MENGA HAYOTNI BER

Sen mening dardimga qilibsan havas,
Havasing kelibdi shifoxonamga.
Demishsan: - Yor unga omad har nafas,
Ayricha iltifot bor bu odamga....

Sen-ku, yovqur Inson, sog‘ va salomat,
Tog‘larni yiqadi purkkan nafasing.
Bilmadim, yuz bermish qanday adovat,
Zaqqum dorularga kelmish havasing.

Menga odam fe’li ayondir bir oz,
Oshnoman men uning ginalariga.
Ajabo, bor ekan sendek ishqiboz,
Doktorning tig‘iyu ninalariga.

Ruhimda osoyish, dilimda charog‘,
Shifokor ahliga o‘qurman tahsin.
Lekin xitob aylay senga ushbu chog‘:
Olgin, dardlarimning olgin barchasin!

Oydin palatalar sengadir tortiq,
Shiftga boqqaningcha qomating kergil.
Menga bu hashamlar kerakmas ortiq,
Menga o‘z kulbai xonamni bergil.

Jarroh nashtari ham sengadir nisor,
Senga, tabobatning jami malhami.
Menga-chi, bir umr baxsh etsin mador,
Munis do‘stlarimning mehr olami.

Darddan arimasin vujuding hech bir,
Yo‘ldosh niyatingga yetishgin shitob.
Menga mashaqqatli tiriklikni ber,
Menga bo‘la qolsin mangu shu azob.

Shoir yashamaydi aslo bealam
Va biron kimsaga istamas balo.
Lekin o‘zgalarning kulfatiga ham,
Hasad qilganlarga shu tilak ravo...
1985

Abdulla Oripov

DIALEKTIKA

Men hayotni sobit holda ko‘rmadim aslo,
Tuzilgan u agarlardan va magarlardan.
Deylik, biror firibgarga duch kelgan asno,
Iboratmi deysan hayot firibgarlardan.

Qattol urush davom etgan elning shoiri
She’r bitadi hasratga yo g‘azabga to‘lib.
Kimki agar biror dardning bo‘lsa asiri,
Tuyuladi butun olam unga dard bo‘lib.

Sevishganlar uchun esa dunyo bir jannat,
Oy-chi, nondek tuyuladi qorni ochlarga.
Butkul hayot diydasi yo‘q tosh erur faqat,
Kuning qolsa deylik faqat bag‘ritoshlarga.

Faylasuflar so‘z ochsa gar abadiyatdan,
O’ylaysizki, har bir onim mangulikka yor.
Inson zoti ayri tushmas aslo niyatdan,
Ne tilasang shuni bergay, degan gap ham bor.

Modomiki shundoq ekan tabiat asl,
Sobit narsa qanday o‘zi? Boqiylik qayon?!
Bo‘larmikan bu dunyoda bir murod hosil,
Tugallikka yetisharmi biror kun jahon!

Shoir ahli kuylarmikan bitta qo‘shiqni,
Bormi ekan bu dunyoda oliy, komron dam.
Quyosh bir kun chulg‘armikan har to‘rt ufqni,
Tug‘ilarmi baxti komil, bus-butun odam?

Bu - bir xayol, chorasi yo‘q armondir xolos,
Hamishalik qo‘shni erur kunduz bilan tun.
Yolg‘on dasti gar dunyoda bo‘lolmas daroz,
Lekin haqning qo‘llari ham emasdir uzun.

Chora bitta: Niyatingni ezgulikka bur,
Faqat shunda go‘zal bo‘lib ko‘ringay falak.
Yo‘qsa hasrat og‘ushida o‘tgaydir umr,
Bamisoli o‘ra ichra qolgan kapalak...
1985

Abdulla Oripov

HAR QANDAY DAMDA HAM...

Ko‘ngling sovimasin qilar ishingdan,
Hafsalang so‘nmasin hech qachon.
Ma’no topolmaysan o‘z turmushingdan,
Tussiz, zerikarli ko‘rinar jahon.
Ko‘hna objuvozday aylanar dunyo,
Ohangi miyangga sassiz quyular.
Mingga kirgandaysan o‘zing ham go‘yo,
Kelajak o‘tmishing kabi tuyular.
Yashaysan nomi yo‘q bir dardga to‘lib,
Tomirdan qoning ham go‘yo oqmaydi.
Nainki do‘st so‘zi, nainki mahbub,
Bolangning sho‘xligi yoqmaydi.
Sokin kechalari, ayvonda yolg‘iz,
Olis yulduzlarga boqasan to‘nib.
Ular ham ko‘zingga ko‘rinar bu kez,
Juda uzoq borsa, yonar qurt bo‘lib.
Shundoq, inson dili ajib muammo,
Koyima bundayin holati uchun.
Qo‘lingdan kelsa gar madad ber, ammo,
Har qanday damda ham sen uni tushun.
1985

Abdulla Oripov

YOLG‘IZ ODAM

Qiyin, senga, qiyin,
Juda ham qiyin,
Salomingga birov alik olmasa.
Vaqt-soating yetib, o‘lganingdan keyin.
Boshingda bir kimsa faryod solmasa.
Chindan ham sevmasang yorug‘ olamni,
Dildagi arzingni kimga ochursan.
Balki shu sababdan, jami odamni,
Ozurda qilishga shoshursan...
1986

Abdulla Oripov

INSON HURMATI

Soqoli ko‘ksiga tushsa ham garchand,
Inson atalmagay masalan, serka.
Odamlik hurmati shunchalar baland,
Uni uraberma har nafas yerga.

Buguncha emaklab yurgan shu jujuq,
Ertan kashf etadi balki dunyolar.
Tiriklik sen bilan barham topmas, yo’q
Hamisha oqadi oqqan daryolar.

Itqit jaholatni, aqlga yuz tut,
Bunchalar e’tiqod qo‘yma jabrga.
Bir kuni ko‘z yumsang, seni ham el-yur
Boshida ko‘tarib eltar qabrga.
1986

Abdulla Oripov

MEHRU OQIBAT HAQIDA BALLADA

Dema ko‘tarildi mehru oqibat,
Birgina chora bor bunday chog‘ faqat.

Toki tanangda jon, og‘zingda so‘zing,
Endi xabar olgin o‘zingdan o‘zing.

Xotin nonushtaga olib kirsa choy,
O’zingni taklif qil: - Ich, falonchiboy!

Tongda ishxonangga qo‘ysang gar qadam,
Jumladan, salom ber o‘z-o‘zingga ham.

Ilgakka paltongni hurmat bilan os,
Ko‘rsat o‘zingga ham sadoqat, ixlos.

Odatda bir kimsa ishga bo‘lar g‘ov,
Hayfsan e’lon qilgin o‘zingga darrov.

Balki yo‘l olarsan uzoq safarga,
Yiroq qishloqqami, olis shaharga,

Hol so‘rab dadangdan, tuqqan onangdan,
O’zingga maktub yoz borgan joyingdan.

Dema, ko‘tarildi mehru oqibat,
Buning chorasi bor, izla, top faqat.

Tug‘ilgan kuningni balki bilarsan,
O’zingga nimadir sovg‘a qilarsan.

Nogoh tushib qolsang kasalxonaga,
Ko‘z tikkil na do‘stu na begonaga.

Mushrik bandalaring nahot oz senga,
Nechun zarur bo‘ldi lo‘ttiboz senga.

Uning ham odamdek bor yuzi, ko‘zi,
Lekin aldab ketar kuppa-kunduzi.

Manfaat bo‘lsa bas, qaytmas balodan,
Quruq chiqa berar cho‘ksa, daryodan.

Uning do‘ppisini bunga kiygizar,
Qisir sigirni ham hatto iygizar.

Uning jinsi yo‘qdir, yo‘qdir millati,
Umumbashariydir, ya’ni illati.

Qaraysan, bir go‘zal turar, aylab noz,
Botiniga boqsang, afsus, lo‘ttiboz.

Mana bu janob-chi, jilmayar mamnun,
Aslida libosga o‘ralgan maymun.

Rizqing but bo‘lsin deb chekkandim nola,
Qay kun aldab ketdi bir cho‘loq bola.

Lo‘ttiboz oshnodir ishi bitguncha,
Eshagi kechuvdan toki o‘tguncha.

Iloho, olamda o‘zingsan eng sof,
Bergil ularga ham diyonat, insof.

Qancha sinoving bor, solgin boshimga,
Ularni yuborma hargiz qoshimga.

Mayli, do‘zaxingda qiyna, o‘tda yoq,
Meni lo‘ttibozga duch qilma biroq.
1993

Abdulla Oripov

SARHADLAR

Kimsaga baho berish ilinjida yurganlar,
Eng avval o‘z-o‘ziga boqishlari kerakdir.
Qadimiy bobolar ham ming o‘ylab bir degan
Har kimning go‘ri boshqa, azroili bo‘lakdir

Qanchalik ishing bordir hayotim bilan, ey yov
Seni tangri teppamga posbon qilib qo‘ygan
O’z tushim o‘zimniki, goh otliqman, goh yayov,
Men yegan burda nondan sening qorning to‘y

Muqaddas sarhadlar bor insonning hayotida
Ularni bosib o‘tish odamlikka yot erur.
Qancha-qancha sir yashar har kimning bisoti
Shul sabab u INSONDIR, shu sabab u ZOT

Kimga muhabbat qo‘yib, kimga nafrat bildi
Nafas olish singari ixtiyoriy jo‘n bir gap
Afsonaviy devlar u - qo‘llarida urto‘qmoq,
O’tgan-ketgan bandani o‘zicha yurgan tergab.

Mana bu buloq menga g‘oyatda yoqib qolmish,
Mana bu shabboda ham menga g‘oyat alomat.
Sening esa hushingni, deylik, dengizlar ol
Yo‘lingdan sira qolma, joning bo‘lsin salom

Azizim, dil qasriga beso‘roq kira ko‘rma,
Unda qo‘sh-qo‘sh ilonlar, ajdaholar yotadi.
Sen birovni toptay deb behudaga ot surma .
Har kimning o‘z quyoshi o‘z ufqiga botadi.

O’z uying, o‘z to‘shaging o‘z-o‘zingga buyurib,
O’z farzanding, o‘z yoring bo‘laversin seniki
Xohla tingla xohlama - ketaver qanding ur
Ixtiyor senikidir, bu she’r esa meniki.
1987

Abdulla Oripov

INSON

Oldiga kelganni qaytarmay yemoq
Aslida, aqli yo‘q hayvonning ishi.
Og‘izga kelganni qaytarmay demoq
Noqisu befahm, nodonning ishi.

Tavajjuh ayladi Tangri taolo,
Muqaddas sanaldi Inson degan nom.
Insonni e’tirof etmagan asno
Iblis ham quvildi Arshdan batamom.

Ko‘zingning o‘ngida o‘sgandek ekan,
Rabbim ham ogohdir har zum, har ishda
Ro‘zayu parhezda muddat bor, lekin
Hamisha hazar qil harom-harishdan.

Abdulla Oripov