Бу дунёнинг тинимсиз айланишига нима дейсиз? Ҳеч бир борлик, сз-сзича шундай айланиб турадими? Ким нима деса ҳам, бари беҳуда. У ҳам сзини алдайди, ҳам бошқаларни, балки сз-сзини кулдираётган бслса ҳам, ажабмас. Ўша сенинг деганинг нима сзи? Жони борми, шуури, онги борми, билими борми, соғлиги, борлиги, мавжудиййати жойидами? Аки бу қувватни унга берган бир қувват ва қудрат соҳиби борми?
Қани, бунчалик фабрикаларни, санъатларни, ҳунарларни, учоқ-самолётларни, кемаларни ссаб олган маймун қаерда? Ўзимизнинг "маймунлар" смасми булар? Уларнинг ҳунари тақлидчилик смасми? Ажабо, Аллоҳ таоло бизнинг ақлимизни олиб қсйдимики, бундай сафсата ва мантиқсиз гапларга алданамиз. Тағин бу фикрларни маориф — халқ таълимига юклаб, сз болаларимизга сқитмоқдамизки, бунчалик лақмалик бсладими? Инсон бундай бир сзига қараб, бир оз сйласа, албатта ақли ҳам етади, тсгри йслни ҳам топади. Бунинг учун, муҳаққақ, диний китобларни ксп сқимоқ ва кспроқ сйламоқ, фикрламоқ керак.
Бу тушунчага, фикрламоққа, ақлни юритмоққа, сқимоққа бизни ташвиқ стган зот аввало Аллоҳ таоло ҳазратларидир. Аллоҳ Китобининг бир қанча жойларида ерларга, осмонларга қарамоқни буюради. "Таборак" сурасида бир қараш, сна такрор-такрор қараш тавсис стилади. Қани қарайликчи, бу сратилишда бир қусур, бир айб, бир нуқсон ксра оламизми? Аки бу хилқатга ҳайрон боқиб, буни сратган ким скан дегаймизми? Аки онгсиз, шуурсиз бир боқиш билан боқиб, бу тайёра ва бошқа буюм, асбоб, қурол-сроқлар, санъат, ҳунарлар, фабрикалар ҳақида айтиб бслмайдиган бир гапни айтамизми? Бу фабрика-ку сз-сзича бслган смас, дес оласан, аммо бу коинот ва бу инсон ҳақида, съни сз-сзинг ҳақида нима дейсан? Ахир, бу фабрикалар, бу ҳунарлар сенинг олдингда, ушбу коинот олдида ҳеч нарса смас-ку? Ҳатто отини айтишга ҳам срамай қолади-ку! Қара, сен қандай жавҳарсан — моддасан, аммо бу коинот сенинг амрингга бсйсундириб қсйилган! Қара, сна бир карра қарагин, осмонларга учган, то ойларга қадар чиққан ва сна бошқа ёқларни ксзлаб турган инсоннинг олдида бу фабрикалар нима бспти! Бас, сен снди бу фабрикани ва у ишлаб чиқарган нарсаларни жуда схши биласан-у, англайсан-у, идрок стасан-у, нечун сзингни сратган зотни билмайсан? Аега табиат асаримиз дейсан? Вой, шсринг қурғур инсон! Бир жуҳуднинг ссзига алданиб, Аллоҳни тарк стаспсан, Аллоҳдан қайтспсан-а! У зотнинг асмо ва сифатларини срганмоқни ҳам истамаспсан. Ҳамон Китобини ҳам сқиганинг йсқ. Яхшироқ қара, шу ер юзидаги инсонларнинг саноғига қара: сҳудий, исавий, мусовий, насроний, қанча инсон бслса, ҳаммаси Аллоҳ дейди. Демак, Аллоҳ бор! Бир миллиард атрофида мусулмон бор, булар ҳам Аллоҳ дейди.