5; Shu_bilan birga, «Birlik» harakati faoiiarining hjr guruhi (Muhammad Solih boshchiligida) siyosiy partiya tuzish uchun harakat boshladilar. 1990-yil 30-aprelda «Erk» demokratik partiyasining dastur va nizomi qabul qilindi. «Erk» partiyasining yangi jamiyat qurish yoki bir tuzumdan ikkinchi tuzumga o’tish jarayonidagi aniq bir konsepsiyasi yoki dasturi yo’q edi. Uning ko’p huijatlarida fuqarolik jamiyati va huquqiy davlat qurish to’g’risida gap ketsa-da, aslida uni qurish uchun shart-sharoitlar yaratish, shuningdek, uning huquqiy poydevorini shakllantirish to’g’risida o’ylanmasdi.
«Erk»chilar juda tezlikda biron-bir jamiyatga o’tishga intilar edilar-u, lekin uning qanday bo’lishi to’g’risida aniq tasavvurga ega emasdilar. Partiya rahbarlari yangi bir jamiyatga o’tish uchun ulkan islohotlarni amalga oshirish ehtiyojini, fuqarolar ongi, tafakkuri va ruhiyatida o’zgarishlar, yangicha qarashlar bo’lishi uchun o’tish davri lozimligini, bozor munosabatlarini rivojlantirish uchun tadrijiy yo'1 bilan islohotlar o’tkazish zaruratini anglamagan edilar.
Bulardan tashqari ushbu harakat va siyosiy partiyalar rahbarlari asosan hissiyotga berildilar. Yuksak siyosiy bilim, siyosiy madaniyatning yo’qligi, ijtimoiy-siyosiy taraqqiyot to’g’risidagi bilimlarning sayozligi tufayli bunday harakat yetarli obro'-e'tiborga ega bo’lmadi.
Natijada ham «Birlik» harakatining, ham «Erk» partiyasining faoliyati aholining bir qismida norozilik uyg’otdi, jamiyatdagi fuqarolar totuvligi va hamjihatligiga putur yetkazdi. .Shuning uchun ham O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 1991-yil 27-avgustdagi farmonida siyosiy partivalar. Ijtimoiy-siyosiy harakatlar va birlashmalar faoliyatini tartibga solish belgilab berildi. Shu bilan birga, bunday harakat, partiya, birlashmalarni adliya organlari tomonidan ro’yxatga olish qoidalari belgilandi.
Umuman, 80-yillarning ikkinchi yarmi O’zbekistonda ko’ppartiyaviylik tizimining shakllanish davri bo’ldi.
Ko’ppartiyaviylikka o’tish KPSSning uzoq yillar davom etgan yakkahokimligiga chek qo’ya boshladi. O’zbekiston fuqarolari ham SSSR Konstitutsiyasining KPSSning jamiyatdagi rahbarlik roli to'g'risidagi 6-moddasini bekor qilish aksiyasida faol ishtirok etdilar. 1990-yil mart oyidagi SSSR xalq deputatlarining navbatdan tashqari III qurultoyi ushbu moddani bekor qildi. Natijada kompartiyaning uzoq yillar davom etgan gegemonlik roliga barham berildi. Bularning barchasi O’zbekistonda xalq milliy ongi, siyosiy madaniyatining oshganidan dalolat berardi.
Shunday qilib, 1985-1991-yillar O’zbek xalqining ruhiy holatida jiddiy siljishlar, miliy ong, demokratiya va ijtimoiy-siyosiy faollik ko’tarilgan, ko’ppartiyaviylik ti-zimi shakllanishi davri bo’lib tarixga kirdi.
