Abdulloh ibn Mas’ud (vafoti h. 32) - Islomga ilk kirganlarning oltinchisi, buyuk faqih, mufassir, muhaddis va mujtahidlardan, 840 hadis rivoyat qilgan.

---

Ilmni fursat bo‘lganda o‘rganaverish kerak. Chunki ilm zarur bo‘lgan paytda fursat topilmaydi.

Gunoh qilish ilmning barakasini yo‘qotadi, uni unutishga olib keladi.

Bugun sizlar havoyi nafslar ilmga tobe’ zamonda yashayapsiz. Hali shunday zamonlar keladiki, unda ilm havoyi nafslarga tobe’ bo‘ladi.

Ilm ko‘p rivoyat qilish bilan emas, ko‘p taqvo qilish bilan bo‘ladi.

Ilm ko‘tarilmasidan uni o‘rganinglar. Ilm olimlarning vafoti tufayli ko‘tariladi. Jonim qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, Alloh yo‘lida shahid bo‘lgan kishilar (Qiyomat kunida) olimlarga berilgan karomat-darajalarni ko‘rib: «Koshki bizni ham Alloh olim qilib tiriltirsa», deb orzu qiladilar. Zero, hech kim olim bo‘lib tug‘ilmaydi. Ilm o‘rganish, ta’lim olish bilan egallanadi.

Alloh taolo Islomdan nasiba olgan kishini Islomdan benasib kishi kabi qilib qo‘ymaydi.

Namoz o‘qimagan odamning dini yo‘qdir.

Banda iymon cho‘qqisiga chiqmagunicha, uning haqiqatiga yetisholmaydi. Musulmon kambag‘allikni boylikdan, pasayishni yuksalishdan afzal ko‘rmagunicha va uni maqtagan hamda yomonlagan kishilarni bir xilda ko‘rmagunicha iymon cho‘qqisiga chiqa olmaydi.

Bir kishiga «Allohdan qo‘rq», deyilganida, u: «Sen o‘zingni bil», deb javob qilsa, shu ish Alloh nazdidagi katta gunohlardan biridir.

Allohga itoat qilib, isyon etmaslik, Uni eslash va unutmaslik, Unga doimo shukr qilib, kufrga ketmaslik - haqiqiy taqvodir.
 
Dunyoning musaffoligi ketgan, oqavasi qolgan. O’lim musulmon uchun sovg‘adir.
 
Bir millatda ishonchli kishilar ozaysa, dinini sotib dunyo yig‘uvchilar ko‘paysa, u millat orasida fitna bolalaydi.

Bu dunyoda moli omonat, o‘zi mehmon bo‘lmagan biron kimsa yo‘q. Mehmon degan doimo keladi va ketadi, omonat esa egasiga berilishi kerak.
 
Ham dunyo, ham oxirat uchun harakat qilmagan odamni xushlamayman.
 
Kim tong ottirsa, u mehmondir. Moli yalang‘ochdir. Mehmon jo‘nab ketadi, yalang‘ochlik ortiga qaytadi.

Ko‘pchilik yoqtirmaydigan o‘lim va kambag‘allik qanday ajoyib narsalardir! Allohga qasamki, boylik ham, faqirlik ham bir ne’matdir. Qaysisi bilan imtihon qilinsam ham, xotirjamman. Boy bo‘lgan kezlar muhtojlarga yordam qilish, faqirlikda esa sabr etish fazilati bor.
 
Haq og‘irdir, biroq tomoqdan oson o‘tadi. Botil yengilgina, ammo kasallik keltirib chiqaradi. Necha-necha insoniy orzu-istaklar borki, ularga ergashilsa, uzoq vaqt davom etguvchi xafagarchilik bilan nihoya topadi.
 
Qaysilaringiz bir dirhamni sog‘ligida va baxilligida infoq-ehson qilsa, o‘lim vaqtida yuz dirhamni infoq etishni vasiyat qilishidan yaxshidir.

Agar boylik topsang, uni qurtlarga yem bo‘lmasin yoki qaroqchilar qo‘liga tushmasin, desang, sadaqa qil.
 
Kim zolimning zulmiga yordam bersa yoki biron musulmon kishining haqqini poymol qiladigan hujjatni unga o‘rgatib qo‘ysa, Allohning g‘azabiga yo‘liqadi va bu ishning gunohi uning ustidadir.
 
Xoh bir xudojo‘y, haqgo‘y nafs bo‘lsin, xoh gunohkor, fojir nafs bo‘lsin, o‘lim unga yaxshidir.

Yaxshi odam bo‘lish uchun ibodat qilishning o‘zi kifoya emas, balki yaxshi qalbli, yomonlarni yomon ko‘ruvchi bo‘lish kerak.
 
Najot ikki narsada: taqvo bilan niyatdadir. Halokat ham ikki narsada: umidsizlik va mag‘rurlanishda.
 
Ilmda Alloh qo‘rquvsi kifoyadir. Jaholatda Allohning mulkida Unga qarshi g‘ururlanmoq kifoyadir.
 
Kishining malomatga loyiq eng yomon sifati rashkchi bo‘lmaganidir. Birortangizning onasi yoki ayoli bozor va majlislarda odamlar ko‘p to‘plangan joyga chiqishidan uyalmaydimi?

Assalamu alaykum!
Alloh rozi bo'lsin sizdan Muslimaxon!

Men kishini na dunyo amalida na ohirat amalida mashg'ul bo'lmasdan, bekorchi ko'rsam juda yomon ko'raman.