Mo'tazila firqasi  ( 4132 marta o'qilgan) Chop etish

1 B


Sunnah  27 Oktyabr 2007, 06:55:55

بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله رب العلمين، و العاقبة للمتقين و لا عدوان إلا على الظالمين، و الصلاة و السلام على محمد و على آله و أصحابه أجمعين
أما بعد:

Мсътазила фирқаси

Муътазила фиркаси: Булар Амр бин Убайд, Восил бин Ато ва уларнинг шогирдлари бслади. Муътазила калимаси, четга ажралиб чикканлар маъносини англатади. Булар иккинчи хижрий аср бошларида Ал-Хасанул-Басрий рахимахуллох мажлисидан ажралиб, сзлари алохида четда стиришарди. Катода рахимахуллох  каби олим тобиъийнлар: Булар муътазилалар бслади, дейишарди. Шу сринда маълумот учун адашган муътазила тоифасининг акидаси тсгрисида тсхталиб стамиз, иншааллох. Муътазилалар сз мазхабларини бешта аслга бино килишган. Уларни куйидагича номлайдилар:

1. Адл
2. Tавхид
3. Bаъийдни бажариш
4. Икки манзил орасидаги манзил
5. Яхшиликка амр килмок хамда ёмонликдан кайтармок.


Муътазилалар бу асосларида хакка ботилни кийгазишди. Зеро, бидъат ахлининг ахволи шунака бслади.

Qayd etilgan


Sunnah  27 Oktyabr 2007, 07:02:01

Адл: Муътазилалар, бу асосларида Аллохга адолат сифатини беришиб, бунинг никоби остида такдирга иймон келтиришни йскка чикаришди. Айтишдики: Аллох таоло ёмонликни сратмайди. Чунки, ёмонликни бандаларига кисмат килиб, сснг уларнинг килмишлари учун уларни азоблаш, зулм бслиб колади. Аллох таоло адолатли зот, зулм килмайди. Муътазилаларнинг бу бузук асосларидан шу нарса келиб чикадики, Аллох таолонинг мулкида, Ул зот хохламаган нарсалар хам бслиб кетаверади ва У зот бир нарсани хохлаганда, у нарса амалга ошмайди. Масалан: Аллох таоло хохламаса хам котил сз хохиши ва куввати билан одам слдиради,деб тушунишади. Улар  Аллохни ожизлик сифати билан сифатлаган бслишади. Аллох таоло бу нарсалардан пок зотдир.

Тавхид: Муътазилалар тавхиднинг никоби остида Куръон махлук деган ссзларини сширишади. (Ахли суннат вал-жамоат сътикодида Куръон Аллохнинг каломидир, махлук смас.) Улар бу бузук ссзлари билан Аллохнинг илми, кудрати ва бошка сифатларини сралмиш нарсага чикариб ксйишади.

Ваъийдни бажариш: (Куръон ва хадисдаги дсзах, азоб, Аллохнинг газаби ва лаънатидан ксркитиш каби ворид бслган далилларга ваъийд далиллари дейилади. Муътазилалар айтишадики, агар Аллох таоло бандаларининг баъзиларини  азоб билан ксркитса, ваъдасини бузиб уларни азобламаслиги тсгри бслмайди. Чунки, Аллох таоло ваъдасига хилоф иш тутмайди. Шунда муътазилалар тушунчасида Аллох таоло бир бандани афв стишни хохласа хам, афв ста олмайди ва магфират килишни истаган кишисини хам кечира олмайди.

Икки манзил орасидаги манзил: Муътазилалар тушунчасида катта гунох килган киши иймондан чикади. Аммо куфрга кирмайди. Яъни мсмин хам бслмайди, кофир хам бслмайди. Иймон ва куфр орасидаги манзилда бслади. (Китоб ва суннатнинг ксп далилларига асосан уларнинг бу тушунчаси ботил).

Яхшиликка амр килиб ёмонликдан кайтармок: Муътазилалар айтишдики: биз нимага буюрилган бслсак, бошкаларни хам шунга буюришимиз шарт ва бизга нима лозим бслса, бошкаларни хам шунга мажбурлаймиз. Улар бу килмишларини амри маъруф ва нахи мункар дейишди. Бунинг никоби остида мусулмон халифалар зулм килишганда уларга карши бош кстариб жанг килиш дуруст бслади, деган тушунчаларни сширишади. (Мусулмон халифа агар зулм килиб ксйса хам унга итоатсизлик килишдан А асулуллох саллаллоху алайхи ва саллам  ксп хадисларида кайтарганлар).

Ахли суннат вал-жамоат айтадиларки: Аллох таоло такдир жихатидан гунохлар бслишини хохлайди. Аммо Ул зот гунохларни схши ксрмайди, улардан рози бслмайди ва гунох килишга амр килмайди. Аксинча, Аллох таоло гунохларни ёмон ксради, уларга газаб килади ва гунохлардан кайтаради.
Аллох таоло нимани хохласа, шу нарса вужудга келади. Аимани хохламаса, у нарса хеч качон бслмайди.

Аллох таоло бизни хам, Сизларни хам Ахли суннат вал-жамоат сътикодида собит килиб, махшар кунида пайгамбаримиз صلى الله عليه و سلم  жамоатлари зумрасида тирилтирсин!

Али бин Али бин Мухаммад бин абил-Из Ад-Димашкийнинг "شرح العقيدة الطحاوية" китобларидан фойдаланилди.

Qayd etilgan