1461/5. Barro ibn Ozibdan (r.a.) rivoyat qilinadi: «Rasululloh alayhissalom menga: «Agar to‘shagingga kelsang, namozga tahorat qilganingdek tahorat ol, so‘ng o‘ng tomoningga yonboshlab «Allohumma aslamtu nafsiy ilayka va vajjahtu vajhiy ilayka va favvaztu amriy ilayka va alja`tu zohriy ilayk, rog‘batan va rohbatan ilayk, la malja`a va la manja minka illa ilayk, amantu bikitabikallaziy anzalta va nabiyyikallaziy arsalta», deb ayt. Bu narsalarni o‘qib yotib o‘sha kechasi vafot etsang, Islom fitratida o‘lasan. Yotishdan oldin oxirgi aytadiganing shu bo‘lsin», dedilar». (Ma’nosi: «Allohim, nafsimni Senga taslim etdim. Yuzimni Senga qaratdim. Ishimni Senga topshirdim. Sening ne’matingga rag‘bat qilib, g‘azabingdan qo‘rqib, Senga suyandim. Sendan boshqa qochadiganim ham, najot topadiganim ham yo‘q. Nozil qilgan kitoblaringga va yuborgan payg‘ambarlaringga iymon keltirdim».) Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

1462/6. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) to‘shaklariga yotadigan bo‘lsalar: «Alhamdu lillahillaziy at’amana va saqona va kafana va avana fakam mimman la kafiya lahu va la mu`viy», deb aytar edilar. (Ma’nosi: «Bizni yedirgan, ichirgan, kifoya qilgan va boshpana bergan Allohga hamd bo‘lsin. Qanchadan-qancha kishilarning saqlaguvchisi va boshpana berguvchisi yo‘q».) Imom Muslim rivoyati.

1463/7. Huzayfadan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) yotishni xohlasalar, o‘ng qo‘llarini chakkalarining tagiga qo‘yib: «Allohumma qiniy ‘azabaka yavma tab’asu ‘ibadak», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Allohim, bandalaringni qayta tiriltiradigan Kundagi azobingdan saqla».) Imom Termiziy rivoyati.

Abu Dovud ham Hafsa onamizdan xuddi shu ma’nodagi hadisni rivoyat qilib «uch marta», degan so‘zni qo‘shib qo‘ydilar.

DUOLAR KITOBI

250-bob
Duolar fazilati haqida

Alloh taolo:
«Parvardigorlaringiz: «Menga duo-iltijo qilinglar. Men sizlarga (qilgan duolaringizni) mustajob qilurman» (o‘ofir surasi, 60-oyat);

«Parvardigoringizga tazarru bilan ichingizda (maxfiy) duo-iltijo qilingiz! Zotan, u haddan oshuvchi kimsalarni (ya’ni, el ko‘ziga ko‘rsatish uchun riyokorlik qiluvchilarni) sevmas» (A’rof surasi, 55-oyat);

«Bandalarim sizdan (Ey Muhammad) Men haqqimda so‘rasalar, Men (ularga) yaqinman. Menga duo qilgan paytlarida duogo‘ylarning duosini ijobat qilaman» (Baqara surasi, 186-oyat);

«Yoki muztar-nochor odam duo-iltijo qilgan vaqtida (duosini) ijobat qiladigan Zot... » (Naml surasi, 62-oyat) deb aytgan.

1464/1. Nu’mon ibn Bashirdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Duo - ibodatdir», dedilar. Abu Dovud va Termiziy rivoyatlari.

1465/2. Oishadan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) ko‘p narsalarni o‘zida qamrovchi duolarni yaxshi ko‘rardilar. Va bundan boshqasini tark qilardilar. Abu Dovud rivoyati.

1466/3. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasulullohning (s.a.v.) ko‘p (qilib yuradigan) duolari «Allohumma atina fid-dunya hasanatav vafil axirati hasanatav vaqina azaban-nar» edi. (Ma’nosi: «Parvardigoro, bizga bu dunyoda ham yaxshilik ato qilgin, oxiratda ham yaxshilik ato qilgin va bizni do‘zax azobidan asragin».) Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

Muslimning rivoyatlarida shunday ziyoda qilingan: «Agar Anas (r.a.) iltijo qilmoqni xohlasalar, mana shuni aytardilar. Agar duo qilishni xohlasalar ham, mana shuni aytardilar».

1467/4. Ibn Mas’uddan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Allohumma inniy as‘alukal huda vattuqo val ‘afofa val g‘ina», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Allohim, Sendan hidoyat, taqvo, iffat va boylik so‘rayman».) Imom Muslim rivoyati.

1468/5. Toriq ibn Ushamdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Agar (biror) kishi Islomga kiradigan bo‘lsa, Rasululloh (s.a.v.) unga namoz o‘rgatardilar. So‘ngra mana bu kalimalar ila duo qilmoqni buyurardilar: «Allohumma ig‘fir liy varhamniy vahdiniy va ofiniy varzuqniy». (Ma’nosi: «Allohim, meni mag‘firat qil, rahm ayla, hidoyat qil, ofiyat etib rizqlantirgin».) Imom Muslim rivoyati.

Imom Muslimning Toriqdan (r.a.) qilgan boshqa bir rivoyatida keltirilishicha, Rasululloh (s.a.v.) huzurlariga bir kishi kelib: «Ey Rasululloh, Rabbimdan so‘ragan paytimda qanday qilib aytaman?» deganida, u zot: «(Unda): «Allohumma ig‘fir liy varhamniy, va ofiniy varzuqniy», deb aytgin. Chunki mana shu kalimalar dunyoing va oxiratingni jamlovchidir», dedilar. (Ma’nosi: «Allohim, meni mag‘firat qil, menga rahm et, meni ofiyatda qil va rizqlantir».)

1469/6. Abdulloh ibn Amr ibn Ossdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Allohumma ya musarrifal qulub sarrif qulubana ‘ala to’atika», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Ey qalblarni burib qo‘yuvchi Allohim, qalbimizni toatingga burib qo‘ygin».) Imom Muslim rivoyati.

1470/7. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Alloh nomi bilan mashaqqatli balodan, baxtsizlikning eng past darajasidan, qazo (qadar)ning yomonidan va dushmanning ichqoraligidan panoh tilanglar», deb aytdilar, ya’ni «(Sizlar): «A’uzu billahi min jahdil balo va darakish shaqoi va su‘il qazo va shamotatil a’doi», deb duo qilinglar», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

1471/8. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Allohumma aslih liy dinillaziy huva ‘ismatu amriy, va aslih liy dunyayallatiy fiyha ma’ashiy va aslih liy oxiratillatiy fiyha ma’adiy, vaj’alil hayota ziyodatan liy fiy kulli xayrin vaj’alil mavta rohatan liy min kulli sharrin», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Allohim, ishlarimni saqlovchi dinimni isloh qil. Yashaydiganim dunyoimni isloh et. Qaytishim unga bo‘lgan oxiratimni isloh qil. Har bir yaxshilikda hayotimni ziyoda qil. Va har bir yomonlikda o‘limni rohat qil».) Imom Muslim rivoyati.

1472/9. Alidan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «(Sen): «Allohummahdiniy va saddidniy» («Allohim, meni hidoyat et va sobitqadamlikda qil»), deb ayt», dedilar.

Boshqa bir rivoyatda «Allohumma inniy as‘alukal huda vassadoda» bo‘lib kelgan. (Ma’nosi: «Allohim, men Sendan hidoyatni va sobitqadamlikni so‘rayman».) Imom Muslim rivoyati.

1473/10. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Allohumma inniy a’uzu bika minal ‘ajzi val kasali val jubni val harami val buxli va a’uzu bika min ‘azobil qabri va a’uzu bika min fitnatil mahya val mamoti», (boshqa rivoyatda) «Va zila’iddayni va g‘alabatir rijal», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Allohim, Sening noming bilan ojizlikdan, dangasalikdan, qo‘rqoqlikdan, munkillab qariya bo‘lishdan, baxillikdan, qabr azobidan, tirik va o‘liklar fitnasidan hamda qarz yukidan va kishilarning g‘olib kelishidan panoh tilayman».) Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

1474/11. Abdulloh ibn Amr ibn Ossdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Abu Bakr Siddiq (r.a.) Rasulullohga S: «Menga bir duo o‘rgatingki, u bilan namozimda iltijo qilayin», deganlarida, Rasululloh (s.a.v.): «(Sen): «Allohumma inniy zolamtu nafsiy zulman kasiyron vala yag‘firuz zunuba illa anta fag‘firliy mag‘firatan min ‘indika, varhamniy innaka antal g‘ofurur rohiym», deb ayt», dedilar. (Ma’nosi: «Allohim, men nafsimga ko‘p zulm qildim. Gunohlarni Sendan boshqasi kechira olmaydi. O’zingning huzuringdan bo‘lgan mag‘firat ila meni kechirgin. Va menga rahm qilgin, albatta Sen kechirguvchi, rahmli Zotsan».) Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

1475/12. Abu Musodan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) bu duo bilan iltijo qilardilar: «Allohumma ig‘firliy xatiy‘atiy va jahliy va isrofiy fiy amriy vama anta a’lamu bihi minniy, Allohumma ig‘fir liy jiddiy va hazliy va xatoiy va ‘amdiy va kullu zalika ‘indiy, Allohumma ig‘firliy ma qoddamtu vama axxartu vama asrartu vama a’lantu vama anta a’lamu bihi minniy, antal muqaddimu va antal muaxxiru va anta ‘ala kulli shay‘in qodir». (Ma’nosi: «Allohim, xatolarimni, johilligimni, ishdagi isroflarimni kechirgin. Sen uni mendan ko‘ra biluvchiroqsan. Allohim, jiddiyligimni, hazilimni, xatoimni, qasdimni va mening huzurimdagi barchasini kechirgin. Allohim, oldingi qilgan gunohlarimni, keyingilarini, yashirin qilganlarimni, ochiqcha qilganlarimni kechirgin. Sen uni mendan ko‘ra biluvchiroqsan. Sen avvalgi-yu oxirgisan. Sen har bir narsaga qodirsan».) Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

1476/13. Oishadan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) duolarida «Allohumma inniy a’uzu bika min sharri ma ‘amiltu va min sharri ma lam a’mal», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Allohim, men Sendan amal qilgan va amal qilmagan narsalarimning yomonidan panoh tilayman».) Imom Muslim rivoyati.

1477/14. Ibn Umardan (r.a.) rivoyat qilinadi. Quyidagilar ham Rasululloh (s.a.v.) duolaridan edi: «Allohumma inniy a’uzu bika min zavoli ni’matika va tahavvuli ‘ofiyatika va fuj‘ati niqmatika va jamiy’i saxatika». (Ma’nosi: «Allohim, bergan ne’mating zavol bo‘lishidan, bergan ofiyating o‘zgarib ketishdan, to‘satdan keluvchi o‘chingdan va jamiki g‘azabingdan panoh tilayman».) Imom Muslim rivoyati.

1478/15. Zayd ibn Arqamdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Allohumma inniy a’uzu bika minal ‘ajzi val kasali val buxli val harami va ‘azabil qobri, Allohumma ati nafsiy taqvoha va zakkiha anta xayru man zakaha anta valiyyuho va mavlaha, Allohumma inniy a’uzu bika min ‘ilmin la yanfahu va min qolbin la yaxsha’u vamin nafsin la tashba’u va min da’vatin la yustajobu laha», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Allohim, Sening noming ila ojizlikdan, dangasalikdan, baxillikdan, qarilikdan, qabr azobidan panoh tilayman. Allohim, nafsimning taqvosini bergin, uni poklagin va Sen poklovchilarning yaxshisisan. Sen do‘st va xojasan. Allohim, Sening noming ila foyda bermaydigan ilmdan, qo‘rqmaydigan qalbdan, to‘ymaydigan nafsdan va ijobat qilinmaydigan duodan panoh tilayman».) Imom Muslim rivoyati.

1479/16. Ibn Abbosdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Allohumma laka aslamtu va bika amantu va ‘alayka tavakkaltu va ilayka anabtu va bika xosamtu va ilayka hokamtu fag‘firliy ma qoddamtu va ma axxortu va ma asrartu vama ‘alantu antal muqaddimu va antal muaxxiru la ilaha illa anta» (ba’zi rivoyatda «va la havla va la quvvata illa billah» ziyoda qilingan), deb aytardilar. (Ma’nosi: «Allohim, Senga bo‘ysundim, Senga iymon keltirdim, Senga tavakkal qildim. Barcha ishlarimda Senga qaytdim. Sening noming ila xusumatlashdim. (Ya’ni, Sening noming ila urushdim). Muhokama etish uchun Sening huzuringga qaytaman. Oldingi-yu keyingi va maxfiy-u oshkora gunohlarimni kechirgin. Sen eng avvalgi va eng oxirgidirsan. Sendan boshqa iloh yo‘q (Allohdan boshqa biror o‘zgartiruvchi ham, quvvat ham yo‘q)dir.) Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

1480/17. Oishadan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) mana bu kalimalar bilan duo qilardilar: «Allohumma inniy a’uzu bika min fitnatin nari va ‘azobin nar va min sharril g‘ina val faqri». (Ma’nosi: «Allohim, do‘zax fitnasidan, do‘zax azobidan, boylik va kambag‘allik yomonliklaridan Sening noming ila panoh tilayman».) Abu Dovud va Termiziy rivoyatlari. Bu Abu Dovud lafzidir.

1481/18. Ziyod ibn Iloqa amakilari Qutba ibn Molikdan (r.a.) qilgan rivoyatlarida aytilishicha, Rasululloh (s.a.v.) «Allohumma inniy a’uzu bika min munkarotil axloqi val a’moli val‘ahva», deb aytardilar. (Ma’nosi: «Allohim, xulqlarning, amallarning, xohish-istaklarning bema’nisidan Sening noming ila panoh tilayman».) Imom Termiziy rivoyati.