум бсларкан. Ўсмирлик ва балоғат ёши сртасидаги стиш даврида боланинг нафақат гавда тузилиши, балки фикрлаши, хотираси, табиати ҳам сзгараркан. Болалигида унча ксзга ташланмаган сртамиёна саналганлар истеъдодсиз дегани ҳам смас, улардан ёрқин истеъдод сгалари, буюклар чиқмайди дегани ҳам смас. Шунинг учун болаларни - аълочими, сртамиёна ё паст сзлаштирувчи, уддабурон ё уқувсизроқ баб-баравар схши ксрайлик, меҳр берайлик кспроқ. Меҳр, муҳаббат шундай илоҳий туйғуки, кснгилнинг снг мудроқ торларини жунбушга келтиради ва бу ҳаракат, албатта, баракали бслади. Тарихий ҳақиқат шуки, Лушкин "икки"чилардан бслган, А­йнштейн бир синфда икки йил сқиган, Аьютон ёмон сқигани учун сқишга лаёқатсиз деб мактабдан ҳайдалган, Ломоносов биринчи синфга борганида ссмир бслган. Яхши фикрлай олмагани учун сқитувчиси А­дисонни "сшак" деб ҳақоратларкан. Шунинг учун ёмон сқийдиган ёки алоҳида ажралиб турмайдиган бола ёмон одам бслади дегани смас. Шундай ҳам "бобо-бола", "буви-қиз"лар кспайиб кетди. Ана шу покликка гард қсндирмаслик катталар зиммасида. Бу масъулистни чуқур англаб, уларнинг сз хоҳиш-қизиқиши, имконистлари, кучи ва қобилистига қараб йсналтирайлик. Оллоҳ пешонасини срқиратиб, қалбини нурлантириб ато стган бслса, бизу сиз озгина қсллаб юборсак, бугун бслмаса, сртага, албатта, сзини ксрсатади. Баъзан биз илғамаган сифатлари срқ стиб намоён бсладики, ҳайратдан ёқа ушлаб қоласиз. Мактабнинг сркатойи бслмаган, репетиторларга қатнаш срнига далада кетмон чопиб юрган фарзандларимизнинг олийгоҳларга юқори ксрсаткичлар билан сқишга кираётганлари бунга сққол мисол. Фақат... унгача сз майлига қсйинг. Фарзандингизга сз хоҳишингизни мажбурлаб тиқиштирманг, унинг истагини ҳам ҳисобга олинг. Имкон беринг, бсйнидан бойланган овга срамаслигини унутманг, азиз ота-оналар! Мустақил фикрлашга сргатинг. Мустақилликни ҳам мустақил фикрлайдиган инсонлар мустаҳкамлайди. Мақоламиз бошида фарзанд кснгил меваси дедик, меванинг пишиб етилиши учун вақт керак, биз—ота-оналарга сса сабр...

Бахшанда Болтаева,"Аторуд" газетаси бош муҳаррири.

Бухоро вилости, Ғиждувон шаҳри.
 

Men aytay, jon qulog’i-la eshit pandimni, jon o’g’lim,
Amal qilsang so’zimga aslo qilmaysan ziyon o’g’lim.

Dilingni ota-ona mehrila munavvar qil,
Qolur senda jahonda yaxshi bir nomu nishon o’g’lim,

Xiyonat qilma xalqingnga, jinoyatdan hazar ayla,
Sadoqat ko’rsatib bo’l ya’ni mashxuriy zamon o’g’lim.

Sinov bermay kirolmaysan hayot dorilfununiga,
O’zingdan har kuni bir marta olgil imtihon, o’g’lim.

Vafolik oilangni kamsitib holin xarob etma,
O’zin bog’ini vayron aylamas hech bog’bon, o’g’lim.

Qo’ling yugurikligi oshga, tiling yugurikligi boshga
Yetra derlar, bu so’z haq, qilmagil hargiz gumon, o’g’lim.

Borar joying qayerda, bilmasang, manzilga yetmaysan,
Adashgay noaniq yo’ldan boruvchi karvon o’g’lim.

Halol bo’lsang, halol topsang, haromiy nomi olmaysan,
O’qib bilganlarim mingdan birin qildim bayon, o’g’lim.

Eshitsang balli ustozingga ming rahmat, degay Chustiy,
Kamolingga yetib ming yil yasha sog’ omon, o’g’lim.

Kecha bir dugonam ishlaydigan fotostudiyaga borgandim.
Bir qizaloq buvijoni bilan rasm tashlab ketishgan ekan.
O'shani olishga kelishdi.

Ketayotganlarida, buvijonisi 5 yoki 6 ysohlardagi nevarasiga "Opalarga nima deyish kerak?" deb qaradi.

Man hozir "Rahmat" desa kerak, deb o'ylagandim.
Chunki har doim shunaqa.

Lekin qizcha shirin so'zlari bilan "Olloh rozi bo'lsin!" deganida umuman boshqacha bo'lib ketdim.

Mana haqiqiy islomdagi tarbiya deb qo'ydim ichimda.