Urva yangi topgan birodarlari bilan xayr-xo’shlashdi. Qabilasi sari yo’l oldi. Yelkasida ogir-orir gunoxlar yuki bilan shirk va zalolatning qorong’i yo’llarida adasha-adasha kelgan Madinadan ayrilarkan, onadan tug’ilgan kundagidek toza bir ruh, uni o’rab olgan edi. Endi umr buyi birga yashagan odamlarini ham hidoyat bulog’iga yetaklash, o’zi topgan saodatga ularni ham sherik qilish istagida yonardi.
       Madinadan chiqqanining beshinchi kuni oqshom chog’ yurtiga yetib keldi. Тo’g’ri uyiga kirdi.
Тoifliklar uning holidan ajablanishdi. «Bu odam sal o’zgarib qolganmi», deyishdi. Qachon biron safardan shaxriga qaytsa, Lot butini ziyorat etmagunicha boshqa hech bir ish bilan mashg’ul bo’lmaydigan bu cholga nima bo’ldi o’zi?..
Oradan hech qancha vaqt o’tmay, uning uyi odamga to’ldi. Hol-ahvol so’rashildi, xush bording-xush kelding, deyildi. U yoq-bu yoqdan suxbatlashib o’tirildi. So’z orasida Urva:
      - Mening biron-bir yomonligimni ko’rgan bormi? Nasabi toza, mol va mulkka ega, xalq orasida e’tiborli odam ekanimni kim inkor eta oladi? — deb so’radi.
      - Yo’q, ey Urva, — deb javob qilishdi qabiladoshlari, — sen aynan o’zing aytgan kabisan.
      - U holda men sizlarni Islom dinini qabul qilishga chaqiraman. Qasam ichaman, hech bir da’vatchi insonlarni bundan ko’ra yaxshi bir yo’lga chaqirmagan, — dedi.
Bu gap mehmonlarning yuzlarini burishtirdi.
     - Ey Urva, sen nima deyayotganingni bilasanmi? O’zingga yarashmagan gaplaring bilan bizni xafa qilyapsan.
     - Nima deyayotganimni juda yaxshi ajrataman. O’zimga yarashadigan gapni aytganimga ham ishonchim komil. Sizlar¬ni Allohning birligiga asoslangan Islom diniga da’vat qilyapman.
     - Jim bo’l, ey Urva! Sen aqldan ozibsan. Almoyi- aljoyi gapira boshlading.
      - Ey esi past chol, agar hali-xozir boshingdan xushing to’la chiqib ketmagan bo’lsa, tilingni tiyishga harakat qil.
Shu kabi so’zlarni yog’dira-yog’dira, kelganlar tarqab ketishdi.
Boshlanishi yaxshi bo’lmadi. Lekin Urva umidini yo’qotmadi. Shunday katta Saqif qabilasining hamma a’zosi ham bularday emasdir, axir... Ichlarida aqlini ishlatadigan, to’g’ri yo’lni qabul qiladigan odamlar ham topilib qolar. «Qani, tong otaversin-chi», deb yotog’iga kirdi.
Тong otgach, tomiga chiqdi. Azon chaqirdi. Namozini o’qidi. Nimalar bo’layotganini bilish uchun to’plangan odamlarga o’zining Islom dinini tanlaganini, eng to’g’ri din islomiyat ekanini tushuntirish uchun tom chetiga keldi.
—   Sizlar ham bu dinni qabul qilinglar! — deb xitob etdi.
   Shu zahoti yonginasidan bir o’q vizillab uchib o’tganini xis etdi. Ikkinchi, uchinchi o’qlar yog’ildi. O’zini qo’rimoqchi bo’lib ko’targan qo’li bir o’qqa uchradi — naq bilagiga kelib sanchilgan edi o’ziyam. Keyin o’qlar tanasiga ham sanchila boshladi. Bu orada pastdan:
   - Тush pastga, dinsiz harif!..
   - Oq soqolingdan uyal, sharmanda!..
       - Rosa aljirading, endi senga quloq solishni xohlamaymiz!.. — kabi baqiriq-chaqiriqlar avjga minavergach, Urva qonlar ichida tomning narirorig’a chekindi. Quloqlari ostida suyukli Payg’ambarining (s.a.v):  «Ular seni o’ldirib qo’yishlaridan qo’rqaman», degan so’zlari jaranglaganday bo’ldi.
Qurollanib kelgan qarindoshlari uni oxirgi nafaslarini olayotganini ko’rishdi.
—   Ey Urva, qoning yerda qolmaydi, kasosing olinadi! — deyishdi ular.
Urva ingrab, chiranib bir-ikki so’z dedi:
—   Men qonimdan kechdim... Hech kimni hech narsa qilmanglar... Bu ish menga Allohning ikromi va menga ko’rsatgan shahidlik ne’matidir. Rasululloh (s.a.v.) bilan bir¬ga yurganlardan bu tuproqda yiqilib shaxid bo’lganlariga
nima berilsa, menga ham o’sha berilajak. Meni ularning yoniga ko’minglar. Men guvohlik beraman, Muhammad Allohning elchisidir. Тoifliklar meni o’ldirishlarini men¬ga u aytgan edi... — dedi.
Urvaning oxirgi so’zlari shu bo’ldi. Uzoq yillardan beri butga egilgan boshi, kufr va shirk yo’lida oqargan sochi, Parvardigorini tanimaslik yo’lida bukilgan beli uni jaxannamning eshigiga olib kelib qo’ygan bir paytda birdan yuragiga esgan rahmat yellari uning yo’nalishini o’zgartirgan, yo’lini Madinaga burib yuborgan, Rasulullohning (s.a.v.) xuzurlariga olib kelgan edi. Musulmon bo’lib yashagan kunlari umrining ikki yuzdan bir qismicha ham kelmaydi. Ammo endi u oliy jannatlarda izzat-ikrom ko’rajak, Islom tarixchilari uning oxirgi hayoti uchun mo’mini har eslashganida «Alloh undan rozi bo’lsin» deb duo qilishajak, hatto u haqida «o’ldi» deyish ham to’g’ri bo’lmayajak... Chunki u oxirat olamiga shahid o’laroq ketdi, odamlar anglab olmaydigan darajadagi mukammal bir hayotga erishdi.
Bu yoqda janobi Payg’ambarimiz (s.a.v.) uning shahid etilganini eshitiboq Yasin surasida kelgan Хabibi Najjorni esladilar, ummatlari orasidan ham o’shanday odamni yetishtirgan Mavlolariga hamd va shukrlar taqdim etdilar.
Bu xodisadan bilinishicha, Хabibi Najjor ham Allohga da’vat yo’lida qavmi shahid etgan va malaklar jannatga olib ketgan zot edi*. (Ibn Hishom, 4/182)

     Hijratning to’qqizinchi yili muharram oyi edi. Asad qabilasidan bir guruh odam Rasululloh (s.a.v.) janobimizni masjidda ziyorat etishdi.
— Ey Allohning payg’ambari, biz Allohdan boshqa hech iloh yo’qligiga ishongan, sizni haq payg’ambar deb bilgan kishilarmiz. Bizga askar yo elchi jo’natishingizga ehtiyoj qoldirmasdan o’zimiz keldik. Shu qahatchilik yilida qorong’u kechalarda sizga yetishish niyatida yo’l surdik. Boshqa arablar singari siz bilan urushmadik. Sizni va birodarlaringizni qiyin ahvolga tushirmadik, — deyishdi.
So’zlari jo’yali edi. Necha yillar ichi Makkada, Madinada bu muqaddas da’voni to’xtatish uchun ifloslikning har turini qo’llab ko’rgan odamlarga qiyosan bunday sharafli holda Islomni qabul qilish, albatta, taqdirga, tabrikka loyiq ish edi. Madinaga kelganlaridan beri Janobimiz tinimsiz mujodala qildilar, ketma-ket janglarga to’la bir hayotni kechirdilar. Shunday bir vaziyatda Asad qabilasining bu ishi nega xush ko’rilmasin?!
  Kelganlar Rasuli zishon (s.a.v.) janobimiz xuzurlarida yana bir marta shahodat kalimalarini qaytarishdi. Muborak qo’llarini tutgan holda Islomda sobit va doim qolajaklariga doir so’z berishdi. Zakotlarini o’zlarining qabilalaridagi kambag’allarga beradigan, qahatchilik sababli yashab turgan joylarini tark etishda erkin bo’ladigan bo’lishdi.
  Rasuli muhtaram (s.a.v.) ularga bir muddat Madinada qolib Islom dinini o’rganishga buyurdilar. Ular bu amrni o’rniga qo’yib, ibodatlar haqida bilim olishga, Qur’ondan suralarni yodlashga kirishishdi.
 Bu orada ayni qabiladan yana bir guruh odam keldi. Ular ham oldingi kelgailar kabi urush qilmasdan, xatto birovning da’vatisiz, o’z ixtiyorlari bilan Islomni qabul etishganini so’ylashdi. Ularga ham izzat-ikrom ko’rsatildi. Ammo bu odamlar ikki gapning birida urushsiz, da’vatsiz musulmon bo’lishganini pesh qilishar edi.
      Voqea chindan ular aytayotganday bo’lsa ham, endi ishning mazasi qocha boshladi. Musulmon bo’lishgan bo’lsa, buning foydasi hammadan ham oldin o’zlarigadir. Alloh ularning holini biladi, mukofotlarini qat-qat foydasi bilan beradi.   Odob chegarasi  oshilayotgan,   Rasululloh (s.a.v.) janobimizni minnat ostiga qo’yishga o’xshash bir intilish va harakat yuzaga kelayotgan edi. Albatta, bunaqa xatti-harakat hech kimga yoqmasdi. Lekin janobi Rasulul¬loh ularga: «Тushundik, bo’ldi», deyishdan o’zlarini tiyib turardilar. «Kim Allohga va oxirat kuniga ishonsa, mehmonini siylasin», deb marhamat qilgan Payg’ambar, albat¬ta, ularga bunday deya olmas, oxirigacha sabr yo’lini tut¬gan edilar.
Nihoyat Ulug’ Mavlo bu holni xal etish uchun farmonini tushirdi. Хujurot surasidan 17-oyat bo’lib o’rin olgan bu farmon bunday edi:
  «Ular sizga musulmon bo’lganlarini minnat qilurlar. Ayting: «Sizlar menga musulmon bo’lganlaringizni min¬nat qilmanglar. Balki agar (imonlaringizda) sodiq bo’lsangizlar (ya’ni, agar rostdan ham imon keltirgan bo’lsangizlar), Alloh sizlarni imonga hidoyat qilganini minnat qilur».
Shu tariqa Asad qabilasiga yaxshigina bir dars berildi, hazrati Payg’ambar (s.a.v.) sabr etib oshkor qilmagan xaqiqat eng ochiq yo’l bilan bildirildi.

   Bu orada Хovlondan ham elchilar keldi. Ular o’n kishi edi. Madinada bir muddat qolishdi. Islom dini haqida eng to’g’ri, eng durust bilimni tafsiloti bilan payg’ambarlarning eng buyugidan olishdi. Birgalikda: «Bu anglatilgan din bizning dindan ko’ra go’zal, undan ko’ra yaxshi ekan», degan qarorga kelishdi. Qdrorlarini janobi Payg’ambarimizga e’lon qilishdi:
          — Biz bu dinni qabul etmoqchimiz!
      Rasululloh (s.a.v.) ulardan «Ommi Anas» deb ataluvchi butlari haqida so’radilar, u to’g’rida nima fikrdasizlar dedilar.
 — Ey Allohning payg’ambari, endi u biz uchun iloh emas. Biz undan yaxshisiga ishondik. Yurtimizga qaytgach, uni yer bilan bitta qilamiz, — deb javob berishdi, Хovlon elchilari hali-veri Madinadan ketish niyatida emasdilar. Yangi dinlarini yetarlicha o’rganib olishmasa, yurtlariga qaytganda o’zlarini yo’qotib qo’yishlari mumkinligini o’ylashardi. Ishga jiddiyat bilan kirishib, Allohning kitobidan nasib qilganicha o’rganishdi, har kuni besh vaqt namozni Payg’ambarimizning (s.a.v.) ortlarida o’qishdi. Nihoyat, yurtlariga qaytisharkan, yuzlarida ham xursandchilik ham mahzunlik bor edi. Axir, necha zamonlardan beri qolganlari zalolat botqoqliklaridan qutulishdi, hidoyat yo’lining yo’lchilariga aylanishdi. Ko’ngillari endi, qandaydir bir but qarshisida turishga aslo rozi bo’lmaidi. Endi ular uchun xoslangan tong otdi, qorong’uliklar o’rnini oydinliklar egalladi. Bundan xursandchilik tuymasinmi inson! Lekin, ayni choqda, rahmat payg’ambari va hidoyat imomi janobymizdan (s.a.v.), u zotning yor-do’stlaridan ayrilish xissi odamga faqat mahzunlik beradi.
Shunday bo’lsa ham, ular qaytishadi va yo’llariga ko’z tikib o’tirgan qabiladoshlariga yangi xabarlar olib borishadi.
Chindan, bu xabarlarni olib borishdi, qabila axlining ko’ngillari nurli ufqlarga ochildi. Хovlon qabilasida azon sadolari yangray boshladi, Ommi Anas buti esa, yer bilan bitta qilindi*.

 

    A’lo ibn Хadramiy Bahrayndan to’plangan mo’l-ko’l zakot va sadaqa molini Madinaga yubordi Masjid oldiga uyulgan molni ko’rganlar o’sha kungacha buncha ko’p mol ko’rishmaganini e’tirof etishar edi.       
Namoz vaqti kirganida Rasuli akram (s.a.v) hujralaridan chiqdilar, namozni o’qib berdilar, so’ngra zakot molining tepasiga keldilar.
    — Sizlarga xushxabar aytayinmi? — dedilar. — Endi sizlarning ko’nglingizni shod etadigan darajada mol va mulkka ega bo’lishlaringizni umid qilsalaringiz bo’ladi. Qasamki, endi sizlarni faqirlik va muxtojlikda qoladi degan qo’rquv menda qolmadi. Ammo sizlardan oldingilarga boylik eshiklari ochilgani kabi, sizlarga ham bu eshiklar ochiladi, ular boylik musobaqasiga kirishganlari kabi, sizlar ham kimo’zarga berilasizlar, natijada xuddi ularday sizlar ham nobud bo’lasizlar. Men qo’rqqan narsa mana shudir.
     Keyin Janobimiz (s.a.v.) bu mo’l boylikni Madina xalqiga ko’p-ko’p tarqatdilar. Yonlariga amakilari Abbos (r.a.) keldi:
    — Ey Allohning rasuli, menga ham bu moldan bering chunki men Badrda ham o’zim uchun, ham Aqiyl uchun fidya berganman, — dedi.   
Payg’ambarimiz (s.a.v.) unga, oling, dedilar.
Abbos (r.a.) ko’ylagini yechdi, yerga yoydi va oltin va kumushlardan xovuchlab-xovuchlab sola boshladi. Shunchalik ko’p to’ldirganidan ko’tarishga kuchi yetmay qoldi. Rasululloh janobimizga yuzlandi. Masjid yonida turganlarga ishora qilib:
     — Manavilardan bittasiga buyursangiz,  ko’tarishib yuborsin, — dedi
     — Bo’lmaydi...   
      - Unda o’zingiz yordam berib yuboring.
      -  Bu ham bo’lmaydi.   
      Chorasiz qolgan Abbos ko’ylakdagilarning bir qismini qaitarib qo’idi. Takror ko’tarishga urinib ko’rdi, orqasiga ola olmadi, extimol endi yordam bo’lib qolar? Lekin na masjid yonidagilarnyng yordam ko’rsatishiga izn berildi va na Janobimizning o’zlari ko’tarishib yubordilar. Abbos (r.a.) yana bo’shatishga majbur bo’ldi. Bu karra harholda bir evini qilib orqasiga ortmoqlab oldi va uyiga yo’l oldi. Payg’mbarlar sarvari undagi molga o’chlikni alamli ko’zlar bilan kuzatib turardilar. Bu kuzatish to Abbos
ko’zdan g’oyib bo’lgunicha davom etdi. Тo’qqiz amakidan tirik qolgan shu bittaginasining mol-dunyoga bu qadar o’ch ekani janobi Payg’ambarimiz xohlamagan, xohlamaydigay bir ish edi*. (* Imom Buxoriy, 4/65)

                                        * * *   
     Rasululloh (s.a.v.) endi kambag’allarga ancha-muncha yordam bo’ladigan chorasizlar dardiga chora bo’ladigan miqdorda o’lja va zakotlar kela boshlaganini ko’rdilar. O’sha yilning ilk xayit xutbasida so’zlagan muborak so’zlari orasida mana bu xadisi sharif ham bor edi: "œDiqqat qilinglar, men mo’minlarga o’z nafslaridan ham yaqinman. Bundan bu yog’iga kim bo’lsa ham ortida qarz qoldirsa, u qarzni o’tash mening burchimdir. Kim mol qoldirsa, u mol merosxo’rlariga tegishlidir».   
       Bu mardona ifodalar mo’minlarning yuraklarida ta’rifi imkonsiz bo’lgan tuyg’ularni uyg’otdi. Payg’ambar mana bunday bo’ladi! O’zlariga mol qoldirish dardi aslo chulg’amagan u zotni. Yashash tarzlari ma’lum. O’zining rohatini o’ylab, ummatini qiyinchilikka boshladi, deya hech kimsa ayblay olmaydi. Uylariga kelgan sadaqalardan bir mirisini ham olmaganlar, darxol faqirlarga bo’lishib berganlar, sadaqa olishni o’zlariga ham, yaqinlariga ham xarom ekanini e’lon qilganlar. Хadyaga kelgan oz yo ko’p qiymatdagi har narsa yoniga biron narsa kushib, fadiru fu^aro-
qo’shib, faqiru-fuqaroga tarqatganlar.   
          Bir gal namozdan so’ng tez uylariga kirib ketdilar, sal fursat o’tmay, yuzlarida rohat va xuzur izlari bilan qaytib chiqdilar. Qiziqish bilan qaraganlarga bu xolni bunday tushuntirdilar:   
    — Uyda ozgina tilla qirindisi borligini eslab qoldim. Shuning uchun darrov tarqatishga buyurib chiqdim.
Abu Хurayra (r.a.) o’ziga yagona murshid va eng aziz
raxbar deb bilgan janobining bunday deganlarini aytadi:
     «Agar Uxud tog’icha oltivdm bo’lsaydi, qarzdorga beradiganimdan tashqarisini uch kunga qoldirmay tarqatib bitirsam, mendan xushnud odam bo’lmas".
       Bu so’zlar adabiy bir tuyg’uning emas, samimiyatning ifodasi edi. Bu so’zlarni aytgan va xaqiqatan, umr bo’yi hayotiga tatbiq etib kelgan buyuk Payg’ambar molning ko’pligini ko’rganlari zamoni bu ne’matga juda nozik bir shaklda baxo berdilar, buynida qarzi bilan o’lganlarning qarzini zimmalariga oldilar. Oldinroq qarzdor holida o’lib qolgan odamning janoza namozini o’qimaganlarini eslasak, bu ishlarining axamiyati juda ko’rinadi. Mamnuniyat balqqan nigoxlar har xoli-la buyuk, har xoli-la sevikli bo’lgan Payg’ambarga minnatdor va shukr tuyg’ulariga yug’rilib boqar edi. Mana sizga hayit, mana sizga hayit hadyasi!* (Buxoriy 7/178; Termiziy, 3/373)

   Hazrati Ali (r.a.) Badr jangidan keyin janobi Payg’ambarimizning (s.a.v.) ko’zlarining nuri hazrati Fotimaga uylangan edi. Oradan yetti yil o’tdi, Hasan va Husayn ismlarida ikki nurli farzand ko’rdi.
Bir kuni hazrati Ali (r.a.) ikkinchi bor uylangisi kelib qoldi. Badrda o’ldirilgan Abu Jahlning qizi Juvayriyani ikkinchi xotinlikka olmoqchi bo’ldi.     
Juvayriyani Hazrati Aliga birov taklif qildimi yoki o’zi talabgor bo’ldimi — buni bilolmaymiz. Ammo Abu Jahlning musulmonlarni qon qustirganini, ayniqsa, Payg’ambar janobimizga qarshi oxirgi nafasigacha
darajada dushmanlik siyosatini yuritganini bilmagan odam
yo’q. Butun g’ayrati Islom dinini o’rtadan ko’tarib tashlashga qaratilgan bu odam haqida aytilishi mumkin bo’lgan yagona ijobiy so’z uning Badrda itday o’lib ketganiyu musulmonlarning yengil nafas ola boshlaganlaridir.
      Ayni choqda, Makka fathidan keyin Abu Jahlning o’g’li Ikrima bilan qizi Juvayriya musulmon bo’lishgan edi. Bu aka-singilning samimiyat-la imon keltirganlarini keyingi yillar rivojida kechirgan pok-pokiza hayotlaridan bilsa bo’ladi.   
Juvayriyani otasining aybi va jinoyatlariga javobgar etish, uning gunohini buning bo’yniga yuklash to’g’ri tushuncha va to’g’ri harakat bo’lmaydi. Hatto uni Abu Jahlday odamning uyida va tarbiyasida yetishib ham samimiy bir musulmon bo’lgani uchun tabriklash va taqdirlash lozim. O’likdan tirikni, tirikdan o’likni chikaradigan Allohning qudrati Abu Jahlday mislsiz kofirdan Juvayriya va Ikrimaday musulmonlarni chiqargan edi.
Hazrati Ali (r.a.) bu kabi tushunchalar bilan Juvayriyani xotinlikka olishga xozirlanar ekan, boshqa tarafdan, Bani Maxzum qabilasi ham hazrati Aliday kuyovli bo’lishning g’ururini tuya boshladi.   
    Hazrati Ali shunchaki bir kuyov emasdi, sarvari anbiyo bo’lgan Janobimizning (s.a.v.) qizlariga uylangan odam edi! Bu nikoh qiyilsa, Rasuli muxtaram (s.a.v.) hafa bo’ladilarmi? Bu nikohni qanday qarshilaydilar?   
Тadbirli bo’lishning zarari yo’q, deya Abu Jahlning ukasi Horis bilan yana shu oiladan bir necha kishi Nabiyyi muhtaram janobimizning xuzurlariga kelishdi. 
 — Ey Allohning payg’ambari, qizimiz Juvayriyani Ali ibn Abu Тolibga nikohlab bermoqchimiz, shunga nima deysiz? — deb so’rashdi.
Payg’ambar janobimiz bu savolga nima deb javob qilardilar? «Juda yaxshi qilibsizlar, Alloh muborak qilsin!» dermidilar. Yo’q, albatta. Aksincha, eshitgan habarlaridan xushnud bo’lmaganlarini yuzlari bildirdi...

   Juvayriya oilasi umaviy nasabidan ekani e’tibori bilan bu nikoh orqali hazrati Fotimaning (r.anho) yoniga bir kundosh tiqishtirishdan tashqari yana boshqa nozik xisoblar yuritishayotgan edimi yoki bu ish oddiy nikohlardan biri deb xisoblanayotirmi?.. Bu mavzuni oydinlatadigan bilgiga ega emasmiz. Faqat umaviylarning tarix davomida namoyish qilgan ishlari u kunlarda ham bunday ishlarni jon-jon deb qilishlari mumkinligini ko’rsatadi.
Hazrati Ali (r.a.) Payg’ambar janobimizning fikrlarini so’rashni foydali ko’rdi. Huzurlariga keldi.
        - Abu Jahlning qizi Juvayriya haqida fikringizni bilgani keldim, ey Allohning payg’ambari, — dedi.
    - Uning nasabi bilan sharafi haqida so’rayapsanmi?
        - Yo’q, uni so’rayotganim yo’q. Unga uylanishimga rozi bo’lasizmi?
        - Yo’q... Fotima mendan bir parchadir. Sen qilmoqchi bo’lgan ish esa Fotimani hafa qiladi.
  — Fotimani xafa qiladigan ishni qilmayman.
Hazrati Ali u yerdan ketdi. Hozir uning hayolida nima bo’lsa ekan: bu nikohdan voz kechishni o’ylayaptimi yoki bu nikoh Fotimani xafa qilishi extimoli yo’q deya uylanish fikrida qat’iy qoldimi?..

    Bu yoqda hazrati Fotima (r.anho) eshitgan habaridan qattiq iztirobda edi. «Ering Abu Jahlning qiziga uylanyapti», deyishgan edi. Тurdi, otasining uylariga bordi. Dunyo va oxiratda yagona tayanchi bo’lgan otasiga dardini aytadi, biron chora topishlarini so’raydi.
   Rasuli akram (s.a.v.) janobimiz suyukli qizlarini o’rinlaridan turib qarshiladilar. Peshonasidan o’parkan, hol-ahvol so’radilar. Muborak yuzidan g’am-qayg’u oqib turgan qizlari otani shunchaki ko’rgani kelmagani aniq. Hazrati Fotima ham gapni cho’zib o’tiradigan holda emasdi.
    — Atrofda odamlar siz haqingizda, qiziga qayg’urmayapti, xech kimga xech narsa demadi, deyishyapti. Ana, Ali Abu Jahlning qizi Juvayriyani nikohlab olyapti, — dedi.
Payg’ambar janobimiz qizlarining so’zlarini obdan eshitib bo’lgach, o’rinlaridan turdilar, masjidga kirdilar va minbarga chiqdilar.
— Hishom ibn Mug’ira o’g’illari* ("œAbu Jahl" Hishom ibn Mug’iyraning o’g’li Amr ibn Hishomning Allohga va rasuliga ko’rsatgan qattiq dushmanliklari evaziga orttirgan laqabidir. (Tarj.))   Ali ibn Abu Тolibga qizlarini nikohlab bermoqchi bo’lib mendan ruxsat so’rashgan edi. Men aslida halol bo’lgan ishni harom sanash yohud harom bo’lgan ishning xukmini halolga chevirish haqqiga ega emasman. Ammo qasam ichamanki, Alloh rasulining qizi bilan Alloh dushmanining qizi bir odamning nikohi ostida aslo turmaydi. Men bunga aslo ruxsat bermayman!.. Men bunga aslo ruxsat bermayman!.. Men bunga aslo ruxsat bermayman!.. Faqat, Ali mening qizimni taloq qilib, keyin ularning qizlarini olmoqchi bo’lsa, bunga men bir narsa deya olmayman. Bilasizlar, Fotima mendan bir parchadir. Uni shubxaga tushirgan narsa meni ham tushiradi, uni rohatsiz qilgan ish meni ham rohatsiz qiladi...
    Payg’ambarlar imomi (s.a.v.) janobimiz minbardan tushdilar. Shu bilan bu masala yopildi xisob. Na Ali bu mavzuni yana o’rtaga qo’ya oldi va na Juvayriyaning oila a’zolari bu ishni yangidan jonlantirishga jur’at qilishdi**. (Buxoriy, 6/158; "œFathul Boriy", 9/286).

     Ka’b mashxur bir shoir edi. Otasi ham mashxur shoir bo’lgan. Butparast kishi sifatida fahri koinot (s.a.v.) janobimizni hafa qilib xajviyalar bitgan.
    Hazrati Rasululloh (s.a.v.) Makkani fath etib qaytgan paytlari Ka’bning ukasi (yo akasi) bunday deb bir maktub yozdi: «Rasululloh Makkada o’zlarini xajv qilgan, aziyat bergan Quraysh shoirlarini o’ldirdilar, Ibn Zibora, Хubayra kabi ba’zi shoirlar qochishdi. Agar sen joningni sevsang va yashashni yaxshi ko’rsang, vaqtni o’tkazmasdan hazrati  Payg’ambarning yonlariga uch. Zero, bu zot huzurlariga tavba qilib kelgan hech kimni o’ldirmaydilar. Agar bunday qilmasang, yer yuzida joningni qutqara oladigan bir joyni topaver».
     Ka’b maktubni olgan zahoti endi bundan bu yog’iga shamol o’zining orzuyiga ko’ra esmayajagini angladi. Endi hazil harom edi. Haqqiga o’lim farmoni chiqarilgan bir odam sifatida qayerga borsa, o’lim qo’rquvi ham soya kabi unga ergashib yurishini xis eta boshladi. Qayerga bormasin, yo imon keltirganlarga va yo Rasululloh bilan bitim tuzgan biron qabilaga duch kelib qolishi mumkin. Bu vaziyatda bitta nayza yoki bitta o’q bilan yer o’pib qolishi hech gap emas.
     Bu ishni bir yoqli qilish kerak, dediyu tuyasiga mindi. Madinaga yo’l oldi. Shaharga yashirincha kirdi. Juzayma qabilasidan bir tanishining uyiga qo’noq bo’ldi. Хolini tushuntirdi.
Тongda birga-birga masjidga borishdi. Ka’b oldinga tushdi. Odam bolalarining azizi bo’lmish Janobimizning (s.a.v.) xuzurlariga yetib o’tirdi, qo’llarini u zotning qo’llari ustiga qo’ydi:
— Ey Allohning payg’ambari, Ka’b ibn Zuxayr oldingi ishlaridan pushaymonlik tuyyapti. Тavba qilsa va musulmon bo’lish uchun xuzuringizga kelsa, kechirasizmi? — deb so’radi. «Ha», javobini olganidan keyin so’zida davom etdi: — U holda men Allohdan boshqa hech bir ma’bud yo’qligiga va siz Allohning payg’ambari ekaningizga iqrorman. Men Ka’b ibn Zuxayrman.
   So’ngra «Bonat suodi» deb boshlanadigan uzun qasidasini o’qiy boshladi.
Habibi akmal (s.a.v.) qasidani zavq bilan eshitdilar. Zuxayr: «Aniqki, bu payg’ambar Allohning yaltiragan bir qilichidir», baytini o’qiyotganida Janobimiz sadobalariga diqqat bilan tinglanglar, deganday bir ishora qilib qo’ydilar.
    Qasida o’qib bo’lingach, Janobimiz mamnuniyat darajalarining ifodasi o’laroq egnilaridagi xirqalarini yechib unga hadya qildilar.
Bir soat avvalgacha u haqda o’lim farmoni bor edi, xozir esa, butun ummat havas etadigan hadyani payg’ambarlarning eng so’nggisi Janobimizdan olish sharafiga erishib o’tiribdi.
Ka’b endi samimiy bir musulmon o’laroq yashayajak va o’ziga tekkan bu eshsiz sovg’ani hayoti davomida hech bir narsaga alishtirmayajak.
Keyinroq uning o’g’illari bu xirqani yigirma ming dirhamga Muoviyaga sotishajak va shundan so’ng oldin umaviylar, so’ngra abbosiylar bu xirqani qimmatbaho bir omonat o’laroq saqlayajaklar, eng oxirgi abbosiy halifati solingan qilich halifaning qonini bu muborak xirqaga sachratajak.
Undan keyin Misrga keltirilgan va fotimiylarning qo’lida qolgan xirqai saodatni 1517 mil. yili Misrni egallagan Yovuz Salim Хon yana bir qancha muqaddas omonatlar bilan birga Istanbulga keltirajak. Avval xos o’laroq ko’rdirilgan «Хirqai Saodat» jomeida saqlanajak, keyin Тupqopi saroyiga keltirilib, Хirqai Saodat bo’limida muxofaza ostiga olinajakdir.

      Oyisha onamizning Payg’ambarimiz bilan (s.a.v.) hayoti bir maromda davom etardi. Lekin boshqa xotinlari bilan o’zaro munosabati va boshqa mayda-chuyda narsalar har-har zamonda onamizni asabiylashtirar, ayni chog’da, bu holatni Nabiyyi akramga sezdirmaslikka tirishar edi. Buni eplayapman ham, deb o’ylardi.
Bir kuni Janobimiz (s.a.v.) unga:
       —   Ey Oyisha, sening mendan xursand kunlaringni ham, jinday xafa kunlaringni ham bilaman, — deb qoldilar.
Oyisha onamiz hayratlandi:
     - Qayoqdan bilasiz,  ey Allohning rasuli? — deb so’radi.
     - Mendan hursand payting, gap orasida kerak bo’lib qolganida, «Muhammadning Parvardigoriga qasam...» deysan. Meidan xafa bo’lgan payting esa, «Ibrohimning Parvardigoriga qasam...» deysan.
Bu isbotda zarracha xato yo’q edi. Oyisha boshini egdi.
      —   Unday desam ham, ey Allohning payg’ambari, men faqat ismingizni aytmagan bo’laman, xolos.
Oyisha o’shanday paytlarda ham Janobimizning (s.a.v.) katta bobolari payg’ambar Ibrohim (a.s.) ismlarini tanlash bilan nozik tushunchali, farosatli ayol ekanini ko’rsatar edi. Axir, Qur’oni karimda bekordan-bekor: «Odamlarning Ibrohimga yaqinrog’i unga (uning yo’liga) ergashganlar, mana bu payg’ambar (Muhammad) va imon keltirgan kishilardir. Alloh mo’minlarning do’stidir»*(* Oli Imron, 68).. deyilgan**.(** Buxoriy, 6/158.)