17-bob. Makkaga ehromsiz kirmoq haqida

Ibn Umar raziyallohu anhu Makkaga ehromsiz kirganlar. Nabiy sallallohu alayhi va sallam haj va umraga niyag qilgan kishilargagina ehrom bog‘lamoqni buyurdilar, lekin o‘tin terib kelib sotguvchilar yokim boshqa yo‘llar birlan tirikchilik qilguvchilarga buni eslatmadilar.

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam Zulhulayfani Madina ahliga, Qarnni Najd ahliga va Yalamlamni Yaman ahliga miyqot (talbiya aytish joyi) qilib belgilab berdilar. Yuqoridagi miyqotlar ularga ham, boshqa joylardan haj va umraga kelguvchilarga ham tayin qilindi. Makkaga yaqin yerlarda yashovchilar, o‘sha o‘zlari yashaydirgan joyda, Makka ahli ersa, Makkada talbiya aytadirgan bo‘ldi».

Anas ibn Molik raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam fath yili boshlariga dubulg‘a kiygan hollarida Makkaga kirdilar. Boshlaridan dubulg‘ani yechganlarida, bir kishi kelib: «Ibn Xatil Ka’ba jildiga osilib, tortayotir»,- dedi. Janob Rasululloh: «O’ldiringiz!» - dedilar».

18-bob. Ko‘ylagi ustidan bilmay ehrom bog‘lasa...

Ato raziyallohu anhu: «Agar bilmay xushbo‘y narsalardan foydalanib qo‘ysa yoki ko‘ylagi ustidan ehrom bog‘lasa yoinki ehromi ustidan ko‘ylak kiysa. kafforat lozim ermas»,- deydilar.

19-bob. Arafotda o‘lgan kishi haqida

Nabiy sallallohu alayhi va sallam uning chala qolgan haj amallarini nihoyasiga yetkazmoqni (birovga) buyurmadilar.

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam bir kishi birlan birga Arafotda turgan erdilar. Shunda ul tuyasidan yiqilib, bo‘yni sindi. Nabiy sallallohu alayhi va sallam: «Uni suv va sidr birlan yuvib, ikki qavat qilib kafanlangiz, boshini berkitmangiz, xushbo‘y narsa surtmangiz, chunkim Olloh taolo uni qiyomatda talbiya aytayotgan holda tiriltirg‘aydir»,- dedilar».

20-bob. Ehromdagi marhumga nisbatan ado etilmog‘i lozim bo‘lgan sunnatlar haqida

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Bir kishi Nabiy sallallohu alayhi va sallam birlan birga turgan erdi, tuyasidan yiqilib bo‘yni sindi. Keyin, ehrom bog‘lagan holda o‘lib qoldi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Uni suv va sidr birlan yuvib, o‘zining kiyimiga ikki qavat qilib kafanlangiz, badaniga xushbo‘y narsalar surtmangiz, boshini ham yopmangiz, chunkim ul qiyomatda talbiya aytib tirilg‘aydir»,- dedilar».

21-bob. Mayyit nomidan haj va nazr qilmoq haqida; erkak ayol nomidan haj qilaveradir

Abbos raziyallohu anhu rivoyatqiladirlar: «Juhayna qabilasidan bir ayol Nabiy sallallohu alayhi va sallam huzurlariga kelib: «Mening onam haj qilg‘ayman, deb niyat etgan erdilar, lekin haj qila olmay vafot qildilar. Men onamning nomlaridan haj qilsam bo‘lurmi?»-deb so‘radi. Janob Rasululloh: «Ha bo‘lg‘aydir, (chunkim) onangning qarzi bo‘lsa, to‘laysan-ku! (ya’ni, haj ham kishining bo‘ynidagi qarzdir)»,- dedilar-da, bizga qarab: «Sizlar ham Ollohga qarzlaringizni beringiz! Olloh ahdnomaga vafo qilmoqqa loyiq zoti oliydir!» -deb qo‘shib qo‘ydilar».

22-bob. Tuya ustida mahkam o‘tira olmaydirgan odam nomidan haj qilmoq haqida

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Xas’am qabilasidan bir ayol Hajjat ul-Vido’da Janob Rasulullohning oldilariga kelib: «Yo Rasululloh, Olloh taolo bandalariga hajni farz qilib, oyat nozil aylagan vaqt otamning tuya ustida mahkam o‘tira olmaydirgan (kasalligi uchun) paytlariga to‘g‘ri kelib qoldi, men ul kishining nomlaridan haj qilsam, bo‘lurmi?» - dedi. Janob Rasululloh: «Ha, bo‘lg‘aydir»,- deb javob berdilar».

23-bob. Ayolning eri nomidan haj qilmog‘i haqida

Abdulloh ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Fazl Nabiy sallallohu alayhi va sallamning orqalarida tuyaga mingashib olgandi. Shu payt, Xas’am qabilasidan bir ayol kelib, Fazlga, Fazl ersa, unga qaray boshladi. Shunda, Nabiy sallallohu alayhi va sallam Fazlning boshini boshqa tomonga qaratib qo‘ydilar. Ayol: «Ollohning farzi mening otamni qarigan paytida topdi, ul kishi tuya ustida mahkam o‘tira olmaydirlar, men ul kishining nomlaridan haj qilsam, bo‘lurmi?» - dedi. Janob Rasululloh: «Ha, bo‘lg‘aydir»,- dedilar. Bu voqea Hajjat ul-Vido’da bo‘lgan erdi».

24-bob. Yoshlarning haj qilmog‘i haqida

Ubaydulloh ibn Yazid: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam meni jo‘natdilar (yoki meni boshqalardan oldin safar yuklari birlan Jam’dan jo‘natdilar)»,-deydilar.

Abdulloh Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Balog‘at yoshiga yaqinlashib qolgan paytim erdi. Bir kuni eshak minib Minoga kelsam, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam namoz o‘qiyotgan erkanlar. Shunda men namozxonlarning oldingi saflarini oralab o‘tdim-da, eshakdan tushib, uni o‘tlagani qo‘yib yubordim. Keyin, Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning orqalaridagi safga kelib turdim».

Soib ibn Yazid: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan hajqildim, shunda yetti yoshda erdim»,- deydilar.

Umar ibn Abdulaziz Soib ibn Yazidga: «Men va Nabiy sallallohu alayhi va sallam yo‘l anjomlarini olib, birgalikda haj qildik»,- deb ko‘p marta aytgan erkanlar.

25-bob. Ayollarning haj qilmog‘i haqida

Ibrohim ibn Abdurrahmon ibn Avfning bobolari rivoyat qiladirlar: «Xalifa Umar raziyallohu anhu so‘nggi bor haj qilgan yillari Nabiy sallallohu alayhi va sallamning ayollariga haj qilmoqqa ruxsat berdilar (bu paytda Janob Rasululloh marhum erdilar).  Shunda, Usmon ibn Affon va Abdurrahmon ibn Avfni ularga hamroh qilib yubordilar».

Oisha onamiz Oisha binti Talhaga quyidagi hadisni aytib bergan zrkanlar: «Bir kuni men: «Yo Rasululloh, biz (ayollar) siz (erkaklar) birlan birga chiqib, bir g‘azot qilmaylikmi?»-dedim. Janob Rasululloh: «Ammo, eng yaxshi jihod ezgu niyatda qilingan hajdir!» - deb javob berdilar. Men Rasululloh sallalloxu alayhi va sallamdan shu so‘zni eshitganimdan buyon hajni sira kanda qilmasman».

Ibn Abbosning mavlosi Abu Ma’bud rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam: «Ayol yonida mahrami bo‘lmasa, safarga chiqmasin va yonida mahrami bo‘lmagan ayol oldiga nomahram kirmasin!»-dedilar. Shunda bir kishi: «Yo Rasululloh, men falon qo‘shin birlan birga g‘azotga ketmoqchiman, ayolim hajga borgisi kelsa, ne qilg‘aydir?»- dedi. Janob Rasululloh: «Ayoling birlan haj qilg‘il!»- dedilar».

Ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam hajdan qaytib keldilar-da, Ummu Sinonga: «Haj qilmog‘ingga ne mone’lik qilur?» - dedilar. Ummu Sinon: «Falonchining otasi (ya’ni, «erim» demoqchi) ikki tuyadan birini hajga minib ketdi, ikkinchisi ersa, yerimizni sug‘orayotir»,- dedi. Janob Rasululloh: «Ramazon oyida umra qilmoq mening yonimda haj qilmoq birlan barobardir»,- dedilar».

Ziyodning mavlosi Qaz’a rivoyat qiladirlar: «Abu Sa’id Xudriy raziyallohu anhuning Nabiy sallallohu alayhi va sallam birlan birga o‘n ikki g‘azotda qatnashganlarini o‘zlaridan eshitdim. Abu Sa’id: «Men Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan to‘rt hikmat eshitgandirman, ulardan biri - yonida eri yoki mahrami bo‘lmagan ayol ikki kunlik yo‘lga (ya’nI, bir kunlik yo‘ldan ortiq yo‘lga) chiqmag‘aydir, ikkinchisi - ikki kun: Ramazon va Qurbon hayitlarida ro‘za tutilmag‘aydir, uchinchisi-ikki namozdan so‘ng, ya’ni asrdan keyin, Quyosh botguncha va bomdoddan keyin, Quyosh chiqquncha namoz o‘qilmag‘aydir, to‘rtinchisi :- uchta masjidgagina, Masjid ul-Harom, mening masjidim (Masjid un-Nabiy) va Masjid ul-Aqsoga tuya yetaklab kelinmag‘aydir ».

26-bob. Ka’baga piyoda borishni ahd qilgan kishi haqida

Anas ibn Molik raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy' sallallohu alayhi. va sallam ikki o‘g‘li qo‘ltiqlab ketayotgan bir cholni ko‘rib: «Bu kishiga ne bo‘lgan?» - dedilar. O’g‘illari: «Makkaga piyoda borishni ahd qilganlar»,- deb aytishdi.   Janob   Rasululloh:    «Olloh   taolo   bu   kishining   azob   chekishidan manfaatdor ermas, ulovga minib borsin!» - dedilar».

Uqba ibn Omir Juhoniy raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Singlim Baytullohga (Ka’baga) yayov borishga ahd qilib, Nabiy sallallohu alayhi va sallamdan bu haqda fatvo so‘rab bermog‘imni iltimos qildi. Men Janob Rasulullohdan fatvo so‘ragan erdim. «Yayov ham yursin, ulov ham minsin!»-dedilar».