ОФТОБ УА ГААДА

Азнинг иссиқ кунларида кспчиликка офтоб уриши хасталиги жиддий зарар келтириши табиий. Офтоб уриши-сланг бошга қуёш нурларининг тик тушиши натижасида келиб чиқадиган касаллик бслиб, унинг олдини олиш учун аввало қуёшда ксп юрмаслик керак.

Бунда одатда тана ҳаддан ташқари қизиб кетади. Офтоб урганда ксрсатиладиган биринчи ёрдам шундан иборатки, беморни сос ерга ёки салқин хонага ётқизиш, бошига ва йирик қон томирлари стадиган соҳалар (бсйиннинг икки ёни, қслтиқ) га музли халта ёки совуқ сув солинган шиша қсйиш мумкин. Беморни ҳсл чойшабга сраш схши наф беради. Офтоб уришидан сақланиш учун очиқ жойда ишлаганда бош кийим кийиб олиш лозим. Сув ичиш режимига риос қилиш жуда муҳим. Суюқ қилиб дамланган чой ва квас ичиш сув-туз мутаносиблигини сақлаб туради ва организмда суюқликнинг сақланиб туришига ёрдам беради. Иссиқ иқлимли жойларда кун қаттиқ исимаган вақтда ишлаш ва овқатланиш керак. Аз кунларида енгил ва ҳавони схши стказадиган кийимлар, бош кийими кийиб юриш тавсис стилади. Иссиққа чидамсиз кишилар қуёшли кунларда очиқ ҳавода камроқ юрганлари маъқул.

Қандли диабет, астма, юрак хасталиги билан оғриган беморлар бундай кунларда сз саломатликларига алоҳида сътибор қаратишлари зарур. Бундай касалликка чалинган кишилар енгил, тез ҳазм бсладиган таомлар, сут маҳсулотлари истеъмол қилишлари мақсадга мувофиқдир. Аз ойларида дастурхонга тортиладиган неъматлар (салқин мевалар, полиз маҳсулотлари)ни ейишда ҳам сҳтиёт бслишлари лозим. Айниқса қандли диабет хасталиги билан оғрийдиган беморларга дуккакли маҳсулотлар, ширинликлар, тухум, полиз скинлари (қовун, тарвуз, ҳандалак)ни истеъмол қилиш тавсис стилмайди.

Диарес касаллигига чалинганда...

Аз мавсуми жуда иссиқ бслгани сабабли одам организмида сув, турли ичимликлар, суюқ маҳсулотларга бслган талаб анча ортиши кузатилади.

Аотсғри овқатланиш, шахсий гигиена қоидаларига амал қилмаслик, меваларни ювмай истеъмол қилиш оқибатида диарес (ич кетиши) хасталиги келиб чиқади.

Ич кетишига меъда-ичак йслининг юқори қисмида овқат ҳазм қилишнинг бузилиши, меъда ширасининг камайиб кетиши, меъда ости бези секрети ва жигар ҳужайралари секретининг етишмаслиги, ингичка ичакда ссрилиш жараёнининг бузилиши ҳам сабаб бслади. Диаресга чалинганда албатта шифокорга мурожаат қилиш лозим. Диагноз аниқлангунга қадар беморни оила аъзоларидан ажратиб қсйиш, алоҳида идиш-товоқ, сочиқ тутиш, сшик тутқичларини дезинфекяисловчи суюқликлар билан артиб туриш керак. Бемор ксп овқатланмаслиги, сткир, аччиқ, нордон, ёғли қовурма таомлар, сут, ҳсл мева, сабзавотларни истеъмол қилмаслиги керак. Ўз билганича ҳар хил дорилар, айниқса антибиотиклар қабул қилиш срамайди, чунки бу аниқ диагноз қсйишга халал беради, шунингдек турли аллергик реакяисларга ва касалликнинг сурункали тус олишига олиб келади.

Ўткир ичак инфекяисси билан касалланган беморларда бош айланиши, кснгил айниши, қайт қилиш ҳолатлари учрайди. Беморни имкон қадар шифохонада даволаш маъқул. Уй шароитида сса ҳавоси тоза, тез-тез шамоллатиб туриладиган хонада, ётоқ режимида сақлаш жоиз. Унга кспроқ суюқлик бериш тавсис стилади. Дармонлардан сса смекта, регидрон, қайнатилган сув, глюкоза, физраствор, витаминотерапис, оғриқ қолдирувчи препаратлар фойда беради.

Диарес касаллиги болаларда анча қийин кечиши кузатилади. Боланинг иштаҳаси йсқолади, тинмай қайт қилиб, йиғлайди, хархаша қилади. Унга тез-тез суюқлик ичириб туриш керак бслади. Қайнатилган гурунч, анор псстлоғи, снтоқ ссимлиги дамламаси, жийда ҳамда турли талқонлар истеъмол қилиш фойда беради.

Касалликка чалинмаслик учун ошхона, болалар ётоқхонаси ва бошқа хоналар пашша ва шу каби ҳашаротлардан тозаланмоғи мақсадга мувофиқдир. А­скириб қолган чой, қайнатилган сув, овқат, меваларни бермаслик керак. Ҳсл меваларни ксп бермаслик, овқатдан кейин оз-оздан, схшилаб ювилган ҳолда дастурхонга тортиш, тановул қилишдан аввал қслларни совунлаб ювиш керак.

Меваларни егач, сув ичиш кони зарардир.

Аз мавсумида жиддий хасталикка чалинмай десангиз, юқоридаги маслаҳатларга амал қилганингиз маъқул.

Муборакхон Шарипова,
Вилост ксп тармоқли шифохонаси олий тоифали терапевти.

А­кспресс Инфо

Oftob urganda ko'k choy davo bo'la oladi. Buning uchun choy damlamasidan ko'p miqdorda tayyorlab, uni katta jomga solib o'tirish kerak yoki butun badanni ko'k choy damlamasi bilan namlab chiqish va undan ko'pdan-ko'p ichish lozim.