بسم الله الرحمن الرحيم
Муҳтарам жамоат! Маълумки, тарих воқеаларини белгилаш, тинмай стаётган вақт ҳисобини аниқлаб ёзиш ва кейинги авлодга қолдириш мақсадида йил, ой, кунларнинг ҳисобини календарь шаклида қадимдан кенг истеъмол қилиб келинади.
Аллоҳ таоло Ўзининг каломи азимуш-шаънда қуйидагича марҳамат қилади:
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ ... (سورة التّوبة/36)
съни: "œАлбатта, Аллоҳнинг наздида ойларнинг адади — Аллоҳнинг осмонлар ва Ерни сратган кунидаги битигига мувофиқ — сн икки ойдир. Улардан тсрттаси (уруш) тақиқланган ойлардир. Ана шу тсғри диндир...".
Муҳтарам аҳли ислом! Милодий йил деганда қуёшнинг чиқиб-ботиши билан ҳисобланадиган шамсий санани англамоғимиз керак. Мана шу қуёш нури йил давомида қачон кучасди, қачон камасди, шунга қараб, деҳқонлар баҳор, ёз, куз, қиш фаслларига сътибор бериб, сз деҳқончиликларини қачон бошлаб, қачон йиғиштириб олиш лозимлигини белгилаб келадилар. Шамсий-милодий сана ҳисобидаги 12 ойни ҳар бир халқ сз тилида номлаган. Масалан, биз кспроқ арабча, сзбекча, русча номларини қсллаймиз: Ҳамал, Савр, Жавзо, Саратон, Асад, Сунбула, Мезон, Ақраб, Қавс, Жадий, Далв, Ҳут каби номлар халқимизга азалдан таниш. Январь, февраль, март, апрель, май, июнь, июль, август, сентсбрь, октсбрь, носбрь, декабрь ойлари кенг истемолда скани ҳам барчага маълум. Мазкур ойлар номининг христиан дини билан боғлиқ жойи йсқ.
Лекин халқимиз ичида "œЯнги йилни, съни 1-снварь кунини кутиб олиш, байрам қилиш, бир-бирини табрик қилиш мусулмончиликка тсғри келмайди, у христианларнинг байрами каби гапларни гапириб юрувчилар ҳам бор. Биз шу каби кимсаларга сна бир бор сслатиб қсймоқчимизки, 1-снварь христианларнинг байрами смас, балки шамсий-милодий сана билан йил ҳисобини юритувчи халқларнинг ҳаммаси учун йил боши сифатида қарши олинадиган кун. Ваҳоланки, христианларнинг "œА оджество" куни 25 декабрь ёки 7 снварга тсғри келади. 1-снварни сса барча дунё халқлари қатори биз ҳам йилнинг снгиланиши сифатида кутиб оламиз ва бир йил давомида қслга киритган ютуқ ва камчиликларимизни бир сарҳисоб қилиб оламиз. Динимиз таълимоти бсйича ҳар бир кунни қарши олишда "œМана шу ёруғ кунга саломат еткизганингга шукр", - деб Аллоҳ таолога ҳамду санолар айтишимиз лозим.
Азҳари шариф уламолари нашр стган "œБаёнун линнос" номли китобда бу хусусда мусулмонлар учун анча кенглик борлиги қайд стилган. Далил сифатида "œА ум" сурасининг 1-5 остлари ва ҳадиси шарифлардан келтирилиб, икки ҳайитдан бошқа муҳим воқеа юз берган саналарни байрам қилиш ва байрамлар диний ҳамда дунёвий сабаблар муносабати билан нишонлаш дурустлиги зикр стилган. Жумладан, А ум сурасида шундай дейилади: "œОлдин ҳам, кейин ҳам иш Аллоҳникидир. Ўша кунда мсминлар (румликларнинг ғалабасидан) шодланурлар Аллоҳ (аҳли китобларга) мадад бергани сабабли. (У) хоҳлаган кишига мадад берур. У Азиз (қудратли) ва А аҳим (раҳмли)дир".
Аммо қайси байрам бслмасин, уни нишонлашда шариат андозасидан ташқари чиқиб кетмаслик шарт қилинган.
Бинобарин, снги милодий-шамсий йилни йилнинг снгиланиши, умримизга умр қсшилиши, сски йилда қилиб улгурмаган хайрли ишларимизни снги йилда қилиш учун схши нистлар билан кутиб олишимиз ҳам ақлан, ҳам шаръан жоиз скан.
Бу йилни хурсандчилик билан нишонлашимизнинг сна бир боиси кириб келаётган 2011 йил Юртбошимиз ташаббуслари билан "œКичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик йили" деб сълон қилинди. Ҳеч кимга сир смаски, юртимизда ижтимоий ҳимосга, моддий ва маънавий ёрдамга муҳтож кишиларга,ишсизларга, ҳаётда сз йслини топишга уринаётганларга ва айниқса ёшларга давлат даражасида ксмак ксрсатиш, уларни маълум ҳаёт йслини танлаб олишларида далда ҳамда мададкор бслиш хайрли анъана тусини олган. Анди сса, одамларни даромад топиш ва шу орқали сзлари ва оилаларининг моддий ҳолатларини снада мустаҳкамлаб олишларига улкан ёрдамлар ксрсатилади. Бу ҳам одамларга, жамистга давлат даражасида берилаётган сътибор, оқибатдир. Моддий жиҳатдан схшиланиб олаётган халқимиз қариндош-уруғлари, қсни-қсшнилари, маҳалла ва сл-юртдаги бошқа сътибор талабларга ҳам сз меҳр-мурувват ва саховатларини асмайди, иншоаллоҳ. Зеро, Бақара сурасининг 272-остида: "œҚилган ҳар бир хайр-сҳсонингиз сизларга адолатсизлик қилинмаган ҳолда мукаммал қайтарилур", - дейилган бслса, Сабаъ сурасининг 39-остида: "œБирор нарсани сҳсон қилсангиз, бас, (Аллоҳ) унинг срнини тслдирур. У ризқлантирувчиларнинг схшисидир", - дейилган.
Дарҳақиқат, киши сзининг мол-дунёсидан сзгаларга насиба ажратса, муҳтожларга инфоқ-сҳсон қилса бу унинг ризқига барака кириши ва зиёда бслишига сабаб бслади. Бу ҳақда ҳадиси қудсийда айтилади:
" يَا ابْنَ اَدَمَ اَنْفِقْ اُنْفِقْ عَلَيْكَ " (متفق عليه)
съни: "œАй Одам боласи, хайр-сҳсон қил. Шунда Мен ҳам сенга сҳсон қиламан".
Ислом шариати ва унинг барҳаёт таълимотлари инсон ҳаётининг барча томонларини тсла қамраб олганлигини ҳаммамиз схши биламиз. Шунинг учун Лайғамбаримиз (с.а.в.) умматларини инсон ҳаётининг асосларидан бири бслган деҳқончилик қилишга алоҳида қизиқтирганлар. Зеро, деҳқончилик ҳаёт таснчи ва устунидир. У зот бу ҳақда марҳамат стиб бундай деганлар:
" مَا مِنْ مُسْلِمٍ يَغْرِسُ غَرْساً اَوْ يَزْرَعُ زَرْعاً فَيَأْكُلُ مِنْهُ طَيْرٌ اَوْ اِنْسَانٌ اِلاَّ كَانَ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ "
(رواه البخاري و مسلم)
съни: "œБирон-бир мусулмон кишиси бир дарахт стқазса, ёки бир нарса скса, бас ундан қуш ёки инсон танавул стиб, манфаатланса, шу сабабдан у киши сҳсон қилганлик савобига сришур".
Демак, ксчат стказган ва скин сккан кишининг меҳнати ҳеч қачон зое кетмайди. Ундан еган барча жонзотлар орқали соҳибига садақа савоби ёзилиб туради. Аллоҳ таоло зироат ҳосилини инсонларга ризқ қилиб берган скан, инсон сз ризқига бефарқ муносабатда бслиши мумкин смас.
ИЛОВА!
Муҳтарам жамоат! Маълумингизким, юртимизда қиш фасли кирганига қарамасдан, ёмғиргарчилик кам бслаётгани сабабли деҳқончилик қилинадиган, дон скиладиган лалми ерларимиз қишки схоб сувига тсймаса зироат-киштикорларимизга зарар етиши мумкин!
Шариатимизда шундай пайтларда Аллоҳ таолодан оби раҳматини ссраб дуою илтижолар, тавбаю истиғфорлар айтишимиз буюрилган. Ҳатто саҳобалардан саҳиҳ ривост борки, жаноб Лайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) шундай ҳолатларда жамоат билан икки ракаат "œИстисқо" намози ҳам сқиган сканлар (қироат жаҳрий қилинади).
Бинобарин, биз ҳам ушбу муборак жума куни охирги тсрт ракаат суннат намозидан кейин жамоат билан икки ракаат "œИстисқо" намозини сқиб, Ларвардигордан қор-ёмғир ссраймиз. Шосд, Аллоҳ таоло сзининг раҳматини юртимиз узра нозил қилиб, ризқу рсзимиз манбаи бслмиш зироат ишларимизга файзу баракот ато стади, деган умиддамиз!
Юртимиз тинч, осойишта бслиб, инсонлар сртасида меҳр-оқибат, иззат-ҳурмат каби инсоний фазилатлар тобора мустаҳкамланиб боришини Аллоҳ таоло мусссар айласин! Омин.
Манба:
muslim.uz
