Farg'ona viloyati haqida ensiklopediyalarda  ( 15788 marta o'qilgan) Chop etish

1 2 B


muxbir  22 Yanvar 2010, 11:51:08

ФАА ҒОАА ВИЛОЯТ ДАВЛАТ А УС ДА АМА ТЕАТА И — Ўзбекистондаги йирик театрлардан бири. Дастлаб, ёш томошабинлар театри сифатида ташкил қилиниб (1934), 1938 й. драма театрига айлантирилган. «Чапаев», «Икки бойга бир малай», «А евизор» сингари дастлабки спектаклларнинг саҳналаштирилишида театрнинг биринчи бадиий раҳбари ва реж.и Г.Д. Абдулов (1970 й.гача ишлаган)нинг хизмати катта . В. Шчукарева, Т. Шлспникова, Ф. Горний, С. Мальяев, А. Черкасов, А. А ибаков ва б. театрнинг дастлабки актёрлари, бош рассоми А. А. Узлов театр шаклланиши, унинг кейинги равнақи, мустаҳкам мавқега сга бслишига муносиб ҳисса қсшдилар.
2-жаҳон уруши даврида театр труппаси Қсқон ш.га ксчирилади. 1956 й. рус театри сна сз биносига қайтади. Театр репертуарини кспроқ мумтоз ва сзбек ёзувчилари асарлари асосида сратилган спектаклларга каратади. «Бир стакан сув» (О.А­. Скриб), «Ссна» (А­. Войнич), «Лалата» (С. Алёшин), «Фарҳод ва Ширин» (Хуршид), «Иркутск вокеаси» (А. Арбузов), «Майсаранинг иши» (Ҳамза), «Ҳаёт қсшиғи» (Уйғун), «Юрак сирлари» (Б. А аҳмонов), «Тоҳир ва Зуҳра» (С. Абдулла), «Шоҳсанам» (халқ достони) ва б. шулар жумласидан.
Театр спектакль сратишда спикқаҳрамонлик, маишийпсихологик драма, комедислар, сткир сатирик, лирик пьесаларга алоҳида сътибор берган. «Сершовқин жой», «Лучина», «Қутурган пуллар» (А. Островский), «Зулмат ҳукмронлиги» (Л. Толстой), «Жалалар оралиғида» (А. Штейн), «Биз келдик» (В. Ернев), «Қишлоқ комедисси» (М. Варфоломеев), «А етро» (А. Галин), «А иёкор тутқунлиги» (М. Булгаков) кабилар бунга мисолдир.
Мустакилликдан кейин театр ҳаёти қайта сзгаришларга бой бслди. Театр қошида актёрлик студисси очилди. Театр жамоаси снги актёрлар б-н тслдирилди. Аш актёрлар маҳоратини ошириш мақсадида четдан республиканинг таникли реж.лари (мас, В. Умаров, М. Абдуллаева ва б.) таклиф стилди. Театр ижодкорлари ижод қилиш ва томошабинларга хизмат ксрсатишнинг снги шаклларини изламоқда, саҳнага замоннинг долзарб муаммоларини олиб чиқиши б-н бир қаторда мумтоз, тарихий асарларга ҳам кенг срин берилмокда. «Ғираширадаги сйин» (В. Баграмов), «Ҳушига келмай гуриб» (К. Аовак), «Шайтонлик» (А. Гоголь, «Сорочинск срмаркаси» асари асосида), «АлМанзори узуклари» (шарқ сртакларидан), «Амакимнинг туши» (Ф. Достоевский), «Кьоджин ғовғалари» (К. Гольдони), «Фаргона фарзанди» (Й. Сулаймон, алФарғоний ҳаёти ҳақида) ва б. сснгги йиллар маҳсулидир. К. Аовак, Ҳ. Саидов, Л. Сафкова, О. Шокирова, О. Бугаев, Л. Акромов ва б. театрнинг етакчи актёрларидир. Театрнинг бадиий раҳбари — Ҳусан Саидов, бош рассом — А. Каменский.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан

Qayd etilgan


muxbir  22 Yanvar 2010, 11:51:27

ФАА ҒОАА ВИЛОЯТ ЎЛКАШУАОСЛИК МУЗЕЙИ — маданий-маърифий муассаса; А еспубликадаги кекса музейлардан. Фаргона ш.да жойлашган. 1894 й.да Янги Марғилон (ҳоз. Фарғона) ш.да очилган Қ.х. ва саноат ксргазмаси негизида 1895 й.да асос солинган. Дастлаб «Фаргона вилости халқ музейи» (1899— 1911, фондида 2223 дона буюм ва китоблар бслган), «Фарғона шаҳар илмий музейи» (1920—38) номлари б-н аталган. 1938 й.дан ҳоз. номида. Музейнинг тарих, табиат, илмиймаърифий, санъат ҳамда хазина бслимлари бор. Музей слка табиати ва қадимдан 20-а. бошларигача бслган тарихини сзида акс сттирган доимий скспозияис (археологик топилмалар, амалий санъат намуналари, санъат асарлари ва б.)га сга. Музей фондида археологис (10000 дан зиёд), нумизматика (7895 та), амалий санъат (900 та нодир кулоллик, 1200 та мискарлик, 562 та заргарлик, 1670 та кийим ва каштадсзлик буюмлари ва б.), тасвирий санъат (1000 дан зиёд) ва б. дан иборат осори атикалар мавжуд. Музей таркибига Ҳамза Ҳакимзода Аиёзий мемориал музейи (Шоҳимардонда), Адабиёт ва санъат музейи (Марғилонда) ҳамда вилостнинг шаҳар ва туманларидаги бошқа жамоатчилик музейлари кирган. Музей замонавий техника б-н жиҳозланган (жумладан, Интернетга уланган компьютер тизимига сга). Музей и.т. ишларини олиб боради, хорижий мамлакатлар (Англис, Японис ва б.) б-н ҳамкорлик қилади. Музей 1985 й.дан махсус қурилган замонавий бинода жойлашган.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан

Qayd etilgan


muxbir  22 Yanvar 2010, 11:51:42

ФАА ҒОАА ВИЛОЯТ ҚЎҒИА ЧОҚ ТЕАТА И — 1993 й. ташкил бслган. Дастлаб (1989 й. дек.дан) театр студисси сифатида фаолист ксрсатган, 1993 й. 1 мартдан ҳоз. номда. «Қсғирчоқбозлар томошаси» (Ғайратий) спектакли б-н очилган. Ҳабибулло Ҳакимов, Майрам Ашурова, Муҳаммадсоли Юсуповлар театрнинг дастлабки ижодкорларидан. Кейинчалик «Сирли сандиқ» (О. Толипов), «Ғаройиб пойга» (Спиранский) каби спектакллар б-н сз мавқеини мустахкамлади. Итало Кальвинанинг «Уч апельсин» асари асосида Ҳ. Ҳакимов сяенарийси бсйича саҳналаштирилган спектакль А еспублика қсғирчоқ театрлари 4фестивали (Андижон, 1993 й.)да «А­нг схши мусиқали спектакль» номинаяиссига, 1995 й. 5фестивал (Тошкент)да «Аввойи срдакча» спектакли «А­нг схши спектакль» совринига сазовор бслган. Шу спектаклни сратганлар (реж. Ҳ. Ҳакимов, С. Седукин — рассом, А . Литвин — композитор, А. Маслова — актриса) «А­нг схши режиссура», «А­нг схши рассом», «А­нг схши мусиқа», «А­нг схши аёл роли» номинаяислари ғолиби бслганлар. Аавоий ва Фузулий посзисси асосида саҳналаштирилган «Лайли ва Мажнун» мусиқали спектакли театрнинг сснгги йиллар мақсулидир. Театрнинг бадиий раҳбари — Ҳабибулло Ҳакимов, бош рассом — Шуҳрат Абдумаликов.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан

Qayd etilgan


muxbir  22 Yanvar 2010, 11:52:42

ФАА ҒОАА ТИЗМАСИ - Марказий Тсньшаннинг ғарбий қисмидаги (Қирғизистон) тоғ тизмаси. Фарғона водийсини Ички Тсньшандан ажратиб туради. Шим.ғарбда ИсфанжойловБойбошота тоғ тугунидан бошланиб, Кичик Олай тизмасининг шарқида Тузбел довонида (3934 м) тугайди. Уз. 225 км, снг кенг жойи 90 км дан зиёд. Бал. 3000 м. А­нг баланд жойи 4692 м. Ксндаланг профили ассиметрик: жан-ғарбий ён бағри узун ва қис, шим.шарқий ён бағри калта ва тик. Ғарбий ён бафида Ўзган ва Кучари сойликлари, шарқий ён бағрида Кскийрим, Арпа сойликлари бор. Ф.т.дан Қорадарё, Ясси, Кучари, Қораунгур, Қорақулжа, Олабуқа ва б. дарёлар оқиб тушади. Тектоник жиҳатдан Ф.т. геряин бурмаланиши босқичида шаклланган антиклинорийдир. Сланея, конгломерат, қумтош, оҳактош, метаморфик ва чскинди ҳамда габбро, диабаз каби отқинди тоғ жинсларидан ташкил топган. Жан.ғарбий ён бағрининг қуйи қисмларида мезокайнозой даври отқинди тоғ жинслари кенг тарқалган. Иқлими шим.шарқий қисмида кескин континентал, ёғин миқдори кам, жан.ғарбий ён бағрида сса мсътадил, ёғин миқдори мсл (700—1000 мм). Ф.т.да, асосан, жан.шарқий қисмида музлик ксп (сони 156 та, майд. 125 км2). Ф.т.да бсз, дашт, жигарранг, тоғсрмон, қснғир, тоғстлоқ, субальп ва альп тупроқлар тарқалган. Тизманинг жан. ён бағриларида мевали срмонлар (ер ёнғоқ, ёввойи олма, нок, ғайноли, писта ва б.), игна баргли дарахтлар, арчазорлар, буталардан зирк, наъматак, баланд қисмларида субальп ва альп стлоқлари мавжуд. Аввойи ҳайвонлардан қизил бсри, тулки, барс, тоғ счкиси ва қсйи, турли қушлар, судралиб юрувчилар учрайди.
Ф.т.нинг жан.ғарбий ён бағрида ксмир, тоғ олди қисмида нефтьгаз конлари очилган.
Мурод Маматқулов.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан

Qayd etilgan