O’zi buyurmoqqa o’rgangan kishi,
Qiyin boshqalarga quloq solishi.
Kim agar o’sibdi nozu ne’matda,
Holi og’ir bo’lar qolsa kulfatda.
                   ***
Darvesh agar yuz noma’qul ish qilsa,
Biriga ham do’stlar qilmas e’tibor.
Ammo podshoh biror hazil so’z desa,
Iqlimdan iqlimga o’tadi takror.

Kimga yoshligidan berilmas odob,
Ulg’aygach bo’ladi baxtsiz, dili g’ash.
Ho’l novda egilar qay xilda egsang,
Quruqni to’g’rilar faqat o’t — otash.
                   ***
Yubordi o’g’lini maktabga podsho,
Qilib qo’yniga nuqra taxtacha jo.
Kumush ul taxtaga zardin bitib yod:
"œOta mehridan afzal jabri ustod".

Kiriming bo’lmasa, chiqimni to’xtat,
Qayiqchilar kuylar shunday bir qo’shiq:
"œAgar toqqa yomg’ir yog’ib turmasa,
Bir yilda Dajla ham bo’lar qup-quruq".
                     ***
Kimni mashhur etmish saxiylik, karam,
Qulfga tushmasin dinoru diram.
Yaxshi nomi chiqqan bo’lsa ko’chaga,
Odamlardan eshik yopolmas hecham.

Past nodon mastlikda o’ylamas aslo,
Ne kechar ahvoli yo’qlik kunida.
Bahorda bargi mo’l daraxtlar nochor,
Yalang’och qolar qish izg’irinida.

                     ***
Ishonmagil maddoh, so’zamollarga,
Zarracha naf uchun seni madh etar.
Bir kuni murodin hosil etmasang,
Ikki yuzdan ortiq ayb sanab ketar.

Eshitdim, Mashriqda bir chinni kosa,
Qirq kunlik mehnatda ochilur naqshi.
Mardoshda yasashar kunda yuz dona,
Qiymatini o’zing bilasan yaxshi.
                    ***
Cho’lda o’z ko’zlarim bilan ko’rganman,
Yo’lda qolib ketar shoshqaloq odam.
Shamoldek samanlar chopib toladi,
Sarbon bir me’yorda tashlaydi qadam.

Kamolu fazldan bebahra bo’lsang,
Og’zing ocha ko’rmay tilingni tiygil.
Odamning o’z tili qilur sharmanda,
Puch yong’oqning vazni kelgandek yengil.
                    ***
Odamning ustiga qarab bir kunda,
Ilmu darajasin bilsa bo’ladi.
Va lekin dilidan bo’lma xotirjam,
Yillar o’tib bir kun oshkor qiladi.

Tirik jonin oson bo’lar hal,
O’lik tirilmaydi qayta hech mahal.
O’qchida sabr bo’lsa, aqldan nishon,
Kamonga qaytmaydi uchgan o’q hech on.
                       ***
Oqilga past kishi ko’rguzsa jafo,
Ko’p alam chekmasin bo’lib dilsiyo.
Aron tosh sindirsa zar kosani gar,
Tosh narxi oshmaydi, pastga tushmas zar.

Bo’lsa johil mahrumu kalta aql,
Yaxshiroqdir beamal olimdan ul.
Toydi yo’ldan chunki u ko’zsiz so’qir,
Bul yiqilmish choh aro ko’zlarda nur.
                     ***
Tabibga ko’rsatmay kasal tomirin,
Tuzalmoq xayoli xomdir, hushyor bo’l.
Bilmaganing so’ra, so’rash nomusi,
Bilki bilimdonlik va hurmatga yo’l.

Gaping chinligini yaxshi bilmasdan,
Og’zing ochib aslo so’zga urma dam.
Yolg’on seni banddan qilsa ham xalos,
Rost gapirgil, agar bandda qolsang ham.
                      ***
Keyin ursang hamki, tosh bilan yuz bor,
It unutmas bergan ovqating aslo.
Pastlarni bir umr erkalasangu,
Sal qattiq gapirsang, boshlar mojaro.

Qush tushmas pastdagi dona ustiga,
Tuzoq uzra ko’rsa o’zga bir qushni.
Boshqalarga ibrat bo’lmayin desang,
O’zing ibrat olib yuritgil ishni.

  Sa'diyning to'rtliklari tugadi.