72- bob. Ko‘lmak suv to‘g‘risida

Abu Hurayra raziyallohu anhu Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning: «Biz bu dunyoda oxirgilarmiz, u dunyoda esa, birinchilarmiz»,—deganlarini eshitgan ekanlar.

Abu Hurayra raziyallohu anhu Payg‘ambarimizning ana shu hadislariga tayanib aytganlar: «Birortangiz ko‘lmak suvga siymangiz, sizdan keyin birov tahorat olgay».

73-bob. Agar namozxonning ustiga nopok narsa tashlansa yoki o‘limtik tashlansa, namozi buzilmaydi

Ibn Umar namoz o‘qiyotib, kiyimlariga qon tekkanini ko‘rib qolsalar, uni yechib tashlar edilar-da, namozni davom ettiraverar edilar.

Ibn al-Musayyab va ash-Sha’biy: «Agar biror kishi namoz o‘qiyotganida kiyimiga qon yoki maniy tekkanini yohud qiblani yanglishtirganini yoki tayammum qilgan holda ekanligini bilib qolsa-yu, suv axtarmoq vaqtida namoz qazo bo‘lmog‘ini anglasa, namozni qaytarib o‘qimaydi»,— deganlar.

Abdulloh ibn Mas’uddan: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam Ka’batulloh yonida namoz o‘qiyotgan edilar Abu Jahl (Islom dushmani) va uning sheriklari o‘sha yerda o‘tirishgan edi. O’zaro bir-birlariga: «Qaysi biringiz falonchi so‘ygan tuyaning ichak-chavog‘ini keltirib, Muhammad sajda qilayotganda ustiga tashlay olasiz?»—deyishdi. Shunda qavmning eng badbaxti ichak-chavog‘ni olib kelgani ketdi, keltirgach, Muhammad alayhis-salomning sajdaga bosh qo‘yishlarini poylab turib, ikki kuraklari o‘rtasiga tashladi. Abdulloh ibn Mas’ud: «Men qarab turibman-u, hech narsa qila olmayman, agar kuch-quvvatim bo‘lganda edi... deyman»,— deydilar. Ular qotib-qotib kula boshladilar. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam qizlari Fotima kelib, olib tashlamaguncha sajdadan boshlarini ko‘tarmadilar. Qizlari ichak-chavog‘ni yelkalaridan olib tashlagach, boshlarini ko‘tarib: «Ilohi, Qurayshni (qabilani) halok qil!»— deb uch marta duoi bad qildilar. Duoi bad qilganlari ularga og‘ir botdi. «Ular bu shaharda qilingan duo mustajob bo‘lmog‘ini bilishar edi», — deydilar Ibn Mas’ud. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam boshqatdan: «Ilohi, Abu Jahlni, Utba ibn Rabi’ani, Shayba ibn Rabi’ani, Valid ibn Utbani, Umayya ibn Xalafni, Uqba ibn Abu Mu’itni halok qilg‘il!» —deb nomma-nom duoi bad qildilar. Yettinchi nomni ham aytdilar, lekin biz eslab qololmadik. Jonim qo‘lida bo‘lgan zotga qasamki, Rasululloh sollallohu alayhi va sallam nomlarini sanagan kishilarning barchasi Badr urushida o‘ldirilib, quduqqa tashlanganini aniq ko‘rdim»,— deydilar Ibn Mas’ud.

74- bob. Kiyimga tekkan tupuk, manqa va shunga o‘xshash narsalar hukmi

Marvon bunday rivoyat qiladilar: «Janob Rasululloh sollallohu alayhi va sallam Hudaybiyaga qilingan safar chog‘ida yo‘lda ketayotib burun qoqsalar, sahobalarning kaftlariga tushar edi (ular yerga tushmog‘iga qo‘yishmas edilar), ular darrov tabarruk qilib yuzlari va badanlariga surtib olishar edilar».

Anas raziyallohu anhudan: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam kiyimlarining etagiga tufladilar (namozda)». Anas bu hadisni «uzoq hikoya qilgan (bu haqda keyinroq batafsil aytiladi).

75- bob. Nabiz (xurmo sharbati) yoki mast qiluvchi ichimliklar bilan tahorat olmoq joiz emas

Hasan Basriy nabiz bilan tahorat olmoqni makruh deganlar.

Ato ibn Abu Raboh: «Menga nabiz yoki sut bilan tahorat qilgandan, tayammum qilmoq afzalroq»,— deb aytganlar.

Oisha raziyallohu anhodan: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: «Mast qiladigan ichimliklarning barchasi haromdir!» — deb aytganlar».

76- bob. Ayol kishi otasining yuzidagi qonni yuvib qo‘yishining joizligi

Abulamid: «Oyog‘imga mash tortib qo‘yingiz, oyog‘im og‘riyapti»,— deganlar.

Abu Hozim bunday deganlar: «Odamlar Sahl ibn Sa’d as-So’idiydan: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning jarohatlari nima bilan davolandi?» — deb so‘raganlarida, yonginasida turgan edim. «Bu to‘g‘rida mendan ko‘ra yaxshiroq biladigan odam qolmadi. Ali qalqonida suv keltirar edi, Fotima esa Rasulullohning muborak yuzlaridagi qonni yuvar edi, so‘ng, bo‘yrani kuydirib, kulni jarohatga bosar edi», — dedi Sahl.

77- bob. Misvok bilan tish tozalamoq

Ibn Abbos rivoyati: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning uylarida yotib qoldim. Misvok bilan tish tozaladilar». Abu Muso quyidagi hadisni o‘g‘illari Abu Burdaga aytib bergan ekanlar: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning oldilariga borsam, misvok bilan o‘xchib-o‘xchib tishlarini yuvayotgan ekanlar. Misvok og‘zilarida-yu, qayt qilayotgan odamning ovoziga o‘xshash ovoz qilyaptilar».

Huzayfa raziyalloxu anhudan: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam kechasi tursalar, misvok bilan tishlarini tozalar edilar».

78- bob. Misvokni (ikki kishi turgan bo‘lsa) yoshi kattasiga bermoq

Ibn Umar raziyalloxu anhuga Rasulullox sallallohu alayhi va sallam bunday dedilar: «Tushimda men 2 misvok bilan tish tozalayotgan emishman. Yonimga ikki kishi keldi, biri ikkinchisidan (yoshi) kattaroqdir. Misvokni kichkinasiga uzatdim, shunda menga: «Kattasiga bering!» — deb aytildi. Misvokni kattasiga berdim». «Ushbu hadisni Naim ibn Hammod ham qisqaroq qilib aytib bergan»,— deydilar Imom Buxoriy.

79- bob. Tahorat olib yotmoqning fazilati

Barro ibn Ozib dedilar: «Menga Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytdilar: «O’ringa yotadigan bo‘lsang, namozga tahorat olganingdek tahorat olgin. Keyin o‘ng yoning bilan yotgin, so‘ngra («Allohumma aslamtu vajhiy ilayka va favvaztu amriy ilayka vaalja’tu zahriy ilayka rag‘batan va rahbatan ilayka, lo malja’a va lo manjo minka illo ilayka. Allohumma omantu bi kitabika-llaziy anzalta va binabiyyika-llaziy arsalta» degin! Agar shu kechada vofot etsang, dini islomda, Ibrohim millatida vafot etgan bo‘lasan. Bu so‘zlarni eng so‘nggida aytgin!» Men Rasululloh sollallohu alayhi va sallamga bir boshdan qaytarib aytib berayotib, «Allohumma omantu bi kitabika-llaziy anzalta» degan joyiga kelganimda «rasulika-llaziy» deb yubordim. Shunda Rasululloh: «Bunday emas, «nabiyyika-llaziy» deb aytgin!» — dedilar». Duoning mazmuni: «Ilohi, o‘zimni ham, kori-borimni ham o‘zingga topshirdim, savobingdan umid qilib va azobingdan qo‘rqib, senga suyandim, sening najotingdan o‘zga najot yo‘qdir, sening panohingdan o‘zga panoh yo‘qdir. Ilohi, nozil qilgan Kitobingga ishondim va yuborgan payg‘ambaringga iymon keltirdim».

G’USL KITOBI

Alloh taolo bunday deydi: «Agar yaqinlik (aloqa) etsangiz, g‘usl qilingiz! Agar betob bo‘lsangiz, yoki safarda bo‘lsangiz, yoki qazoi hojat etsangiz yoki ayolga yaqinlashsangiz-u suv topmasangiz, toza tuproqqa tayammum qilingiz, yuzingizga surtingiz va ikki qo‘lingizga surtingiz. Alloh taolo sizni qiynab qo‘yishni istamaydi, ammo sizning gunohdan va nopokliqdan forig‘ bo‘lishingizni istaydi. Sizga mo‘l-ko‘l ne’mat ato qilgayman, shoyadki siz shukr etsangiz!»

Alloh taolo yana bir oyati karimasida aytadi: «Ey mo‘‘minlar, mast holda nima deb aytayotganingizni biladigan bo‘lguningizcha namozga kirmangiz va nopok holda tahorat olmaguningizcha masjidga yaqin bormangiz, yo‘lovchi bo‘lsangiz, o‘tib ketsangiz, mayli. Agar betob bo‘lsangiz yoki safarda bo‘lsangiz yoki tahorat ushatsangiz yoki xotinga yaqinlik qilsangiz-u, suv topmasangiz, toza tuproqqa tayammum qilingiz ikki kaftingizni tuproqqa tekkizib yuzingizga surtingiz va qo‘llaringizga surtingiz. Darhaqiqat, Alloh taolo (gunohlarni) avf qilguvchi va kechirguvchidir».

1-bob. G’usldan avval tahorat olmoq

Rasulullohning xotinlari Oisha raziyallohu anho dedilar: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam jimo’dan keyingi g‘uslni avval qo‘llarini yuvishdan boshlar edilar. Keyin namozga tahorat olgandek tahorat olar edilar, so‘ng qo‘llarini suvga tiqib ho‘llab, sochlarining oralariga panjalarini kirgizib, ishqar edilar, keyin boshlariga 3 hovuch suv quyar edilar. Shundan so‘ng butun badanlarini suv quyib yuvar edilar».

Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning xotinlari Maymuna raziyalloxu anxo dedilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam namozga tahorat olgandek tahorat oldilar, lekin oyoqlarini yuvmadilar (mustahab qildilar). So‘ng maniy tekkan joyni yuvib tashladilar, keyin ustlariga suv quyib, butun badanlarini yuvdilar-da, chetga chiqib turib, ikki oyoqlarini yuvdilar. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning jimo’dan keyingi g‘usllari mana shudir».