Imom al-Buxoriy. Al-jome' as-sahih (2-jild)

AbdulAziz 26 Avgust 2008, 07:49:27

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Abdulloh ibn Salom Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning Madinaga kelganlarini eshitib, ul zotning huzurlariga keldi-da: «Men sizdan payg‘ambarlargina biladirgan uch narsa haqida so‘rayman: Qiyomatning dastlabki belgilari nima? Jannat ahli yeydirgan eng dastlabki taom nima? Bolaning otasi yoki onasiga o‘xshashligi nimadan?» — dedi. Janob Rasululloh: «Sen so‘ragan narsalar xususida Jabroil alayhissalom menga xabar qildilar», — dedilar. Abdulloh ibn Salom: «Bu o‘sha yahudiylarning dushmani bo‘lmish farishtalardan biri — (Jabroildur)», — dedi. Keyin, Janob Rasululloh uning savollariga javoban: «Qiyomatning dastlabki belgilari shuki, alanga (chiqib), odamlarni mashriqdan mag‘ribga to‘playdi. Jannat ahli yeydirgan dastlabki taom ersa, bu hut (kit, katta baliq) jigar o‘simtasidur. Bolaning (otasi yeki. onasiga) o‘xshashligi xususiga kelsak, agar ayolning maniysi ildamlik qilsa, bola onasiga o‘xshaydi», — dedilar. Shunda Abdulloh ibn Salom: «Ollohdan bo‘lak iloh yo‘qligiga va sizning Ollohning Rasuli ekanligingizga shahodat keltirdim!» — dedi. So‘ng, yana: «Yo Rasulalloh, yahudiylar firibgar qavmdur. Mening musulmon bo‘lganimni bilmaslaridan burun ulardan mening xususimda so‘rangiz!» — dedi. Yahudiylar kelgach, Janob Rasululloh ulardan: «Aytingizlar-chi, agar Abdulloh ibn Salom musulmon bo‘lgan bo‘lsa, (sizlar ham Islomga kirasizlarmi?)» — deb so‘radilar. Yahudiylar: «Uni bundan Ollohning o‘zi asrasin!» — deyishdi. Janob Rasululloh savollarini (uch bor) qaytardilar. Ammo, ular boyagi gaplarini aytishdi. Shunda Abdulloh ibn Salom (ichkaridan) chiqib kelib: «Ollohdan bo‘lak iloh yo‘q ekanligiga va Muhammadning uning Rasuli ekanliklariga shahodat keltirdim!» — dedi. Yahudiylar: «(Abdulloh) eng yomonimiz va eng yomonimizning o‘g‘lidur!» — deya uni kamsitishdi. Abdulloh: «Yo Rasulalloh, men shundan xavotir olgan erdim!» — dedi»

Qayd etilgan

AbdulAziz 26 Avgust 2008, 07:49:36

Abdurrahmon ibn Mut’im rivoyat qiladilar: «Shariyk bozorda menga nasiyaga (ya’ni, qarzga, keyinroq ko‘proq qilib qaytarish sharti birlan) dirhamlar sotdi. Shunda men: «Subhonalloh, bu (savdomiz) to‘g‘rimi?» — dedim. U: «Subhonalloh, Olloh haqi! Men bozorda (dirhamlarni) xuddi shunday sotdim, hech kim mening bu savdomni qoralamadi», — dedi. Keyin, men (shul haqda) Baro ibn Ozibdan so‘rab erdim, u: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (Madinaga) kelganlarida biz shunday savdo qilib turgan erdik. Ul zot: «Agar qo‘lga qo‘l birlan (ya’ni, savdolashilgan yerning o‘zida naqdga naqd tulansa), hechqisi yo‘q va agar nasiyaga (savdolashilsa), yaramaydi» — deb aytdilar. (Ishonmasang) Zayd ibn Arqamga uchrab undan so‘ra, u bizning eng ulug‘ (katta) savdogarimiz bo‘lgandur», — dedi. So‘ng, men Zayd ibn Arqamdan so‘radim, ul ham aynan shu gapni aytdi».

Qayd etilgan

AbdulAziz 26 Avgust 2008, 07:49:46

24-bob.

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Agar yahudiylardan o‘ntasi menga iymon keltirsa, (butun) yahudiylar menga iymon keltirur», — dedilar». (Ya’ni, Janob Rasululloh bul gapni aytgan vaqtlarida o‘ndan ortiq yahudiy iymon keltirgan bo‘lib, «Ul zot: «Agar yahudiylarning o‘nta boshlig‘i menga iymon keltirsa, barcha yahudiylar menga iymon keltirur» — deb aytmoqchi bo‘lganlar», — deyishadi ulamolar).

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Madinaga kelganlarida yahudiylar Oshuro ro‘zasini tutishayotganini ko‘rdilar. Shunda nechun bu ro‘zani tutishayotgani haqida so‘rashdi. Yahudiylar: «Bu kun Olloh Muso birlan Banu Isroilni Firavn ustidan g‘olib qilgan kundur, biz o‘sha kunni e’zozlab ro‘za tutamiz», - deyishdi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Biz (musulmonlar) Muso alayhissalomga sizlardan ko‘ra haqliroqmiz», — dedilar. So‘ng, (sahobalarga) Oshuro ro‘zasini tutmoqni amr qildilar».

Qayd etilgan

AbdulAziz 26 Avgust 2008, 07:49:55

Abdulloh ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Darhaqiqat, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (dastlabki vaqtlarda old) sochlarini peshonalariga tushirib yurdilar. (O’shal kezlarda) mushriklar boshlarining qoq o‘rtasidan farq ochishardi-da, sochlarini ikki yonga tashlab olishib, peshonalarini ochib yurishar erdi. Kitob ahli ersa aksincha sochlarini peshonalariga tushirib olishar erdi. Janob Rasululloh (soch xususida Olloh taolodan maxsus amr kelguncha) sochlarini peshonalariga tushirib yurishni xush ko‘rdilar, (chunki kitob ahli ilgarigi payg‘ambarlardan qolgan odatni qilar erdi. Shu boisdan) ul zot butlarga sig‘inuvchilar odatini qilgandan ko‘ra, o‘z shariatlariga zid bo‘lmagan (kitob ahli) odatini qilmoqni afzal ko‘rdilar. Keyin, (Olloh taolodan amr bo‘lgach), ul zot boshlariga farq ochadirgan bo‘ldilar».

Ibn Abbos raziyallohu anhu: «(Ollohning Kitobini) bo‘lak-bo‘lak qilib, bir qismiga iymon va bir qismiga kufr keltirganlar kitob ahlidur», — deydilar». (Ya’ni, Qur’onning ba’zi oyatlariga iymon keltirib, ba’zi oyatlarini inkor etgan yahudiy va nasroniylar nazarda tutilgan).

Qayd etilgan

AbdulAziz 26 Avgust 2008, 07:50:06

25-bob. Salmon al-Forsiy raziyallohu anhuning musulmon bo‘lganlari haqida

Abu Usmon: «Salmon al-Forsiy bir necha un podshohlar qo‘lidan qo‘liga o‘tib, nihoyat Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning qo‘llari ostida musulmon bo‘ldilar», — dedilar. (Salmon al-Forsiy aytishlaricha, ikki yuz ellik yoxud uch yuz ellik yil umr ko‘rgan emishlar. Shul boisdan ul kishi bir necha o‘n podshohlar hukmronligi davrini boshdan kechirib, oxiri Janob Rasulullohning zamonalarida Islomga kirganlar, deyishadi).

Abu Usmon: «Men Salmon al-Forsiyning: «Men (Erondagi) Romi Hurmu (o‘lkasi)danman» — deb aytganlarini eshitganman», — deydilar.

Abu Usmon rivoyat qiladilar: «Salmon al-Forsiyga: «Iso alayhissalom bprlan Muxammad sallallohu alayhi va sallam oralaridagi muddat olti yuz yildur», — dedilar».

Qayd etilgan