Биринчи сзбек адибаси, талантли ҳикоснавис Ойдин ижоди сзбек адабиётининг тараққий стишида муҳим срин тутади. Ойдин сзининг ажойиб ҳикослари, новеллалари, шеър ва публияистик мақолалари билан сзбек адабиёти ривожига катта ҳисса қсшган йирик ссз санъаткорлари қаторида туради. Айниқса, кичик прозамиз юксалишида унинг хизматлари беқиёс каттадир.
        Ойдиннинг дастлабки "А­слаш ёки виговор" (1938) номли дастлабки ҳикоссида озод меҳнатнинг снги инсонни тарбислаб етиштиришдаги роли, меҳнат жараёнида сзбек хотин-қизлари онгида рсй берган сзгаришлар ифодаланган. Унинг «Чақалоққа чакмонча", "Ширин-шакар", "Услди шекилли, ерга қаради", "Садағанг бслай, командир" ҳикосларида снгича оила, севги-муҳаббат, садоқат акс сттирилган.

O'zbek tilshunosligida semasiologiya sohasida 1-kitob muallifi - M.Hakimova. Semasiologiya.- T. Uslubiy qo'llanma, 2008

1908 йилда Худойберган Девонов Хивада Ўрта Осиёдаги биринчи фото-кинолабораторисни ташкил стади.

Mikrokalkulator sxemasini ixtiro qilgan va chizib qoldirgan birinchi olim Leonardo da-Vinchi

тарихда биринчи бслиб атмосфера босимини слчаган шахс итальсн олими Торичеллидир. У бир атмосфера босими 760 мм симоб устуни баландлигига тенг сканини тажрибада аниқлаган. Хозирда саноат мақсадларида ишлатиладиган "мм.симоб.устуни" номли катталик Торичелли шарафига "Торр" деб юритилади.

       Касб-хунар лексикаси бсйича дастлабки лингвистик тадқиқот иши деб С.Иброҳимовнинг "œФарғона ипакчилари лексикасини срганишда бир тажриба" номли номзодлик диссертаяисси ҳисобланади. Бу иш тилшуносларимиз диққатини касб-ҳунар лексикаларига сна ҳам тортди ва унга қизиқиш кучайди.       
      С.Иброҳимовнинг қатор асарлари ва докторлик диссертаяисси сзбек тили касб-ҳунар лексикасини срганишда схши намуна бсла олган.

      Ширин образи биринчи маротаба ёзма адабиётда Фирдафсийнинг "œШоҳнома" асарида қаламга олинган. Кейинчалик Аизомий Ганжавий сса уни алоҳида ишқий-саргузашт достон ҳолига келтирган. У XIV асрда Қутб томонидан туркий тилга таржима қилинган.
P.S Ширин образи мумтоз адабиётимиздаги ксплаб асарларда учрайди. 590 йилда тахтга стириб, 628 йили слдирилган А­рон шоҳи Хусрав Ларвезнинг севикли хотини Ширин ҳақида тарихчи Табарий (923 йилда вафот стган) уни "œХусравнинг снг севикли хотини бслган", деб хабар беради. Баъламий (966 йилда вафот стган)нинг фикрича ундан гсзал аёл бслмаган. Аима бслган тақдирда ҳам, сз севигисини слими билан исбот стган бу гсзал малика ҳақида ксплаб афсоналар тсқилган. Ҳатто араб сайёҳи Ақут (1179-1229) Ширин муҳаббати ҳақида Бухустун тоғида Доро ёздирган ёзувларни сз ксзи билан ксрганлигини маълум қилади.
    Кейинчалик Ҳазрат Аавоий сзининг 5 достондан иборат "Хамса" асарида бу образга кенг ксламда ёндашган.

          Ўзбек мумтоз адабиётида биринчи тарихий достон Муҳаммад Солиҳнинг "œШайбонийнома" асаридир.

ISTIQLOL DAVRI, UMUMAN O'ZBEK ADABIYOTIDA
BIRINCHI ROMAN YOZGAN ADIBA - SALOMAT VAFO HISOBLANADI.

Birinchi o'zbek Folklor ansamli 1978-yili Toshkent viloyatining Bo'stonliq tumanida "Gulyor" nomi b.n tashkil etilgan.