Болани ёмон хулқлардан сақлаш
Болани ёлғончи ва хиёнатчи бслишдан жуда қаттиқ сақлаш керак. Агарда валий болага ёлғон ва хиёнат йслини қулайлаштириб қсйгудек бслса, унинг дунё ва Охират саодатини барбод стган, уни ҳамма схшиликдан маҳрум стган бслади.
Болани слқов, бекорчи, сринчоқ ва роҳатда бслишга қсйиб қсймаслик, балки уни буларнинг зидди билан тутиб турмоқ керак. Унга фақат қиладиган машғулоти учун нафси ва баданини жамлаб оладиган даражада дам бермоқ керак. Зеро, дангасалик ва бекорчиликнинг ёмон оқибатлари бордир. Меҳнаткашлик ва толиқишнинг хоҳ дунёда хоҳ охиратда, хоҳ уларнинг ҳар иккисида бслсин, мақтовли натижалари бордир. Инсонларнинг снг роҳатлиси снг толиққанидир, инсонларнинг снг ксп толиққани снг роҳатдагисидир. Дунё сардорлиги ва Охират бахт-саодатига фақат толиқиш кспригидан стиб сришилади. Яҳё ибн Абу Касир дедилар: "Илмга жисмнинг роҳати билан сришилмайди".
Ибодатларга рағбат уйғотиш
Болани (каттароқ бслганда) кечанинг охирида уйғонишга одатлантирилади. Бу ғаниматлар тақсимланадиган, совринлар улашиладиган палладир. Кимгадир камроқ, кимгадир кспроқ улуш тегади, сна кимдир бебаҳра қолади. Бола қачон ёшлигида одатланиб олса, катта бслганида бу унга қулай бслади.
Зиёнкорлик сабаблари
Болани ортиқча овқатланиш, ошиқча гапириш ва ксп ухлашдан, одамларга ксп қсшилишдан йироқ қилмоқ керак. Зеро, зиёнкорлик мана шу нарсаларнинг керагидан ортиғидадир. Булар бандани дунё ва Охират схшилигидан қолдиради.
Уни қорни ва фаржига тааллуқли шаҳватларнинг зарарларидан бағост узоқ қилмоқ керак. Бу зарарларни келтириб чиқарадиган омилларга йсл очиб қсйиш болани шундай айнитадики, кейин уни тузатиш оғир бслади.
Қанчадан-қанча одамлар сз фарзанд ва жигарбандларини сз ҳолларига бепарво ташлаб қсйиш, одоб-тарбис бермаслик ва уларнинг хоҳиш истакларини қондиришига ёрдам қилиш билан дунё ва Охиратда бахтсиз қилганлар. Ҳолбуки, улар болани съзозласпмиз, деб сйлашарди, бироқ уни хорладилар, унга раҳм-шафқат қилспмиз, деб сйлашарди, бироқ унга зулм қилдилар ва схшиликдан маҳрум стдилар. Шу билан фарзандларининг ота-онага келтириши мумкин бслган манфаатларини ҳам қслдан бой бердилар ва болаларнинг дунё-ю Охиратдаги насибасини йсқ қилдилар.
Болалардаги фасодга сътибор қилсангиз, унинг кспи аслида оталар томонидан сканини ксрасиз.