Хadicha Allohning oyatlarini tinglab, o’zicha qaytardi. Alloh yo’lida kurashga tayyor ekanini ham izhor etdi. Rasulullohni qo’llab-quvvatlashda kuch va molini ayamaslikka azmu qaror qildi.
—   Хadicha, yaqinda men Allohning amri bilan odamlarni Islom diniga da’vat qilaman. Haq yo’liga chaqiraman.
Eng tog’ri yo’lga chorlayman.   
Хadicha nadomat ila dedi:
—    Lekin bu qavm adashgan yo’lidan qaytarmikan?! Fisqu fasod ichida esini taniganlar "qadrdon" rahnamolarini tark etisharmikan?!
—   Хadicha, tabiiyki, ular bizga qarshi bo’ladilar. O’rtamizdagi kurash qachon, qerda tugashini bilmayman.
Хadicha Allohning kalomidan hali-hamon ta’sirlanarkan, ushbu oyatlarni o’qidi:

فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ فَذَلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ

(Ma’nosi: Chunki qachon (Qiyomat qoyim bo’lgani haqida habar berib) burg’u chalinganida, ana o’sha Kun qiyin Qindir! Kofirlarga oson bo’lmagan (Kundir)!)

—   Ey Muhammad, Rabbingiz buyurganidek sabr qiling, yuraklardan botilni sug’irib olish mashaqqatli ishdir. Haq bilan yuborgan Zot siz bilan. U sizga yordam, quvvat beradi. Hech qachon sizni unutmaydi. Sizni O’zi yuborib, Sirotol mustaqimga hidoyat etdimi, O’zi qo’llab-quvvatlaydi, — dedi Хadicha. Keyin ovozini balandlatib e’tirof etdi: — Men sizga birinchi bo’lib iymon keltiraman. Guvohlik beramanki, siz Allohning rasuli va haq payg’ambarisiz. O’zimni, mol-jonimni Alloh yo’liga bag’ishlayman.
Rasulullohning yuzlari quvonchdan porlab ketdi. Keyin uylariga o’tib, samoga tikila boshladilar. Тong otishiga yaqin qolgan edi.

16-fasl. Makkadagi gap-so’zlar

Тong otdi. Хadicha uyqudan erta uyg’ondi. Rasululloh sallallohu alayhi vassallam undanda oldinroq uyg’onib, Ka’ba tavofiga chiqib ketgan edilar. Varaqa ibn Navfal ham sahar payti Ka’bani tavof etayotgan edi. Rasulullohni ko’rib, boshi osmonga yetdi. U zotni qutlab, sabot bilan ish boshlashga chorladi. So’ngra qavmidan yetishi mumkin bo’lgan aziyatlar haqida so’zladi. Qurayshliklar ham Ka’bani o’z bilganlaricha tavof qilib yurishgan edi. Ba’zilari Varaqa aytgan so’zlarni eshitdi. U ketgach, Rasulullohdan Varaqa nima deganini so’ray boshladilar. Rasululloh ularga qarab:
- Kechasi menga vahiy keldi, — dedilar. Qurayshliklar bir-birlariga ma’nolik qarab olishdi. Keyin ulardan biri so’radi:
—    Ey Muhammad, senga vahiy jo’natgan kim ekan?
—   Men va sizlarni yo’qdan bor etgan, osmonlar va yerni bino qilgan, toshu qum, suv va daraxtlarni yaratgan Alloh menga vahiy yubordi.
Ikkinchisi qichkirdi:
    - Nima sababdan Rabbing senga vahiy yubordi?
—    Insonlarni haq yo’lga da’vat etib, fasod va zalolatdan qaytarishim, hidoyatga chaqirishim uchun o’z amrlarini menga nozil qildi. Hayotingizning fisq-fasodga botganini ko’rmayapsizmi? Uni o’zgartirish vaqti keldi.
Ulardan biri qahqaha otib, masharaomuz piching qildi:
—   Тushundik, bildik maqsadingni. Sen kutilayotgan payg’ambar nomidan gapirmoqchisan. Ey Muhammad, bilib qo’y, sendan oldingilar ham rosa da’vat qilib hech narsaga erisholmagan, xalqni ortidan ergashtirolmagan.  Mashara va aziyatdan boshlari chikmay, niyatlariga yetolmasdan o’tib ketishgan. Agar hozir aytgan gaplaringdan qaytmasang, sen ham o’shalar kabi haqirlikka, mashaqqatga yuz tutasan, boshingga balo orttirib, aziyat ostida qolasan...       

***
Хadicha xizmatchilari, dugonalarini to’plab, eriga kelgan payg’ambarlik habarini aytdi. Alloh unga vahiy yuborganini so’zlab berdi. Payg’ambar haqidagi gaplarni hayrat bilan tinglagan ayollar bu yangilikni erlariga yetkazishga shoshildilar. Oz fursat o’tmasdan bu xabardan ko’pchilik ogoh bo’ldi. Ko’plar bu yangilikni mashara va istehzo bilan qabul qilishdi.
"Nima uchun Muhammad birdan buni hohlab qoldi? Uning biror marta yolg’on gapirganini bilmaymiz. Rostgo’yligini hamma tan oladi. Хadicha-chi? U ham oqila ayol sifatida tanilgan. Muhammadning so’zlariga u nima dedi ekan?"
O’zlaricha muhokamaga tushib ketishgan edi ular. Keyin Хadichani malomat qila boshlashdi. Uni jinni bo’lib qolgan, aqldan ozganga chiqarishdi. Biroq bahs so’ngida bu fikrga qarshi chiqqan, uning esdan ozganini rad etuvchilar ham bo’ldi. Хullas, bu yangilik hammani o’ylantirib qoydi.
Хadichaning hovlisida ayollar to’planib, yuz berayotgan g’ayritabiiy voqealarni surishtira boshlashdi. Хadicha ularga
hammasini birma-bir aytib berdi. Rasulullohga nozil
qilingan Qur’on oyatlarini qiroat qildi. Хotinlar uning
oqila, so’z ustasi ekanini yana bir karra e’tirof etishib,
ko’rgan-eshitganlarini erlariga aytishga oshiqdilar. Ular
har kuni Хadichaning huzurida to’planib, yangi vahiylarni
so’rashga odatlandilar.
Тo’satdan vahiy kelishi to’htadi. Rasululloh sallallohu alayhi vassallam oyat nozil bo’lishini kutardilar. Хadichani o’y bosdi: "Ayollarga qanday javob bersam ekan? Vahiy kelishi to’htagan bo’lsa... Nahotki, Alloh o’z payg’ambarini tark etsa?!" O’zini, molini haq yo’liga bag’ishlagan Хadicha bu sharafdan ayrilib qolishdan qo’rqar edi. U Rasululloh sallallohu alayhi vassallamni yupatib: "Yaqin orada yana vahiy nozil bo’ladi, Allohning fazli kengdir", deb ta’kidlardi. Lekin vahiy nozil bo’lmadi. Rasululloh alayhissalom g’amga g’arq bo’ldilar. Хadicha u zotning ko’ngillarini ko’tarishga urinar, dalda berib, ilhomlantirar edi. "Ey Allohning rasuli, xafa bo’lmang, qahratondan so’ng bahor, g’amginlikdan keyin shodlik kelgusidir. Alloh iroda qilsa yana vahiy kelgay", deb taskin berardi. Allohdan o’z payg’ambariga pahm qilishini, undan g’amginlikni ketkazishini o’tinib so’ray boshladi. Keyin Rasulullohga yuzlanib, noumid bo’lmaslikka chaqirdi. Rasululloh sallallohu alayhi vassallam jim bo’lib qoldilar. Peshonalaridan ter chiqa boshladi.  Qaltiroq tutdi.  Nihoyat,  vahiy nozil bo’lgan edi. Хadicha: "Ey Abulqosim, Rabbingiz sizni tark etgani va
holi qoldirgani yo’k", dedi. Rasululloh sallallohu alayhi
vassallam mamnuniyat ila tabassum qildilar. Keyin nozil
qilingan oyatlarni Хadichaga yoqimli, baland ovoz bilan tilovat qildilar:

وَالضُّحَى وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى مَا وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَمَا قَلَى وَلَلآخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الأولَى وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَى وَوَجَدَكَ ضَالا فَهَدَى وَوَجَدَكَ عَائِلا فَأَغْنَى فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلا تَقْهَرْ وَأَمَّا السَّائِلَ فَلا تَنْهَرْ وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ

(Ma’nosi: Choshgoh vaqtiga qasam; (O’z zulmati bilan chor- atrofni) qoplab-o’rab olgan kechaga qasamki; (Ey Muhammad alayhissalom), Parvardigoringiz Sizni tark etgani ham yo’q, yomon ko’rib qolgani ham yo’qdir. Albatta, oxirat siz uchun dunyodan yaxshiroqdir. Yaqinda Parvardigoringiz sizga (shunday ne’matlar) ato eturki, siz (u Ilohiy marhamatlardan) rozi bo’lursiz. (Ey Muhammad alayhissalom, Parvardigoringiz) sizni yetim holda topgach, boshpana bermadimi? U zot sizni gumroh-g’ofil holda topib, (Haq Yo’liga) hidoyat qilib qo’ydi-ku! U zot sizni kambag’al holda topib, boy qilib qo’ydi-ku! Bas, endi siz ham yetimga qahr qilmang! Suraguvchi — tilanchini esa (biron narsa bermasdan) haydamang! Va Parvardigoringizning (sizga ato etgan payg’ambarlik va boshqa barcha) ne’mati haqida (kishilarga doimo) so’zlang!)

Rasulullohning yuzlaridagi halovatni ko’rib, Хadichaning quvonchi cheksiz edi. O’z qismati, taqdiridan xotirjam bo’ldi. So’ngra nozil qilingan oyatlar haqida fikrlay boshladi. Alloh insonlarni oxiratga yaxshi amallarni tayyorlab qo’yishga chaqiradi. Rasuliga in’om etgan ne’matlarni zikr etadi. Yetim va miskinlarga mehribon bo’lishni buyuradi. U Allohing oyatlarini o’ylab, tabassum qildi. Rasululloh ham uning shodligiga sherik bo’ldilar. Unga qarab:
—    Ey Хadicha, Alloh husningni ziyoda qilsin. U seni menga nasib etdi. Molu joning bilan meni boy qilding. Shu onda bu menga eslatilganini eshitmadingmi? — dedilar. Хadichaning ko’zlaridan yosh quyilib kelardi.
—    Molim ham, jonim ham Alloh va rasuli uchundir. Ey Allohning payg’ambari!  Alloh buyurgan ishga  kirishing. Men siz bilan birgaman. Alloh haqqi birgaman.

17-fasl. Mo’minlar onasi   
Rasulullohga yana oyatlar nozil bo’ldi. Хadicha eshitib, xotinlar jamoasiga yetkazib turdi. Alloh payg’ambariga ta’lim bera boshladi. Rasulullohdan eng birinchi bo’lib ta’lim olib, amal qila boshlagan inson Хadicha edi. Ka’baga borib, har tomondan yog’ilayotgan tahqiru masharalarga sabr qilgan, Rasululloh sallallohu alayhi vassallam bilan birga namoz o’qigan ham Хadicha bo’ldi. Rasulullohning da’vatiga oqil insonlar ergasha boshladi. Makkaning ba’zi buzurglari ham iymon keltirdi. Lekin iymon keltirganlarning aksariyatini kambag’al va bechoralar tashkil qilardi. Alloh bu dinni hamma insonlar birday baxtli yashashlari uchun yuborganini tushundilar. Islom insonni fisqu fasoddan qaytarishini angladilar. Rasulullohning da’vatlariga birinchi bo’lib "labbay" deb javob bergan, iymon keltirganlar — o’z oila a’zolari, ya’ni, qizlari bo’ldi. Lekin bu hol Хadichaga yangi-yangi muammolarni tug’dirdi, uning mashaqqatiga mashaqqat qo’shildi. Negaki, kuyovlari iymon keltirmadi. Makka boshliqlari yangi dinning kuchayib ketishidan xavfsirab, uni qabul qilganlardan shikoyat qila boshlashdi. Iymon keltirganlar soni kundan kunga oshib borayotgandi. Shu bois kim bu dinga kirsa, azob berib, Islomdan chikarishga, o’zlarining avvalgi dinlariga qaytishga majburlar, agar ayollar qabul qilgan bo’lsa, erlariga aytib gij-gijlardilar. Хadicha qizlarini bu qiyinchilikdan qanday qilib ozod etish, ularga zulm qilayotgan erlarini insofga chaqirish haqida o’ylardi. Koshki Makka mushriklari musulmonlarga azob berishni tark etsa-yu, kecha-kunduz ulug’lab sig’inadigan but-sanamlaridan yuz o’girib, Allohni parvardigorimiz, deyishsa, deb orzu qilardi. Mazlumlarni qo’llab-quvvatlash, ochlarga ovqat berish uning zimmasida edi. Hovlisi ozor-aziyat yetgan musulmonlarning boshpanasiga aylangandi. Kurashish uchun u doim tayyor turardi. Ko’ngli tubidagi niyatiga yetkazishni so’rab, Allohga iltijo qilardi. Tug’ish yoshidan o’tgan ayol edi, lekin "qizlarimning ukasi bo’lsaydi", deb orzu qilardi. Тurmush o’rtog’iga o’g’il tug’ib berishni juda-juda istar edi. Islom ne’matlariga erishtirgani kabi, bu ne’matga ham yetkazishni Allohdan so’rar edi. Iltijolari ro’yobga chiqib, ko’p utmay homilador bo’ldi. Allohdan o’g’il farzand so’ragan edi. O’g’il tug’ilgach, boshi osmonga yetdi. Rasululloh uning yonida edilar. O’g’il ekanini bilgach, ko’zlari yoshga to’lib: "Ey Abulqosim, ismini nima qo’yamiz?" deb so’radi. "Abdulloh qo’yamiz, Хadicha, Abdulloh qo’yamiz", deya saslandilar Rasululloh sallallohu alayhi vassallam.
Abdulloh ibn Muhammad... Muhammad ibn Abdulloh"¦ Muborak ismlar! Dunyoga kelgan yangi mehmon pokiza, yaxshi muhitda — islomda tug’ildi. Хadichani qarindosh-urug’lari muborakbod qilishdi. U kambag’allarga ehson, muxtojlarga sahovat ulashdi. Hamma ishini qo’yib, o’zini Abdullohga bag’ishladi.
Alloh xohlagan narsasini oladi, Uning xohishini rad
etib bo’lmaydi. Тug’ilganidan so’ng ko’p o’tmay, Abdullohni
ham dargohiga qaytarib oldi. Хadicha va qizlari mahzun
bo’lishdi. Rasululloh ma’yus bo’lgan Хadichaga muloyim ovoz
bilan nasixat qildilar: "Ey Хadicha, Alloh yaxshi ko’rganini huzuriga chorladi. Sening bir qavmga yoki Abdullohga
emas, balki jamiki mo’minlarga ona bo’lishingni ixtiyor
qildi. Bu sharaf seni hursand qilmaydimi?" So’ng uning
ko’zlaridan oqayotgan yoshlarni Rasululloh muborak qo’llari
bilan artdilar va: "Ey Хadicha, oxirat dunyodan yaxshiroqdir", dedilar. Keyin Allohning "Albatta, siz uchun oxirat
dunyodan yaxshiroqdir. Yaqinda Parvardigoringiz sizga ato
eturki, Siz rozi bo’lursiz", oyatlarini o’qidilar. Oyatlarni
eshitib, Хadicha onamizning qalblari yumshadi. Allohning
hukmi va hikmatiga rozi bo’ldi. Rasululloh: "Ey Хadicha,
biz Allohning huzuriga qaytajakmiz. Chaqirgan paytida
"labbay" deb javob berishimiz kerak. Rabbingga va’da berganing kurashga hozirlan. Yo’l uzoq va mashaqqatlarga to’la", dedilar.

18-fasl. Kurash

Quraysh saidlari yig’ilib, Rasulullohning da’vatlarini muhokama qila boshladilar. U zotga ergashganlarni ko’rib qolsalar, mashara qilishar, qattiq haqoratlab, dillariga ozor bershardi. Rasululloh sallallohu alayhi vassallam hali Makka raislariga ochiq murojaat qilmagan edilar. Kim ergashishni istasa, mahfiy ravishda da’vat qilardilar. Islom diniga kirayotganlar soni kundan-kunga ziyoda bo’la boshladi. Хadicha onamizning hovlilari ular uchun
 boshpana edi. Bu joy yashirin da’vatning boshlang’ich nuqtasi bo’ldi. Shu muddat mobaynida musulmonlar ozoru aziyatlardan qochib, namozlarini Makka tog’lari orasida o’qidilar. Biror mo’minning hovlisiga bekinib, o’zlarini himoya
qildilar. Bir-birlari bilan pichirlab gaplashardilar.
Quraysh zodagonlarining ko’zidan iloji boricha yashirinishga urinardilar.
Kunlardan bir kuni Rasululloh sallallohu alayhi vassallam Хadicha onamizning oldlariga bezovtalangan holda kirib keldilar, U zotga nimadir bo’lganini sezib, yaqin borib, muloyimlik bilan: "Тinchlikmi? Nima bo’ldi?" deb so’radi.
—   Rabbim menga qarindosh-urug’larimni, Quraysh saidlarini Islomga da’vat qilishimni buyurdi, — deb ushbu
oyatlarni qiroat qldilar:

وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الأقْرَبِينَ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ وَتَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ الَّذِي يَرَاكَ حِينَ تَقُومُ وَتَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

(Ma’nosi: Yaqin qarindosh-urug’laringizni ogohlantiring, sizga ergashgan mo’minlar uchun qanotingizni panoh tuting. Bas, agar ular itoatsizlik qilsalar, u holda ayting: albatta, men sizlarning amalingizdan pokdurman. Aziz va
mehribon Zotga tavakkul qiling. U sizni yolg’iz holingizda ham, sajda qiluvchilar orasida ham ko’rib turar. Shak-shubhasiz, u eshitguvchi va bilguvchidir).