62.    Тош-тарозудан уриб қолиш

Аллоҳ таоло Мутаффифун сурасининг 1-3-остларида:

وَيْلٌ لِّلْمُطَفِّفِينَ . الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُواْ عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ . وَإِذَا كَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ

«Савдо-сотиқда слчов ва тарозидан уриб қолувчи кимсаларга ҳалокат бслгай! Улар одамлардан (бирор нарсани) слчаб олган вақтларида тсла қилиб оладиган, уларга слчаб ёки тортиб берган вақтларида сса уриб қоладиган кимсалардир», деб савдо-сотиқнинг қайси тури бслмасин, бировларнинг ҳақини уриб қоладиган ноинсоф, сғри, қаллоб, ҳаромхср муттаҳамларнинг ҳолларига вой бслишини билдирмоқда.

Дарҳақиқат, бировларнинг ҳақидан уриб қолувчи кимсалар сзларича фойда қилгандек бслсалар ҳам, умрларининг охирида хору-зор бслиб, иймонсиз кетишлари муқаррардир.

Улуғлардан бири сз ксзи билан ксрганларини ҳикос қилиб айтади: «Бир беморни ксргани бордим. Ўлими сқинлашиб, сзини билмай ётган скан. Унга ҳар қанча «Шаҳодат» калимасини талқин қилсам ҳам, тили ҳеч айланмасди. Ўзига келгач: «Биродар, «Шаҳодат» калимасини қанча талқин қилсам ҳам, тилингиз сира айланмади-с. Сабаби нима?» деб ссраган сдим, «Тарозининг палласи тилимни босиб, гапиртирмай қсйди», деди. «Тарозидан уриб қолурмидингиз?» дес ссраган сдим, «Йсқ, Аллоҳга қасамки, ундай қилган смасман, бироқ вақтида тарозининг тсғрилигини текшириб турмас сдим», деб жавоб берди.

Азиз биродар! Тарозининг тсғрилигига сътибор бермаган кишининг ҳоли шу бслса, уриб қолганларнинг аҳволи қандай бслишини бир тасаввур қилиб ксринг-а.

63.   Аллоҳнинг синовидан ҳотиржам бслиб, Аллоҳ мени кечиради, деб бепарво бслиш ва носрин ғурурланиш

Имом Термизий Уқба ибн Омир (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда Лайғамбаримиз (с.а.в.): «Аллоҳ бир бандасини орзу қилган ва ссраган нарсасини бераверса-ю, у банда Аллоҳга ҳамду-сано ва шукурлар қилиш срнига маъсистини, съни гуноҳ ишларини давом сттираверса, билингки, Аллоҳ бу бандасига вақтинчалик даража берибди. Бу тсғрисида Аллоҳ таоло Анъом сурасининг 44-остида:

فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَا أُوتُواْ أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ

«Улар сслатилган нарса (синов кунларини) унутганларида уларга ҳар нарсанинг сшикларини очиб қсйдик (съни у осий бандага неъматларимизни беҳисоб бериб қсйдик). Токи уларга берилган нарса (нозу-неъматлар, молу-дунёлар) билан шоду хуррам бслиб турганларида, уларни (съни берган нарсаларимизни) бирдан олиб қсйдик. Бас, (снди) улар ноумиддирлар», деб хабар берган.

Имом Термизий Анас ибн Молик (р.а.)дан ривост қилишларича А асулуллоҳ (с.а.в.) кспинча «А­й қалбларни сзгартириб турувчи зот! Қалбларимизни сз динингга ва тоатингга собит қилгин», деб дуо қилар сдилар. Саҳобалар «А­й А асулуллоҳ, бизларни диндан қайтиб кетишади деб қсрқасизми?», дейишди. А асулуллоҳ (с.а.в.): «Шак-шубҳасиз қалблар Аллоҳнинг панжалари орасида, хоҳлаган томонига буриб қсйиши мумкин», деб жавоб бердилар. Модомики шундай скан, ҳар бир банда қилаётган тоат ибодатларига «Мен жаннати бсламан», деб мағрурланмасдан, доим хавфу-ражо орасида бслиб, Аллоҳдан иймону исломда собит қадам қилишини ссраб туриши лозимдир.

64.    Зарарли васист қилиш

Аллоҳ таоло Аисо сурасининг 12-остида:

مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصَى بِهَآ أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَآرٍّ وَصِيَّةً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌ

«Мерос тақсимоти меросхсрларга зарар етказилмасдан қилинган васист ёки қарз (адоси) дан кейин Аллоҳнинг буйруғига биноан (ижро стилур). Аллоҳ билимдон ва ҳалим зотдир», деб марҳамат қилганлар.

«Аллоҳ билимдон», съни айрим васист қилувчи киши сз меросхсрларини ёқтирмаслиги сабабидан меросдан маҳрум қилиш учун зарарли васист қилувчини ҳам, тсғри васист қилувчини ҳам билгувчи зотдир.

«Ҳалим зотдир», съни зарарли васист қилган кимса, шосдки, сз хатосини тушуниб, тавба қилар деган умидда, уни жазолашга шошилмайдиган зотдир.

Имом Термизий ва Абу Довуд Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривост қилишган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Бир сркак ёки аёл олтмиш йил Аллоҳга тоат ибодат қилиб, слими олдидан меросхсрга зарар етказадиган васист қилса, қилган тоат ибодатлари сътиборга олинмасдан, дсзахга маҳкум бслади», деб Аисо сурасининг 12-14-остларини сқидилар дейилган.
А ивост қилинишича «Кимки, ворисининг меросини олиб қочса, съни меросдан маҳрум қилса, қиёмат кунида Аллоҳнинг жаннатидаги меросини қирқиб қссди».

Айрим меросхсрларни меросдан маҳрум қилиш каби айримларига ортиқча мерос берилишини васист қилиш ҳам зарарли ҳисобланади.

Имом Термизий А асулуллоҳ (с.а.в.)дан қилган ривостларида: «Аллоҳ таоло ҳар бир меросхсрга сз ҳаққини тақсимлаб берган. Шу боис, меросхсрга васист қилинмайди», деганлар.

Шунингдек, слганимдан кейин қабримга мармар тош қсссан, бюстимни срнатасан ва шунга схшаш ношаръий васистлар қилиш ҳам зарарли бслиб, васист қилган киши ҳам, уни бажарган ҳам гуноҳкор бслади.

65.    Узрсиз жамоат намозига чиқмаслик

Аллоҳ таоло Бақара сурасининг 43-остида:

وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ وَارْكَعُواْ مَعَ الرَّاكِعِينَ

«Аамозни тскис адо қилинг, закотни беринг ва рукуъ қилувчилар билан бирга рукуъ қилинг», деб марҳамат қилган.
Уламолар: «Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло сркакларга намозини жамоат билан адо стишини «А укуъ қилувчилар билан бирга рукуъ қилинг» ости билан вожиб қилган», дейишган.

Аллоҳ буюрган амрни бажармаслик улкан гуноҳ сканлигини Лайғамбаримиз таъкидлаганлар.

Имом Бухорий ва Муслимлар Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Аллоҳга қасамки, мен стин тсплашни буюриб, намозга азон айтилгандан кейин срнимга бир кишини имом қилиб, сснгра узрсиз жамоатга чиқмаганларни уйларига ст қсйиб юборишни хоҳлардим», деганлар.

Имом Муслим Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда: «Бир кср киши А асулуллоҳ (с.а.в.) ҳузурларига келиб: «А­й А асуллуллоҳ, мени масжидга етаклаб келадиган кишим йсқ, намозни уйда сқишлигимга рухсат берасизми?» деди. А асулуллоҳ унга намозни уйда сқишга рухсат бердилар. У хурсанд бслиб кетаётганида, уни чақирдилар ва азонни сшитасанми? деб ссрадилар. У «Ҳа» деган сди. «Унда жамоатга чиққин», дедилар.

Ҳазрат Али (р.а.): «Масжиднинг қсшниси фақатгина масжидда намоз сқиши лозим», дедилар. Масжид қсшниси ким? деб ссраганларга «Азонни сшитадиган кишилар» деб жавоб бердилар.

Абу Довуд ва ибн Ҳиббон ибн Аббос (р.а.) дан ривост қилган ҳадисда А асулуллуҳ (с.а.в.): «Кимки азонни сшитса-ю, унга сргашиб масжидга боришидан ман қиладиган узр бслмаса, унинг уйида сқиган намози қабул қилинмайди», дедилар. «Узри нима» деб ссрашган сди, «Хавфу-хатар ёки касаллик», деб жавоб бердилар.

Имом Бухорий ва Муслимлар Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «А­ркак кишининг жамоат билан сқиган намози ёлғиз сзи уйида ва бозорида сқиган намозидан 25 баробар ортиқ бслади. Чунки, мусулмон банда сз уйида чиройли таҳорат қилиб, фақатгина намоз сқиш нисти билан масжидга борса, унинг ҳар бир босган қадамига ҳасанотлар ёзилиб, қилган хатолари счирилади. Масжидга кириб намоз сқиб, жойнамозда турар скан, фаришталар унинг ҳаққига: «А­й Аллоҳ, уни саломат қил, унга раҳм айла», дес дуо қилиб туришади. Мадомики, у намозини кутиб турар скан, намоз сқигандек савоб ёзилиб тураверади», деганлар.

66.    Жумъа намозига чиқмаслик

Аллоҳ таоло Жумъа сурасининг 9-остида:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِي لِلصَّلاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

«А­й, мсминлар, қачон жумъа кунидаги намозга чорланса (азон айтилса), дарҳол Аллоҳнинг зикрига боринглар ва олди соттини тарк қилинглар! Агар биладиган бслсангизлар мана шу (Аллоҳнинг зикрига - жумъа намозини сқишга шошилиш) сзларингиз учун схшироқдир», деб марҳамат қилган.

Шунинг учун ҳам А асулуллоҳ (с.а.в.): «Жумъага бориш ҳар бир балоғатга етган кишига вожибдир», деганлар. (Аасоий ривости)

Имом Термизий Абу Жаъд (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Кимки бепарволик билан учта жумъа намозини тарк стса, Аллоҳ унинг қалбини муҳрлаб қссди», деганлар.

Шунингдек, ибн Аббос (р.а.) ҳам «Кимда-ким учта жумъа намозини тарк стса. Ислом динини орқасига улоқтирган бслади», деганлар (Абу Яъало ривости).

67.    Алғон гувоҳлик бериш

Аллоҳ таоло Фурқон сурасининг 72-остида:

وَالَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا

«(А аҳмоннинг суюкли бандалари) ёлғон гувоҳлик бермаслар ва беҳуда (иш ва гап ссзлар) олдидан стган вақтларида олийжаноблик билан (ундан юз сгирган ҳолда) старлар», деб марҳамат қилган.

Мусулмон банда ҳеч қачон бировнинг зарарига гувоҳлик бермайди.

Ибн Можа ва Ҳокимлар ибн Умар (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Алғон гувоҳлик берувчининг икки қадами турган еридан қсзғалмай туриб, Аллоҳ таоло унга дсзахни вожиб қилади», деганлар.

Имом Бухорий, Муслим ва Термизийлар ривост қилишган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Сизларга катта гуноҳларнинг снг катталарини хабар қилайми?» деб ссрадилар-да: «Аллоҳга ширк келтириш, ота-онага оқ бслиш, огоҳ бслинглар, ёлғон гувоҳлик бериш ва ёлғон гапириш», дедилар. Шунда суснган ҳолда сдилар, стириб олдилар-да, бу ссзни такрорлайвердилар.

Лайғамбаримизнинг бу ссзни такрор-такрор айтишлари умматларим бундай қабиҳ гуноҳларга сира сқинлашмасинлар, деган маънони ифода стади.

Уламолар: «Алғон гувоҳлик берувчи одам, шу қилмиши билан бир қанча бошқа гуноҳларни ҳам пайдо қилади», дейишган.
Биринчиси, ёлғон ва уйдирмани тсқиб чиқарган бслади. Аллоҳ таоло сса бундайларни ёқтирмаслигини билдириб, Ғофир сурасининг 28-остида:

إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ

«Албатта, Аллоҳ ҳаддан ошувчи, ёлғончи кимсаларни ҳидост қилмас», дейди.

Иккинчиси, зулм қилган бслади, чунки у кишининг зарарига ёлғон гувоҳлик берса, унга зулм қилган саналади. Шу гувоҳлик сабабли сша кишининг мол-мулки, обрсси ёки жони кетади.

Учинчиси, кимнинг фойдасига ёлғон гувоҳлик берса, унга ҳам зулм қилган бслади. Зеро, унинг гувоҳлиги туфайли у киши ҳам бировнинг мол-мулкини сгаллаб, дсзахга тушади.

Имом Бухорий ва Муслимлар ривост қилишган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Кимга биродарининг ҳаққини ҳукм қилиб берилса, батахқиқ унга дсзахнинг бир парчасини бслиб берган бслади», деганлар.

Тсртинчиси, мусулмон бандани обрссини кетказиш, қонини тскиш, мол-мулкига тажовуз қилиш харомлигини била туриб, ҳаддан ошган бслади.

68.    Ҳаромдан топиш ва ҳаром ейиш

Имом Бухорий Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Аллоҳ таоло зоти покдир, шунинг учун фақат пок нарсанигина қабул қилади. Аллоҳ мсминларга ҳам пайғамбарларга буюрган нарсани амр қилган. Муъминун сурасининг 51-остида:

يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا

«А­й, Лайғамбарлар! Лок нарсалардан енглар ва солиҳ амалларни қилинглар» деган бслса, Бақара сурасининг 172-остида муъминларга хитоб қилиб,

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُلُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ

«А­й мсминлар! Биз берган ризқни ҳалолидан енглар», деб амр қилган.
 
Сснгра А асулуллоҳ бир кишини узоқ юртдан муборак ҳаж сафарига чиқиб, байтуллоҳ рсбарссида, сочлари тсзғиган, уст-бошлари чанг бслган ҳолда қслларини осмонга чсзиб: «А­й А аббим, сй А аббим» деб дуо қилса-ю, егани ҳаром, ичгани ҳаром, кийгани ҳаром ва ҳаромдан озуқланган бслса, унинг дуоси қандай ижобат бслсин», деганлар.

Имом Бухорий сна Абу Ҳурайрадан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Бир замон келадики, одамлар ҳалолдан едиларми, ҳаромдан едиларми, парво қилмайдиган бслиб қолишади», деганлар.

Имом Бухорий ва Муслимлар Ауъмон ибн Башир (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Ҳалол ҳам, ҳаром ҳам баён қилинган маълумдир. Шу иккиласи орасида ксп одамлар билмайдиган шубҳали нарсалар бор. Кимки, шубҳали нарсалардан сақланса, у сз динини ва обрссини сақлаган бслади. Кимда-ким шубҳали нарсалардан сақланмаса, ҳаромга тушиб қолиши ҳам ҳеч гап смас. Бу мисоли чегара сқинида қсй боқаётган чспонга схшайдики, қсйлари чегарадан стиб кетиши сҳтимолдан ҳоли смас. Огоҳ бслингларким, ҳар бир подшонинг чегараси бслганидек, Аллоҳнинг ҳам чегараси бор. Аллоҳнинг чегараси ҳаром қилган нарсаларидир. Ва сна огоҳ бслингларким, инсон жасадида бир парча гсшт бордир. У схши бслса, бутун аъзолари ҳам схши бслади, у ёмон бслса бутун аъзолари ёмон бслади. У ҳам бслса қалбидир», деганлар.

Абу Яъло Абу Бакр Сиддиқ (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.):«Ҳаромдан озиқланган ҳеч бир жасад жаннатга кирмайди», деганлар.

А ивостда айтилишича: «Кимда-ким қаердан мол-дунё топаётганига сътибор қилмаса, Аллоҳ ҳам уни дсзахнинг қайси сшигидан киришига сътибор бермайди». Шунингдек, кимки сн тангага кийим сотиб олса ва пулнинг бир тангаси ҳаромдан топилган бслса, мадомики, сша кийим сгнида скан, Аллоҳ унинг намозини қабул қилмайди», дейилган.
Абдуллоҳ ибн Муборак: «Шубҳали бир тангани тарк стишим юз минг тангани садақа қилишимдан схшироқдир», деганлар.
Ваҳб ибн Вард: «Кечалари бедор бслиб, устундек тик турган ҳолингда ибодат қилсанг ҳам, қорнингга ҳаром кирар скан, ибодатларингдан ҳеч қандай фойда йсқ», деганлар.

Уламолар: «Ҳар қандай хоин, сғри, алдоқчи, қароқчи, судхср, судхсрга фоиз берувчи, етимлар молини ейувчи, ёлғон гувоҳлик берувчи, қарз олиб, ундан тонувчи, порахср, ҳар қандай слчов ва тарозидан уриб қолувчи, молининг айбини сшириб сотувчи, қиморбоз, сеҳргар, мунажжим, фолбин, фоҳиша, ҳур-озод одамни сотувчилар ҳам ҳаромхсрлар қаторига киради», дейишган.

Аллоҳ барча мсминларни ҳаромхсрликдан асрасин.

69.    Саҳобаи киромларни ёқтирмасдан ҳақорат қилиш

Имом Бухорий ва Муслимлар ривост қилишган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Саҳобаларимдан биронтасини ҳам сскманглар. Зеро, биронтангиз Аллоҳ йслида Ўҳд тоғича олтин сҳсон қилсангиз ҳам, улардан бирининг қилган амали ёки қилган савобини срмига ҳам етаолмайсиз», деганлар.

Мана шу биргина ҳадиснинг сзи уларнинг мартабаси бениҳос баланд сканлигини билдиради. Чунки, улар Аллоҳнинг ҳақ динини келтирган ёлғиз Лайғамбардан бошқа ҳеч қандай мусулмон йсқ пайтида А асулуллоҳга елкадош бслишиб, Аллоҳ розилиги учун сз азиз жонларини фидо қилиб, ислом динини дунёга таратдилар. Улар бслмаганида бизлар ҳақ йслни топа олмасдан жаҳаннамга равона бслган бслардик.

Имом Термизий ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Саҳобаларим хусусида Аллоҳдан қсрқинглар. Мендан кейин уларнинг биронтасини ҳақорат қилманглар. Кимки уларни схши ксрса, мени схши ксргани учун схши ксради. Кимки уларни ёмон ксрса, мени ёмон ксргани учун, ёмон ксради. Кимки уларга озор берса, менга озор берган бслади, кимки менга озор берса, Аллоҳга озор берган бслур. Кимки Аллоҳга озор берса, тезда жазосини олур», деганлар.

Ҳоким ривост қилган ҳадисда Лайғамбаримиз (с.а.в.) «Аллоҳ таборака ва таоло пайғамбарликка мени танлаб олди ва мен учун саҳобаларимни танлаб, улардан менга вазирлар, ёрдамчилар ва қариндошлар қилди. Шундай скан, кимки уларни ёқтирмаса, ҳақорат қилса, унга Аллоҳнинг, фаришталарнинг ва барча инсонларнинг лаънати бслади. Қиёмат кунида уни ҳеч қандай фарз ибодатлари ҳам, нафл ибодатлари ҳам қабул қилинмайди», деганлар.

70.    Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бслиш

Аллоҳ таоло Зумар сурасининг 53-остида:

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

«(А­й, Муҳаммад!) Ўз жонларига (гуноҳ қилиш билан) зулм қилган бандаларимга айтинг: «Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бслмангиз! Албатта, Аллоҳ барча гуноҳларни мағфират қилур. Албатта, Унинг сзи мағфиратли ва раҳмли Зотдир», деб марҳамат қилган.

Бу ост тсғри йслдан адашиб, кейинчалик ақли кириб, қилган гуноҳларига афсус-надоматлар қилган кимсалар учун Аллоҳнинг раҳматидан умидвор бслишга чорлайдиган остдир.

Аъроф сурасининг 156-остида сса:

وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَـاةَ وَالَّذِينَ هُم بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ

«А аҳматим ҳамма нарсадан кенгдир. У раҳматимни тақво йслига кирган, закот берувчилар ва остларимизга имон келтирувчиларга ёзаман», деган.

Инсон умрини беҳуда нарсаларга зое қилиб, адашганлигига иқрор бслиб, қилган гуноҳлари учун тавба-тазарруълар қилиб, тақво йслига стиб, қолган умрини Аллоҳнинг қил деган ишларини қилишга ва қилма деган нарсаларидан тийилиш томонига стса, Аллоҳнинг раҳматига сришиши мумкин скан.

Бу, Аллоҳнинг бандаларига қилаётган катта меҳрибонлиги смасми?

Шунинг учун ҳам Имом Бухорий ва Муслимлар Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Аллоҳнинг 100 та раҳмати бслиб, ундан биттасини инсонлар, жинлар, ҳайвонлар ва ҳашаротларга тақсимлаб берган. Ана шу битта раҳмати билан улар бир-бирларига раҳм-шафқат қиладилар. Аллоҳ 99 та раҳматини қиёмат кунида бандаларига раҳм-шафқат қилиш учун олиб қсйган», дедилар.

Имом Термизий ва ибн Можа Анас (р.а.)дан ривост қилишларича Лайғамбаримиз (с.а.в.) слими сқинлашиб қолган бир йигитни олдига кириб, «Ўзингни қандай ҳис қилспсан?» деб ссрадилар. У: «А­й, А асулуллоҳ, Аллоҳнинг раҳматидан умид қилиш билан бирга гуноҳларимдан қсрқспман», деди. Шунда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Мана шундай ҳолатда бандада бу икки ҳолат жам бслса, Аллоҳ унга умид қилаётган нарсасини бериб, қсрқсётган нарсасидан омон сақлайди» деб марҳамат қилдилар.

ХУЛОСА

Бу китобни сқиб чиққан киши ислом динининг асоси бслган ақида илмидан хабардор бслиш билан бирга, унинг фуруълари, съни шаҳобчалари бслган солиҳ амаллардан ҳам огоҳ бслади. Китобдаги ксрсатмаларга амал қилган киши шак-шабҳасиз ҳидост йслини топган бслиб, икки дунё саодатига сришади.

Саодатга олиб борадиган йслни ксрсатиш пайғамбарларнинг ворислари бслмиш уламолар зиммасига юклатилган улуғ вазифадир.

Аммо бу шарафли вазифани бажариш асносида кимларнидир «динга кирасан», - деб мажбурлаш Бақара сурасининг 256-ости таъқиқланган.

«Динда зсрлаш йсқ, зеро, тсғри йсл снглиш йслдан ажрим бслди. Бас (шундай скан), ким шайтон (ва шайтоний фикрлар)ни инкор стиб, Аллоҳга имон келтирса, демак, у мустаҳкам ишончли ҳалқани тутибди. Аллоҳ (уни (имон калималарини) сшитувчи ва (қилаётган амалларини) билувчидир. Аллоҳ имон келтирганларнинг дсстидир. Уларни зулматдан нур сари чорлайди. Кофирларнинг дсстлари сса шайтонлар (бутлар)дир. Уларни (съни кофирларни) нурдан зулмат сари чақирадилар. Ана сшалар дсзах аҳлидирлар ва улар унда мангу қолувчилардир», - деб икки йслни ксрсатди.
Зеро, У, схшиларга мслжалланган жаннат йслини ҳам, ёмонларга мслжалланган дсзах йслини ҳам сзининг муқаддас китобида аниқ ва равшан қилиб тушунтириб берган.

Шу икки йслдан бирини танлашни банданинг сзига ҳавола қилган. Каҳф сураси 29-остида: «Айтинг сй Муҳаммад: Бу Қуръон (съни бутун дунё аҳли учун юборилган илоҳий қонун) Ларвардигорингиз томонидан (келган) ҳақиқатдир. Бас, шундай скан хоҳлаган киши имон келтирсин, хоҳлаган кимса кофир бслсин» деб Аллоҳ таоло бандаларини огоҳлантиради. Бу ислом динининг снг демократик ва адолатли дин сканлигига ёрқин далилдир.

Азиз биродарлар!
Динни сз ғаразли нистлари сари нотсғри тарғиб ва ташвиқ қилувчи шахсларга сргашмоқдан сақланинг! Исломнинг гсзал асосларини, адолатли ва халқпарвар жиҳатларини билишга ҳаракат қилинг. Бу йслда биз уламолар кечаю кундуз хизматингизга тайёрмиз. Аллоҳ тсғри йслдан боришни барчамизга муваффақ айласин!