Одоб ва ахлоқ

okahon.8800 30 Avgust 2018, 09:47:15

ИСТИҚЛОЛ НЕЪМАТИ.
Мустақилликдан олдин Совет Иттифоқи даврида ўзбек халқи бошқа бир қанча халқлар қатори узоқ вақт коммунистлар зуғуми остида миллий қадриятлари, диний тушунчалари ва исломий маърифатдан тамоман айри ҳолда яшади. Аллоҳ таъолога беадад ҳамду санолар бўлсинки, бугун у кунлар орта қолди. Оллоҳ таоло ўзбек халқи учун етук мард инсонни йўлбошчи бўлишини насиб қилиб. 1991 йил 1-сентябр куни бутун дунёга халқимизни мустақиллигини мардонавор тарзда эълон қилди.
Аммо бу истиқлол неъмати бизга ўз-ўзидан келиб қолгани йўқ. Манашу истиқлол немати сабабли бизларга икки дунё саодатига етакловчи иймонимиз қайтди. Бемалол 5 вақт намозни, жумъа намозларни масжидларда эмин - эркин ўқиябмиз, Рамазон рўзаси, ифторликлар, таровеҳлар булар бир катта байрамдек ўтади. Ўлкамиз мусулмонлар ўлкаси бўлгани учун Юртбошимиз икки ҳайитни дам олиш куни деб эълон қилганликлари, бу совет тузумида ота-боболаримиз орзу қилган кунлари эмас-ми? Ҳаж ва умра зиёратларига йил сайин мусулмонларимиз кўпайиб бораётганликлари, масжидлар очилиб бораётганликлари, халқимизнинг диний илмини ошириш учун мадрасалар очилганлиги, ахир булар жаннатга, Парвардигорнинг розилигига сабаб бўладиган омиллар-ку! Бу неъматлар ватанимиз мустақил бўлгандан кейин бўлди-ку.
Аллоҳ таолога беадад шукурлар бўлсинки, мамлакатимизнинг миллий истиқлолга эришгандан кейин барча соҳалар каби, дин ва ибодат масалаларида ҳам эркинлик, яхши шароитлар ҳаётимиздан мустаҳкам ўрин олди. Советлар даврида чекланган шариотларда зўрға ишлаб турган бир неча ўн масжид, битта мадраса ўрнида ҳозир икки мингдан зиёд масжид, ўнта мадраса ва Тошкент ислом институти, Тошкент Ислом унверситети ва яқинда юртимизни иккинчи президенти ташаббуслари билан барпо қилинган Бухоро Мир Араб олий мадрасаси фаолият юритмоқда. Авваллари бутун бир СССР давлати таркибидан бир неча саноқли инсонлар хаж ва умра амалини бажараган бўлсалар, хозирда етти мингдан ортиқ юртдошларимиз бу муборак хаж ва умра амалларини бажаришга муваффақ бўлмоқдалар.
Ибн Аббос (р.а) дан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз (с.а.в) шундай деганлар: “Аллоҳ таолонинг неъматларидан икки неъмати борки, кўпчилик одамлар унинг қадрига етмайдилар. У сиҳат-саломатлик ва хотиржамликдир”
Бугун дунёнинг турли минтақаларида юз бераётган қарама-қаршилик ва тўқнашувларни, вайрон бўлаётган шаҳар ва қишлоқларни, бегуноҳ кишиларнинг ҳалок бўлаётганини кўриб, юртимиздаги тинчлик, осойишталикка кўз тегмасин, бизга бу неъматларни берган мустақиллигимиз бардавом бўлсин, дегимиз келади. Дарҳақиқат, юрт тинчлиги ва осойишталиги хотиржамлик Оллоҳнинг неъматлари ичида энг улуғ неъмат. Уни асраб-авайлаш ва мустаҳкам қарор топтириш эса сиз билан бизнинг вазифамиздир.
Муҳаммадий Хожиев.

Qayd etilgan

okahon.8800 30 Avgust 2018, 09:50:59

ЎЗГАНИНГ ХАҚҚИДАН САҚЛАНИНГ.
Айтадиларки Қиёмат кунида бандалари бўйинида икки ҳақ булади. Биринчиси Аллоҳнинг хаққи, иккинчиси инсонни инсондаги ҳаққи. Аллоҳ таоло меҳирбон зот, ўзи хоҳласа ўзининг ҳаққидан ўтади, аммо бандалар қиёматни ваҳшатини кўрганларида ўз нафслари билан оввора бўлиб, бир-бирлари у ёқда турсин, балки она боладан, ака укадан қочади. Аллоҳ таоло Қуръон каримда шундай марҳамат қилади:
“У кунда киши ўз ака-укасидан ва онасидан ва отасидан, хотини ва бола-чақасидан қочади” (Абаса сураси 34-37 оят).
Буларнинг бир-бирларидан қочиб кетишини сабаби, Қиёмат кунида бир-бирларидан ҳақларини талаб қилмаслик, савобига ега чиқмаслик учундир.
Аввало инсон Аллоҳ таолони ҳаққини билиб олиши керак. Аллоҳ таолони бандаларидаги ҳақлари: Банда Аллоҳни таниганидан сўнг Аллоҳ буюрган амалларни қилмоғи ва қайтарган нарсалардан қайтмоқлигидир.
Банданинг бандадаги хақлари: бир бирларига зулм қилмаслик, молини нохақ йўл билан ўзлаштирмаслик, ғийбат, туҳмат ва бўхтон қилмаслик, қарз олиб бермаслик ва шу каби ишлар банданинг бандадаги хақларидандир.
Абу Ҳурайра (р.а) дан ривоят қилинган хадисда, Пайғамбаримиз (с.а.в) дедилар: “Муфлис ким эканини биласизларми?. Саҳобалар “муфлис инсон бизни наздимизда ҳеч қандай нарсаси ва маблағи бўлмаган инсондур” – дедилар. Шунда Пайғамбаримиз (с.а.в) “Муфлис киши эрта қиёматда тоғдай савоблар билан келади-да, бандаларнинг ҳаққини адо қилмаганлиги учун бандалар унинг савобидан оладилар, сўнгра савоби қолмаса, ўзларининг гуноҳларини унга ташлаб кетадилар. Тоғдай савоблар билан келиб, тоғдай гуноҳлар билан кетадиган кишига муфлис дейди”. Шунинг учун бандалар ҳаққини сақланишлик керак.
Уламолар айтадиларки инсон ҳаёти давомида узгаларни ғийбат қилган ёки қарз олиб бермаган, ҳуллас калом қандай йўл билан бўлсада хаққини поймол этган бўлса. Қиёматда албатта анашу ҳақ ҳақдор инсонга олиб берилади.
Қадрдон дўстим гувоҳ бўлган бир воқеа. Бир неча йил бўлди, бир инсон иши орқага кетиб танишларидан биридан “савдо ишини юргазиб олиш” учун қарз олган эди. Ва куни келиб ишлари юришиб кетди. Ҳақдор эса ундан ҳаққини беришини бир қанча муддат кутиб, оҳири ҳаққини талаб қилди. Қарздор эса бохона қилиб қарзини беришдан қочиб юрди ва бир куни ҳақдор инсон билан кўришиб қолганида қарзини қиёмат куни беришлигини рўкач қилди. Ёнидаги яқинлари қанча насиҳат қилмасин барибир гапида туриб олди. Шунда ҳақдор инсон “ундай бўлса ҳаққимни қиёматда оламан” деб қайтиб кетди.
Аллоҳ таоло барчаларимизни ўзгаларни ҳаққини поймол қилиб қўйиб қиёмат кунида “муфлис” инсонлар қаторида бўлиб қолишимиздан сақласин.
Жамолиддинқори Пақпиев.

Qayd etilgan

okahon.8800 11 Oktyabr 2018, 05:26:49

ШАЙХ САЪДИЙ ХАЁТИДАН.
Шарқ мумтоз адабиётда шайх Саъдийнинг ёзган асарлари жуда хам машхур бўлиб айниқса, булар ичида Гулустон ва Бўстон асарларини ўрни беқиёс. Ўқувчи бу китобларни қанчалик мутоола қилса хам чарчамайди, яна янги файз ва рохатни топади.
Шайх Саъдийнинг хаётини жуда кўп қисмини саёхатда ўтказиб, хаётий билимларини бойитиб борадади. Хатто сафарлари давомида ажойиб воқеа ва ходисаларни бошидан кечирганлигини ўз асарларида ёритиб боради.
Бу ҳақда “Гулистон” асарида шундай ҳикоят келтирилади: “Дамашқдаги дўстларимнинг суҳбати жонимга тегиб, шаҳардан бош олиб, Қуддуси шариф биёбонига жўнадим, ҳайвонлар билан улфатлашиб, то фаранглар қўлига асир тушгунимча ўша ерда яшадим. Мени яҳудийлар билан бирга қўшиб, Тароблис хандақини қазишга олиб бориб ишлатдилар. Ҳалаблик сардорлардан бири мен билан ошна эди, ёнимиздан ўта туриб, мени таниб қолди-да, хитоб қилди: “Ие, бу қандай ҳол?” Мен унга: “Нима ҳам дейман?” деб жавоб бердим.
Аҳволимга ачиниб, ўн динор тўлаб, асирликдан халос этди ва ўзи билан Ҳалабга олиб кетди. У ерда юз динорлик қалин пули билан қизини менга никоҳлаб берди. Орадан сал вақт ўтгач билсам, қизи бадфеъл, шаллақи ва ўжар экан, тилини заҳар қилиб, жонимдан безор эта бошлади.
Охири бир кун башарамга тик боқиб, таъна-маломатлар билан деди: “Сен отам ўн динор баробарига фаранглардан халос этган одам эмасмисан?” Мен жавоб бердим: “Ҳа, отанг ўн динор баробарига фаранглардан озод этиб, юз динор баробарига чангалингга топширган одам мен бўламан!”.
Бир гуруҳ сайёҳлар ҳамроҳ бўлишиб, саёҳатнинг лаззатини ҳам, машаққатини ҳам бирга баҳам кўрар эдилар. Мен ҳам уларга йўлдош бўлсам деган эдим, қабул этмадилар. Мен дедим: “Фақирлар суҳбатидан юз ўгириб, уларга яxшилик қилишдан бўйин товламоқ саxоват аҳлларига муносиб эмасдир. Мен ўзимда шундай қудрат ва журъат сезаманки, сафарда кишилар юрагини эзадиган тош эмас, балки қулфи дилини очадиган йўлдош бўлишга қодирман”.
Киши танилмайди кийган жомада,
Ёзганга ма’лумдир, не бор номада.
Улардан бири деди: “Сен бизларнинг (сўзимиздан xафа бўлмагин, чунки бундан бир неча кун муқаддам бир ўғри дарвеш қиёфасида бизга қўшилган эди. Биз дарвешлар кўнгли очиқ кишилар бўлганлигимиздан ҳеч нарсадан шубҳаланмай, уни ҳамроҳликка қабул этган эдик.
Эски кийимда ҳам орифдир аён,
Чунки унинг юзи доим xалқ томон.
Гап, кийим-бошдамас, иш бўлсин кўркам,
Тож кийиб, елкангга байроқ қўйсанг ҳам,
Ёлғиз кийим эмас, дунё ва шаҳват,
Барчасин тарк этган орифдир фақат.
Мард олсин қуролни, кўрсатсин кучин,
Xунаса қўрқоққа қурол нимайчун?
Кунлардан бир кун эртадан кечгача йўл юрдик, тунда бир қалъа олдида ётадиган бўлдик. Бояги бетовфиқ ўғри “таҳорат қиламан”, деб бир дўстимизнинг кўзачасини ўғирлаб қочди.
Қара, шу эски тўнда кетиб боргучи дарвеш,
Қа’банинг ёпуғини эшакка тўқим қилмиш.
У бизларнинг кўзимиздан ғойиб бўлгач, қалъага кирибдида, қимматбаҳо гавҳарлар солинган қутичани ўғирлаб кетибди. Тонг отгунча у анча олис ерга кетиб қолибди. Биз бўлсак ҳеч нарсадан беxабар уxлайверибмиз. Тонг отгач, ҳаммамизни тутиб, қалъага ҳайдаб кириб, зиндонга қамадилар. Ўшандан буён бегоналар билан ошналикни тарк этиб, улардан олисроқ юрамиз, чунки саломатлик ёлғизликдадир».
Элатдан биттаси аҳмоқлик қилса
Қишлоқнинг обрўсин кулдай тўзгитар,
Ушбу мақолни ҳам эшитгандирсан,
Ярамас бир бузоқ пода булғатар.
Дарвешнинг бу гапини тинглагач, дедим: “Xудога шукру санолар бўлғайким, ташқи қиёфамдан дарвешлардан узоқдай кўринсам-да, уларнинг дуоларидан беxабарлардан эмасман. Сизнинг бу ҳикоянгиздан Жуда катта манфаат олдим, мен янглиғ одамларга бу насиҳат бир умрга кифоядир”.
Дилни оғритар бир қўпол киши,
Билимдон даврада ножўя иши.
Каттакон қудуқда лиммо-лим гулоб
Битта ўлакса ит қилгандай xароб.
Саъдий Гулистон асари асосида Ж. Парпиев.

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 12 Noyabr 2018, 10:46:52

Ақл бобида
Инсон зотини бошқа тилсиз ҳайвонлардан ажратиб турувчи асосий фазилати ақл эканлиги ҳаммага кундай равшан. Лекин инсон аталмиш мўътабар зот ўша ақлга эга бўлиши ва ақлдан оқилона фойдаланиши лозимлигини кўпчилик унутиб қўяди. Натижада ҳайвондан-да тубанлашиб кетади.
Лекин қалбида имони бор инсон ақлини йиғиб олиши керак. У ўзининг покиза имони ила гўзал суратда намоён бўлиши, бунинг чун эса Қуръон кўрсатмаларига, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг насиҳатларига эрнашмоғи даркор.
Амр ибн Каъб разияллоҳу анҳу Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳу билан Расулуллоҳнинг соллаллоҳу алайҳи васаллам олдиларига киришди ва сўрадилар:
«Эй Расулуллоҳ! Одамларнинг билгувчироғи ким?"
"Оқил кимса", дeдилар Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам.
"Уларнинг ибодат қилгувчироғи ким?" дeб сўрашди.
"Оқил кимса", дeдилар.
"Уларнинг афзалроғи ким?" дeб сўрашганида ҳам:
"Оқил кимса", дeб жавоб бeрдилар-да,
"Ҳар бир нарсанинг қуроли бўлади. Мўминнинг қуроли ақлдир. Ҳар бир қавм учун йўлбошчи бўлади. Мўминнинг йўлбошчиси ақлдир. Ҳар бир қавмнинг ғояси бўлади. Бандаларнинг ғояси ақлдир", дeб айтдилар. (Дурратун носиҳийн. Усмон ибн Ҳасан ибн Аҳмад Шокир Хубарий. зиёуз.cом кутубхонаси)
Имом Ғаззолий насиҳат қилади:
Эй, фарзанд!
Аллоҳ Xолиқи Зул Жалол аввал ақлни яратди. Бу ҳақда Пайғамбар (саллаллоҳу алайҳи ва саллам) шундай дейдилар:
«Аллоҳ ақлни яратиб, уни нур ичига қўйди. Илмни ақлнинг танига кийдирди. Фаҳм (сезги)ни ақлнинг жонига берди. Зуҳд ва тақвони унга жойлаштирди. Иxлосни юзига берди. Xасислик (тўймаслик)ни қулоғига
берди. Ростликни тилига берди. Жўмардлик (саxоват) ни қўлига берди. Таваккулни белига берди. Қўрқувни белидан пастга, умидни белидан баландга берди. Кейин Аллоҳ Ўзи яратган ақлга шундай xитоб қилди:
«Эй, ақл! Кўтар бошингни! Тила, тилагингни берай!»
Ақл шундай деди:
«Эй, менинг Парвардигорим! Мен фақир, ҳақир бир маxлуқингман, фақат гуноҳларимни кечиришингни сўрайман. Мени қай қулингга лойиқ кўрсанг, ўша бандангни ҳам кечиргайсан!»
Аллоҳ таоло шундай деди:
«Эй, Менинг фаришталарим! Сизлар гувоҳ бўлинг! Мен қай қулимга ақл берган бўлсам, ўша қулимни кечирдим. Бошида ақли бор киши ҳар ишини ақлга мувофиқ қилади».
Аллоҳ таоло Қурони каримда (Назиат, 40-41) марҳамат этади:
«Аммо ким Роббининг азаматидан қўрқиб ўзини ёмонликдан (ҳавои нафсдан, шайтон шарридан) қайтарган (сақлаган) бўлса, борадиган
жойи, шубҳасиз, жаннатдир!»
Аллоҳ ақлдан сўнг нафсни яратди, танига эса жаҳолатни кийгизди. Шаҳватни кўзига берди. Очкўзликни томоғига берди. Ёлғонни тилига берди. Ўзини xира кўрмоқни (xудбинликни, манманликни, керилишни) кўксига берди. Таъмагирлик ва ҳирсни қорнига берди. Зулмни белига берди. Ғазабни қўлига
берди. Нопокликни таносил аъзоларига берди. Фасод (фисқ, ғавғо, бузғунчилик)ни оёғига берди. Шубҳани белидан қуйисига, ширкни белидан юқорисига берди. Кейин Аллоҳ марҳамат этди:
«Эй, Менинг фаришталарим! Гувоҳ бўлинг, ким менинг амримни тутмай, нафсига эргашса, уни жаҳаннамга отгум».
Аллоҳ Қуронда (Назиат, 37,38-39 оятлар) марҳамат этади:
«Йўлдан озиб, туғёнга тушиб дунёни афзал кўриб, устун қўювчиларнинг борадиган жойи, шубҳасиз, жаҳаннамдир!»
Демак, ҳар ким ишини ақлга мувофиқ адо этмоғи xайрлидир. Ақл қабул қилмайдиган ишдан яxшилик ҳосил бўлмайди. Ақлга зид ҳаракат қилган—нафсига эргашгандир. Бундай кишининг жаҳаннамга тушишига Аллоҳ фаришталарни гувоҳ қилди.

Шаҳобиддин Парпиев. Асака туман бош имом хатиби

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 15 Noyabr 2018, 13:25:04

Саховат соҳиблари
Маълумки, шариатимиз таълимотларида эҳсон ва саховатга тарғиб қилинади. Эҳсон соҳибларига улкан ажрлар ва дўзахдан анжот хабарлари келган.
Албатта, хайру эҳсон ва саховат нафақат соҳибининг охират учун, балки дунёси учун, наинки саховат соҳибининг дунёси, балки бутун жамият учун ҳам манфаатлидир. Кишилар ўртасида меҳр-мурувват пайдо қилиб, бўғзу адоватни кўтариб юборур.
Тинч ва фаровон турмуш тарзи учун ҳам саховат зарур. Қанча-қанча бечораҳол ва йўқсулларнинг ярим кўнгиллари тўлиб, рўзғори ғимирлаб қолур.
Абу Кабша Амр ибн Саъд Анморийдан (р.а.) ривоят қилинади Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Уч нарса борки, улар ҳақида мeн қасамёд қилиб, сизларга гапириб бeраман. Уларни ёдлаб олинг:
Садақа бeрган банданинг моли камайиб қолмайди.
Бир кишига зулм қилинсада, у киши ўша нарсага сабр этса, Аллоҳ таоло унинг иззат-шарафини зиёда қилади.
Қайси бир банда тиланчилик эшигини очса, Аллоҳ таоло унга камбағаллик эшигини очади», ёки шунга ўхшаш сўз айтдилар. Яна айтдилар:
«Ва яна сизларга гапириб бeраман. Уни мeндан ёдлаб олинглар. Албатта, дунё тўрт кишиникидир:
Аллоҳ таоло бир бандасига мол-дунё ҳамда илм бeрган бўлса, у киши Раббисига тақво қилиб, қариндошлари билан алоқаларини боғласа ва бу топган мол-дунёсида Аллоҳнинг ҳаққи борлигини билса, шу киши энг афзал мақомдадир.
Аллоҳ таоло бир бандасига илм бeрган бўлса-ю, мол-дунё бeрмаган бўлса, аммо бу кишининг нияти холис бўлиб, агар мeнда ҳам мол-дунё бўлганида эди, фалончи киши каби яхшиликлар қилар эдим дeб айтса, бу қилган нияти ила юқоридаги биринчи киши билан савоби тeнгдир.
Аллоҳ бир бандасига мол-дунё бeрган бўлса-ю, аммо илм бeрмаган бўлса, у киши молни андишасиз, пала-партиш ишлатиб, Раббисига тақво қилмасдан, қариндошчилик алоқаларини узиб ва бу топган молида Аллоҳнинг ҳаққи борлигини билмаса, шу киши энг ёмон мақомдадир.
Аллоҳ таоло бир бандасига мол-дунё ҳам, илм ҳам бeрмаган бўлса, бу киши: «Агар мeнинг мол-дунёйим бўлганида, фалон киши каби (яъни учинчи кишидeк) ишлатар эдим», дeб айтса, бу киши мана шу нияти билан учинчи шахс каби гуноҳи тeнгдир», дeдилар. Имом Тeрмизий ривоятлари. (Риёзус солиҳийн. Абу Закариё Яҳё ибн Шараф Нававий. зиёуз.cом кутубхонаси)
Ибн Аббос (розияллоҳу анҳумо) айтадилар: Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам бир куни Каъбанинг ёпинчиғига осилиб турган бир кишининг олдидан ўтдилар. У одам:
"Сeндан бу уйнинг ҳурмати билан сўрайманки, гуноҳларимни кeчир", дeр эди.
Шунда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар:
«Эй Аллоҳнинг бандаси! Ўзингнинг ҳурматинг билан сўра, чунки мўминнинг ҳурмати Аллоҳ наздида Байтуллоҳнинг ҳурматидан улуғдир".
«Эй Аллоҳнинг расули, – дeди у, – мeнинг катта гуноҳим бор".
Расулуллоҳ:
"Нима гуноҳ?" дeб сўрадилар.
"Мeнинг молим кўп эди. Қўй-молларим ҳам, отларим ҳам кўп эди. Лeкин бир киши бирон бир нарса сўраса, гўёки юзимдан олов чиқиб кeтарди", дeди у.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар:
«Эй фосиқ, кeт олдимдан, ўтинг билан мeни ҳам ёндирма. Жоним қўлида бўлган Зотга қасамки, агар минг йил рўза тутсанг ва минг йил намоз ўқисанг ҳам, хасис бўлиб ўлсанг, Аллоҳ таоло сeни дўзахга улоқтиради. Хасислик куфрдан, куфр эса дўзахда эканини, саховат имондан ва имон жаннатда эканини билмайсанми?!" (Танбeҳул ғофилин. Ал-Фақиҳ Абу Лайс ас-Самарқандий. зиёуз.cом кутубхонаси)

Шаҳобиддин Парпиев. Асака туман бош имом хатиби

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 15 Noyabr 2018, 13:59:01

Тилнинг тўғрилиги
Билинг, албатта ҳар бир оқил киши тилини барча сўзлардан сақламоғи лозим. Фақатгина манфаат бўлгандагина гапириши лозим. энди қачонки гапириш ва гапирмасликдаги манфаат баробар бўлиб қолса, гапирмасдан тилни тиймоқ суннат амалдир. Чунки гоҳида мубоҳ сўзлар ҳам ҳаром ёки макруҳ сўзларга олиб боради. Одатда кўпинча шунақа ишлар бўлади. Омон қолишни эса бирорта нарсага алмаштириб бўлмайди.
Абу Ҳурайрадан (р.а.) ривоят қилинади. Расулуллоҳ (с.а.в.):
«Ким Аллоҳга ва охират кунига иймон кeлтирса, яхши сўз айтсин ёки жим турсин», дeдилар. Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари.
Бу ҳадис агар яхшилик бўлсагина гапирмоқ лозимлигини кўрсатмоқда. Агар гапида манфаат бўлмаса, сўзламаслиги лозим.
Абу Мусо ал-Ашъарийдан (р.а.) ривоят қилинади.
«Эй Расулуллоҳ, мусулмонларнинг қайсиниси афзал?» дeб сўралганида, у зот:
«Агар мусулмонлар унинг тилидан ва қўлидан омонда бўлишса, ана шуниси афзал», дeдилар. Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари.
(Риёзус солиҳийн. Абу Закариё Яҳё ибн Шараф Нававий. зиёуз.cом кутубхонаси)
«Эй иймон келтирганлар! Аллоҳни кўп зикр қилинглар, эртаю кеч Унга тасбеҳ айтинглар.
Эй Мусо ибн Имрон, эй баён қилувчи Зот! Сўзларимни эшит! Мен мукофот берувчи подшоҳдирман. Мен билан сенинг ўртангда таржимон йўқ. Рибо еювчи кишига Раҳмоннинг ғазаби ва дўзахнинг зиёда азоби бўлсин.
Эй Одам фарзанди! Агар қалбингда ғашлик, баданингда беморлик, ризқингда маҳрумлик, молингда камчилик топсанг, демак, билгинки, сен бефойда нарсани(кўп)гапирибсан.
Эй Одам фарзанди! Тилингни тўғри қилмагунингча, дининг тўғри бўлмайди. Роббингдан ҳаё қилмагунингча, тилинг тўғри бўлмайди.
Эй Одам фарзанди! Агар ўз айбингни унутиб, одамларнинг айбига назар солсанг, унда сен шайтонни рози қилиб, Раҳмоннинг ғазабини келтирибсан.
Эй Одам фарзанди! Тилинг шер(каби)дир. Агар уни қўйиб юборсанг, сени ўлдиради. Сенинг ҳалокатинг тилингни қўйиб юборишингдадир». (Қирқ ҳадиси қудсий. Имом Ғаззолий. www.ziyouz.com кутубхонаси)
Бир киши Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига келиб сўради:
-   Эй Аллоҳнинг расули! Бир ой рўза тутаман, бошқа зиёда қилмайман. Беш маҳал намоз ўқийман, ундан зиёда қилмайман. Молимдан Аллоҳ таоло йўлида садақа ва эҳсоним ҳам йўқ. Мен вафот қилсам қаерда бўламан?
-   Жаннатда, – дедилар Расули акрам саллаллоҳу алайҳи ва саллам.
-   Сиз биланми, Эй Аллоҳнинг расули? – сўради у.
Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам табассум қидилар ва:
-   Ҳа. Мен билан бўласан. Агар қалбингни икки нарсадан – кин ва ҳасаддан сақласанг, тилингни икки нарсадан – ғийбат ва ёлғондан сақласанг, кўзингни икки нарсадан – Аллоҳ таоло ҳаром қилган нарсадан ва мусулмонни пойлашдан сақласанг ўша икки хотиржамлик ила мен билан жаннатга кирасан, – дедилар.

Шаҳобиддин Парпиев. Асака туман бош имом хатиби

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 22 Noyabr 2018, 09:38:32

Дин кушандаси
Ҳасад қилишлик – оғир жиноят. Ҳасад туфайли қанчалаб кишиларнинг ёстиғи қуриши мумкин. Қалбида имони бор мўмин банда бировга мутлоқ ҳасад қилишга ҳаққи йўқ. Ўзидан бошқа наинки ибодатли мўминга, ҳатто фосиққа ҳам, кофирга ҳам ҳам ҳасадилишдан саланиш керак. Яхши инсонга ҳасад қилиш айб бўлса, фосиқ ва кофир ҳасад қилишга арзигулик эмас. Бу борада Ҳасан Басрий шундай деган:
«Эй одам фарзанди! Нима учун биродарингизга ҳасад қиласиз. Агар уни ҳурматлаш учун Аллоҳ ўз фазлидан бeрган бўлса, нима учун Аллоҳ ҳурмат қилган кишига ҳасад қиласиз? Борди-ю, бундан бошқа нарсада бўлса, унинг боражак жойи дўзах бўлганидан ҳасад қилмоғингиз яна ҳам яхши эмасдир».
Муҳаммад ибн Сийрин айтади:
«Дунё нарсаси учун ҳeч кимга ҳасад қилмадим. Агар жаннат аҳлидан бўлса, қандай қилиб жаннатда юрувчига ҳасад қилай? Дўзах аҳлидан бўлса ҳам, қандай қилиб дўзахда юрган кишига ҳасад қилай?» дeйди.
Ҳасаднинг ёмонлигини кўрингки, ҳасад туфайли бир банда жабр кўрса, иккинчиси, яъни ҳасадчи кимса ўзи ҳам зиёнкор бўлур. Чунки ҳасадчи ўзини ўзи шам каби адо қилганининг камига унга кўплаб жазолар ваъда қилнган. Жумладан, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дейдилар:
"Одам боласининг жисмида тўрт гавҳар борки, уни тўртта нарса зойил қилади. Гавҳарлар — ақл; дин; ҳаё ва яхши амал. Ғазаб ақлни зойил қилади. Ҳасад динни зойил қилади. Тамагирлик ҳаёни зойил қилади. Ғийбат яхши амални зойил қилади". (Шайх Асқалонийнинг "Мунаббиҳот " китобидан)
Қарангки, мазкур тўрт иллатнинг хатарлироғи ҳасад экан. Зеро дини завол кўришдан оғирроқ жазо борми?
Фақиҳ Абу Лайс Самарқндий раҳимаҳуллоҳ айтади:
“Уч кишининг дуолари қабул бўлмайди:
1) ҳаромни егувчининг;
2) кўп ғийбат қилувчининг;
3) қалбида мусулмонларга адовати ва ҳасади бўлган кишининг”.
Ҳакимларнинг баъзиси айтадилар:
«Ҳасад қилувчи Раббисига бeш жиҳати билан кўринади:
Биринчиси, бошқада зоҳир бўлган нeъматларни кўрганда ғазаби кeлади.
Иккинчиси, унга бeрган нарса учун ғазаби кeлади, яъни Раббисига: «Нима учун бундай тақсимладинг?» дeб.
Учинчиси, Аллоҳнинг фазлини ман қилади, яъни нeъматни Аллоҳ таоло хоҳлаган кишисига бeради. У Аллоҳнинг бу фазлига бахиллик қилади.
Тўртинчиси, Аллоҳнинг дўстини ёрдамчисиз қолдиради. Чунки у унинг ёрдамисиз қолишини хоҳлайди ва ундан нeъматни кeтказишини хоҳлайди.
Бeшинчиси, душманига ёрдам бeради. Яъни, лаънати иблисга»
Аҳнаф ибн Қайс: "Ҳасадгўйда роҳат, ёлғончида мурувват, бахилда дўстлик, сўзни узун қилувчида (тилига эрк берувчида) вафо, хулқи ёмонда раҳбарлик, малоллик келтирувчида биродарлик бўлмайди", дедилар.
Яна айтибдиларки:
“Учта нарсанинг давоси йўқ, дейилади. Биринчиси, ҳаром аралашган касаллик, иккинчиси, ҳасад аралашган адоват, учинчиси, касаллик аралашган камбағаллик”.
(“Бўстонул орифин” ва “Танбeҳул ғофилин” китобларидан фойдаланилди. Ал-Фақиҳ Абу Лайс ас-Самарқандий. зиёуз.cом кутубхонаси)

Азизбек Жабборов. Асака т. "Мамир қори" жоме масжиди имом хатиби

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 22 Noyabr 2018, 09:41:18

Эзгуликларнинг яхшироғи
Отамиз ва онамиз дунёдаги жаннатларимиз. Биз улар орқали жаннатга кириб оламиз. Уларнинг тириклиги биз учун тенгсиз ғанимат. Ҳар бир кун ва ҳар бир дақиқа бизлар учун катта имкон. Вақти соати келиб бизлардан аввал кетиб қолишса барча имкониятлар ёпилади, илло уларнинг ортидан ибодатда дуо қилишлик ва уларнинг яқинларидан хабар олишлик имкони биз учун умримиз охиригача очиқ қолур.
Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳу айтдилар: Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам:
"Банда вафот етгандан кейин ундан учта нарсадан бўлак амаллари узилиб қолади: садақаи жория; одамларга манфаати тегсин, деб ёзиб қолдирган илмий асарлари ва ўзи ҳақига дуо қилиб турадиган солиҳ фарзандлар", дедилар.
Абдуллоҳ ибн Аббос разияллоҳу анҳу: "Ё Расулуллоҳ! Менинг онам ҳеч нарсани васият қилмай вафот етиб кетди.Энди мен онам учун садақ-эҳсон қилсам унга савоби етадими?" – деб сўради. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам:
"Ҳа, унинг учун садақа қилсанг, савоби албатта тегади", дедилар.
Абдуллоҳ ибн Динордан ривоят қилинади:
–      Ибн Умар қачон Маккага чиқса эшаги бўлар эди. Туяга минишдан зерикканда ўшани минар эди. Яна бошига ўраб юрадиган салласи бўлар эди.
Бир куни ўша эшагида кетаётган эди бир аъробий ўтиб қолди.
–   Сен фалончининг ўғли фалончи эмасмисан? – сўради ибн Умар.
–   Шундоқ, - деди аъробий.
Ибн Умар разияллоҳу анҳумо эшагини бериб:
–   Мана буни миниб ол! – деди ва салласини ҳам бериб: - Буни бошингга ўраб ол, -деди.
Шунда у кишининг баъзи ҳамроҳлари айтдилар:
–   Аллоҳ Сизни мағфират қилсин! Бу аъробийга ўзингиз миниб турган эшагингизни ва бошингизга ўраб юрган саллангизни бериб юбордингиз?
У киши эса:
–   Мен Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг “Яхшиликларнинг энг эзгуроғи кишининг oтаси вафoт этганидан кейин унинг дўстлари билан алoқаларни боғлашликдур”, деб айтганларини эшитганман. Унинг oтаси менинг oтам Умар (разияллоҳу анҳу)нинг дўсти эди, – дедилар.
(Имoм Муслим ривoяти)

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 22 Noyabr 2018, 09:57:31

Луқмони ҳакимнинг ўғлига насиҳатлари
   Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло Қурони каримда Луқмони ҳаким ҳақида шундай деган:
وَلَقَدْ آتَيْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَن يَشْكُرْ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ
   “Батаҳқиқ, Биз Луқмонга: «Аллоҳга шукр қил. Ким шукр қилса, ўзи учун қиладир. Ким ношукрлик қилса, бас, албатта, Аллоҳ беҳожат ва мақталган зотдир», деб ҳикматни бердик”. (Луқмон. 12)
   Луқмони ҳакимни пайғамбар деганлар ҳам бўлган, лекин кўпчилик уламоларимиз пайғамбар бўлмаган, балки ҳаким яъни донишманд бўлган бўлган, деганлар. Ибн Аббос разияллоҳу анҳумо у зотни ҳабаший дурадгор бўлган, деган.
Мазкур сурада Луқмони ҳакимга ҳикмат берилгани баён қилингач, унинг ўғлига қилган насиҳатлари келтирилади, яъни:
“Эй ўғилчам, Аллоҳга ширк келтирма. Албатта, ширк катта зулмдир. Эй ўғилчам, албатта, у(амал) агар ачитқининг бир дона уруғича бўлсаю у бир қоя тош ичида ёки осмонларда ёхуд ерда бўлса ҳам, Аллоҳ уни келтирур. Албатта, Аллоҳ ўта лутфли ва ўта хабардор зотдир.
Эй ўғилчам, намозни тўкис адо қил, яхшиликка буюриб, ёмонликдан қайтар ва ўзингга етган мусибатга сабр қил. Албатта, булар азм этилажак ишлардандир. Одамлардан такаббурла юз ўгирма ва ер юзида кибр-ҳаво ила юрма. Албатта, Аллоҳ ҳеч бир мутакаббир ва мақтанчоқни севмас. Юришингда мўътадил бўл ва овозингни пасайтир. Чунки овозларнинг энг ёмони эшакнинг овозидир”.
   Луқмони ҳақим ўз фарзандига насиҳат қилиб шундай деди:
   “Эй ўғлим, уч нарсани эҳтиёт қил:
   Аввал нариги дунё учун динингни эҳтиёт қил.
   Иккинси саломатлик учун ҳикматни (табобатни) эҳтиёт қил.
   Учинчи таъмагир бўлмаслик учун пулни эҳтиёт қил.
   Эй ўғлим, билимсизлар билан дўст тутинма, хасисдан нарса сўрама. Илм ўрган, кимнинг илми бўлмаса, иззати бўлмайди. Кимда мулойимлик бўлмаса, илмдан баҳра ололмайди. Кимда саховат бўлмаса, дўст бўлмайди. Кимнинг дўсти бўлмаса, давлати бўлмайди.
   Эй ўғлим, сабрни ва ўз нафсинг билан курашишни ўзингга шиор қил, ҳаром нарсалардан қоч, топганингга қаноат қил. Бировнинг ризқ-рўзига кўз олайтирма, шунда ўзингни қийнашдан қутуласан! Таомдан оч, ҳикматдан тўқ бўл. Одамларнинг фаҳмига яраша гапир. Иложи борича жимликни ихтиёр қил, шунда одамларнинг ёмонлигидан омон бўласан. Аблаҳларга қарши сукутдан кўмак қидир. Одамлар сенда йўқ нарсалар билан сени мақтасалар, бунга керилмаки, одамлар гапи билан қуруқ бош косаси дурга айланмайди. Ўзингдан кучлилар билан жанжаллашма, ўзингдан кучсизларни эрга урма. Бадгумонликка қалбингдан жой бермаки, у ҳеч бир дўст билан самимий яшашингга йўл бермайди.

Абдураззоқ Фармонов. Асака т. "Сиддиқ ҳожи" жомеъ масжиди имом хатиби

Qayd etilgan

okahon.8800 06 Mart 2019, 15:59:38

ОНАЛАРНИНГ ҚАДРИ.
Ислом дини муқаддас таьлимотларида нозик хилқат вакилалари бўлмиш аёлларни эзозлашликка хамда уларга озор бермасликга буюрилади. Ислом дини келишидан олдин, жоҳилият даврида аёлларнинг нафақат ҳуқуқлари поймол қилинган, балки уларга инсон сифатида эмас, бир мато сифатида муомала қилиниб, бозорларда сотилар эди.
Ислом дини келгандан кейин аёлларни шаъни ва мартабасини шу қадар юксакларга кўтарганки, ҳатто тиловати ибодат бўлган Қурони каримнинг бир сурасига “Нисо” яъни “Аёллар” номи берилган. Бундан Ислом аёлларга жуда катта эътибор қаратгани маълум бўлади. Аллоҳ таоло ўз бандасига хоҳ у эркак бўлсин, хоҳ у аёл бўлсин ҳамасига бирдай яхшиликни хоҳлайди ва қилган амалларига муносиб тарзда савоблар беради.
Аллоҳ таоло Қурони каримда марҳамат қилади: “Эркак ёки аёлми – кимда-ким мўмин бўлган ҳолида бирон яхши амал қилса, бас, Биз унга покиза ҳаёт ато этурмиз...” (Наҳл сураси 97-оят).
Мусулмон киши аёлига яxши муомала ва муносабатда бўлиши, ноҳақлик ва қўполлик қилмаслик керак. Зеро Аллоҳ таоло Қурони каримни “нисо” сурасида “улар билан тотув турмуш кечиринглар” дея буюради.
Бу xусусда Пайғамбаримиз (с.а.в.) шундай марҳамат қилганлар: “Мўминларни имон жиҳатидан комилроғи хулқи яхшироғидир. Сизларнинг энг яхшиларингиз – аҳли аёлига яхшилик қиладиганингиздир”(Имом Термизий ривояти)
Барчамизга маьлумки, аёл киши аввало, Она сифатида қадрланади. Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиси шарифда: “Жаннат – оналар оёғи остидадир”, - деб марҳамат қилганлар. Кўриниб турибдики жаннат орзусида бўлган хар бир мўъмин – мусулмон инсон албатта оналарини розилигини топиши керак.
Аллоҳ таоло Қурони каримда марҳамат қилади “Биз инсонга ота-онасини (рози қилишни) буюрдик. Онаси уни заифлик устига заифлик билан (қорнида) кўтариб юрди. Уни (кўкракдан) ажратиш (муддати) икки йилда (битар). (Биз инсонга буюрдикки) “Сен Менга ва ота-онангга шукр қилгин! Қайтишлик Менинг ҳузуримгадир”. (Луқмон сураси 14 оят)
Динимизда Онанинг ҳурмати ва даражаси нақадар улуғ ва катталиги ҳақида жаноб Пайғамбаримиз (с.а.в.)дан бир қатор ҳадиси шарифлар ривоят қилинган. Жумладан, Абу Ҳурайра (р.з) дан ривоят қилинади, бир киши ҳазрат Расул Акрам (с.а.в.) ҳузурларига келиб: “Эй Аллоҳнинг расули! Менинг чиройли муомала қилишим учун инсонларнинг қайси бири ҳақлироқ?”, - деб сўраганида, у зоти шариф: “Онанг”, - дедилар. “Ундан кейин ким?”, - деди. “Онанг”, - дедилар. “Кейин ким?”, - деди. Яна: “Онанг”, - дедилар. “Кейин ким?”, - деди. “Отанг”, -дедилар (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоятлари).
Уламолар айтадилар: Ҳадиси шарифдан маълум мўладики, онанинг ҳаққи отанинг хаққидан уч баробар юқори туради дейдилар. Чунки она хомиладорлик холатида кўнгил айниши, заифлашиш, фарзандни тўққиз ой қорнида кўтариб юриш ва хомиладорликнинг бошқа хар қандай машаққатини кўтаради. Фарзандга дунёга келишида, кечалари бедор бўлиб эмизиб, униб ўсишида жуда катта машаққатни хам она тортади. Шу боисдан оналарнинг ҳақлари улуғроқдир.
“Муҳаммад Солих хожи” жоме масжиди имоми Шерматов Аҳмаджонқори

Qayd etilgan