Хоҳлагани бўлади, хоҳламагани бўлмайди. Хоҳлаган ишини албатта қилади. Унинг амрини ва ҳукмини асло ҳеч кимса рад эта олмайди. Инсон фарзанди гуноҳлардан ҳам фақатгина Аллоҳ таоло раҳматининг тажаллиси билан қутула олади. Инсон Аллоҳга лойиқлик билан итоат эта олмоқлиги учун ҳам Унинг тавфиқига муҳтождир. Қутулиш фақат Унга қайтиш билангина мумкиндир. Бандалари фақат Унгагина илтижо эта олади. Бутун инсоният жамланиб, бир заррани ҳаракат қилдирмоққа ва ёки ҳаракат этаётган нарсани тўхтатмоққа уринсалар, Аллоҳнинг ирода сифати тажаллий этмагунича бунга асло кучлари етмайди. Аллоҳ таолонинг ирода сифати азалийдир. У азалдан нарсаларнинг вужудга келишини ирода қилган ва ирода қилган нарсаларини ҳам тақдир, таъхир, табдил ва тағйир этмасдан-олдинга олмасдан, кечиктирмасдан, алмаштирмасдан ва ўзгартирмасдан, вақтида ҳал этган-яратгандир.
Аллоҳ қилинмоғини ирода этган ишларни узлуксиз давом эттириб туришда фикрий тартибга ва вақт белгилашга муҳтож эмас. Шунинг учун ҳам, ҳеч бир иш Унинг бошқа бир ишни қилишига монеъ бўлолмайди.
5, 6. Самиъ, Басир. Булар бутун мавжудотга тааллуқли сифатлардир. Бу сифатлар тажаллий этганида эшитиладиган ва кўриладиган нарсалар инкишоф бўлади-очилади, маълум бўлади. У яширин ёки ўта пинҳон бўлган барча нарсани эшитади, катта ёки кичик бўлган ҳамма нарсани кўради. Унинг эшитмоғига узоқлик, кўрмоғига эса қоронғулик монеъ бўла олмайди. Шак-шубҳасиз, У қоронғуликда юрган чумолини ҳам кўради. Аммо Унинг кўрмоғи кўз билан эмас ва эшитмоғи қулоқ билан эмас. Унинг кўрмоғи ва эшитмоғи ҳеч бир жиҳати билан бизнинг кўриш ва эшитишимизга ўхшамайди. У янги ва эски, жузъ ва кулл (бўлак ва бутун)-ҳамма борлиқни эшитади ва кўради.
Аллоҳ таоло азалий зоти ва вужудий сифатлари билан эшитади ва кўради. Товушлар, ҳарфлар, сўзлар, жисмлар, ранглар, ҳаво, шамоллар, тотлар (таъмлар), шакллар, ҳаракат, ҳаракатсизлик, тўпланиш, ажралиш, хотиралар сингари борлиқларнинг саналган бу сифатларини ва зотларини азалий ўлароқ кўради ва эшитади.
7. Калом. Бу сифат аҳкомга-ҳукмларга тааллуқлидир. Бу азалий сифатдир. Ҳарф ва товуш билан вужудга келмаганидек, сукут қилмоқдан ва каломга-илоҳий сўзга монеъ бўладиган ҳолларга учрамоқдан ҳам холидир.
Аллоҳ таолонинг амри-буйруғи, наҳийи-қайтариғи, ваъдаси-хушхабари ва ваъиди-қўрқитуви зоти билан қоим бўлган азалий каломининг тажаллийси биландирки, бу эса мўъжиза китоби (бандани ожиз қолдирувчи, фасоҳат ва балоғатда энг олий даражадаги сўзи)-Қуръони карим орқали намоён бўлади. Унинг каломи махлуқотнинг каломига ўхшамайди. Аллоҳнинг каломи ҳаво тўлқинларидан ёки зарраларнинг тўқнашувидан вужудга келадиган бир товуш эмас, шунингдек, лабларнинг очилиб-ёпилмоғи ва тилнинг ҳаракат қилмоғи билан ҳосил бўладиган бир ҳарф ҳам эмас.
Аллоҳнинг каломи йўқлик, сукут, баъзият, тақдим, таъхир, ажралиш, ҳулул, интиқол (кўчиш), қоғозларга муҳтож бўлиш каби нарсалардан покдир.
8. Таквин. Бу -Жаноби Ҳақнинг билфеъл яратмоқ сифати. Таквин сифати Ироданинг тақозо этувига кўра, мумкин бўлсагина таъсир ва ижод этади. Бутун бу борлиқларнинг ҳақиқий яратгувчиси Аллоҳ таолодир. Аллоҳ таоло оламларнинг зотларини, сифатларини, парчаларини яратган Зотдир. Бутун мукавванот (яратилган, мавжуд нарсалар) ҳодисдир-кейин пайдо бўлгандир. Ҳодис бўлган бу мукавванотнинг энг гўзал, энг мукаммал ва энг одил бир шаклда таквин этган-яратган зот Удир. Қилган ишларида ҳикмат эгасидир, ҳукмларида эса одилдир. Инсон, жин, Ер, осмон, малак (фаришта), шайтон, ҳайвон, ўсимлик, жонсиз мавжудот, жавҳар, маъдан, идрок этиладиган ва ҳис қилинадиган нарсаларнинг ҳамма-ҳаммаси ҳодисдир. Жаноби Ҳақ буларни йўқдан бор қилган. Ҳеч бир нарса йўқ пайтда, ёлғиз У бор эди. Кейин мавжудотни яратди. Аллоҳнинг уларни яратмоғи уларга муҳтож бўлганидан эмас, балки раҳмат ва иродасини ҳақиқатан намоён қилмоқ, ҳикмат ва қудратини изҳор этмоқ учундир.