Rasuli Akram sollallohu alayhi vassallam haqlarida hadislar  ( 74263 marta o'qilgan) Chop etish

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 B


Mahdiyah  16 May 2008, 16:09:41

Лайгамбар соллаллоху алайхи ва салламнинг исмлари:

Жубайр ибн Мутъим разисллоху анхудан ривост килинган хадисда А осулуллох соллаллоху алайхи ва саллам айтдилар:

«Менинг бир неча исмим бор; мен Мухаммад, мен Ахмад, мен ал-Мохий — Аллох Таъоло мен билан куфрни махв стади, мен ал-Хошир — одамлар (Киёмат куни) менинг оёгим олдига (съни, менинг хузуримга) жам килинадилар, мен ал-Окиб — мендан кейин бошка хеч ким пайгамбар бслиб келмайди (съни, мен охирги пайгамбарман) (Бухорий ва Муслим томонларидан сахихлигига иттифок килинган хадис)

Абу Мусо ал-Ашъарий розисллоху анхудан хам, ривост килинади, у киши айтадилар: «А осулуллох соллаллоху алайхи ва саллам сзларини бизларга бир неча номлар билан номлаб, айтар сдилар: ″Мен Мухаммад, Ахмад, ал-Мукаффий (охирги келувчи), ал-Хошир (тафсири стди), тавба Лайгамбари (съни Аллох мен туфайли гунохларни кечиради) хамда рахмат Лайгамбариман″». (Муслим ривостлари)

Qayd etilgan


Mahdiyah  16 May 2008, 16:10:24

У зот соллаллоху алайхи ва салламнинг насабларининг тоза — покиза сканлиги.

А­й дсстим! Сизни хам, мени хам Аллох Таъоло сз мархаматига муваффак килсин! Билингки: ″Барча халклардан фазилатлик килиб, танлаб олинган мухтарам пайгамбаримизнининг ота-оналарини зино деб аталмиш жирканч иллатдан Аллох Таъоло Ўзи саклади, у буюк зот соллаллоху алайхи ва саллам зинодан смас, сахих никохдан тугилдилар″. Восила ибн Аскаъ разисллоху анхудан ривост килинган хадисда Аабий соллаллоху алайхи ва саллам айтадилар:

«Албатта Аллох азза ва жалла Иброхим авлодидан Исмоилни, Исмоил авлодидан Кинонани, Кинона авлодидан Курайшни, Курайшдан баний Хошимни ва баний Хошимдан сса, мени танлаб олди». (Имоми Муслим ривостлари)

«Хиракл Абу Суфёндан А осулуллох соллаллоху алайхи ва салламнинг насаблари хакида ссраганида, Абу Суфён: «У ичимизда насаб сохибидир (съни тоза насаблик кишидир)», деган сди. Хиракл сса, унга жавобан: «Ха худди шундай (гапинг тсгри) Лайгамбарлар кавмларининг насаблик кишиларидан жснатиладилар», деган сди». (Имом Бухорий ривостлари)

Qayd etilgan


Mahdiyah  17 May 2008, 08:41:40

Аабий соллаллоху алайхи ва салламнинг тугилишлари:

Аабий соллаллоху алайхи ва саллам рабиъул-аввал ойида душанба куни; шу ойнинг иккинчи, ёки саккизинчи, ёки снинчи, ёки сн иккинчисида дунёга келдилар бу хакда ривостлар турличадир. Ибн Касир айтадилар: «Сахих ривост шуки: У зот соллаллоху алайхи ва саллам ″Фил йили″ (съни, Байтуллохни вайрон килиш максадида Абраха номли кофир подшох Маккага филлар билан бостириб келганда Аллох унга осмондан бало юбориб, сзини хам, кавмини хам халок килган йилни тарихнавислар ″Фил йили″ деб атайдилар) тугилганлар. Имом Бухорийнинг устозлари Иброхим ибн ал-Мунзир ал-Хизомий, Халифа ибн Хайёт ва бошка уламолар ушбу ривост сахих сканлигига ″ижмо килинган″ сканини накл киладилар».

Сийрат олимлари айтадилар:

«Омина у зотга хомиладор бслганида айтади: ″Унда бир огирликни хис килмадим,  дунёга келган чогида у билан бирга бир нур чикиб, машрику-магриб сртасига зиё таратди″».

Ирбоз ибн Сорис разисллоху анху бир хадисда айтади:

«А осулуллох соллаллоху алайхи ва салламни сшитдим: «Албатта мен Аллохнинг хузурида, уммулкитоб (лавхулмахфуз)да хали Одам лойида, ерга ташланган холатида пайгамбар (деб битилган) сдим. Сизларга  бунинг таъвилини айтиб берадиган бслсам; — мен бобом Иброхим алайхиссаломнинг дуоси, Ийсо алайиссаломнинг кавмига берган башорати ва онам ксрган тушидаги, ундан чиккан ва Шомдаги касрларни ёриштириб юборган нурдирман», — дедилар». (Имом Ахмад ва Табароний ривостлари)

У зот соллаллоху алайхи ва саллам оналарининг корнида сканларида; бир ривостда тугилганларидан бир неча ой, сна бир ривостда сса бир йил кейин оталари вафот килдилар. Мана шу уч ривостдан биринчиси съни, оналарининг корнида сканликларида, тугилишларидан аввал оталари вафот килгани машхуррок ривостдир.


Qayd etilgan


Mahdiyah  17 May 2008, 08:48:13

У зот соллаллоху алайхи ва салламнинг сут смишлари (сут смиш масаласи арабларда ахамистли бслгани, хусусан унинг пайгамбаримизнинг тарихларида алохида срни бслгани учун хам тарихнавислар пайгамбаримизнинг сут смиш ходисаларини баён килиш учун алохида боб ажратадилар):

У зотни аввал Абу Лахабнинг чсриси Сувайба бир неча кун смизди. Кейин, смизиш учун баний Саъд кабиласидан Халима Саъдисга берилди. (Чунки, баний Саъд кабиласи об-хавоси тоза сахрода сшарди. Об-хаво боланинг соглом бслиб ссишлигида мухим омилдир). Шундан сснг Халима смизди. Лайгамбар соллаллоху алайхи ва саллам баний Саъд кабиласида, Халима хузурида тсрт йилча турдилар. Ўша кезларда (Оллох таоло томонидан юборилган икки фаришта оркали) у зот соллаллоху алайхи ва салламнинг кскракларини очилиб, калбларидан нафс ва Шайтон насибасини чикариб ташланди. (Бу ходиса у киши учун бир мсъжиза сди) Мана шу ходисадан кейин Халима Аабий соллаллоху алайхи ва салламни сз оналарига олиб келиб топширди.

Кейин у зот соллаллоху алайхи ва саллам олти ёшликларида, оналари Мадинадан Маккага кайтаётиб ал-Абво номлик ерда вафот топдилар. А осулуллох соллаллоху алайхи ва саллам Макка фатх стилган йили Маккага кетаётиб ал-Абводан стганларида, А оббилари Аллох азза ва жалладан оналарининг кабрини зиёрат килишга изн ссраган вактларида изн бслди, кабрни зиёрат килиб, йигладилар ва атрофдагиларни хам йиглатдилар ва: ″Кабрларни зиёрат килинглар! У сизларга слимни сслатади″,— дедилар. (Имом Муслим ривости) Оналари вафот килганидан кейин, у кишига оталаридан мерос бслиб колган чсрилари Умми Айман снагалик килди, боболари Абдулмутталиб сса, сз кафолатига олди. Аабий соллаллоху алайхи ва саллам саккиз ёшга кирганларида, у кишига амакилари Абу Толиб кафил бслишлигини васийст килганидан кейин боболари Абдулмутталиб хам вафот килди. Шундан кейин у зотга амакилари Абу Толиб кафил бслиб, схши химос килди ва Аллох Таоло у зотни пайгамбар килиб жснатган пайтда Абу Толиб то слгунича мушриклигида давом стган бслса хам, пайгамбар соллаллоху алайхи ва салламни ксллаб-куватлади, ксп ёрдамлар берди. Аллох Таъоло унинг бу ёрдамлари туфайли ундан дсзах азобини бир оз енгиллаштиради. Бу хакда сахих хадис бор.

Qayd etilgan


Mahdiyah  17 May 2008, 08:54:55

У зот соллаллоху алайхи ва салламни Аллох Таъоло жохилийст чиркинликларидан саклаганлиги:

Аллох Таъоло Аабий соллаллоху алайхи ва салламни ёшликлариданок Ўзи химос килиб, жохилийстнинг барча айб ва чиркинликларидан пок саклаган хамда у кишига барча гсзал хулкларни ато стган сди. Кавмлари у зотдаги мужассам бслган поклик, ростгсйлик ва омонатдорлик каби ушбу гсзал хулкларни ксришгач, улар у зотга Мухаммад Амин деб ном беришган сди.

Лайгамбар соллаллоху алайхи ва салламнинг ёшлари сттиз бешга етганда Курайш (съни пайгамбаримиз кавмлари) Каъбанинг биносини снгилашди, Хажар ал-Асвадни сз жойига кайтадан ксйиш масаласида ораларида каттик тортишув вужудга келди, ушбу шарафли ишни хар бир кабила сзи амалга оширишни хохлар сди. Ўзаро бслиб стган каттик тортишувдан кейин, манашу соатда Каъбага ким биринчи бслиб кириб келса, сша одам Хажар ал-Асвадни кайтадан сз жойига срнатишига рози бслиб турган бир пайтларида, биринчи бслиб пайгамбар соллаллоху алайхи ва саллам кириб келдилар. Шунда улар хурсанд бслиб: Амин биринчи бслиб кириб келди, биз унга розимиз дедилар. Аабий соллаллоху алайхи ва саллам (датурхонга схшаш) бир мато келтиришларига буюрдилар. Уни олиб келишгач, сртасига Хажар ал-Асвадни ксйиб, хар бир кабила ушбу мато атрофидан кстаришга буюрдилар. Сснгра пайгамбар соллаллоху алайхи ва саллам Хажар ал-Асвадни олиб сз жойига ксйдилар. (Имом Ахмад ва Хоким ривост килдилар ва Хоким ушбу хадис сахих дедилар)

Qayd etilgan


Mahdiyah  17 May 2008, 08:57:44

Аабий соллаллоху алайхи ва салламнинг уйланишлари:

Йигирма беш ёшга кирганларида Хадижага уйландилар. Уйланиш вокеаси куйдагича сди: ″У зот соллаллоху алайхи ва саллам Хадижанинг молларини олиб, унинг гуломи (кули) Майсара (сркаклар номи) билан биргаликда Шом диёрига савдогарликка чикдилар. Майсара у зотнинг юриш-туришларини ва у кишидаги ростгсйлик, омонатдорлик каби гсзал хулкларни  ксриб хайратда колди. Шомдан кайтгач, ксрганларини Хадижага айтиб берганида, Хадижанинг сзи (рагбат билан) Лайгамбар соллаллоху алайхи ва салламга турмуш куришни таклиф килди″.

Qayd etilgan


Mahdiyah  17 May 2008, 09:04:21

Хадижа онамиз разисллоху анхонинг вафотлари ва кейинги хотинларига уйланишлари:

Хадижа разисллоху анхо хижратдан уч йил аввал вафот килдилар. Лайгамбар соллаллоху алайхи ва саллам Хадижа онамиз тириклик пайтларида бошка уйланмаган сдилар. Хадижа онамиз вафот стганларидан сснг, аввал Замъанинг кизи Савдага кейин Абу Бакр кизлари Оишага уйландилар. Оиша онамиздан бошка бокирага уйланган смаслар. Сснгра Умар инб ал-Хаттоб кизлари Хафсага сснгра Хузайма кизи Зайнабга кейин Умму Саламага (исмлари Хинд Умайс кизи) сснгра Зайнаб бинт Жахшга кейин Жувайрийс бинт Хорисга сснгра Абу Суфён кизи Умми Хабибага (исмлари А амла ёки, Хинд) кейин Хайбар фатх стилгач Хуйсй ибн Ахтабнинг кизи Сафийсга сснгра ал-Хорис кизи Маймунага уйландилар. А­нг охирги уйланган аёллари Маймуна онамиз сдилар. Хаммаларидан Аллох Таъоло рози бслсин!

Qayd etilgan


Mahdiyah  17 May 2008, 09:07:19

Лайгамбар соллаллоху алайхи ва салламнинг авлодлари:

Авлодларининг хаммаси — кизлари хам, сгиллари хам —   Иброхимдан бошкаси — Хадижа бинт Хувайлид онамиздан тугилдилар. Иброхим сса, Миср подшохи Мукавкас хадс стган чсри Морис Кибтийсдан тугилдилар.

Ўгиллари: 1- Косим манашу Косим билан у зотга кунс бериб, Абул-Косим дейилади. 2- Тохир. 3- Тоййиб. Бир ривостда айтилишича пайгамбарликдан кейин бир сгил ксрганлар исми Абдуллох мана шу Абдуллохни Тохир ва Тоййиб деб лакабланган. Бунга ксра Тохир билан Тоййиб бир шахс. Иброхим сса Мадинада тугулди ва пайгамбаримизнинг вафотларидан уч ой аввал йигирма икки ойлигида (съни икки ёшга тслишига икки ой колганда) вафот килди.

Кизлари: 1- Зайнаб снг катта кизлари бслиб, унга холасининг сгли Абул-Ос ибн ар-А обиъ уйланган. 2- А укайс унга Усмон ибн Аффон уйланганлар. 3- Фотима унга Алий инб Абий Толиб уйланганлар, жаннат ахли йигитларининг саййидлари бслмиш Хасан ва Хусайн Фотиманинг сгилларидир. 4- Умму Кулсум унга опаси А укайснинг вафотидан кейин Усмон ибн Аффон уйланганлар. Хаммаларидан Аллох Таъоло рози бслсин!

Имом ан-Аававий айтадилар: Кизлар тсртта сканлигида ихтилоф йск ва сахих ривостга ксра сгиллар учтадир.

Qayd etilgan


Muhammad Amin  29 May 2008, 17:52:19

RASULULLOH SALLALLOHU ALAYHI VA SALLAMNING KUZLARI UXLAR ERDIYU, AMMO QALBLARI UXLAMAS ERDI

Sa’id raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Salama ibn Abdurrahmon Oisha onamizdan: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ramazon oyida qanday namoz uqir erdilar?»— deb so’radilar. Oisha onamiz bunday dedilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ramazon oyida ham va boshqa oylarda ham o’n bir rak’atdan oshirmas erdilar. (Avval) to’rt rak’at o’qir erdilar, ularning go’zalligiyu uzunligini (uzoqligini) suramay quya qol! Keyin, (yana) turt rak’at uqir erdilar, ularning (ham) guzalligiyu uzunligini suramay quya qol! So’ng, uch rak’at uqir erdilar. Men: «Yo Rasulalloh, vitrni o’qimay uxlaysizmi?» — deb erdim, ul zot: «Kuzlarim uxlaydiyu, ammo qalbim uxlamaydi» — deb marhamat qildilar».
Shariyk ibn Abdulloh rivoyat qiladilar: «Anas ibn Molik raziyallohu anhu Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ka’ba masjvdidan (Bayt ulMaqdisga) sayehat qildirilgan kecha (Isro’ kechasi) xususida bunday dedilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallamga vahiy kelmasidan burun uch nafar (farishta) keldi. («Roviy Shariyk ibn Abdulloh «vahiy kelmasidan burun» deb xato qilgan, chunki Isro’ mab’asdan keyin bo’lgandur», — deydilar Abu Тayyib). Shunda Janob Rasululloh Masjid ulHaromda (bir qancha odamlar orasida) uxlab yetgan erdilar. Oddindagi farishta: «Ulardan qaysi biri (Muhammad sallallohu alayhi va sallam)?» — dedi. Urtadagisi: «Ularning yaxshisi», — dedi. Keyingisi: «Ushal yaxshisini olingizlar!» — dedi. Shu kecha bundan bulak hech gap bulmadi, Janob Rasululloh ularni (farishtalarni) mutlaqo kurmadilar. Ul zot (faripggalarni), ular yana huzurlariga kelgan kelgusi tundagana, qalblari kuradirgan bo’lgandagina ko’rdilar. Shunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning kuzlari uyquda bulsada, qalblari uyg’oq erdi. Payg’ambarlar ana shunday buladilar, kuzlari uxlaydiyu, ammo qalblari uxlamaydi. Sung, Hazrat Jabroil Janob Rasulullohni osmonga olib chiqib ketdilar».[/color]

Qayd etilgan


Muhammad Amin  29 May 2008, 17:56:31

ISLOMDAGI PAYG’AMBARLIK ALOMATLARI

Abu Rajo’ rivoyat qiladilar: «Bizga Imron ibn Husayn xabar berdilarki, ular Rasululloh sallallohu alayhi va sallam birlan birgaliqda safarda bulishib, tun buyi yul yurishibdi. So’ng, tong otay deb qolganda dam olgani to’xtashibdi. Shunda uyqu g’oliblik qilib, uxlab qolishibdi, hatto Quyosh (chiqib) baland kutarilib ketibdi. Ulardan birinchi bulib Abu Bakr uyg’onibdilar, lekin Rasululloh sallallohu alayhi va sallamni uzlari uyg’ongunlaricha uyg’otmabdilar. Keyin, Hazrat Umar uyg’onibdilar, shunda Abu Bakr ul kishining boshlari yonida ultirgan erkanlar. Sung, (Hazrat Umar urinlaridan turib) baland ovoz birlan takbir ayta boshlagan erkanlar, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam uyg’onib, nariroqqaborib qaytib kelibdilar. «Keyin ul zot, — deydilar Im
ron,— biz birlan bomdod uqidilar. Shunda qavmdan bir kishibiz birlan namoz o’qimay, chetroqda turdi. Janob Rasululloh(namozni tugatib) ortlariga o’girilgach, (o’sha ishiga): «Ey falonchi, biz birlan namoz uqimog’ingga nima mone’lik qil
di?»— dedilar. U: «Bulg’anib (nahs) bulib qoldim», — dedi. Shunda Janob Rasululloh unga (toza) tufroq birlan tayammum qilmoqni amr qildilar. Keyin u (tayammum qilgach), namozuqib oldi. So’ng, ul zot menga ruparalarida ulovlarga minib
turgan kishilarni shoshirishni buyurdilar. Biz qattiq chanqab qolgan erdik. Yulda ketayetib chochvon yepinib olgan bir ablga duch keldik. (U tuya minib olgan bulib), ikki oyeg’i ikki katta mesh orasida erdi. Biz unga: «Qayerda suv bor?» — dedik. U (bu .
atrofda) suv yuqligini aytdi. Biz: «(Bu yerdan) qavming yashaydirgan yer va suv bor joy oralig’i qancha?» — dedik. U: «Bir kechakunduzlik yo’l», — dedi. Biz: «(Unday bulsa), biz birlan Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning oldilariga yur!» — dedik. U: «Rasulullohning menda nima ishlari bor?»— deya surishtira ketdi. Biz uni, gaplariga e’tibor bermay, Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning qoshlariga olib bordik. So’ng, men Janob Rasulullohga o’shal a&l bizga nimaiki degan bo’lsa, barini aytdim. Ammo (musulmonlarga tobe’ bulmagan) g’ayridin abl erkanligini ul zotga uning uzi aytdi. Keyin, Janob Rasululloh uning ikkala meshini olib kelmoqni amr qildilarda, ularning pastki og’izlarini yechdi lar. Sung, biz qirq kishi meshlardagi suvdan uzimiz ham qo
nib ichdik, ulovlarimizni ham sug’ordik, hatto barcha idishla rimizni ham tuldirib oldik. Biroq biz bir tuyanigina sug’or madik, chunki u uzi shunday ham kup suv ichib lganidan yerilib ketay deb turgan erdi. Keyin, Janob Rasululloh: «Nimangiz bulsa, hammasini bu ayelga beringizlar!» — dedilar. Odamlar non burdalari va xurmolarini to’plab unga berishdi. So’ng, ayel uz oilasiga borib: «Men eng sohir odamning qoshiga bordim,
(bilmadim) balki u payg’ambardur?».— dedi. Aytishlaricha, keyin Olloh taolo o’shal ayol tufayli uning qavmiga hidoyat qilibdi, ayelning uzi ham, qavmi ham musulmon bulibdi».
Aelning «Men eng sohir odamning qopshga bordim, (bilmadim)balki u payg’ambardur?» deganining boisi shuki, Janob Rasululloh muborak kaftlari birlan mepshardagi suvdan olib, yana qaytib quyib quyganlaridan sung, qirq kishi ichib, ulovlar sug’orilib va barcha idishlar to’ldirib olinganda ham ulardagi suv zarrachakamaymadi] ajallari yaqin erkanligiga ishoradur», — dedi. Hazrat Umar: «Men ham bu oyatning mazmunini sen kabi tushunurman», — dedilar».

Ibn Abbos raziyallohuanhurivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam uzlarini ul dunega olib ketgan kasalliklari vaqtida yelkalariga choponlarini tashlagan hamda boshlarini qalin belbog’ birlan tang’ib oltan holda masjidga chiqsilarda, minbarga ultirgach, Olloh taologa hamdu sanolar aytdilar. So’ng: «(Keyinchalik) odamlar kupayib ketur. Ansorlar ersa kamayib ketganlaridan tuz taomda qancha miqdor bulsa, ular ham odamlar orasida shuncha miqsor qolgaylar. Sizlardan qaysiningiz qavmga zararu boshqalarga manfaat yetkazuvchi amaldor bulib qolsangiz, ansorlarning yaxshi ishlarini qabul qilib, yomon ishlarini kechiringizlar!» — deb marhamat qiddilar. Bu Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ishtirok qilgan eng sushti yig’in erdi».

Abu Bakra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Bir kuni Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (nabiralari) Hasanni (masjidga) olib chiqdilarda, u birlan birga minbarga ultirgach: «Mening mana shu ug’lim (nabiram) Hasan tufayli Olloh taolo musulmonlarning ikki (qaramaqarshi) guruhini uzaro yarashtirib quysa, ajab ermas!» — deb marhamat qildilar».
Anas ibn Molikraziyallohu anhurivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Ja’far va Zayd(ning g’azotda shahid bulganlshshari) haqida xabar kelmasidan burun ikki kuzlari jiqqa yesh holda shul xususda (sahobalarga) ma’lum qildilar».
Jobir raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam (uylanganimda menga): «Namatlaringiz bormi?» — dedilar. Men: «Bizda namatlar qayoqdan ham bulsin?!» — dedim. Ul zot: «Nahotki yuq bulsa? Kelgusida namatlaringiz buladi», — dedilar. Men: «(Uyingdagi) namatlaringni biznikiga olib borgal, deb xotinimga aytaman, shunda u: «Axir Janob Rasululloh: «Kelgusida namatlaringiz buladi» — deb aytmadilarmi? Men namatlarimni qoldirib ketaman» — deydi», — dedim».

Abdulloh ibn Mas’ud raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Sa’d ibn Mu’oz umraga niyat qilib yulga chiqdilarda, Umayya ibn Хalaf Abu Sufenning uyiga tushdilar. Umayya (ham), agar Shom tomonga boradirgan bulsa, Madina orqali Makkaga utib, Sa’dning uylariga tushar erdi. Umayya Sa’dga: «Тush paytigacha, ya’ni odamlar (issiq elitib tavof qilabtganingizni) bilmay qoladirgan vaqtgacha kutingiz, men ham siz birlan birga chiqib tavof qilurman», — dedi. Keyin, Sa’d tavof qilib turganlarida Abu Jaxd kelib qolib: «Ka’bani tavof qilayetgan bul odam kim?» — dedi. Sa’d: «Bu men,
Sa’dman», — dedilar. Abu Jahl: «Muhammad birlan uning sahobalariga boshpana berib, ularni yashirganlaringizdan keyin ham hech narsadan qurqmay (bamaylixotir) Ka’bani tavof qilayetirsanmi?!» — dedi. Sa’d: «Ha, shunday!» — dedilar. Shul tariqa ikkalalari uzaro su&ishib ketishdi. Shunda Umayya Sa’dga: «Abdulhakimga bunday baqirib gapirmangiz, chunki bul kipsh butun vodiy ahlining ulug’idurlar», — dedi. Sa’d: «Хudo haqi, agar menga Baytullohni tavof qilmog’imga tusqinlik qilsang, men ham senga Shom yulini tusib quyaman, savdo karvoning birlan ul yerga utolmaysan!» — dedilar. Umayya: «Bul odamga baqirib gapirmangiz!» — dedida, Sa’dni mahkam ushlab oldi. Sa’d darg’azab bulib: «Bizni uz holimizga quyingiz, siz aralashmangiz! Men Rasululloh. sallallohu alayhi va sallamning bul odam sizning qotilingiz bulajagini ta’kidlaganlarini eshitganman», — dedilar. Umayya: «Meniya?» — dedi. Sa’d: «Ha», — dedilar. Umayya: «Olloh taolo haqi, Muhammad (alayhissalom) faqat rost suzlaydilar» — deya xotinining oldiga qaytib bordida, unga: «Bilasanmi, yasriblik (madinalik) birodarim menga nima dedi?» — dedi. Хotini: «Qani, aytingizchi, nima dedi?» — dedi. Umayya: «U Janob Rasulullohning Abu Jahl mening qotilim bulajagini aytganlarini eishtganini ta’kidladi», — dedi. Хotini: «Olloh taolo haqi, darhaqiqat Muhammad (alayhissalom) yelg’on gapirmaydilar», — dedi. Sung, (Abu Jahl odamlari uz savdo karvonlarini himoya qilmoqqa) Badr tomon otlanganida Abu Jahl kelib (Umayyani ham chaqirdi). Shunda uning xotini: «Yasriblik birodaringizning aytgan gaplari yedingizdan chiqdim»?» — dedi. Umayya Badrga borishdan bosh tortib erdi, Abu Jahl unga: «Sen vodiy ulug’laridan birisan, biz birlan birikki kun birga yurgil!» — dedi. Shundan sung, Umayya ular birlan ikki kun birga yurib erdi, Olloh taolo uni uddirdi».

Abdulloh raziyallohu anhurivoyat qiladilar: «Darhaqiqat, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam bunday deb marhamat qildilar: «Men (tupshmda) odamlarning bir yerda (hovuz labida) tuplanishib turganlarini kurdim. Shunda Abu Bakr urinlaridan turib, arang bir (yoki ikki) chelak suv tortib oldilar, ul kishini Olloh taolo mag’firat qilsin! (Bu yerda Abu Bakr asSiddiqning qisqa vaqt xalifalik qilishlariga va shu boisdan ul kishi davrlarida Islom fathlari kamroq bulishiga ishora qilingan). Keyin, chelakni Umar quliga olyb erdi, u g’arbga (chelaqsan katta idishga) aylandi. (Bu yerda Hazrat Umar davrlarida Islom fathlarining kup bulishiga ishora qilingan). Men odamlar orasida uningdek uz ishini mahorat birlan ado etib, unga tobora quvvat baxsh etguvchi yetuk insonni kurmaganman, (u shunchalik kup suv tortib oldiki), hatto odamlar (tuyalar uchun hovuz atrofida) quralar qurdilar».

Usoma ibn Zaydraziyallohuanhurivoyat qiladilar: «Darhaqiqat, Jabroil alayhissalom (bir notanish odam qiyefasida) Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning huzurlariga keldilar, shunda ul yerda Ummu Salama ham bor erdilar. Ushal (notanish) odam Janob Rasululloh birlan suzlashib bulgach, urinlaridan turib chiqib ketdilar. Sung, ul zot Ummu Salamaga: «Haligi odam kim erdi?» — dedilar (yeki shunga uxshash gap aytdilar). Ummu Salama: «U Dihya (ibn Хulayfa alKalbiy) erdi», — dedilar, (chunki Jabroil alayhissalom kupincha shu kishining qiyefasida kelar erdilar)».
Ummu Salama: «Olloh taolo haqi, men toki Janob Rasululloh xutbada Jabroil alayhissalomning kelib ketganlarini xabar qilgunlariga qadar, ul kishini Dihya deb uylagan erdim», — deydilar.

Qayd etilgan