Halima javoban shunday dedi: «Agar emizishga bola olsam, ota-onasi menga haq to‘laydi. Shu pullarga yegulik sotib olamiz. Taom yeganimdan so‘ng ikkala bolaga yetadigan sutim bo‘ladi. Shuni ham bilmaysizmi? Muhimi, boyroq oiladan bola topishimiz kerak. Uning oilasidagilar bizlarga ko‘proq pul berishadi».

Men Makkaga ketayotganimizni bilganimdan keyin juda xursand bo‘ldim. Oyoqlarimga kuch qo‘shilganini sezdim. Men yurmasdim, balki ucha boshladim. Qanday deysizmi? O’zim ham bilolmayman! Shunday yo‘rg‘aladimki, bizlardan ilgari yo‘lga chiqqanlardan ham oldinroq Makkaga yetib bordik. Halima mendan minnatdor bo‘ldi, chunki o‘zi xohlagan bolani tanlashiga vaqt bor edi. Halima u yer, bu yerda odamlar bilan gaplashib, so‘rab-surishtirishni boshladi. Uzoq vaqtdan keyin u oldimizga xafa bo‘lib qaytib keldi. Uning eriga: «Qanday kelgan bo‘lsak, shunday qaytib ketamiz shekilli», deganini eshitdim.

Bu gapdan men ham juda xafa bo‘ldim. Halimaning kambag‘al hamda kasalvandligini ko‘rib, unga hech kim bolasini berishga rozi bo‘lmabdi. Bir oz dam olgach, yana so‘rab surishtira boshladi. Bir oz fursatdan so‘ng biz tomonga yelib kelayotganini ko‘rdik. U juda-juda xursand edi. Eriga shodlanib:

«Alhamdulilloh», - dedi. Bizlar ham uning sevinchiga sherik bo‘ldik. Chunki u emizishga bola topgan edi. Halima oldimizga kelganida undan mushk hidi anqib turardi. Bu hid u qo‘lida ko‘tarib turgan bolaning hidi edi. U juda shirin, to‘lin oydek chiroyli bola edi. Eri Xoris bolaga yaqinlashib, uning yuziga qaradi va Halimadan:

-«Kimning o‘g‘li va ismi nima ekan?», deb so‘radi.
-«Uning ismi Muhammad. Muhammad Abdullohning o‘g‘li, Abdumuttalibning nevarasi. Qurayshliklarning sayyidi va boshlig‘i Abdulmuttalib uning bobosi ekan. Otasi Abdulloh bola hali dunyoga kelmasdan avval vafot etgan ekan. Bolaning onasi Omina arablarning eng ulug‘ sayyidlaridan bo‘lmish Vahobning qizi».

Horisning yuzida xursandchilik zohir bo‘ldi. U Halimaning bolalar bilan menga minishiga yordam berdi. Halimaning bolasining yuzida tabassum ko‘rdim. Alloh go‘dak bolaning qalbiga ham quvonch soldi. O’z yo‘limda g‘aroyib bir tezlikda ketayotganimni sezdim. Biz bilan Makkadan yo‘lga chiqqanlardan o‘tib ketdim. O’zimni baquvvat, qornim to‘qdek, xuddi o‘tloqda uzoq vaqt yeb-ichib yurgandek his qildim.

Nihoyat Halima va Horisning kulbalariga yetib keldik. Va shu kundan e’tiboran hayotimizda juda ko‘p yaxshiliklar boshlandi. Qaytganimizdan so‘ng ahvolimiz butunlay o‘zgardi. Ko‘p oylardan beri bulutlanmagan osmondan yomg‘ir yog‘ib, atrofda o‘tloqlar paydo bo‘ldi. Qo‘ylar, tuyalar va men kabi birodarlarim uchun maysalar yetarli bo‘lganini ko‘rdik. Xullas, hamma narsa boshqacha bo‘ldi. Yer, osmon, davr, odamlar, uylar-bari yaxshilik sari o‘zgardi. Jamiki narsa chiroyliroq bo‘ldi. Bularning hammasiga shu chaqaloq - Muhammadning tashrifi sabab bo‘ldi.

Halima butkul baxtiyor edi. Bundan oldin u bitta bolasiga sut yetkaza olmas edi. Mehmonning sharofati bilan unda bolasidan tashqari Muhammadga ham yetadigan sut paydo bo‘ldi. Halima hayotda bo‘layotgan yaxshiliklardan va Alloh ato etgan mo‘l rizqdan mamnun edi. Uning eri Horis ham juda xursand edi. Ko‘pincha Halima Muhammad bilan ustimga minar edi. Shu onlarda juda sevinib ketardim. Ular bilan sahro quyoshi ostida, uning otashini sezmasdan yurardim. Go‘yo ustimizda bir parcha bulut quyoshning taftidan bizlarni asragandek bo‘lardi.

Muhammad ikki yoshga to‘lganda emizishdan ajratildi va endi Halima bolani o‘z onasiga qaytarishi lozim edi. Halima bola bilan yana menga minishdi. Ular bilan Makkaga yo‘l oldim. Halima yo‘l bo‘yi jim, chuqur o‘yga chumib borar edi. Makkaga kirib, Muhammadning uyiga yetdik. Halima bolani onasi huzuriga olib kirdi. Bir ozdan so‘ng ichkaridan Halima Ominadan, ya’ni Muhammadning onasidan bolaning bir necha vaqt yana ular bilan qolishini iltimos qilayotganini eshitdim. Halima Ominaning qalbini yumshatib, Muhammadni uzlari bilan qolishiga ruxsat oldi.

Bizlar orqaga qaytdik. Xursandchilikdan uchgandek bo‘ldik. Horisning oldiga kirganimizda u ko‘zlariga ishonmadi: «Nahotki Muhammad yana biz bilan bo‘ladi?» Muhammad yangidan biz bilan yashay boshladi.

Yaxshilik va baraka davom etdi. Kunlar va oylar o‘ta boshladi. Bir kuni kutilmagan holat yuz berdi. Ko‘chada o‘ynab yurgan Halimaning o‘g‘li shiddat bilan yugurib-baqirib kelib: «Ikkita oppoq libosdagi kishi akam Muhammadni olib ketishdi», dedi.

Horis baqirib yubordi: «Olib ketishdi? Axir u bizlarga omonat-ku! Unga va salomatligiga javobgarmiz-ku!»

Halima va eri Muhammad haqida gapirib yugurib ketishdi. Men ham nima bo‘lganini ko‘rish uchun ularga ergashdim.

Bizlar Muhammadning bamaylixotir turganini ko‘rdik. Uning shirin tabassumi misoli yangi chiqayotgan quyoshdek yuziga nur berib turardi. Uning sog‘-salomatligidan Halima va Horis juda xursand bo‘lishdi. Lekin qo‘rqib ketishganidan bolani qaytarib berishga qaror qilishdi.

Muhammad bizlarni tark qildi. Ammo u bizlarga o‘zi olib kelgan yaxshiliklarni, yomg‘ir va o‘tloqlarni tashlab ketdi. Keng rizqni, saodat, xursandchilikni tashlab ketdi. Ikki oq kiyimdagi kishilar haqida eshitganimizdan so‘ng mehrimiz yana oshdi. U ikkisi maloikalar (farishtalar) ekan. Ular Muhammadning qalbini tozalash uchun kelishgan ekan. Bu unga katta bir hidoyat risolatining kelishligiga dalolat, o‘ziga xos tayyorgarlik edi. Bu Islom risolatidir. Alloh hammamizni to‘g‘ri yo‘lga boshlasin.

Shu yerda, aziz bolajonlar, Halimaning eshagi boshidan kechirgan xotiralar intihosiga yetdi.

3-qissa

Qadr kechasi bizlarga Muhammad alayhissalomga birinchi vahiy tushishi haqida so‘zlab beradi

Quyosh botdi, olamni zulmat bosdi, osmonda yulduzlar charaqladi. Lekin oy zohir bo‘lmadi. Chunki men arablarning Ramazon oyi oxirgi kechalaridan biridirman.

Makka aholisi meni odatdagidek, har bir kechani kutib olgandek qarshi oldi. Ba’zilar o‘yin-kulgiga mashg‘ul bo‘ldi, ba’zilar tonggacha uyquga ketishdi.

Haqiqat shu ediki, dunyo yaratilganidan beri meni kutishardi. Chunki menda qadr-qimmat va zikr bordir. Va men shunday kechamanki, butun borligim nurdan iboratdir... Bu nur quyoshdan emas, oydan ham emas, kahrabodan ham emas. Bu nur - Allohning nuridir, yeru-osmonni ravshan etuvchi nurdir. Bu nurning fazli bilan va bundan so‘ng bo‘lgan voqealar sababli men ming kechadan ham xayrliroq bo‘lib yetishdim va sakson uch yildan mo‘‘tabarroq bo‘ldim!

Men Qadr kechasidirman...
Men melodiy 610 yilning ramazon oyida, arab hijriy tarixining boshlanishidan taqriban 13 yil oldin keldim.

Makkaning tashqarisida bir g‘or bor edi. U g‘orning nomi Xiro edi. Muhammad ibn Abdulloh sollallohu alayhi vasallam u yerga ko‘p borar va u yerda ko‘p qolib ketar edi. Quraysh ahli sanamlarga ibodat qilgan paytda, u yolg‘iz o‘zining Robbiga ibodat qilar edi.

Men (ya’ni laylatul qadr) kelganimda Muhammad sollallohu alayhi vasallam qirq yoshda edilar. U zot g‘orda jihdu-jahd bilan ibodat qilar edilar. Va Robbiga nido qilib shunday so‘zlarni aytardilar: «Ey borliqning egasi, ey osmonu yerning, oy va yulduzlarning yaratguvchisi, ey shu tog‘larning xalq etguvchisi, ey Robbim, ey meni yaratgan Zot, seni ko‘rishni istayman, seni ko‘rishni istayman» der edilar.

U Zot shu duoni takrorlab turganlarida, dunyo nurga chulg‘andi, osmonu yer nurga to‘ldi. Va osmondan dunyo eshitgan eng ulug‘ kalimalar bilan farishta tushdi. U Jabroil alayhissalom edi. U Muhammadga sollallohu alayhi vasallam «O’qi» dedi. Payg‘ambar alayhissalom «Men o‘qishni bilmayman» dedilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘qishni ham, yozishni ham bilmas edilar. Jabroil u Zotga yaqinlashib, ko‘kraklaridan uch marotaba qisdi va har gal «O’qi» dedi. Va har safar Rasululloh «Men o‘qishni bilmayman» der edilar.

So‘ng Jabroil alayhissalom Rasulullohga sollallohu alayhi vasallam Allohning oyatlarini o‘qidi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam esa uning ketidan takrorlar edilar:

«Mehribon va rahmli Allohning nomi bilan boshlayman». «(Ey Muhammad, barcha mavjudotni) yaratgan zot bo‘lmish Parvardigoringiz nomi  bilan  (boshlab)  o‘qing.  U  insonni  laxta   qondan  yaratgan (zotdir)». («Alaq» surasi, 1,2-oyatlar, mazmuni).

Jabroil alayhissalom ketgandan so‘ng, Rasulullohni sollallohu alayhi vasallam xavf bosdi va uyga shoshildilar. Zavjalari Hadichaning oldiga kirganlarida titrar, peshonalarini ter bosgan edi. Xadicha o‘rinlariga yotqazib, ustilariga ko‘rpa yopib qo‘ydilar.

Muhammad alayhissalam o‘zlariga kelganlaridan so‘ng bo‘lgan voqeani Xadichaga so‘zlab berdilar.

Xadicha Rasulullohni shunday deb ovuntira boshladilar: «Alloh siz bilan. Siz hurmatli, yaxshi insonsiz. Ahllaringiz sizni sevishadi. Siz barcha insonlarga yordam berasiz va haq tomonga yon bosasiz. Xushxulq, sadoqatli va haqiqatgo‘y odamsiz!»