Musulmon kishining kofir deyish  ( 8466 marta o'qilgan) Chop etish

1 2 B


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:23:05



КОФИА ЛИК XАKИДА ФАТВО БЕА ИШ 


 
...Асримизнинг динда g’улувга кетиш оqибатида долзарб масаласига айланган муаммолардан бири мусулмонларни кофир деб фатво чиqаришнинг кспайганидир. Бу масала кейин чиqqан масалалардандир. А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассаломнинг ваqтларида бирор кишини кофир деб hукм чиqарилганини hеч ким бслмайди. Чунки, А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассаломнинг сзлари мусулмонларни бу ишдан qаттиq qайтарар сдилар...
Анас розисллоhу анhудан ривост qилинади: «Лайg’амбар саллоллоhу алайhи васаллам: «Уч нарса иймоннинг аслидир; «Лаа илаhа иллаллоhу» деган кимсага тегмаслик: Гуноhи туфайли уни кофирга чиqармаймиз. Амали туфайли уни Исломдан чиqармаймиз», дедилар». Абу Довуд ривост qилган.
Лайg’амбаримиз саллоллоhу алайhи васаллам: «Уч нарса иймоннинг аслидандир», демоqдалар.
Бу масалани баён qилишнинг снг кучли усулларидан биридир. Аввал баён стиладиган нарсаларнинг ададини, аhамистини айтиб, кейин бирин кетин улар васф qилинади. Демак, биз срганадиган нарсаларнинг адади учта. Улар снг муhим нарсалар, чунки иймоннинг аслидан hисобланадилар. Мусулмон киши учун дунёда иймондан муhимроq нарса йсq. Иймоннинг асли сса муhимнинг муhимидир.
1. «Лаа илаhа иллаллоhу», деган кимсага тегмаслик».
Яъни, калимаи шаhодатни айтиб, сзини мусулмонлигини билдириб турган кишига тегмаслик, унинг жонига, молига зарар етказмаслик зарур. Зоhирида мусулмон бслиб ксриниб, Исломнинг зоhирий амалларини qилаётганлар билан мусулмонча муомала qилинаверади. Кишиларнинг ички сирлари ва hисоб китоблари Аллоhнинг Ўзига hавола!
«Гуноhи туфайли уни кофирга чиqармаймиз».
Яъни, «Лаа илаhа иллаллоhу»ни айтиб, зоhирида мусулмон бслиб ксринган одамни qилган гуноh иши туфайли кофирга чиqармаймиз. У кофир смас, осий мсмин бслади.
«Амали туфайли уни Исломдан чиqармаймиз».
Яъни, калимаи тавhидни айтиб, Исломни зоhиридан ксрсатиб турган одамни амали туфайли Ислом дини, Ислом миллатидан чиqармаймиз. Бундай одамларга амалига сраша таъйин qилинган шаръий жазо берилади. А­ътиqоди бузилмаса, Исломдан чиqqан hисобланмайди. Умумий qоида—шу!
Аммо кейинчалик бслиб стган hодисаларга назар солсак, Лайg’амбаримиз саллоллоhу алайhи васаллам нима учун бу масалага алоhида сътибор бериб, уни иймоннинг аслидан, деб атаётганларини тслиqроq тушуниб оламиз. Кейинроq айни шу Лайg’амбаримиз «qилмаймиз», деб айтган нарсани qиладиганлар чиqди. Баъзи фирqалар мсмин кишини qилган гуноhи туфайли кофирга чиqаришга киришдилар. Мусулмон одамни qилган ёмон амали сабабидан Исломдан чиqаришни авж олдирдилар.
Бу ишга биринчи бслиб журъат стганлар «Хавориж» фирqаси бслди. Улар, «мсъмин киши гуноh иш qилса, кофирга айланади», «Амон амал qилган мусулмон, Исломдан чиqади», дедилар.
Бора-бора «Хавориж»ларнинг qиладиган иши мусулмонларни кофирга чиqаришдан бошqа бслмай qолди. Уларнинг бу ашаддий мавqифлари qирg’ин барот урушларга, мусулмонларнинг беhисоб qонлари тскилишига олиб келди. А­нг ёмони, аqийда бобида кераксиз ихтилофлар авж олди.

Qayd etilgan


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:24:13

Аатижада аqийда пойдевори дарз кетди. Фаqат Аhли сунна ва жамоа мазhаби уламолари жасорати ва улкан меhнати свазига бу дарз qайтадан тсg’риланди.
Кейинги пайтларда hам, hар даврнинг сз «Хавориж»лари чиqиб турибди. Бизнинг асримизда hам, «Лаа илаhа иллаллоh»га мансуб кишилар ичида, калимаи тавhид аhлини, аhли qиблани кофирга чиqарувчилар оз смас.
Замонамиз «Хавориж»лари hам, qадимги мазhабдошларидан срнак олиб, уларга сусниб иш ксрадилар. Буларнинг hам, стмишдаги маслакдошлари каби мусулмонлардан бошqалар билан асло ишлари йсq.
Замонамиз «Хавориж»лари hам, иложи борича кспроq мусулмонни кофирга чиqаришни сзларининг бош вазифалари деб биладилар. Уламоларимиз хаворижларчалик Исломга катта зарар етказган куч йсqлигини таъкидлайдилар.
Минг афсуслар бслсинким, тарихдаги бу нохуш hолат биз сшаб турган замонда hам такрорланди. G’улувга кетган тоифалар аста-секин мусулмонларни кофирга чиqариш ишини такрорладилар. Улар аввал hокимсдагиларни, кейин сзларига очиq qарши чиqqанларни кофирга чиqардилар.
Бора —бора уларнинг доираларида hозирда мусулмонман деб юрганларнинг учдан иккиси мушрик ва кофир дейдиган гаплар тарqалди. Кейинроq бу нисбат сна юqорилаб борди.
Тирикларни кофирга чиqариб бслганларидан кейин слганларга осилишни бошладилар. Ўтган уламоларимизнинг китобларини титкилаб сзларига ёqмайдиган гапларни топиб уларни hам кофирга чиqаришни бошладилар. Охири бориб аhли сунна ва жамоа мазhабининг икки имомлари Ашъарий ва Ал-Мотуридий раhматуллоhи алайhимолар hам буларнинг дастидан четда qолмадилар.
Ва ниhост, мазкур «фатвочилар»нинг шогиридлари устозларини кофирлиги hаqида фатво чиqаришга етишди.
Бу масаланинг ста хатарли сканини англаб етиш учун куфрнинг маъносини, таърифини ва унга боg’лиq шаръий hукмларни бир оз бслсада тушуниб етиш керак.

Qayd etilgan


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:25:05

ХАВОА ИЖЛАА  ВА ДИАДАА ОТИЛИБ ЧИQУВЧИЛАА  ХАQИДА

 Абу Саъид разисллоhу анhудан ривост qилинади: «Али ибн Абу Толиб Ямандан А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассаломга тупроg’идан тозаланмаган ёмби тиллони qарз ила ошланган терига солиб юборди. Бас, у зот уни тсрт киши; Усйна ибн Бадр, ал-Аqраъ ибн Hобис, Зайд ал-Хойл ва Алqама ибн Улоса орасида таqсимладилар. Шунда у зотнинг саhобаларидан бир киши «Улардан ксра бунга биз hаqли сдик», деди.
Бас, бу Лайg’амбаримиз саллалоhу алайhи васаломга етди ва: «Менга ишонмайсизларми?! Hолбуки, мен осмондаги зотнинг ишончлисиман. Менга сртаю кеч осмоннинг хабари келиб туради», дедилар.
Шунда ксзлари ичига кирган, икки сноg’и бсртиб чиqqан, дснгпешона, серсоqол, таqирбош ва иштонини шимариб олган бир киши срнидан туриб:
«А­й Аллоhнинг А асули Аллоhдан qсрqинг!» деди.
«Шсринг qурсин! Мен ер аhлининг Аллоhдан qсрqишга снг hаqлиси мен смасмани?!» дедилар.
Сснгра hалиги киши ортига qайтиб кетди. Шунда Холид ибн Валид:
«А­й Аллоhнинг А асули Унинг бсйнига зарба берайми?» деди.
«Йсq. А­hтимол у намоз сqир», дедилар.
«Qанчадан qанча намозхон тили билан дилида йсq нарсани айтади», деди Холид.
Шунда А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассалом: «Албатта, мен одамларнинг qалбини тешиб ксришга hам, qоринларини ёриб ксришга hам амр qилинмаганман», дедилар.
Сснгра у зот кетиб бораётган hалиги кишининг ортидан назар солиб туриб:
«Мана шунинг жинсидан бслган бир qавмлар чиqади. Улар Аллоhнинг китобини ксп тиловат qиладилар. Аммо у уларнинг бсg’изларидан нарига стмайди. Улар диндан худди сq камондан чиqqандек чиqадилар. Агар уларни топсам, албатта, Самуд qавмидек qатл qилардим», дедилар».
Ушбу hадиси шарифда кейинчалик чиqиб, динда g’улувга кетиб мусулмонлар орасида фитна чиqарадиган тоифа аъзоларининг баъзи ксринишлари, сифатлари ва ишлари hаqида маълумотлар келмоqда.
«Шунда ксзлари ичига кирган, икки сноg’и бсртиб чиqqан, дснгпешона, серсоqол, таqирбош ва иштонини шимариб олган бир киши срнидан туриб: «А­й Аллоhнинг А асули Аллоhдан qсрqинг!» деди».
Уларнинг ксзга ксринган сифатларидан бири мусулмон йслбошчилар, уламо ва фузалоларга нисбатан беhурмат бслиш ва сзларининг ёлg’он даъволари билан уларнинг обрссини тскишга hаракат qилиш бслади.
Ушбу ривостда зикри келаётган номосндалари hам А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассаломни Аллоh таолодан qсрqмасликда, адолат qилмасликда айбламоqдалар. А­ътибор беринг-а! Бир бетайин нобокор А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассаломни айбламоqда! Унинг издошлари hам Лайg’амбаримиз саллалоhу алайhи васаломнинг меросхсрлари уламоларга нисбатан шундоq муомалада бсладилар.
«Улар Аллоhнинг китобини ксп тиловат qиладилар».
Буни hам бировлардан ажраб туриш учун qиладилар. Чин qалбдан Аллоh таоло учун qилмайдилар. Тиловатни qиладилар.
«Аммо у уларнинг бсg’изларидан нарига стмайди».
Qалбларига етиб бормайди. Уни англаб етиш ва онгларига сингдиришга уринмайдилар hам. Шунинг учун
«Улар диндан худди сq камондан чиqqандек чиqадилар».
Бир оз сабаб топилса бслди. Тезда соqолни qирдириб, кийимни сзгартиб hеч нарсани ксрмагандек бслиб тураверадилар.
«Агар уларни топсам, албатта, Самуд qавмидек qатл qилардим».
Чунки улар qаерда бслсалар hам фитна чиqарадилар ва мусулмонларга катта зарарлар етказадилар.
Яна сша кишидан ривост qилинади: «Али Яманда турганида ёмби тиллони тупроg’и билан А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассаломга юборди. Бас, у зот уни тсрт киши; Усйна, ал-Аqраъ, Зайд ал-Хойл ва алqамалар орасида таqсим qилдилар. Бунда qурайшликлар g’азабландилар ва: «Аажднинг катталарига бериб бизни тарк qиладими?!» дейишди.

Qayd etilgan


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:25:58

Шунда А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассалом: «Албатта, мени буни уларни улфат qилиш учун qилдим», дедилар.
Кейин бир серсоqол, икки ёноg’ бсртиб чиqqан, ксзлари иичига кирган, пешонасин дснг ва сочи qирилган киши келиб: «Аллоhдан qсрq! А­й Муhаммад!» деди.
«Агар мен осийлик qилсам, Аллоhга ким итоат qилади?! У зот мени ер аhлига ишонадию, сизлар менга ишонмайсизларми?!» дедилар.
Сснгра hалиги одам орqасига qараб кетди. qавмдан бири уни qатл qилишга изн ссради. Шунда А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассалом: «Манашунинг жинсидан бслган бир qавмлар чиqади. Улар Аллоhнинг китобини ксп тиловат qиладилар. Аммо у уларнинг бсg’изларидан нарига стмайди. Улар аhли Исломни qатл qиладилар ва аhли бутларни тарк qиладилар. Улар Исломдан худди сq камондан чиqqандек чиqадилар. Агар уларни топсам, албатта, Од qавмидек qатл qилардим», дедилар». Икки шайх ва Термизий ривост qилган.
Бу ривост сзидан олдингисини тслдириб ва унга бир оз равшанлик киритмоqда.
«Улар аhли Исломни qатл qиладилар ва аhли бутларни тарк qиладилар».
Мусулмонлар орасида фитна чиqарган ва чиqараётган тоифаларнинг hолига ва тарихига диqqат билан назар соладиган бслсак, бу улкан hаqиqат сqqол номоён бслади. Улар доимо аhли Исломга осиладилар. Бошqалар билан ишлари бслмайди. Балки баъзи бир hолатларда улар мусулмонмаслар билан hамкорлик qиладилар.
Яна сша кишидан ривост qилинади: «Биз Лайg’амбаримиз саллалоhу алайhи васалом билан бирга сдик. У зот мол таqсимлаётган сдилар. У зотнинг hузурларига Зулхувайсира келди. У Бани Тамимлик бир одам сди. Бас, у: «А­й Аллоhнинг А асули Адолат qилинг!» деди.
Шунда А асулуллоh саллаллоhу алайhи вассалом: «Шсринг qурсин! Мен адолат qилмасам, ким адолат qилади?! Агар адолат qилмасам, ноумид бслибман, хусронга учрабман!» дедилар.
Бас, Умар ибн Хаттоб: «А­й Аллоhнинг А асули Менга изн беринг. Унинг бсйнига зарба берай!» деди.
«Уни тек qсй. Албатта, унинг шерклари бордир. Сизлардан бирингиз уларнинг намози олдида сзининг намозини, рсзаси олдида сзининг рсзасини hаqир санайди. Улар Qуръон qироат qилурлар. Аммо бсg’изларидан нарига стмас. Исломдан камондан сq чиqqандек чиqурлар. Ўqнинг учига назар qилинса, ундан hеч нарса топилмас. Сснгра сq учи qадаладиган жойга назар солинса, ундан hам hеч нарса топилмас. Кейин сqнинг сзига назар qилинса, ундан hам hеч нарса топилмас. Сснг унинг патига назар qилинса, ундан hам hеч нарса топилмас. Hолбуки, у гснгдан hам, qондан hам стганди. Уларнинг белгиси бир qора одам бслиб унинг билакларидан бирида аёлнинг маммасига схшаш ёки парча гсштга схшаш нарса бслиб ликкиллаб туради. Улар одамлар тафриqага тушганда чиqурлар», дедилар. Икки шайх ва Термизий ривост qилган.
Бу ривостда зикри келаётган мол таqсимлаш ва унга боg’лиq hодисалар Hунайн g’азотидан кейин Жаърона номли ерда бслиб стган.
Зулхувайсира машhур нобакорлардан бирининг исми. У сзининг душманлиги билан машhур бслган.
Бу ривостда мазкур фитначи тоифа аъзоларининг бошqа сифатлари hам зикр qилинмоqда.

Qayd etilgan


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:26:57

«Сизлардан бирингиз уларнинг намози олдида сзининг намозини, рсзаси олдида сзининг рсзасини hаqир санайди».
Улар намоз сqиганларида сиртдан ксрган одам qоил qоладиган qилиб сqийдилар. Улар рсза тутганларидан сиртдан ксрган одам qоил qоладиган qилиб тутадилар. Hаттоки саhобалар уларнинг намози ва рсзаси олдида сз намоз ва рсзаларини hаqир санайдиган бслади.
Кези келганда, сслаб стилган ривостларда зикр qилинган салбий сифатларнинг баъзиларининг рсйхатига ксз ташлаб чиqайлик.
1. Улар Аллоhнинг китобини ксп тиловат qиладилар. Аммо у уларнинг бсg’изларидан нарига стмайди.
2. Улар диндан худди сq камондан чиqqандек чиqадилар.
3. Уларнинг ксзга ксринган сифатларидан бири мусулмон йслбошчилар, уламо ва фузалоларга нисбатан беhурмат бслиш ва сзларининг ёлg’он даъволари билан уларнинг обрссини тскишга hаракат qилиш бслади.
4. Улар аhли Исломни qатл qиладилар ва аhли бутларни тарк qиладилар.
5. Улар гапни гсзал гапирурлар, амални ёмон qилурлар.
6. Улар Аллоhнинг китобига даъват qилурлар. Hолбуки, сзларида ундан hеч нарса йсq.
Ушбу ва бу борадаги hадисларда келган сифатларни сзида жамлаган биринчи аqийдада g’улувга кетган тоифа hазрати Али каррамаллоhу важhаhунинг даврларида пайдо бслди. Масалани теранроq тушуниш учун хаворижлар hаqида бир оз бслсада ссзлаб стишга тсg’ри келади.
Аслида хавориж ссзи «хуруж» qарши чиqишдан олинган бслиб улар hазрати Али ибн Абу Толиб розисллоhу анhуга qарши чиqqанлари учун шу ном билан аталган сдилар. Кейин уларнинг фикрий хуружлари сна hам зиёда бслди. Улар hазрати Али ибн Абу Толиб розисллоhу анhу hакамлик ишини qабул qилганлари учун кофир бслди деб фатво чиqаришди.
Али ибн Абу Толиб каррамаллоhу важhаhу улар билан турли йслларни ишга солиб гаплашиб ксрдилар, насиhат qилдилар аммо фойдаси бслмади.
Хаворижлар hазрати Али сафардалик пайтни g’анимат билиб ер юзида катта фасод qилдилар. Улар мусулмонларнинг бегуноh qонини тскиб, йслтссарлик qилиб, Аллоh hаром qилган нарсаларни сзларига hалол hисобалашган сдилар. Улар слдирган кишилар ичида А асулуллоh соллаллоhу алайhи васалламнинг саhобалари Абдуллоh ибн Хаббоб розисллоhу анhу ва у кишининг hомиладор аёллари hам бор сди.
Ишнинг тафсилоти qуйидагича бслган сди.
Хаворижлар гуруh-гуруh бслиб шаhар qишлоqларга чиqиб сзларининг тескари ташвиqотларини олиб боришни бошлаган сдилар. Улар дуч келган одамни тсхтатиб:
«Hакамликни qабул qилиш куфр бслмаганмиди?
Али hакамликни qабул qилиб гуноhор бслмадими?
У сз гуноhига иqрор бслиб тавба qилмагунича, унинг байъати ва итоатидан холи смасмизми?» деб ссрашар сди.
Ким, hа, деб жавоб берса уни qсйиб юборишар. Ким, йсq, деб жавоб берса, уни слдиришар сди.
Улар Абдуллоh ибн Хаббоб розисллоhу анhуни ва аёларини тутиб qамашиб qсйди. Айнан Абдуллоh ибн Хаббоб розисллоhу анhу уларни биринчи бслиб хавориж деб номлаган сдилар. Хаворижлар у кишидан Лайg’амбар соллаллоhу алайhи васалламнинг баъзи hадиси шарифлари hаqида ссрашди.
У киши уларга: «Мен отамдан сшитганман, А асулуллоh соллаллоhу алайhи васаллам, келажакда фитна бсладир. Унда стирган тургандан схшидир, турган юргандан схшидир, юрган саъйи qилгандан схшидир, деган сканлар, дедилар.
Улар у кишидан hазрати Али ибн Абу Толиб розисллоhу анhу hаqида ссрадилар. У киши схши гапларни айтдилар. Шунда хаворижлар g’азабланиб Абдуллоh ибн Хаббоб розисллоhу анhу ва у кишининг аёлларини hайдаб кета бошладилар.
Йслда кетаётиб хурмо дарахтидан бир дона хурмо узулиб тушди. Хаворижлардан бири уни олиб оg’зига солиши билан бошqаси унга qараб, сгасидан ссрамй туриб ёки нархини бермай туриб ейсанми, деб баqирди. Ааригиси шоша-пиша оg’зидаги хурмони олиб qсйди ва qаттиq надомат qилиб истиg’фор айта бошлади.
Улар бир неча qадам юриб туриб А асулуллоh соллаллоhу алайhи васалламнинг саhобалари Абдуллоh ибн Хаббоб розисллоhу анhуни hузур qилиб ссйдилар. Сснгра у кишининг аёлларига ташландилар. Аёл розисллоhу анhо, мен hомиладорман! Аллоhдан qсрqинглар! деб ёлборса hам хаворижларнинг бурунларига пашша qснганча hам таъсир qилмади. Уни hам бсg’изладилар.
Бу икки улуg’ инсоннинг айби hазрати Али ибн Абу Толиб розисллоhу анhу тсg’рисида, сша пайтда дунёдаги снг афзал мусулмон hаqида тсg’ри гапни айтганлари сди.
Ўз сзидан бир дона хурмони изнсиз емоqни гуноh hисоблаган ерида икки улуg’ инсонни; А асулуллоh соллаллоhу алайhи васалламнинг саhобасини ва у кишининг hомладор аёлини рост гапни айтгани учун тап тортмай бсg’излаб ташлайдиган хавориж деган махлуqлар кимлар сзи, деган савол пайдо бслади.
Аслида хаворижлар таълим тарбис ксрмаган, аммо диндорликнинг чсqqисига чиqqанлик даъвосини qилувчи шахслар бслади. Уларнинг илми бслмагани учун сзининг камчилигини озгина билган нарсасини маhкам тутиб hаддан ошиш ва бошqаларни нуqсонда айблаш ила hаспсшлашга стадилар.
Али ибн Абу Толиб каррамаллоhу важhаhу даврларида бош кстарган биринчи хаворижлар асосан саhролик тарбиссиз дайдилар ва qали qасоватли аъробийлардан иборат сди. Уларда одоб-ахлоq, hилм ва босиqлик каби нарслардан асорат hам йсq сди. Илмлари бслмагани учун кспроq сзларига ёqиб qолган нарсага маhкам ёпишишга стар сдилар. Худди ана сша омиллар хаворижларни hазрати Али ибн Абу Толиб розисллоhу анhу снг ашаддий тарафдорлигидан снг ашаддий душманларига айлантирган сди.
Ислом аqийда бобида hам, ибодат бобида hам, сзини тутиш бобида hам ва бошqа бобларда hам мсътадилликка асосланган. Бундоq мсътадилликнинг чегарасини билиш учун сса асосли илмий мезон керак. Ана сша асосли мезонга сга бслиш учун сса Исломий илмларнинг барчасини асл масдарлардан, етук ва таqводор уламолардан тслиq срганиш керак. Бу нарсаларга одоб-ахлоq, hилм ва босилик ва hамда hар бир нарсани сз срнида тсg’ри баhолай билиш омиллари qсшилгандагина снг ёки сслга бурилиб hалокат жари ёqасига келиб qолиш хавфини олди олинган бслади.
Аqийдада hаддан ошиб g’улувга кетишнинг оqибати жуда ёмон бслади. Бу иш кспчиликнинг бошига бало офат бслади. Уламоларимиз hозирги кунда мусулмонларнинг бошига тушаётган ксплаб бало офатларнинг сабабларидан бири худди шу аqийдада g’улувга кетган замона хаворижлари сканини таъкидлайдилар.

Qayd etilgan


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:27:56

Ma'siyat tufayli kofirga chiqarish

  Аqийдада hаддан ошиб g’улувга кетган тоифалар мусулмонларга ким осий — гуноhкор бслса, кофирдир, деган qарорга келганлар. Уларнинг тушунчаси бсйича, осийлик ва кофирлик ссзларининг маъноси бирдир.
«Жамоату Такфийр вал hижра» ташкилотининг асосчиси ва раhбари Мустафо Шукрийнинг одамлари сзларининг рисолаларидан бирида: «Шариатда куфр лафзи фаqатгина иймоннинг аксини ва унинг йсq бслишини англатиш учун келган», дедилар.
Мазкур ташкилотнинг бош мафкурачиси Моhир Бакрий сзининг «Китобул hижра» номли асарида: «Осий ссзи Кофирнинг исмларидан бир исмдир. Бу ссз тамомила кофир ссзига баробардир», дейди.
Уларнинг куфрга чиqариш бсйича сътиqодлари qуйидагилардан иборат: Барча исён ва гуноhлар Аллоhга куфр келтиришдир.
Осийдан кофирлик исмини фаqатгина тавба билан кстариб ташлаш мумкин.
Тавба Исломни снгилаш деганидир. Ким бир маъсистни qилиши билан дарров тавба qилмаса, у унда давом стаётган кофирдир.
Уларнинг далиллари: Аллоh таоло «Фурqон» сурасида: «Hавои нафсини сзига худо qилиб олганни ксрдингми?!» деган (43-ост).
2. Аллоh таоло «Йасин» сурасида: «А­й одам болалари, шайтонга ибодат qилманг, албатта, у сизга очиq-ойдин душмандир», деган (60-ост).
3. Аллоh таоло «Аисо» сурасида: «Ким Аллоhга ва Унинг А асулига исён qилса ва Унинг чегарасидан тажовуз qилса, уни абадий qолиш учун дсзахга киритадир. Ва унга хорловчи азоб бордир», деган (14-ост).
4. Аллоh таоло «Баqара» сурасида: «Йсq! Ким гуноh qилса ва уни хатолари сраб олган бслса, ана сшалар дсзах сгаларидир. Улар унда абадий qолурлар», деган (81-ост).
5. Аллоh таоло «Анъом» сурасида: «Албатта, шайтонлар сз дсстларига сизлар билан тортишишни васваса qиларлар. Агар уларга итоат qилсангизлар, сизлар hам мушриклардан бсласизлар», деган (121-ост).
6. Лайg’амбар соллаллоhу алайhи васалламдан qуйидаги hадис ривост qилинади: Абу Hурарйа розисллоhу анhудан ривост qилинади: «Лайg’амбар соллаллоhу алайhи васаллам: «Умматимнинг барчаси жаннатга кирар, лекин бош тортганларгина кирмас», дедилар. Одамлар: «А­й Аллоhнинг А асули, ким бош тортади?!» дейишди.
У зот соллаллоhу алайhи васаллам: «Ким менга итоат qилса жаннатга киради, ким менга осий бслса, батаhqиq бош тортган бслади», дедилар». Бухорий ривост qилган.
Уларга раддислар: Уларнинг маъсист ссзи куфрни англатади деганлари араб тилини сал — пал биладиган одамнинг гапи смас. Hеч qачон улардан бошqа бирор кимса бу гапни айтмаган.
Уларнинг сз фикрини тасдиqлаш учун далил qилиб келтираётган ост ва hадислар ваъда, холос. Осий бслганларни дсзах азоби билан qсрqитиш билан бирга унинг муqобилида тоат qилганларга жаннат ваъда qилиш hам бор. Яъни бу борада тарg’иб qилиш билан бирга qсрqитиш баробар олиб борилган.
Аллоh таоло «Аисо» сурасида: «Ким Аллоhга ва Унинг А асулига итоат стса, уни остидан анhорлар оqиб турган жаннатга абадий qолиш учун киритадир. Бу сса, улкан ютуqдир. Ким Аллоhга ва Унинг А асулига исён qилса ва Унинг чегарасидан тажовуз qилса, уни абадий qолиш учун дсзахга киритадир. Ва унга хорловчи азоб бордир», деган (13-14-остлар).
Аллоh таоло «Аисо» сурасида: «Ким Аллоhга ва А асулга итоат qилса, бас, ана сшалар Аллоh неъмат берган набийлар, сиддиqлар, шаhидлар ва солиhлар билан биргадирлар. Ва уларнинг рафиqлари qандай hам схши!» деган (69-ост).
Агар такфирчи — куфрга чиqарувчиларнинг гапига кириладиган бслса, ушбу икки хил маънони англатувчи остлар, съни, маъсистга дсзахни ва тоатга жаннатни ваъда qилаётган остлар бир-бирига зид бслиб qолади.
Ислом тарихида биринчи бслиб гуноh qилган мсминни кофир дейишга журъат стганлар «Хавориж» фирqаси бслди. Улар, «мсъмин киши гуноh иш qилса, кофирга айланади», «Амон амал qилган мусулмон, Исломдан чиqади», дедилар.
Бора-бора «Хавориж»ларнинг qиладиган иши мусулмонларни кофирга чиqаришдан бошqа бслмай qолди. Уларнинг бу ашаддий мавqифлари qирg’ин барот урушларга, мусулмонларнинг беhисоб qонлари тскилишига олиб келди. А­нг ёмони, аqийда бобида кераксиз ихтилофлар авж олди.
Кейинчалик «Хавориж»ларга мутлаqо qарама-qарши «Муржиа» мазhаби пайдо бслди. Мусулмонлар орасидаги фирqалар ичида таассубнинг кучайиши оqибатида «Муржиа»лар «Хавориж»ларга зид слароq, «Лаа илаhа иллаллоh»ни айтса бслди, бошqа нарсанинг qилмаса hам бславеради», дейишди.
Аhли сунна вал жамоа мазhаби «Аhли qиблалардан бирортасини гуноh туфайли кофир qилмаймиз» дейди.
Яъни, Лайg’амбар соллаллоhу алайhи васаллам келтирган жами нарсаларга иймон келтириб, диннинг асосий нарсаларидан бирор нарсани инкор qилмаган одамни гуноhи кабира ёки гуноh туфайли кофир, деб hукм чиqармаймиз, деганидир.
А­нг асосийси, агар такфирчи — куфрга чиqарувчиларнинг гапига кириладиган бслса, Исломдаги снг катта qоидалардан бирини бузилган бслади.
Аллоh таоло «Аисо» сурасида: «Албатта, Аллоh Ўзига ширк келтирилишини кечирмас. Ундан бошqани, кимни хоhласа, кечирур», деган (116-ост).
Ушбу остда гуноhлар икки qисмга, ширк ва шарк бслмаганга таqсимланмоqда. Бу hаqда «Талхийси шарhи аqийдатут Тоhавис» китобида qуйидагилар айтилган:
«Аллоh таоло ширк билан гуноhи кабираларнинг орасини ажратгандир. Чунки, ширк, гуноhи кабираларнинг кабирасидир.
Аллоh таоло ва Лайg’амбаримиз соллаллоhу алайhи васаллам хабар берганларидек, ширк гуноhи кечирилмас. Ундан бошqа гуноhларнинг кечирилиши сса Аллоhнинг хоhишига боg’лангандир.
Бслиши мумкин нарса хоhишига боg’ланади. Бу ширкдан бошqа гуноhни тавбасиз кечиришдир.
Бслиши мумкин бслмаган нарса сса, хоhишга боg’ланмайди. Бу ширкни тавбасиз кечиришдир.
Агар hаммаси баробар бслганида орасини фарqламаган бслар сди. Балки, иккиси орасида фарq qолмас сди».

Qayd etilgan


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:30:15

Muslulmonni kofir deyish hukmi  
 
 Бу масала жуда hам нозик ва хатарлидир. Айниqса, hозир аqоид илми билимдонлари кам, уни излаганлар ундан hам кам, бслган-бслмаган нарса учун кспчиликни кофир ёки мушрикка чиqариб юборадиганлар кспайган бир пайтда. Албатта, hар бир ижтимоий муаммонинг сз сабаблари ва омиллари бслгани каби, одамларни осонликча кофирга ёки мушрикка чиqариб юборадиганлар кспайишининг hам сзига сраша сабаб ва омиллари бор. Уларни батафсил срганишни мутахассисларга hавола qилиб, биз сзимизга тегишли жойини баён qилишга стамиз. Ислом борасидаги кспгина хатолар qатори бу масаладаги хато hам асосан кишиларнинг диний билим сависсининг йсqлиги ёки хатолигидан келиб чиqади. А­нг ёмони сша камчиликни тсg’рилашга hаракат qилмасликдир.
Ушбу маънода кишиларга айтиб юрган маълумотларимизни ёзиб hам qсйишга qарор qилдик.
Бу масалада «Шарhи аqийдатут Таhовис» китобида qуйидагилар айтилади:
«Аhли qиблалардан бирортасини гуноh туфайли кофир qилмаймиз. Модомики, сшани hалол hисобламаса».
Бу каби масалаларда «аhли qибла»дан мурод, Лайg’амбар соллаллоhу алайhи васаллам келтирган жами нарсаларга иймон келтириб, диннинг асосий нарсаларидан бирортасини инкор qилмаганлар ксзда тутилади.
Демак, аhли qиблалардан бирортасини гуноh туфайли кофир qилмаймиз» дегани, Лайg’амбар соллаллоhу алайhи васаллам келтирган жами нарсаларга иймон келтириб, диннинг асосий нарсаларидан бирор нарсани инкор qилмаган одамни гуноhи кабира ёки гуноh туфайли кофир, деб hукм чиqармаймиз, деганидир.
Аммо гуноh ишларни qилган одамни кофир бслди дейдиганлар сзларининг ост ва hадисларга амал qилиб иш тутаётганларини даъво qиладилар ва далиллар келтирадилар.
Qуръони Карим ва А асулуллоh соллаллоhу алайhи ва салламнинг hадисларида куфр деб номланган гуноhларга мисоллар qуйидагилар:
1. «Кимки, Аллоh нозил qилган нарса ила hукм qилмаса, бас, ана сшалар кофирдирлар» (Моида: 44).
2. Лайg’амбаримиз соллаллоhу алайhи васаллам: «Мусулмонни сскмоqлик фисqдир. У билан уруш qилмоq куфрдир», деганлар. Бухорий ва Муслим ривост qилган.
3. Лайg’амбаримиз соллаллоhу алайhи васаллам: «Мендан сснг баъзингиз баъзингизнинг бсйнингизни чопиб, кофир бслманг», деганлар. Бухорий ва Муслим ривост qилган.
4. Лайg’амбаримиз соллаллоhу алайhи васаллам: «Мусулмон билан куфрнинг сртасида, намозни тарк qилиш бордир», деганлар. Муслим ривост qилган.
5. Лайg’амбаримиз соллаллоhу алайhи васаллам: «Ким Аллоhдан сзга ила qасам ичса, батаhqиq кофир бслибди», деганлар. Имом ал-Hоким ривост qилган.
Бу масалада аhли сунна ва жамоа айтган хулоса шулки, мсмин одам гуноhи кабира qилиши билан кофир бслиб qолмайди. Фаqат сша ишни hалол санаса, кофир бслади. Мисол учун ароq ичган одам уни hалол деб сътиqод qилса, кофир бслади. Ароqни hалол деб сътиqод qилмаса-ю, уни ичса осий бслади.
Аhли сунна ва жамоа hаммалари гуноhи кабира qилган мсмин бутунлай миллатдан чиqиб кетадиган кофир бслмаслигига иттифоq qилганлар. Чунки куфр иккига бслинади. А­ътиqодий куфр ва амалий куфрга. Бошqача qилиб айтганда исломдан чиqарадиган куфр ва мажозий куфрга.
Баъзи бир гуноhларни ост ва hадисларда куфр деб аталиши айнан амалий — мажозий куфрдир.
Агар гуноhи кабира билан диндан бутунлай чиqадиган бслса, гуноhкор муртад бслиб уни слдириш вожиб бслар сди. Унинг hаqида афв qабул qилинмас сди. Qасос hам олинмас сди. Зино, сg’рилик, ароqхсрлик ва бировни зинода айблашда hадд (шаръий жазо)лар жорий qилинмас сди.
Шариат hукмида сса мазкур гуноhларни qилган одамлар муртад деб смас, жазога лойиq жиностчи деб топилган. Бизнинг мисолимиздаги ароqхсрга дарра уриш тайин qилинган. Агар ароq ичган одам диндан чиqиб кофир бсладиган бслса, уни муртад сифатида qатл qилиш лозим бслар сди.
Баъзи гуноhларни qилганлар диндан чиqадиган даражада кофир бслмасликларига ости карималардан далил бор:
Аллоh таоло «Баqара» сурасида qуйидагиларни айтади: «А­й, иймон келтирганлар! Сизга слдирилганлар учун qасос фарз qилинди: hурга hур, qулга qул, аёлга аёл. Кимга сз биродаридан бир нарса афв qилинса, бас, схшилик ила ссралсин ва адо стиш hам схшиликча бслсин», (178 - ост).
Лекин ости каримага биноан, одам слдирган шахсни qасос учун албатта, слдириш шарт смас, балки сликнинг сгалари кечиб юборса, слдирмай qсйиб юборса, срнига хун пули олса hам бслади. Бунда слик сгаси hаqини схшилик билан ссраши лозим, айбдор тараф hам уларнинг hаqини схшилик билан адо стиши зарур: «Кимга сз биродаридан бир нарса афв qилинса, бас, схшилик ила ссралсин ва адо стиш hам схшиликча бслсин».
Модомики, сликнинг сгалари мардлик qилиб, жиностчи qотилни афв стиб, уни слдиришни талаб qилмадиларми, охиригача мард бслиб, хун пулини hам уруш-жанжалсиз, схшиликча, розилик ва мулойимлик билан ссрасинлар. Жиностчи ёки унинг одамлари hам нариги тарафга етган мусибат, жудолик ва qалб жароhатини унутмай, уларнинг кснгилларига таскин бериб, g’ирромлик qилмай, кечга сурмай, хунни схшилик билан адо стсин.
Аллоh ушбу остда бировни qасддан слдирган одамни иймонлилар жумласидан чиqармади. Балки, уни qасос сгасига биродар, деб атади.
Агар мсмин-мусулмонни слдирган одам кофир бслади деган hадисдаги куфр мажозий бслмай, исломдан чиqарадиган куфр бслганида одам слдирган кишини муртад сифатида албатта, слдириш керак бслар сди.
Аллоh таоло «Hужурот» сурасида: «Агар мсминлардан икки тоифа урушиб кетса, бас уларнинг орасини ислоh qилинг», (9-ост) деб туриб, охирида: «Албатта, мсминлар биродардир. Бас, икки биродарингиз орасини ислоh qилинг», деган (10-ост).
Машhур саhиh hадиснинг маъносига qараганда бир бирига qарши qурол кстарган мусулмоннинг иккиси hам кофир бслиши лозим сди. Аммо сша hадисдаги куфр ссзи мажозий бслганидан бу остда урушиб турганлар мсмин дейилмоqда ва биродарларингиз орасини ислоh qилинг дейилмоqда, уларни диндан чиqqан кофир сифатида qатл qилинг дейилгани йсq.

Qayd etilgan


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:30:56

Шунингдек, Qуръон ва Суннат hамда ижмоъда келган матнлар зинокор, сg’ри ва бошqа катта гуноhларни qилганларни слдирмасликка, балки уларга hадд (шаръий жазо) жорий qилишга далолатлар келган. Бу сса уларнинг муртад смасликларини таqозо qилади.
Аммо бундан гуноhларни qилаверса бслар скан, деган фикрга бориш керак смас. Бу маънода жуда сhтиёт бслмоq лозим. Гуноhни qилавераса бслар скан дейишнинг сзи куфрга олиб боради.
Гап бир одамни кофирга чиqариб юбориш осон смаслиги hаqида бормоqда. Шунинг учун hам жуда сhтиёт бслиш зарур. Афсусуки, аввалда hам, hозирда hам кишиларни кофирга чиqаришга ишqибозлар етарли бслган ва бслмоqда.
Hолбуки, Лайg’амбар соллаллоhу алайhи ва салламнинг сзлари юqоридагига схшаш ишларга qарши бслганлар.
Анас розисллоhу анhудан ривост qилинади: «Лайg’амбар соллаллоhу алайhи васаллам: «Лаа илаhа иллаллоhу» деган кимсага тегмаслик: Гуноhи туфайли уни кофирга чиqармаймиз. Амали туфайли уни Исломдан чиqармаймиз», дедилар». Абу Довуд ривост qилган.
Бу hадиси шарифда Лайg’амбаримиз соллаллоhу алайhи васаллам уч муhим масалани баён qилмоqдалар.
1. «Лаа илаhа иллаллоhу», деган кимсага тегмаслик».
Яъни, калимаи шаhодатни айтиб, сзининг мусулмонлигини билдириб турган кишига тегмаслик, унинг жонига, молига зарар етказмаслик зарур. Зоhирида мусулмон бслиб ксриниб, Исломнинг зоhирий амалларини qилаётганлар билан мусулмонча муомала qилинаверади. Кишиларнинг ички сирлари ва hисоб-китоблари Аллоhнинг Ўзига hавола!
2. «Гуноhи туфайли уни кофирга чиqармаймиз».
Яъни, «Лаа илаhа иллаллоhу»ни айтиб, зоhирида мусулмон бслиб ксринган одамни qилган гуноh иши туфайли кофирга чиqармаймиз. У кофир смас, осий мсмин бслади.
3. «Амали туфайли уни Исломдан чиqармаймиз».
Яъни, калимаи тавhидни айтиб, Исломни зоhиридан ксрсатиб турган одамни амали туфайли Ислом дини, Ислом миллатидан чиqармаймиз. Бундай одамларга амалига сраша тайин qилинган шаръий жазо берилади. А­ътиqоди бузилмаса, Исломдан чиqqан hисобланмайди. Умумий qоида — шу!
Шундоq бслганидан кейин бировни кофирга чиqаришга зинhор шошилмаслик керак. Модомики Аллоh таолога ширк келтирмаган скан бировни кофир дейиш осон иш смас, зеро Аллоh таоло ширкдан бошqа гуноhларни кечириши мумкинлигини Ўзи айтган.
Мужтаhид имомларимиз фарзлиги ва hаромлиги hаqида ихтилоф qилган ва Qуръони Карим hамда суннатда qатъий далили йсq нарсаларни инкор qилишлик куфрга олиб бормайди.
Бировни кофир дейишлик осон иш смас. Чунки бу ишнинг орqасидан келиб чиqадиган hукмлар hам ста хатарлидир.
Аввало имом Бухорий Ибн Умар ва Абу Hурайра розисллоhу анhумолардан ривост qилган hадиси шарифда Лайg’амбар соллаллоhу алайhи ва саллам:
«Qачон киши сз биродарига «А­й, кофир» деса, икковларидан бири сшандоq бслади», деганлар.
Яъни, hалиги одам кофир бслмаса, уни кофир деган одамнинг сзи кофир бслади. Чунки мусулмонни кофир дейишнинг hукми шу. Бас, бировни кофир дейишдан олдин бу гап сзига qайтиши мумкинлигини сйлаб qсйиш керак бслади.
Иккинчидан бировни кофир деб hукм чиqарилса ва сшандоq бслса, ортидан ста хатарли ишлар содир бслиши лозим.
1. У билан хотини орасидаги никоh бузилади.
2. Болалари унинг qарамоg’идан чиqади.
3. Жамист аъзолигидан маhрум бслади.
4. Уни маhкамага бериб муртад деган hукм чиqарилади.
5. У слса ювилмайди, кафанланмайди, жанозаси сqилмайди, мусулмонлар qабристонига ксмилмайди ва меросдан маhрум бслади.
6. Ўша hолида слса жаhаннамий бслади.
Шунинг учун hам таqводор ва мутамаккин уламолар бировни кофир дейишни сзларига сп ксрмайдилар. Баъзилари сса аввал бу ишни qилган бслсалар, кейин бу маънодаги фатволарини бекор qиладилар.
Hанафийларнинг машhур уламоларидан бслмиш 970 hижрий санада вафот стган, «ал-Баhрур А оиq» номли китобнинг муаллифи Ибн Аажим раhматуллоhи алайhи худди шундоq qилганлар ва «агар бу масалада кофир дейиш учун тсqсон тсqqизта далили бслса-ю, кофир демаслик учун биргина далил бслса, тсqсон тсqqизни qсйиб, сша бир далилни олиш керак» деган.
Баъзи ваqтларда куфр hаqидаги умумий фатвони скка шахсларга татбиq qилиб юбориш орqали хатога йсл qсйилади. Мисол учун «фалон тоифага мансуб кишилар кофир бслади» деган фатво чиqqан. Бу сша тоифага мансуб hар бир киши кофир дегани смас. Якка шахсларга нисбатан куфр фатвосини беришдан олдин ссраб суриштириш, аниqлаш ва унинг сзи билан баhс олиб бориб бсйнига qсйиш лозим бслади.
Бу hаqда аqоид илми уламолари qуйидагиларни айтадилар:
«Баъзи бир гап куфр бслиши мумкин. Ўша гапни айтган кофир бслади, деган hукм чиqиши мумкин. Аммо мазкур гапни айтган муайсн шахсни, hужжат ва далил билан тасдиqланмагунча, кофир деб hукм чиqарилмайди».
Аллоh таоло «Аисо» сурасида qуйидагиларни айтган: «Албатта, етимларнинг молини зулм ила еганлар, qоринларида оловни еган бслурлар. Ва, шубhасиз, дсзахга кирурлар», (10 - ост).
Ушбу ости каримадаги ва шунга схшаш бошqа qсрqитишлар hаqдир. Аммо аниq бир шахсга келганда, бу одам, мана шу остга биноан, албатта, дсзахга тушади деган qатъий гапни айтиб бслмайди. Аhли qибладан бслган муайсн шахснинг дсзахга киришига гувоhлик бериб бслмайди. Чунки у мазкур ост маъносини ва hукмини билмаслиги, тавба qилишлиги, сша гуноhни ювадиган схшилик qилиши, шафоатчининг шафоатидан манфаат олиши ёки бошqа сабаблардан фойдаланиб qолиши сhтимоли бор.
Бир одам куфр гапни айтди ва уни qозининг олдига келтирилди. Шунда qози ундан гувоhлар даъво qилаётган масала — куфр гапни айтгани hаqида ссрайди. У сша гапни айтганидан тонса, qсйиб юборилади. Чунки гапидан тонишининг сзи тавба hисобланади.
Агар айбдор, мен бу гапнинг куфр сканини билмасдим, деса унга тушунтирилиб, иккинчи бор hушёр бслиш таъкидланиб, уни qсйиб юборилади.
Агар сша одам, мен бу гапни билиб айтдим, динимдан qайтдим, деса, уни тавба qилишга чорланади. Тавба qилгунича qамаб qсйилади.
Куфр гапни айтиб турган одамга шу муомала бслганидан кейин, мсминлигини айтиб, унга амал qилиб турган одамни турли гаплар туфайли кофирга чиqариб юборавериш мутлаqо нотсg’ри бслади. Шунинг учун бу ишда ста hушёр бслиш лозим.

Qayd etilgan


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:37:26

Musulmonlarni kofirga chiqaruvchilar va mazhablarni inkor qiluvchilar kasofatidan bezgan g’ayratli musulmonlar ularning kirdikorlarini fosh qilib ommaning ko’zini ochishga va islomning haqiqatini bayon qilishga bel bog’ladilar. Turli o’lkalarda ilmiy anjumanlar o’tkazilib, haqiqat sadosi yangray boshladi.
1426 hijriy sana, 27-29-Jumodul avval (2005 yil iyul oyining 4-6) kunlarida Iordaniya Hoshimiylar podshohligi davlatida "œIslom haqiqati va uning hozirgi dunyo hamjamiyatida tutgan o’rni" shiori ostida ilmiy anjuman bo’lib o’tdi.
Ushbu anjumanga tayyorgarlik ko’rish jarayonida Iordaniya Hoshimiylar Podshohligi qiroli maxsus elchi yuborib, bugungi kunning eng ko’zga ko’ringan muassasa va olimlaridan o’n beshtasidan "œAqiydaviy, fiqhiy va sulukiy mazhabdagi kishilarni mazhabi va fikri boshqa bo’lgani uchun kofir deyish mumkinmi?" deb so’ralgan. So’ralganlarning barchasi bir ovozdan "œmumkin emas" deb javob berganlar va o’z hujjat va dalillarini keltirganlar.
So’ralganlar ichida hozirgi kunda amalda bo’lib turgan sakkiz islomiy mazhab ulug’lari bo’lganlar. Ular ahli sunna va jamoaning hanafiy, molikiy, shofe’iy va hanbaliy mazhablari. Ahli shiy’aning ja’fariy mazhabi. Shuningdek, zaydiy, aboziy va zohiriy mazhablaridir.
Dunyoning qirqdan ortiq mamlakatlaridan kelgan bir yuz saksondan ortiq ko’zga ko’ringan ulamolar ishtirokida o’tgan bu anjuman ishtirokchilari tomonidan qabul qilingan yakunlovchi bayonotda xususan quyidagilar aytiladi:

Bismillahir rohmanir rohiym.
Vassolatu vassalomu alaa sayyidinaa Muhammadin va alaa aalihi va sallam.
"œEy odamlar! Sizlarni bir jondan yaratgan va undan uning juftini yaratib, ikkovlaridan ko’plab erkagu ayollar taratgan Robbingizdan qo’rqinglar!" (Niso:1)
Iordaniya Hoshimiylar podshohligi poytaxti Ammonda "œIslom haqiqati va uning hozirgi dunyo hamjamiyatida tutgan o’rni" shiori ostida bo’lib o’tgan Xalqaro islom Anjumani bayonoti:
(Fatvo bergan muassasalar va shaxslarning ro’yxati berilgan — mual.)
Mazkur fatvolarga, Iordaniya Hoshimiylar Podshohligining podshohi Abdulloh ikkinchi ibn Husayn janobi oliylarining ushbu anjumanning ochilish marosimida so’zlagan nutqlariga, Alloh uchun xolis ilmimizga hamda anjumanimizda taqdim qilingan ilmiy ishlar, ma’ruzalar va munoqashalarda kelgan ma’nolarga muvofiq, quyidagilarga qaror qilamiz:
1. Ahli sunna va jamoaning to’rt mazhabi: hanafiy, molikiy, shofe’iy, hanbaliy, shunigdek, ja’fariy, zaydiy, aboziy va zohiriy mazhablarga ergashuvchi har bir shaxs musulmondir. Uni kofir deyish joiz emas. Uning qoni, moli va obro’si haromdir.
Shuningdek, Allohga, Uning rasuliga va iymonning arkonlariga iymon keltirgan , Islomning arkonlarini ehtirom qiladigan, dindagi eng zaruriy aqiydalarni inkor qilmaydigan musulmonlarning har bir toifasini kofirga chiqarish joiz emas.
2. Albatta, mazhablar ittifoq qilgan narsalar ular ixtilof qilganlaridan juda ham ko’pdir. Mazkur sakkiz mazhab Islomning asosiy ta’limotlariga ittifoqdadirlar. Ularning barchalari Alloh subhanahu va taoloning Biru Borligiga, Qur’oni Karim Allohning nozil qilgan kalomi ekaniga, Muhammad alayhissalom barcha bashariyatga yuborilgan Payg’ambar ekanliklariga iymon keltiradilar.
Ularning hammalari Islomning besh arkoni: ikki shahodat, namoz, zakot, ramazon ro’zasi va Baytullohni haj qilishga hamda iymon arkonlari: Allohga, Uning farishtalariga, kitoblariga, payg’ambarlariga, qiyomat kuniga va yaxshi-yomon qadarga ittifoq qiladilar.
Mazhablar ulamolarining ixtiloflari asliy narsalarda emas, far’iy narsalardadir. Bunday ixtilof rahmatdir. Qadimda, ulamolarning ra’ydagi ixtiloflari yaxshi ishdir, deyilgan.
3. Islomdagi mazhablarni e’tirof qilish fatvodagi muayyan yo’lni lozim tutish demakdir. Hech kim har bir mazhab qo’ygan ma’lum shartlarni o’zida mujassam qilmasdan turib, fatvo berishi mutlaqo mumkin emas. Mazhablarning yo’lini tutmasdan turib, fatvo berish mumkin emas. Hech kim o’zicha mujtahidlikni da’vo qilishi, yangi mazhab paydo qilishi yoki musulmonlarni shariat qoidalaridan, mazhablardagi sobit narsalardan chiqaradigan fatvolar berishi mumkin emas.
4. 1425-hijriy sananing muborak Laylatul Qadr kechasida bayon qilingan va hoshimiylarning masjidida o’qib eshittirilgan "œAmmon risolasi" mazhablar va ularning yo’lini mahkam tutish lozimligining chaqirig’idir. Mazhablarni e’tirof qilish, ular orasida o’zaro muloqot (dialog) hamda hamjihatlik mo’tadillik va vasatiyani, bag’rikenglik hamda mehribonlikni o’z ichiga olgandir.
5. Biz musulmonlarni xilofni tark qilish va birlashishga, bir-birlarini ehtirom qilishga, davlatlari hamda xalqlari orasida o’zaro hamkorlikni mustahkamlashga, oralaridagi Alloh uchun muhabbat rishtalarini kuchaytirishga, oralariga fitna solish va aralashishlarga yo’l qo’ymaslikka chaqiramiz.
Alloh subhanahu va taolo:
"œAlbatta, mo’minlar birodardirlar, bas, ikki birodaringiz o’rtasini isloh qiling, Allohga taqvo qiling, shoyadki, rahim qilinsangiz", degan (Hujurot: 10).
Yolg’iz Allohning O’ziga hamdlar bo’lsin!"


Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning
"œVasatiya — hayot yo’li" kitobidan olindi

Qayd etilgan


Chustiy  23 Noyabr 2007, 17:39:24

ДИАГА ЖАФОЧИ БЎЛИШ САБАБЛАА И 
Ҳозиргача динга жафочи, нуқсонга йсл қсювчи, камчилик келтирувчи каби номлар билан атаб келаётганимиз тоифани бугунги кунда арабчасига кспроқ «тафрит» ссзидан олиб «муфаррит деб атайдилар. Бу ссз арабларда бир ишда камчиликка йсл қсйиб уни зое қилишни, ожизликни англатади. Машҳур фиқҳ луғати китобларидан бири «Мисбоҳул мунийр»да диндаги тафритни: «У дин ҳукмларида камчиликка йсл қсйиш, унинг ҳақларини зое қилиш ва унинг вожибларини адо стишда ожизликни изҳор қилиш» деб таърифланган.

Тафритнинг юзага келишига ақийда тақозо қилган нарсаларда камчиликка йсл қсйиш, диний ҳукмларни зое қилиш, ожизликни ксрсатиш, диний ҳукмларнинг ҳикмати ва ғосларига нисбатан ёмон гумонда бслиш каби ишлар сабаб бслади. Уламоларимиз тафритнинг бир неча сабабларини санаб, баён қилиб стганлар:
1. Дангасалик.
Дангасалик ҳар бир нарсада схшиликка олиб бормаслигини ҳаммамиз схши биламиз. Аммо у бошқа нарсалардан ксра динда катта зарарга сабаб бслишини схши билишимиз лозим. Дангаса одам динда келган амрларни бажармасдан ёки уларда нуқсонга йсл қсйиш орқали сзига ҳам, слу юти ва ватанига ҳам ксплаб зарар келтиради.
Имом Аҳмад, Термизий, Ибн Можа, ал-Ҳокимлар Шаддод ибн Авс разисллоҳу анҳудан қилишган ривостда А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи вассалом: «Ожиз ҳавои нафсига берилган ва Аллоҳдан турли умидларни қилган одамдир», деганлар.
Мазкур ҳавойи нафсининг куйига кириб, дангасалик дардига дучор бслганлар диний мажбуристни бажаришдан четда турганликлари борасида, ҳали вақт бор, тавба қилса кечирилар скан, биз ҳам нист қилиб юрибмиз каби турли баҳоналарни тсқийдилар.
2. Шаҳватларга берилиш.
Банданинг диний вазифаларни тслиқ бажаришдан тссадиган омиллардан бири шаҳватларга берилишдир. Банда шаҳватларга рухсат берилганидан ксра кспроқ бериладиган бслса, диний вазифаларни бажаришда нуқсонларга йсл қсйиши турган гап.
3. Амон одамларга қсшилиш ва уларни дсст тутиш.
Амон кишилар билан бирга бслиш ва уларнинг гапига қулоқ осиш ҳам банданинг диндан узоқлаштирадиган ишлардан биридир. Чунки, ёмон одам доимо ёмонликка бошлайди. Бу ҳақиқатни барча схши билади.
4. Динни билмаслик.
Динда нуқсонга йсл қсйишнинг боисларидан бири динни билмаслик ёки чала билишликдир. Исломни билмаган одам қандай қилиб унга амал қилиш мумкин. Исломий таълимотларни кераклича срганмаган одам сзи ҳам адашиши, сзгаларни ҳам адаштириши ҳеч гап смас.
Зотан, А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи вассалом Ибн ал-Асир «ан-Аиҳос фии ғорийбил ҳадис»да келтирган ривостда: «Жоҳилни фақатгина ҳаддан ошувчи ёки нуқсонга йсл қсювчи ҳолда ксриладир», деганлар.
Динда нуқсонга йсл қсйиш, унга жафочи бслишнинг оқибатлари жуда ҳам ёмон. У турли бузуқликларга, ҳаром харишларга, зарар ва офатларга охири бориб у дунё ва бу дунёнинг барбод бслишига сабаб бслади.
Мусулмон халқлар мустамлака асоратида қолган пайтда айнан шу динда нуқсонга йсл қсйиш, динга жафо қилиш, динни сҳтиром қилмаслик дардига мубтало бслган сдилар. Аста — секин мустамлакадан озод бслиб мустақилликка сришганларида уламоларнинг ҳаракатлари билан сз динларининг моҳистларини тушуниб етиб унга ихлос билан қатишни бошладилар. Бизда ҳам худди шу жараён бошдан стди ва стмоқда.
Ҳозирги кунда олиб борилаётган диний таълимлар, ваъз — насиҳатлар, ксрсатув ва суҳбатлар, китоб ва нашрлар ҳаммаси шу масалага қаратилган десак муболаға қилмаган бсламиз. Шунинг учун, бу муаммога батафсил тсхтамай, ҳаммани ташвишга солиб турган муаммога сътибор қаратамиз...
 

Qayd etilgan