Biz uchun ham vaqt kech bo’lib qolgan, ammo maktubdan uzulolmasdik. Toshqinlar, bo’ronlar ichidagi maktub ikkimizni ham holdan toydirgandi. Xotinimga:
-Biz ham tonggacha tanaffus qilsak?-dedim.
-Yo’q!- deya javob berdi.-Tanaffus qilsak ham men uxlolmayman. Maktubni oxirigacha o’qiymiz.
-Hech bo’lmasa, biroz dam olib, o’zimizga kelib olsak.
Shunday qildik. O’qiganlarimizni tahlil qilib o’tirdik. Aybdorlarni topib, xulosa chiqarishni, muassasaga va muassasa rahbarlariga tushgan vazifalarni topishga harakat qildik. Keyin maktubni o’qishda davom etdik.
Xojam, yana bir bor assalamu alaykum. Ikkinchi kun. Soat 10 bo’ldi. Ertalabki tekshiruvlar, davolash ishlari tugadi. Soat 13gacha yolg’izman. Ya’ni, maktub yozishni 13gacha davom ettirishim mumkin. Bugun biroz yahshiman. Balki kechasi ichimdagilarni qog’ozga tushirganim uchun biroz yengil tortgandirman. O’limga ketyapsan, xursand bo’lma. Qanday ayanchli, shunday emasmi? Och odamning "œochlik" bilan to’yishi kabi"¦

IKKINCHI BO’LIM.

Yolg’izlik qurboni bo’lgan litsey yillarim.

Hayotning chirkin, azobli va tahlikali tuzoqlari qarshisida yolg’iz boshim bilan himoyasizman.
Yosh qizlik ahyollarim, ba’zi haqiqatlarni ko’rishimga to’siq bo’lardi. Tajribasizligim tufayli, yahshi-yomonni ajratolmasdim.
Atrofimni o’rab olgan yovuz niyatli kishilarga ko’p suyana olmadim. Hayotning yorug’ kunlarini ko’ra olmadim. Zulmat va umidsizlik boshlandi.

"œYirtqich bo’rilar" atrofimni o’rashdi.

Uzilgan joyidan davom etaman, litsey yillarimni yozaman. Hayotimni barbod qilgan, qismatimning sho’rligini aniqlagan joy. Och qashqirlar ilk bora hujum qilgan, qarovsiz qizlarga tashlangan, hayotimni zulmatga aylantirgan joy. Qaniydi bu yillar taqdirimda bo’lmasa"¦
Men ko’p o’ylayman, oils bir qishloqda nochor johil qolsaydim. Eski bir kulba, sigirlar, ho’kizlar, qo’ylar, bir etak bolalar va meni ozgina bo’lsa ham tushunadigan ho’jayin. Buni hozirgi ahvolimdan, ya’ni, o’qimishli, ammo hammer narsasini yo’qotgan bu hayotimdan ming marotaba afzal bilardim.
Nega bunday imkonsiz ishlarni xayol qilyapamn, bilmayman. Har holda ichki tuyg’ularim, pinhona istaklarim vaqti-vaqti bilan shunday uyg’onib qoladi.
Litsey hayotimga qaytaman. Litsey hayotim"¦Umuman, yodga olishni istamaganim, hayotimning eng dahshatli, eng qayg’uli, eng og’riqli yillaridir. O’zligimni,  izzat-nafsimni, sha’nimni, pok-bokira olamimni o’sha yillarda bulg’adim. Yana ham to’g’rirog’i, majburan bulg’andim. Meni menda ayirgan, meni mendan o’g’irlagan yillarim. Qaniydi bu yillarni umuman yashamagan bo’lsam. Yoki bular bir tush bo’lsayu, uyg’ongach o’tib unutilib ketsa. Balog’at yoshining qing’ir-qiyshiq yo’llaridaman. Bu davrning bebosh va mantiqsiz o’tmasligini bilasiz. Ko’ngil hamma narsani tusaydi. Hamma narsani kerak, deb biladi. Yanglish muhabbatlar, go’r va homhayol yoshlar, panada kutib yotgan och qahqirlar"¦
Tengdoshlarim o’z ko’ngillaricha yashashardi. Ko’ylaklar, yangi soch turmaklashlar, turli xil dezodrantlar"¦Yosh qizlar husnining o’ziga xos jilvalari"¦

Faqat men hammasidan mahrum edim. Bir burchakda, guruhdan tashqarida, do’stlar davrasidan uzoqda"¦
Kim bilan nimani gaplashaman?Ular bilan bog’liq nuqtalarim yo’qku. Nimadan bahslashaman? Onamning qanday jahli chiqqanidanmi? Dadam bergan harj pulidanmi? Kecha kelgan mehmonlardanmi? Kecha pishirgan xom kotletdanmi? Yoki mashinada qandau shaharni tomosha qilganimdanmi? Nimani suhbatlashaman?
Ularning orasiga kirolmayman.Ular kabi bo’lolmayamn. Ular kabi yashayotganim yo’q. Mening bittagina dugonam bor edi. Amina"¦Dadasi maktab o’qituvchisi.Aqlli, intizomli, tartibli qiz. Tahlikani qayerdan kelishini biladi. Oilasida yahshi tarbiya olgan. Shu sababli o’rtoqlari Aminani bu holiga chidayolmaydi:"Sen qaydan bilasan bu ishlarni, o’rgimchak miya" deyishadi. Ya’ni Amina dindor oila farzandi edi. Ammo men Aminadan hech bir zarar ko’rmadim. Kelajak haqidagi qarashlarida ham also ziddiyat yo’q edi. Amina meni ham o’zi kabi qilishga ko’p intildi. Menga kitoblar berdi. Hafa bo’lmasin deb kitoblarni oldim, lekin umuman o’qimadim. Bir kuni meni uylariga olib bordi. Onasi juda yahshi kutib oldi. Ovqatlar pishirdi. Ayol o’z aqlicha bizga o’gitlar berdi. Boshqasini uncha eslolmayamn. Ketayotganimda qo’limga bur tugun tutqazdi. Keyin ochdik. Bir shippak, bir paypoq, sochiq, biroz pul ham bor edi. Juda ta’sirlandim, quvondim. Berilgan hadya yoki onasining mehribonchiligidan emas,oilaviy hayotning qaynoqligidan, onaning borligidan, yaqin va iliq munosabatlaridan"¦

Mana, mening hasratim, sog’inchim"¦Hayotim va tungi tushlarimni bezagan ham shular edi.
Oh, onaginam!Sizning qanday sog’inganimni bilsangiz edi"¦

Ko’pdan beri ko’rmadim yuzingizni,
Meni xarob qilar bu holat, ona!
Xolimni kelganu ketgandan emas,
Issiq qo’llaringdan so’rab bil, ona!
Ona, g’urbatdaman, g’am o’chog’ida,
Sevgim, yuragimni qo’rida yasha.
Meni sog’inar bo’lsang, yo quchog’ingda
Yohud ko’zyoshingda hayol qil, ona!
Ayriliq qismatim ekan, netarman,
Faqat Yaratgandan umid etarman,
Balki shu yerlarda o’lib ketarman,
Ne bo’lsa ham mendan rozi bo’l,ona!

Liyseyda ortimdan yuruvchilar bor edi. Bularning bir qismini yahshi tanirdim. Ular men bilan ko’ngilxushlik qilishni hohlashardi. E’tibor bermasdim. Men gaplashishni hohlaganlar esa, menga e’tibor berishmasdi.Ya’ni, yahshilari mening qo’limga kirmas, yomonlarini esa men xushlamasdim.
Litseydagi ba’zi bolalar bilan kafelarga borardim. Ularning suhbatlari menga yoqardi. Yolg’izlik dardiga bir chora bo’lardi go’yo. Bunday suhbatlar muassasaning ishonchlari bilan masxarakash qonuniga isyon qilish, bir intiqom kebi o’tardi. Ichdagi yongan alangani qaysidir ma’noda so’ndirardi. Adolat, haqqoniylik, tanglik shiorlari qulog’imga yoqar, qonimni ko’pirtirardi. Hammaga inson kabi yashash, hammaga ish, sog’lik va tarbiya yahshi tushunarli edi. Bunga hech kim yo’q deya olmasdi. Bu yerda gunoh, jahannam, Alloh va farishta kabi insonlarni qiynaydigan tushunchalar yo’q edi. Iymonning ham bo’lmasligi yana ham yahshi edi. Nima bo’lsa ham muassasaning ahamiyat bergani or-nomus, ayol-erkak munosabatlaridagi chegaraga unchalik ahamiyat bermasalar-da, asosiy shart edi. Hech bo’lmasa bu yerdagi yoshlar meni odam hisobiga qo’shishar, hurmat qilishardi. Ammo ba’zi istaklarida "œoldinga" ketishsa ularga qarshi chiqsam:"Sen ham o’sha eski paytlarda qolding. Qo’y, o’sha "œbokira safsatachilikni", deyishlarini unchalik ham ko’ngilga singdirolmasdim.Singdirsam ham, singdirmasam ham o’zimni himoya qilolmaydigan bir muhitda edim. Kim do’st, kim dushmanligi noaniq bo’lgan bir uhit. Yomon niyatlilar va yahshi niyatlilar yoshlik davrining havosi ichida bir-biriga qorishib ketgandi. Yoki bizning o’lchovlarimiz, tortishuvlarimiz ularni ajratolmasdi.

Iqtibos: Munira xonim  29 Oktyabr 2007, 12:38:58

Iqtibos: Diydor  28 Oktyabr 2007, 12:46:01

Juda ajib hikoya iltimos davomini tezroq qoying!!

Assalamu alaykum.
Opajon, albatta, Alloh qodir qilganicha qo'yib boraman,Inshaalloh.
Duo qilib turing.

Va alaykum assalom .Sizdan Alloh rozi bo'lsin jazoyingizni hayrlik qilsin .Bu hikoyaga shunchalar qiziqqanimdan kelgusi sahifalarni orziqib kutayapman.SHu sabab sizni biroz shoshirgandim.

Hech qisi yo'q, opajon.
Sizni tushunaman.
Bu kitob meni eng sevimli kitoblarimdan. Har gal yig'lab-yig'lab o'qiyman.
Oyda bir marta o'qiyman. Har gal o'qiganimda bir yangi narsani o'rganaman.
Shuning uchun bu kitobni,biroz qiyin bo'lsa ham sizlarga ham ilindim.
Hammaga, ayniqsa yoshlarga juda foydali...
Alloh taolo hammamizni har narsadan ibrat oluvchilardan qilsin...

Hayotimni zulmatga aylantirgan odam.
Meni kutayotgan juda mudhish narsalardan bexabar, tubsiz jarliklarga qulayotgan hayotimni yashashda davom etardim. Ha. Hayotimda mudhish voqea bo’ldi. Koshkiydi, o’sha voqea yuz bermagan bo’lsa"¦Aminmanki, bu yerlarda emas, juda yahshi joylarda yuragn bo’lardim.
U dahshatli hodisa"¦Qachon eslasam, asablarim qaqshaydi. Voqeaning o’zidan emas, qanday yuz berganidan"¦.Bayon qilib, buni ham ichimdan to’kib tashlashni hohlayman. Hayoliy bir sevgi bilan yashardim.yolg’iz o’zim ichimdan yonib, hech kim bilmaydigan bir sevgi. Kimga deysizmi? Mashhur boyning o’g’liga. Bola yoqimli, ko’zga yaqin bir yigit edi. Ilk bor ko’rganimdayoq tuyg’ularim isyon qilgandi. Yigit ham harakatlari bilan tuyg’ularimga da’vat etardi. Rasm chizishga qiziqqanimdan rasm o’qituvchimizning to’garagiga qo’shilgandim. To’garakning boshlig’I esa mashhur siyosatchining o’g’li Chag’dash edi. Chag’dash maktabing ko’zga ko’ringan o’quvchisi, barcha tadbirlarning tashkilotchisi. Boy, yoqimtoy, va harakatchan bor bola.
Goho tutilardik, goho tutilmasdik. Ammo tutilgan faqat men emasdim. Shu sababli bir-birimiz bilan janjallashardik. Dugonam Amina meni ko’p ogohlantirardi. "œBu bola yahshi niyatli emas, ehtiyot bo’l", der edi u. Yoshlik-da"¦Insonning yonida bir egasi, rahbari bo’lmasa, yo turli guruhlarning fanatic qarashlariga yoki "œmuhabbat" tuzog’I qurgan jirkanch amallarga qurol bo’larkan. Shunday ham bo’ldi.
Rasm chizay deb qo’limga qog’oz qalam oldimmi, faqat bir uy suratini chizardim. Ko’pincha, bir butun oila a’zolarini"¦ Bu ichimda so’nmagan, o’chmagan sog’inchning hikoyasi edi. Yo rasm chizish yoki "œona" haqida she’rlar o’qish.

Chag’dash bilan munosabatlarimiz "œquyuqlasha" boshladi. Endi sevgi mavzusida ham suhbatlashardik. U menga sevgi izhor qildi va maktabni bitirgach men bilan turmush qurishini aytdi. Dugonam Amina esa bor kuchi bilan bunga qarshilik qilardi. Shu sabab men uni hafa qildim:"Sen meni ko’rolmayapsan, qizg’anyapsan", deya baqirdim. Chag’dash bir shanba kuni meni uyiga taklif qildi. Bunga bahona qilib:"bir guruh qizlar keladi, meni chizgan rasmlarimni tomosha qilishadi. Choy ham ichamiz", dedi. Qabul etdim.
Uyiga bordim. Meni yahshi kutib oldi.
-Hammadan oldin kelding,-dedi. Bu bilan meni qanchalar sevishngni ko’rsatding. Bu iltifotingdan mamnun bo’ldim.
Ammo men hayron edim. Vaqt o’tib borsa-da, hech kim kelmas edi. Buning sababini so’raganimda:
-Seni juda sevganim uchun, taklifimni qabul qilsin deb, kichik bir yolg’on ishlatdim,-dedi. Ikkimiz yolg’iz bo’lamiz. Hamma gaplarimizni gaplashib olamiz.
Bu harakatidan ham bsevindim, ham biroz tortindim. Uning meni sevishi buyuk bir taraqqiyot bo’lsa-da, bunaqa reja bilan chaqirishi unchalik yahshi niyatni bildirmasdi"¦.
Natija tahmin qilganingizdek. Menga zo’rlik bilan ega bo’ldi. Bu voqea men uchun katta bir falokat edi. Ichimdagi kuchning, bardoshning, yashash umidining va orzu qilgan go’zal hayollarimning tugaganini ilk marta his qildim. O’sha jirkach voqea, u och qashqirning yovuz niyati juda dahshatli edi. Butun hayotimni zulmatga aylantirdi. Yashash ilinji, orzularimni ostin-ustun qildi.  Faryodlarim butun uyni oyoqqa turgizdi. Kimning nima ishi bor? O’sha ishni rejalashtirgan odam, chorasini ham topib qo’ygandi. Kuchim yetganicha baqirdim.
-Ey,Alloh! Bor bo’lsang kuchingni ko’rsat. Mendan ham ko’proq yordamga muhtoj kim bor?- deya baqirdim.

Uydan chiqdim. Hamma menga qarardi.
-O’z oyog’ing bilan kelganingdan keyin shunaqa bo’ladi,-deyishardi. Men dunyoda ortiq yashay olmasdim. Tirik murdaga aylangandim. Muassasa uchun buning ahamiyati bor. Fohishalar safiga yana bir qiz qo’shildi, tamom"¦
O’zimni o’ldirmoqchi bo’ldim.
Yotoqxonaga yetib kelgunimcha uch marotaba o’zimni-o’zimni o’ldirmoqchi bo’ldim. Uch marotaba"¦Uch marotaba o’zimni mashina tagiga tashladim. Qanchalik mushkul o’lim. O’lishni istayman, ammo o’lolmayapman. Ortiq yasholmayman. Mashinalar ham bosmaydi. Yo qattiq tormoz bosishadi yoki chap berib o’tishardi. Qancha falokat bo’ladi, qancha odamlar o’ladi. Qayerdasiz? Shofyorlarning ustaligi menga kelganida ish beradimi? Haydang, bitiring shu ishni. Yo’q"¦Bo’lmaydi"¦Go’yo bir kuch bunga to’sqinlik qilardi.
Yotoqxonaga keldim. Umuman karaxtman. Necha kunki yeyish — ichish yo’q. Maktabga ham bormasdim. Yiqilgandim, tamom bo’lgandim, ortiq yashagim kelmasdi. Yagona do’stim, sirdoshim Amina edi. Necha marotaba yonimga keldi. Hatto bir safar onasini ham olib keldi. Qaysarlik qildim. Hammasi tugadi, o’lishim kerak.
Aminaning qistovi bilan bo’lgan voqeani gapirib berdim. Amina go’yo bu voqeani oldindan bilan va meni necha bor ogohlantirmoqchi bo’ldi. Uning aytgani bo’ldi. Men nega bilmadim, nega o’ylamadim? Bu holatimni tushuntirish uchun Chag’dashning dadasini oldiga bordim. Boshimdan o’tgan va o’g’li tomonidan menga qo’yilgan jirjanch tuzoqni yig’lab gapirib berdim. Mening faryodlarimni eshitishni ham istamadi. Kulgili va navbatdagi oddiy hodisani eshitgan kabi "œqah-qah" urib kuldi.
-Sen birinchi ham emassan, bu ketish bilan oxirgisi ham bo’lmaysan. Ko’zingga qara edi, qizim,-dedi. Qo’limdan sudrab chiqarib yubordi. Dardu iztiroblarim bilan yolg’iz qoldim. Butun umidim so’ngandi. Ehtimol, dugonam Amina hech tildan qo’ymaydigan bir shiorda haqiqat bordir:"Qaysi bir insonda Allohdan qo’rqish va hisob berishga ishonch bo’lmasa, u barcha yomonliklarni qiladi". Hoh ishon, hoh ishonma. Bir insonni to’xtatishning, tinchlantirishning, nazorat ostiga olishning yo’llaridan biri ham shudir aslida.
Yana falsafa qilishni boshladim. Ba’zan shunaqa bo’lib qolaman. Ichimda o’chmagan izlar, malham qo’yilmagan yaralarim meni yillar bo’yi azoblaydi, huddi shu sahnani yangidan o’ynatib, tiklaydi. Chag’dash dunyoyimni zulmat qilgan kun bir telba kabi "œAgar bor bo’lsang, qudratingni ko’rsat,Alloh, menga yordam ber.Mushkul ahvoldaman", degan edim. Bu ahyqiriq go’yo samoga uchgan o’qdek nishonini topgandi. Bugun ham yechilmagan, tushunolmaganim bir voqeaoydinlashdi. Aminaning fikricha, bu Allohning bir mazlum faryodiga javobi edi.
Nima bo’ldi deysizmi? Haligacha nafratim kuchli, yurakdagi dog’larim katta bo’lganidan bir maromda gapirolmayapman. O’shanda men o’zimni yoki Chag’dashni o’ldirishni rejalashtirib qo’ygandim. Kutilmaganda yotoqxonaga dugonam Amina keldi"¦
Shoshib hayajonlanib"¦

Tajavuzkor Chag’dash uch kun o’tib o’lgandi.
-Alloh seni eshitdi!-deya menga otildi.
-Nima bo’ldi?-dedim.
-Chag’dash o’lik topilibdi!
O’libdi degan so’zini eshitib turib ketdim. Dugonamni sochlariga yopishdim.
-To’g’risini gapir,-dedim. Ortiq na tasalliga, na ovutishga bardoshim bor.
-To’g’risini aytyapman,-dedi. Uyidan o’ligi topilibdi. Doktorlar zaharlanganini aytishdi. Lekin aslida nimadan o’lganini bilmayman.
Shu on ilk marotaba:"Sen borsan, sen buyksana, Allohim", deya hayqirgim keldi. Go’yo butun shaharni kezib, buni hammaga aytgim keldi. Men bir dagriy qiz edim. Bu mening falsafamga zid edi. Ammo bo’lgan hodisa esa, chin haqiqat edi. Go’yo kimdir menga qilingan bu zulmni his qilmagandek"¦Endi buning kimligi muhim emas. Muhimi bu zolim va benomus kishining o’limi va shu shaklda qasd olganimdir. Joyimda o’tirgancha ho’ngrab yig’lay boshladim.Bu yangi bir hayajonning, bir nafratning, bir intiqomning ko’zyoshlari edi. Yana maktabga qaytdim. O’sha kuni janozasi qoldirilgandi. Tobutni maktabga keltirib tantana qilishdi. Qilgan numossizligini hech kim bilmasdi. Minbarga chiqqan har bir o’quvchi uning fazilatini, harakatchanligini va namunali o’quvchi bo’lganini gapirardi. Necha marta o’rtaga chiqib:"Biroz meni ham tinglang, u nomussiz"¦men ham ikki og’iz gapirayin", demoqchi bo’ldim. Ammo dugonam Amina qo’limni qo’yib yubormasdi. Bir telbalik qilishimni bilardi. Uning sharafiga yahshi so’zlar aytildi. Hatto ba’zilar ko’zyosh ham qilib olishdi. Negadir bir kilo muz yutgandek ichim muzladi. Amina o’sha kuni meni uylariga olib ketdi. Shu topda dindor oila muhitini istamasdim. Ammo majbur bo’ldim. Kulfatli kunlarimning do’sti Aminani hafa qilmoqchi emasdim. U ham meni bilgani va o’zi dindor bir qiz bo’lgani uchun meni yolg’iz tashlab qo’yolmasdi. Men kabi o’ylaydigan o’rtoqlarim oldida mening unchalik hurmatim yo’q edi. Ulardek bir hayot kechirsang nima bo’pti. Buni esa men qilolmasdim. Inson obro’yi bilan yashashi kerak. Har doim boshlangan suhbat, yotoqda bitmasdi,buning nomi esa ko’ngil bilan ish ko’rish edi. Nomusszilikni ham, hurmatsizlikni ham, dahriylikni ham bir nomusi, obro’yi bo’lishi kerak. Sen erkaksan, sen yashay olasan. Senga hech kim bo’ydoqligingni ta’na qilmaydi, men esa"¦Mana shu nuqtada men o’rtoqlarim bilan kelisholmasdim.
Dugonam Amina esa, dindor o’rtoqlari bilan emas, men bilan yurardi. Bilardim, o’z ishonchiga ko’ra savobli ishni bajarayotgandi. Meni iymonga qaytarishni istardi. Oh, qaniydi qila olsa. Ba’zida buni juda hohlayman. Ammo mening ko’nglim bunday jiddiy narsalarni qabul qilmasdi.
Yana mavzudan uzoqlashdim,hojam, uzr so’rayman.
Juda charchadim,dam olayin. Davom etishni hohlayman,bir ishkal bo’lmasa, albatta"¦.