Ҳаёнинг турлари
Ҳаё икки хил: туғма ва касб қилинган бслади. Касб қилинган ҳаёни шариатда иймоннинг шсъбаларидан бири деб ҳисобланган. Чунки, шариатда сша ҳаё талаб қилинган, туғма ҳаё смас. Чунки туғма ҳаё сз-сзидан бор нарса. Гоҳида шахс касб қилинган ҳаёни сзига схши сингдирса худди туғма ҳаё даражасига етиши ҳам мумкин.
А асулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васалламда ҳаёнинг икки тури ҳам жам бслган сди. Аабий саллоллоҳу алайҳи васаллам туғма ҳаёда чачвони ичидаги қиздан ҳам ҳаёлироқ сдилар. Касб қилиадиган ҳайда сса, снг баланд чсққида сдилар.
Муновий: «Ҳаё икки хил бслади. Биринчиси нафсоний. У барча нафсларда халқ қилинган бслади. Мисоли авратни очишдан ёки одамлар ҳузурида жинсий сқинлик қилишдан ҳаё қилиш кабилар. Иккинчиси иймоний. У мусулмоннинг Аллоҳ таолодан қсрқиб ҳаром ишларни қилишдан тийилишидир», деган.
Маъсистлар ҳаёни кеткизади.
Маъсистларнинг касофатларидан бири қалб ҳаёти моддаси бслган ҳаёни кетказишидир. Ҳаё барча схшиликларнинг асосидир. Унинг кетиши барча схшиликларнинг кетишидир.
Маъсистлар аста — секин ҳаёни заифлаштириб бориб, бир йсла йсқ қилиб юбориши ҳам мумкин.