Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло сз Каломида:
«... Ва айримларингиз айримларни ғийбат килмасин! Сизлардан бирон киши сзининг слган биродарининг гсштини ейишни схши ксрурми?! Ана ёмон ксрдингизми?! (Бас, гуноҳи бундан-да ортиқроқ бслган ғийбатни ҳам ёмон ксринг)! Аллоҳдан ксрқинг! Албатта, Аллоҳ тавбаларни Қабул қилгувчи, Меҳрибондир». (Ҳужурот сураси:12- ост)
Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи васаллам ғийбатнинг таърифини ссраб дедилар:
«Ғийбат нима сзи? Биласизларми? Саҳобалар:
- Аллоҳ ва унинг расули билувчирок, — дейишди.
- (Ғийбат бу) биродарингизнинг сзи ёмон ксрадиган бир "œайб"ини айтмоғингиздир. Ссрадиларки:
- Агар биродаримда мен айтган "œайб" (ҳақиқатда ҳам) бор бслса-чи?
- Агар биродарингда сен айтган "œайб" бор бслса - уни ғийбат килибсан, агар бор бслмаса бсҳтон қилибсан».
Оиша онамиз розисллоҳу анҳо айтадилар: «Бизникига бир аёл кирди. Қайтиб чиқиб кетаётганида, қслим билан унинг паканалигига ишора қилдим. Шунда Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам уни ғийбат қилдинг, дедилар».
Муоз ибн Жабал айтади: «Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг олдиларида бир киши хусусида ссзланиб, у нақадар ожиз, дейилди. Шунда Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам "œбиродарингизни ғийбат қилдинглар″, - дедилар. Саҳобалар айтдиларки: "œА А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам, биз унда бор нарсани айтдик-ку!", "œУнда бслмаган нарсани айтганларингда унга бсҳтон қилган бслар сдинглар", - дедилар.
***
Суфён ибн Ҳусайн айтади: "œИлёс ибн Муовиснинг олдида стирган сдим, бир киши стиб колди. Мен уни камситадиган бир гап айтдим. Шунда у:"Жим бсл", деди. Кейин менга Илёс ибн Муовис шундай деди:
- А умга карши уруш қилганмисан?
- Йсқ.
- Мсғул-татарларга карши уруш қилганмисан?
- Йсқ.
- Сендан руму-мсғуллар саломат бслибди-ю, мусулмон биродаринг саломат бслмабти-да".
Шундан кейин бу ишни қайтиб қилмадим″.
Яхё ибн Муоз айтади:
«Мсъминнинг сендан оладиган насибаси учта бслсин. Унга фойда бермасанг зарар ҳам қилма, уни хурсанд қилолмасанг ғамга ҳам солма, мақтай олмасанг ёмонлама ҳам».
Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳга, сизни фалончи ғийбат қилди, дейишса, унга бир товоқ хурмо ҳадс қилибди. Ҳалиги одам келиб, мен сизни ғийбат қилсам, сиз менга ҳадс берасизми? - дебди. Шунда Ҳасан Басрий раҳматуллох алайҳ: «Барча схши амалларингни савобини ҳадс қилган скансан, шунга сраша муомала килиб қсйишни ҳоҳладим», деган сканлар.
Абдуллох ибн Муборак шундай деган сканлар: «Агар бировни ғийбат қилмоқчи бслсам, аввало ота-онамни ғийбат килардим. Чунки, менинг схши амалларим савобига сшалар ҳаклироқ».
***
Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам:
«Биласизларми? Хонавайрон, қарздор-муфлис ким?, - деб ссрадилар.
Саҳобалар:
- Биз пули ҳам, нарсаси ҳам йсқ одамни хонавайрон муфлис одам деймиз, - дейишди.
Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам:
- Умматимнинг хонавайрон муфлиси шундай кимсадирки, у Қиёмат кунига намози, рсзаси, закоти билан келур. Айни пайтда бир одамни ҳақорат килган, бировнинг молини еган, сна бировни ноҳақ қонини тсккан, сна бировни сса урган бслади. Бу кимсаларга унинг схши амалларининг савобидан берилур. Қарзини тслаб бслмай туриб, схшиликларининг савоби тугаб колса, уларнинг хатоларидан олиниб унинг устига юкланур. Кейин сзи дсзахга ташланур, - дедилар». (Имом Муслим ривости).
Анас ибн Моликдан ривост:
Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар:
«Мени меърожга олиб чиқилганида бир қавмнинг олдидан стдим. Уларнинг мисдан тирноқлари бслиб, юзларини ва кскракларини тирнар сдилар.″Ай Жаброил, булар кимлар?″, — деб ссраган сдим. У зот: ″Одамларни гсштларини ейдиган ва обрсларини тскадиган кимсалар″, — деб жавоб бердилар».
