"Hayotda uchraydi takror va takror:
- Ahmoqlar hurmatda, aqllilar xor..."

Ўзимиз бировнинг гапидан хафа бсламизу, лекин биз ҳам кимнидир хафа қилишимиз мумкинлигини сйламаймиз ҳам. Худдики, ҳамма одам биздан қарздор. Зотан, юздаги оддий табассум ҳам кимнидир кснглини кстариши мумкин. Мурожаат қилаётган инсонга исмини айтиб гапиришимиз сса унга бефарқ смаслигимизни, наздимизда аҳамистли одам сканлигидан далолат беради. Бу сса сз сзидан суҳбатдошимизда сзига ва сизга нисбатан ишонч ҳиссини сйғотади. Буларнинг ҳаммасига озгина сътибор лозим холос. Лайғамбаримиз с.а.в. "œТабассум ҳам садақадир", деб бежиз айтмаганлар

Инсонмиз, гсзал фитрат соҳиби стиб сратилганмиз. Ўз қслларимиз билан оламни гуллатишимиз ёки аксинча пайҳона стишимиз мумкин. Ўзимиз гсзал, қалбимиз гсзал. Аммо баъзан бошқа бир инсонда ҳам қалб борлигини, уни ҳам оғритиш мумкинлигини унутган ҳолда қаршимиздаги инсонга қаттиқ гапирамиз, кснгилини синдирамиз. Қалб, кснгил бир биллур мисол, синган жойидан смасанг изи қолади, ксзингизга гсзал ксринган жозибасини йсқотади. Бир ташкилотга иш билан бордим. Қабулхонадаги котиба қиз
- Тслдиринг! — дедию, олдимга бир неча бланка ташлади. Мен сса бу ҳужжатларни қандай тслдиришни, нима ёзишни билмаганим боис довдираб турардим. Қиз келган ҳам бир одамга шундай қурс гапирардики, ундан ёрдам ссрашга юрагим бетламай, ишимни ҳам битирмай ксчага отилдим. Йслакда кетаётган йигит менга йсл беришни сйламасди ҳам. Жиғибийрон бслдим: "œБефаросат", деган сй билан уни туртиб стиб йслимда давом стдим. Ксчага чиқар сканман, котибанинг муомаласини сслаб хсрлигим келарди. Ўзимни жиностчидек ҳис қилардим. Гсё мен оғир жиност қилганману, снди тузук муомалага лойиқ смасман. Ксчага чиқгач, атрофдаги одамларни кузата бошладим.
"œАега одамлар бунчалик қспол бслиб қолишган. "œБировни кснглини оғритишим мумкинку ахир" деган уйдан йироқлар. Гсё қсполлик оддий ҳолатдек, наҳотки виждонлари схши иш қилмаётганларидан хабар бермаса", шу фикрлар билан бир четда туриб қолдим.
"œСинглим", деган овоздан сзимга келдим. Қаршимда бос йслакда туртиб стган "œбефаросат" йигит турарди. Қслида ҳужжатларим солинган папка.
"œБос йслакда тушириб қолдирдингиз", деди папкани қслимга тутқазар скан. Ҳатто сезмабман ҳам тушиб қолганини.
- А аҳмат.
- Арзимайди, снди йсқотманг, дес жилмайиб мендан узоқлашди.
Шундагина ҳушимни йиғдим. Ахир, сзим кимдандир хафа бслган ҳолда асабийлашиб йигитни туртиб стдим, сзимча унга "œбефаросат" деган тамға ҳам босдим. Аммо менинг қсполлигим свазига у схшилик қайтарди. Шундагина бу кснгилбузарликлар занжиринг бошини топгандек бсламан. Балки котиба қизнинг ҳам кимдандир кснгли оғригандир, менга схшаб унинг олдига келадиганлар озми ахир. Қай бирини кснглига қараб, қай бирига тушунтирсин. Мен сса ёмон гумонларга бориб сзимнинг бесътиборлигим туфайли сна кимнидир хафа қилган бслишим мумкин.
Ўзимиз бировнинг гапидан хафа бсламизу, лекин биз ҳам кимнидир хафа қилишимиз мумкинлигини сйламаймиз ҳам. Худдики, ҳамма одам биздан қарздор. Зотан, юздаги оддий табассум ҳам кимнидир кснглини кстариши мумкин. Мурожаат қилаётган инсонга исмини айтиб гапиришимиз сса унга бефарқ смаслигимизни, наздимизда аҳамистли одам сканлигидан далолат беради. Бу сса сз сзидан суҳбатдошимизда сзига ва сизга нисбатан ишонч ҳиссини сйғотади. Буларнинг ҳаммасига озгина сътибор лозим холос. Лайғамбаримиз с.а.в. "œТабассум ҳам садақадир", деб бежиз айтмаганлар. Бошқа бундай гумонларга бормаслик ва бошқанинг кснгилини оғритмасликка сзимга сзим ваъда берган ҳолда йслимда давом стдим. Қаршимда қслларида гсзал гулдаста билан бир аёл келарди. Гулдастани ксрганим заҳоти қалбим фараҳланди, юзимга табассум югурди. Барча кснгилбузарликлар йсқолди. А спарамга келган аёл тссатдан тсхтадида, қслларимдан ушлади. Мен сса ҳайрон унга боқиб туриб қолдим. У гулдастадан бир нечта гулларни чиқарди-да менга тутқазди. Бирон ссз дейишга улгурмадим, у йслида давом стди. "œА аҳмат опажон", дедим ортидан. Бу гсзал пушти атиргуллар сди. Бугун ҳаёт менга кснгил дарсини берарди. Атиргулларнинг ширин буйига маст бслиб ҳидлар сканман, бармоғимга бир нарса санчилди. Бу гсзал атиргулларнинг тиканлари ҳам бор сди. Бу гуллар ҳам назаримда дунёга схшарди. Бир тарафи бизни сармаст айласа, бир тарафи ҳушёрликка ундайди. Аммо бу тиканлар бизга атиргулларни севишга тссиқ бсла олмайди. Гулни севган уни тиканлари билан бирга севади.
Қалбимда сзгача фараҳ, лабларимда табассум, қслларимда гул билан йслимда давом стдим.

Сизларга тилагим, қалбингиздан схшилик, юзингиздан табассум аримасин азиз китобхон!

"Irfon taqvimi"dan, Madina Zaripova

Аллоҳга ҳамду сано, А осулуллоҳга саловоту дурудлар. Бу мақоламиз нозик хилқат вакилалари бслмиш аёлларга бағишланади. Чунки бу айни бугуннинг мавзуи бслиб, ҳақиқат чашмасидан баҳра олган кснгил, ундан қониб-қониб ичгиси ва шу баҳонада бошқа кснгилларга улашгиси келади. Ислом аёллар учун орзу бслиб келаётган, ҳам тарихда кузатилмаган чин маънодаги қадр-қимматни туҳфа стганлиги ҳақида ҳаммамиз биламиз.

А­слаб ксринг, Исломгача бслган даврда аёл инсонийлик жиҳатдан сркак билан тенгликни ҳоҳлар сдими?
Ҳа, албатта ҳоҳлар сди ва Ислом бу тенгликни ҳам назарий, ҳам Амалий тарзда олиб келди ва бу тенгликни шаръан қонунийлаштириб қсйди.

Аёл ҳам инсон сифатида иқтисодий мустақилликни ва бошқа инсонлар билан муомалада бевосита озодликни ҳоҳлар сдими?
Ҳа, албатта ҳоҳлар сди ва Ислом тарихда биринчи бслиб аёлга бу ҳуқуқни берди.

Аёл таълим олиш ҳуқуқини ҳоҳлар сдими?
Ҳа, албатта ҳоҳлар сди ва Ислом унга бу ҳуқуқни ҳам берди, ҳатто таълим олишни мажбурист қилиб қсйди.

Аёл сзининг ҳоҳишига биноан турмушга чиқишни ёки сркакка сзи таклиф қилиш ҳуқуқини ҳоҳлар сдими?
Аёл оилавий ҳаётда сзига нисбатан адолатли ва етарли даражада сътибор берилишини ҳоҳлармиди? Аёл агар сзига нисбатан одилона муносабат қилинмаса сз ҳоҳишига биноан ажралиш ҳуқуқини ҳоҳлармиди?
Ҳа албатта ҳоҳларди, чунки у инсон.
Ислом унга бу ҳуқуқларни ҳаммасини берди. А­ркакга сса аёлнинг бу ҳуқуқларига даҳл қилмаслигини ва уларни қсллаб қувватлашини билдириб қсйди. Аёл меҳнат қилиш ҳуқуқини ҳам ҳоҳларди. Ислом аёлни меҳнат қилишга бслган лаёқатини ҳисобга олиб, сҳтиёж туғилганида исломий шарт-шароитлар асносида меҳнат қилиш ҳуқуқини ҳам берди.
Демак, аёл шариат таклифлари олдида сркаклар билан инсоний тенгликка сришди.

Хсш, Ислом аёлни бу тенгликка олиб чиққанидан кейин худди сркакларга юклагани каби аёлга ҳам бурч ва вазифалар юкладими?
Аёлни Ислом қаршисидаги бурч ва вазифалари нималардан иборат бслди?
Ҳа, албатта Ислом сркакларга вазифалар берганида аёлни ҳам сътибордан четда қолдирмади. Фиқҳий масалаларда сркаклик ва аёллик ҳолатларига қараб баъзи сринларда фарқ қилади. Аммо сътиқод масалалари олдида имон талаблари олдида сркагу-аёл баробар масъулдирлар. Аввало Қуръони каримдаги «А­й иймон келтирганлар» деган чақириқдан кейинги вазифалар, огоҳлантириш ва башоратлар мсмин сркагу-мсмина аёлга тенг таъалуқлидир. Шунингдек, иймон, намоз, рсза, закот, ҳаж вазифалари аёлга ҳам фарз қилинди. А осулуллоҳ с.а.в. илм олишни фарз (съни лозим) сканлигини айтганларида, умумий суратда айтмадилар, балки сркакка ҳам, аёлга ҳам алоҳида баробар таъкидлаб: «Илм талаб қилишлик ҳар бир муслим ва муслимага фарздир» дедилар. Бухорий ривости.

Ислом сркак кишини гуноҳдан қандай қайтарган бслса аёл кишини ҳам шундай қайтарди. Хулоса қилиб айтадиган бслсак Ислом аёлни қандай қадрлаган бслса, шунга сраша бурч ва мажбуристлар ҳам юклади.
А­нди ислом келганидан кейинги тарих мобайнида аёл сзига белгиланган вазифаларни адо стишлик билан жамистга қандай наф келтирганлиги қандай фарзандларни туҳфа стганлигига сътибор қаратинг!
Аёл нафақат ислом оламида қадрланадиган, балки бутун инсонист унинг номини сшитганда ҳурмат билан тилга оладиган шахсларни Исломдан кейинги тарих мобайнида тарбислаб етиштирди. Илм-фан соҳасида пойдевор бслган илм аҳлининг асосини исломга тсла таслим бслган тақводор оналар туғиб тарбислаган сдилар.

Бугунги кун аёлларимиз тарихига бир назар қаратинг!

Ислом оламида қиёматгача устоз бслиб қолган уламолар имом Бухорий, Термизийлар, фалакиёт илмига асос солган Улуғбеклар, бутун дунё тиббиётига бугун ҳам устозлик қилаётган Ибн Синоларга ислом олдидаги вазифаларини тсла ҳис қилиб сшаган момоларимиз оналик қилишган. Бошқача қилиб айтадиган бслсак, уларни шундай олиму-уламо бслишига покиза аёллар, оналар сабабчи бслишган. Аавоийдек нозик қалб шоирларни ҳам, Мирзо Бобурдек моҳир саркардаларни ҳам шу муслима оналар туғиб тарбис қилишган. Шундай улуғ зотларга оналик қилган аёллар қандай қилиб бу каби фарзандларни инсонистга туҳфа ста оладилар? Уларнинг бугунги кун аёлларидан фарқи нимада сди?

Уларнинг фарқи Ислом олдидаги бурч ва мажбуристларини ҳис қила олишликлари ва шуни адо стишликларида сди. Исломий маънавист ва маданист билан иш тутишларида сди. Ислом динини чексиз ҳурмат қилишларида сди. Агар умумислом тарихига назар солинса, кишини лол қолдирадиган мисоллар жуда ксп. Ўзлари чсри бсла туриб тарбислаган фарзандларини ислом оламидаги снг катта олимларга ҳам устозлик қила оладиган даражада тарбис қилган аёллар ҳам бор. Бу каби мисолларни фақатгина Исломдан кейинги тарихда муслима аёллар тарихида учратиш мумкин. Биз юқорида зикр қилган илм дарғаларининг болалик тарихига назар солинса, бошланғич таълимларини уйида, гсдаклик чоғида сқишган. Алишер Аавоий, Ибн Синоларнинг сн ёшлар атрофида Қуръони каримни тслиқ ёд стганлиги манбаларда баён қилинган. Уларни бунчалик юқори сависда тарбис топишига, бунчалик илм-маърифатга сга бслишига кимлар сабабчи. Албатта бу зотларни Аллоҳнинг зикрисиз смизмаган, Аллоҳнинг зикрисиз бешигини тебратмаган оналар сабабчи. Бугунги куннинг «забардаст олимлари» деб аталаётган профессор, Фан докторлари сга бслган илмдан ксра кспроқ илмни гсдаклик чоғидаёқ уларга таълим бера олган, биринчи устозлари, оналари съни аёл сабабчи. Демак, Исломдан кейинги тарихда қайси даврда бслмасин, жамистнинг салоҳистига иймон сътиқоди мустаҳкам, солиҳа аёллар съни оналар асос бсла олганлар. Чунки ислом олдидаги вазифаларини ҳис қила олган аёлларни Ислом сз-сзидан шу даражага олиб чиққан. Шунинг учун ҳам Исломдан аввалги тарихларда ва Исломдан бошқа муҳитларда аёл сзининг жамистига бу қадар таъсир стказа олмаган. Чунки фақат Исломгина аёлга мазкур таъсир кучини берган, фақатгина Исломгина аёлни шундай тарбис қила олади. Аки бошқача қилиб айтадиган бслсак, Исломга бсйсунган аёлгина бу даражага кстарила олади. Шу сринда баъзи саволлар туғилади.

 1) Хсш, илм ва маърифат осмонида юлдуз каби порлаган олимлар туғулиб ссган даврнинг аёллари қандай аёл сди?
2) Уларни сзларидан кейинги аёллардан устунлиги бормиди?
3) Бугуннинг аёли улардан қанчалик узоқлашди?
4) Бугуннинг аёли сша момоларнинг фарзандларимиз деб фахрланишга ҳақлими?
5) Аега сша аёллар туққан фарзандларини нега юз йилларки бошқа аёллар туға олмасптилар ёки бугунги кун аёлларидан ҳам шундай фарзандлар туғилиши мумкинми?

1)Илм ва маърифат осмонида юлдуз каби порлаган олимлар туғилиб ссган даврнинг аёллари қандай аёллар сди?
Жавоб: Илм ва маърифат осмонида юлдуз каби порлаган олимларни туғиб тарбис қилган аёллар аввало сзларининг мсмина сканлигини ҳис қилиб сшаганлар.
Иккинчидан: Ҳар қандай инсоннинг қалбидан жой олган, сзи учун муқаддас саналмиш нарсалар бор. Гоҳида шу нарсани муқаддаслаштириб олганини сзи ҳам билмаслиги мумкин. Кимнингдир қалбини бойлик орттириш «безаб» турган бслса, кимнингдир қалби бир инсонга нисбатан муҳаббатга тсла, кимникидир ҳасадга тсла. Кимлардир инсонлар сртасидаги обрс-сътиборни муқаддас санаб унга сришиш йслида ҳамма нарсадан хатто динидан ҳам воз кечишга тайёр. Албатта агар дини бслса. Баъзилар сзининг нафсини ҳамма нарсадан устун қсйиб, унинг талабини қондиришда ҳаромми, ҳалолми фарқламаган ҳолида унинг ҳам қалби нима биландир банд. Юқорида зикр қилинган аёллар сса динини муқаддас билдилар. Қалби билан севиб, съзозладилар. Ислом буюрганидек ҳаёт кечиришга ҳаракат қилдилар. Ислом аёлга берган қадр-қимматни тсғри баҳолаб, Исломнинг огоҳлантиришига ҳам сътибор қаратдилар.

2) уларни сзларидан кейинги аёллардан устунлиги бормиди? Яъни нега уларнинг туққан фарзандлари илм дарғалари бслиб етишди-ю, улардан кейинги даврларнинг аёли туққан фарзандлари бундай бслмади?
Жавоб: Ҳа, бутун инсонистга фойдаси тегадиган олимларни туққан аёлларни кейинги даврларнинг аёлларидан устунлиги бор сди. Уларнинг бу устунлиги молу-дунё, шон-шуҳрат билан смас, балки қалб билан сди. Исломнинг муқаддаслигини қалб билан ҳис қилишларида сди. Ўзларининг бсйнидаги вазифаларни ҳис қилишларида сди. Мана шундай сътиқодга сга бслган аёллардан имом Бухорийлар, имом Термизийлар дунёга келдилар. Мана шундай фарзандларга она бслган аёллар албатта бошқа аёллардан устун ҳисобланади. Чунки фарзандлари имом Бухорий, имом Термизий даражасига етгунча уларга қилинган хизматларнинг снг катта қисми манна шу оналарга тегишлидир.

3) Бугуннинг аёли улардан қанчалик узоқлашди?
Жавоб: Бугуннинг аёли улардан съни Бухорий, Термизийларни туққан момоларидан шундай узоқлашдики, худди уларнинг сртасида ҳеч қандай боғлиқлик йсқдек. Гсёки жинслари ҳам бошқа-бошқадек. Чунки ҳар қандай виждонли одам сша момоларимиз ҳақида фикр юритар скан, албатта юксак сҳтиром билан сслайди. Уларни ислом билан зийнатланганини сътироф стади.
Ўша покизалик, сша сътиқод, сша иймон билан шундай фарзандларни туғиб тарбис қилганлигини тан олади. А­нди бугунги кун аёлларининг туққан фарзандларининг онги ҳақида хатто ойнаи жаҳон орқали ҳам арз қилаётганликларини сшитиб қоламиз. Фарзандлар оналарининг гапига парво ҳам қилмаётганига, менсимаётганига гувоҳ бсламиз. Хсш бу фарзандларни Ким туғиб тарбис қиласпти? Бугуннинг аёли. Динини унутган бугуннинг аёли. Агар улар динини билишганда сди, фарзандлари «Жаннат оналар оёғи остидадир» деган таълим тарбис билан суғорилар сди. Мана шу бугунинг аёлини улардан қанчалик узоқлашганини билдиради, улардан қанчалик пастда сканлигини исботлайди.

4) Бугуннинг аёли сша момоларнинг фарзандларимиз деб фахрланишга ҳақлиймилар?
Жавоб: Бу масалага жавоб топиш бироз мушкул. Чунки Бухорий, Термизийларни туққан момоларимиз жуда ҳам иффатли, иймон сътиқодли бслганлиги ҳақида айтдик. Ҳар қандай масалага Аллоҳ ва пайғамбарини ҳакам қилишган. Яъни, Қуръон ва ҳадис билан муаммоларини ҳал қилишган. Ҳаётлари Қуръон ва ҳадисга мувофиқ тарзда стган. Табиъийки, гуноҳлардан, агарчи кичкина деб сътибор қилинса ҳам, сҳтиёт бслишган. Шу тақволарининг ҳосиласи слароқ бахтли она бслишди. Қиёматгача бсладиган фарзандларни туғиб тарбислашди.
Афсуски, уларнинг тасаввурларидаги даҳшатли ҳисобланган, инсонни аниқ ҳалокатга олиб борадиган гуноҳлар бугунги кунда арзимас хатолар, камчиликлар деб сътибор қилинмоқда ёки мутлақо сътибордан ташқарида. Хатто баъзи гуноҳларга ёшлик қилибди, деган баҳона қилинса баъзи номуссизликларча, орсизликларча қилинган гуноҳларни «севги-муҳаббат» деган либос билан сраб қсйилмоқда. Агар юқорида зикр қилинган момоларимиз бугунги кун аёллари билан тсқнаш келиб қолишса сди, аминманки улар албатта Қуръон ва ҳадисга мувофиқ муомала қилган бслар сдилар. Қуръон ва ҳадисга мувофиқ муомала шуки гуноҳ ва маъсистдан иложини борича қайтарилади. Ота-она сифатида норизо сканлиги сълон қилинади. Агар балоғатдан стган фарзанд шунда ҳам гуноҳдан қайтмаса, қайтмаслигини айтса, ундай фарзанддан шу дунёни сзида кечиб юборилади. Мана снди сйлаб ксринг, агар сша момолар бугунги сркатой қизлари билан тсқнаш келсалар нима деган бслардилар. Улар бугунги кун сркатой қизларининг нафсу-хавоси кетидан бунчалик қувлашларини ксриб туриб, «ёшлик» деб завқланишмасди. Балоғатга етиб стган қизи ота-онасини олдида тор футболка-ю, калта юбкани кийиб олиб, қорнини, хатто киндигидан срим қарич пастгача очиб юришини ёшлар модаси ёки замона зайли деб ҳимос қилишмасди. Қизлари Аллоҳ қсйган муҳрларини, иффатларини ксчаларда кимлар биландир бузиб келса бугунги кун «меҳрибон» оналарига схшаб қизларининг бу «ёшликларини» жарроҳлик йсли билан ҳаракат қилиб беркитиб ксз бссмачилик қилишмас сдилар. Менинг қизим покиза иффатли схши қиз деб кимнидир алдаб, қизининг ҳаётини аввал бошдан хиёнат пойдеворига қуриб бермас сдилар. Балки Қуръон ва ҳадисга мувофиқ ҳолда муомала қилардилар. (Қуръон ва ҳадисга мувофиқ муомалани биз юқорида айтиб стдик, тавба қилмаса, гуноҳдан тсхтамаса, шу гуноҳини ёмон иш смас деса ундай фарзанддан кечилади). Уларнинг қизлари ҳам бу каби тубанликка бормас сдилар. Чунки улар иймон билан тарбис қилинарди. Мана нима учун бу масалага жавоб бериш бироз мушкул. Бугунги кун аёли, мен ҳам сша покиза момолар силсиласининг давомчисиман, мен ҳам уларнинг наслиданман дейишдан олдин, агар уларга рсбарс келиб қолсам услиб қолмасмиканман, агар улар мени уйимга келиб қолсалар кириб бир пиёла чойини ичишга таклиф қилсам, мени аврат жойларимни очиқлигини ксриб, мени қслимдан чой ичармиканлар ёки юзимга ҳам қарамасдан кетиб қолармиканлар, деб савол қсйсин. Ўзига сзи виждон билан жавоб берсин. Агар ижобий жавоб бера олса фахрланиши мумкин.

6) Аега сша аёллар туққан фарзандларни неча юз йилларки бошқа аёллар туға олмасптилар? Бугунги кун аёлларидан ҳам шундай фарзандлар туғулиши мумкинми?
Жавоб: Мана неча асрларки, сша аёлларнинг туққан фарзандларига схшаш фарзандларни улардан кейинги давр аёллари туға олмасптилар. Тарихни безаб турган сша олимлар каби кишилар, қайта туғилмасптилар. Чунки улардан кейинги аёллар, динини мустаҳкам тутмадилар. Исломдан узоқлашдилар. Ислом келган даврдан узоқлашилгани сари диндан ҳам узоқлашилди. Ислом қоралаган хурофотлар дин номи билан кириб келди. Ҳаромга, гуноҳга сътибор камайиб борди. Дин билан хурофот аралашган, ҳаром ва гуноҳ ишларга сътибор камайган даврнинг аёли сша ҳолатга хос савис билан шаклланди. Аёллар фарзандларини сша сзлари билганча дин асносида тарбис қилдилар. Албатта бу сависга сга бслган аёлнинг туғиб тарбис қилган фарзандлари, илгариги аёллар, съни динини аҳкам тутган, ислом олдидаги масъулистини ҳис қилган аёллар туғиб тарбис қилган фарзандлар каби бсла олмадилар. Чунки оналар бир хил смас сдилар. Хсш бугунги кун аёли ҳам биз юқорида зикр қилган илм осмонида ёрқин юлдуздек порлаб турган уламоларни туғиши мумкинми?
Бу саволга жавоб излашдан олдин, бу масалага бошқачароқ назар солиб ксрайлик. Биз юқорида «илм устунлари» сшаган даврдан кейинги даврларда, дин билан хурофот аралашиб кетганлиги ва аёллар сса Ислом олдидаги масъулистини кам ҳис қилганлигини ва шунинг оқибатида диндан узоқлашилганини ва бу сса авлодга қандай таъсир қилганлигини айтдик. Агар динининг вазифаларига сътибори бироз камроқ бслгани, Ислом олдидаги масъулистини камроқ ҳис қилгани ҳолида туғиб тарбис қилган фарзандларидан «илм устунлари»га схшаш уламолар чиқаган бслса, угунги кундагидек динни десрли мутлақо ссдан чиқарган аёлларимиздан ҳалол ва ҳаромни фарқ қилмайдиган, динни сшитса қандайдир лақаблар тсқийдиган, мени дилим тоза, кснглим пок деб кийим кийган сланғоч суратида юрган Хотин-қизларимиздан ҳақиқий олимлар, бслиб ҳам сша юқорида савол қилганимиздек илм устунлари туғилармикан? Тсғриси бу саволни бошқачароқ қсйиш керак. Бугун динини унутган, балки унга терс юрган ва шу юрушини маданист деб атаётган аёлларимиздан кимлар тсғилар скан?
Бу саволга жавоб сифатида онгингга келган фикрдан қсрқасан киши.
Аҳвол шундай бслса, биз юқорида зикр қилган илм дарғалари смас, балки оддийгина мусулмон фарзандларни ксплаб туғилишига гумон қиласан киши. Аллоҳ асрасин.
Чунки бугунги кун аёли қсрқинчли суратга кириб бормоқда. Илгари аёллар орасида сркакларга схшаб шим кийишликни тасаввур қилиб бслмас сди. Хсш бугунчи, неча фоизаёллар шим киймаспти? Фақатгина мсъминалар ва ёши катта онахонлар. Қолганлар ҳаммаси сркаклар шимида. Илгари шим кийган аёлни тасаввур қилиб бслмаган бслса, снди киймаганини тасаввур қилиб бслмаспти. Яна қизларимизни «маданисти» шунчалик такомиллашдики, шимни устидан ичкийим чиқариб , ксрсатиб қсйиладиган даражага етди. Ахир бу бузғунчилик, фаҳшку. Шу сринда қизларимиздан, аёлларимиздан ссрамоқчиман. Кимларга тақлид қилспсизлар. Аёл озодлиги деган шиори остида аёлларни фаҳш сйинчоғи қилиб улгурган европагами? Аки инсонистга демократис керак, жинсий алоқа маданий ҳордиқ деб, кириб қолган ксчасидан чиқиб кетиш йслини тополмаётган океан ортигами? Хсш у маданист деб аталаётган модалар балоси сна сн йиллардан кейин қандай ксринишга сга бслади. А ивожланиш шу даражада бслса аёллар кийим-кечак ҳақида умуман қайғурмай қсйишса керак. Бу маданист аёл-қизларимизнинг онгини шу тарзда ривожлантирдики, ҳатто тарихда кузатилмаган уддабурроликлар рсй берди. Бу снгилик қотилликнинг снги усулидир, съни ҳали туғилмаган болани, зинодан орттирилган болани шундай слдириладики, жиност изсиз йсқолади. Яна ҳеч нарса бслмагандек юрилаверади. Суҳбатларда бу «тадбиркорлар» смас, балки муъминалар ғийбат қилинади. Бугуннинг қизлари сртанинг онаси. Келажак авлод шулардан тарқайди. Шулар туғиб тарбис қилади. Хсш булардан ким туғилади? Хсп аёлларимизнинг бугунги аҳволини, съни ксча ксйда кийими бор сланғоч ҳолда юришини, шу аҳволда сқув муассасаларида ҳатто телевиденисда стика-сстетика ҳақида бахс юритишини, «бурда моден, дизайн» деган европача номлар остида сланғоч юришни талқин қилаётганини, кср-ксрона кимларгадир тақлид қилаётганини «маданист» дейилса, унда сз-сзидан дунё тан берган алломаларни туғиб-тарбислаб кетган стмиш момоларимиз ҳақоратланган бслмайдими?
Ҳа ҳақоратланган бслади. Чунки улар бу каби «маданист»дан узоқ бслишган. Бундан ҳазар қилишган. Улар бизнинг хоти-қизларимизга схшаб кскракларини срмисигача очиб, киндикларини очиб, сгнига срларни шимини кийиб, интим аъзоларини лорсиллатиб юришни, зино деб қабул қилишган. Шунинг учун сша даврларда сркакларнинг пулини олиб, кснглини хуш қилиб чиқариб юборадиган аёллар «салтанатлари» йсқ сди. Шунинг учун сша даврларнинг бугун А есторан деб аталаётган, ҳсракхоналарида бировнинг А­ри, бировнинг отини ёки қизи билан кснгилхушлик қилиб юрмас сди. Шунинг учун сша даврларда етимхоналар йсқ сди. Шунинг учун улар давоси йсқ, номи ҳам ғалати касалликларга учраганлари йсқ.

 Абдуллоҳ ибн Умар р.а. А осулуллоҳ с.а.в. «Қайси бир қавмда фаҳш пайдо бслиб, улар у билан очиқдан очиқ шуғуллансалар, ораларида слат ҳамда ота-боболари даврида бслмаган бошқа касалликлар тарқалади» дедилар. (Ибн Можжа).
Агар сша момоларимиз ҳозирги даврга келиб қолишса, отин-қизларимизни аҳволини ксрганида снсалари қотиб «бу аёллар ҳаммомдан чиққанну-кийимини ҳамасини кийишни унутган ёки мажнун» деб сйлашса керак. Улар буни инсонни смас балки, шайтоннинг амали деб билишган. Чунки Аллоҳ Қуръони каримда:
«А­й одам авлоди! Шайтон ота-оналарингизнинг авратларини сзларига ксрсатиш (съни, устли аҳволга солиш) учун либосларини ечиб, жаннатдан чиқаргани каби сизларни ҳам алдаб қсймасин».
(Аъроф 27) деган остини Бухорийдек, Термизийдек зотларни тарбис қилган аёллар схши билишган. Ушбу тариқа Иблис сз-сзини ксз-ксз қилиш бслган даъватнинг асосчиси бслди. Шунингдек, ҳозирда ҳам «аёлозодлиги» деб номланаётган сохта шиорларнинг ҳам раҳнамоси Иблиснинг сзидир. У сзига итоат қилувчиларнинг раҳнамосидир. Булар съни Аллоҳга итоат стмайдиган шайтонга итоат стувчилар биринчи навбатда сзини ксз-ксз қилувчи, жамистни йслдан оздирувчи еҳаё аёлардир. Бу одам боласининг иши смас. Аега бу жумлани келтирамиз уни савол-жавоб услубида баён қиламиз.

Савол - Одам деган номга қайси киши лойиқ? Одам деб кимни айтилади?
Жавоб — Бунга жавоб излаб тарихга, инсонистнинг аввалига қайтамиз. Буни сса Қуръондан топамиз. Аллоҳ таъоло Бақара сурасининг 30-остида фаришталарга «Мен ерда сринбосар қилмоқчиман» деди. Яъни ерда Аллоҳ сзининг халифасини сратмоқчи сканлигини билдирди. Лекин унинг номини айтмади. Аллоҳ Ўзи сратган биринчи кишини Одам деб номлади. У киши қандай сди?
У қалби Аллоҳга итоат стишлик учун завқу-шавққа тсла сди.
У биринчи пайғамбар сди. Фақат ёлғиз Аллоҳгагина ибодат қилувчи сди.
У Аллоҳ буюрган ишларни бажони дил қилар, қайтариқларидан қайтар сди.
Мана шундай кишини Аллоҳ Одам деб номлади. Мана шу сифатларнинг сгаси одам деб аталади, Одамнинг бошланиш нуқтаси мана шу. Бундан юқорилагани сари «солиҳ, сидиқ, валий» ва ҳоказо даражаси ортиб бораверади.
Бу сифатларга сга бслмаган кишини одам дейиш асоссиздир. Чунки, ундай кишини Аллоҳ одам деб атамади. Шу сринда қизиқ бир савол туғилади. Юқорида зикр қилинган сифатларга сга бслган кишигина одам дейилса мазкур сифатларга қарама-қарши, терс ҳолатдаги, бузуқчилик қуроли деб аталган срим сланғоч аёлларчи?
Жавоб оддий. Аллоҳ аёлга авратларини беркитиб юришни, сзини ксз-ксз қилмасликни фарз қилди. Ва ҳар қандай инсонни сзининг авратларини ёпиб юриш табиати билан табиатлантириб қсйди. Бирорта инсон сзининг авратини зарурат туғилганда ҳам хатто табибларга ҳам хурсанд бслиб очиб бермайди. Чунки уст унинг табиатида бор. Чорва ҳайвонлари сса авратни фарқига ҳам бормайди. Чунки унинг табиатида услиш йсқ. Бемалол очиб юришаверади. А­нди онги бор, табиатида услиш деган ҳисси бор кимса, шу онги, табиати билан авратларини бслиб ҳам кскрагу, киндикларини очиб юрса, авратни фарқига бормаса, одам деган номдан сал пастроққа тушиб қолганга схшайди. Қуръони каримда Аллоҳ таъоло: «"¦ Уларнинг диллари бору, англай олмайдилар, ксзлари бору ксра олмайдилар, қулоқлари бору сшитмайдилар. Улар чорва (ҳайвонлари) кабидирлар, йсқ, улар (беақл, бефаҳмликда) чорва (ҳайвон)лардан ҳам баттардирлар. Ана сшалар ғафлатда қолган кимсалардир.» (Аъроф 179) дес марҳамат қилган. Аҳамист беринг, Аллоҳ айтаспти, чорва ҳайвонларидан баттардирлар. Чунки сша кимсага берилган онг, идрок агар чорва ҳайвонларига берилса сди, улар сша кимсанинг аҳволига тушмас сдилар. Яна остни охирида «Ана улар ғафлатда қолган кимсалардир», деди. Бундан аввало, тушуниладиган нарса шуки, агар кишининг қалби ҳақиқатни ҳис қилмаса, қулоғи ҳақиқатни сшитмаса, ксзи ҳақиқатни ксрмаса, унга қалб, қулоқ, ксз нима учун берилганини ҳис қилмасдан ғафлатда стиб кетади. «Ана улар ғафлатда қолган кимсалардир», одамлардир дейилмади. Одам деган ном, бу кимсаларга муносиб ксрилмади. Ҳатто чорва ҳайвонлари одам дейишга лойиқ бслмаган кишилардан устунроқ қсйилди. Бу нарсани тиниқроқ ҳис қилинг, сй сзини одамман, инсонман деб юрган кимсалар!
Бугунги аёллар «маданисти»ни сна бошқа нуқтадан кузатиб ксринг.
Бугун Европа сзини дунёнинг маданист бешиги деб атамоқда. Бутун дунёга, шу жумладан Ислом оламига ҳам маданистдан устозлик қилмоқчи бслади. Аслида Европани маданист бешигини Ислом тебратган. Ислом Европага кириб борган пайтда улар инсонга схшаб таом ейишни ҳам билишмасди. Мусулмонлар Испан (Андалусис) ерларига боришган маҳалда ерлик аҳоли устиларига совуқдан ҳимос сифатида ёпиб олган ҳайвон териларини ошлаб фойдаланишни билмасдан, қуртлатиб юрардилар. Аега юз-қслини ювишни Исломдан срганганлар бугун дунё маданист бешиги бизмиз деган даъвода. Исломдан бехабар қолиб кетган бечора мусулмон фарзанди, аёлларимиз сса сша «маданистли»ларнинг орсиз қилиқларига ҳам ксрларча тақлид қилмоқдалар. Аслида бу маданист соғлом одоб-аҳлоқ меъёрларига ҳам зиддир. Хатто соғлом табиат ҳам бунга рози бслмайди. Бундай тубан ишлар (съни, очилиб-сочилиб «кийим кийган сланғоч» суратида юриш, шарқона либос деб билакларини очиб, енгсиз ксйлак кийиш, узун ксйлак кийдим деб иштонсиз юриш ёки ҳамма ёғим ёпиқ деб, жуда ҳам тор кийиш) фақатгина ҳулқ-атвори бузуқ, ҳаёсиз, жоҳил аёлларга хос бслган «фазилат»дир. Чунки ақлли, иффатли ва сзини ҳурмат қиладиган аёлнинг ксча-ксйда, бозорларда ва ҳар хил жамоат жойларда сзининг зийнат бслган аврат жойларини услмасдан бегона сркакларга ксз-ксз қилиб юриши тасаввурга ҳам сиғмайдиган ҳолатдир. Аксарист аёлларимиз манна шундай тубан ҳолатда ксчага чиқиш билан кишиларнинг ҳурматига сазовор бсламан, деб сйлайдилар. Бу ҳам шубҳасиз ақлдан узоқроқ тушунчадир. Бу турдаги аёлларга битта савол билан мурожаат қиламиз.

- Сиз «ҳурматларига сазовор бсламан», - деб қандай кишиларни назарда тутспсиз?
Агар худони танимайдиган, динини билмайдиган фосиқ кимсаларни назарда тутаётган бслсангиз, билингки, тсғри сйлабсиз. Сиз уларнинг ҳурматига сришасиз. Лекин шу билан бирга «ана у жойини қара», «фалон жойи писмадан сканми?» каби иззат нафсингизга тегадиган гаплардан ҳам бенасиб қолмайсиз. Агар шунга рози бслсангиз, сзингизнинг иззат нафсингизни қанча баҳолаганингиз ҳақида ҳам сйлаб ксринг.
А­нди агар худодан қсрқадиган, хулқ-атвори нормал даражадаги кишиларнинг ҳурматини қозониш мақсадида бу ишларга қсл ураётган бслсангиз, билингки, қаттиқ адашибсиз! Чунки Аллоҳдан қсрқадиган мусулмон сркаклар бу каби аёлларга нисбатан бошқачароқ мавқе тутишни афзал биладилар. Инсонлар ҳеч қачон бундай аёлларга нисбатан ҳурмат билан қараганлар ва бундан буёғига ҳам шундай бслиб қолади, иншааллоҳ. Аксинча, унга ёмон ксз билан қараб, масхара қиладилар, шаънларига ёмон ссзлар айтадилар. Бундай аёллар ҳамиша одамлар хаёлида улуғворлик сифатлари ва ҳулқ-атворларини йсқотган бузуқ аёл рамзи сифатида гавдаланиб қолаверади.
Қайси бир ақли расо, сзини ҳурмат қиладиган ҳамда сз қадрига етадиган аёл сзи учун мана шундай муомала қилинишига рози бслади?
Бундай паст даражага тушиб қолишига уни нима мажбур қиласпти?! Ахир мусулмоннинг фарзанди бслган муслима аёлман, мусулмонман деган аёл бошқалардан ақли ва ҳаёси билан ажралиб туриши керак-ку!
Унинг маданисти ҳам сзига хос ҳавас қиларли даражада бслиши керак-ку!
Юқорида зикр қилганимиз улуғ алломаларга оналик қилган момоларимиз ақли ва ҳаёси билан бошқалардан шундай ажралиб турдиларки, ҳалигача снг схши аёлларни жамласа ҳам улар ажралиб турадилар.
Ксрларча тақлид қилиниб, сришилаётган бу «маданий ссиш»нинг самараларидан сна бирини сса, аёллар шифокори бслиб ишлаётган бир мутахассис аёлнинг ссзларидан ҳам билиб олса бслади.
У аёлнинг айтишича, бугунги кунда турмушга чиқаётган қизларнинг аксаристи тсйидан олдин келиб «иффатли келин» бслиш учун сзларининг «иффат»ларини тадбирини ксриб жарроҳлик амалиётини қсллаб, ҳеч нарса ксрмаган «иболи» қиз бслиб кетишмоқда смиш. Ҳатто мактаб сқувчиларининг орасида ҳомиласини аборт қилдириш учун мурожаат қилаётганлар бор. Бунга мен шифокор сифатида жуда ксп дуч келаспман, дейди.
Хсп, сша тсйидан олдин бундай «тадбиркорлик» қилаётган қизлар ҳам бугуннинг аёлими? А­ртанинг онасими? Улар бу каби «тадбиркорлик»лари билан кимни алдамоқчи бсладилар? Аллоҳними? Аллоҳни ҳам алдаб бсладими? У ҳамма нарсани ксриб, сшитиб турувчи Зот. Агар, йсқ, Аллоҳни алдамоқчи смасман деса, сна савол туғилади, унда кимни, сзингизними? Агар йсқ, мен хатоимни тузатмоқчиман, шу услуб билан бу муаммодан чиқАман, кейин бу ишни қилмасдан тавба қилиб сшайман деган нист бслса, уларга гапимиз шуки, «синглим, бир хиёнат бошқа бир хиёнат билан беркитилмайди.» Аввало сизни бу ҳолатга тушиб қолишингиз ота-она, ака-укаларга нисбатан хиёнат. А­нди турмушингизни ҳам хиёнат пойдеворига қуриб, бслажак умр йслдошингизни алдаб бу ҳолатдан чиқиб кетаман дейишингиз, буч ора смас. Бу фақатгина сзингизни сзингиз алдашингиз холос. Балки уддаларсиз ҳам, лекин биратсла икк хиёнатнинг орасида қолиб, виждон азобида дунёдан стасиз. Агар виждон бслса. Аввало бу ҳолатга тушиб қолишдан Аллоҳдан паноҳ ссраб сшаш керак. Инсон сзини Аллоҳ ксриб, билиб турибди, сртага унинг ҳузурига боришим аниқ, сшанда қандай жавоб бераман деган иймон билан назорат қилиши керак. А­нди инсон гуноҳ қилгувчи, хатокор скан шундай ҳолат бслди ёки қачонлардир бслган дейлик. Бундай ҳолатда, виждон азобида қийналиб стмаслик учун шайтонга слжа бслиб қилинган бу каби гуноҳларга қаттиқ тавба лозим бслади. Ва бу каби ишларга сқин йсламаслик керак бслади. Келажак тақдирни сса қандайдир «тадбиркорлик» билан смас, балки тоза қалб, чиройли иймон билан кутиб олиш керак бслади. Бу муаммони Исломга бош сгган ҳолда, иймон билан ҳал қилмоқ керак. Аллоҳ тавбаларни, агар чин юракдан қилинса қабул қилади. Инсон тирик скан, тавбага фурсати бор. Қилинган ишларнинг ҳаммасига тавба қилиб снгидан ҳаёт бошлаш керак. Исломий маданист билан ҳаёт бошлаш керак.

Юқорида фикр юритганимиз «динсиз ғарбча маданист» ҳақида хулосамиз шуки «кеча» бу каби «маданист» ҳам, унинг бу каби самараси ҳам йсқ сди. Бугун сса ривожланиб шу даражага етди. А­ртагачи? А­ртага қандай бслади? Балки қизлар учун ҳеч қандай жарроҳлик амалиёти ҳам керак бслмас? Балки бу ҳолатга умуман сътибор берилмас? Балки буни билган, сшитган ота-оналар бошларини Сарак-сарак қилиб, «сҳ ёшлар, ёшлар» дейишдан нарига стмас? Балки бу ҳолат умуман айб ҳам саналмас? Аллоҳ асрасин! Хсш унда миллат нима бслади? Келажак авлод нима бслади? Умуман бу дарддан қутилиш чораси нима? Жавоб шуки, бу дарддан қутилиш чораси фақатгина иймон, фақатгина ислом. Келажак авлодни иймонли қилиб тарбис қилиш керак. Бунинг учун бугунги кун авлоди иймонни схшилаб таниб олиш керак. Асосан, авлоднинг онаси аёллар, Аллоҳдан қсрқинг, гуноҳларингизни кечиришини ссраб, фарзандлар салоҳистини ссраб дуодан тсхтаманг, дуо билан чекланиб қолмасдан қабиҳ ишлардан сзингизни тсхтатиб олинг. А­ртага қайтиб борадиган жойингиз ҳақида тафаккур қилинг. Бир куни келиб қоронғи, зулматли ва даҳшатли қабрда ёлғиз сзингиз ётасиз. Ундан кейин сса Аллоҳ ҳузурида бутун ҳаётингиздан ҳисоб-китоб қилинишингиз учун ёлғиз сзингиз турасиз. Қуръони каримда: «Уларнинг барчаси Қиёмат Кунида ёлғиз ҳолда у Зотнинг ҳузурига келувчидир.» (Марсм 95). деб Аллоҳ билдириб қсйган.

Қиёмат даҳшатини, жаҳаннам азобини ссланг. Ксча-ксйда ссаниб, бегона сркаклар олдида кскракларингизни, қоринларингизни, елкаларингизни, билак ва болдирларингизни очиб юришдек қабиҳ ишларга қсл уришдан олдин мана шу нарсалар ҳақида бир сйлаб ксринг. Сизларни аниқ ишонтириб айтаманки, Қиёмат даҳшатларининг биронтасига тоқатингиз етмайди. (Аллоҳ ва А осули хабар берган). Жаҳаннам азоби ҳақида сса гапирмаса ҳам бслади. Ўзингизга раҳмингиз келсин!!! Бундай ишларга снди қайта юрманг. Тавба сшиклари ёпилиб қолмасдан, қабрингиз узра тупроқ тслдирилмасдан олдин Аллоҳга ҳақиқий тавба қилишга шошилинг. Аллоҳ тавбаларни қабул қилгувчи. Меҳрибондир.

Аллоҳга шукрлар бслсинки, иймон сътиқодли аёлларимиз ҳам оз смаслар. Динини маҳкам тутиб, Бухорий ва Термизийларга оналик қилган момоларимизнинг давомчилари бслаётган аёлларимиз ҳам йсқ смас. Кечалари ҳам ибодат қилиб жамистимиз, халқимиз салоҳистига дуо билан ҳисса қсшаётган аёллар ҳам бор. Бугунги европача «маданист»нинг ичида ссиб унга қиё ҳам боқмай, сзини иймон билан назорат қила олаётган иффатли қизларимиз ҳам бир мунча ксп. Теварак атрофни булғаб, киндикларини очиб юрган «маданистли, замонавий» хотин қизларни ксриб, улардан нафратланиб, сзининг авратларини бегона сркакларга ксрсатмай юрган ёшгина қизчалару, табаррук онахонлар ҳам анчагина.

Умуман олганда аёллар оламининг бу қисми аввалги қисмига нисбатан ҳурмат қилишга арзигулик. Лекин беш қсл баробар смас деганларидек, бу қисмда ҳам дилни хира қиладиган ҳолатлар учраб туради. Биз танқидий назаримизни шундай қаратдикки, қуйида мулоҳаза қилинадиган ҳолатлар соҳибаси мсмина аёл бслганлиги учунгина шу мавзуларга кириб бордик. Аёллар оламининг аввалги съни динидан узоқлашган қисмида учрайдиган айни шу муаммоларга хатто сътибор ҳам бермадик. Чунки сътибор деган нарса, сътибор берувчининг қалбида оз бслсада қиймати бор бслган нарсага берилади.

Аввало, мсъмина деб аталаётган аёлларимизнинг аксаристини либослари, съни рсмоллари, танқидга сазовордир. Мана шу аксарист рсмолдаги аёлларимиз аслида рсмол нима сканини, унинг моҳистини билмадиган ксринади. Аслида рсмол, аёлнинг аъзоларини беркитиб, билинтирмасдан, бегона сркаклар назарини сзига қаратмасдан тссиқ вазифасини бажариши керак. Лекин айрим хонимларнинг рсмоли сса қарамаганни ҳам қаратиб оладиган даражада. Улар ҳамма аъзоларим ёпиқ бслса бслди, қабилида кийинишган. Аммо ҳамма аъзолар бсртиб, билиниб туради. Бундан ташқарии, Аллақандай кийимлар кийишадики, буни рсмол дейишга ҳижолат бсласан киши. Камига юз-ксзларини бссб, қошларини териб, хушбсй атирларни сепиб олишади. Хатто баъзилари бошига рсмол сраб, сгнига сркакларникига схшаб костюм-шимларни кийиб олишади. Лайғамбар с.а.в.нинг қош терувчиларни, сзини сркакларга схшатиб олган аёлларни лаънатлаган мазмундаги ҳадислари бор. А смолнинг асли зийнат бслмаслиги керак, шарт. Масалан бичими тор, ранги ҳам кишилар сътиборини сзига тортадиган ва хушбсй атирлар сепилган либослар асли зийнат ҳисобланиб, бундай рсмоллар ношаръийдир. Чунки А осулуллоҳ с.а.в. атир сепган ҳолда бегона сркаклар орасида юришни аёлларга ҳаром қилганлар. Яъни: «Қайси бир аёл хушбсй атирларни сепиб (сркаклар) унинг ҳидини туйишлари учун бирор қавмнинг олдидан стар скан, у аёл зинокордир» деганлар.
(Имом Аҳмад ривости).

А смол срадим деб тор кийимларни кийиб, сзларини мукаммал рсмол срадим деб юрган аёлларимиз, А осулуллоҳ с.а.в.ни мана бу ҳадисларини ҳам билиб қсйсалар фойдадан ҳоли бслмайди.
«Икки тоифа кишилар борки, улар жаҳанам аҳлидандир. Мен ҳали уларни ксрмадим. Биринчиси: қслларида сигир думига схшаш таёқлари билан одамларни уриб юрадиган кимсалар. Иккинчиси кийиниб олган лекин, сланғоч, (бошқаларни ҳам) йслдан оздирувчи, сзлари ҳам (ҳақдан) оғган ҳамда бошлари (даги сочлари)ни туснинг (бир тарафга) мойил бслган сркачлари сингари дсппайтириб олган аёллардир. Улар жаннатга кира олмайдилар, унинг ҳидини ҳам топа олмайдилар. Зеро, Жаннатнинг ҳиди, фалон масофадан келиб туради». (Муслим ривости).
Аҳли илмлар ҳадисдаги «кийиниб олган, лекин сланғоч аёллар» деган ссзни «улар кийимларини кийишади, лекин тор, юпқа ёки баданининг ҳамма жойини тссмайдиган кийимлар кисдилар» деб таърифлашган.

Кейинги танқидга сазовор ҳолат, баъзи рсмолли аёлларимизни сзларини тутишлари, муомалаларидир. Бу асосан ёшлари катта бслмаган аёлларга талуқлидир. Ксча-ксйларда гувоҳ бслиб қоламизки, баъзи рсмолли аёллар, асосан қизлар бегона сркаклар билан қсл бериб ссрашиб, соатлаб ҳамманинг ксз снгида қийқириб кулиб туришади. Ўрталарида сски таниш ёки синфдош деган ксприк борлиги баҳона. Аомаҳрам сркак билан қсл бериб ссрашишлик ҳалол смас. Ҳаром! Лайғамбар с.а.в: «Мен (бегона съни никоҳи жоиз) аёллар билан қсл бериб ссрашмайман» деганлар. Бунга гувоҳ бслган баъзи «намоз сқимасам ҳам дилим пок, сғрилик қилмасам ғарлик қилмасам» дегувчиларга сса қачон диндан гапирсангиз, намозни таклиф қилсангиз, «рсмол сраб намоз сқийдиганларингни аҳволи шуми?» деб баҳона қиладилар. «А смолни сраб олиб нималар қилиб юрганини биламиз, фоҳишалик қилиб юрганлари ҳам бор» деб, қандайдир ғурур билан гапириб қссдилар. Аслида сса рсмоллик мсъмина аёллар фоҳишалик қилиб юргани йсқ. Балки фоҳишаларнинг айримлари сзининг кирдикорларини беркитиш мақсадида рсмолга сраниб «ов» қилиб юрган бслиши мумкин. Балки уни ҳам биров ксрса жирканадиган дарди бордир, песдир, моховдирки буни рсмол билан беркитиб юргандир. Аима бслганда ҳам бошқаларда нотсғри тушунча пайдо қилмаслик учун мсъмина қизларимиз, аёлларимиз шундай ҳолатлардан узқроқ бслиб, сзларини Аллоҳ назорати остида сканликларини унутмасалар мақсадга мувофиқ бслар сди.

Маънавист масаласида ҳам анчагина муаммолар етарли.
«Илмли» аёлларимиз давраларни тсрида бирор масалани гапираётганида, илмга асосланиб, устозларимиз китобларидан фойдаланиб гапиришса схши бсларди. Баъзи отин ойиларимиз сзлари қайси маросимда стирганини, у маросим динимизда борми йсқми фарқ қилмасдан, сна шайх ва уламоларга тош ҳам отиб қсйишади. Уламо шайхларимизнинг гуноҳлари, улар «тирикчилик» қилиб турган маросимларини қсллаб қувватлаш срнига қоралаганларидир. Қанақанги маросимлар ҳақида гап кетаётганлигини тушунгандирсиз. Ҳа бу сша гапирилавериб сийқаси чиққан етти, йигирма, қирқ, йил деган бидъат маросимлардир. Агар аёлларимиз тсғри сътиқод билан уламоларимизнинг фикрларига терс юрмасдан, тсғри илм сргансалар, бу сзлари учун ҳам, фарзандлари учун ҳам фақат схши бслар сди. Аш авлодни ҳам ҳар хил оқимларга слжа бслмаслигига, тсғри тарбис билан шаклланишига бир омил бслар сди. Ўша «устозлик» қилаётган отин ойиларимиз ҳам улардан илм срганиб юрган аёлларимиз ҳам оиласидагиларни, фарзандларни маънавистини сстириш учун сзларининг маънавистини юксалтириши керак бслади.
Мсмина аёлларимизнинг оилавий, ср-хотин сртасидаги муносабатларига ҳам бир назар солиб стсак.

Танқид назарига биринчи бслиб мсъмина аёлларимизнинг кспини срига итоатсизликлари ксринади. Бунда аёллар сзларини оқлаш мақсадида, срининг баъзи қилиқларини рскач қилишади. Бизнинг ссзимиз шуки: срлар қиёмат кунида сзларидан ҳам, қсл остидаги аёллардан ҳам масъулдирлар. Бундан ташқари А осулуллоҳ с.а.в: «Агар инсонни инсонга сажда қилиши мумкин бслганида, аёлларни срларига сажда қилишини буюрар сдим» деган мазмунда ҳадислари озгина имони бор аёлни ҳушёр торттириб қсйиши керак. Жуда ксп бузилиб кетаётган оилаларни замирида ҳам шу нарса ётади.

Азиз сқувчи шу ерда муаллифнинг мақсадига ҳам сътибор бериб кетишингизни илтимос қиламиз. Бизнинг мақсадимиз юқоридаги фикрлар асносида умумий аёллар оммасига танқид тошларини отиш смас. Балки ойни стак билан ёпиб бслмганидек, юқоридаги ҳолатларни ҳам беркитиб бслмайди. Шунинг учун қалбида иймони бор покиза аёлларимизга ҳурматимиз баланд бслсада, сша ҳолатдаги аёлларни танқид қилдик. Зеро танқид келажакнинг мевасидир. Балки ссзларимиз бироз аччиқ туюлгандир. Дсст ачитиб бслсада ҳақиқатни гапиради. Умидимиз рисоалдаги фикрларни ҳақ деб билсангиз, уни дсст тутарсиз, мсмина, мастура аёллар!

Шу сринда ёш мастура қизларимизга ҳам икки оғиз ссз. Ўзларини сохта гсзаллаштириб, сзини ксз-ксз қилиб юрган хонимлар барибир сизларча гсзалликка сқин ҳам смаслар. Сизларни шаънингизга айтилаётган ссзларга сабр билан жавоб беринг. Ҳазрати Умар р.а. «Бизга нимаики схшилик етган бслса, сабримиз туфайли етди» деганлар. Бундан сабоқ олинг мастура қизлар!

Ҳурматли сркаклар, Ислом нафақат аёлни балки ундан олдин сркакни огоҳлантиради. Қиёмат кунида сркаклар сзлари хусусида ссралиб бслганидан кейин аҳли аёлидан ҳам ссралади. Бу сса аёлдан ксра кспроқ масъулист сркакда сканлигини англатади.
Кспчилик муслима аёлларнинг ссан-тусан бобида хатто динсиз аёллар ҳавас қиладиган даражада илгарилаб кетишида сркакларнинг ҳам ҳиссалари кам смас. Чунки аёлларнинг бу даражада сзгариб кетишларига сгона сабаб сркакларнинг сз аёлларига нисбатан сътиборсизлиги, совуққонлиги, уларни бегона сркаклардан қизғаниш керак деган нарсани аллақачоноқ унутишга улгурганлари, муқаддас динларини писанд қилмай, сркаклик ғурурларини йсқотиб қсйганлари ҳамда билиб туриб уларни бундай ҳаёсизликлардан қайтармаётганларидир.
Биз юқорида куюниб гапирганимиз, шим кийиб, қоринларини очиб юрган хотин-қизларнинг ҳам отаси-акаси бордир. Аима улар буни ксрмасптиларми? Ксрсптилар. Балки сзлари қизларини бозорга олиб бориб, сзинга ёққан кийимингни олавер, десптилар. Аки қизи сзига сша кийимни олиб келиб «одоб» билан шуни олсам майлими? деса, сзингга ёққан бслса бсптида, десптилар. Хатто қизларини сша кийимида етаклаб олиб бориб, номи улуғ жойларга ишга жойлаб қсймоқдалар. Қизлари ксз олдида сша аҳволда ишга чиқиб кетаётганини ксриб индамасптилар. Хатто рсмол сраса қаршилик қилаётганлари ҳам бор. Қизини қаерда, ким билан нима қилиб юрганини ҳам, қизининг иффати жойидами ёки топталиб улгурганми билмай юрганлари ҳам бор. Булар даюсдирлар. Лайғамбар с.а.в. бундай кишилар жаннатнинг ҳидини ҳам ҳидламайди, деганлар. Афсуски, баъзи сркакларда фақат «сркак» деган ном қолган холос. Аёлдек нозик ҳилқат устидан волий, ҳоким қилинган «сркак» десрли сша нозик ҳилқат билан бир хил даражага тушиб қолган. Ўз қадрларини билмайдиган, қсл остидагиларни муҳофаза қила олмайдиган ва Аллоҳнинг омонати бслган аёлларни чиройли бошқара олмайдиган бундай сркакларнинг ҳолига вой бслсин. А осулуллоҳ с.а.в. айтганлар: «Аллоҳ таъоло бирор раъист устига бош қилиб қсйган қайси бир бошлиқ, сз қсл остидагиларга нисбатан сътиборсиз бслган ҳолда вафот стар скан, Аллоҳ унга жаннатни ҳаром қилур.» (Бухорий ривости).

А­й сркаклар, сизларнинг обрсларингиз худди руҳингиз кабидир. Сизлар бу руҳингиз хусусида ксп сусткашлик қилдингиз, раъистингизга етарлича сътибор бермадингиз, омонатни зое қилдингиз, хатарли ишга қсл уриб қсйдингиз. Сизлар фақат сзларингизни ҳалок қилмоқчисизлар. Лекин буни сира сезмаспсизлар. Тсғрироғи тушунишни ҳоҳламаспсизлар. Ахир ақлларингизни ишлатмайсизларми? Шосд парвардигорингизга тавба қилсангиз ва устингизда омонат бслган аёлларингизни муҳофаза қилсангиз!
Азиз тингловчи, шу ерда дастуримизга нуқта қсср сканмиз, сиз азизларга сна сслатиб стмоқчимиз. А исола оммабоп бслсин учун имкон қадар соддалаштирилди. Ост ва ҳадисларни матнини бермасдан мазмунан ёндашилди. Агар нимаики тсғри берилган бслса бу Аллоҳдан, хатолар сса сзимдан. Бу хизматимиз учун Аллоҳ жамолини насиб стишини ссраб қоламиз.
Ссзимизнинг хотимасида шуни айтамизки Аллоҳга сзи рози бслганича ҳамду санолар бслсин. Лайғамбар с.а.в.га у кишиинг аҳли-оилаларига, саҳобаларига ва Қиёмат кунигача уларга схшилик билан сргашган кишиларга Аллоҳнинг салоту-саломи бслсин. Амийн.


muslimaat.uz saytidan olindi.

Assalamu alaykum.
Robiya,bizga ilingan narsangiz uchun Alloh sizdan rozi bo'lsin.
O'zi munosib mukofatlasin.
Bu maqolani yozgandan ham, bizga taqdim etgandan ham, ayniqsa, she'rni yozgan birodardan hamAlloh rozi bo'lsin.
BU she'rdagi aytilganidek haqiqiy muslimalarni sevgan, hurmat qilgan, onalarini boshqalriga qo'ygan, muslimalar haqqiga duo qilgan har bir muslimdan ALloh rozi bo'lsin.
Ularni har birini Jannatul Firdavsda RAsululloh SAV bilan qo'shni qilsin!!! Aamiyn.

Onalik...Oylab davom etadigan mashaqqatlarni sabr bilan yengib o'tgach, ayol zotiga beriladigan eng buyuk unvon. Ungacha...to'qqiz oy aro ayol vujudi hayajonu qo'rquv o'rtasida toliqiblar ketadi. Nihoyat jonidan jondek uzilib, beorom kunlari evaziga mukofot, gunohlariga kafforat jami og'riqlariga malham bo'lib chaqalog'i dunyoga keladi...Bag'riga olarkan, uni deb chekkan iztiroblari bir lahzada yodidan chiqadi. Bir necha daqiqa oldin ko'ziga azobdab iborat bo'lib ko'ringan dunyo yorishib, hayot bag'ridagi go'dagi misol pokiza, shirin tuyuladi...
Men ham jismu ko'nglimda shunday jon o'rtovchi azoblarni, hayajonu quvonchlarni boricha tuydim. Bag'rimga olib, qizalog'imga orziqib termularkanman, farzand vositasida Parvardigor menga katta imtihon yuborganini bilmas edim...
Birinchi farzandim bo'lgani uchunmi, ongu qalbimni qizchamga egalik megagina xos degan o'y band qilgandi. Tiriklikning azvqu shavqini undagina ko'rardim. U faqat menga tegishli degan o'y bilan baxtli edim. O"shanda bunday qattiq sevgi oz muddat baxtiyorlikdan keyin, bisyor dardu qayg'ular keltirishini idrok qilolmasdim. Chunki men bir haqiqatni - borliqdagi hamma narsa singari bu go'dak ham Allohga oidligini unutgandim...
Bir kuni chaqalog'im qattiq istimaladi. Tezlik bilan kasalxonaga bordik. Tekshirib ko'rishgach, bolamga qo'yilgan tashxisni eshitib boshimga osmon qulagandek bo'ldi - kasallik miyada bo'lib, juda kam uchraydigan, vujuddagi rivojlanish jarayoniga to'sqinlik qiladigan dahshatli xastalik edi. Endi...Murg'akkinam meni hech qachon "ONA!" deb chaqirolmaydi!Tengdoshlari bilan birga o'ynolmaydi!U uchun oldinda quvonch yo'q, faqat azoblar aro o'tkazilgan kunlar bor! Bu kabi o'ylar shamol tezligida miyamda aylanarkan, hushimni yo'qotdim. O'zimga kelganimda, uyda yotar, boshimda onam yig'lab o'tirardi...
Tuzalmas xastalikka mubtalo qizchamni umid bilan parvarish qila boshladim. Faqat...avvalgidan boshqa, tom ma'noda Allohga taslimiyat bilan harakat qilardim. Zotan,g'aflat uyqusidan uyg'onishim, mendagi "men"likdan qutulishim zarur, juda zarur edi...
Bolamning azoblari yillab davom etdi, muolajalar hech qanday natija bermadi. Shifokorlar to'rt yoshgacha yetmaydi deyishgandi,Allohning irodasi bilan sakkiz yoshgacha yashadi.
Nihoyat...bolaginamning azoblari tugadi.Dahshatli xastalik intiho topdi, u bilan birga farzandimning umri ham...
Qisqagina umri bilan mening hayotimda juda ko'p narsalar qoldirgan qo'zichog'im, eng katta sabog'im, eng terak sevgim, eng achchiq azobim...Sendan minnatdorman - o'zingdan keyin berilgan Allohning omonatlariga qanday munosabatda bo'lishni o'rgatib ketgan ustozim.
Oxiratda diydorlashuv umididaman, bolajonim. Ulug' kunda meni tanib, bir bor eshitishga zor bo'lganim "ONAJON!" deya chaqirishingni istab hamisha duodaman...

"Irfon" taqvimidan. ONA...
1430/2009/IV/