Имом Абу Довуд Анас ибн Молик розисллоҳу анҳудан қилган ривостда айтилишича, Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам бир қул олиб келиб, Фотима розисллоҳу анҳога совға қиладилар. Фотима розисллоҳу анҳонинг сса, биттагина кийими бслиб, бошини беркитса, оёғи очилиб қолар, оёғини беркитса, боши очилиб қолар сди. У кишининг қийналиб қолганини ксрган Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Майли, сенга ҳеч гап йсқ. Булар сенинг отанг ва ғуломинг», дедилар.
Имом Термизий ва бошқа имомлар Умму Салама онамиздан ривост қилган ҳадисда Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам сз аёлларига:
«Агар сизлардан бирортангизнинг мукотаби (баҳосини тслаб, озод бслишга келишган қули) бслса ва у (сз баҳосини) адо стишга имкони бслса, ундан ҳижоблансин», деганлар.
Яъни, бу одам озодлиги жуда сқинлашиб қолди. А­нди у қул бслмайди, шунинг учун ундан қочиш лозим, деганларидир.
11.«...ё (аёлларга) беҳожат сркак хизматчиларга..»
Булар табиий, жисмоний жиҳатдан сркакликлари слган кимсалар бслиб, қорин тсйғазиш учун одамларнинг хизматини қилиб юрадилар. Уларда умуман шаҳват, аёлларга қизиқиш деган нарсанинг сзи бслмайди. Муслима аёл ана шундай одамларга ҳам зийнатини ксрсатса, бслади.
12. «...ё аёллар авратининг фарқига бормаган ёш болаларга (бслса майли)...»
Чунки кичкина болалар аврат нима, шаҳват нима, билмайдилар.
Ксриш орқали фитна содир бслмаслиги, зинога слтиш сҳтимоли уйғонмаслиги учун уларнинг йсли тссилгандан кейин, снди сшитиш орқали фитна туғдирадиган йслларни ҳам тссиб, мсмина аёлларга:
«Махфий зийнатларини билдириш учун оёқларини (ерга) урмасинлар», дейилмоқда.
Жоҳилист даврида аёллар оёқларига ҳам турли тақинчоқлар, қснғироқлар тақиб олишар скан. Кейин сса, сркакларнинг сътиборини жалб стиш учун оёқларини ерга қаттиқ-қаттиқ уриб юриб, ҳалиги тақинчоқларнинг овозини чиқаришар скан. Бу сса, сз навбатида, сркакларнинг шаҳватини қсзғаган, аёлнинг ортидан тушиб хиралик қилишига ва охир-оқибат зинога олиб бориши мумкин бслган.
Шунинг учун, махфий зийнатларни ошкор стиш мақсадида сша зийнатларнинг овозини қасддан чиқаришга ҳаракат қилиш ҳам Исломда тақиқланди.
А уҳшунос олимларнинг таъкидлашларича, баъзи одамларда аёлларнинг чиройини ксриб, шаҳвати қсзимаса ҳам, улардаги зийнатларнинг овозидан ҳирслари уйғонар скан. Ҳолбуки, Қуръони Карим бу ҳақиқатни бир минг тсрт юз йил муқаддам сътиборга олган.
Ушбу ости каримадан олинган қоидага биноан, мсмина-муслима аёлларга бегона сркакларнинг шаҳватини қсзғатиб, фитнага сабаб бслмасликлари учун нафақат ҳирсни қсзғотадиган овоз бериш, балки шунга восита бслиб қоладиган бошқа нарсалар ҳам жоиз смас. Шунинг учун ҳам мсмина-муслима аёлларнинг ксчага хушбсй атрлардан сепиб чиқишлари ман қилинган.
Имом Аасаий бундай ривост келтиради: «Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳу сзларига йслиққан бир аёлдан хушбсй ҳидни сезиб қолиб: «А­й, Жабборнинг чсриси, масжиддан келдингми?!» дедилар. У аёл: «Ҳа», деб жавоб қайтарди. Абу Ҳурайра розисллоҳу анҳу: «Мен сз ҳабибим, Абул Қосим соллаллоҳу алайҳи васалламдан: «Аллоҳ таоло ушбу масжидга хушбсй атир сепиб келган аёлнинг намозини то у аёл жунубликдан кейин ғусул қилгандек ғусул қилмагунича қабул қилмайди», деганларини сшитганман, дедилар».

Имом Термизий Абу Мусо ал-Ашъарий розисллоҳу анҳудан ривост қилган ҳадисда Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Ҳар бир ксз зинокордир. Қайси бир аёл атир сепиб олиб, бир мажлис аҳли олдидан стса, бундоқдир, бундоқдир», деб оғир нарсани айтганлар.
Шунингдек, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам аёлларнинг ширали овоз билан сркаклар сътиборини тортишини ҳам ман қилганлар.
«Аллоҳга барчангиз тавба қилинг, сй, мсминлар! Шосдки нажот топсангизлар».
Яъни, ушбу баён қилинган ҳолатларда сиздан хато стган бслса, Аллоҳга тавба қилинг ва бу хатоларни бошқа такрорламанг. Шундагина нажот топишингиз мумкин.
Ўрни келганда, ушбу ҳукмларга боғлиқ бошқа масалаларни ҳам сслаб стиш лозим.
А асулулоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мсмина-муслима аёлларни бегона сркак билан, ҳатто сркак қариндоши билан ҳам ёлғиз қолишини ман қилганлар. Фақат ёнида маҳрами бслсагина, бошқалар билан бир жойда турса бслади.
Имом Термизий Жобир ибн Абдуллоҳ розисллоҳу анҳудан ривост қилган ҳадисда Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«А­ри ғойиб аёлларнинг олдига кирманглар. Чунки шайтон ҳар бирингизнинг қонингизда юради», деганлар.
Имом Аҳмад ибн Ҳанбал Жобир ибн Абдуллоҳ розисллоҳу анҳудан ривост қилган ҳадисда сса, Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Ким Аллоҳга ва охират кунига иймон келтирган бслса, маҳрами йсқ аёл билан холи қолмасин, аксинчада, учинчилари шайтон бслади», деганлар.
Агар номаҳрам сркак ва аёл бирга қолсалар, ҳеч бслмаганда, бошқаларда шубҳа туғилади, турли гап-ссзлар кспасди. Бу сса, ифк ҳодисаси каби мусибатларга олиб келади.
А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сзлари ҳам бу масалада жуда ҳушёр бслганлар.
Имом Абу Довуд келтирган ривостда қуйидагилар баён қилинган:
«А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидда сътикоф стирганларида завжаи мутаҳҳаралари Софийс онамиз кечаси у зотни зиёрат қилгани келдилар. Суҳбатлари тугаб, у киши қайтиб кетаётганларида Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишини кузатиб сшик олдига бордилар. Икковлари гаплашиб турганларида ансорийлардан икки киши стиб қолдилар. Улар Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламни ксришлари билан тез юриб кета бошладилар. Шунда А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам икковларига:
«Шошманглар! Бу аёл Софийс бинти Ҳуйайдир», дедилар. Улар:
«Субҳоналлоҳ! А­й, Аллоҳнинг А асули!» дейишди. Шунда А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Албатта, шайтон одамларнинг қон томирларида юради. Икковингизнинг қалбингизга бирор ёмонлик солмасин, деб қсрқдим», дедилар.
Шунингдек, Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам сркакнинг қсли номаҳрам аёлнинг ҳеч бир жойига тегмаслиги лозимлигини қаттиқ тайинлаганлар. Ўзлари байъат олган вақтларида ҳам аёлларнинг қслларидан тутмаганлар.
Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам мсмина-муслима аёлнинг ёлғиз сзи ёки номаҳрам сркак билан сафар қилишини қаттиқ ман стганлар.

Имом Бухорий ва имом Муслим ривост қилган ҳадисда Ҳазрати Абдуллоҳ ибн Аббос розисллоҳу анҳу айтадиларки, Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам хутба қилаётиб:
«Ҳаргиз бир сркак бир аёл киши билан холи қолмасин, агар аёлнинг маҳрами бслса, майли, аёл киши зинҳор сафарга маҳрамсиз чиқмасин», дедилар. Шунда бир киши срнидан туриб:
«А­й, Аллоҳнинг А асули, менинг аёлим ҳажга чиқди, мен сса фалон жойда бсладиган ғазотга ёзилдим», деди. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам унга:
«Сен бориб аёлинг билан бирга ҳаж қил!» дедилар.
Ушбу ҳадисдан ксриниб турибдики, аёл кишини ҳатто ҳажга ҳам ёлғиз сзини юбориб бслмас скан. Ҳатто Аллоҳнинг, дину диёнатнинг йслида қилинадиган жиҳодни қсйиб бслса ҳам, аёлнинг маҳрами у билан бирга ҳажга бориши таъкидланмоқда. Чунки сафар машаққат ва хавфдан холи смас. Мсмина аёлларни машаққат ва хавфда ёлғиз қолдиришга унинг маҳрамларининг сркаклик ғурурлари ҳам йсл бермаслиги керак. Йслда аёлнинг хизматини қилиб, қийинчиликлардан, хавф-хатар ва турли кснгилсизликлардан ҳимос стиб бориши керак.
Шунингдек, Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам номаҳрам сркак-аёлларнинг бир-бирига аралашиб кетишини жуда қаттиқ ман қилганлар.
Имом Абу Довуд ривост қилган ҳадисда Абу Усайд ал-Ансорий айтадиларки,
«Аабий соллаллоҳу алайҳи васаллам масжид ташқарисида туриб, йслда сркаклар билан аёллар аралашиб кетганини ксрдилар ва аёлларга: «Сизлар орқада қолинглар, сизлар йслнинг сртасидан смас, чеккасидан юринглар!» дедилар. Аёллар девор тагидан юра бошладилар. Улар деворга жуда сқин юрганларидан кийимлари унга тегиб кетар сди».
Жамоат бслиб намоз сқиш, жума намозини адо стиш нақадар аҳамистли сканини ҳар бир мусулмон схши билади. Жума фарз. Жамоат намозини сса, баъзилар вожиб, баъзилар суннати муъаккада, дерлар.
Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадисларидан бирида: «Хоҳлар сдимки, бировни одамларга жамоат намозини сқиб беришга буюриб қсйиб, сзим бориб жамоат намозига келмаганларнинг уйига ст қсйиб юборсам», деганлар.
Бу ва бундан ҳам шиддатлироқ маънони англатувчи ҳадислар жуда ксп. Жума намозини узрсиз қолдирган одамнинг гуноҳи ҳақида гапириб стирмаса ҳам бслади. Лекин сркак-аёл аралашиб юриши схши смаслиги сътиборга олиниб, аёл кишига жумага бормасликка рухсат берилган.
Имом Абу Довуд ривост қилган ҳадисда А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Жамоат билан жума сқиш ҳар бир мусулмон учун ҳаққу вожибдир. Фақат тсрт кишигагина: қулга, аёл кишига, ёш болага ва касал одамга (вожиб смас)», деганлар.
Жамоат намозига аёлларнинг қатнашмасликлари афзал сканини очиқ-ойдин айтганлар.
Имом Аҳмад ва бошқа муҳаддислар ривост қилган ҳадисда Умму Ҳумайд ас-Соғидий исмли аёл келиб, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга:
«А­й, Аллоҳнинг А асули, мен сиз билан бирга намоз сқишни схши ксраман», дебдилар. У зот cоллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Албатта, мен сенинг мен билан намоз сқишни схши ксришингни биламан. Сенинг уйингдаги намозинг ҳужрангдаги намозингдан схшироқдир. Ҳужрангдаги намозинг ҳовлингдаги намозингдан схшироқдир, ҳовлингдаги намозинг қавминг масжидидаги намозингдан схшироқдир, қавмингнинг масжидидаги намозинг менинг масжидимдаги намозингдан схшироқдир», деб жавоб берганлар.
Тсғри, А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам аёлларга масжидга келиб намоз сқишга рухсат берганлар. Лекин бу шартли рухсатдир.
Имом Аҳмад ибн Ҳанбал ва имом Абу Довудлар ривост қилган ҳадисда Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Хотинларингизни масжиддан ман қилманглар. Уйлари улар учун схшироқдир», деганлар.

Лайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам аёлларни мсътадил равишда зийнатланиб, атир-упалар билан лозим топилган жойларда хушбсйлашиб юришга тарғиб қилганлар. Аммо шу билан бирга, зебу зийнат орқасидан қувиб, ҳаддан ошишдан, шариатга хилоф иш қилишдан қаттиқ қайтарганлар. Ана шундай ман қилинган ишлар қаторига аёл кишининг сочига бошқа сочни улаш ва улатиш, ссама хол қсйиш ва қсйдириш, қошни ингичка қилиб териш ва тердириш, тишларининг орасини сунъий равишда очиш ва очдириш, юзининг рангини бутунлай сзгартириш учун турли воситалар билан ювиш ва ювдириш каби амаллар ҳам киради.
Мсмина-муслима аёлларга бу ишларни қилишлари ҳам, бошқаларга бажартиришлари ҳам мутлақо мумкин смас.
Буларнинг барчаси жамистда беҳаёлик, шаҳвоний бузуқлик, фоҳиша гап-ссзлар, жинсий ахлоқсизлик ва зино тарқалишининг олдини оладиган чоралардир. Ушбу илоҳий тадбирларга бандалар чин ихлос билан амал қилган тақдирдагина жамист мазкур ифлосликлар ва ижтимоий касалликлардан пок бслади.

Умму Салама розисллоҳу анҳодан ривост: «Жилбобларини сзларига сқин қилсинлар» ости нозил бслганидан кейин, ансорийларнинг аёллари қора рангли кийим ёпиниб, худди бошларида қарға стиргандек сокинлик билан чиқдилар». Абу Довуд ривост қилган.
Шарҳ: Ушбу ривост илк Исломий даврнинг қаҳрамон аёллари, инсонист тарихи саҳифаларига сз исмларини олтин ҳарфлар билан ёзишга мушарраф бслган, Ислом умматининг шону шарафи бслган, ер юзини Ислом нурига тслдирган, биринчи Исломий давлатни барпо қилишда Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга сз ҳиссаларини қсшган буюк момоларимизнинг ксплаб қаҳрамонлик намуналаридан бирини васф қилмоқда.
Ушбу ривостда шарафланаётган аёлллар кечагина сзларининг авлоддан авлодга стиб келаётган очиқ-сочиқлик, турли беодобликларини қилиб юрган сдилар. Бугун сса улар виқорли бслдилар. Ҳижобли бслдилар. Ўз қадрларини билдилар. Ўзларининг турли беҳаё ва шилқимларга мслжал бслишдек шарафсизликдан ҳимос қилишни сргандилар.
Уларни бунчалик олий даражага кстарган нарса уларнинг иймонлари сди. Аллоҳга бслган иймонлари уларга пасткашлик қилишга изн бермас сди. Улар снди барча ишни Аллоҳ таолонинг ксрсатмаси ила қилишга стган сдилар. Буни сса сзларига чексиз шараф деб билардилар. Шунинг учун ҳам Аллоҳнинг каломи шарифида биргина остнинг нозил бслиши уларнинг кийиниш борасидаги дунёқарашлари, сзларини тутишлари ва юриш-туришларини тамоман сзгартириб юборди.
Худди мана шу руҳ сша момоларимизниг номларини инсонист тарихида олтин ҳарфлар билан ёзилишига сабаб бслди. Уларнинг инсонст тарихидаги снг бахтли авлодни туғиб табислаш бахтига мусссар қилди. Шунингдек бошқа ксплаб ғалабаларга, муваффақистларга сабаб бслди.

Оиша розисллоҳу анҳодан ривост қилинади: «Биринчи муҳожир аёлларга Аллоҳнинг раҳмати бслсин. Аллоҳ «А смолларини ксксиларига тссиб юрсинлар» остини нозил қилиши билан дарҳол муртларини йиртиб, рсмол қилиб срадилар». Абу Довуд ва Бухорий ривост қилган.
Шарҳ: «Мурт» аёл кишининг жисмини тссиб турадиган елкадан ташлаб юриладиган кийим.
Бу ривост ҳам сзидан аввалгисини қувватлиб келмоқда. Исломдан олдин ҳозиргига схшаб аёллар рсмол срашни, сзини хиёнатчи ксзлардан сақлашни ёмон ксрар сдилар. Аксинча, ҳозиргига схшаб иложи борича скакларнинг ксзини сйнатишга, баданининг кспроқ қисмини очиб юришга ҳаракат қилар сдилар. Шунинг учун ҳам, «А смолларини ксксиларига тссиб юрсинлар» остини нозил қилинган чоғда сша остга амал қилмоқчи бслган муслима аёллар ҳам срагани рсмол топа олмай қолганлар ва ушбу ривостда айтилаётганидек, дарҳол муртларини йиртиб, рсмол қилиб срадилар.
Бу сша ажойиб мсминалар авлодининг қаҳрамонлиги ва Аллоҳнинг амрига дарҳол юришларининг намунаси сди. Шунинг учун ҳам Оиша онамиз уларни мадҳ ила ссламоқдалар ва ҳақларига дуо қилмоқдалар.
Ушбу ривостнинг бошқа сийғаларда, мурт срнига жилбоб ва изор ҳам келган. Яъни, ҳар аёл сз имконига қараб сзида бор ортиқча кийимдан йиртиб рсмол қилиб бошига солган.
Баъзи муҳтарама опа-сингилларимиз Аллоҳнинг ушбу масаладаги амрини билмай келаётган бслсалар, билишлари ила худди мазкура саҳобисларга схшаш иш қилиб, дарҳол рсмол сраб сзларини Исломий кийимга олсалар улуғ иш бслади. Алҳамдулиллаҳ ҳозир бирор кийимни йиртиб рсмол қилиш сҳтиёжи ҳам йсқ. А смоллар етарли. Фақат истак керак, холос.
Аёл киши сзига хос кийиниши сзига хос гсзаллик кашф стишини аёлларнинг сзлари тушуниб етмоқлари керак. Бу ҳақиқатни аёллар сзларига келган, уларнинг ҳақиқий инсоний табиатлари сзлигини намоён қилган пайтда ксриш мумкин.
Ўшандоқ пайтлардан бири сқинларнинг слими. Бошига слим қайғуси тушган аёллар сзларини снглашга ҳаракат қилиб қолишади. Ҳатто бошқа диндагилар ҳам. Ана шундоқ пайтларда улар бошларига рсмол срашга биринчи бслиб шошиладилар. Таъзисга кетаётган аёллар бошқаларидан рсмол ссраб туришлари ҳам шуни ксрсатади. Аммо бир оз стиб, слим, слимнинг келтирувчи Аллоҳ ссларидан чиққанда рсмол ҳам ссларидан чиқади.
Ҳақиқий мсмина-муслима аёлларда сса бу ҳолат мутлақо бслмайди. Чунки улар Аллоҳ таолони бир лаҳза ҳам унитмайдилар. Аллоҳнинг амридан бир лаҳза ҳам четга чиқмайдилар. Ҳар бир ишни Аллоҳ таолонинг динига-Исломга мослаб қиладилар. Ана сша ҳолатнинг зоҳирий ксриниши мсминаларнинг шариатга мувофиқ кийинишларда бслади.
Ҳа, аёллар ҳар бир умматнинг кучи ёки заифлигини ксрсатиб турувчи дақиқ белгидирлар.
Ҳа, аёллар ҳар бир умматнинг тараққиёти ёки қолоқлигини слчайдиган тсғри слчовдирлар.
Ҳар бир жамистнинг аҳли солиҳ бслиши ундаги оилаларнинг аҳли солиҳ бслишига боғлиқдир.
Ҳар бир оиланинг аҳли солиб бслиши ундаги аёлнинг аҳли солиҳ бслишига боғлиқдир.
Ҳар бир аёлнинг аҳли солиҳ бслиши иймон-сътиқодли, илмли ва тақводор бслишига боғлиқдир.
Аёли йслдан чиққан ҳар бир оиланинг сзи ҳам йслдан чиқади, иши орқага кетади.
Оилалари йслдан чиққан ҳар бир жамистнинг сзи ҳам йслдан чиқади, иши орқага кетади.
Халифа Муъизлидиниллаҳ Мисрни сзига бсйинсудиролмай узоқ вақт қийналди. У ксп марта куч ишлатиш режасини қилар, лекин Мисрда ҳукмни қслларида тутиб турган Ихшидийларнинг шавкатидан қсрқиб орқага қайтар сди.
Бир куни унга, Ихшидийлар қасрининг аёллари айшу-ишратга берилибдилар, фазийлатларни унутибдилар, деган хабар келди. Шунда халифа енгил нафас олиб, снди Миср бизники бслди, деди.

Аабий соллаллоҳу алайҳи васаллам Умму Саламанинг олдига кирганларида у рсмол сраётган сди. Бас, у зот: «Бир марта айлантириш. Икки марта смас», дедилар.
Шарҳ: Яъни, рсмол сраганда уни бсйиндан икки марта айлантирмасдан бир марта айлантириш кераклигини таъкидланмоқда.

Яна сша кишидан ривост қилинади: «Асмаа бинти Абу Бакр розисллоҳу анҳо Аабий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига юпқа кийим билан кирди. Бас, у зот ундан юзларини сгириб олдилар ва: «А­й, Асмаа, аёл киши ҳайз ксрадиган бслганидан кейин ундан мана бу ва мана бундан бошқа жойи ксринмаслиги керак», деб икки кафтлари ва юзларига ишора қилдилар». Иккисини Абу Довуд ривост қилган.
Шарҳ: Ушбу ҳадиси шарифдан мсмина аёлнинг кийиниши ҳақидага масалага оид бир неча ҳукмлар олинади.
1. Мсмина-муслима аёлларнинг кийимлари юпқа бслмаслиги шарт.
Тагидан бадан ксриниб турадиган кийим сатри авратга кирмайди. Уламоларимиз бунга сзи қалин бслса ҳам торлиги учун баданни васф қилиб турадиган кийимларни ҳам қсшадилар.
2. Мусулмон сркаклари очиқ-сочиқ, ношаръий кийиниб юрган аёллар қаршиларидан чиқса уларга қарамаслик чорасини қилишлари лозимлиги.
3. Шаръий кийиниш, бошқа шаръий таклифларга схшаб қизлар болғатга етгандан сснг фарз бслиши.
4. Юз ва икки кафт муслима аёллар учун аврат смаслиги. Муслималар юзлари ва икки кафтлари номаҳрамларга ксриниши туфайли гуноҳкор бслмайдилар.
Бу уламолар жумҳури, жумладан, Ҳанафий, Моликий ва Шофеъий мазҳабларининг иттифоқидир. Албатта, сша пайтда юз ва икки кафт зебу зийнатсиз бслиши ва фитна хавфи бслмаслиги шарт.

Ибн Умар розисллоҳу анҳудан ривост қилинади: «Аабий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким манманликлик ила кийимини судраб юрса, қиёмат куни Аллоҳ унга назар солмас», дедилар.
Шунда Умму Салама: «Аёллар стакларини қандоқ қиладилар?» деди.
«Бир қарич тушириб оладилар», дедилар у зот.
«Ундоқ бслса оёқлари очилиб қолади», деди у.
«Бир зироъ тушириб оладилар, ундан зиёда смас», дедилар у зот». Термизий ва унинг икки соҳиби ривост қилган..
Шарҳ: «Зироъ» - сртача икки қарич узунлигидаги слчов бирлиги.
Аввал срганиб стганимиздек, мусулмонлар манманлик ила кийимларини осилтириб, ерга судраб юришдан қайтарилганлар. Бу амр ҳам сркаклар, ҳам аёллар учун скан. Аммо аёлларга сатр иши қаттиқ таъкидланганидан мазкур ҳукмда уларга хос чегара белгиланган скан. Ушбу аёлар учун хос ҳукмни шариатга киритилишига Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжаи мутоҳҳараларидан бирлари Умму Салама онамиз сабачи бслган сканлар.
«Аабий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Ким манманликлик ила кийимини судраб юрса, қиёмат куни Аллоҳ унга назар солмас», дедилар».
Аввал срганиб чиққанимиздек, бу жумлада баён стилаётган жазо оғирдир. Қиёмат куни Аллоҳ таолонинг назаридан бенасиб қолиш деганидир.
Умму Салама онамиз аёллик ҳислари билан аёлларнинг ғамини қилдилар. Улар стаклари узун ксйлак кийишлари шартлигини сйлаб, у ҳолда ҳозир айтилган гаплар нима бслади, деган хаёлга бориб, Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга:
«Аёллар стакларини қандоқ қиладилар?» деб савол бердилар.
Уларнинг стаклари узун, шундоқ бслиши керак ҳам. Агар манманликлик ила кийимини судраб юрса, қиёмат куни Аллоҳ унга назар солмаса, аёллар ҳам стакларини болдирнинг сримидан кесиб ташлашлари керакми? Аки бошқа бирор ечим борми?
Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам бу саволга бошқа ечим борлигини билдируви жавоб бердилар:
«Бир қарич тушириб оладилар», дедилар у зот».
Бу ҳам аёлларни тссиниб юришлари муҳимлиги учун қилинган истиснодир. Лекин аёлларнинг вакиласи Умму Салама онамиз аёлларнинг сзларига хос ҳассослик билан масалани сна ойдинлаштиришни ирода қилиб:
«Ундоқ бслса оёқлари очилиб қолади», дедилар.
Яъни, аёллар стакларини бир қарич тушириб юрганларида ҳам оёқлари очилиб қолиши турган гап. Унда нима бслади?
Шунда Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳал қилувичи жавобни бердилар:
«Бир зироъ тушириб оладилар, ундан зиёда смас», дедилар у зот».
Бир қарич туширилган стакларидан ҳам оёқлари очилиб қоладиган бслса, аёллар стакларини бир зироъ-икки қарич тушириб юрсинлар. Аммо ундан ортиғига рухсат йсқ. Ушбудан мақсад аврат ҳисобланадиган жойни номаҳрамларга ксрсатмаслик скани келиб чиқади. Мақсад қанча узун ёки қисқа бслишида смас скан.
Хулоса қилиб айтадиган бслсак, муслима аёлларнинг кийимлари дунёдаги снг гсзал, снг чиройли, снг одобли, снг схши, снг муҳими Аллоҳнинг амрига мувофиқ кийимлардир. Бундан ортиқ шараф бслиши мумкин смас. Шунинг учун ҳам бу кийимларга Аллоҳни унутган, Аллоҳдан қсрқмаганларгина қарши чиқадилар. Чунки Ислом душманлари муслималар динларига амал қилсалар, Ислом жамисти енгиб бслмас кучга айланишини схши биладилар. Бу масалани барча мусулмонлар схши англаб етишлари ва шунга сраша ҳаракат қилишлари лозим.
Уламоларимиз муслима аёлнинг либоси тсғрисидаги барча ҳужжат ва далилларни пухта срганиб чиқиб жумладан қуйидаги мулоҳазаларни таъкидлаганлар;
1. Аёл кишининг либоси таги билиниб турадиган даражада юпқа ва тор бслмаслиги лозим.
2. Аёл киши тилло ва кумуш билан безалган, нақшланган кийимларни кийиши жоиз.
3. Аёл киши сркак кишининг кийимини кийиши ҳаром.

Ҳадис ва Ҳаёт (Таом, шароб ва либос китоби)

Assalomu alaykum do'stlar!
...men bitta narsaga afsuslanaman: bizning bu yerda "bu" muammolarni gaplashganligimiz shu yerning o'zida qolib ketadi, bundan tor doiradagi kishilar xabardor bo'lishadi, qani endi imkon bo'lsa-yu bu narsalarni OAVlari, gazeta jurnallar orqali muhokama qilinsa, afsuski bunga hech kim astoydil bel bog'lamayapti, o'zingiz o'ylab ko'ring, hozirgi 100% aholidan necha foizi internetdan foydalanayapti, foydalanganlarning necha foizi shunga o'xshash bahslarda qatnashishayapti?!. va h.o. gapiradigan bo'lsak gap ko'p.
Hech birimizni iymonimizdan judo qilmasin!

Ҳақиқатдан ҳам.....

Assalomu-alaykum azizlar.
Robiya xonim ,tashakkurlarim sizga  bo'lsin.
Rahmat sizga, iltimosimni  javobsiz qoldirmapsiz.Juda  ajoyib, shaffof  hadislar,dalillar.Olloh Ta'olo ilmingizga baraka ato etsin,Omin,Ollohu Akbar.
Bu yerda berilgan Janob Usmonning smayliklaridan nimani anglash mumkin?

O'zbekistonda haliyam erkaklar shimsiz qolishda davom etishyabdimi?

Ha erkaklarniki yozda keladi. Ayniqsa gul rasmi tushirilgan "mini shortik"lilar ko'payadi.