65/6. Abu Hurayradan roziyallohu anhu rivoyat qilinadi. Bu zot Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan quyidagi hikoyani eshitdilar: «Bani Isroilda uch nafar kishi bor edi. Biri pes, biri kal va biri ko‘r edi. Alloh taolo ularni sinamoqchi bo‘lib, bir farishtani odam suratida yubordi. Farishta pesni oldiga borib: «Qaysi narsa senga mahbubroq?» dedi. Pes: «Chiroyli rang, chiroyli teri va kishilar jirkanayotgan mana bu narsaning ketishini yaxshi ko‘raman», deganida, farishta unga qo‘lini surtdi. Bas, undan jirkanch narsa ketib, chiroyli rang berildi. Farishta: «Senga qaysi boylik yaxshi?» deganida, «Tuya yoki mol», (roviy shak qildilar) dedi. Unga bo‘g‘oz tuya berildi. Farishta: «Senga Alloh bunda baraka bersin», dedi.
Farishta kalning oldiga kelib: «Qaysi narsa senga mahbubroq?» dedi. Kal: «Chiroyli soch va mendan mana bu kishilar jirkanayotgan narsaning ketishini yaxshi ko‘raman», dedi. Farishta unga qo‘lini surtdi. Bas, undan jirkanch narsa ketib, chiroyli soch berildi. Farishta: «Senga qaysi boylik mahbubroq?» deganida, u kishi: «Mol», dedi. Unga bo‘g‘oz sigir berildi. Farishta: «Alloh senga bunda baraka bersin», dedi.
So‘ngra farishta ko‘rning oldiga borib: «Senga qaysi narsa mahbubroq?» dedi. Ko‘r: «Alloh menga ko‘zimni qaytarib bersa va kishilarni ko‘rsam», dedi. Farishta unga qo‘lini surtdi. Bas, Alloh taolo unga ko‘zini qaytarib berdi. Farishta: «Senga qaysi boylik mahbubroq?» deganida, u kishi: «Sovliq qo‘y», dedi.
Ularga berilgan hamma jonivorlar bolaladi. Birinchisida bir vodiy tuya, ikkinchisida bir vodiy mol, uchinchisida bir vodiy qo‘y bo‘ldi. Keyin farishta avvalgi surati va hay’atida kelib: «Bechora kishiman. Safarim zaxiralari tugab qoldi. Bugun (vatanimga) yetmoqligimning iloji yo‘q. Faqatgina Allohning karami, so‘ngra sening yordaming bilangina yetib olaman. Shuning uchun sendan chiroyli rang, chiroyli teri va boylik bergan Alloh hurmati bir dona tuya so‘rayman. Men bu safarimda u tuya bilan (vatanimga) yetib olaman», deganida, haligi pes: «Beriladigan haqlar ko‘pdir», dedi. Farishta: «Men seni go‘yoki (avval) ko‘rgandekman. Sen kishilar jirkanadigan pes bo‘lmaganmiding? (Keyin) Alloh senga boylik bermaganmidi?» deganida, haligi pes: «Katta bobolardan bu boylikni meros qilib oldim», dedi. Farishta: «Agar yolg‘onchi bo‘lsang, Alloh seni avvalgi holatingga qaytarib qo‘ysinmi?!» dedi.
So‘ngra avvalgi surati va hay’atida kalning oldiga bordi. Unga ham pesga aytgan narsalarni aytganida, kal ham pes javob qilgan narsalarni aytdi. Farishta: «Agar yolg‘onchi bo‘lsang, Alloh seni avvalgi holatingga qaytarib qo‘ysinmi?!» dedi.
So‘ngra u avvalgi surati va hay’atida ko‘rning oldiga bordi. Va: «Men musofir bechora kishiman. Safarim vositalari tugab qoldi. Men bugun (vatanimga) yetmoqligimning iloji yo‘q. Faqatgina Allohning karami, so‘ngra sening yordaming bilangina yetib olaman. Shuning uchun sendan ko‘zingni qaytarib bergan Alloh hurmati bir dona qo‘y so‘rayman. Men bu safarimda u qo‘y bilan (vatanimga) yetib olaman», deganida, haligi ko‘r kishi: «Haqiqatda men ko‘r edim. Alloh menga ko‘zimni qaytib berdi. Sen bu qo‘ydan xohlaganingni olib, xohlaganingni tark qil. Allohga qasamki, Alloh taolo yo‘lida bugun birorta narsa olsang, qiyinchilikka qo‘ymayman», dedi. Shunda farishta: «Molingni o‘zing ol. Sizlar imtihon qilindingizlar. Bas, Alloh sendan rozi bo‘lib, ikki og‘ayningdan g‘azablandi», deb aytdi». Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.