Kelayotgan ayollardan biri: «Ularning qaysilari Rasululloh va qaysilari Abu Bakr?», deb so‘rab qoldi. O’sha paytda soya Rasulullohdan sollallohu alayhi vasallam ketgan edi. Abu Bakr o‘rinlaridan turib ridolari bilan soya qilib turdilar. Shu payt o‘sha ayol shu odam Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ekanligini bildi. Odamlar Rasululloh (s.a.v) bilan ko‘rishib, o‘zlarini haq yo‘lga boshlashlarini so‘radilar. Rasululloh      sollallohu      alayhi      vasallam      ularga      nochorlarni taomlantirish, do‘stlashish va bir-birini sevish va yolg‘iz Allohga ibodat qilish haqida so‘zlab berdilar.

So‘ng Rasululloh sollallohu alayhi vasallam turib, menga mindilar. Men hayron bo‘lib, turib qoldim. Chunki u kishi meni o‘z holimga qo‘yib, yo‘l ko‘rsatmadilar, balki jilovimni holi qo‘ydilar. Madina ahli meni o‘rab olgandi. Hamma juda xursand edi. O’sh bolalar esa ashula aytishardi.

Men yo‘lda davom etib, odamlar orasidan o‘tdim. Ko‘zlardan quvonch yoshlari oqar, yuzlarni tabassum to‘ldirgandi. Biz Madinaga kirdik va har bir odam Rasulullohning o‘z xonadonlarida turishlarini istar edi. Biri: «Ey Rasululloh, biznikiga kiring», desa, ikkinchisi: «Yo‘q, Rasululloh, bizning uyimizda turadilar», deb talashardi.

Rasululloh meni o‘z holimga qo‘yib, toki men Alloh istagan joyda to‘xtamaganimcha, yo‘lni bo‘shatib qo‘yishni talab qildilar. Men bir joydan boshqa joyga yura olmayotganimni, shu joyda dam olishim lozim ekanligini sezdim. Shunda Rasululloh mendan tushib: «Bu yerning egasi kim», deb so‘radilar. «Bu yer ikki yosh yetim bolaniki, ularni to‘g‘ri yo‘lga boshlashingizni xohlaydilar», deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ulardan bu yerni sotib oldilar va unda masjid va yashash uchun uy qurdilar.

Madina ahlining muxojirlarga bo‘lgan muhabbatini ko‘rdim. Rasululloh (s.a.v) mehmondo‘stliklari uchun ularni Ansorlar - yordamchilar deb nomladilar. Meni juda hurmat qilishdi, chunki bu hijratda men Rasulullohni sollallohu alayhi vasallam ko‘tarib kelgan edim.

8-qissa

Badr qudug‘i bizlarga badr ma’rakasi haqida  so‘zlab beradi

Mening nomim Badr. Joylashgan joyim Makka va Madina orasida. Musofir va podachilar suvim borligi uchun tez-tez oldimga kelishadi. Bir kuni, o‘zim shohidi bo‘lgan voqea haqida eshitib qoldim. Bu voqea Rasulullohning xijratlaridan ikki yil keyin Ramazon oyining 17-kunida sodir bo‘lgandi. Bu hijrat qurayshliklarni juda g‘azablantirgandi. Muhojirlar va madinalik ansorlar birgalikda, bir-birlarini xurmat-ehtirom qilib yashashlari ularning g‘azabini yanada oshirdi.

Shunday hurmat-extiromga qaramay, muhojirlar madinalik ansorlarga cho‘zilib ketgan mehmondorchiliklardan shikoyat qilishdi. Chunki ular mollarini va tijoratlarini Makkada, kurayshliklar qo‘l ostida qoldirishgan edi.

Bir kuni quraysh tijoratchilaridan Abu So‘fyon Shomning Damashq shahridan Makkaga kelayotganini eshitishdi. Ular Makkada qoldirgan mollari evaziga karvondagi mollarni olishga qaror qilishdi.

Bu xabar Makkaga yetganida, qurayshliklarning Rasululloh sollallohu alayhi vasallam va sahobalarga bo‘lgan g‘azabi yanada kuchaydi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qurayshliklar nima qilayotganlarini bilish uchun Makka va Toif orasidagi yo‘lga bir qancha musulmonlarni jo‘natdilar. Ular ikki kishini asirga olib, uchinchisini o‘ldirishdi.

Shu sababli Makka ahli musulmonlarni o‘ldirish uchun urushga otlanishdi. Ular mingta jangchi tuyalardan tashqari yana yuzta otliq bilan yo‘lga chiqishdi. Musulmonlar ularni Madinada kutib o‘tirmay ularni qarshilashga chiqishdi. Musulmonlarning soni ulardan uch barobar kam va ikki otliqdan boshqa suvoriylar yo‘q edi.

Musulmonlar Badr qudug‘i, ya’ni oldimga yetib kelishgach, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam askarlarni mendan uzoq joyga joylashtirishni rag‘bat qildilar. Lekin sahobalardan biri menga yaqinroq bo‘lishni taklif etdi. Chunki musulmonlarga suvdan foydalanish mumkin bo‘lar va qurayshliklarni suvsiz qoldirish imkoniyati tug‘ilardi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu fikrga qo‘shildilar va musulmonlarni atrofimga joylashtirdilar. O’nimda esa suv ichish va tuyalarini sug‘orish uchun bir hovuzcha qurishdi.

Qurayshliklar otliq askarlari bilan shu yerga yetib kelib, musulmonlarning suv atrofida joylashganini ko‘rishdi. Ulardan biri mendan suv icharkan, hovuzchani buzmoqchi bo‘ldi. Shunda Rasulullohning sollallohu alayhi vasallam amakilari Hamza chiqib uni qilichlari bilan chopib tashladilar.

Qadimgi odatlardan biri shu ediki, askarlar to‘qnashishi oldin uchta-uchtadan jangchi chiqib yakkama-yakka urishar edi. Musulmonlardan toiflik uzumzor egasi Utba, uning akasi Shayba va uning o‘g‘li Al-valid chiqishdi. Madinaliklar kofirlar oldiga chiqishganda ularni rad qilishdi. O’ldirish maqsadida makkalik muhojirlarni talab qilishdi. Ularning oldiga Hamza, Ali ibn Tolib va Ubayda ibn Horis chiqishdi. Shu payt Abu Jahl: «Hujum qilinglar, ey Makka ahli», deb baqirdi.

Musulmonlar dushmanlarning hujumini kutib, o‘z joylarida sobit turishardi. Urush qizib ketdi. Abu Bakr (r.a) kofirlarning soni ko‘pligini va qurol-aslahalarining mo‘lligini ko‘rib, xavotirga tushdilar va Rasulullohning Allohdan duo qilib so‘rashlarini iltimos qildilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Allohga duo bilan yolbordilar.

Bir ozdan so‘ng Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Abu Bakr Siddiq va musulmonlarga qarata: «Xursand bo‘linglar! Albatta Allohning yordami musulmonlargadir!», dedilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shu gapni aytayotganlarida musulmonlarning shijoati kuchayib, dushmanlari ustiga qattiq hujum qilishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam kimki shijoat bilan jang qilsa Alloh tiriklarga yordam berishi va shahid ketganlar uchun esa Allohning jannati borligi haqida xabar berdilar.

Musulmonlar o‘limga kuchli iymon va rozi bo‘lgan holda tik borishdi. Vaholanki, kofirlarning soni mingta, ulardan yuztasi otliq edi. Musulmonlar ulardan uch barobar kam bo‘lishiga qaramay, bundan qo‘rqishmasdi. Ularning qurol-yaroqlari ham, urushdagi mahoratlari ham kam edi.

Qurol-yaroq va botil bir tomonda, Iymon, shijoat va haqiqat esa yana bir tomonda edi.

Agar biron-bir kishi bu voqealarni ko‘rganda edi, dahshatga tushardi. Qurayshning obro‘li boy va shijoatli kishilarining ko‘pchiligi o‘lganidan keyin kofirlar qochishga tushdi. O’lganlarning orasida Abu Jahl ham bor edi. Kofirlar musulmonlardan ko‘p talofat ko‘rib, orqaga - Makkaga chekinishdi.

Musulmonlar Madinada g‘alaba bilan, kofirlardan 70 kishini asirga olib qaytishdi. O’zlaridan o‘n to‘rt kishi shahid bo‘lgandi. Bu Allohning mo‘‘jizalaridan biri edi.

Madina ahli g‘oliblarini xursandchilik bilan kutib oldi. Ko‘pchilik mening oldimda kechgan voqea faqatgina Allohning yordami bilan bo‘lishi mumkinligini tushungach, Rasulullohga sollallohu alayhi vasallam iymon keltirishdi.

Musulmonlar asirlarga yaxshi muomala qilishdi. Ular o‘z uylariga qaytib, buning o‘rniga fidya to‘lamoqchi bo‘lishdi. Lekin asirlarning ko‘pchiligi kambag‘al edi. Shunda musulmonlar: «Agar har biringiz musulmonlardan o‘n kishiga o‘qish va yozishni o‘rgatsangiz, uylaringizga qaytishingiz mumkin», deb aytishdi.

Musulmonlarning mening oldimdagi zafarlari birinchi g‘alaba edi. Va bu Islom yo‘lidagi birinchi janglari edi. Mening haqimda Qur’oni karimda zikr etilgan. Men Makka va Madina orasidagi kichik bir quduqman. Menga insonlar faqatgina suv ichish uchungina kelishardi. Mening bir tomonimda qurol-yarog‘ va botillik, ikkinchi tomonimda iymon va haqiqat turar edi. Haqiqat qaror topdi, botillik esa mag‘lub bo‘ldi. Chunki botillik hamisha halok bo‘luvchidir.

9-qissa

Bir tup daraxt bizlarga bay’at va sulh haqida hikoya qilib beradi

Arab jazirasida dov-daraxt kam. Men ana shu daraxtlarning biriman. Mening ostimda tarixda qoladigan bir voqea bo‘lgan. Bir kuni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘zlari tomonga urushish uchun kelayotgan kofirlarning xabarini bilish uchun chiqdilar. Yo‘lda daraxtni ko‘rib, uning soyasida dam olishga qaror qildilar. Bexos kofirlardan biri qilichini yalang‘ochlab Rasulullohning sollallohu alayhi vasallam oldilariga keldi-da: «Seni hozir, mening qo‘limdan kim asray oladi? -deb so‘radi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hech bir tushkunlikka tushmasdan, bamaylixotir javob berdilar: «Alloh!»

Haligi odam hayajonlanib, qo‘rquvdan, titray boshladi va qilichi qo‘lidan tushdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qilichni olib, xuddi o‘sha savolni uning o‘ziga berdilar: «Seni hozir mening qo‘limdan kim asray oladi?»

Bu savolga nima javob berishni bilmay, uning qo‘rquvi yanada oshib ketdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uni afv etdilar.

Ammo mening qissam Qur’oni karimda zikr qilinganligi bilan faxrlidir. Men haqimdagi zikr tarixda va musulmonlar orasida abadiy qoldi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Usmon ibn Affonni qurayshliklarga elchi qilib, musulmonlar Ka’bani ziyorat etmoqchi ekanliklari xabarini yetkazishni aytdi. Musulmonlar orasida kofirlar hazrati Usmonni o‘ldirishdi», degan gap tarqaldi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularga qarshi urush ochishga qaror qildilar va musulmonlarni urushga bay’at (ahdlashuv) uchun chaqirdilar. Bay’at mening ostimda bo‘lib o‘tdi. Bay’at va men haqimda quyidagi oyati karima nozil bo‘ldi:«Batahqiq, Alloh senga daraxt ostida bay’at qilgan musulmonlardan rozidir».