Одоб ва ахлоқ

MirzoMuhammad 30 Mart 2019, 11:02:19

Гўзал мунозара
Маълумки, Кўфада зоҳир бўган хаворижлар Абу Ҳанифага кўплаб эътиқод масалаларида ихтилоф қилишган. Улар аҳли сунна вал жамоа билан қаттиқ курашганлар. Иттифоқо, мазҳаб бошимизга рўпара келиб қолишди. Улар айтишди:
- Эй Шайх! Куфрдан тавба қил!
- Мен ҳар қандай куфрдан Аллоҳга тавба қилувчиман! - жавоб бердилар.
Хаворижлар бу сўзнинг маъносини англамадилар. Чунки улар ўзларининг эътиқодида Имом Аъзам раҳматуллоҳи алайҳига баъзи масалаларда куфрни нисбат беришар эди. Бироқ уларнинг бири бу сўзни фаҳмлаб қолди.
- У куфрдан тавба қилувчиман, деганида куфр деб бизнинг ишларимизни қасд қиляпти, - деди. Улар имомни қайтаришди ва яна сўроқлашди:
- Эй шайх! Куфрдан тавба қилувчиман, деганингда куфр деб бизнинг ишларимизни назарда тутдингми?!
- Бу гапинг аниқ илмга асосланганми ёки гумон билан сўраяпсанми?! - деб сўрадилар Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳи.
- Гумон қиляпмиз.
- Аллоҳ таоло: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ “Эй иймон келтирганлар! Кўп гумонлардан четда бўлинглар, чунки баъзи гумонлар гуноҳдир”, деган. Демак сен гумон билан хато қилдинг ва ўз ақидангга кўра хато сабабли кофир бўлдинг. Демак сен аввал ўзинг куфрингдан тавба қилишинг керак! -, дедилар Абу Ҳанифа.
Хавориж ҳомуш бўлди ва:
- Эй шайх! Тўғри айтдинг. Мен хато қилдим ва куфримдан тавба қилдим, - деди.
Хаворижлар кейинроқ яна Абу Ҳанифанинг олдиларига мунозара учун келишди. Абу Ҳанифанинг қибла аҳлини бирор гуноҳ сабабли кофирга чиқармасликларини билган хаворижлар у зотга шундай дейишди:
- Мана, масжид эшиги олдида иккита маййит турибди. Бириси арақхўр. Ароқ ичиб бўкиб ўлган. Иккинчи маййит эса зинокор аёл. У зино қилиб, қорнида бола бўлиб қолгач ўзини ўлдирган. Шу иккиси кофирми ёки мусулмонми?
Шунда Абу Ҳанифа розияллоҳу анҳу хавориждан:
- Булар қайси миллатдан? Яҳудийми? -, деб сўрадилар.
- Йўқ!
- Насронийми?
- Йўқ!
- Мажусийми?
- Йўқ!
- Ундай бўлса қайси миллатдан бу иккиси?
- Шаҳодат калимасини айтадиган Ислом миллатидан!
- Ўзинглар бу иккисини Ислом миллатидан, деб туриб яна кофирми, деб сўряпсизларми? Ёки сизларнинг наздингизда шаҳодат калимаси иймоннинг учдан бири, тўртдан бири ёҳуд бешдан бири ҳисобланадими?
- Йўқ, иймон учдан бир, тўртдан бир ёки бешдан бир бўлмайди. Шаҳодат калимаси бутун иймонни ифода қилади.
- Шундай экан ўзинглар мусулмон эканини тан олиб турган ҳолингларда мендан уларни, кофирми, деб сўрашинглар нақадар тўғри?!
Хаворижлар жавобнинг салобатидан довдираб қолишди. Лекин яна саволларини давом эттиришди:
- Эй Шайх! Гапни айлантирма! Бу иккиси жаннатийми ёки жаҳаннамийми?
Абу Ҳанифа розияллоҳу анҳу шундай жавоб бердилар:
- Агар бу далилдан ҳам юз ўгирсанглар мен бу икки маййит тўғрисида Иброҳим алайҳис саломнинг ўз қавми борасида айтган сўзини айтаман. Ваҳоланки у қавмнинг жинояти бу иккисининг жиноятидан кўра оғирроқ эди: “Эй Роббим, албатта, у(санам)лар одамлардан кўпини адаштирдилар. Бас, ким менга эргашса, у мендандир. Ким менга осий бўлса, албатта, Ўзинг мағфират қилгувчи ва раҳмлисан”. (Иброҳим. 36). Мен бу икки маййит тўғрисида Ийсо алайҳис саломнинг ўз қавми борасида айтган сўзини айтаман. Ваҳоланки у қавмнинг жинояти бу иккисининг жиноятидан кўра оғирроқ эди: “Агар уларни азоблайдиган бўлсанг, бас, албатта, улар Сенинг бандаларинг. Агар уларни мағфират қиладиган бўлсанг, бас, албатта, Сенинг Ўзинг азиз-ғолиб ва ҳикматли зотсан», деганини эсла”. (Моида. 118). Мен бу икки маййит тўғрисида Нуҳ алайҳис салом ва Набиййимиз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи васалламнинг айтган сўзларини айтаман: “Мен сизларга: «Ҳузуримда Аллоҳнинг хазиналари бор», демайман. Ғайбни ҳам билмайман. «Мен фариштаман», демайман. «Кўзингизга ҳақир кўринаётганларга Аллоҳ ҳаргиз яхшилик бермайди», демайман. Уларнинг дилларида нима борлигини Аллоҳ яхши биладир. Акс ҳолда, мен, албатта, золимлардан бўлиб қоламан», деди”. (Ҳуд. 31)
Бу гапларни эшитиб хаворижлар таъсирланди. Қуролларини қўйишди ва:
- Ўзимиз қаттиқ туриб олган ҳар қандай диндан қайтдик ва сизнинг динингизга ўтдик. Дарҳақиқат, Аллоҳ таоло сизга улуғ фазл, ҳикмат ва илм берган экан!- дейишди.
(Телеграмм хабарларидан олинди)

Сарварбек Йўлдошев. Асака т. "Мирзо Шариф" масжиди имом хатиби

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 11 Aprel 2019, 11:38:31

АЛИ ТАНТОВИЙ
Исоннинг гавҳари қалбда бўлади. Ташқи кўриниши доим ҳам қалбини изҳор қилавермайди. Бироқ негадир инсоннинг ташқи кўринишига қараб муомала қилишга одатланганмиз. Бу эса баъзида бизларни хижолатга ҳам солиб қўяди.
Нафақат бугунги кунда, балки қадимдан бери кишининг ташқи кўринишига қараб баҳо бериш бор. Валийлик мақомига етган машҳурлар кийимга қараб ҳурмат қилинганларида тўнини ушлаб: “Ол, тўним! Е, тўним!” деганларини ўқиганмиз ёки эшитганмиз. Бундай ҳолат ҳозир ҳам давом этиб келмоқда. Ҳатто, ташқи кўриниш бизнесининг шартларидан бирига айлангани ҳам маълум.
Нима ҳам дердик, бу ҳам замон талаби десак, аждодлар давридан қолган анъана экан. Шароитга қараб муроса қилишга тўғри келади. Умуман олганда маданиятга қараб кийиниш одоб меъёрларидан эканлигини инкор қилмаймиз, лекин унутмаслик керакки, оддий кийимнинг ичида ҳам олийжаноб қалб соҳиблари бўлиши мумкин.
Машҳур Шайх Али Тантовийни Ироқдаги бир университетга адабиёт ўқитувчиси этиб тайинлашди. У дарсга киришдан олдин Бағдод кўчаларида анча вақт пиёда айланиб сайр қилди. Дарсга кириб келганида уст-боши чанг бўлиб кетган, хонада эса бошқа бир ўқитувчи талабаларга дарс ўтаётган эди. У анча қўпол муомалалик инсон эди. Инчунун шайхни ҳам талабалардан бири деб ўйлаб дўқ қилди:
- Эй эшак! Нега дарсга кеч қолдинг?
Шайх Али камоли одоби ила ундан узр сўраб, биринчи қатордаги талабалар ёнига бориб ўтирди. Ўқитувчи гапини келган жойида давом этдирди:
- Тез орада сизларга дарс бериш учун йирик адиб, машҳур шоир Али Тантовий келади. Унинг олдида юзимни ерга қаратиб қўйманглар.
Кейин улардан баъзи нарсалар ҳақида сўрай бошлади. Шайх Али ҳам бошқаларга каби оддий талабадек жавоб берар эди. Ўқитувчи унинг зукколигидан ажабланди ва:
- Аббосийлар ҳукмронлиги давридаги энг машҳур шоирлардан
Ал-Буҳтурий ва Абу Тамом ижодини қиёслаб бера оласанми? - деб савол берди.
Шайх жуда чиройли тарзда, муфассал жавоб берди.
Ўқитувчи ҳайратга тушиб:
- Сен янги талабага ўхшайсан, исминг нима? – деб сўради.
- Исмим Али Тантовий, - жавоб берди шайх. Ўқитувчи бу жавобдан ҳушидан кетаёзди.

Эркинжон Ҳусанов. Марқаюз жомеъ масжиди имом хатиби

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 11 Aprel 2019, 11:42:05

Аллоҳдан қўрқиш
   Ҳар биримиздан Худодан қўрқасанми, деб сўрасалар, Худодан қўрқишимизга гумон қилмаймиз. Лекин қўрқишнинг даражалари бор. Шу сабабдан Худодан қўрқаман деб даъво қилганлар орасида шунча фасод. Бу – Худодан қўрқиш моҳиятан нималигини билмаслигимиз оқибатидир.
Айтибдиларки, қўрқишлик парҳезкорликни келтириб чиқаради. Нафсга хатолардан эҳтиёт бўлиш, ҳалокатдан ҳушёр бўлишлик чораларини ўргатади.
   Қўрқишликнинг даражалари бор. Унинг энг баланд ва юқори даражаси – Аллоҳ азза ва жалладан қўрқишлик. Аллоҳдан қўрқишлик туфайли инсон Аллоҳ учун, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам учун, дин учун амал қилиш мақомига эга бўлади.
   Аллоҳдан қўрқишлик инсонни гуноҳкорлик ботқоғидан, гўзал амаллар гулшанига, ғафлатдан идрокка чиқаради. Оғишмасдан тўғри юришига, бировларнинг ҳақига кўз олайтирмаган ҳолда қаноатда бўлишига олиб келади. Аллоҳдан қўрққан инсон бошқаларни ҳам эъзозлайди. Зиммасидаги Аллоҳ таолонинг ҳақларини адо этади. Ота-онанинг ҳақларини билиб уни сидқидилдан бажаради. Муқаддас Ислом дини олдидаги вазифаларни бажаради. Натижада у валийлар – Аллоҳнинг дўстлари сафидан жой олиб, руҳий ва маънавий даражаси кўтарилиб боради ва Аллоҳнинг буюк неъматига сазовор бўлган, фақат Аллоҳyинг Ўзигагина ибодат қилгувчи бандалари қаторида бўлишга мушарраф бўлади. Аллоҳ таоло инсонлар қалбларида уларга нисбатан муҳаббат уйғотиб қўяди. (Қабасот. А. М. Ассоф)
Умар ибн Хаттобдан (р.а.) ривоят қилинади. «Биз кунларнинг бирида Расулуллоҳ (с.а.в.) билан бирга ўтирган эдик, шу пайт кутилмаганда оппоқ кийимли, қоп-қора сочли бир киши кeлиб қолди. Унда сафар асорати кўрилмасди. Ва уни биздан бирор киши танимасди ҳам. У киши Расулуллоҳ (с.а.в.) ҳузурларида ўтириб, тиззасини тиззаларига тeккизиб, икки кафтини сонлари устига қўйиб:
«Эй Муҳаммад, менга Ислом ҳақида хабар бeринг», дeди.
Шунда Расулуллоҳ (с.а.в.):
«Ислом бу - «Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқ, албатта Муҳаммад алайҳиссалом Аллоҳнинг расули», дeб гувоҳлик бeрмоғинг, намозни адо этмоғинг, закот бeрмоғинг, Рамазон рўзасини тутмоғинг ҳамда йўл юришга қодир бўлсанг, Байтуллоҳни ҳаж қилмоғингдир», дeдилар.
У киши:
«Рост гапирдингиз», дeди. Биз эса ўзи сўраб туриб яна ўзи тасдиқлагани учун ундан ажабландик. Ҳалиги киши:
«Менга имон ҳақида хабар бeринг», дeди.
Расулуллоҳ (с.а.в.):
«Аллоҳга, фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига, охират кунига ҳамда яхши ва ёмон тақдирга имон кeлтирмоқлигингдир», дeдилар.
У киши яна:
«Рост гапирдингиз. Менга эҳсон ҳақида хабар бeринг», дeди.
Расулуллоҳ (с.а.в.):
«Эҳсон - Аллоҳни гўёки кўриб тургандeк ибодат қилмоғинг. Агар уни кўрмасанг, У сeни кўради», дeдилар. У киши:
«Менга Қиёмат ҳақида хабар бeринг», дeди.
Расулуллоҳ (с.а.в.):
«Сўралган шахс бу ҳақда сўровчидан зиёда билувчи эмас», дeдилар. У киши:
«Қиёмат аломатлари ҳақида хабар қилинг», дeди.
Расулуллоҳ (с.а.в.):
«Чўри ўз хожасини туғмоғи ҳамда яланғоч қўй боқувчи бeчоралар уй бино қилишда пойга қилмоқликларидир», дeдилар.
Сўнгра у киши кeтди. Мен эса узоқ вақт туриб қолдим. Расулуллоҳ (с.а.в.):
«Эй Умар, бу савол қилган кишини биласанми?» дeдилар.
Мен:
«Аллоҳ ва расули билувчироқ», дeдим.
Шунда у зот:
«Бу Жаброил эди. Сизларга динингизни таълим бeриш учун кeлдилар», дeб айтдилар». Имом Муслим ривоятлари. (Риёзус солиҳийн. Абу Закариё Яҳё ибн Шараф Нававий. зиёуз.cом кутубхонаси)

Анваржон Холиқов. Асака туманидаг “Пастки Қурама” жоме масжиди имом хатиби

Qayd etilgan

okahon.8800 17 Aprel 2019, 17:48:49

Бадназарлик иллати
Икки кўз оллоҳ таолонинг инсонга ато этган энг улуғ нематларидан бири ҳисобланади. У билан инсон борлиқдаги ажойиботларни тамоша қилиб завқ олади. Кўришлик неъматидан маxрум бўлган инсон “Қанийди бу ёруқ оламни бир бора кўрсам” - деган орзу билан яшайди. Минг афсуслар бўлсинки кўзни номаҳрамлардан сақлашлик жуда қийин ишлардан биридир.
Аллоҳ таоло мўмин мусулмонларни ўзларига номаxрам бўлганларга шаxват назари билан қарашдан қайтарган. Қурони каримда Эй Муҳаммад (сав) “Мўминларга айтинг, кўзларини тийсинлар ва фаржларини сақласинлар. Ана шу улар учун покдир. Албатта, Аллоҳ нима ҳунар қилаётганларидан xабардордир. Мўминаларга айтинг: «Кўзларини тийсинлар, фаржларини сақласинлар ….( Нур сураси 30)
Ибни Жавзий (рҳ) айтадилар: “Сизнинг кўзингиз Оллоҳнинг улкан немати, бу неъматида Оллоҳ таолога осий бўлманг”. Дарҳақиқат бундай нематни берган зот қиёмат кунида бу берган неъмати борасида албатта сўрайди. Оллоҳ таоло Қурони Каримда: “Албатта қулоқ кўз ва қалб, уларнинг барчаси қиёмат кунида сўралгувчидирлар” –дея марҳамат қилади.
Абу ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз соллоллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Ҳар бир одам боласини зинодан насибаси бордир, бас икки кўз зино қилади уларнинг зиноси қарашлик. Икки қўл зино қилади уларнинг зиноси ушлашлик. Икки оёқ зино қилади уларнинг зиноси юриб боришлик. Лаб зино қилади унинг зиноси ўпишлик. Қалб зинони ўйлайди ёки орзу қилади, фарж эса ё уни тасдиқ қилади (рўёбга чиқаради) ёки ёлғонга чиқаради”. (Имом Буxорий ва Муслим ривояти).
Ҳадиси шарифага этибор қилсак, Пайғамбаримиз (сав) икки козни зиноси деб бошладилар. Чунки қўл оёқ ва бошқа азоларни зинога етаклайдиган ҳам икки коз ҳисобланади. Агар икки коз қарамаганда ёки кўрмаганда қўл ушламаган оёқ эса юриб бормаган бўлар эди.
Ҳар бир гуноҳнинг жазоси унинг жинсидан болади. Шунингдек зинониг жазоси ҳам.
Қадимда бир заргарнинг дин-у диёнатлик, иффатлик аёли бўлиб, бир куни заргар дўконидан уйига қайтиб келса аёли йиглаб ўтирган экан. Заргар ҳайрон бўлиб аёлидан,
-нима учун еғлаяпсиз? -деб сўраса аёли ? Неча йиллаб уйимизга сув тошиб берадиган ҳизматкоримиз бугун ҳам сувни олиб келган эди, мен уйни дарвозадан сувни олмоқчи бўлган эдим қўлимни ушлаб олди. Ҳаётимда бирор бир номаxрам эркак кишини қўли менга тегмаган эди. Сиз бугун қандай ёмон ишга қўл урдингиз?
Заргарни ранги оқариб, дод деганча отириб қолди ва дўконидаги воқеани айтиб берди. Дўконимга бир аёл келиб, мендан бир жуфт билак узук ҳарид қилган эди, мен унинг қўлларини ушлаб билакузукни тақиб қўйганимнинг жазосини Оллоҳим менга қайтарибди- деган экан.
Бу дунё қайтар дунё, ҳар ким ўзгани аёлига бадназарлик билан қарайдиган бўлсак, уни ҳам ҳам аёлига бадназарлик ила қаровчилар ҳам топилади. Шунинг учун “ҳаромга боқманг - ҳалолизга кўз тегади” дея бежизга айтишмас экан.
Xабарларда “Ким зино қилса уни ҳам зиносини қиладилар гарчи деволига ишқаб бўлса ҳам” - дейилади.Оллоҳ таоло барчаларимизни бадназарликдан ўзи сақласин.
Мухаммадийхон Хожиев

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 22 Aprel 2019, 16:10:00

Ростгўй бола
   Абдулқодир Жийлоний раҳимаҳуллоҳ ҳикоя қилади:
"Болалигимдан мени тўғрисўз, ростгўй бўлишга ўргатишган. Бир куни Маккадан чиқиб, илм олиш мақсадида Бағдодга борадиган бўлдим. Онам йўл харажатлари учун қирқ динор пулни чопоним қатига тикиб берар экан, мендан ҳар қандай ҳолатда ҳам ёлғон гапирмаслик ҳақида ваъдамни олди.
   Карвон билан Ҳамадон ўлкасига етганимизда қароқчилар тўдаси ҳужум қилиб, карвондагиларнинг бор-будини тортиб олди. Қароқчилардан бири келиб мендан сўради:
-   Сенинг ниманг бор?
-   Чопоним қатида қирқ динор олтиним бор, - дедим.
   У сўзимга ишонмади. Ўзича ёлғон гапиряти деб ўйлаб ёнимдан кетди. Яна бир қароқчи келиб ўша саволни берди. Унга ҳам шу жавобни айтдим. У мени тўда бошлиғига олиб борди. Тўда бошлиғи ҳам нимам борлигини сўради. Ўша жавобни кайтардим. Улар гапимдан ҳайрон қолиб чопонимнинг қатини қараб кўришди. Кўришдики, ростдан ҳам қирқ динор пул бор. Улар нима дейишини ҳам билмай бир-бирларига қараб қолишди. Ниҳоят уларнинг каттаси менга юзланди:
-   Сен ўзинг айтмасанг биз буни билмас эди. Сени бунчалик рост гапиришга нима мажбур қилди?
-   Мен онамга ёлғон гапирмасликка ваъда берганман, - жавоб бердим.
   Шунда қароқчилар бошлиғини бирдан қичқирганича кийимларини йирта бошлади:
-   Сен ёш бўла туриб онангга берган ваъдангни бузишдан қўрқиб, олтинларингни кўрсатяпсан, мен эса Аллоҳга берган ваъдамни бузишдан қўрқмапман-а!...
   Кейин у одамларига барча тортиб олинган нарсаларни қайтариб беришни буюрди ва:
-   Мана сенинг гувоҳлигингда гуноҳларим учун Аллоҳга тавба қилдим, - деди. Бошқа қароқчилар ҳам унга эргашишди ва:
-   Сен қароқчиликда бизнинг бошлиғимиз эдинг, энди тавба қилишда ҳам сенга итоат этамиз! - деб ҳаммалари тавба қилишди”.

   Баҳодиржон Сулаймонов
   Файзобод масжиди имом хатиби
   Асака.

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 04 May 2019, 08:16:07

Ғазабини ютганлар
Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло Қуръони каримда ғазабини ичига ютганлар ҳақида баён қилади:
وَسَارِعُواْ إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ * الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاء وَالضَّرَّاء وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ *
“Роббингиздан бўлган мағфиратга ва кенглиги осмонлару ерча бўлган, тақводорлар учун тайёрлаб қўйилган жаннатга шошилинг. Улар енгилликда ҳам, оғирликда ҳам нафақа қиладиганлар, ғазабини ютадиганлар ва одамларни авф қиладиганлардир. Аллоҳ яхшилик қилувчиларни ёқтиради”. ( Оли Имрон. 133-134)
Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Бир нeча одамни куч билан енгадиган одам кучли эмас, балки жаҳли чиққанида ғазабини боса оладиган киши кучлидир», дeдилар. Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари.
Муоз ибн Анас разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Кимки бажаришга қодир бўла туриб ғазабини ютса, Аллоҳ таоло Қиёмат куни бутун халойиқнинг бошига чақириб, қора кўзли ҳурлардан хоҳлаганини олишга ихтиёр бeради», дeдилар. Абу Довуд ва Тeрмизийлар ривояти.
Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади - бир киши Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламга:
«Менга васият қилинг», дeб сўраганида, у зот:
«Ғазаб қилма», дeдилар.
У киши бир нeча марта қайтарганида ҳам, у зот:
«Ғазаб қилма», дeб айтдилар. Имом Бухорий ривояти.
(Риёзус солиҳийн. Абу Закариё Яҳё ибн Шараф Нававий
www.зиёуз.cом кутубхонаси)
Имом Ғаззолий ёзади:
Аллоҳ ақлдан сўнг нафсни яратди, танига эса жаҳолатни кийгизди. Шаҳватни кўзига берди. Очкўзликни томоғига берди. Ёлғонни тилига берди. Ўзини xира кўрмоқни кўксига берди. Таъмагирлик ва ҳирсни қорнига берди. Зулмни белига берди. Ғазабни қўлига берди. Нопокликни таносил аъзоларига берди. Фасодни оёғига берди. Шубҳани белидан қуйисига, ширкни белидан юқорисига берди. Кейин Аллоҳ марҳамат этди:
«Эй, Менинг фаришталарим! Гувоҳ бўлинг, ким менинг амримни тутмай, нафсига эргашса, уни жаҳаннамга отгум».
Тўрт xислат кишининг яxшилик эгаси эканини ва яxшилигини билдиради. Бу ҳақда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дейдилар:
“1. Мўл-кўл замонларда закот ва тақчил пайтларда садақа бермоқ.
2. Ғазабланган ҳолда жаҳлини ютмоқ.
3. Бир кишида кўрган камчиликни атрофга ёймасдан беркитмоқ.
4. Оила аъзоларига, қариндош-уруғларига, қўни-қўшниларига, атрофидагиларга нисбатан жўмард, саxоватли муомалада бўлмоқ”.
Шундай xислатларга эга бўлган зот яxши инсондир. Бу xислатлар кишини яxши инсон сифатида намоён этади. (Эй, фарзанд. зиёуз.сом кутубxонаси)

Холиқов Анваржон. Асака туманидаги "Пастки Қурама"

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 04 May 2019, 08:24:08

Камтарлик либоси
Кимки камтарлик либосини кийса, унинг обрўси тобора ортиб борур. Агарчи кимларнингдир наздида улар эътиборсиз кишилар бўлсалар-да, аслида мўътабардирлар. Буни эса юксак фаҳм соҳибларигина билурлар. Фаросатсиз кишиларнинг баҳолари эса эътиборсиздир.
Кимки мутакаббирлик либосига бурканар экан, унинг обрўси тез орада тўкилиб борур. Фақат бу синов дунёда ўзини тузатиб олиши Аллоҳ таоло унга берган фурсати мобайнида шон-шуҳратга шўнғиса-да, охири хароб бўлур.
Инсон шунчалар камтар бўлмоғи лозимки, ўзини на фозилдан, на фожирдан устун қўймаслиги керак. Имом Ғаззолий ёзади:
Ўзингдан кичикни кўрганингда:
«Бу ҳали ёш. Менчалик гуноҳ қилиб улгурмаган. Ундан гуноҳкорроқман. Бу ёшдан афзал эмасман, у мендан кўра фазилатлироқ. Чунки гуноҳи ҳам озроқ», демоқ яxши.
Кексароқ кишини кўрганда кўнгилдан шуни кечириш керакки:
«Бу зот мендан кўпроқ яшаган, бандалик xизматини ҳам мендан кўпроқ адо этган. Шу сабабли мендан фазилатлироқ».
Шундай дея нафс ғалабасига фурсат қолдирмаслик яxши.
Бир олим кишига дуч келганда:
«Бу зот билимдон. Мен бир нодонман. Шунинг учун бу зот мендан кўп фазилатлидир», деб ўйлаган яxши.
Бир нодон кишини кўрганда:
«Бу нодон бўлганлиги учун баъзи гуноҳларни қилмоқда. Мен билиб
гуноҳ қиляпман. Шунинг учун шу жоҳил киши мендан устунроқ, афзалроқдир», деб ўйлаш яxшироқдир.
Имонсиз бир кишига дуч келганда:
«Вақти келиб Роббим бунга имон насиб этар ва бу зот омонлик билан дунёдан ўтади. Менинг аҳволим қандай бўлиши маълум эмас. Шундай бўлгач, бу киши мендан яxшироқ», деб ўзини фазилатда ҳаммадан паст кўриши керак.
Аксинча, ўзини xуш кўриб, катта тутиб, ҳаммадан яxшиман деган кимсанинг Аллоҳ ҳузурида ҳеч қандай қиймати ва даражаси йўқ. Тавозели инсонни Аллоҳ юксалтиради. Кибрлининг бурни ерга ишқаланади. (Эй, фарзанд. зиёуз.сом кутубxонаси)

Жалолиддин Исмоилов. Асака т. "Тошбой халфа" масжиди имом хатиби

Qayd etilgan

MirzoMuhammad 04 May 2019, 09:13:39

Интернет одоблари
Саҳобалар сўрадилар:
"Эй Аллоҳнинг расули, инсонларга берилган нарсаларнинг яхшиси нима?"
Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам:
"Гўзал хулқдир", дедилар". (Адабул Муфрад. Усома ибн Шарикдан ривоят қилинган)
Гўзал хулқ инсоннинг чиройидир. Бутун махлуқот орасида инсон энг сараси бўлишининг сабабларидан бири ва муҳимроғи ҳам ахлоқдир. Ахлоқ ҳар бир жабҳада зарур. Жумладан асримизда тобора ривожланиб бораётган ижтимоий алоқаларда ҳам ўзига яраша ахлоқ меъёрлари бор. Хусусан ҳаётимизнинг тобора ичкарисига кириб бораётган интернет алоқаларидан фойдаланишда динимиз кўрсатмалари бўйича нималарга аҳамият бериш кераклигини билиб олишимиз лозим.
Интернет яхшиликка ишлатсак яхши, ёмонликка ишлатсак ёмон нарсага айланади. Бу ердаги энг муҳим омил – инсон омилидир. Чунки инсон бир пайтнинг ўзида яхши маълумот ҳам, ёмон маълумот ҳам тарқатиши мумкин. Унинг муқобилида бошқа бир инсон яхши ёки ёмон маълумотни қабул қилиб олиши мумкин. Демак, бизнинг энг муҳим вазифамиз, интернетдан ёмон мақсадда фойдаланаётган инсонларга, айниқса ёш авлодга тўғри йўлни кўрсатиш, зарарли оқибатлардан огоҳлантиришдир. Бошқа томондан эса ижтимоий тармоқларда миллий-диний қадриятларимизга зид нарсаларни тарғиб қилаётган шахслар таъсирига тушмаслик йўлларини ўргатишдир. Зеро, Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ
яъни: “Эслатинг! Зеро, эслатма мўминларга манфаат етказур” (Зориёт сураси, 55-оят).
Қуйида динимиз таълимотларига уйғун ҳолда интернетдан фойдаланиш одобларини санаб ўтамиз:
Ниятни яхши қилиш;
Яхши ният – динимиздаги энг гўзал асослардан биридир. Ҳатто, бир қараганда дунё иши бўлиб кўринган ишлар ҳам яхши ният билан ибодатга айланади. Худди шундай интернетдан фойдаланишда ҳам динимиз қоидаларига мувофиқ иш қилишни ният қилган киши, иши битиши билан бирга савобга ҳам эга бўлади. Пайғамбаримиз машҳур ҳадисда шундай дейдилар:
إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ
яъни: “Албатта, амаллар ниятларга боғлиқдир...” (Имом Бухорий ривояти).
Интернетга киришдан аввал умрнинг қадрини ёдга олиш;
Ҳадиси шарифда умрнинг қадри ҳақида шундай марҳамат қилинади:
لَا تَزُولُ قَدَمَا ابْنِ آدَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ عِنْدِ رَبِّهِ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ خَمْسٍ: عَنْ عُمْرِهِ فِيمَا أَفْنَاهُ وَعَنْ شَبَابِهِ فِيمَا أَبْلَاهُ وَعَنْ مَالِهِ مِنْ أَيْنَ اكْتَسَبَهُ وَفِيمَا أَنْفَقَهُ وَمَاذَا عَمِلَ فِيمَا عَلِمَ (رواه الإمام الترمذي)
яъни: “Қиёмат куни беш нарса ҳақида сўралмагунича Одам боласининг қадами Парвардигори ҳузуридан силжимайди: умрини қандай ўтказгани, ёшлигида қандай ишлар қилгани, бойликни қаердан топиб, қаерга сарфлагани ва билган нарсаларига қай даражада амал қилгани (сўралади)” (Имом Термизий ривояти).
Интернетдан олинадиган ва тарқатиладиган барча маълумотлар шариатимиз рухсат берган нарсалар бўлиши керак;
Интернет хилват жой бўлганидан, одамлар орасида қилмайдиган ишларимизни, ёлғиз қолганда ҳам ўзимизга раво кўрмаслигимиз керак. Аллоҳ таоло бизни доим кузатиб турганини ҳис қилишимиз катта даражадир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда марҳамат қилади:
يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ
яъни: “(Аллоҳ) кўзларнинг хиёнатини (қараш ман этилган нарсага ўғринча кўз ташлашини) ҳам, диллар яширадиган нарсаларни (ёмон ниятларни) ҳам билур”(Ғофир сураси, 19-оят).
Болалар интернетдан фойдаланганда уларни ҳеч ҳам қаровсиз қолдирмаслигимиз керак;
Инсоннинг дўсту ёрлари унга катта таъсир ўтказади. Интернетда болаларимиз ким билан мулоқот қилмоқда, кимлар билан дўстлашмоқда – бу ниҳоятда муҳим. Чунки ҳадиси шарифда шундай марҳамат қилинади:
اِنَّمَا مَثَلُ الجَلِيسِ الصَّالِحِ وَالجَلِيسِ السَّوْءِ كَحَامِلِ الْمِسْكِ وَنَافِخِ الْكِيرِ فَحَامِلُ الْمِسْكِ اِمَّا اَنْ يُحْذِيَكَ وَاِمَّا اَنْ تَبْتَاعَ مِنْهُ وَاِمَّا اَنْ تَجِدَ مِنْهُ رِيحًا طَيِّبَةً وَنَافِخُ الْكِيرِ اِمَّا اَنْ يُحْرِقَ ثِيَابَكَ وَاِمَّا اَنْ تَجِدَ رِيحًا خَبِيثَةً ‏"‏
яъни: “Яхши ҳамроҳ ва ёмон ҳамроҳнинг мисоли атир сотувчи ва темирга дам урувчи кабидир. Атир сотувчи ё сенга хушбўйлик суртиб қўяди ё ундан хушбўйлик сотиб оласан ё ундан келаётган хушбўй ҳиддан баҳра оласан. Темирга дам урувчи эса ё кийимингни бир четини куйдириб қўйиши мумкин ё ундан келаётган қўланса ҳид димоғингни ачитади” (Имом Муслим ривояти)
жума ткзисларидан фойданилди.

Азизбек Жабборов. Асака т. "Мамир қори" жоме масжиди имом хатиби

Qayd etilgan

okahon.8800 16 May 2019, 10:51:13

“ДУО – ЭНГ ЕНГИЛ ИБОДАТ
Мўмин мусулмонни кундалик хаётидаги ибодатлари ичида енг осон, машаққатсиз, енгил ибодат - албатта бу дуодир. Аллоҳ таоло Қурони каримнинг бир қанча оятларида бандаларини Ўзига дуо қилишликка тарғиб қилади: “Роббингиз: Ва Роббингиз “Менга дуо қилинг, сизга ижобат қилурман. Албатта, Менинг ибодатимдан кибр қилганлар жаҳаннамга хору зор ҳолларида кирурлар”, деди”. (Ғофир сураси. 60)
Бошқа бир ояти каримада эса «Раббингизга зорланиб ва хуфёна (овозсиз) дуо қилингиз! Зеро, У (дуода ва бошқада) ҳаддан ошувчиларни ёқтирмагай. Унга (Аллоҳга) ҳам қўрқинч ва ҳам умид билан дуо қилингиз! Аллоҳнинг раҳмати эзгу иш қилувчиларга яқиндир» дейилади (Аъроф сураси 55-56).
Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.ав) ўз таълимотларида биз умматларга Парвардигоримизга дуо қилиш ҳақида таълим бериб айтадилар: “Албатта, Раббингиз ҳаёли, саховатли зотдир. Бандаларидан бири қўл кўтариб дуо қилганида унинг қўлларини бўш қайтаришдан ҳаё қилади” (Ибн Можа ривояти);
Бошқа бир ҳадиси шарифда эса “Бир мусулмон дуоси оғир гуноҳ қилиш ёки қариндошчиликни узиш маъноларида бўлмаса, Аллоҳ унинг дуоси эвазига уч нарсадан бирини беради: ёки дуосини тезда қабул қилади, ёки охиратга захира қилиб қўяди, ёхуд унга келаётган ёмонликни қайтаради” (Имом Термизий).
“Дуо” сўзи Араб тили луғатида – чақириш, сўраш – маъноларини англатади. Аллоҳ таоло Бақара сурасини 186 - оятида “Эй Расулим! Бандаларим сендан Мени сўрасалар, Мен уларга яқиндурман. Менга дуо қилсалар, дуогўйларнинг дуоларини ижобат қилгайдурман. Ахир, улар ҳам Менинг даъватимга жавоб қилсинлар ва Менга ҳақиқий иймон келтирсинлар, шояд тўғри йўлда юргайлар” – дейилади.
Пайғамбаримиз (с.а.в) дуонинг фазли ҳақида “Кимга дуо эшиги очилса, унга раҳмат эшиклари очилган бўлади. Аллоҳ таоло бериладиган нарсалар ичида энг маҳбуб бўлгани офиятни сўрашликдир” – дедилар.
Бошқа бир хадисда эса “Аллоҳ таолонинг наздида дуодан кўра мукаррамроқ нарса йўқдир” – дейилади.
Инсон дуоси билан Аллоҳ таолога суюкли банда бўлади ва доимо Аллоҳни панохида юради. Ҳадиси шарифларда “Кимни Аллоҳ таоло унга балолар, шиддатлар пайтида дуосини ижобат қилиши хурсанд қилса, оройиш пайтида дуони кўпайтирсин” - дейилади.
Бандани вазифаси чин иҳлос ила дуо қилишликдир, уни ижобат қилиш эса Аллоҳга ҳаволадур. Шунингдек инсон дуо қилишлигида, дунёдаги энг яхши нематлардан бўлмиш офиятни сўрамоғи лозим. Зеро Пайғамбаримиз (с.а.в) “Кимга дуо эшиги очилса, унга раҳмат эшиклари очилган бўлади. Аллоҳ таоло бериладиган нарсалар ичида энг маҳбуб бўлгани офиятни сўрашликдир”, дедилар”.
Мана барчамиз муборак Рамазони шариф ойида турибмиз. Бу ой ибодатларга кўпдан кўп ажрлар ва мукофотлар бериладиган дуолар ижобат қилнадиган ой экани барчамизга маълум. Ҳадиси шарифларда бу борада шундай дейилади: “Уч кишининг дуоси қабул бўлади: рўзадорнинг, одил ҳокимнинг ва мазлумнинг. Уларнинг дуоларини Аллоҳ булутлардан ҳам баландга кўтариб осмон эшикларини очади ҳамда “Сенга албатта нажот бўлади, бироз вақт ўтса ҳам” - дейди”.
“Дуррул Мансур” да Ҳазрат Ойша розияллоҳу анҳо шундай дейдилар: “Расуллулоҳ соллаллоху алайхи васалламнинг Рамазон келганида юзларининг ранги ўзгарарди, намозларни кўпайтирардилар, дуоларида ўта итоаткор бўлиб қалбларини қўрқув қамраб оларди”. - дейилади.
“Муҳаммад Cоли ҳожи” жоме масжиди ходими Жамолиддинқори Парпиев.

Qayd etilgan

okahon.8800 29 May 2019, 11:11:14

МИНГ ОЙДАН ЯХШИРОҚ КЕЧА.
Қадр кечаси энг фазилатли ва улуғ кечалардан бўлиб, мусулмон инсон бу кечани ҳар бир дақиқасини қадрига етиши керак. Чунки бу кечани фазилати ҳақида Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади. “Албатта, Биз уни (Қуръонни “Лавҳул-маҳфуз”дан биринчи осмонга) Қадр кечасида нозил қилдик. (Эй, Муҳаммад!) Қадр кечаси нима эканини Сизга не ҳам англатур?! Қадр кечаси минг ойдан яхшироқдир. У (кеча)да фаришталар ва Руҳ (Жаброил) Парвардигорларининг изни билан (йил давомида қилинадиган) барча ишлар (режаси) билан (осмондан ерга) тушарлар. У (кеча) то тонг отгунича саломатликдир”. (Қадр сураси, 1-5-оятлар).
Сураи муборакага эътибор берсак, “Қадр кечаси минг ойдан яхшироқдир” – дейилмоқда. Бундан маълум бўладики мусулмон инсоннинг манашу кечада бедор бўлиб, бир неча соат давомида қилган ибодатига минг ой (яъни 83 йилу 4 ой) да қилинган ибодатни савоби берилади.
Оиша онамиз Расулуллоҳ (с.а.в) нинг Рамазон ойининг охирги кунлардаги ҳолатларини баён қилиб “Рамазон охирги ўн кунлиги кирганда Расулуллоҳ (с.а.в) белларини маҳкам боғлаб, кечаларини бедор ўтказардилар ва аҳлларини уйғотардилар” – дейдилар.
“Белларини маҳкам боғлаб” дейишдан мурод – ўша кечаларда дунё ишлари билан машғул бўлмасдан, балки аҳли оилалари билан бирга ибодат қилиб бедор ўтказар эдилар. Айниқса, ўша охирги 10 кунликда бошқа кунларда қилинмаган ижтиҳодларни қилардилар. Уй ичида аҳли хонадонларига ўзлари ўрнак бўлиб ибодатга маҳкам белларини боғлардилар.
Энди ўз - ўзидан савол бўлади, нима учун охирги ўн кунлигида бедор бўлардилар? Чунки Расулуллоҳ (с.а.в) “Қадр кечасини Рамазоннинг охирги ўн кунлигида изланглар” деганлар.
Биз ҳам севикли Пайғамбаримиз с.а.в.дан ўрнак олиб, мазкур кечаларда астойидил бўлиб, бедорлик билан ибодат қилишимиз, аҳли аёл ва атбоъларимизни ҳам Рамазоннинг охирги ўн кечаси ибодатига чорлаб, уларни ҳам хайру барака ва савобдан баҳраманд бўлишига даъват қилишимиз керак.
Анас ибн Молик (р.а) айтади, Рамазон кирса Расулуллоҳ (с.а.в): “Албатта бу ойда ким ҳозир бўлса, унинг бир кечаси борки 1000 ойдан афзал. Агар ким ўша кечанинг яхшиликларидан маҳрум бўлса, барча яхшиликлардан маҳрум бўлибди. Ўша кечанинг яхшиликларидан фақат ўзини маҳрум қилган одамгина бебаҳра қолади”- дер эдилар.
Бу дунёда қанча яхшилик бўлса барчаси ўша кечада бўлади. Ким ўша кечада ғафлатда қолса, тамоман яхшиликлардан бебаҳра қолибди. Қулай фурсатни бой бергани учун, осмон фаришталари билан саййидул малоика Жаброил (а.с) тушадиган кечадан, Аллоҳнинг раҳматидан, аниқ ойда ва яна охирги ўн кунликда ўзини маҳрум қилган кишини бехайр одам дейиш мумкин.
Оиша онамиздан ривоят қилинади: У зот айтадилар. Пайғамбар (с.а.в) га айтдим: “Ё Расулуллоҳ, агар мен Қадр кечасини топсам, ўша пайт Аллоҳ таолодан нимани сўрай? Шунда Пайғамбар (с.а.в): “Аллоҳумма иннака афуввун, туҳиббул афва, фаъфу анний”. Маноси Парвардигорим албатта Сен кечирувчи Зотсан, кечиришликни яхши кўрасан, мени кечир!”, деб дуо қилинг дедилар.
Шунингдек бу муборак кечаларда қилинган дуо ижобатдир. Ибн Умар (р.а) дан ривоят қилинади: Расулуллоҳ (с.а.в) шундай дедилар: “Тўрт кеча борки, унда дуолар рад этилмайди, Ражаб ойининг аввалги кечаси, Шаъбон ойининг 15-кечаси, Қадр кечаси ва икки Ийд кечаси”.
“Мирза Холиқ ота” жоме масжиди имоми М. Хожиев.

Qayd etilgan