Muhammad Zohid Qo'tqu. Ahli sunnat val-jamoat aqoidi  ( 151825 marta o'qilgan) Chop etish

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 21 B


Hanafiy  24 May 2008, 09:40:49

42.    Жосуслик қилиб, одамларнинг сирларига қулоқ солиш

Аллоҳ таоло Ҳужурот сурасининг 12-остида:

وَلا تَجَسَّسُوا

«Ўзгалар айбини қидириб жосуслик қилмангиз», деб марҳамат қилган.

Аллоҳ таоло бу ости карима билан мсминларни жосуслик қилиб бировларни айбини қидиришдан қайтармоқда. Муфассирлар «жосуслик»ни мусулмонларнинг айбу нуқсонларини қидириш деб тафсир қилганлар. Зеро, жосуслик инсонларнинг нафратини келтирадиган хунук амал бслиб, одамлар орасини бузишдан иборатдир. А асулуллоҳ (с.а.в.): «Кимда-ким одамларнинг гапларига қулоқ солса-ю, улар бу гапни бошқалар сшитишини ёқтирмасалар, у сшитган киши сшитганларини бировларга айтса, жосуслик қилган бслиб, қиёмат кунида унинг қулоқларига сритилган қсрғошин қуйилади», деганлар. Шунинг учун ҳам шариатда икки киши гаплашиб турган бслса, учинчи киши уларнинг суҳбатига қулоқ солиши одобсизлик дейилган.

Ибн Масъуд (р.а.) га: «Валид ибн Уқабанинг соқолидан хамр (ичкилик) томиб туради», дейишганда, у зот: «Биз мусулмонлар жосуслик қилишдан қайтарилганмиз. Бироқ ҳақиқатан ҳам унинг ичувчи сканлиги маълум бслса, уни жазолаймиз», деганлар.

Qayd etilgan


Hanafiy  24 May 2008, 09:41:39

43.    Одамларнинг орасини бузиш учун чақимчилик қилиш

Аллоҳ таоло Қалам сураси 10-11 остларида:

وَلا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَّهِينٍ . هَمَّازٍ مَّشَّاء بِنَمِيمٍ

«(А­й, Муҳаммад) Ҳар бир тубан қасамхср, ғийбатчию гап ташувчи (чақимчи) кимсага итоат стманг!», деб марҳамат қилган.

Имом Бухорий ва Муслимлар ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Чақимчи жаннатга кирмайди», деганлар.

Имом Бухорий ва Муслимлар ривост қилган бошқа бир ҳадисда айтилишича А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам икки қабр ёнидан ста туриб: «Бу иккиси (съни қабрдаги маййитлар) азобланмоқда. Бироқ катта нарса сабабли азобланаётганлари йсқ. Улардан бири сийдигидан сақланмас сди. Иккинчиси чақимчилик қилиб гап ташиб юрарди» дедилар. Сснгра бир ҳсл новдани олиб иккига бслдилар ва ҳар бир қабрга биттадан бслакни санчиб қсйдилар. «А­й А асулуллоҳ нима учун бундай қилдингиз? деб ссрашганида, у зот саллаллоҳу алайҳи васаллам: Шосд бу новдалар қуригунча улардан азоб енгиллатиб турилса»дес жавоб бердилар.

Абу Довуд ривост қилишларича, А асулуллоҳ (с.а.в.): «Кимнинг бу дунёда иккита юзи бслса, қиёмат кунида унинг оловдан қилинган иккита тили бслади», деганлар.

Ҳасан Басрий: «Ким сенга бир гапни етказса, билгинки, у сенинг гапингни ҳам бошқаларга етказади», деганлар.
Ҳикос қилишларича бир одам ёш қул олиш учун бозорга бориб, қулни танлади ва унинг хсжайинидан буни нима айби бор деб ссради. А­гаси: «Унинг чақимчиликдан бошқа айби йсқ», деди.

Харидор қулнинг айбини писанд қилмасдан, сотиб олди. Қул анча пайт хонадон хизматини қилгандан кейин, бир куни хсжайиннинг хотинига: «Хожам сизнинг устингизга бошқа хотин олмоқчи, у сизни схши ксрмайди. Агар сизга меҳр уйғониб, уйланиш нистидан қайтармоқчи бслсангиз, «Хожам ухлаб ётган пайтида устара билан соқолини тагидан бир неча тукини қирқиб олинг, сзим боплаб сизга иситиб бераман», деди. Қул кейин хожасининг олдига бориб: «Хожам, бекамнинг сйнаши бор, унга жуда ҳам срганиб қолган. Шунинг учун бу кеча сизни слдирмоқчи. Гапимга ишонмасангиз сзингизни ухлаганга солиб ётинг», деди. Хсжайин унга ишонди. Қоронғи тушгач, сзини ухлаганга солиб ётди. Хотини унинг соқолидан бир неча тукни кесиб олиш учун устарани олиб, сри томон снгашган сди, сри сакраб туриб устарани тортиб олди-да, хотинини ссйиб ташлади. Хотиннинг қариндошлари бу воқеадан хабардор бслиб, срни слдиришди. Битта нокас ёлғончи, чақимчи қулнинг касофатидан икки уруғ сртасида қирғинбарот бошланиб кетди.

Qayd etilgan


Hanafiy  24 May 2008, 09:42:32

44.   Одамларга лаънат айтувчилар, съни беҳуда, ноҳақ қарғайдиганлар

Одамларни лаънатлаш ва қарғаш мусулмончиликка тсғри келмайдиган гуноҳ ишлардан бслганлиги учун Лайғамбаримиз (с.а.в.): «Одамларни лаънатловчилар қиёмат кунида бировларга ёрдами тегадиган шафоатчи ҳам, гувоҳ ҳам бсла олмайдилар», деганлар.

Чунки, лаънат Аллоҳнинг раҳматидан узоқ бслсин, дегани бслиб, мусулмон киши ҳеч бир бандани, ҳатто кофирни ҳам Аллоҳнинг раҳматидан бенасиб бслишини хоҳламайди.

Имом Термизий ибн Масъуд (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Мсмин банда таъна қилувчи, лаънат айтувчи, беодоб, ахлоқсиз ва беҳаё ссзларни айтувчи бслмайди», деганлар.

Имом Бухорий ва Муслимлар А асулуллоҳ (с.а.в.)дан ривост қилган ҳадисда: «Мсмин бандани лаънатлаш уни слдириш билан баробардир», деганлар.

Абу Довуд Абу Дардо (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Агар банда бирон кимса ёки нарсани қарғаб лаънатласа, айтилган лаънат осмонга кстарилади. Ундан чиққан сассиқ ҳидлар туфайли осмон сшиклари ёпилади. Осмон сшикларидан кира олмаган лаънат, ерга қайтади. Ер ҳам уни қабул қилмайди. Кейин снгу-сслга юриб, қснимгоҳ тополмагач, лаънатланган кимса ёки нарса лаънатга ҳақли бслса, унга бориб тегади ва агар лаънатга муносиб бслмаса, айтган одамнинг сзига бориб тегади», деганлар.

Одамларни носрин, беҳуда ссзлар билан қарғаб, лаънат айтиш шунчалик ёмон бсладиган бслса, мсминлар ундай хунук ишлардан тилларини тийишлари лозим. Аммо муайсн бир шахсни номламай, гуноҳкор кимсаларни умумий қилиб лаънатлаш жоиз. Зеро, Аллоҳ таоло Ҳуд сурасининг 18-остида:

أَلاَ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ

«Огоҳ бслингизки, Аллоҳнинг лаънати золимларга бслур», деган.

Имом Бухорий ва Муслимлар ривост қилган ҳадисда ҳам А асулуллоҳ (с.а.в.): «Умумий қилиб соч уловчи улатувчи қсл ва баданига нақш солувчи ва солдирувчи сркаку аёлларни лаънатлаганлар.»

Имом Аҳмад ривост қилган ҳадисда сса А асулуллоҳ (с.а.в.): «Ота-онасини ссккан кимса маълундир. Аллоҳдан бошқага атаб жонлиқ ссйган кимса маълундир. Ер чегараларини сзгартирган кимса маълундир. Ҳайвонга ва сркак кишига сқинлик қилган кимса маълундир», деганлар.

Qayd etilgan


Hanafiy  24 May 2008, 09:43:35

45.    Аҳдига, ваъдасига вафо қилмаслик

Аллоҳ таоло Исро сурасининг 34-остида:

وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولاً

«Аҳдга вафо қилингиз! Зеро, аҳд-паймон (қиёмат куни) ссраладиган ишдир», деб марҳамат қилган бслса, Моида сурасининг 1-остида:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَوْفُواْ بِالْعُقُودِ

«А­й, иймон келтирганлар! Битимлар (аҳду-паймонлар) га вафо қилингиз!», деб марҳамат қилган.
 
Аллоҳ таоло бу остлари билан, сй мсминлар! Менга бандачилик қилишга берган аҳду-паймонларингизга ҳамда сзаро бир-бирингиз билан келишиб олган битимларингизга ҳам вафо қилинг, деб мсмин банда берган вадасида содиқ туришлигини таъкидламоқда. Ваъдага вафо қилиш инсоннинг қадрини ошириб, схши хулқ сгаси сканлигини намоён қилади. Ваъдасида турмайдиган, қила олмайдиган ишини қиламан, бажараман деб қуруқ ваъда берувчиларни Аллоҳ ёқтирмасдан Соф сурасининг 2-3- остларида:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لا تَفْعَلُونَ . كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لا تَفْعَلُونَ

«А­й, иймон келтирганлар! Сизлар нега сзларингиз қилмайдиган ишни (қиламиз деб) айтишларингиз Аллоҳ наздида катта нафрат боисидир», деб уларни койийди.

Лайғамбаримиз (с.а.в.) қилган ваъдасида, аҳду-паймонида турмайдиганларни мунофиқ деб атаганлар. Имом Бухорий ва Муслим Абу Ҳурайра (р.а.)дан ривост қилган машҳур ҳадисда: «Мунофиқнинг аломати учтадир: 1. Ссзлаганда ёлғон ссзлайди. 2. Ваъдасига вафо қилмайди. 3. Омонатга хиёнат қилади», дейилган.

Лайғамбаримиз бу ҳадислари орқали умматларини ваъдасига бевафоликдан қайтарганлар.

Qayd etilgan


Hanafiy  24 May 2008, 09:44:29

46.    Мунажжим (юлдузларга қараб фол ксрувчилар, фолбинларни тасдиқловчилар)

Аллоҳ таоло Ал-Исро сураси 36-остида:

وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولـئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً

«(А­й, инсон!) Ўзинг (аниқ) билмаган нарсага сргашма! Чунки қулоқ, ксз, дил-буларнинг барчаси тсғрисида (ҳар бир инсон) масъул бслур. (съни, сшитган, ксрган ва ишонган ҳар бир нарсаси учун киши қиёмат кунида жавоб беради)» деб марҳамат қилган.

Бу остнинг тафсирида Калбий: «Билмаган нарсанг ҳақида гапирма», деган бслсалар, Қатода: «А­шитмаган нарсангни сшитдим, ксрмаган нарсангни ксрдим ва билмаган нарсангни билдим», дема деганлар.

Уламолар: «Бу ости карима ҳалол бслмаган нарсага қараш, ҳаром нарсани сшитиш ва жоиз бслмаган нарсани ирода қилишдан қайтаришга ҳужжат бслади», деб айтганлар.

Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло Жин сурасининг 26-27 остларида:

عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا . إِلا مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا

«(У Зот) ғайбни билгувчидир. Бас Ўз ғайбидан бирор кимсани огоҳ қилмас. Фақат Ўзи рози бслган пайғамбарнигина (Ўзининг ғайбидаги сир-асрорининг айримларидан огоҳ стар)», деб марҳамат қилган.

Мазкур ости карима юлдузлар ғайбга далолат қилади деб иддао қилган киши кофир бслишига далилдир.
Имом Абу Довуд, Аасоий ва Ибн Можалар Абу Ҳурайра разисллоҳу анҳудан ривост қиладилар: «А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Кимки башоратгсй ёки фолбиннинг олдига бориб айтаётган гапини рост деб билса, у шубҳасиз Муҳаммадга тушган нарсага куфр келтирибди», деганлар.

Qayd etilgan


Hanafiy  24 May 2008, 09:45:40

47.    Хотин кишининг срига вайсақилик, забондарозлик қилиши

Аллоҳ таоло Аисо сурасининг 34-остида:

وَاللاَّتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا

«Хотинларингизнинг итоатсизлигидан қсрқсангиз, аввало уларга панд-насиҳат қилинглар, сснгра (съни насиҳатларинг кор қилмаса), уларни ётоқларда тарк қилингиз (улар билан бир жойда ётманг, сқинлашманг), сснгра (съни шунда ҳам сизларга бсйинсунмасалар, мажруҳ бслмагудек даражада) уринглар! Аммо сизларга итоат қилсалар уларга қарши бошқа йсл ахтарманглар. Албатта, Аллоҳ снг юксак ва буюк бслган зотдир», деб марҳамат қилган.

Ато раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: «У (съни итоатсизлик) сри учун сзига оро бермаслик (хушбсйлик сепмаслик) сзи билан ҳузурланишига йсл қсймаслик ва илгариги мутеълик ҳолати сзгариб қолишидир. Ундай хотинларга Аллоҳ Китоби ила «панд-насиҳат қилинглар» Аллоҳ уларга буюрган ишларни сслатинглар».

Ибни Ҳиббон ибн Ҳузайма ривост қилишларича, А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Уч тоифа одамнинг намози мақбул бслмайди ва бирорта схшилиги осмонга кстарилмайди: қочоқ қулнинг то хсжайинига қайтиб қслини унинг қслларига қсймагунича, срини ғазаблантирган-норози қилган аёлнинг то сри ундан рози бслмагунича ва мастнинг то сзига келмагунича», деганлар.

Абдуллоҳ ибн Амр разисллоҳу анҳу ривост қиладилар «А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: Аллоҳ таборака ва таоло срига ношукрлик қиладиган хотинга қарамайди. Ҳолбуки у сридан беҳожат смас».

Аёл срини норози қилишдан, ғазаблантиришдан сақланиши ва сри уни хоҳлаган вақтида бош тортмаслиги лозим.
Ҳадиси шарифда: «Қайси бир аёл срига вайсақилик қилиб осий бслса, унга Аллоҳнинг, фаришталарининг ва барча инсонларнинг лаънати ёғилади», дейилган.

Шунингдек, қайси аёл срининг юзига ҳсмрайиб қараса, токи срига табассум қилиб, кснглини олмагунча Аллоҳ ундан норози бслади.

Оиша онамиз: «А­й аёллар! Агар срларингизнинг сизларни устингиздаги ҳақларини билганингизда сди, сизлардан ҳар бир аёл срининг оёқларидаги чангини юзининг ёноқлари билан артиб қсйган бсларди», деганлар.

А ивост қилинишича: «А­рига итоаткор аёл ҳаққига ҳаводаги қушлар, сувдаги балиқлар, осмондаги фаришталар ҳамда ойу-қуёш ҳам истиғфор айтади» дейилган.

Аёл срига итоат стишга, розилигини топишга, буюрилганидек, сри ҳам хотинига схшилик қилишга, лутф-марҳамат ксрсатишига, унинг айрим ножсс ҳаракатларига сабр қилишга, тинч-тотув, иноқликда сшашга, едириб-ичириш ва кийдиришда бағри кенг бслишга буюрилган. Аллоҳ таоло Аисо сурасининг 19-остида:

وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ

«Улар билан хушмуомала бслиб, тинч-тотув сшанглар», деб амр қилган.

Qayd etilgan


Hanafiy  24 May 2008, 09:46:35

48.   Одам ва жонзодларнинг бсйи баробар тслиқ ҳайкалларини ссаш

Аллоҳ таоло Анбиё сурасининг 52-остида:

إِذْ قَالَ لأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ

«Ўшанда Иброҳим алайҳис салом отаси ва қавмига: «Сизлар доимо сиғинадиган бу ҳайкаллар нимадир? (Аега инсонлар қсллари билан сратган жонсиз ҳайкалларга сиғинадилар?!» деди.

Тарихдан маълумки, бутпарастлик, съни, бутга чсқиниш Ауҳ алайҳиссалом замонларидан бошланган. Ауҳ алайҳиссалом қавмларидан Вадд, Сувоъ, Яғус, Яъуқ ва Ааср исмли ибодатга берилган солиҳ бандалар бслиб, улар оламдан стганларидан кейин хотираларини абадийлаштириш, ибрат олиш учун суратларини чизиб, ҳайкалларини ссашди. Бу солиҳ бандаларни ксрганлар улардек бслишга интилишди. Уларни ксрмаган кейинги авлодлар сса, уларга худо деб сиғина бошлашди. Шундан кейин ер юзида суратлар ва бутларга сиғиниш одат бслди.

Имом Бухорий ва Муслимлар Ойиша онамиздан ривост қилишларича А асулуллоҳу саллаллоҳу алайҳи ва саллам бемор ётганларида Умму Салама ва Умму Ҳабибалар Ҳабашистонга ҳижрат қилганларида Морис номли маҳобатли черковни ксрганликлари ва у инсонларни ақлини лол қолдирадиган суратлар билан безатилганлигини гапиришди. Шунда бемор ётган Лайғамбаримиз бошларини кстариб, «Улардан бирон солиҳ банда вафот стса, унинг қабри устига ибодатхона қуриб, унга унинг суратини солишарди. Улар, съни, сурат солганлар Аллоҳнинг снг ёмон халқларидир», дедилар.
Шунинг учун ҳам Ислом дини сураткашлик ва ҳайкалтарошликка қарши курашди.

Имом Бухорий ва Муслимлар Ойиша онамиздан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Қиёмат кунида одамларнинг снг қаттиқ азобга учрайдигани Аллоҳнинг сратганига схшаб, сурат ва ҳайкал сратганлардир, уларга: «Яратган нарсаларингга жон ато стинглар, дейилади. Уларнинг ҳеч қайси бири сратган сурат ёки ҳайкалига жон бера олмайди», деганлар.

Аммо денгизу ксллар, дову дарахтлар, табиат манзаралари ва руҳи йсқ нарсаларни чизишса зиёни йсқ. Шунинг учун исломда ҳаттотлик ва нақш санъати ривожлангандир.

Qayd etilgan


Hanafiy  24 May 2008, 09:47:41

49.    Мусибатхонада ёқаларини йиртиб, сочларини ёйиб, сзини ташлаб юбориб, турли нағма-ю оҳанглар билан дод солиб йиғлаш

Имом Бухорий ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Юзларига урадиган, ёқаларини йиртадиган ва жоҳилист даъволари билан бақириб-чақирадиган кимсалар биздан смас», деганлар.

Мусибатхонада дод солиб йиғловчи аёл ва уларга раҳномолик қиладиган гссндалар (суҳандонлар) съни, инсон бағрини тирнайдиган ғазалу шеърларни сқиб йиғлатадиган аёллар, мусибатхона аҳлларини бетоқатликка тарғиб қилиб, сабрдан қайтарганлиги туфайли Аллоҳнинг ғазабига учрайдилар. Ҳолбуки, Аллоҳ таоло Бақара сурасининг 153-ости билан инсонларни сабрга ва савобга умид қилишга буюриб, бетоқатликдан қайтарган:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ

«А­й, мсминлар, сабр қилиш ва намоз сқиш билан мендан мадад ссранглар! Албатта, Аллоҳ сабр қилувчилар билан биргадир».

А ивост қилинишича, мусибатхонада дод солиб, йиғловчилар қиёмат куни жаҳаннамда икки қатор қилиб терилади. Бир қатори снг тарафда, иккинчи қатори чап тарафда туриб, дсзах аҳлларига қараб, итлар каби аккиллайдилар, дейилган.
Бошига мусибат тушган инсон сзини банда сканлигига иқрор бслиб, «Биз Аллоҳнинг бандаларимиз, ҳаммамиз ҳам бир куни унга қайтамиз», деб дод-фарёд қилмасдан ксз ёши билан овозсиз ёғлашса, Аллоҳнинг раҳматига сришиб, Аллоҳ ундан рози бслади.

Qayd etilgan


Hanafiy  24 May 2008, 09:48:55

50.    Ҳар бир иш ва нарсада ҳаддан ошиб, меъёрни бузиш

Аллоҳ таоло Исро сурасининг 29-остида:

وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا

«(Бахиллик билан) қслингизни бсйнингизга боғлаб ҳам олманг. Исрофгарчилик қилиш билан уни бутунлай ёзиб ҳам юборманг. Акс ҳолда, маломат ва надоматда қолурсиз», деб марҳамат қилган.

Аллоҳ таоло бу ости каримаси орқали мсминларни бахилликдан қайтариш билан бирга, сахийликда ҳам ҳаддан ошмасликка, дабдаба қилмасликка чорламоқда. Шунинг учун ҳам Лайғамбаримиз (с.а.в.): «Ишларнинг схшиси сртача бслганидир», деганлар.

Шундан келиб чиқиб, мсмин банда кийинишда ҳам, еб ичишда ҳам, тсй-маъракаларда ҳам, хайру-сҳсонларда ҳам, шунингдек турмушнинг ҳар қандай жабҳаларида ҳам, ибодатларда ҳам ҳаддан ошмасдан, срта меъёрда бслиши лозим.
Имом Бухорий Абдуллаҳ ибн Аббос (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда: «Сени икки ҳислат: Бири фахрланиш, иккинчиси исрофгарчилик хатога бошламаса ҳалол нарсалардан хоҳлаганингни еб, хоҳлаганингни ичавер», дейилган.
Бундан шариат ҳалол қилган нарсаларни хоҳлаганича есвериш мумкин деган маъно чиқмайди. Меъёридан ксп емоқлик ҳам исроф саналади. Чунки, ислом дини мусулмонларни қорин бандаси бслишдан қайтарган.

Имом Аҳмад ва Термизийлар Миқдом ибн Маъдикариб (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Одам боласи тслдирадиган идишларнинг снг ёмони қорнидир», деганлар.

Исрофнинг охиратдаги жазоси Тоҳо сурасининг 127-ости билан собит бслган:

وَكَذَلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ وَلَمْ يُؤْمِن بِآيَاتِ رَبِّهِ وَلَعَذَابُ الآخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبْقَى

«Исроф қилган (ҳаддан ошган) ва Ларвардигорнинг остларига имон келтирмаганларни мана шундай жазолаймиз. Охират азоби шубҳасиз қаттиқ ва боқийдир.»

Ларвардигорнинг зикридан юз сгирган кимса исроф қилувчиларнинг снг каттасидир. Чунки у сзига берилган бебаҳо умрни бахт-саодатга олиб борадиган ҳидост йслини зое - исроф қилиб, жаҳаннамга олиб борадиган залолат йслини сзига ихтиёр қилган бандадир.

Qayd etilgan


Hanafiy  24 May 2008, 09:49:58

51.    Ўзининг ортиқлик томонини пеш қилиб, бошқаларни менсимаслик

Аллоҳ таоло Аисо сурасининг 36-остида:

وَاعْبُدُواْ اللّهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا

«Аллоҳга ибодат қилингиз ва Унга ҳеч нарсани шерик қилмангиз! Ота-оналарга сса схшилик қилингиз! Шунингдек, қариндошлар, етимлар, мискинлар, қариндош қсшни-ю, бегона қсшни, ёнингиздаги ҳамроҳингиз, йсловчи мусофирга ва қсл остингиздаги (қарам)ларга ҳам (схшилик қилинг). Албатта Аллоҳ кибрли ва мақтанчоқ кишиларни севмайди», деб марҳамат қилган.

Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло остидаги ксрсатмаларига амал қилишдан бсйин товлайдиган мутакаббир, сзини юқори олувчилар ва Ларвардигори берган неъматлар сабабли бошқа бандалардан сзини устун қсювчи мақтанчоқларни севмаслигини билдирмоқда.

Инсон бу дунёда сшар скан, сҳтимол бой, амалдор, серфарзанд, гсзал ёки олий насаб бслиши мумкин. Бу Аллоҳ таоло томонидан берилган неъмат бслиб, банда бу неъматлар сабабидан сзини юқори олиб, бошқаларни менсимаслиги мумкин смас. Зеро, Аллоҳ таоло Ҳужурот сурасининг 13-остида:

إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ

«Албатта, Аллоҳнинг наздида сизларни улуғроқларингиз тақводорроқларингиздир», деб улуғ инсон хабарини берган.

Имом Термизий ривост қилган ҳадисда айтилишича, «Очиқ чеҳрали, камтарин, схши хулқли инсон жаннатидир. Бадқовоқ, мутакаббир, мақтанчоқ, ёмон хулқли инсон дсзахидир», дейилган.

Имом Муслим, Ҳоким ибн Ҳизома (р.а.)дан ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ (с.а.в.): «Дунёда одамларни азоблайдиган кимсаларни Аллоҳ албатта жазолайди», деганлар.

Qayd etilgan