Said Ahmad
Mashhur o’zbek adibi Said Ahmad (Saidahmad Husanxo’jaev) 1920 yilning 10 iyunida Toshkent shahrining "œSamarqand darvoza" mahallasida tug’ilgan.
Uning bolaligi Abdulla Qodiriy, Elbek, Oybek, G’afur G’ulom singari adiblar davrasida o’tdi. Tabiatan qiziquvchan, tinib-tinchimas Said Ahmad adabiyotga kirib kelguncha juda ko’p sohalarda o’zini sinab ko’rdi: agitplakatlar yozdi, artist bo’lishga urinib ko’rdi, doktorlik maktabida o’qidi, qurilish texnikumida tahsil oldi, rassomlik maktabiga qatnadi, mashhur fotochi Rensonga shogird tushdi, gazetalarga xabarlar yozdi.
U Nizomiy nomidagi pedinstitutda bir muddat o’qigach, 1941 yilda "œMushtum" jurnalida ishladi. 1942-1943 yillarda respublika radiosida, 1943-1947 yillarda "œQizil O’zbekiston" gazetasida, 1948-1950 yillarda "œSharq yulduzi" jurnalida mehnat qildi. 50-yillar boshida millatchi sifatida bir necha yil qamalib ham chiqdi. Milliy istiqlol yo’lidagi xizmatlari uchun Said Ahmad 1999 yilda O’zbekiston Qahramoni unvoniga sazovor bo’lgan.
Said Ahmad hikoyanavis sifatida tanilgan. Uning "œCho’l burguti", "œLochin", "œBo’ston", "œTo’yboshi", "œJimjitlik", "œTurnalar", "œHayqiriq", "œAlla", "œMuhabbatning tug’ilishi", "œQorako’z Majnun" singari o’nlab hikoyalarida sadoqat, mehr, odamgarchilik, ishonch, e’tiqod singari ma’naviy qadriyatlar ta’sirchan aks ettirilgan. Adib hikoyalarida inson ruhiyati tovlanishlarini ko’rsatishga katta e’tibor berganligi uchun ham bitganlari zavq bilan o’qiladi va u prozaning shoiri hisoblanadi. Yozuvchi hajviy hikoyalar yaratish bo’yicha Qahhor an’analarini davom ettirgan ijodkordir. Uning "œSobiq", "œQoplon", "œO’rik domla", "œMening do’stim Babbaev", "œMuzey", "œBo’ri ovi", "œXandonpista" kabi ko’plab hajviyalarida inson tabiatidagi qusurlar badiiy tadqiq etiladi. Said Ahmad hajviy so’z jilolarini nozik payqaydi va undan mohirona foydalanadi.
Said Ahmad nasrning deyarli barcha janrlarida qalam tebratadi. Uning qishloq mavzusidagi "œQadrdon dalalar" (1949), "œHukm" (1958) qissalari, chalkash insoniy taqdirlar mahorat bilan aks ettirilgan "œQirq besh kun" (1974) "œHijron kunlari" (1964), "œUfq bo’sag’asida" (1969) romanlaridan iborat "œUfq" trilogiyasi, inson qismati turg’unlik davri qabohatlari fonida tasvirlangan "œJimjitlik" (1988) romani, Bolalar hayoti ifodalangan "œSherzod va Gulshod" (1945), dunyoning etti burchiga yoyilgan "œKelinlar qo’zg’oloni" (1976), yolg’iz mo’ysafid ruhiy iztiroblari aks ettirilgan "œKuyov" (1986) singari sahna asarlari adibning katta ijodiy imkoniyatlaridan dalolatdir.