O`qituvchilar masalasida:
Hozirgi yoshlar(afsuski, shu yoshlarning ichiga biz ham kirib ketamiz) og`zingizdan chiqqan gapni yuzingizga qaytarib yopishtirishga harakat qilishadi, o`ylab ham ko`rmasdan. Bunda o`qituvchilarning qo`lidan nima keladi? O`zining qizi ham bir ahvol bo`lsa! O`zining o`quvchilari oldida tili qisiq. Bir nima desa, oldin qizingni eplab ol degan javob eshitadi.
Hammasi odamzod nima uchun dunyoga kelganu, nima uchun yashayotganini bilmasligidan...
http://forum.ziyouz.com/index.php?topic=38.msg9298#msg9298
Qani endi shuni hammaga yetkazishning, tushuntirishning iloji bo`lsa...

Assalamu alaykum, MaxCmd.
Gaplaringizga to'la qo'shilaman.
Hozirgi zamon bolalari juda aqlli, bizga qaraganda gapga juda yahshi tushunadi. Maktabga bola yetti yoshda boradi. Bu yoshgacha hozirgi aqlli bolalarimiz rovojlanib, nima yahshi, nima yomon, nima savobu, nima gunoh ajratib oliashadi, agar oilasidagilar ahamiyat berib tarbiya qilishsa. Keyin farzandni doimo nazorat qilib turish kerak. O'rtoqlari, do'stlari kim shularga katta e'tibor berish kerak deb o'ylayman.Chunki o'rtoqlari agar iymonli, islomiy honadon farzandlari bo'lsa yanada yahshi foyda beradi ularning tarbiyasi uchun.

Assalomu alaykum do'stlar!
...men bitta narsaga afsuslanaman: bizning bu yerda "bu" muammolarni gaplashganligimiz shu yerning o'zida qolib ketadi, bundan tor doiradagi kishilar xabardor bo'lishadi, qani endi imkon bo'lsa-yu bu narsalarni OAVlari, gazeta jurnallar orqali muhokama qilinsa, afsuski bunga hech kim astoydil bel bog'lamayapti, o'zingiz o'ylab ko'ring, hozirgi 100% aholidan necha foizi internetdan foydalanayapti, foydalanganlarning necha foizi shunga o'xshash bahslarda qatnashishayapti?!. va h.o. gapiradigan bo'lsak gap ko'p.
Hech birimizni iymonimizdan judo qilmasin!

YIGITLAR KO`ZLARNI KATTAROQ OCHING: IYMONLI QIZLAR TANQISLIGI DAVRI BOSHLANYAPTI!!!
AYOLINGIZ YOKI QIZINGIZGA HAMMA NARSAGA RUXSAT BERIB SHU TANQISLIKKA HISSA QO`SHMANGLAR, ILTIMOS!!!

Assalomu alaykum! Chindan ham shunaqa davrga kelyapmiz, shekilli. uqorida juda ko'p va asosli mulohazalar qoldirilgan ekan. Xo'sh, shunaqa davrning boshlanishida erkaklarning "rol"i nechog'lik bo'lyapti? Hayotiy misollar bilan iloj bo'lsa fikrlaringizni aytsangiz.

Iqtibos: MaxCmd  27 Iyul 2006, 14:42:04

YIGITLAR KO`ZLARNI KATTAROQ OCHING: IYMONLI QIZLAR TANQISLIGI DAVRI BOSHLANYAPTI!!!
AYOLINGIZ YOKI QIZINGIZGA HAMMA NARSAGA RUXSAT BERIB SHU TANQISLIKKA HISSA QO`SHMANGLAR, ILTIMOS!!!

Assalomu alaykum! Chindan ham shunaqa davrga kelyapmiz, shekilli. uqorida juda ko'p va asosli mulohazalar qoldirilgan ekan. Xo'sh, shunaqa davrning boshlanishida erkaklarning "rol"i nechog'lik bo'lyapti? Hayotiy misollar bilan iloj bo'lsa fikrlaringizni aytsangiz.

Assalomu-alaykum va rahmatullohu va barakotuhu hurmatli Xonimlar va Janoblar.
Tan olish kerak ancha  ibratli mulohazalar,shaxsan men uchun.
Robiya xonim ta'kidlab o'tganlaridek, erkaklarning  bu masaladagi o'rinlari "beqiyosdir" taasuflar bo'lsinkim.
Albatta,bu bilan men"Hamma erkaklar landovur,oilada o'rni yo'q" demoqchimasman.
Alhamdulilloh,iymonli, insofli, ziyoli, oilasini ham hidoyatga boshlovchi, yaxshi tarbiya etuvchi akalarimiz,yana bir bora Alhamdulilloh anchagina topiladilar.Su insonlarni deb,birmuncha tartibda ,hozirgi  e'tiqodimiz.
Hali yuqorida ta'kidlaganlaridek,ayollarimiz,qizlarimiz haddan tashqari  o'zlarining avratlarining  ochilish foizlarini ko'paytirmoqdalar,afsus.
Bu holat asosan  markaziy shaharlarda juda yaqqol ko'zga tashlanmoqda.Masalan Toshkentni olaylik,yoki men Qashqadaryolikman,Qarshini olaylik.
To'g'risi bu holatlarning eng oldingi boshlovchilari nomusulmon millatlarning vakilalaridirlar.
Misol uchun koreys,rus millatiga mansub aholi ko'p bo'lganligi uchun shularni olamiz. Tavba qildimu, ketayotgan shunaqa "modnica"larning yalang'ochmi nima balo deb o'ylaysiz.Avratlarining 90 foizi to'la ko'rinib turadi.Men bu bilan juda qarovchiman shularga demoqchimasman,albatta,astag'furulloh.
Shularni ko'rgan  kaltafahm,imonsiz, farosatsiz ,tarbiyasiz ayollar,qizlar,o'zlaricha madaniyatli ko'rinish uchun ulardanam o'tkazib"ochilib"ketadilarey,tovba.
Buning isbotini ko'rmoqchimisiz,marhamat,institutlar oldiga borib turing,kollejlar oldiga borib turing,hattoki maktablar oldiga boring.
Ayrim o'qituvchilarimiz,qaytaraman,ayrimlari,hoh oliygoh,hoh kollej,hoh maktablarda bo'lishsin,butun qomatini parda ostidan ko'z-ko'z qilib yurishga o'tganlar.
Bu ahvolda talabalar nima qilsinlar,o'rnak olishadida keyin.Ayniqsa viloyatlardan kelgan,tor tushunchali qizlar(hammasi ham emas,tarbiyalilari juda ko'p,xususan ) shunday kiyinishga oshufta bo'ladilar.
Buni ko'rgan yigitchayu,yigitlar,kattaroq yigitlarchi,nima qiladilar,betarbiyalari albatta.
Hirsi o'yg'onadimi,o'sha "modnicaga "qarab?Keyin,boshlanadi romanlar.
Asosiy maqsad ham shu qizlarda,  erkak jinsini jalb etish,unga erishish.
Keyin gazetalarimizda qator-qator sevgi izhorlari bilan bir qatorda, kriminalistik maqolalar ham joy ola boshlaydilar.Nima haqda?
Falonchiev Falonchi  o'z  hissiyotlariga erk berib.....................Natijada, Falonchiev boltani(pichoqni,teshani, tovani(skvorotka) va hokazolarni yozishadi) olib chopibdi.
Yoki FalonchievaFalonchixonim o'z jonlariga qasd qilibdi.
Sababi,Falonchi ismli shaxs,...............................,keyin qochib ketibdi yurtiga.Buni Falonchieva qoldirgan  maktubchadan bilib qolishibdi,hozir u  talaba(yoki  yigit savdo qiluvchi O'rikzorda,Farhod bozorida va hokazolar)qidirilmoqda.
Ayni vaqtda bu gapimni hech kim inkor etolmaydi,hammamizning ko'z o'ngimizda sodir bo'layotgan voqealar bular.Men faqat ta'lim sohasidan misol keltirdim.
Boshqa joylar ham bundan kam emas.
Ko'chalarda o'zbek qizlarining,20 santimetrlik jins shortlarda ko'rib nafratlanib ketaman.Nega kerak shu narsa?
Javob bitta,yigitni o'ziga qaratish.Bugun bittasini yoqtirsa,ertaga undan zo'rrog'ini.
Xudo ko'rsatmasin,turmushga chiqsa,qayerdan bilasiz,avratini hammasini ko'chada ochib yurgan qizdan nima kutishlikni.E o'sha kelin bo;lsayam shu qilig'ini davom ettiruvchilar ham anchagina.Eri biror uzoqroq safarga ketsa ,tamom, ozodlik, hohlagancha ishrat qiluvchilar ham anchagina,afsuski.
Xo'sh endi o'ylab qarasak, nega bizning musulmonlar jamiyatida bu jirkanchlik bosh ko'tardi?
Javobni yaqin o'tmishimizda qidirsak topamiz.
Sobiq SSSR vaqtida olib borilgan siyosatlar,ya'ni  milliylik,musulmonlikni yo'qotib,aholi ongiga zamonaviylik deb atalmish,nasroniylik  odatlariyu,udumlarini singdirish,bugungi kunda o'z natijasini ko'rsatyapti.
Nega bunday deyapman.?
Siz bilan garov o'ynashim mumkin.shundoq ko'chaga chiqb 10 ta odamdan so'raymiz 3 ta narsani
1siz tahoratni bilasizmi?
2siz kalimangizni bilasizmi?
3siz islom  udumlarini yarmini bilasizmi
deb so'raymiz.
Men ishonch bilan ayta olaman,
3 kishi  hammasini biladi,
5kishi umuman bilmaydi,
2 kishi  chala-chulpa biladi.
Bu nimadan dalolat?Bu aholi orasida islomiy qoidayu, udumlarning o'ta tanqisligidan.Shunchaki og'izda"biz musulmon "deyishlik bilan musulmon bo'lib qolmaydiyu, to'g'rimi?
Men buni juda ko'p kuzataman,na qizlar,na yigitlar tahorat qilish yoki kalima  ag'darishni bilishmaydi,ota-onasi bilmasa,o'rgatmasa,qaerdan bilsin.
Shundan kelib chiqib,xulosa qilsak,o'sha yalang'och yuruvchilar ham  o'sha10 ta odamning  5 tasidirlar, 2 tasi esa har ikkovida ham yuradilar.
Oilada,erkakning roli haqida gapiribsiz.
Sir emas,hozirgi kunda, iqtisodiy qiyin palladagi oilada,agar ayol tirikchilik deb atalmish aravani sudrasa tamom,u xo'jayin.
Albatta hamma shunaqa ayollar demoqchimasman,astag'furulloh.
Keyin,be e'tibor boy erkaklar ham borlar.
Bular nima qiladilar?
Ayollar hohlagancha kiyinadilar,albatta no islomiy,chunki tirikchilik shunga bo'g'liq,yoki,yayrab yashagisi keladi.
Erkaklar loqaydlar,xotini yoki qizi butun qomatini reklama qilsalar ham ,xursandlar,menikilar chiroyli, yoki zamonaviy deb,astag'furulloh.Bu holat xristianlarda  udum,xotini birov bilan ko'p gaplashib qolsa,yoki hamma xotiniga qarasa,xursand,"mening xotinim(yoki qizim) shunchalik go'zal yoki jozibador ekan,men baxtliman "deb.Astag'furulloh.Tavba qildim.
Keyin ularda vafo,sadoqat,toza qalblilik anqonning urug'i.Bugun sevsa,erta yoqmay qolib,qo'shnini sevib qoladida,meni kechir deb ketaveradi,tovba.
Bu holatlar,ular kabi kiyinish odat bo'lgandek,odat bo'lmasin,ilohim.Xudo ko'rsatmasin buni.
Shuning uchun har bir erkakka bo'g'liq bu narsa,kuchli nazorat,kuchli tarbiyagina bu iflosliklarning davosi bo'la oladi. Har bir xonadon, gunoh nimayu,savob nimaligini bilsa,bu dardlar tuzalishi mumkin.
Yuqorida aytganimdek,oldin ota-ona bilsagina keyin farzanlar biladi,agar o'rgatsalar,vallohu alam.Shu o'rinda,kiyinish haqida Hadisi  Shariflarda berilgan ma'lumotlarda keltirsangiz,nur ustiga,a'lo nur bo'lardi,hurmatli moderatorlar.

                                            ААЛЛАА  ЛИБОСИ
 
Аллоҳ таоло: «А­й, Аабий, жуфтларингга, қизларингга ва мсминларнинг аёлларига айт: жилбобларини сзларига сқин қилсинлар. Ана сша уларнинг танилмоқлари ва озорга учрамасликлари учун сқинроқдир. Аллоҳ ста мағфиратли ва раҳмли зотдир», деган.
Шарҳ: Ушбу остда Аллоҳ таоло Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга аввало сз жуфтлари ва қизларига жилбобларини сзларига сқинлаштиришни буюришга амр стмоқда. Чунки Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжаи мутоҳҳаралари ва қизларининг шарафлари улуғ бслгани учун бу ишни ҳаммадан олдин улар қилмоқлари лозимдир.
Жилбоб устдан кийиладиган ёки ёпиладиган кенг куйлак ёки либосдир. Мсмина аёлни бошқа аёллардан ажратиб турадиган бу кийим турли мусулмон слкаларда турлича бслган. Лекин ҳаммаси ҳам мсмина аёлни ёмон ксздан сақлаш, уни бошқа аёллардан ажратиш каби вазифаларни адо стган.
Жоҳилист даврида аёллар очиқ-сочиқ юришар сди. Турли кийимлар кийиб, ксча-куйда сркакларнинг сътиборини сзларига тортишга ҳаракат қилишарди. Шунинг учун фосиқ ва фожирлар уларнинг ҳам ортларидан тушишган, гап отишган, турли қилиқлар қилишган. Ўша фосиқ ва фожирларга мсминлар сътироз билдириб, Ислом дини мсмина аёлларга бундай муносабатда бслишни ман қилганини айтганларида, улар, биз буларнинг мсмина сканини билмабмиз, мсмина смас, балки чсри бслса керак, деб сйлабмиз, дейишган.
Ушбу ости карима нозил бслганидан кейин сса, шароит тамоман сзгарган.
Имом ибн Абу Ҳотим Умму Салама онамиздан қилган ривостда у киши розисллоҳу анҳо: «Жилбобларини сзларига сқин қилсинлар» ости нозил бслганидан кейин, ансорийларнинг аёллари қора рангли кийим ёпиниб, худди бошларида қарға стиргандек сокинлик билан чиқардилар», деганлар.
Ҳа, Исломий ҳижоб кийими мсмина аёлларнинг мсминалик аломатлари—белгиларидир. Бу нарса остда ҳам таъкидланмоқда.
«Ана сша уларнинг танилмоқлари ва озорга учрамасликлари учун сқинроқдир».
Яъни, жилбобларига сраниб, ёпинчиқ ёпиниб юришлари, мсмина аёлларнинг бошқалардан ажраб, мсминаликлари танилмоғи учун сқинроқдир. Уларнинг фосиқ ва фожирларнинг озорига учрамасликларига сқинроқдир.
Ушбу ости карима тафсирида машҳур тафсирчилардан ал-Суддий қуйидагиларни айтадилар:
«Мадийна аҳлининг баъзи фосиқ одамлари кечаси бслиши билан шаҳар ксчаларига чиқиб, аёлларнинг йслларини тссар сдилар. Мадина аҳлининг масканлари тор сди. Аёллар қазои ҳожатга кечаси ташқарига чиқардилар. Фосиқлар шуни кутиб турар сдилар. Кейин жилбоб ёпинган аёлни ксрсалар, бу ҳур скан, деб сзларини тисдиган, жилбоби йсқ аёлни ксрсалар, бу чсри скан, деб унга ташланадиган бслдилар».
Бу гапга изоҳнинг ҳожати йсқ. Ҳар ким сзи тушуниб олса, бслади, деб сйлаймиз.
«Аллоҳ ста мағфиратли ва раҳмли зотдир».
Ушбу ост нозил бслгунича стган амалларни Ўзи кечиради. Бу борадаги ҳисоб-китоб, ост нозил бслганидан кейин бошланади.
Агар шунда ҳам кофирлар, мунофиқлар, фосиқ ва фожирлар мсмин ва мсминаларга озор беришдан тсхтамасалар, унда Аллоҳ таоло бошқача чора ксради.

Аллоҳ таоло сна: «Сен мсминаларга айт: «Ксзларини тийсинлар, фаржларини сақласинлар ва зийнатларини ксрсатмасинлар, магар зоҳир бслган зийнатлар бслса (майли). А смолларини ксксиларига тссиб юрсинлар. Зийнатларини ксрсатмасинлар, магар срларига"¦», деган.
Ушбу иқтибос «Аур» сурасидаги машҳур остнинг бир бслагидир. Фойда тслиқ бслиши учун ост кариманинг қолганини ҳам зикр қилиб, сснгра шарҳига стайлик.
«"¦ё оталарига ё срларининг оталарига ё сғилларига ё срларининг сғилларига ё ака-укаларига ё ака - укаларининг сғилларига ё опа-сингилларининг сғилларига ё аёлларига ё сз қслларида мулк бслганларга ё (аёлларга) беҳожат сркак хизматчиларга ё аёллар авратининг фарқига бормаган ёш болаларга (бслса майли). Махфий зийнатларини билдириш учун оёқларини (ерга) урмасинлар. Аллоҳга барчангиз тавба қилинг, сй мсминлар! Шосдки, нажот топсангизлар».
Ушбу остда Аллоҳ таоло Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга хитоб қилиб, мсмина аёлларга кийим кийиш ва аврат беркитиш борасида сзларини қандай тутишлари лозимлигини баён қилиб беришини буюрмоқда.
«Сен мсминаларга айт: «Ксзларини тийсинлар..»
Мусулмон сркаклар каби, муслима аёллар ҳам номаҳрамларга шаҳват назари билан қарамасликлари лозимлиги ушбу остдан тушунилади. Агар бехосдан назарлари тушса, ксзларини бошқа томонга буришлари керак. Чунки аёлларнинг сркакларга давомли назар солишлари ҳам сртада фитна, ҳаром ишлар, зино келиб чиқишига сабаб бслиши мумкин.
Шунингдек, аёл киши бошқа аёлнинг авратига назар солиши ҳам ман стилади. Аёлнинг аёлга нисбатан аврати киндигидан тиззасигачадир.
Уламоларимиз Қуръони Карим остларини ва Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларини чуқур срганиб чиқиб, аёлларнинг сркакларга назар солишида енгил йсл тутилганини таъкидлашган.
Аёллар бир жойда стириб олиб, номаҳрам сркакка носрин қарамоқликлари ҳаром. Аммо ксча-ксйдаги ёки ҳаром бслмаган сйинлар сйнаётган сркакларга узоқдан қарасалар, майли.
Имом Бухорий, Имом Муслимлар ривост қилган ҳадисда зикр қилинишича, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ийд куни ҳабашийларнинг масжиддаги сйинларига қараб турганларида Ойиша онамиз ҳам у зотнинг орқаларидан туриб томоша қилганлар. У зот Ойиша онамизни улардан тссиб турганлар. Ойиша онамиз сзларига малол келгандагина қайтиб кетганлар.
Шу билан бирга, сша пайтда аёлларнинг масжид, бозор ва бошқа жойларга боришига рухсат берилган. Сафарларга чиққанлар. Табиийки, бу ҳолатларда сркакларни ксрадилар.
«...фаржларини сақласинлар...»
Бу ибора сркаклардаги каби аёлларда ҳам икки маънони ифода стади: аёллар фаржларини ҳаром иш, зинодан сақласинлар ҳамда бировнинг назари тушишидан сақласинлар.
Аёл кишининг номаҳрам сркакларга нисбатан аврати - юзи ва икки кафтидан бошқа бутун баданидир. Маълумки, муслима аёлга баданини номаҳрам сркаклардан тссиб юриш Аллоҳ томонидан буюрилгандир. Мсмина-муслима аёл шарафини сақлаш учун Аллоҳнинг амрига итоат стиб, авратини номаҳрам сркаклардан беркитмоғи керак. Бунинг учун сса, юзи ва икки кафтидан бошқа бутун танасини тссиб турадиган кийим киймоғи лозим. Шунингдек, кийим юпқа, баданга ёпишган, тор бслмаслиги ҳам зарур. Аомаҳрам сркакларнинг сътиборини жалб қилмайдиган даражада бслиши керак.

  Имом Абу Довуд Ойиша онамиздан ривост қилган ҳадисда у зотнинг олдиларига опалари Асмаа бинти Абу Бакр юпқа кийим билан кирганларида, у ерда стирган А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам юзларини сгириб олганлар ва:
«А­й, Асмаа, аёл киши ҳайз ксрадиган бслганидан кейин ундан мана бу ва мана бундан бошқа жойи ксринмаслиги керак», деб икки кафтлари ва юзларига ишора қилганлари айтилган.
Ибн Жарир Табарий сз тафсирларида Ойиша онамиздан келтирган ривостда у киши айтадиларки: «Олдимга она бир акам Абдуллоҳ ибн Туфайлнинг қизи зийнатланган ҳолда кирган сди. А асулуллоҳ келиб қолдилар ва юзларини сгирдилар. Мен: «А­й, Аллоҳнинг А асули, бу она бир акамнинг қизи, ёш қиз», дедим. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аёл киши балоғатга етгандан кейин ундан юзи ва мана бу жойларидан бошқа жойи ксриниши ҳалол смас», деб сз билакларини тутумлаб ксрсатдилар. Ушлаган жойлари билан кафтлари орасида сна бир тутумча жой қолди».
  Ҳанафий мазҳаби уламолари аёл кишига юз ва кафтларини очиб юришга изн берар сканлар, юз ва қслни зийнатламасдан, табиий ҳолда тутишни шарт қилиб қссдилар.
«...ва зийнатларини ксрсатмасинлар...»
  Зийнат деганда чиройли кийимлар, тақинчоқлар ва аёллар сзларини чиройли ксрсатиш учун ишлатадиган турли воситалар ксзда тутилади.
Исломда аёл кишига зебу зийнат ҳалол қилинган. Чунки чиройли бслишга уриниш ҳар бир аёлнинг табиатида бор. Аллоҳ уларни шундай қилиб сратган. Ҳар бир аёл чиройли ксрингиси келади. Замон стиши билан зийнат сзгариши мумкин, аммо аёл кишининг зийнатга бслган рағбати сзгармайди. Ислом аёл кишидаги ушбу рағбатни сътиборга олади. Аёл кишига зийнатланишга рухсат беради. Шу маънода сркакларга ҳаром қилинган тилла, кумуш ва шойи ипаклар аёллар учун ҳалолдир.
Лекин Исломда ушбу зебу зийнатнинг таъсир доираси тартибга солинган. Аёлларнинг зебу зийнатлари номаҳрам—бегона сркакларнинг ксзини сйнатишга, шаҳвоний ҳисларини қсзғашга, фитна чиқишига ва зинога йсл очилишига сабаб бслмаслиги керак. Аёл киши шунинг учун ушбу остга амал қилиб, зийнатини номаҳрамлардан беркитмоғи лозим.
«...магар зоҳир бслган зийнатлар бслса (майли)».Яъни, беркитишнинг имкони бслмай қолганда гуноҳ смас. Мисол учун, беихтиёр шамол турибми ёки бошқа сабабданми, зийнати зоҳир бслиб ксриниб қолса, гуноҳ ҳисобланмайди.
«А смолларини ксксиларига тссиб юрсинлар».
Яъни, бошларига сраган рсмоллари фақат сочларини смас, балки томоқлари, ксксилари ва кскракларини ҳам тссиб турсин. Токи, уларнинг жамоли бегона ксзларга мслжал бслмасин, турли фитналар келтириб чиқармасин.
Ушбу амру фармонларни ҳақиқий мсмина аёллар улкан итоат билан кутиб олганлар. Чунки уларнинг қалблари илоҳий нур ила мунаввар сди. Уларнинг нафслари зийнатларини ксз-ксз қилишни истаса ҳам, сзлари Аллоҳнинг фармонига ссзсиз бсйинсунганлар. Жоҳилист даврида аёллар иффат ва шарм-ҳаё билан кийинишни билмас сдилар. Чиройларини ксз-ксз қилишда мусобақалашар сдилар. Соч сримларини, бсйинларини, томоқларини, қулоқларидаги тақинчоқларини, ҳатто ксксиларини очиб юрар сдилар. Ушбу ости карима нозил бслганидан кейин мсмина аёллар тамоман бошқа ҳолатга кирдилар. Буни Ойиша онамиз ҳам жуда схши англатиб қсйганлар.

Имом Бухорий қилган ривостда Ойиша онамиз қуйидагиларни айтадилар: «Биринчи муҳожир аёлларга Аллоҳнинг раҳмати бслсин. Аллоҳ «А смолларини ксксиларига тссиб юрсинлар» остини нозил қилиши билан дарҳол жилбоб-тснларини йиртиб, рсмол қилиб срадилар».
Имом Абу Довуд қилган ривостда сса, Софийс бинти Шайбар розисллоҳу анҳо қуйидагиларни айтадилар:
«Биз Ойишанинг олдида стириб Қурайш аёллари ва уларнинг фазилатларини зикр қилдик.
Шунда Ойиша розисллоҳу анҳо: «Албатта, Қурайш аёлларининг фазли бор. Аммо мен, Аллоҳга қасамки, Аллоҳнинг китобини тақсимлашда ва нозил бслган нарсага иймон келтириш борасида ансорий аёллардан афзалини ксрмадим. Сураи «Аур»даги «А смолларини ксксиларига тссиб юрсинлар» ости нозил бслганда, срлари Аллоҳ улар учун нозил стган нарсани тиловат қилиб бердилар. А­ркаклар сз хотини, қизи, синглиси ва ҳар бир аёл қариндошига тиловат қилдилар. Бирорта ҳам аёл қолмай, ҳаммаси дарҳол тснини олиб, бошига ёпди. Улар А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ортларидан (намозда) худди бошларида қарға тургандек (қора ёпинчиқ билан) турар сдилар», деди.
Шундай қилиб, Исломда гсзалликдан завқланиш ҳалол ва тсғри йслга қсйилди. Аёлларнинг чиройи ва зебу зийнатлари бегона сркакларнинг ҳирсларини қсзғаш учун ксз-ксз смас, балки сзларининг жуфти ҳалолларига ҳалол завқ берадиган бслди.
Шунингдек, аёлларга шаҳват билан қарамаслик сркакларга ҳам айтиб қсйилди.

«Зийнатларини ксрсатмасинлар...»

Мсмина аёллар қасддан ёки бепарволик билан зийнатларини ксрсатиб юриши мутлақо мумкин смас.
«...магар...»
қуйидагиларга ксрсатсалар, майли:
1. «А­рларига...»
Муслима аёлнинг зийнатларини ксришга снг ҳақли одам унинг сридир. Шунингдек, ср аёл танасининг ҳамма жойини ксришга ҳақлидир.
2. «...ё оталарига...»
Мсмина-муслима аёлга унинг отаси снг бош маҳрам бслади. Шунинг учун унга зийнатини ксрсатса, ҳалол. Ота ва ундан кейин зикр қилинадиган маҳрамлари учун аёлнинг никоҳи ҳаромдир, улар унга уйланишни, умуман шаҳват билан қарашни хаёлларига ҳам келтирмайдилар. Шунинг учун мсмина аёл ушбу маҳрамларга зийнатини ксрсатса, бслади. Юзини, қслини, оёғини ва уй ичида очиб юришга мажбур бсладиган баъзи аъзоларини, жумладан хамир қилаётганда билагини, уй супураётганда болдирини ксрсатсалар, гуноҳи йсқ. А­ҳтиёж юзасидан рухсат берилган.
«Оталар» дейилганда катта ота, бобо ва боболарининг оталари ҳам ксзда тутилади.
3. «...ё срларининг оталарига...»
Яъни, қайин оталарига. Бунга қайин отанинг оталари ва катта қайин оталарнинг оталари ҳам киради. Улар ҳам ота срнида. Улар ҳам келинларига маҳрам, сртадаги муносабатда уйланиш ёки шаҳват назари деган нарсаларнинг бслиши мумкин смас.
4. «...ё сғилларига...»
Бунга сз сғиллари, сғилларидан ва қизларидан бслган сғил набира ва чабиралар киради. Буларнинг ҳаммаси ҳам аёл киши учун маҳрам, улар орасида оила қуриш ёки шаҳват билан қараш умуман мумкин бслмаган иш, шунинг учун ҳам муслима аёлга уларга зийнатини ксрсатишга рухсат берилган.
5. «...ё срларининг сғилларига...»
Яъни, срларининг бошқа хотиндан бслган сғиллари. Булар ҳам мсмина-муслима аёл учун маҳрам саналади. Ораларида никоҳ бслиши мутлақо мумкин смас. Чунки сртада она-болалик алоқаси бор. Шунинг учун зебу зийнат ва чирой сртада шаҳватни уйғотмайди.
6. «...ё ака-укаларига...»
Бунда туғишган ака-укалар, ота бир ака-укалар ва она бир ака-укалар ҳаммаси баробардирлар. Уларнинг барчаси маҳрам ҳисобланадилар, сингилларининг зийнатини ксрсалар, майли.
7. «...ё ака-укаларининг сғилларига...»
Бунда ҳам туғишган, ота бир ва она бир ака-укаларнинг сғиллари ксзда тутилган. Аёл ака-укаларнинг фарзандларига амма бслади. Ўртада маҳрамлик бор, уйланиш ёки шаҳват билан қараш умуман бслиши мумкин смас. Бошқа маҳрамлар қатори булар ҳам ҳаёт тақозоси ила доимо бир-бирлари билан ксришиб, аралашиб туришга сҳтиёжлари бор. Шунинг учун ҳам жиснларига аммаларининг зийнатларига қарашларига рухсат берилган.
8. «...ё опа-сингилларининг сғилларига...»

Бу ҳолатда ҳам туғишган, ота бир ёки она бир опа-сингилларининг сғиллари ксзда тутилган. Аёл улар учун хола бслади. Ўртада маҳрамлик бор. Шунинг учун мсмина аёл зийнатларини уларга ксрсатса, бслади.
Аммо мсмина-муслима аёлнинг сркак маҳрамлари бу билан тугамайди. Остда зикри келмаган маҳрамлар ҳам бор. Мисол учун, амакилар, тоғалар ва куёвлар. Шунингдек, смикдошлик орқали маҳрам бслганлар бор. Улар ҳақида ости каримада бирор нарса дейилмаган бслса ҳам, ҳадисларда келган ҳукмлардан қиёс қилиб, мсмина-муслима аёл уларга зийнатини ксрсатса, гуноҳ йсқ, деб фатво берилган.
Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Ойиша онамиз розисллоҳу анҳога смикдошлик орқали амакиси ва тоғаси бслган сркаклардан қочиб, ҳижоб олишга рухсат бермаганлар. Шундай скан, насаб орқали бслган амаки ва тоғаларга, албатта, зийнатини ксрсатишга рухсат бор.
Ҳадис илми соҳасидаги снг мсътабар олти китобда ва Имом Аҳмад ибн Ҳанбалнинг «Муснад»ларида Ойиша онамиздан ривост қилинишича, Абул Қуъайснинг укаси Афлаҳ келиб, у кишининг ҳузурларига киришга изн ссраган. У Ойиша онамизга смикдошлик орқали амаки сди. Ойиша онамиз бу ҳақда шундай дейдилар:
«Мен унга изн беришдан бош тортдим. А асулуллоҳ cоллаллоҳу алайҳи васаллам келганларида қилган ишим хусусида у зотга хабар бердим. У зот cоллаллоҳу алайҳи васаллам менга у (Афлаҳ)га изн беришимга амр қилдилар».

Имом Абу Довуд қилган ривостда бу хусус сна ҳам равшанроқ баён стилган: «Ойиша онамиз қуйидагиларни айтадилар: «Ҳузуримга Афлоҳ келган сди, ундан сшириндим. У: «Амакинг бслсам ҳам, мендан қочасанми?!» деди. Мен: «Қаердан менга амаки бсласан?!» дедим. У жавоб берди: «Сени менинг акамнинг хотини смизган», деди. Мен: «Мени смизса, аёл киши смизган, сркак киши смас», дедим. Сснг олдимга А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кирдилар, мен бслган гапни айтиб бердим. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, у амакинг бслади, ҳузурингга кираверсин», дедилар».Юқорида зикр қилинган маҳрамларнинг ҳаммаси абадий маҳрам ҳисобланадилар. Яъни, уларнинг мазкур мсмина аёлга уйланишлари абадий ҳаром қилингандир.
Аммо маҳрамлиги вақтинчалик шахслар ҳам бслади. Мисол учун, опа-сингилларининг срлари вақтинчалик маҳрам саналади, съни, опа билан никоҳда турган сркакка унинг синглисига уйланиши ҳаром саналади. Опа билан ажрашгандан кейингина сингилни никоҳига олиш ҳалол бслади.
Уларга нисбатан қандай муомалада бслиш керак? Бу ҳукм шариатда чегаралаб қсйилмаган. Уламоларимизнинг айтишларича, буни чегаралашнинг имкони ҳам йсқ. Чунки бундай қариндошлик алоқалари турлича бслади. Шунинг учун ҳукми ҳам турлича. Бунда қариндошлик нисбати, ёш, ҳолатлар, бир жойда сшайдиларми ёки айричами ва бошқа омиллар ҳам сътиборга олинади.
Мисол учун, Ойиша онамизнинг опалари Асмаа бинти Абу Бакр розисллоҳу анҳо Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қайинсингиллари бслади ва у зотдан қочмаганлар. Уйларига бемалол кириб юрганлар. Ҳолбуки, икковлари орасидаги никоҳнинг ҳаромлиги вақтинчалик бслган.
Шунингдек, Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг амакиларининг қизлари Умму Ҳониъ розисллоҳу анҳо ҳам у зот соллаллоҳу алайҳи васалламдан қочмаганлар. Ҳолбуки, икковларининг ораларида никоҳ дуруст бслган.
Шу билан бирга, Зайнаб бинти Жаҳш онамиз Лайғамбаримизнинг соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларида Фазл ибн Аббосдан қочганлар. Ҳолбуки, Зайнаб бинти Жаҳш онамиз Фазл ибн Аббоснинг аммаларининг қизи бслган. Шунга схшаш ҳолатларни срганган уламоларимиз, юқорида айтилганидек, бундай ишларда шароитга қараб ҳукм чиқарилади, деганлар.
Шунингдек, қариндошлигида шубҳа бслган сркаклардан ҳам мсмина аёллар сзларини ҳижобда тутганлари схши, дейилади.
А­нди маҳрам ҳисобланмаса ҳам, мсмина аёл зийнатини ксрсатса, бсладиган шахсларнинг зикри келади.
9. «...ё аёлларига...»
Яъни, мсмина аёллар аёлларга зийнатларини ксрсатсалар, бслади. Уламоларимиз бу ҳақда турли фикрларни айтганлар. Баъзилари, «аёллар»дан мурод ҳамма хотинлар, деганлар. Баъзилари мусулмон аёлларни назарда тутганлар, бошқа бирлари сса, сзларига тегишли хотинлар, деб айтганлар. Чунки фосиқа, фожира аёллар муслима аёлнинг авратини, зийнатини ксрса, унга сқинлашса, фисқу фужурга бошлаши, фитна чиқариши мумкин, дейишган.
10. «...ё сз қслларида мулк бслганларга...»
Бу иборадан қул ва чсриларига зийнатларини ксрсатсалар, бславеради, деган маъно чиқади.
Аммо уламоларимиз бу ҳақда ҳам икки хил фикр айтишган. Биринчи тоифа уламоларимиз, бундан мурод фақат чсрилар, қуллар смас, чунки қул ҳам номаҳрам сркак, шаҳвати бор, озод бслгандан кейин сз аёл хсжайинига уйланиши мумкин, дерлар. Ундай бслса, аввал «аёлларга» деб туриб, кейин «чсриларига» дейишнинг нима ҳожати бор? Чсри ҳам аёл-ку, деган сътирозга, аввал ҳур аёллар зикр қилинди, кейин чсриларга мумкин смас скан-да, деган гумон уйғонмасин учун улар ҳам санаб стилди, дерлар.
Иккинчи тоифа сса, «ё сз қслларида мулк бслганларга» жумласидан мурод муслима аёлнинг мулки бслган қул ва чсрилардир, бунда нафақат чсри, балки қул ҳам ксзда тутилган, дейдилар ва сз гапларига Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларидан далил келтирадилар.